Welkom van Mook! Maar nu toch ook daden? Per K. L. M. over den Atlantischen Oceaan TDist <11 U serie t 1 April 1930—15 October 1941 WOENSDAG 19 DECEMBER 1945 8e Serie: It Jaargang vanaf T Mel 1945, No. 19f Abonnementsprijzen ƒ0.20 per week 1.10 per maand 3.25 per kwartaal (bij bet. per kwlt verh. m. adm.kosten) Hoofdredacteur: H. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Bureaux Redactie en Administratie: HOOGEWOERD 103 Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 Christelijh-Nationaal Dagblad Wnd. C.-C. gistermiddag in de Residentie gearriveerd (Van onzen specialen verslaggever). „Niet onderhandelen, handelen roepen dn zwart en wit de biljetten, die op het Lange 'Voorhout en den Langen Vijverberg huis aan huis rond* 'sheeren van Mook's verblijf in Vieux Doelen zijn aangebracht. Behalve deze woorden brengen zij" een' mo derne interpretatie van Rembrandt's anato- r H. J. van Mook. zooals hij op Schip hol een enkel woord voor de microfoon sprak. anische les, waarop van Mook de rol van prof. Tulp heeft en met een groote schaar het Koninkrijk uit elkaar knipt. Staakt dit knippen, vermaant het biljet dan ook. Het was het welkom dat den Haag den luitenant gouverneur-generaal gisteren be reidde. Om half vijf reed zijn auto met den standaard van den G.G., het blanke zwaard, omkranst van eikenloof, symbool van strijd en overwinning, het Tournooiveld _op. Op Schiphol zagen we den heer van Mook verwelkomen door prof. Logemann, minister van Overzee sc h.e Gebiedsdeelen, generaal Bongers. overste Beerens, den gedelegeerde voor Indische zaken ten departemente. den heer J. P. Banier en den heer Plesman. De heer van Mook was vergezeld van zijn secre taresse mevrouw Stokman. Gebruind, gezond en krachtig stapte hij uit het toestel. Nadat hij de eenige woorden van dezen middag tot radio- en persmen- schen gesproken had zij spraken van blijdschap over het weer aankomen in het hart van het Koninkrijk en van hoop op resultaten, die iedereen van dit bezoek ver wachtte en vervolgens met de autoriteiten naar de douaneloods verdwenen was, kwa men enkele trieste resultaten van de politiek van praten en afwachten uit de Skymaster te voorschijn. Een bibberende, doodzieke man, die met holle oogen naar het grijze, vreemd ge'worden, geschonden vaderland keek en enkele kinderen, zoo verzwakt, dat zij uit het toestel gedragen moesten worden. Een triest beeld van verwaarloozing en verhonge ring. De welkomst-roep op het Tournooiveld: Niet onderhandelen, handelen, moge niet te ver geef sch zijn DE POLITIEKE TOESTAND -OP JAVA. Met het vertrek van dr V. Mook naar Ne derland en de reis van vooraanstaande na tionalisten door Midden-Java, heerscht er uitwendig een politieke rust in Indië. Al kunnen er gedurende de afwezigheid vati dr Van- Mook geen bësprekingen over be langrijke kwesties worden verwacht, toch zullen alle contacten met "de nationalisten, welke contacten ook voor het vertrek van dr Van Mook waren verkregen, worden on derhouden, voor zoover het minder belang rijke zaken betreft. De reis van Soekamo, Sharir. e.A. is bedoeld om het gezag van de nat. „regeering" uit te breiden over Midden- Java, waar tot nu toe de Pemoeda's (de door de Jappen gestichte jeugdorganisaties) en de T.K.R. (volksleger) de wet hebben voorgeschreven. Gedurende de laatste we ken heben de nationalisten getracht en zelfs bewezen, dat onder bijzondere omstandig heden de T.K.R. in staat en bereid was met de autoriteiten samen" te werken. Indien de T.K.R. bevel zou ontvangen tegen elke groep van plunderaars handelend op te tre den, zou veel kunnen Worden bereikt voor herstel van orde en rust. Dit is echter nog niet bereikt. Te Buitenzorg heeft het Britsche leger gisteren tegen gewapende nationalisten moeten vechten, zonder dat de T.K.R. in staat of bereid was te voorkomen, dat hun landgenooten gingen vechten. Men was dan ook van meening, dat Sharir, die zelf afkeerig zou staan tegenover do houcng .rsrn de extremisten, zijn uiterste best zou doc-n om den steun te verkrijgen van het hoofd kwartier van de T.K.R. te Djokjakarta, Zelfs wanneer dit hoofdkwartier slechts invloed zou hebben op betrekkelijk weinig eenheden van de T.K.R.-formaties op Java, zou ze toch winst boeken in een situatie, die haar positie bij de Britten versterkt en die haar tegenover de Nederlanders in een gunstige positie plaatst. GOEDE TAAL VIA RADIO-BATAVtA Een Ned. woordvoerder legde er via radio Batavia den nadruk op. dat de Nederlanders bereid waren en dit nog zijn, met de In- heemsche samen te werken om den steeds toenemende economischen nood op te heffen, zbnder te zien naar de eindoplossing van het politieke vraagstuk. Volgens den woordvoer der is voor de Inheemschen de algeheele verwerkelijking van hun eigen bestaansrecht als volk slechts mogelijk, wanneer aan een aantal practische voorwaarde is voldaan. Op de eerste plaats is een grondwettelijke be stuursinstelling noodzakelijk. Nederland kan niet afzien van de verantwoordelijkheid voor de zorg voor de minderheden onder de bevol kingsgroepen en zij kan geen oplossing aanvaarden, die haar zou ontdoen van haar zware verantwoordelijkheid voor de eigen veiligheid en rechtszekerheid overeenkom stig de internationale maatstaven. HUIZEN TE SEMARANG IN BRAND GESTOKEN. De ongeregeldheden op Java duren nog steeds voort al worden we door de te Ba tavia uitgegeven officieele communiqué's niet volledig ingelicht. In Semarang werden dezer dagen een aantal gemeentehuizen in brand gestoken door de nationalisten, ter wijl het' vliegveld door mortiervuur werd beschoten. Buiten Buitenzorg werd een mo bile colonne van de Rapwi aangevallen door 300 Inheemschen met messen, geweren en machinegeweren. Het aantal gedoode natio nalisten wordt hierbij op minstens 100 ge schat. Ook in het gebied van Padang worden nog steeds gevechten geleverd en Britsch- Inöiërs verraderlijk aangevallen en gedood. Vanaf morgen telegrammen naar Indië Echter voorloopig nog op beperkte schaal De radiotelegraafverbinding met Ned -Indië zal met ingang van morgen op beperkte schaal voor het publiek worden openge-teld. De huidige verkeerscapaciteit legt echter zóó gróote beperkingen op. dat het hier te lande voorloopig slechts mogelijk zal zijn uit Indië ontvangen telegrammen te beantwoor den. Bij de aanbieding van een voor Indië bestemd telegram zal men dan ook het ont vangen telegram moeten toonen. De telegrammen moeten zoo beknopt* mo gelijk zijn en worden alleen "op risica van der afzender aangenomen. Voorts dienen zij in verstaanbare taal të zijn gesteld, terwijl een tarief van f 0.60 per woord zal worden berekend. Aangezien men in Ned.-Indië nog niet overal over erkend Ned.-Indisch geld be schikt, zullen de "kosten van de uit Indië bin nenkomende telegrammen bij de geadres seerden worden geïnd. Tep verzending wor den in Indië toegelaten: zak en telegrammen van zeer dringenden aard en telegrammen van particulieren betreffende ernstige ziekte of overlijden. Regeering moet 630 millioen per jaar bijpassen Voor de levensmiddelen die op den bon zijn In Juni werd. die toeslag op het levensmid delenpakket geschat f800 millioen: in wer kelijkheid werd het f 630 millioen, Hierin zit f 126 millioen steun aan den landbouw, f 228 millioen steun aan den consument, f 216 millioen toeslag op de geïmporteerde pro- ducteh. OPROEP AAN MIN. SCHERMERHORN OVERHANDIGD De oproep aan de Regeering van generaal Swart c.s. inzake onmiddellijke krachtige handhaving van het Nederlandsche gezag in Indië, is heden aan den ministerpresident aangeboden. Een Engélsche vertaling van het manifest en den oproep zal morgen aan de ambassadeurs van Groot-Brittannië en de Ver. Staten worden aangeboden. Op verdere adhaesiebetuigingen aan het adres van gene raal R. ten Seldam. Sijzenlaan 14, Den Haag, wordt door de initiatiefnemers nog veel prijs gesteld. Nog binnenkomende adhaesiebetui gingen zullen worden nagezonden. BELG. CONSUL-GENERAAL TE BATAVIA De heer Paul van der Stiohelen, vanaf Juni 1942 consul-generaal van Kaapstad, is benoemd tot Belgisch consul-generaal te Batavia. In West-lndië wist ze zich krachtig te ontwikkelen (Van een onzer verslaggers.) De K.L.M. gaat haar vleugels weer over den geheelen aardbol uitslaan. Als de nieuw bestelde Amerikaansche machines afgeleverd zullen zijn. zaj de K.L.M. met haar, met 'zooveel spanning verbeide, luchtlijnen over den Atlantischen Oceaan kunnen beginnen, namelijk: AmsterdamNew York via Ierland en naar West-lndië via Lissabon en de Azoren. Naar wij vérnamen zijn de be richten dat dit reeds in de eerste -maan den in 1946 het geval zal zijn. volkomen 'onjuist. Eerst in de tweede helft van het volgend paar -kan de opening dezer Oceaanlijnen worden verwacht. Inmiddels gaat het West-Indische luchtnet der K.L.M. met groote sprongen vooruit. Wij vernamen dat de dagelijksche luchtlijn CurasaoMiami geregeld volgeboekt wordt. Deze K.L.M.-lijn geeft aansluiting op het Eastern-net der Ver. Staten met Washing ton en New-York. Ook de luchtlijnen van Curasao op Vene zuela en andere belangrijke centra van het Noorden van Zuid-Amerika, boeken fraaie resultaten. Tot 1945 maakte de K.L.M. hier 700 vlieguren per maand, dat nu reeds is opgevoerd tot 1000 vlieguren, een sterke toeneming die bewijst hoe het luchtverkeer der K.L.M. zich hier ontwikkelt. Voor de West-Indische lijnen heeft men nu de be schikking gekregen over 3 DC 3's. De toe stellen worden alle door Nederlandsche pilo ten gevlogen, waaronder er nog een aantal van de K.N.Ï.L.M. zijn. Deze piloten gaan weer naar Ned.-Indië terug en zullen ver vangen worden /ioor jonge piloten uit, Ne derland. Van de luchtlijn AmsterdamParamaribo —Curasao worden eveneens goede resultaten verwacht, omdat het personeel der groote Nederlandsche maatschappijen als de BP.M. e.a. in Zuid-Amerika, met verïofreizen naar Nederland op de luchtlijnen aangewezen zijn, in verband met tijdbesparing. Brood blijft voorloopig een distributie-artikel Diverse andere artikelen worden langzamer hand vrij gegeven Het ligt in de bedoeling van den minister van Landbouw om geleidelijk grutterswaren, peulvruchten, biscuits, koek, caoao en ver schillende versnaperingen vrij te geven. Ook het varkensvleesch zal in de toekomst vrij komen. Brood nog niet, omdat dan het ge vaar bestaat, dat het als veevoer zaü worden gebruikt. thee en koffie die niet gjeleverd worden Minister Drees heeft in de Tweede Kamer meegedeeld, dat bestellingen van door de Regeering gekochte thee en koffie door de verkoopers zijn teniet gedaan. minister lieftinck nog eenmaal over geldsaneering. Minister Lieftinck zal Vrijdagavond a.s. om 9 uur voor de radio spreken over: ..De slot- acte van de geldsaneering". DAT aan alle werknemers in de confec- tie-industrie op 2? en 24 Dec. Kerstvacantie wordt gegeven mei behoud van loon. DAT, volgens de K.N.A.C., van de 41 flik kerlichtinstallaties bij onbewaakte spoor wegovergangen, welke vóór de spoorweg staking in dienst waren, er thans weer 15 in bedrijf zijn. DAT de A.J.C. is los gemaakt van de S.D.A.P., met het doel de niet-kerkelijke jeugd tot zich te treklov. DAT te A'dam een aantal personen, wo. ds J. B. Th. Hugenholtz, bijeen is geweest om weer te geraken tot een organisatie ten dienste van de vredesgedachte en het voorl. secretariaat is gevestigd op dr A. Kuyper- straat 13 te Den Haag. DAT de Haarlemsche politie bij een han delaar aldaar 17 electromotoren heeft opge spoord Van de Ned. Spoorwegen. DA^ er volgens minister Drees bij de re- geeriilg een plan in voorbereiding is voor een alomvattende volksverzekering, welke in geval van invaliditeit en ouderdom af doende is. DAT volgens minister Vos het probleem der arbeidskrachten voor een belangrijk deel is toe te schrijven aan het gebrek aan transportmiddelen, zooals fietsen. DAT dezelfde bewindsman plannen heeft aangekondigd tot organisatie van het be drijfsleven, waarbij de leiding der bedrijf s- schappen komt in handen van overheid, werkgevers en arbeiders en hii dit bedrijfs- democratie noemde. DAT te Den Bosch een Utrechtsche koop man met 1656 meter elastiek is aangehouden. DAT te Nijmegen de bouw van 18 nood- winkels is aanbesteed, v bij respect, laag- da hoogste inschrijvers waren' de gebrs. Dekker te Nijmegen voor f 135.550 en Zwols- marr te Den Haag voor f 173.180. DAT de hoofdinspecteur voor luchtbescher ming en brandweerwezen belast is met de verdeeling over verschillende gemeenten van uit Engeland aangekomen gebruikt brand weer- en luchtbeschermingsmaterieel, het geen de gemeenten tegen taxatieprijs van den Staat kunnen koopen. DAT in het nieuw- uitgekomen Besluit schoolgeld Lager Onderwijs 1945 bepalingen voorkomen met betrekking tot dé onthef fing van het schoolgeld ingeval van sluiting derf school, de onmogelijkheid tot inning van schoolgeld door Bijz. Scholen en het school geld van leerlingen, behoorende tot de va rende en rijdende bevolking. DAT de heer A. Rom Colthoff jn.i.v. 1 Jan. 1946 wederom zal optreden als secre taris van het Verbond van Ned. Werkgevers. DAT de telegraaf werker O. Rade maker te R'dam aldaar door een goederentrein is overreden en op slag gedood. DAT in de drukkerij en kantoormachine fabriek „Ahrend-Globe" te Hilversum brand is uitgebroken, waardoor het geheele hoofd gebouw uitbrandde. - DAT het in het voornemen der regeering ligt een wetsontwerp tot wijziging van de Gemeentewet in te dienen, waarbij deskun dige contröle op rekenplichtige gemeente ambtenaren zal "worden voorgeschreven. DAT de afd. van hét Centr. Bur. Verzor ging Oorlogsslachtoffers, welke is belast met de huisvesting van gerepatrieerden uit Indië en de centrale uitgifte van identiteitsbewij zen, is gevestigd Carel van Bylandtlaan 30, 's-Gravenhage, Tel. 180081. DAT in bepaalde gevallen voor hen, die om de een of andere reden tijdens de be zetting hun zaak moesten sluiten, de moge lijkheid bestaaf tot re-evacuatie, waarvoor men zich spoedig moet wenden tot de K. v. K. onder wier ressort men desttfds be hoorde. DAT de Canadeesche ambassade, Sophia- laan la te Den Haag, alle mogelijke inlich tingen geeft aan Ned. vrouwen, die naar Canada wenschen te gaan, doch voorloopig nog maar weinigen de kans zullen krijgen wegens gebrek aan scheepsruimste DAT men nog tot 1 Jan. a.s. qp een post- inrichtmg (geen postagentschap) aangifte kan doen van het bezit van een radiotoestel en na dien datum de contröle begint. DAT wijlen de heer G. A. van Bpvene Vrijdagmiddag a.s. om circa half 1 op Nieuw Eykenduynen te Den Haag ter aarde wordt besteld. DAT de bekende acteur Jan Musch 22 De cember 70 jaar hoopt te worden. DAT^ de laatste inzameling van de Hark te Utrecht niet minder dan zeven volgeladen schepen voor de geadopteerde gebieden op leverde. DAT mi.v. 1 Jan. a.s. een vergunnings stelsel voor het goederenvervoer wordt in gevoerd, waarbij de Vakgroep goederenver voer adviseerend zal optreden. DAT de luit.-vlieger van de Ned. lucht macht, Henri Thorbecke, te New-York is ver loofd met Sonja Stokowski, dochter van den bekenden dirigent Leopold Stokowski. DAT Zondag in de Meehelsche parochie kerken een oproep van de Ned. bisschop pen is voorgelezen, waarin aan de Belgische geloovigen hulp wordt gevraagd voor de noodlijdenden in Limburg en Brabant. DAT de 36-jarige A. de Jong te Tilburg door een motorongeluk werd gedood, terwijl te Rotterdam de 55-jarige caféhouder H. Kooy uit Numansdorp door een auto-onge luk werd gedood. DAT voor den bouw van den noodschouw- burg te R'dam, welke in den loop van 1946 gereed zal zijn, 1.700.000 steenen noodig zijn DAT er een niéuwe Nova-film is vervaar digd onder den titel ..Strijders zonder wa penen", waarin de strijd van het Leger des Hei is wordt uitgebeeld. Uit de eenzaamheid der cel Uit de eenzaamheid der cel is dezer dagen het lichaam van mr van Genechten uit gedragen. Hij had zich van het leven beroofd, Achter bleef een brief, waarin hij zijn ge dachten had neergelegd, zooals zij in zijn denken al vaster vormen hadden aange nomen. In deze cel, waarin hij zijn strijd gestreden had, met zichz'elf en met wat hij zelf noemde ..verbitterden verstandelijken, hoogmoed", heeft hij tenslotte zijn verlies genomen. Wie zal de diepte peilen van deze worsteling, door een mensch gestreden in zijn kerker, welken hij wist te zijn het voor portaal van den dood. Zouden wij slechts moeten afgaan, op dezen brief, dan zou het .oordeel moeten luiden in de taai vanden bijbel: ..Uit de aarde aardsch." Want het was op aardsche mach ten. dat deze man zijn vertrouwen had ge steld. Zij faalden en ontnamen hem elk fundament. In het vacuum, dat volgde, heeft hij den dood gekozen, sloeg de hand aan zichzelf. En nu komt onwillekeurig in de gedachten een andere brief, in de Dyitsche gevangenis geschreven door een monnik in den nacht voor zijn dood. Ook voor hem was de cel het doorgangshuis naar de eeuwigheid. ..Maar", zoo schreef hij, „ik ben vol ver trouwen op Gods oneindige barmhartigheid* Dankbaar ben ik voor de maandenlange retraite in de gevangenis, waardoor ik de gelegenheid gekregen heb," mij voor te be reiden". Ook deze brief was een afsluiting, een af scheid. Maar in deze cel was een venster opengegaan naar wijde verten van licht. Heeft van Genechten daarvan, ondanka alles, iets gezien Gelukkig reikt ons oor deel. ook onze veroordeeling, niet verder dan tot den dood. Wij kunnen ook bij dezen doode slechts het hoofd buigen. God weet het en Hij hebbe zijn ziel. Duitsche vrouwen clandestien de grens over Verscherpte controle zou geen overdaad zijiw (Speciale berichtgeving). Naar ons ter oore komt. is er d$ laatste maanden een vrij druk clandestien grens verkeer van Duitsche vrouwen en meisje», die kans zien buiten alle conti'ole om, ons land binnen te komen. Officieel worden den laatsten tijd nogal wat Duitsche vrouwen toegelaten. En dan gebeuren er merkwaardige dingen, die meni- gen Hollander onprettig stemmen. Tot voor de overwinning der geaillieerdem had men het in Duitschland nog niet zoo slecht wat betreft kleeding en voedsel. Dat er tegenwoordig heel wat jonge Duitsche vrouwen met een baby door de Nederland sche jonge mannen wordt meegebracht, is niet zoo heel verwonderend. Maar dat hie* dan gelijk alle rechten worden toegekend in extra suiker, boter, melk. vleesch, baby pakket, gaat er niet zoo gemakkelijk in. 't Is echter nog erger: dank zij de lekkende grens, komen ook nog de Duitsche familie leden zoo nu en dan van de Hollandsche gastvrijheid genieten, en keeren terug bela den met onze nog schaarsche levensmiddelert. Dat men die soms ruilt voor goederen welke Duitschland niet direct „van eigen bodem" heeft is een pikante bijkomstigheid.... We vernamen, dat in de omgeving van Sittard-Koningsbosch menige clandestiene wandeling wordt gemaakt. Met „Weihnacli- ten" in het vooruitzicht, mag een drukker passage dan tot nu toe plaats vond, worden, verwacht, zoodat verscherping der controle niet ongewenscht lijkt. HANDELSMARGES IN TEXTIELBRANCHE MET DE HELFT VERMINDERD De handelsmarges voor allerlei producten worden telkens herzien. Bij prijs verhoogin gen, versnelden en vergrooten omzet, wordt tot verlaging overgegaan. Voor de textiel Is een mar ge verlaging van 100 tot 50 pet op gelegd. Toetreding tot Kriegsmarine met 20 jaar gestraft leeman uit Vlaardlngen zag de uitgesproken eisch verdubbeld. Het Bijz. Gerechtshof te 's-Gravenhage veroordeelde heden Laurens Joh. v. d. Brugge, zeeman te Vlaardingen, tot 20 jaar gev.straf wegens toetreding tot de Kriegs marine; voorts werd hem het kiesrecht voor het leven ontzegd, maar cassatie toegestaan. De eisch was 10 jaar. Mijndert M. v. d. Wiel, 7 dansleeraar t<5 Dordrecht, werd wegens verraad tot 3 jaar gev.straf veroordeeld met ontzegging var* het kiesrecht voor 10 jaar, zonder cassatie recht. De eisch was 5 jaar. In de zaak tegen Leendert v. d. Wiel, lor- renkoopman te 's-Gravendeel. werd de dag vaarding nietig verklaard. De eisch was 5 jaar. Hendrik Donkersloot te Oud-Beijerland kreeg wegens hulpverleening aan den vijand 6 jaar gev.straf door te brengen in de Rijks werkinrichting, ontzegging van het kiesrecht voor 15 jaar, geen cassatie. De eisch wafl 10 jaar. WETENSCHAPPELIJK BUREAU SCHREEF MET DUBBEL KRIJT Het wetenschappelijk bureau der Commu nistische Partij heeft een berekening van de kosten van het levensmiddelenpakket ge geven en kwam tót f 47.Minister Dre°« verklaarde gisteravond in de Tweede Kamer dat dit bedrag onjuist is. aangezien verschil lende posten dubbel gijn gerekend. aangifte VAN ZWARTE-HANDELS- GEV ALLEN. De C.C.D.-kantoren in de provincie Zuid- Holland, waar men klachten over en aangif ten van zwarte-handelspraktijken kan doen, zjjn voor 's-Gravenhage en omgeving ge vestigd Stationsplein 35, Tel. 114737 en voor Leiden en omgeving Breestraat 41. Tel. 24550. Minder wind, aldus de Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: Wisselende bewolking geen regen van be- teekenis, iets kouder, matige wind tusschen Zuid-West en Zuid. Wind- en stormwaarschuwingsdienst: Woensdagmorgen, 10.45 uur werden voor alle districten waarschuwingen ingetrokkenj ZON EN MAAN. Morgen Zon op 8.46 en onder 16.29; Maan op 18.00 en onder 10.13. 19 Dec. Volle Maan; 26 Dec. Laatste Kwar tier; 3 Jan. Nieuwe Maan en 9 Jan. Eerste Kvarttefc

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1