Regeering blijft het Parlement negeeren
Ter nagedachtenis van President Roosevelt
Ook Mas Slamet kan naar Nederland reizen
Perzië en Spanje Maandag voor den Raad
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 12 APRIL I94G
Maar voor Indië ineens
zoo'n haast
Vreemde bejeging van pari. staats
commissie. Waar blijven de cardi-
nale kwesties? Grondwetsherziening
met Didië op den achtergrond. Daar
om plotseling spoed. Net een snoep
winkel, zegt Schouten,
r (Van onzen Parlementsredacteur.)
De Regeering heeft bij de Tweede Kamer
een voorstel ingediend om enkle wijzigingen
van de Grondwet in overweging te nemen.
Het is daarmee wat vreemd toegegaan. Een
ingestelde Staatscommissie bracht op korten
termijn een rapport uit. Zij kwam met een
meerderheidsvoorstel voor den dag, dat kon
ontstaan door de medewerking van drie mi
nisters, die -deel uitmaakten van de commis
sie.- Maar voor dat de commissie haar hand-
teekeningen onder het rapport had geplaatst,
deed de Regeering haar weten: uw voorstel
len voeren we niet bit, we komen met iets
anders. En dat andere, dat reeds bij den
Raad van State was eer het rapport der
commissie was vastgesteld, is dan het voor
stel om veranderingen in het hoofdstuk Ver
anderingen aan te brengen. Fraai is deze
figuur niet. Om op zoo'n manier een parle
mentaire staatscommissie te bejegenen, ge
tuigt in geen geval van veel deferentie voor
het parlement door hen, die sinds eenigen
tijd, te pas en te onpas, verzekeren zoo groo-
ten prijs te stellen op goede samenwerking
met de volksvertegenwoordiging. Maar in de
pracjijk onthouden zij haar de gelegenheid
om over hoofdpunten van het beleid van ge
dachten te wisselen, zoodat de Kamer na
den ingespannen arbeid in Januari maar
enkele keeren meer in een paar korte ver
gaderingen bijeen is geweest. Nog steeds
werd bv. gewacht op de begrootingen, ter
wijl de Regeering het eene milliardentekort
op het andere stapelt En nu deze voorberei
ding weer voor een Grondwetsherziening!
Nu is er opeens haast. Waarom? Objectief
gezien is die niet noodig voor dit op zich
zelf eenvoudige wetsontwerp je. Tijd voor
Studie wordt der Kamer niet gelaten. Alleen
omdat de Regeering het ^wetsvoorstel ziet,
met Indië op den achtergrond. Zij denkt,
door het Hoofdstuk Veranderingen te veran
deren, belangrijk tijd te winnen, als zij, met
het oog op de Indische onderhandelingen
tot gewichtige essentieele veranderingen van
onze hoogste staatswet meent te moeten
overgaan en aan een misschien groot deel
van ons Rijk overzee bereid is een geheel
andere constitutioneele en politieke positie
te gaan geven. Zij leeft in de veronderstel
ling dan te zullen beschikken over een
volgzame meerderheid van de Partij van den
Arbeid. Deze en andere min of meer fantas
tische en onzekere overwegingen spelen een
rol in dit drijven naar overhaaste behan
deling.
De KAMERVOORZITTER meende tot die
behandeling op formeele gronden het voor
stel te moeten doen. Zijn fractie volgde hem
daarbij gedwee en ook de Socialistische Partij
van den Arbeid stond te trappelen van
ongeduld. Toch ging het doorzetten van dat
voornemen niet zonder verzet. Met een reeks
Van krachtige argumenten trok de heer
SCHOUTEN (A.R.) er tegen te velde. Echte
gelegenheidswetgeving ingegeven door op
portuniteit zag hij in het regeeringsbeleid.
Er is, als in een snoepwinkel, iets uitgezocht,
dat haar geschikt lijkt. Zoo ongeveer zouden
we het ook kunnen vertalen. We zouden
er gaarne meer van willen zeggen, maar de
beschikbare ruimte dwingt tot kortheid.
Tegen dit op zijde zetten van de Staten-
G ener aal verzetten zich met den heer Schou
ten de heeren TILANUS (C.H.) en BIEREMA
(Lib.). Maar de meerderheid,gevormd door
Katholieken en Partij van den Arbeid stemde
het voorstel om het betrokken wetsontwerp
niet in de afdeelingen te onderzoeken, af
met 53 tegen 20 stemmen. De heeren V. D.
GOES VAN NATERS en JOEKES en de
Katholiek v. MAARSEVEEN hadden dit
voorstel bestreden, de eerste twee met klem
en laatstgenoemde op meer formeele gron
den. Het was in ieder geval leerzaam en
kan degenen, die het wèl met Indië meenen,
tot waakzaamheid stemmen en hen er toe
brengen met een en ander eerlang rekening
te houden.
Overigens was er niet veel te doen. Het
nieuwe communistische kamerlid Borst werd
toegelaten en nam zitting.
Op een voordracht voor een lid van de
Alg. Rekenkamer werden geplaatst: 1. dr M.
de Bloeme 2. de heer L. v. d. Tempel en
3 mr Ch. Hens. Op de voordracht voor een
Sociale verzorging van de
„Springbokken"
Militaire commissie naar Z.-Afrika.
Naar de Nieuwe Leidsche Courant
verneemt, is eenigen tijd geleden een mili
taire commissie naar Zuid-Afrika^ vertrok
ken, ter regeling van de sociale verzorging
en de demobilisatie van de uit Afrika af
komstige leden van de Prinses Ir ene-Brigade.
Ook tijdens de conferentie te Den Haag
tussehen den betrokken minister en dr. Ph.
C. Visser, gezant van de Ned. Regeering in
Zuid-Afrika, werden de aangelegenheden van
de z.g. „Springbokken" besproken.
De Belgische regeering heeft Spanje we
derom de uitlevering van Degrelle verzocht.
Nanking zal de volgende maand weer als
hoofdstad van China worden beschouwd.
plaatsvervangend lid kwamen de heeren v.
Walsem, v. d. Poel en Reyseger.
In de vacature Deckers in de Benoemings
commissie voor leden van de Sta ten-Gene
ra al werd benoemd het lid der Kamer mr
Teulings en op de voordracht voor kamerlid
in de vacature-Deckers worden geplaatst
de heeren dT Mol te Etten en Leur en de
heer v. Vliet te Eindhoven.
De Kamer is daarna het was inmiddels
4 uur' geworden in de afdeelingen gegaan
om een aantal wetsontwerpen te onder
zoeken. Volgende week Woensdag zal zij
opnieuw in openbare vergadering bijeen
komen.
Een jaar geleden overleed de
groote Staatsman
Een jaar is het vandaag geleden sinds die
onheilstijding door de radio tot ons kwam,
dat president Roosevelt was overleden.'
Het Oosten van het land was net bevrijd.
In het Westen
duurden terreur,
honger, zorg en
kommer nog
voort.
Het was een
tragisch gebeu
ren, dat ons
schokte. Niet om
dat wij vrees
den, dat het ver
loop van den
eindstrijd er an
ders om zou zijn
Dat stond vast.
met de door Roo
sevelt georgani
seerde, geïnspi
reerde en gezon
den legers tot in
het hart van
Duitschland.
Roosevelt zal
in de geschiedenis bekend staan, als een der
groote vredestichters. Dat klinkt wonderlijk
voor een man, die in luttele jaren tijds een
indolent volk wist om te zetten in een over
winnend leger; die nooit geziene luchtvloten
langs alle wolken zond en na de les van Pearl
Franklin Delano.
Hem werd echter geen voor
rang gegeven
Dezer dagen heeft mr Mas Slamat, de be
kende Inheemsche rechtsgeleerde en docent
aan de Rechtshoogeschool te Batavia, zich
jen tweeden rnple
in een Open Brief
tot H. M. Konin
gin Wilhelmina
gewend, daar zijn
verzoek om in
Nederland, Enge
land en Amerika
lezingen te hou
den, door de Re
geering is afge
wezen. De Ned.-
Ind. Voorlich
tingsdienst deelt
hieromtrent thags
het volgende
mede: 4
Mr Slamet heeft
voor zichzelf en
voor zijn twee
zoons voorrang
gevraagd om
Mr. SLAMET
Slot begrafenis prof. Oranje, pag. I).
Kort, moeilijk en rijk zei hierna prof.
Gerbrandy, was prof Oranje's leven. Voor
het rijk der Nederlanden, voor zijn gezin,
voor hem zelf, voor het verzet, waarvoor
hij alles heeft gegeven en waarin voor altijd
zijn nagedachtenis zal worden geëerd. Tot
weerziens Oranje, besloot spr. ontroerd.
Prof. dr. J. Koops, vertolkte als rector-
magnificus, de gevoelens van directeuren en
curatoren, hoogleearen en studenten der
Vrije Univesiteit, op elk terrein des
levens, getuigde spreker, is prof. Oranje
een trouwe dienstknecht Gods geweest. De
groote beteekenis van Oranje's werkzaam
heid ten dienste van de V.U. tijdens de be
zettingsjaren,' is nog niet volledig tot open
baring gekomen. Wat hij vermocht voor de
Ned. studenten, is van niet te overschatten
waarde. Hij was voor de studenten een
vaderlijke vriend en de ziel van het profes-
sorenverzet.
Een groot christen, noemde dr W. Okma,
sprekend namens de juridische faculteit,
prof. Oranje, die naar de wet van het Ko
ninkrijk der Hemelen zijn leven zette voor
Zijn vrienden.
'"Hierna sprak de heer J.Schaafsma, rector
van het Studentencorps, terwijl prof. dr F.
W. Grosheide, prof. Oranje's werk voor de
reorganisatie van het Ned. Bijbelgenootschap
herdacht. Prof. Borst sprak vervolgens uit
naam van het professoren-verzet. Als gewe
zen vertrouwensman van de regeering, direct,
na de bevrijding, herinnerde prof. dr Cle-
veringa aan het optreden van Oranje, als
zoodanig, daarbij dankend voor het vele,
dat de overledene voor de Leidsche studen
ten heeft gedaan.
Laatste spr. was de heer Scheepstra, die
namens L.K.P. prof. Oranje herdacht, die in
de voorste gelederen stond.
Aan de groeve heeft ds L. Oranje Czn„
van Den Haag, de oudste broeder,van den
ontslapene woorden van dank gesproken,
per Skymaster naar Nederland te reizen en
dit verzoek kon hem, met het oog op het
aantal dringende aanvragen en de beperkte
plaatsruimte, niet worden verleend.
Er zal echter geen enkel bezwaar tegen
zijn reis naar Nederland bestaan, zoodra de
vervoersmogelijkheden dat toelaten.
De Voorlichtingsdienst van de Ned.-Ind.
Regeering voegt er neg aan toe, dat mr Sla-
met's opinie ten aanzien van de „aarzeling
en vrees onder hen, die de Regeering van
voorlichting dienen, dat zijn woorden een
ongewenschten invloed zouden hebben op de
huidige openbare meening", natuurlijk geheel
voor eigen verantwoording blijft.
E.V.C.-STAKING MAAKT WEINIG INDRUK
Behalve het niet uitvaren van de „Oranje
fontein", die gisteren zee had moeten kie
zen, is er te R'darn weinig van een zeelieden-
staking te bespeuren. Er heerscht volmaakte
rust en het scheepvaartverkeer is zoowel in
komend als uitgaand voor dezen na-oorlog-
schen tijd vrij normaal. Terwijl de „Mecklen
burg" van de maatschappij „Zeeland" nog
steeds aan de kade ligt, onderhoudt de Bata
vier H een regelmatigen dienst op Harwich,
zoodat er van stagnatie nauwelijks gesproken
kan worden.
Ook te A'dam is er weinig invloed van de
stakingsmanoeuvre te bespeuren.
DAMASKINOS BLIJFT REGENT.
Na een bezoek van den Griekschen, eersten
minister Poelitzas. heeft aartsbisschop Damas-
kinos besloten niet af te treden als regent.
Harbour, de vloot vernieuwde op een wijze,
die ongeëvenaard is. Tegenover het vrede, be
waren tot eiken prijs van zijn landgenooten,
zag hij heel scherp in, dat zonder strijden
geen vrede verworven wordt.
Zoo bouwde hij z'n strijdmacht. Maar hij
deed meer: hij legde ook de eerste grondsla
gen voor het apparaat, dat den bloedig ver
worven vrede hoeden moest: de Vereenigde
Naties.
Minister van Royen over Roosevelt.
Hedenavond om 9 uur zal minister van
Royen voor de zenders Hilversum 1 en 2 in
de rubriek „Op de brug" een redie over wij
len president Roosevelt houden.
HARTELIJKE WOORDEN VAN
DEENSCH JOURNALIST
Een Deensch journalist, Frede Pries Niel
sen, heeft ruim twee maanden hier te lande
verblijf gehouden in gezelschap van twintig
Deensohe meisjes en mannen, welke deel
namen aan den Pierre Ceresols Internatio
nalen Civiele Hulpdienst, welke nog bezig
is op Walcheren in Zeelanp. Pries Nielsen
heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt
om een serie artikelen over Holland tijdens
den oorlog te schrijven en over de pro
blemen van het Nederlandsche volk in
dezen tijd voor een groot aantal Deensche
kranten, welke hij representeert.
„Ik ben erg blij," zoo zeide hij ons, „in
de gelegenheid geweest te zijn om in be
scheiden mate het Nederlandsche volk de
helpende hand te kunnen bieden. Het is
heelemaal niet makkelijk voor ons geweest
hiervoor permissie te krijgen. De Hollanders
zijn trotsch, zelfs in het ongeluk. Een Hol
lander heeft mij gezegd: „Bedenk dat het
makkelijker is hulp te geven dan te ontvan
gen." Maar niettemin hebben wij ons best
gedaan om te helpen, niet opdat de Hol
landers zouden denken dat wij goede men-
schen zijn, maar alleen omdat wij voelden,
dat alles wat wij hebben meegemaakt, niets
was in vergelijking met wat zij hebben door
staan. Wij hadden een overschot van
kracht en dit overschot moeten wij hun ten
goede laten komen. Nu de menschen elkan
der zooveel kwaad hebben gedaan, moeten
wij elkaar de helpende hand reiken."
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Bladel, F. de Tombe te
Doeveren te Oostkapelle, C. v. d. Sluis te
Zuidland (toez.); te Slijk-Ewijk, M. C. Groe-
newoud te Heemse; te Vlaardingen (vac. A. J.
v. Rhijn), J. v. d. Velden te Waasp; te Zaan
dam (vac. A. Dronkers), E. v. d. Schuit te
Kantens.
Aangenomen: naar Bozum, H. J. E.
Caron te Hardegarijp.
Bedankt: voor Giessendam, cand. H.
Goedhart te Utrecht; voor Nieuw-Amsterdam,
J. v .d. Berg te Vlijmen.
Geref. Kerken
Drietal: te Leiderdorp (2e pred.pl.), H.
Brinkman te Amerongen, O. van Noort te
Barendrecht en H. J. Swierts te Tholen.
Beroepen: te Beetsterzwaag, L. Moesker
te Rhenen; te Emmeloord (N.-O.-polder), J
Bos te Baarn; te Haarlem (vac.'.Js. v. d. Lin
den), J. A. van Arkel te Naaldwijk.
Aangenomen: de benoeming tot hulp-
pred. te Heemse, J. Offers te Berlicum.
Bedankt: voor Bozum, 'A. den Boer te
Staphorst; voor Lopik, J. Oussoren te Olde-
broek.
Chr. Geref. Kerk
Tweetal: te Enschedé, S. v. d. Molen te
Arnhem en H. Toorman te De Krim, die het
beroep heeft ontvangen; te Nieuwe-Pekela, S.
v. d. Molen te Arnhem en P. Westerloo te
Thesinge.
Bedankt: voor Leeuwarden, W. Heerma
te Rotterdam-C.
Doopsgez. Broederschap
Aangenomen: naar Rotterdam, N. v. d.
Zijpp te Almelo.
PERSONALIA
Het classicaal bestuur van Arnhem
heeft de acte godsdienstonderwijs in de
Ned. Herv. Kerk uitgereikt aan de dames
A. M. Boeke te Voorst en G. v. d. Leij te
De Steeg en den heer G. C. Hommes, hooid
der Chr. school te Voorst.
Aan dr A. J. M. Oidtmann is ontslag
verleend als lector in de tandheelkunde aan
de R.U. te Utrecht, evenals aan B. R. Bak
ker, lector in de tandheelkunde aan dezelfde
universiteit.
BELGISCHE ÉIJBELDAG
Maandag 22 April a.s. zal te Antwerpen
een groote bijbeldag voor België worden ge
houden. Sprekers zijn ds A. G. B. ten Kate,
Ned. Herv. pred. te Brussel en ds P. H. Boe
ke, secr. binnenland van het Ned. Bijbelge
nootschap. Na afloop der morgenvergadering
zal een bezoek worden gebracht aan de
Bijbeltentoonstelling in de Zendingskerk, na
dat deze door ds H. J. Winter namens de
Antwerpsehe afd. zal zijn geopend. In de
middagvergadering spreken ds J. M. v. Krim
pen, Geref. evang. pred. te Rotterdam en J.
N. Voorhoeve, uitgever te 's-Gravenhage, ter-
wijl in de avondvergadering het-onderwerp:
„Wat zegt de Bijbel?" zal worden behandeld
door ds Carlo Vansteenberghe. Belg. Evang.
pred. te Doornik en ds Raymond Coevreur,
pred. der Evang. Kerk (Silogemeente) te
D end er monde.
Academische Examens.
GRONINGEN, 10 April. Geslaagd cand.ex.
geneeskunde: M. B. Liefstingh, Groningen;
cand.ex. rechten: R. Straatsma, Oenkerk en
cand.ex. wis- en natuurkunde (1): H. Dil-
lingh, Groningen.
NIJMEGEN, 11 April. Geslaagd doet. ex.
Germaansche taal en letterkunde (Eng.)
mej. C. M. Westra o.p. te Voorschoten; doet.
ex. rechten, M. A. G. Joosten, Roermond en
B. H. M. Luis. Hilversum.
ROTTERDAM, 11 April. Ned. Econ. Hooge-
school. Geslaagd cand.ex. econ. wetensch.
W. Tan, Leiden; M. B C van der Velden,
H. A. Godschalk en F. Oberholzer, allen
Den Haag; G. Brokerhof, J. J. v. d. Weele,
W. P. J. van Dissel en A. J. Godschalk,
allen Rotterdam.
Geslaagd doet. ex. econ. wetensch. H. B
J. Platell, Delft; J. J. Ket, Vaassen; N. J
O. Tiong Kwan, Rotterdam.
TILBURG, 11 April R.K. Econ. Hooge-
school. Geslaagd prop. ex. econ. wetenschap
pen; H. de Leeuw, Utrecht, H. Kremer, Ter-
winselen, A. Rommers, Roosendaal, E. Locke-
feer, Hulst, W. Vereecken, Klooster zande.
H. PetersWeem, Drunen; cand. ex. econ.
wetenschappen, A. Wouters, Breda en E.
Janzing en J. Oltheton, beiden te Tilburg.
UTREClÏT, 11 April. Geslaagd v. prop. ex
godgeleerdheid, S. den Blaauwen, P. Sierat,
Th. G. Th. Tangelder; cand. ex. godgeleerd
heid C. Timmer, H. L. Boonstra en W. van
Hoogevest.
Amerika steunt de betrokken
voorstellen
Maandag a.s. zal de Veiligheidsraad, zoo
als verwacht, de kwesties Perzië en Spanje
behandelen.
De eerste kwestie heeft weer eens een bij
zonder aspect gekregen, door het voor de
zooveelste maal désavoueeren van Hussein
Ala door zijn regeering in Teheran. Deze
ontkent n.l. den ambassadeur opdracht te
hebben gegeven, om te protesteeren tegen
het afvoeren van de kwestie.
Inzake Spanje komt vandaag het bericht,
dat Amerika het voorstel, om de zaak te
DE LUCHTREIS VAN DE PEGASUS
Door G. TH ROTMAN
13. Maar neen, de Pegasus scheen nog
volstrekt niet van plan, te dalen. „Nu of
nooit!" dacht Herr Untermeier. Met den
moed der wanhoop sloeg hij zijn armen om
een lantaarnpaal, die vlak voor de herberg
stond en hield die stevig vast. Ook een der
ankerarmen had zich om de paal geslingerd
en deze begon al angstwekkend door te
buigen
Opeens, floep l Daar schoot de hele lan
taarnpaal uit de grond. Maar Mr. Mackin
tosh, de brave dorpskruidenier, die juist
aan de deur een luchtje kwam scheppen,
kon niet aanzien, dat Britsche eigendom
men zoo maar weggehaald werden; hij
sprong toe en greep het ondereind van de
lantaarnpaal. En Zedekiah Clubs way er, de
dorpsdiender, kwam ook een. handje hel
pen.
behandelen, zal steunen. Gisteren was de
houding van Amerika meer weifelend. De
bewering, dat bij Bilbao Duitsche geleerden
in Spaansche fabrieken atoombommen ma
ken, heeft een diepen indruk gemaakt.
Officieel maakt het Amerikaansche mini
sterie van Buitenlandsche Zaken bekend,
dat over deze berichten geen. bevestiging
gegeven kan worden, doch er bevinden zich
wel 20.000 schadelijke Duitschers in Spanje,
die verwijderd dienen te worden.
Financieele maatregelen in Indië
Uitvoer van Javasche Bankpapier verboden
Naar de Nieuwe Leidsche Cou
rant uit Batavia verneemt, is de uitvoer
van het Javasche Bankpapier uit Indië
zooals bekend, is hier te lande- een regeling
in voorbereiding, om houders van dit bank
papier zoo min mogelijk te dupeeren in
den vervolge verboden, terwijl voorts repa-
trieerenden niet meer dan f 50 per persoon
aan nieuw bankpapier (het z.g. Nica-geld)
naar Nederland zullen mogen medenemen
De heer Ruys de Beerenbrouck vroeg den
minister van Landbouw en Handel maat
regelen te nemen om den groente-export
naar Duitschland te organiseeren en voor
Nederland veilig te stellen, opdat geen voed
sel verloren ga, waar elders honger dreigt.
EEN TON VOOR INDIë
Ten einde in de allernoodzakelijkste be
hoeften in de Europeesche kampen Tjideng
Adek en 10de Bataljon te Batavia te kunnen
voorzien, heeft de Stichting „Nederland helpt
Indië" namens het Nederlandsche Volk tele
grafisch f 100.000 overgemaakt aan oud-min.
Weiter, loco-voorzitter van bedoelde stich
ting op Java, die voor verdere distributie
van het geld zal zorgdragen^.
ZETEL DER VER. NATIES
BIJ NEW YORK.
Het teirein op Long Island bij >New York,
waar in 1939 de Wereldtentoonstelling is ge
houden, zal tijdelijk zetel der Ver Naties
worden. Het ligt 4Q minuten ondergronds
sporen van het centrum van New York.
