Dame van de „Gil-Club'' voor het Tribunaal Ministers naar 't Jachtslot op de Veluwe NIEUWE LEIDSCHE COURANT DINSDAG 9 APRIL 1948 Politieke geraffineerdheid ten top gevoerd Eindelijk is een tipje van den geheimzinnigen sluier, die de zg. „Gil-Club" van den Ned. Omroep in 1944, omhulde, opgetild. En er onder uit kwam een 27-jarig modern donker meisje, dat, ondanks 11 maanden, die ze in een interneeringskamp heeft doorgebracht, in 'n smetteloos mantelcostuum gisteren voor het Tribunaal te Amsterdam verantwoording moest afleggen. Vele clandestiene en distributie-luisteraars hebben eind 1944 met een verbouwereerd ge zicht en steeds stijgende verbazing naar hun luidspreker gestaard, als daar op Zaterdag avonden een half uur lang de door de Duit- sche bezetters meest verafschuwde en tot dien tijd toe steeds verboden muziek uit- 6chalde: de allernieuwste Amerikaansche jazz. en dansplaten, gezongen in de Engel- sche taal en aangekondigd in half Neder- landsch, half Amerikaansch slang, op zoo zot mogelijke wijze. Dat was de „Gil-Club", waarvan niemand behalve wellicht de samensteller zelf wist of begreep, wat er de werkelijke bedoeling van was. Het was bekend, dat dit „nonsens-programma" een consequente voortzetting of uitbreiding was van het nogal opzienbarend weekblad „De Gil", dat op dezelfde leest geschoeid was: het becritizeerde de Duitsdhers, maakte ze zelfs wel belachelijk, maar Viel net zoo dik wijls onze geallieerden aan en publiceerde in het tweede nummer een anti-semitisch artikel van een welhaast voor de Duitschers nog ongekende perversiteit. Het was haring noch kuit, maar uit het feit, dat de Duit schers zoowel „De Gil" als de radio-„Gil- Club" tolereerden, trok menig vaderlander de goede conclusie. Leonie Miller noemde het meisje zich, dat de platen aankondigde- met daarbij behoo- rende Amerikaansche snijdigheden, maar in werkelijkheid heette zij Fernandina Wecker- lin de Marez Oyens. De naam Weckerlin heeft zij van haar Duitschen echtgenoot. Haar vader was N.S.B.-er en tot 1943 behoor de zij ook tot de beweging. Zij was typiste bij den B.N.O., die dagelijks de pro-Duitsche nieuwsuitzendingen voor den omroep ver zorgde. Het Tribunaal rekende haar dit aan als vrijwillige hulpverleening aan den vijand, Aan den Omroep was tevens verbonden de zonderlinge figuur van Willy van den Hout, die meer bekend is als Willy W. Waterman. Dit was de geestelijke vader van alle „Gils". Waterman is thans gedetineerd. Te zijner trjd zal hij voor het Bijzonder Gerechtshof moeten verschijnen. Uit de vele schriftelijke getuigen-verklaringen en het uitvoerig ver hoor van verdachte kwam het volgende vast te staan: Waterman, hoewel niet aangesloten bij de N.S.B., heeft niet geschroomd de Duitschers om welke reden dan ook zijn hulp aan te bieden. Behalve de radio-„Gil-Club" ver zorgde hij een z.g. „geheimen zender", waar van de Duitschers volkomen op de hoogte waren, door middel waarvan hij op geraf fineerde wijze trachtte tweestrijd te zaaien in de Nederlandsche Ondergrondsche bewe ging en verkeerde berichten naar Engeland zond. Daarbij gebruikte de zender anti-Duit- sche termen, die den indruk moesten ves tigen alsof hier een bona-fide ondergrond sche beweging achter zat. In mindere mate geschiedde hetzelfde tijdens de uitzendingen van de „Gil-Club", die er op gebaseerd was door haar tweeslachtigheid vertrouwen te wekken aan beide zijden. Fernandina nu wa ren inmiddels, wat de Duitschers aangaat, de oogen geopend. Zij had haar lidmaatschap van de N.S.B. opgezegd en wilde zich aan de andere zijde scharen. Het kostte Waterman Amerika huldigt oud-minister Dijxhoorn Met uitreiking van de „Legion of merit" Te zijnen huize aan de Tobias Asserlaan heeft de militaire attaché der U.S.A., colonel Johnson, gistermiddag aan den oud-minister van Oorlog, luitenant-generaal A. Q. H. Dijx hoorn de versierselen van het commandeurs kruis van de „Legion of merit" overhandigd. Luitenant-generaal Dijxhoorn heeft ter be hartiging van Nederlandsche belangen van Juli 1943 tot Juni 1945 te Washington den minister van Oorlog vertegenwoordigd bij den gecombineerden geallieerden staf en in di^hoedanigheid medegewerkt aan de plan nen, welke daar ontworpen werden. Bij de plechtigheid waren o.a. aanwezig de ambassadeur der U.S.A., dr Stanley K. Hom- beek en andere geallieerde autoriteiten, als ook minister Meynen, de secr.-gen. van „Oorlog", de heer L; Rietveld en de chef" van den Gen. Staf, luit.-gen. mr H. J. Kruis. .Nadat hij het door president Truman ge- teekende besluit had voorgelezen, hing colo nel Johnson, luit.-gen. Dijxhoorn de onder scheiding om, waarop de heer Dijxhoorn voor een en ander dank bracht. DE VOLKENBOND IN LIQUIDATIE Gisteren is te (ffenève, onder leiding van den Noor Hambro, de liquidatievergadêring van den Volkenbond begonnen. EMIGRATIE-CONFERENTIE TE LONDEN In Londen kwam gisteren het comité der Vereenigde Naties, dat net emigranten-pro bleem moet bespreken, bijeen. Voorzitter werd MacNeil. Rusland was niet aanwezig. Mevrouw Verwey-Jonker en de heer B. W. Haveman, secretaris van minister Schermer- horn, vertegenwoordigen Nederland. NEDERL. SLACHTOFFERS VAN MAUTHAUSEN Reeds is komen vast te staan, dat in Mauthausen 8 Nederlandsche krijgsgevan gen Nederlandsche officieren door de z.g. „Kugelaction" omgebracht zijn. De gegevens zijn zeer schaarsch, daar de namen van deze mensehen niet in de dooddhboeken staan. Nog 47 andere Nederlandsche officieren ver loren in Mauthausen het leven. Daarnaar wordt thans een onderzoek ingesteild. KEITEL WAS TROUW TOT IN HET DWAZE Keitels verhoor is gisteren geëindigd met een zelfbeschuldiging, waarin de voormalige machtige toegaf een slaaf van Hitier te zijn geweest, door, meenend dat hij het staats hoofd in alles trouw moest zijn, diens be velen uit te voeren, zonder te denken aan de gevolgen. Trouw was voor hem het hoog ste begrip. Niemand zal van mij kunnen zeg gen, dat ik laf of ontrouw was. weinig moeite haar te overtuigen voor zijn programma om te roepen. Ze was bij den Omroep de eerste niet, die geloofde, dat hij inderdaad de Nederlandsche „Scarlet Pim-, pernel" was en dat hij met weergalooze han-* digheid de Duitschers een rad voor de oogen draaide, waarvoor hij van hen nog een hoog salaris ontving. Waterman ging daarin zoo ver, dat hij haar rustig gevaarlijk illegaal werk liet opknappen en zoo wist zij uit een brandkast vele Duitsche stempels te ont vreemden met een valschen sleutel. Het Tribunaal legde haar een internee- ringsstraf op van 11 maanden met aftrek van den tijd, die zij reeds in het interneerings kamp heeft doorgebracht en met ontzetting uit de beide kiesrechten voor het leven. Daar zij vandaag juist 11 maanden geïnterneerd is geweest, werd zij onmiddellijk in vrijheid gesteld. De opleiding tot Indisch Bestuurs ambtenaar Begin Mei worden de vergelijkingsexamens gehouden In aansluiting op het bericht over die op leiding tot Indisch Bestuursambtenaar verneemt dte Nieuwe Leidsche Cou rant, dat die vergeOijkingsexaariens begon Mei o.m. in Den Haag zuilen wonden ge houden. Na de eerste schifting op dit schrif telijke gedeelte, volgt enkele weken daarna het mondeling examen.. Vooir hen, die uit Indiië gerepatrieerd zijn, of alsnog zullen anriveenen, zal een zekere coulance betracht worden ta.v. de gestelde eischen wat betreft middelbare school-op leiding en leeftijdsgrens. Te bevoegder plaatse vernamen wij nog, dat de animo onder de jongeren voor be doelde opleiding, evenals vóór den oorlog, zeer groot 'is. Het aantal opengestelde plaat sen staat echter nog niet vast <m hangt af van een nadere beslissing van den minister. Jaarbeurs alleen voor zaken Nogmaals wordt een dringend beroep ge daan op het publiek om niet naar de Jaar beurs te gaan als men geen zaken omhanden heeft. De geruchten, als zou de Jaarbeurs verlengd worden, missen allen grond. CORRESPONDENTIE VOOR Hr Ms TROMP Indien men uiterlijk 16 en 22 April corres pondentie (aangeteekende of gewone brieven of briefkaarten) voor de „Tromp" ter post bezorgt, kan deze correspondentie hetzij té Port Said, hetzij te Gibraltar, de bemanning bereiken, daar de flottieljeleider respqet. 22 en 28 April die plaatsen zal aandoen. Jongelieden uit Indië voorloopig niet in dienst Ook volgend jaar nog uitstel mogelijk. Eendgieti tijd geleden werd voor hen, die om studie-redienen uit Indië naar Nederland wilden vertrekken, de mogelijkheid openge steld zich voor één reis aan boord van de betreffende evacuatie-schepen te verbinden. Ondanks het feit, diat dezen z,g. „studen ten-corveeërs" bij hun vertrek uitdrukkelijk verzekerd was, dat zij voorloopig van mili tairen dienst hier te lande zouden zijn vrij gesteld, heerscht er onder hen een zekere vrees, dat zij alvorens zij hun studie kun nen voltooien toch voor dien dienst zullen worden opgeroepen. Thans verneemt de Nieuwe Leid sche Courant, dat van een vervroegd oproepen van de jongelieden uit Indië, geen sprake is. Voor de lichting-1'945, die in Juni opkomt, zullen zij in het geheel niet in aanmerking komen. Mochten zij evenwel het volgend jaar worden opgeroepen, dan wor den zij in staat gesteld alsnog uitstel te verkrijgen-, totdat zij hun examen hebben afgelegd. Hetzelfde geldt voor alle middel bare scholieren., dus ook de gerepatrieerden Voor de tweede maal, en wel gisteravond, vierde het Concertgebouw-orkest triom fen in Kopenhagen. Ook de Deensche koning was tegenwoordig. Hier ziet men den dirigent, Eduard van Beinum, die met het Danneborg-order ridderkruis werd onderscheiden. Vanmiddag zouden zij de Residentie verlaten (Van onzen specialen verslaggever*) Om precies 18.10 uur is het gezelschap In dische vertegenwoordigers gisteravond op „St. Hubertus" gearriveerd. Achter elkaar kwamen drie auto's aanrijden met de afge vaardigden luit. Tahya, lt.-kol. en mevr. San- toso, mr Soewandi, dr Soedarsono, dr Pring- godigdo, het Eerste Kamerlid Nazei Pa- moentjoh, het Tweede Kamerlid Setyadhot Soegono, alsmede' de vertegenwoordigers van de „Perhimpoenan Indonesia": Maroeto Da- roesman en Joesoef. Tenslotte arriveerden de heeren Verboeket en Sanders. Al vroeg vanmorgen betrokken wij onzen post bij den hoofdingang van de „St. Hu- gertus" op de Hooge Veluwe, gelegen aan den betonweg naar Apeldoorn. Het blijkt, hoe meer het tijdstip van aanvang der be sprekingen nadert, hoe scherper de controle wordt. De enkelen, die met hun document het hek mogen binnengaan, worden op hun korten gang naar het slot angstvallig ge schaduwd. Zelden is een Nederlandsch con ferentie-oord zwaarder bewaakt geweest dan St. Hubertus. De Indische gasten schijnen zich er inmiddels reeds thuis te voelen. De koude temperatuur weerhield hen niet in de ochtenduren een flinke wandeling over het terrein te maken. Zij delibereerden druk, waarbij het natuurlijk niet was na te gaan of het de hangende kwestie dan wel het in drukwekkend natuurschoon is, dat hen zoo Bezig houdt. Den filmreportagedienst wordt toegestaan enkele opnamen te maken. Maar ook hun verblijf op het terrein is aan tijd- grenzen gebonden. Alles duidt er intusschen op, dat deze informatieve besprekingen lan ger zullen duren dan aanvankelijk was vast gesteld. Van betrouwbare zijde vernemen wij, dat gerekend moet worden op een tijds duur van 10 a 14 dagen. Donderdag zullen de ministers Schermerhorn en Logemann en dr Van Mook zich naar Londen begeven. Het blijkt, dat van Engelsche zijde gaarne wordt gezien, dat spoedig tot overeenstem ming wordt geraakt. Ondanks het feit, dat het hier een zuiver Nederlandsche kwestie betreft, die zonder inmenging van derden opgelost dient te worden, kan toch van een vriendelijken druk gesproken worden. Hier staat tegenover, dat de Regeering, gezien de critiek, welke in diverse kringen op het door haar gevoerd Indische beleid is gehoord, thans voet bij stuk schijnt te houden. Dit schijnt ook te blijken uit de omstandigheid, dat de conferentie eerst vanmiddag een aan vang zal nemen. Ministers Schermerhorn, Logemann, van Royen en Drees, die met dr Van Mook vanochtend wérden verwacht, blijken in Den Haag contact te hebben op genomen niet enkele vooraanstaande figuren uit Eerste en Tweede Kamer. Dit zou ge schied zijn nadat men gisteravond eeniger- mate op de hoogte was 'gébracht van de moeilijkheden en bezwaren, die er van In dische zijde nog bestaan. Eischen en uitspraken tegen landverraders AMSTERDAM: eischen G. F. Müller, A'dam 8 jaar (Waffen S.S.); D. Eykelen- burg, A'dam, 3 j. (N.S.K.K.); uitspraken: F. Sanderink-Meynen, M. E. Strak-Betz. P. Mantel-Marijt, T. Sijpveld-Vos, N. Hoekstra van Gelder, C. Overboom, Th. van Zacien, W. A. Hoogland, wegens lidmaatschap NSB en ..andere organisaties tot straffen van 6 mnd. tot 2 jaar veroordeeld. DEN HAAG. Eischen: G. S. v. d. Ploeg uit Asten wegens opdracht geven tot moord op twee burgemeesters: levenslang; J. F. P. v. Lieshout, Badhoevedorp, wegens verraad van twee burgemeesters: instelling van psychia trisch onderzoek. Uitspr. over 3 weken. LEEUWARDEN: uitspraken: D. v. Hem men, Groningen, 10 j. (verraad); eischen: B. Vos, Blijham, 15 j., P. C. Nomden, Blij- ham, 15 j., W. IJzer, Bellingwolde, 15 j., J. Trenning, Bellingwolde, 20 j. (allen vreemde krijgsdienst). B. Bekker, Groningen, dood straf (verraad), A. A. Puplichhuizen, Gro ningen, levensland (Landwacht). OF TTICHTHEIS VA1S DE PEGA^T'* Ooot G FH ROTM A 10. Maar Herr Ucitermeier was er de man niet naar, om zoo gauw bij de pakken neer te zitten. Hij zette zich, zo goed en zo kwaad als het ging op de armen van het anker en bond zich op zijn gemak met z'n bretels stevig aan het anker vast. „Ik zal wel èr- gens belanden", dacht hij. Toen vatte hij z'n gitaar op en begon lustig te zingen: „Varen, varen, over de baren, Varen, varen, over de zee". Zo zong hij achtereenvolgens alle liedjes, die hij kende en als hij er mee klaar was, begon hij weer opnieuw. Jammer, dat de luchtreizigers er niets van horen konden! Eén ding was echter bepaald hinderlijk: telkens vloog de Pegasus omlaag en dan ging Herr Untermeier natuurlijk kopje onder. Maar overigens had hij een prachtig en onbelemmerd uitzicht en frisse zeelucht in overvloed. Kerk en School Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te 's-Grevelduin-Capelle, P. Brasser te Bruchem; te Nieuwleusen (2e pred.pl.), P. J. de Geeter te Ommelander veen: te Polsbroek en te Vlist, H. Jonker te Molenaarsgraaf. Aangenomen naar A'dam (buurt- gem. Noord), dr W. Volger te Harlingen; naar Hattem, J. J. van Zorge te Nederhorst den Berg, die bedankte voor 's-Gravenhage- Loosduinen en Soesterberg; naar Nijmegen (5e pred.pl.), J. B. Oskamp te Zaltbommel; naar Terwolde, H. J. van Dijk te Pieters- bierum; naar Wissenkerke-Geersdijk, L. Emmerzaal te Waverveen, die bedankte voor Fijnaart en Heiningen; naar Winsum. C. J. Rasch te Borger, die bedankte voor Nieuw-Helvoet. Bedankt voor Ameide en Tienhoven H. N. van Hensbergen te Loenen a/d Vecht; voor Elburg, H. A. Leenmans te Ede; voor Heerjansdam, J. W. Beerekamp te Berkel en Rodenrijs; voor Koudum, Nieuw-Amster- dam en Uithuizen, F. Bloemhof te Noord laren; voor Schiedam (vac. dr J. Swart), M. van Hinlooppn te Amstelveen. Geref. Kerken. Tweetal: te Een (Dr.), cand. C. E. Arnold te Paterswolde en D. Middelkoop- te Mildam; te Rotterdam-Charlois (4e pred.pl.), W. van Dijk te Nijmegen en H. H. Grosheide te Andijk; te Ulrum, M. Kamper te Nieuw- Weerdinge en dr H. B. Visser te Noordw^jk- Binnen. Beroepen: te Enkhuizen (2e pred.pl.), H. de Wit te Winterswijk; te Driesum, H. Veldkamp, geest. verz. van „Sonnevanck" te Harderwijk; te Rijnsburg (vac. C. M. v. d. Loo), W. van Dijk te Nijmegen; te Tzum, S. Hania te Schoonoord (Dr.); te Ulrum, dr H. B. Visser te Noordwijk-Binnen; te Winsum-Obergum (2e pred.pl), J. P. Prins te Wetsinge-Sauwerd. Bedankt voor Apeldoorn (5e pred.pl.), J. Kremer te Leeuwarden; voor Delfzijl (als evang.pred.), Kielwindeweer en voor Oost- wold (Old) (als evang.pred.), F. Strikwerda te Munnekeburen; voor Velp, G. F. Hayer te Ede; voor Zaandam (4e pred.pl.), D. W. van der Laan te 's-Gravenzande. Geref. Kerken (art. 31 K.O.). Aangenomen naar Delft, J. v. d. Schaft te Zwijndrecht-Groote Lindt; naar Hardenberg, W. Vreugdenhil te Langeslag. Bedankt: voor Helpman (2e maal) en voor IJmuiden (2e maal) H. J. Schilder te Bergschenhoek; voor Groningen (vac. prof. P. Deddens), O. W. Bouwsma te Breukelen. Chr. Geref. Kerk. Tweetal: te Zeist, S. v. d. Molen te Arnhem en P. de Smit te Utrecht. Bedankt voor Amsterdam-West en voor Deventer, M. W. Nieuwenhuijze te 's-Gravenhage-W.; voor Steenwijk, G. H. Polman te Rozenburg. PERSONALIA. Dr J. F. N? Nuboer heeft gasteren zijn ambt van gewoon boog! eeraar in die heel kunde te Utrecht aanvaard met een oratie over: „De heelkunde op dien tweesprong". Op grond van het Zuiveringsbesluit 1945 is aan dr W. L. L. Carol, hoogleeraar aan de Gem. Universiteit van Amsterdam, ontslag uit zijn functie verleend. DE EENHEID DER KERK. Men zendt ons de volgende verklaring; De Kerkeraad van de Chr. Ger. Kerk te 's-Gra- venhage-Oost en van de Geref. Kerk (art. 31 K.O.) te Voorburg, in broederlijken zin vergaderd op 5 April j.l. te Voorburg, spre ken na open gedachtenwisselïng uit de harte lijke begeerte te hebben om wederzijds alles te doen, wat in don kerkelijken weg der waarheid onder den zegen des Heeren de eenheid zou kunnen bevorderen. OUD-KATHOLIEKE KERK. Mgr. dir A. Rinkel, Oud -Katholiek aarts bisschop van Utrecht, heeft aan prof. dr M. Kok eervol ontslag verleend als deservitor van de gemeente van St. Willdibrordus te Arnhem en in diens plaats benoemd, pastoor mr J. W. Key, voorheen pastoor te Batavia. Acad. Examens. AMSTERDAM, 9 April. Vrije Univ. Ge slaagd doet. ex. psychologie: J. W. Schuyl, Doetinchem en mr F. *M. Raeven, Heiloo. TILBURG, 8 April. R.K. Econ. Hoogeschool. Geslaagd prop. ex. econ. wetenschappen: E. van Doorne, F. van Riel, J. Koot en M. Gom- mers, allen te Tilburg; J. Snoeys, Zeven- bergschehoek, J. Pierey, Watten; doet. ex. econ. wetenschappen: J. Geerteman, D. Schouten en K. Spackler, allen te Eindho ven. UTRECHT. Doet. soc. geographie P. H. Vrijhof: doet. geneeskunde B. Wolvius en E. Meeter; semi-arts mej. E. Ricardo, mej. A. M. Valkhoff en H. E. van Meurs; arts mej. M. A. J. Sprangers, J. S. Hermanides, F Doeleman en G. L. Colsen; pract. tand heelkundig C. Boot, L. J. A. van Schijndel. UTRECHT, 9 April. Geslaagd doet. ex. soc. geographie, mej. E. E. The; cand. ex. soc. geographie: Ph. W. Scheen, mej A. F. Nijmans, R. A. Schoffelen en A. Taselaar; cand. ex. wis- en natuurkunde: J. S. van Wieringen, B. A. de Vries. J. M. Raat, I. C. Kruit, R. C. Heim, J. P. W. Boon (met lof); doet. ex. chemie: J. Krediet. Gerepatrieerden uit Indië naar Zwitserland Eerste groep zal' a.s. Donderdag reeds vertrekken De eerste groep Indische gerepatrieerd en zal a.s. Donderdag uit Tilburg naar Zwit serland vertrekken. Hiet betreft hier een aantal vam ongeveer 15 personen mannen, vrouwen en kin deren die om gezondheidsredenen door een medische commissie daartoe zijn aange wezen. Zij zullen, zoo verneemt de Nieuwe Leidsche Courant in Montreux in hotels worden ondergebracht en onder door- loopende controle staan van Zwitsersche doktoren. Hoewel de gezondheidskuur ongeveer drie maanden zal duren, kan van deze periode in noodzakelijke gevallen worden afgeweken. Volledigheidshalve zij hder vermeld, dat de personen de reis- en verblijfkosten zelf dienen te bekostigen; slechts in gevallen van onmacht zal dit van lands wege' uit ge schieden. Welkom vreemdeling Hiet Tweede Kamerlid Sohaepman heeft aan minister Meynen gevraagd nog vóór het- aanbreken van de vacantiemaanden een zoo groot mogelijk aantal hotels en-restaurants vrij te geven voor buitenlandsche gasten, teneinde het voor ons land zoo belangrijke vreemdelingenverkeer zoo spoedig mogelijk te doen herstellen. In de buitehlpers cir culeerden n.l. al fatale berichten, dat er geen plaats voor gasten zou zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1946 | | pagina 2