Jlmuue geibsdft GEmtranf
fillf
Britsche troepen zullen Java verlaten
LDist *11
VOORTDURENDE
TRAGIEK
Ie Serie 1 April 1920—15 October 194J.
ZATERDAG 13 APRIL 1946
2e Serie, Ie Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 289
Abonnementsprijzen
1.10 per maand
0.26 per week
t 3.25 per kwartaal
(by betaling p. kwit,
verb. m. admJcosten)
Adivertentiën fOJ8
per mjn.
contract belang
rijke korting.
Postrekening 3 8 936
Bureaux Redactie en
Adiministratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
B VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
*88'
voor Leiden en Omstreken
$tantuaslirf) tó ohebteuetf
(TUja tcj^fienópoet-
Te Londen kwam men snel tot
overeenstemming
Gisteren is het eerste gedeelte van de be
sprekingen tusschen de Nederlandsche en
Britsche ministers te Londen begonnen. Er
werd. zoo ontleenen' we aan een A.NP.-
bericht. een algeheele overeenstemming be
reikt over het programma t.a.v. het terug-
t trekken der Britsche- en Britsch-Indische
troepen uit Java.
De spoed, waarmede het accoord tot stand
is gekomen, wordt door politieke waarnemers
te Londen voor een groot deel toegeschreven
aan de uitstekende persoonlijke betrekkingen
tusschen de Britsche en Nederlandsche mi
nisters, welke dateeren van de, in het begin
van dit jaar, te Chequers gevoerde bespre
kingen.
Hedenochtend werden de besprekingen
voortgezet. Na afloop daarvan zou dr Van
Mook een persconferentie houden. Bijzonder
heden werden nog niet gemeld. Dat het ver
vangen der Britsche en Br.-Indische troepen
door Nederlandsche niet zoo snel kan ge
schieden als wij in 's lands belang achten,
mag als bekend worden verondersteld.
GEN. SPOOR OVER ONS LEGER IN INDIë
De opperbevelhebber van het K.N.I.L.,
luit.-gen. S. H. Spoor, heeft hedenmorgen
tijdens een persconferentie medegedeeld,
dat de extremisten moeilijkheden zullen blij
ven veroorzaken, ongeacht het resultaat der
huidige besprekingen.
Het Nederlandsche leger is bereid met ge
matigde Inheemsehen samen te werken om
een eind te maken aan de activiteit der
extremisten, zoodra een overeenkomst is
bereikt. De toekomstige betrekkingen tus
schen het Nederlandsche Leger en de T.R.I.
zijn echter geheel afhankelijk van het resul
taat der politieke besprekingen.
SOETOMO DRINGT AAN OP
VERNIETIGING DER NEDERLANDERS.
Op 9 April werd te Djokjakarta een verga
dering van revolutionnaire leiders gehouden,
waarbij ook de Soesoehoenan aanwezig was.
De extremistische leider Soetomo (be ke-
kende ophitser van radio-Soerabaja), wees
er op, dat de onafhankelijkheid niet met
woorden, doch met daden verkregen moet
worden. Hij drong er op aan, dat het In-
heemsche volk geen enkel bevel zou gehoor
zamen, dat niet gericht was op de „vernie
tiging van de Nederlanders en de Geallieer
den", en kwam tot de slotsom, „dat de Indo
nesiërs geen werktuig mogen worden in han
den van leiders, die werken voor him eigen
belang."
JHR BAUD TE SAIGON.
Jonkheer Baud, persoonlijk vertegenwoor
diger van dr Van Mook, is gisteren te Saigon
gearriveerd, teneinde zich een beeld te kun
nen vormen van den toestand in Indo-China,
bezien in het licht van de overeenstemming
tusschen de Fransche Regeering en de Anna-
mieten.
Jonkheer Baud werd ontvangen door admi
raal Thierry d'Argenlieu, den Franschen
Hooge-Commissaris.
ONZE PARL. COMMISSIE WORDT OVERAL
VRIENDELIJK ONTVANGEN.
De Nederl. parlem. commissie, welke nu
op rondreis is, heeft deze week een bezoek
gebracht aan Borneo en de Groote Oost.
Directeuren Rott. Nieuwsblad
gearresteerd
Naar de Nieuwe Leidsche Crt van
den P.O.D. te Rotterdam verneemt, zijn he
denmorgen de directeuren van het Rotter-
damsch Nieuwsblad, mr J. Kars en L. Evers
wegens verdenking van collaboratie gear
resteerd.
Deze arrestatie zal ongetwijfeld verband
houden met de uitspraak van de Perszuive
ringscommissie, waarbij de heeren Kars en
Evers voor 10 jaar ontzet werden uit het
recht, een dagblad uit te geven. Nader ver
nemen wij, dat voor het Rotterdamsch
Nieuwsblad door het Beheersinstituut een
tweetal beheerders is aangesteld.
N.S.B.-RADIO-OMROEPER BERECHT
Het Gooische Tribunaal heeft den N.S.B.-
radiio-omroeper J C. Timrott, die sedert 31
Mei 1945 was geïnterneerd, tot 1 jaar inter-
neering veroordeeld, hetgeen beteekemt, dat
hij volgende maand weer op vrije voeten
wordt gesteld. Hij mag echter nooit meer.
stemmen.
DAT van de ruim 17.000 ha der Wieringer-
meer., al weer 8.000 ha werden ingezaaid en
de bodemstructuur uitstekend blijkt te zijn.
DAT de P.R.D. thans een onderzoek bij
stelt naar eventueele collaboratie door re
clame-bureaux.
DAT de 18-j. L. Sjouw te Pernis door het
spelen met een granaat in de ouderlijke wo
ning werd gedood.
DAT de Kon. Bond van Chr. Zang-* en
Oratoriumver. 22 April zijn 60-j. bestaan zal
herdenken met een middag receptie in „De
Vereeniging" en een avondconcert in de
Befchlehemkerk te Den Haag.
DAT voor bezitters van Fransche valuta
deblokkeeringsmogelijkheden geopend zijn.
DAT Donderdagavond bij een autobotsing
te Apeldoorn de 38-j. J. v. d. M., de 53-j. J.
V. d. N. en de 46-j. C. v O. L., allen uit
Deventer, werden gedood
DAT deze botsing ontstond doordat een
der auto's maar één koplamp en wel aan
den rechterkant voerde.
DAT 13 koppen der bemanning van 't Ned.
tankschip „Ondina", hetwelk 11 Nov. 1942 een
zwaren strijd streed in den Ind. Oceaan,
waarbij kap. Horsman sneuvelde, zoowel
door de Ned. als de Eng. regeering zijn on
derscheiden.
Eenige leden hebben zich naar Bandjermasin,
Balikpapan en Menado begeven, terwijl de
overige^ naar Makassar, Ambon en Koepang
gegaan zijn. Overal werden zij zeer vriende
lijk ontvangen.
Volgens het plan zal de commissie op 14
April te Medan arriveeren voor een kort
verblijf aldaar.
TREURIGE VONDST IN SCHEEPSRUIM.
In de kolenruimen van het Ned. vracht
schip „Generaal Michales", dat onlangs te
Makassar in het dok heeft gelegen, werden
de beenderen van meer dan honderd Ned.
krijgsgevangenen en burgers gevonden, die
indertijd door de Japanners doodziek in een
kolenmijn werden geworpen.
DAT- blijkens uitspraak van den Hoogen
Raad de snoekvisscher een dregvormigen
haak mag gebruiken.
DAT men bij de a.s. verkiezingen, behalve
met rood potlood ook met een andere kleur
mag stemmen, zulks als gevolg Van de mate-
riaalschaarschte.
DAT de Ned. bierproductie nog geen 20 1
per persoon per jaar bedraagt.
DAT binnenkort een wetsontwerp te ver
wachten is inzake uitbetaling van achter
stallige salarissen van ondergedoken ambte
naren.
DAT de bekende 'scheidsrechtermr E. G.
van Bisselick Maandag 60 jaar wordt.
DAT „Indië in Nood" de Koningin een te
legram heeft gezonden, waarin wordt opge
merkt, dat over Indië geen beslissing mag
vallen vóór dë parlements-verkiezingen.
DAT op 8. 9 en 10 Mei de Centr. Ned.
Ambtenaarsbond in „Krasnapolsky" te Am
sterdam congresseert.
DAT binnenkort zal worden begonnen
met het bergen van het eenige maanden
geleden in de haven van Delfzijl gezonken
oorlogsschip K 2, de vroegere „Jan van
Ewijck".
DAT het Alg. Ned. Verbond op 24 April
een krans zal leggen op het graf van Wil
lem van Oranje in de Nieuwe kerk te Delft,
ter herdenking van diens geboortedag.
DAT de radio-luisterbijdrage moet worden
betaald door voor den loden van elke maand
Twee nieuwe Commissarissen
der Koningin
Prof. de Quay en ir H. J. ridder De
van der Schueren.
Naar de „Tijd" verneemt zal prof. dr J. E.
de Quay eerlang worden benoemd tot com
missaris der Koningin in Noord-Brabant.
Voorts verneemt het blad, dat tot com
missaris der Koningin in Overijsel zal wor
den benoemd gen. ir H. J. De ridder van der
Schueren. Ridder De van der Schueren
heeft een leidende positie bekleed bij een
kunstzijde-industrie in Engeland, werd ver
bonden aan den staf van het Militair Gezag
en was na de bevrijding van het Zuiden ge
durende enkele maanden militair commissa
ris van Noord-Brabant.
De conferentie op de Hooge Veluwe doet
onze gedachten voortdurend verwijlen bij de
tragiek, welke zich afspeelt in Inddë, en dan
vooral op Java. Het is nu bijna acht maan
den geleden, dat Japan het hoofd in den
schoot legde. Japan zelf is al vele maanden
geheel onder Amerikaansch bestuur gesteld.
In China heeft Tsjang Kai Sjek het stevig
in handen. Singapore is weer het centrum
van Engelsche leiding en Engelsche bedrij
vigheid. Nedexlandsch-Inddë. of wil men
Indonesië, vertoont in het algemeen nog een
beeld van wanorde, waar gezag en recht
struikelen op des heeren wegen. De laatste
dagen doen de extremisten weer dandg van
zich spreken. De Engelsche en de Neder
landsche militairen bezetten enkele voorname
plaatsen, van welke Bandoeng het verst van
de kust is gelegen en laten het groote bin
nenland over aan de „republiek" en aan
de extremisten.
Te midden van deze twee elkaar bekam-
pende of aanvallende groote volksdeelen
zetten in de kampen nog eendge tienduizen
den Nederlanders en Indo's hun treurig
leven voort. Men denke zich de stemming
in van deze, onze landgenooten en hun
vrienden.
Maar nog fraaier is, dat heden op de eilan
den van onzen archipel nog 300.000 man
Japansche troepen verspreid zitten. Dit cijfer
is niet uit de lucht gegrepen. Wij putten het
iiit het laatste nummer van „Je Maintien-
drai", heft weekblad, hetwelk zeker niet af
wijzend staat tegenover de politiek van onze
regeering, om het nu eens h^l zacht uit te
drukken.
Driehonderd duizend Japansche militaire»,
acht maanden na hun nederlaag.
Hoe komt dat Herhaaldelijk hooren wij,
dat de soldaten van de legers van onze bond-
genooten verstrooid zijn. Dat zal zoo zijn,
doch moet de oorlogsstaat overal ten einde
worden gebracht.
In Nederlandsch-Indië De Nederlandsche
troepen zijn dan nu in den vorm van eenige
regimenten eindelijk aan land gegaan, doch
heel dicht bij de kust gebleven. Wat had er
niet veelmeer kunnen worden opgeruimd.
Een aantal eilanden van de groote Oost kon
worden bezet zonder gevechten. Waarom niet
vroeger dit systeem toegepast en in veel
grooter vorm In Augustus heette het, dat
er geen troepen aanwezig waren, omdat de
geallieerde opperleiding alles, had samenge
trokken voor den grooten aanval op Japan.
Sedert gingen vele maanden heen, in welke
hergroepeering had kunnen plaats vinden,
wat blijkbaar nauwelijks is geschied.
Dan, zoo meldt men, zijn er geen schepen
om de Japanners af te voeren. Voor het
schoonvegen van de Philippijnen zijn groote
aantallen Liiberty-schepen aangewezen. Voor
ons Indië was niets disponibel.
Onze Europeesche schepen werden ingedeeld
in de geallieerde vloot. Onze Nederl.-Indische
koopvaardijvloot verloor tijdens den oorlog
de helft van haar tonnage. En in de havens
van onzen bondgenoot Australië liggen nu al
maanden lang een aantal onzer schepen aan
den ketting, omdat de havenarbeiders daar
den toon aangeven.
Inmiddels in nu op de Hooge Veluwe
geconfereerd. Met Engelsche assistentie is
het daartoe gekomen. Voor onze Engelsche
bondgenooten hebben wij zeer hooge waar
deering, doch bij de liquidatie van den oor
log komt het niet op een, doch op twee
dingen aan: de blik moet zander vrees naar
de toekomst worden gericht, gedachtig aa»
de toezegging onzer Koningin, doch daar
naast moet het gezag onder alle omstandig
heden hoog worden gehouden-
En wanneer de toezegging van onze
Koningin niet als een vodje papier mag wor
den beschouwd, dan dient dit natuurlijk toch
samen te gaan met wat de grondwet voor
schrijft. Oud-minister Gerbrandy sprak dezer
dagen uit, dat door onze Regeering met de
Grondwet is gesold. Zou daarom deze tragiek
zich zoo eindeloos lang voortslepen
Advies van onze gewaardeerde bondgenoo
ten is kostelijk, doch Nederland moet zich
zelf blijven.
N
Churchill van 8 tot 13 Mei
naar ons land
Het bezoek van Churchill aan Neder
land, waarbij de Britsche oud-premier te
Leiden het eere-doctoraat der universiteit
in ontvangst zal nemen, is bepaald op de
dagen 8—13 Mei.
V
DE SPOORWEGEN SPREKEN EN.:. WIJ ANTWOORDEN
Hoe strekte nut'loos, ongebruikt, nog slechts een jaar terug*
Het Nederlandsche spoorwegnet zich over dijk en brug;
De koene solidariteit van 't spoorwegpersoneel,
Omvatte in 't bevrijdingsplan een zeer belangrijk deel.
Verlaten lagen daar de rails, ten prooi schier aan verval,
En 't kostbaar rollend mat'riaal verdween in groot getal.
Zoo zag de spoorwegmaatschappij, toen de bevrijding kwam,
Zich' eensklaps voor een taak geplaatst, die d'adem haar benam.
En des te meer wordt thans door ons bewonderd, gewaardeerd,
Hetgeen haar ondernemingsgeest zoo weergaloos presteert;
Hoe telkenmale daar opnieuw wordt ingelascht een trein;
Er een volledig spoorwegboek zelfs* binnenkort zal zijn.
Men kan weer plannen smeden gaan, vacantie is in 'I zicht;
Een reisje naar den Achterhoek, het buitenland wellicht.
Het liften raakt de mode uit, hoezeer 't de jeugd ook spijt;
Het treinverkeer bereikt steeds meer 't niveau van vroeger tijd.
GRé KEMPEN—STERRENBURG.
Protest tegen den arbeid op
Goeden Vrijdag
Telegram aan de Regeering van de
Herv. kerkeraad te Lelden.
Naar die Nieuwe Leidiscihe Crt.
verneemt, heeft die Kerkeraad dier
Ned. Herv. Gein. te Leidien, wellke gis-
teravtHnd in vergadering bijeen was,
besloten telegrafisch, bij die Regeering
fce pnotiesteenen tegen haar besluit om
op Goeden Vrijdag het werk op de
Rijiksbureaux enz. te doen doorgaan.
Men ziet hierin een aanranding van
het C3hr. 'fcaraikter van diezen feestdag.
Tevens zal de Kerkeraad zich tot de Gen.
Synode wenden in verband met deze aange
legenheid, om, indien mogelijk, als gezamen
lijke Kerken tegen het Regeeringsbesluit
protest aan te teekenen.
Voorts vernemen wij, dat ingevolge de
beslissing van de Regeering de Leidsche Vee
markt op Goeden Vrijdag doorgang zal vin
den, hetgeen vroeger nooit het geval was.
Met dat al zouden we de Regeering ernstig
in overweging willen geven haar eenmaal
ingenomen standpunt alsnog te herzien.
Twee leden van den P.O.D.
te Amsterdam ontslagen
In verband met opsporingspogingen van
Arnold Meyer.
Twee P.O.D. hulprechercheurs uit Amster
dam hadden een verslaggever van een Am-
sterdamsch blad vergezeld op een speur
tocht naar Noord-Brabant, om te trachten
de verblijfplaats van Arnold Meyer op te
sporen en hem te arresteeren. Wel zijn enkele
vrienden van den ex-leider van 't Zw. Front
voor eenige uren aangehouden, maar de „Lei
der" bleef zoek. Het blijkt nu, dat bedoelde
hulprechercheurs van hun Amsterdamsche
chefs geen enkele opdracht hadden ont
vangen voor dit onderzoek en dat zij ge
heel op eigen houtje aan het werk waren
buiten hun rayon. Zij zijn thans door mr P.
J. Engels, hoofd P.O.D. ontslagen.
Op de vraag, of hij 't onderzoek naar den
ondergedoken Arnold Meyer thans nog
Voortzet, antwoordde mr Engels ontkennend.
Meyer houdt zich in het zuiden van het land
of zelfs in België schuil, zei mr Engels. De
politieke recherche afdeelingen in Noord-
Brabant zullen zich dus met zijn opsporing
moeten bezig houden. Overigens heeft iedere
rechercheur in ons land den plicht Arnold
Meyer te arresteeren, wanneer hij hem op
het spoor komt.
een onbeschadigde en ongebruikte radio
zegel te plakken op de luistervergunning.
DAT de declamator Albert Vogel Jr bin
nenkort naar Indië vertrekt om aldaar onder
auspiciën van het departement van Overzee-
sche Gebiedsdeelen op te treden.
DAT de A.N.W.B. weggebruikers verzoekt
acht te geven op de bekende herkennings
teekefis slechthoorenden en blinden.
DAT tot directeur en onder-directeur van
het Deviezenms tituut zijn benoemd resp. mr
H. R. van Taalingen en mr J. van Schayk.
DAT m.i.v. 14 April de nieuwe melkprijs
voor den veehouder voor 1946/'47 zal ingaan,
welke prijs echter nog moet worden vast
gesteld.
DAT uit het Westland reeds sla en radijs
naar Engeland wordt geëxporteerd, doch de
hoeveelheden nog beperkt zijn, omdat de
artikelen aan een bepaald gewicht moeten
voldoen.
DAT het Tweede Kamerlid Mes bij den
minister van Marine heeft geïnformeerd naar
de motieven voor het besluit om de Marine
uit Vlissingen terug te trekken.
leden is opgericht en het aantal verple-
genden bij dezen bond tot meer dan 1800 is
gestegen.
DAT het hoofdbestuur van bovengenoem-
den Bond min. Schermerhorn verzocht heeft,
de beslissing der Regeering om op Goeden
Vrijdag geen verlof te geven, te herzien.
Petroleum zakt van 18 cent op
12 cent per liter
Vanaf Maandag as. zal de petroleum niet
meer 18 ct doch 12 ct per liter kosten. Het
eventueel bij den inkoop te veel betaalde
wordt aan de venters terugbetaald.
H.M. DE KONINGIN NAAR HET LOO.
HM. de Koningin is heden voor een korte
vacantie naar Het Loo vertrokken.
't Memorandum prof. Gerbrandy
over Londen is gereed
Naar „Trouw" verneemt, is de oud-minis-
ter-president, prof. mr P S Gerbrandy, ge
reedgekomen met de samenstelling van zijn
memorandum over het beleid der Nederland
sche regeering tijdens haar verblijf te Lon
den. Publicatie van het memorandum ka»
binnenkort tegemoet worden gezien.
Niet veel wind, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In den
ochtend hier en daar tijdelijk mist of nevel,
overwegend droog weer, plaatselijke wol
kenvelden, vooral in het noorden des lands,
niet veel wind.
