Gesprek met gouv.
Vijf
Brons van Suriname
ontsnapt
Grootsche plannen voor'n nieuw Rotterdam
S.S.-lieden uit Westerbork
EkmanConsul van het Zweedsche brood
NIEUWE LEÏDSf HE COURANT
WOENSDAG 10 APRIL 1946
„Wij zijn arm, ver weg, doch
niet zonder perspectief"
(Vain eeti onzer verslage vers)
Het is in deze dagen van strijd om over-
2eesche gebdedsdleelein, doé, door revolutio
nair geweld gestuwd, van het rijfcsgebied
losgescheurd direigen te worden, een vreugd
te spreken met een man, diie, aan het hoofd
van een uitgestrekt gebiedsdeel van Neder
land Ln de West staand, enkel berichten van
trouw aan het vaderland kan overbrengen.
Gouverneur Brons.
Een dergelijk geluk is rnr J. C. Brons be
schoren, den Gouverneur van Suriname, die
voor enkele weken in het vaderland ver
toeft, om er besprekingen over zijn gebied
te voeren.
Suriname is het land, dat het minst van
alle overzeesche gewesten, tot de Neder-
landsohe verbeelding spreekt. De mogelijk
heden in Indie prikkelen de fantasie, Cura
sao is de oldespil der wereld, Suriname is
arm, ver "weg, doch geenszins zonder per
spectief.
Wat dit land, vijf maal zoo groot als
Nederland, doch bewoond door slechts
170.000 menschen gepresteerd heeft geduren
de den oorlog, is zeer bijzonder.
Mr Brcns noemt met trots de cijfers:
Een zeer groot aantal oorlogsvrijwilligers en
i 837.000 als extra bijdrage voor de door
den oorlog getroffen andere deelen van het
Rijk. Dat is vijf gulden per inwoner. Als
wij dat voorbeeld' eens volgden?
Na den oorlog verzond Suriname voedsel
pakketten naar Nederland, en in het bijzon
der kleeren. Dat gebeurde op zoo ruime
schaal, dat Suriname nu een uitverkocht
huis is waar de étalages en de winkelvoor
raden een even geplunderden indruk maken
als in ons land. De waarde der verzenden
pakketten bedroeg, f 350.000.
En behalve dat heeft Suriname nog ge
zorgd voor vluchtelingen uit Zuid Neder
land en voor schipbreukelingen, die er een
eigen tehuis vonden
En hoe is Suriname economisch gevaren
ln den oorlog?
Vóór den oorlog, aldus de heer Brons, was
landbouw de hoofdbron van bestaan. Daar
naast was er mijnbouw. U weet wat de
bauxiet van Suriname voor de vliegtuig-
Bij de achtervolging twee
dood geschoten
Een vijftal SS-leden, die in het kamp Wes-
terbork waren opgesloten, wisten zich Maan
dagmiddag van een vrachtauto meester te
maken. Op het moment, dat de chauffeur
zich. even moest verwijderen, sprongen zij in
den wagen en reden met vol gas door de ver-
ring bij den Oostelijken kampingang. De bui-
tenibewaking opende .het vuur, echter zonder
gevolg. Daarop werd terstond de achtervol
ging ingezet door drie leden van het bewa
kingspersoneel in een luxe auto. Dit had tot
resultaat, dat na een race van acht km. de
vluchtelingen werden ingehaald, waarop de
wagen tot stilstand werd gedwongen. De
S.S.-ers sprongen er uit en verdwenen in het
nabijgelegen bosch. De bewaarders zetten die
achtervolging voort en weldra werd een der
ontsnapten achterhaald, die geen gehoor
gaf aan het bevel om halt te houden, zoodat
op hem geschoten werd, met doodelijk gevolg.
Een tweede werd in een nabijgelegen boer
derij gearresteerd. Bij het afsluiten van het
De prostitutie in Frankrijk zal in al haar
vormen onwettig verklaard worden. De
kleine steden krijgen een maand den tijd
haaT bordeelen te sluiten. Voor de groote
steden als Parijs, Lyon en Marseille werd een
termijn van een half jaar gesteld.
De Britsche ambassadeur te Madrid, Sir
Victor Mallet, heeft de Spaansche regeering
verzocht een onderzoek in te stellen naar het
verleenen van de Spaansche nationaliteit aan
274 Duitsehers, van wie velen voormalige
Ges tap o -ag en ten zijn.
De Hongaarsche premier, Terenz Nagy,
is te Moskou aangekomen om de vredeson
derhandelingen te bespreken.
Trygve Lie verklaarde, dat de techni
sche experts den bouw van een of meerdere
zendstations voor de U.N.O. aanbevelen.
Gandhi had- een onderhoud met generaal
Auchinlek.
Metaalarbeiders in de Cfreusot-autofa-
brieken te Parijs zijn uit protest tegen de
slechte voedselvoorziening in staking gegaan.
Peron heeft tijdens de Argentijnsche
verkiezingen 55,6 van het totaal aantal
stemmen gekregen. Tamborini kreeg 44,4
Het centraal bestuur in- Dudtschland zal
binnen enkele weken zijn beslag krijgen, ai-
dui dm jKmws Chronicle",
industrie der Vereenigde Staten be teek-end
heeft. Voor den oorlog voerden wij 500.000
ton' per jaar uit, in dien oorlog tot 1.600.000
ton per jaar. Br gingen 400 schepen met dat
metaal geJadien jaarlijks van Paramaribo
weg. Deze ontwikkeling heeft een sterken
weerslag gehad op den landbouw, dliie met
een groot gèbrek "aan arbeidskrachten te
Jgampen heeft.
Hoe heeft b^t land gereageerd op de Ame
rika arische bezetting?
Hier fronst mr Brons de wenkbrauwen.
Bezetting is dat nooit geweest zegt hij. Onze
defensie omvatte 4000 man. Wij grensden
aan Fransch Guyana, dat Vdchy trouw was.
Om de bauxietleveranties veilig te stellen
hebben de Amerikanen het aan de weer
baarheid ontbrekende aangevuld met enkele
detachementen, die nooit meer dan 2000 man
sterk zijn geweest. De verhouding tot deze
troepen was altijd zeer goed.
Was U goed ingelicht over hetgeen in
Nederland gebeurde?
Zeer goed. Belangrijke gebeurtenissen, die
er gebeurden wisten wij den volgenden dag.
Wij hebben ons na den oorlog ook niet onbe
tuigd gelaten en direct na de bevrijding een
zender op Nederland gericht, die om'! veel
familieberichten heeft uitgezonden.
Vindt U in het moederland voldoende be
langstelling voor Suriname?
De interesse is zeer levendig. Het is zaak
voor het moederland, de oude handelsbe
trekkingen weer aan te knoopen, want Ame
rika en Argentinië nestelden zich op en ze
markten. Daarbij- zijn er nog veel moeilijk
heden. Het geldverkeer is nog niet geheel
geregeld, maar de mogelijkheden, die er zijn,
mogen daardoor niet geremd worden. Een
van de belangrijke producten die Suriname
Nederland kan leveren is: hout o.a. voor
dwarsliggers, voor palen ten behoeve van
waterbouwkundige werken, steigers en brug-
Een city van beteekenis met
nieuwe stations
(Van een onzer verslaggevers).
Heden is het voor Rotterdam een groote
dag. Want vandaag wordt het bouwplan voor
de nieuwe binnenstad bekend gemaakt. Voor
de verwoeste gebieden in Kralingen en West
zullen aparte bouwplannen worden gecon
strueerd.
Het verschenen bouwplan toont, dat de
nieuwe binnenstad in verschillende zones zal
worden verdeeld: de oude city als winkel
centrum, met eerste klas zaken en voorts de
voornaamste openbare gebouwen, dan de om-
gevind van den Goudschesingel met kantoren
en winkels, het deel begrensd door Een-
drachtsweg en Maas als zeemanskwartier en
de strook, omsloten door Maas, Blaak en
Oostzeedijk, met vele specifiek Rotterdam-
sche elementen, dat vooral dienstbaar wordt
gemaakt aan de binnen- en beurtvaartschip-
perij.
Er komt iii totaal een winkelfront van 17
km. en een gemengde bebouwing van win
kels en woonhuizen van 13 km., hetgeen voor
den winkelstand voldoende wordt geacht.
Van de 24 verwoeste kerken zullen er 19
meest in de buitenwijken worden herbouwd.
Voorts zullen er 20 hotels worden gebouwd.
De spoorwegen hebben ook groote planrien.
Zoo zal er een nieuw groot D.P.-station ko
men, waarvooreen breede boulevard wordt
aangelegd; voorts een nieuw station-Hofplein,
een nieuwe viaduct tusschen station-D.P. en
Noordelijken Maasoever, een nieuw station
bosch werd een der drie overgeblevenen
doodgeschoten en één ernstig gewond, terwijl
de laatst^ ldcht gewond werd. Deze is met
den gearresteerde naar het kamp terugge
bracht.
Een, uit het kamp Vuren, ontsnapte
S.S.-er werd onder de gemeente Gemert ge
arresteerd, waarbij bleek dat hij reeds een
fiets had gestolen.
BENZINEBONNEN VOOR REIZEN
NAAR BELGIË.
Aan Ned. automobilisten en motorrijders,
die België bezoeken, wordt door de K.N.A.C.
en den A.N.W.B. een beperkt aantal Belgi
sche benzinebonnen vertrekt.
De Fransche regeering heeft besloten
deel te nemen aan de conferentie van minis
ters van Buitenlandsche Zaken, wélke op
voorstel van Byrnes op 25 April te Parijs ge
houden wordt.
DE LUCHTREIS VAN- DE
11. Zowat halverwege Engeland haalde
de Pegasus een stoomboot in, die blijkbaar
ook op weg was naar Engeland. „Vlak er
overheen, jongens!" zei meneer Van Em-
men. Zo gezegd, zo gedaan. Hoe langer hoe
meer naderden ze de boot; reeds konden ze
zien, hoe de passagiers aan boord naar om
hoog stonden te kijken. In een sierlijke
boog zwaaide de Pegasus omlaag en scheerde
rakelings over de boot, uit welks schoor-
Weer een van Meegeren ontdekt!
In zijn villa „l'Aurore" te Nice is nog een
Vermeer-schilderij van Van Meegeren ont
dekt, dat alle kenmerken heeft valsch te
zijn. Het is een interieur, dat tot voor meer
dan f200.000 verkocht is en waarvoor wijlen
dr Bredius een- certificaat van echtheid had
afgegeven. Op een paneel in de villa werden
ook voorstudies voor dit schilderij aange
troffen. Tevens is nog een doek ontdekt, dat
een muzieklezende vrouw voorstelt en een
variatie is op „De vrouw met den brief" van
Vermeer. Het onderzoek duurt voort.
GEESTELIJKE VERNIEUWING DER
DUITSCHERS.
Teneinde de geestelijke vernieuwing van
het Duitsche volk te bevorderen is hier te
lande een Katholiek Genootschap voor gees
telijke vernieuwing gesticht, waarvan het
secretariaat berust bij dr K. J. Hahn te Bilt-
hoven. Een en ander zal geschieden in sa
menwerking met andere landen.
dekken. Het is het z.g. Morahout. Uit Neder
land kunnen wij alles gebruiken wat het
land oplevert.
De heer Brons spréékt nog over de fiinan-
cieele moeilijkheden van zijn gebied, dat
voor den oorlog ai met gesubsidieerde be
groetingen werkte en thans een herleving
van dien ongewernschten toestand tracht te
voorkomen. Het leven is er duur. Hooge be
lastingen en dito invoerrechten..
Deze fmancieele perikelen zijn de eenige
die den Surinaamschem hemel verduisteren.
Nederlanders, Kreolen, Britsch-Indiërs en
Indonesiërs, die slechts matige belangstelling
voor de gebeurtenissen in Indië hebben,
leven er zeer eensgezind samen, ontwikkelen
er een pril cultureel leven, dat een eigen
accent krijgt in tijdschrift en kramt en voe
len zich door de luchtverbiciding met Cura
sao en Nederland, sterker aan het moeder
land verbonden dan voorheen
Rotterdam-Beurs en een station Rotterdam-
Zuid.
Van belang is ook de bouw van een
nieuwe verkeersbrug, een zg. hangbrug, be
oosten de spoorbrug.
In het nieuwe bouwplan is de city, het
stadshart, iets naar het Oosten verschoven.
De binnenstad zal door verscheidene grbote
invalswegen te bereiken zijn.
Het bouwplan, dat thans ter goedkeuring
zal worden voorgelegd, is er op gebaseerd,
dat het nieuwe Rotterdam ten minste twee
eeuwen onveranderd kan blijven bestaan.
Vertegenwoordigers van het Duitsche
onderwijs uit alle vier bezettingszones zullen
aan de zittingen van het tribunaal te Neuren
berg mogen deelnemen.
Prinses Juliana herinnert aan
onze bange üren
(Van onzen specialen verslaggever).
„Indien gij in de donkerste uren van ons
bestaan ons niet te hulp waart gekomen,
vele Nederlanders zouden den dag der be
vrijding niet hebben beleefd", aldus Prinses
Juliana in het Grand Hotel te Stockholm,
staande voor een gróót gezelschap bestuur-
deren van het Zweedsche Roode Kruis .en
andere hulporganisaties. „Uw vlag was ons
het symbool van de voedselzendingen", zoo
vervolgde de Prinses.
Hier in deze rijke en overvloedige stad,
werd nog eenmaal de bladzijde opgeslagen
van Nederlands diepste hongerperiode en
zagen wij hen voorbijgaan: de mannen,
vrouwen en kinderen, op zoek naar voedsel.
Zagen wij hen den langen weg naar de
Wieringermeer. op trekken, die vaak een
doodenweg ié geworden, maar zagen wij ook
de rijen voor de kruideniers- en bakkers
zaken staan en het grijpen van de gretige
handen naar het verlossende Zweedsche
brood.
Voor dezen dienst, dien wij nimmer nullen
vergeten,voor deze redding, waarvan wij onzen
kinderen zullen vertellen, heeft de Prinses
Zweden namens de Nederlanders dank ge
bracht en het Koninklijk onderscheiden door
uitreiking van decoraties aan 150 vertegen
woordigers van dit groote volk. Twee van
hen willen wij met name noemen. Ook per
soonlijk zijn zij nog eens door Prinses
Juliana met oprechte woorden van dank
gehuldigd.
Het zijn graaf Bernadottte, de voorzitter
van het Zweedsche Roode Kruis, die het
grootkruis van de Oranje Nassau-Orde ont-
PEGASUS Door G. TH. ROTMAN
stenen dikke, vette rookwolken opstegen.
„Hoera! Hoera!" brulden de reizigers op
de boot, en meneer Van Emmen en de twee
jongens zwaaiden met hun armen.
Maar de arme Herr Untermeier was er
intussen lelijker aan toe. Doornat als hij
was, werd hij midden door de walmende
roetwolken gesleurd. Hoestend en proes
tend en zo zwart als een mordaan kwam hij
er uit te voorschijn. k
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Elim, Th. M. Becht te
Oosterbierum; te Hengelo (vac. J. W. van
Swighum), Ph. W. Bergkotte te Oosterbeek;
te Voorst, J. B. Weener te Ommeren; te
Waarde, G. den Boer te Standdaarbuiten
(toez.); te Zwijndrecht (3e pred.pl.), C.
Hooykaas te Kampen.
Aangenomen naar Babyloniënbroek,
cand. C. 'v. d. Putte te Kampen; naar Cad-
zand, cand. M. Enker te Utrecht; de be
noeming tot hulppred. te Apeldoorn, dr H.
Stoel, em. pred. te Veenwouden.
Bedankt: voor Groot-Ammers, A.
Vroegindeweij te Loon op Zand; voor
Scheemda, W. F. ten Bruggencate te Ter
Apel.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Nieuw-Buinen, H. Herder
te Schoonrewoerd en A. Mollema te Ooster-
wolde; te Oldernarkt, dr L. Batelaan te
Stavoren en cand. G. Eggink te Beilen, die
het beroep heeft ontvangen.
Beroepen: te Makkum, R. Groeneboer
te Barchem; te Nieuwe-Schans, cand. P. B.
Lengkeek, hulppred. te Zevenhuizen (Gr.-);
te Rotterdam-Charlois (4e pred.pl.), H. H.
Grosheide te Andijk.
Aangenomen naar Voorst, G. -Melles
te Wartena-Eernewoude, die bedankte voor
de benoeming tot geest, verzorger van het
interneeringskamp te Wezep (Gld.).
Bedankt voor Amsterdam-West, Joh.
Blauw te Ede; voor Apeldoorn, J. Kremer
te Leeuwarden; voor De Lemmer, W. F. M.
Lindeboom te Aduard.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Goes, D. L. Aangeen-
brug te Leerdam.
Doopsgez. Broederschap.
Aangenomen naar Zeist, W. Mesdag
te Sneek.
PERSONALIA.
In den ouderdom van 61 jaar is gister
middag te 's-Gravenhage overleden ds F.
van Hoven, em. pred. der Geref. kerk van
Honselersdijk. De overledene arbeidde te
Hoogvliet, Krimpen a. d. Lek, Zuid-Beyer-
land, Meliskerke en Honselersdijk, wier
eerste predikant hij was en die hij gediend
heeft tot aan zijn emeritaat op 1 Aug. 1944.
Nadien was hij nog werkzaam Sis hulp
prediker te 's-Gravenhage-Oost. Gedurende
zijn verblijf te Honselersdijk groeide deze
gemeente uit van 400 tot bijkans 900 zielen.'
Acad. examens.
AMSTERDAM, 9 April. Vrije Universiteit.
Geslaagd voor prop. examen theologie: R.
Siersema te Haarlem.
PRIJZEN VAN PIANO'S VASTGESTELD.
Voortaan mag voor aan nieuwe gelijkwaar
dige piano's (respect, vleugels) hoogstens
het dubbele van vóór den oorlog worden be
taald. Het betreft hier dan meestal door een
bonafiden pianohandelaar gereviseerde in
strumenten, die onder de gebruikelijke garan
tie worden verkocht. Particuliere verkoopérs
zullen doorgaans veel minder mogen vragen.
ving. In hem eerde de Prinses de hoofd
organisaties voor de hulpverleennig aan Hol
land. En dan: Walter Ekman, die den eere
naam zal blijven dragen van „consul van
het Zweedsche brood". Hij werd gedecoreerd
met het commandeurskruis in dezelfde orde.
Ekman is ook een man van het verzet
geweest. Hij heeft het niet gedoogd, dat de
Duitsehers deze Zweedsche ondersteuning
ook maar een oogenblik konden bemoei
lijken en dit deed hij in Nederland zelf,
onder de Duitsehers levende.
Het Prinselijk Paar zou vandaag om 12 u.
een bezoek brengen aan de Van Gogh-ten-
toonstelling in het Nationaal Museum. Des
avonds vindt in-den Koninklijken Schouw
burg een galacocicert plaats, te geven door
het Concertgebouworkest, onder leiding van
Eduard van Beinum.
Donderdagochtend zal Prins Bernhard in
een Zweedsch vliegtuig een tocht maken.
Tegelijkertijd vindt een parade plaats van
een Zweedsch luchteskader. Het ligt in de
bedoeling, dat ook Prinses Juliana deze
parade zal bijwónen.
Gen.-maj. v. d. Bergh op weg
naar Nederland
K.N.I.L. zal Britsche uitrusting
op Java overnemen
De generaal-kwartiermeester van het Ned.
leger, gen.-maj. S. van den Bergh, die hoofd
was van het Ned. Recruteeringsbureau te
New York na het uitbreken van den oorlog,
heeft heden na een verblijf van vijf weken
te Batavia deze stad verlaten en is per Sky-
master naar Nederland vertrokken.
Generaal Van den Bergh heeft alle Ned.
bataljons op Java, Bali en Lombok bezocht
en heeft vastgesteld, dat hetgeen aan de
uitrusting van deze troepen ontbreekt, direct
uit Nederland gezonden zal worden. Vijf
weken na zijn terugkeer naar Nederland zal
hij zijn ambt neerleggen. Dit zal overgeno
men worden door gen.-maj. Wilson. Gen.-
maj. Van den Bergh verklaarde, dat. een
zeer groote hoeveelheid Britsche uitrustings
stukken op Java door het Ned.-Ind. leger
zal worden overgenomen, daar het tekort
aan scheepsruimte het onmogelijk maakt,
dat de Britten op de terugreis hun uitrus
ting meenemen.
Hij drukte éveneens zijn lof uit over de
wijze, waarop men samengewerkt had met
de Britten en deelde mede, dat -hij een
hoogen dunk had van de resultaten, die de
kortgeleden ondernomen reorganisatie van
het K.N.I.L. zou hebben.
K.L.M.-DIENST OP* NEW-YORK GAAT
REEDS 21 MEI IN.
Niet op 26, doch reeds op 21 Mei neemt de
vliegdienst AmsterdamNew-York een aan
vang, aldus meldt de K.L.M.
NIEUWE K.L.M.-DIENSTEN IN W.-INDIË.
De Amerikaansche autoriteiten hebben aan
de K.L.M. toestemming verleend diensten in
•te stellen tusschen Amsterdam en New-York
en tusschen Willemstad en Miami. De K.L.M,
heeft een dienst ingesteld tusschen Curagao,
St. Martin en St. Kitta (een der eilanden der
Britsche Antillen). Voorloopig zal eenmaal
in de week gevlogen worden, doch men heeft
plannen om dit spoedig tweemaal per week
te doen geschieden,
