Hoe de Nederl. pers
op Java terugkeerde
Duizenden trokken vandaag naar Utrecht
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG t APRIL 1948
Strijd begon al in de internee-
ringskampen
(Van onzen Indië-redacteur).
Oef het was wat! Tegen een extremist
kon je nog vechten; tegen een Brit niet. Die
is nu eenmaal je bondgenoot en je baas,
bovendien.
Maar toch, tóch gaven zij het niet op, die
journalisten daar in Indië. Zij staken de
koppen bij elkander en die kwamen niet
van elkaar af, voor er weer een Nederland-
sche krant op Java verscheen.
Dat was nu eenmaal hun ideaal. Toen, in
de kampen nog, toen de Japanner nog be
sliste over Leven en Dood. Toen reeds
smeedden zij plannen om onmiddellijk na
de bevrijding te komen tot de weder-uit-
gifte van zoo'n krant.
Hoe bedrogen kwamen zij uit! De Japan
ner had er niet langer bezwaar tegen. Die
had het eens verboden; op denzelfden dag.
dat hij voet aan wal had gezet in Neder-
landsch-Indië. Onverbiddelijk was dat ver
bod geweest. Even onverbiddelijk als hij het
spreken van de Nederlandsche taal op kan
toren, in zaken en op scholen verboden
had
Maar toen, toen hij het toch al verloren
had toen kon hij er niets meer tegen
doen. Trouwens: er was tóch reeds een an
der gekomen één, die zich even fel ver
zette tegen het drukken van een Nederland-
sche krant. Die, eene was.... de extremist!
Geen nood, zeiden de journalisten. Als
de Engelschen er eenmaal zijn, dan zal je
zien met v/at een vaart het gaat!
IJdele illusie! De Engelschen kwamen.
Maar ook zij bleken niet gesteld te zijn op
een gedrukte krant in de Nederlandsche
taal. ,,Door de bijzondere omstandigheden",
zeiden ze, „binnenkort misschien"
Weer werden die koppen bij elkander ge
stoken. Weer werd een besluit genomen
ingrijpender misschien, dan men ooit van
plan was geweest.
Niet drukken? Ook al goed maar
stencillen, dat doen wij. En daar houdt
niemand ons van af!
De na-oorlogsche krant had zij het ook
in zeer beknopten vorm haar intrede op
Java gedaan. Het nieuws, let wel het nieuws
van en over Indië, werd door de radio, dus
uit Hilversum, Melbourne of San Francisco
opgevangen en dan in 't gestencilde krantje
opgenomen. Een eigen communicatie-dienst
bestond nog niet en dat bevreemdt niets,
wanneer men bedenkt, dat een brief uit
Batavia naar Bandoeng er nu nog even lang
over doet, als een brief uit Batavia naar
Den Haag
De „Propeller" in Bandoeng en de
.Nieuwsgier" in Batavia zij lichtten het
Nederlandsche publiek in op de beste wijze
als zij dat maar konden Maandenlang.
Totdater zijn nu drie „trotsche", ge
drukte, Nederlandsche kranten op Java. Het
„Dagblad" te Batavia, „De Courant" te Ban
doeng en de „Nieuwe Courant" te Soera-
baja. Het eerste, een uitgave van de ge
combineerde Nederlandsche dagbladpers in
Indië, met als hoofdredacteur den heer W
Belonje voor den oorlog hoofdredacteur
van het „Nieuws van den Dag' te Batavia
heeft niets uit te staan met de „Nieuws
gier": „De Courant" daarentegen moet De-
schouwd worden als het volwassen uitlooper-
tje van de gestencilde „Propeller".
De derde Nederlandsche krant op Java, de
officieele uitgave van de Allied Military Ad
ministration/Civil Affairs Branch, genoemde
„Nieuwe Courant", wordt gedrukt in het
gebouw van de voor-oorlogsche „Indische
Courant" en staat onder directie van den
thans hier te lande vertoevenden directeur
van het „Soerabaiasch Handelsblad"-concern,
Ir J. C. Kolling.
Volledigheidshalve vermelden wij nog, dat
ook Padang (De „Kampbode"), Medan (Het
„Bulletin") en Makassar („De Dag") de De-
schikking hebben over in het Nederlandseh
RIBBENTROP WEET NIETS.
Ribbentrop zeide gisteren bij zijn verdedi
ging, niets te weten van concentratiekam
pen, noch van het feit dat Schuschnigg 7 jaar
gevangen zat. Over belangrijke buitenland-
sche problemen was hij slecht ingelicht.
China zal geen „volksregeeringen", in
Mantsjoerije uit den grond gestampt, er
kennen.
Na 1 Mei zullen niet meer dan 3 4000
Amerikanen in China blijven.
De Tsjechische minister van Buitenl
Zaken zeide overtuigd te zijn, dat de Vre
desconferentie Glatz aan zijn land terug zal
geven.
De V.S. zullen zich verzetten tegen
ieder besluit de Vredesconferentie uit te
stellen.
De Russische commandant van de
voormalige bezetting van Bomholm logeert
twee dagen in Kopenhagen als gast der
Deensche regeering.
De week, die op 14 April begint, zal de
„Pan Amerika week" zijn.
Van de 71.4 pet van het aantal kiezers,
die in Berlijn stemden over- de fusie tus-
schen socialisten en communisten was 82.5
pet tegen.
De Vereenigde Staten verleenden Italië
een crediet van 25 millioen dollar.
Op 20 Mei a.s. wordt te Washington
een internationale bijeenkomst van minis
ters van Voedselvoorziening, vertegenwoor
digers van de UNRRA en de Combined
Food Board bijeenroepen.
Paul Baudouin, de Fransche minister
van Buitenl. Zaken van het kabinet-Laval,
is gearresteerd.
A.s. Woensdag zal te Londen de nood-
conferentie in zake de Europeesche graan
voorraden worden geopend. Zevenentwin
tig landen zijn hiervoor uitgenoodigd.
De Fransche delegatie vertrekt Dinsdag
naar Hanoi, teneinde onderhandelingen te
voeren over de toekomst van Indo-China.
De staking der 400.000 Amerik. mijn
werkers maakt een voorloopig einde aan de
verschepingen van steenkool.
Mackenzie King heeft het bevel, waar
bij personen werden vastgehouden i.v.m. de
atoomspionnage, ingetrokken.
Volgens „Avanti" zou Koning Victor
Emanuel binnenkort aftreden.
De Am. senaat heeft de benoeming van
Harriman tot ambassadeur in Londen beves
tigd.
gestelde kranten, terwijl eveneens het pers
bureau „Aneta"' te Batavia reeds lang in
eere is hersteld en zoodoende de wereld op
doeltreffende wijze kan inlichten over het
wel en wee van Nederlandsch-Indië
Het Nederlandsche perswezen op Java na
den oorlog het is jammer, dat niet alle
Nederlandsche journalisten daar te lande,
die tot 8 Maart 1942 hun beste krachten er
aan gewijd hadden, deze wedergeboorte
hebben kunnen meemaken.
Velen van hen overleden in Japansche in-
terneeringskampen, op Java, in Siam en in
Japan.... en het is met deemoed dat wij
hen hier, van deze plaats uit, met eerbied
gedenken.
Hoeveel gas en stroom mogen we
gebruiken?
Voor de maanden Maart en April is een
verbruik van electrischen stroom toegestaan
van 24 KWh, dus 12 KWh p. maand. We ves
tigen er reeds nu de aandacht op, dat dit
rantsoen voor Mei en Juni is teruggebracht
tot 9 KWh. Het gasrantsoen voor een alleen
staande persoon is 28 M3 en voor een gezin
van twee personen 34 M3 in de 60 dagen.
Voor ieder persoon méér 6 M3 extra.
BURGEMEESTERS.
Benoemd tot burgemeester van M i 11 i-
gen: W. S. Hermsen; van Oldekerk: J.
H. Boerma; van R i 11 a n d-B a t h: J. A. de
Goffau; van Usquert: J. Geerling en van
Muntendam: G. Groenendaal. Aan A. H.
baron Sloet van Oldruitenbagh is op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als burge
meester van Heerewaarden.
Opening der Jaarbeurs door
fraai weer begunstigd
Een levendige drukte heerschte vandaag
in Utrecht. Begunstigd door prachtig voor
jaarsweer hadden velen zich opgemaakt om
de opening van de eerste Ned. Jaarbeurs na
den oorlog bij te wonen. Uit alle deelen van
het land waren vertegenwoordigers geko
men. Groote bedrijvigheid in en voor het
station, overvolle tramwagens, talrijke luxe
auto's uit alle provinciën. Dit alles waren
beelden van het herstel van ons land, dat
zich zoo kort na zijn bevrijding in staat toon
de een dergelijke grootsche manifestatie te
organiseeren, als eerste land in Europa.
De officieele opening van deze 46ste Jaar
beurs geschiedde door den heer Fentener
van Vlissingen, die in zijn openingsrede een
hartelijk welkom toeriep aan H. M. de Ko
ningin en Prinses Juliana, in wier aanwe
zigheid spr. een bevestiging zag van zijn
standpunt, dat het zoo spoedig houden van
een Jaarbeurs een belangrijke mijlpaal be-
teekent op den weg naar Nederlands weder
oprichting. In een kort tijdsbestek is deze
beurs voorbereid en de anderhalf duizend
deelnemers hebben in een jachtend tempo
gewerkt om op tijd de relaties in een over
zichtelijken stand te ontvangen.
Tenslotte sprak de heer Fentener van
Vlissingen den wensch uit, dat het Ned. volk
door eendracht en inspanning van alle krach
ten weet te bewijzen, dat het in hen gesteld
Koninklijk vertrouwen, uitgesproken door
de Koningin bij de opening van de 2e Ned.
J -arbeurs op 25 Febr. 1918, waardig is.
Aan den ingang van den Stadsschouwburg,
UITSPRAKEN EN EISCHEN TEGEN
LANDVERRADERS
AMSTERDAM. Uitspraken: Gebr. de
Vilder, elk 3 j. gev.straf met ontzegging van
het recht tot het uitoefenen van een functie
in het grond- en bouwbedrijf (collaboratie):
K. de Rooy, Amsterdam, 10 j.; N. Worp, 4 j.
RWI; H. Holtrust, 3 j. RWI; H. Chr. Visca,
15 j. (voortvluchtig); eischen: landwacht
commandant, A. W.van Munster, Badhoeve-
dorp, doodstraf (verraad met doodelijk ge
volg); A. J. Ph. van Anholt, Badhoevedorp,
18 j. (verraad); landwachters N. van Eekelen
en A. D. v. d. Velden, elk 8 j. (medeplichtig
heid verraad).
ARNHEM. Uitspraken: C. van Delft,
Den Bosch, 15 j. (Waffen SS); N. G. Hen-
driksen, Huissen, 8 j. (Kriegsmarine); K.
Derks en G. Wulterkans, Nijmegen, elk 5 j.
(beiden NSKK); M. S. Niessing en R. S. J.
Burgers, elk 3 j. (resp. S.S. Bauarbeiter en
verraad); eischen: G. H. van Tongeren, Hen
gelo (O.), 20 j. (landstorm „Nederland"); R.
A. Löbler, Enschede, 15 j. (idem); J. H. Huis
man, Hengelo, en H. Sales, Tiel, elk 6 j„
(beiden NSKK).
's-GRAVENHAGE. Uitspraken: T. Lin-
denburg. Delft, 5 j. (verraad).
NIJMEGEN. Tribunaal, mr C. J. de
Vries, adviseur van Mussert, f 20.000 boete;
Tribunaal te Roosendaal, S. R. Nordhuyzen,
4 j. interneering en verbeurdverklaring van
Zijn textielfabriek.
't Bezoek van het Prinselijk paar
aan Denemarken
Soc. dem. blad zwaait Juliana veel lof toe.
In haar Zondags-editie schrijft het Deen
sche blad „Social Democraten" over het
komende bezoek van het Prinselijk Paar, dat
hier de twee oudste Europeesche dynastieën
elkaar zullen ontmoeten. Prinses Juliana zal
in Haar Huis de oudste ondergrondsche be
weging in Europa vertegenwoordigen,-koning
Christiaan de oudste legitime dynastie. De
Koninklijke gasten zullen echter niet welkom
worden geheeten door het Deensche Hof,
doch door een heel volk, dat de warmste
gevoelens koestert jegens de Nederlanders,
gevoelens, die de bittere oorlogsjaren niet
hebben kunnen uitwisschen.
Gevolgd door den gebaarden Archiman
driet Dionissios en den eerwaarden broe
der Sergius der Russische Orthodoxe
Kerk, werd het tevoren door den pries
ter vereerde kruis aan het hoofd gedra
gen van den stoet, die de 116 in de
kampen Amersfoort en Beverwijk ver
moorde Russische krijgsgevangenen naar
hun laatste rustplaats te Amersfoort
bracht. Eén in het gevoel voor den hel
dendood van hun landgenooten, waren
hier jd. Donderdag vertegenwoordigers
der Russ. Orth. Kerk en van de Sowjet-
ambassade bijeen. Zaterdag a.s. zal een
bloemenhulde worden gebracht op het
kerkhof te Texel, waar honderden Rus
sen van het 6e Georgische bataljon, die
een jaar geleden aldaar een hevigen
strijd begonnen tegen de Duitschers, be
graven liggen. Zeer waarschijnlijk zal er
een monument op Texel worden
opgericht.
waar de officieele opening geschiedde, stond
een eerewaaht opgesteld van studenten
weerbaarheid, terwijl op de Maliebaan de
schoolkinderen de Kon. Familie een ovatie
brachten.
De Indische spaarbankboekjes
Overschrijving of terugbetaling
is niet mogelijk.
Eenigen tijd geleden verscheen in de Indi
sche peirs het officieele bericht, dat zij, die
voornemens waxen naar Nederland te repa
trieerden, en diie in het bezit waren van een
(Indisch) spaarbankboekje, hiervan opgave
dienden te doen bij den directeur van de
Postspaarbank te Batavia. Voor overschrij
ving naar Nederland zou gezorgd worden,
zoodat de betrokkenen bij aankomst in
Nederland onmiddellijk in de gelegenheid
konden worden gesteld een gedeelte van
hun gelden (die gestort moesten zijn vóór
de Japansche bezetting) op te nemen.
Thans verneemt de Nieuwe Leid-
sche Courant, dat van een dergelijke
regeling geen sprake is. Overschrijving van,
of terugbetaling op Indische boekjes is niet
mogelijk, aangezien aldus de directeur
van de Rijkspostspaarbank te Amsterdam
de overeenkomst met de Postspaarbank
in Nederlandsch-Indië door den oorlog op
geschort en tengevolge van de abnormale
verhoudingen daar te lande nog niet in wer
king is getreden.
Intusschen is overleg met de Nederlandseh-
Indische regeering terzake gaande. Zoodra
een regeling tot stand komt, zal daaraan
door de postkantoren en in de pers bekend
heid worden gegeven.
4. Alsof het mijn eigen kind was, Tiche
laars", antwoordde meneer Van Emmen.
Enige ogenblikken later verhief zich de Pe
gasus in de lucht en zweefde hoog boven
het dorp. Alle bewoners liepen uit, om van
het grootse schouwspel te genieten!
Hans en Piet slaakten een kreet van ver
rassing. Zij waren wel eens op de dorps
toren geweest, maar nu waren ze nog véél
hoger. Alles leek zo grappig klein!
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Beesd (Gld). J. W. Wee-
ner te Ommeren; te Jutrijp-Hommerts, B.
E. van Buuren te Hornsterzwaag (toez.); te
Suameer, J. de Vries te Harich.
Aangenomen naar Assen, F. H. van
Aalst, voorg. Ned. Prot. Bond te Ede; naar
Driebergen, R. Bos te Aalsum.
Bedankt: voor Ba'ambrugge, W. G. V.
d. Ree te Oosthem; voor Rijssen, K. v. d.
Pol te Ede; voor Rijsoord, D. van Krugten
te Almkerk; voor Zwolle, Ph. W. Bergkotte
te Oosterbeek
Geref. Kerken.
Tweetal: te Wezep (Gld.), M. v. d.
Bosch, evang. pred. te Breda en H. Th. van
Munster te Gorinchem.
Beroepen: te Hoogersmilde, cand. J.
Kuiper te Amsterdam; te Leimuiden, cand.
H. Zweepe te Hollandscheveld; te Luttera-
de-Roermond (schipperspred E. Torenbeek
te Eist; te Monnickendam, K. S. G. Zijlstra
te Lippenhuizen-Hemrik; te Soestdijk, J. J.
Beukenkamp te Giessen-Oud- en Nieuw-
kerk; te Wezep, H. Th. van Munster te Go
rinchem; te Vlaardingen, H. Zandbergen
Stadskanaal.
Aangenomen: naar Dirkshorn (N.H.)
P. v. d. Sluis te Sneek, die bedankte voor
Schagen, Schraard en Exmorra-Schraard.
B e-d a n k t voor Stiens, D. Hoornstra te
St. Jacobi-parochie.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.)
Beroepen: te Assen (vac. B. A. Bos),
H. Bouma te Niezijl.
Geref. gemeenten.
Bedankt: voor Genemuiden, R. Kok te
Veenendaal; voor Scheveningen, Chr. v. d.
Woestijne te Ridderkerk.
Doopsgez. Broederschap.
Aangenomen naar Koog-Zaandijk,
E. R. Boer te Bolsward.
Baptiste Gemeenten.
Beroepen: te Noordberguin, 1. Tem-
meling te Hellendoorn, die dit beroep heeft
aangenomen
PERSONALIA
Naar wij vernemen, moet ds mr P. H.
Th. Stevens, Ned.-Herv. pred. te Zwolle en
beroepen predikant te 's-Gravenhage voor
het Bezuidenhoutkwartier, een vrij ernstige
operatie ondergaan.
Op voordracht van de fac. der weten
schappen van de universiteit te Gent, is prof.
Edelman, hoogleeraar in de mineralogie en
de geologie aan de landbouwhoogeschool te
Wageningen, benoemd tot doctor .honoris
causa' aan bovengenoemde universiteit. Het
diploma zal in October worden overhandigd,
tegelijk met dat aan prof. Schermerhorn, ter
gelegenheid van de plechtige opening van
het nieuwe academiejaar.
PROF. KARL BARTH WEER EERERECTOR
TE MUNSTER
De bekende Duitsche theoloog Karl Barth,
wien onder het Hitler-regime het doctoraat
van de Universiteit van Münster ontnomen
werd, ontving thans van bovengenoemde
universiteit een schrijven, waarin gezegd
wordt: „wij willen de schuld deT Nazi's
tegenover den grooten geleerde met zijn edel
karakter delgen. Het is ons een eer en trots
den dapperen strijder weer als eere-doctor
te mogen begroeten".
GEREF. JEUGDORGANISATIE.
In den kring der Geref. kerken (art.
3 k.o.) is een voorloopiig comité gevormd),
bestaande uit 12 dames en heer-en uit alle
streken den lands, om te komen tot oprich
ting van een bond voor G-eref. jeugdorga
nisatie. Als secretaris treedt op de heer D.
C. Haak te Berkel (Z.H.), terwijl 26 April
a.s.- te Amersfoort de oprichtingsvergadering
wordt gehouden.
Promoties.
UTRECHT, 1 April. Gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde op proefschrift
„Over beschadiging van de lever door go-
norrhoe", A. J. H. van Spanje, geb. te
Utrecht; idem tot doctor in de wis- en ra-
tuurkunde op proefschrift: „Een numerieke
methode voor de bepaling van temperatuurs
veranderingen door straling in de vrije
atmosfeer", B. Bruinenberg, geb. te Amers
foort.
Academische examens
AMSTERDAM, Vrije Univ. Geslaagd
doet. ex. rechten A Borst, Hilversum.
UTRECHT, 1 April. Geslaagd cand.-ex.
wis- en natuurkunde K: J. C. A. Mighorst;
voor doet., ex. wiskunde; mevr M. E. Bru-
nings-Barendrecht; doet. ex. plantkunde mej,
M. J. A. Boterenbrood.
Gandhi met steenen bekogeld
Gandhi is bij aankomst in Delhi, gisteren,
met steenen bekogeld door Britsch-Indiërs,
die tegen het Congres zijn.
Hij trok zich van de demonstratie niets
aan, nam zijn intrek in een hut bij de wijk
der straatvegers en bracht den dag in ge
bed door.
Gisteravond sprak hij voor het eerst met
de Britsche missie, die onder leiding staat
van Cripps.
Onafhankelijkheid is punt 1 der bespre
kingen. Zij komt vóór het overwegen der
Pahistan-kwestie.
Nog een paar keren vloog meneer Van
Emmen boven het dorp rond en toen gingen
ze de wijde wereld in. Meneer had zijn pijn
opgestoken en dampte als een schoorsteen.
„Vader", vroeg Hans, die vlak achter hem
zat, „waar gaan we het eerst naar toe?"
„Niets vragen en afwachten maar", was
het antwoord.
DE LUCHTREIS VAK DE PEGASUS Door G TH RO TM AI
