Midline £ri ïtëdK (Cnurattf
Reeds bijna duizend gijzelaars weggevoerd
Vaandels van B. V. L. uit het stof opgediept
LDist °U
Ie serie: 1 April 192015 October 1941
MAAND AO 17 DECEMBER 1945
2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 191
Abonnementsprijzen
ƒ0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij bet. per kwit.
verh. m. adm.kosten)
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
Centrum der extremisten
naar Tjikampek
Het officieele communiqué beschrijft den
toestand op Java heel laconiek als „tamelijk
rustig". Indien we dit bericht zonder meer
zouden gelooven. zou dit ongetwijfeld gerust
stellend zijn. vooral voor de velen, die familie
of vrienden in Indië hebben. De werkelijke
feiten loochenen deze uitspraak volkomen.
Gedurende de gevechten te Soerabaja hebben
de extremisten aldaar bijna 1000 mannen,
vrouwen en kinderen ontvoerd. Zij worden
als gijzelaars vastgehouden. De Britsche
autoriteiten hebben ontdekt, dat de gijzelaars
maar Tartian ten Zuiden van Soerabaja ge
zonden waren, maar dat zij daar niet zijn
gebleven. Zij hebben deze plaats verlaten met
onbekende bestemming, waarschijnlijk Mod-
jokerto, 30 km landinwaarts. Daar een derge
lijk massa-transport niet onopgemerkt kan
geschieden, gelooft men, dat het transport in
verscheidene groepen verdeeld is.
Niemand weet hoe deze gijzelaars behan
deld worden. Zeer vele Nederlanders op Java
worden gesloopt door deze nooit eindigende
onzekerheid. Na eenige schietpartijen te Ba
tavia. vooral in het district Passar Baroe, is
gistermorgen een Ambonnees door vier na
tionalisten in koelen bloede vermoord. Het
wordt echter ook hier steeds moeilijker uit
officieele bronnen te vernemen wat er wer
kelijk gaande is in Batavia. In het N. W. van
het gebied van Bandoeng neemt de activiteit
der extremisten steeds toe en krijgt zelfs
den omvang van een volledige militaire
operatie. In de andere plaatsen is de toestand
nog steeds gespannen met incidenfeele ge
vechten. Alleen uit Oost-Java zijn geen inci
denten gerapporteerd. Een Dakota-vliegtuig,
dat bij het opstijgen van het vliegveld
Kemajonan van den startbaan geraakte,
botste tegen een auto en vloog in brand. De
bemanning is ongedeerd.
VAN MOOK NAAR NEDERLAND.
Zaterdag is dr van Mook uit Batavia naar
Nederland vertrokken en zal vermoedelijk
morgen- of Woensdagmiddag aankomen.
BROEINEST VAN EXEREMISTEN NAAR
TJIKAMPEH.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat de extremisten het centrum van hun
beweging van het nu bijna geheel verwoeste
Bekassi 600 huizen werden daar met den
grond gelijk gemaakt verplaatst hebben
raar Tjikampek, ongeveer 110 km ten Oos
ten van Batavia. Het geheele gebied van
Bekassi-Tjikampek was zoowel voor den
oorlog als gedurende de Japansche bezet
ting berucht om de opstootjes van gespuis
en „rampokkers." Het gerucht gaat, dat de
extremisten uit Tjikampek een „eerste ver
dedigingslinie" zouden aanleggen, teneinde
een mogelijken geallieerden opmarsch in
Oostelijke richting te vertragen De kern van
deze extremistische troepepn' noemt zich
„Barrian Mati," leger des doods, en is ge
traind door de Japanners.
HET GEBRUIK VAN JAPANSCHE
TROEPEN.
Op de reeds gepubliceerde vragen van het
Eerste Kamerlid, den heer Koejemans, over
het gebruik van Jap. troepen op Java, heeft
de minister van Overzeesche Gebiedsdeelen
o.m. geantwoord, dat, hoewel hij de bezwa
ren erkent tegen dit gebruik hetwelk
overieens niet ter beoordeeling van de re
geering staat toch in dit verband moet
worden bedacht, dat de verzekering van de
veiligheid der bevolking in sommige om
standigheden een beweegreden van nog hoo-
gere orde vormt. De nog in Indië verblijven
de 200.000 Jappen dienen echter zoo spoedig
mogelijk te vertrekken, waartoe reeds stap
pen zijn ondernomen bij de betrokken geal
lieerde mogendheden.
In verband met de strafexpeditie tegen
Bekassi heeft de Labourafgevaardigde So-
rensen vandaag aan den Britschen minister
van Oorlog de vraag gesteld: „Zullen de
Britsche troepen op Java voortgaan met
het vernielen van Inheemsche dorpen bij
Wijze van represaille?" Het nieuwsblad
..Evening News", waarin opgenomen de ori-
Het populaire Hofpleinlijntje
weer in dienst
Maar D.P. is voorloopig het eindpunt
Heden hebben de Ned. Spoorwegen weer
<3e mogelijkheid geschapen om van Den Haag
langs Voorburg. Pijnaoker, Berkel en Ro
denrijs naar Rotterdam-D.P. te reizen.
Aangezien de bovenleiding aan de Duit-
schers is ten offer gevallen, zal de dienst
door één treinstel met locomotief worden
onderhouden, dat per dag zes ritten vice
versa maakt.
tiek van het Lagerhuislid Driberg op de
Britsche politiek t.a.v. Java, is Woensdag op
last van een Britsche autoriteit, niet ver
schenen, daar het het moreel der troepen
zou kunnen beïnvloeden.
EEN RUSSISCHE STEM OVER INDIE.
Het blad van het Roode Leger, „De roode
ster" wijdt een artikel van een halve pagina
aan de Indische kwestie. Prof. As Guber
noemt het in dit artikel, een succes van de
Indische strijders voor onafhankelijkheid, dat
zij niet zijn ingegaan op „de weinige refor
mistische maatregelen, die de Hollanders
willen gebruiken om hun macht te herstellen.
De nationalistische beweging schept haar
groote kracht uit de wil der volksmassa om
tot zelfstandigheid te komen".
MOERDIJKSCHE VEER MET DE
FEESTDAGEN.
De dienst aan het Moerdijksche veer zal op
de beide Kerstdagen en op Nieuwjaarsdag
worden uitgevoerd als op Zondag. Van 24 tot
27 Dec. en van 31 Dec. tot 2 Jan. zal geen
nachtdienst worden gevaren.
Met Kerstmis een ons vleeseh
extra
En misschien slaolie met Oudejaar
Naar wij vernemen zal met Kerstmis één
ons vleeseh extra worden verstrekt. Voor
het eind van 't jaar hoopt men in staat te
zijn, dm de reeds eerder toegezegde slaolie
te leveren. Waarschijnlijk zal slechts een ge
deelte worden afgeleverd, zoodat het de
groote vraag is, of ieder op tijd zal worden
geholpen.
De Emmaüsgangers in beslag
genomen
Justitie acht een nieuw onderzoek noodlg.
Naar ons ter oore komt d« het stuk „De
Emmaüsgangers" toegeschreven aan Ver
meer, doch vermoedelijk van de hand van
Van Meegeren kortelings door de Justitie
in het Museum Boymans te Rotterdam, in be
slag genomen Het stuk bevond zich nog altijd
in de kelders van het Museum, nadat het kort
na de bevrijding uit den schuilkelder was ge
haald. Thans schijnt dus de justitie een na-
.fler onderzoek van „De Emmaüsgangers"
door deskundigen chemici, röntgen-experts
etc. wenschelijk te achten. Wij hadden ge
dacht. dat dit al veel eerder had moeten ge
beuren
Vrijwillig of gedwongen naar
Duitschland gegaan?
Wordt vermeld op repatrieeringskaart
Naar aanleiding van gerezen misverstan
den, deelt de Falsificatie Opsporingsdienst
het volgende mede:
Repatrieerenden in Amsterdam worden
door den F.O.D. politiek gekeurd. Er wordt
beoordeeld of zij gedwongen of niet gedwon
gen naar Duitschland zijn gegaan. Deze be
oordeeling heeft een louter administratief
karakter en de indicaties (O gedwongen,
V niet gedwongen), aangebracht op de
repatrieeringskaart. zijn niet die van poli
tieke betrouwbaarheid. Zij dienen slechts ter
al of niet verkrijging van bepaalde facilitei
ten. De beoordeelLng is zeer streng en ge
schiedt voor ieder geval afzonderlijk.
De vroegere secretaris van de Italiaansche
fascistische partij Carlo Scorza, is, na weken
lang zoeken, gearresteerd.
Tijdens bezetting op Nootdorp
in veiligheid gebracht
Op^ verzoek .van den minister van Justitie
stelt de luit. kol. baron Van Ittersum een
onderzoek in naar de regimentsvaandels en
standaards der oude Nederlandsche weer
macht. Het is de bedoeling na te gaan, welke
ervan in Duitsche handen vielen.
Op twee na zijn alle vaandels achterhaald.
Een van de twee gaf. in Fort Hons wijk in
Mei 1940 een commandant den vijand over;
één standaard wordt vermist; van een aan
tal andere werd vastgesteld, dat de regi
mentscommandanten ze verbrandden, de rest
vond men terug. Zij worden alle overge
bracht naar het Weermachtsarchief te Lei
den, in afwachting van een nadere bestem
ming
Zaterdagmiddag zijn de vaandels van den
Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm uit Den
Haag naar Leiden gebracht. Zij hooren n.l.
ook tot de corpsvaandels van het oude leger.
Al deze jaren zijn zij ondergedoken ge
weest op een zolder aan den Bezuidenhout-
schenweg in Den Haag. Toen bombardement
Dit is Gijs Zegwaard, die zich vast had
voorgenomen de vaandels van den B.V.L.
uit de Duitsche grijpvingers te houden.
En hij voerde zijn plan uit ook. Een jon
gen van Jan de Witt.
en vuur een eind dreigden te maken aan
het Landstormhuis, waar zij lagen, bracht
Gijs Zegwaard ze per paard en kar naar
Nootdorp, waar ze tot kort voor de bevrij
ding bleven. Toen zijn ze weer naar Den
Haag gebracht, waar de zoverste Boots ze
bewaarde, drie huiszoekingen van de SS.
ten spijt. Dat het nu archiefstukken worden,
zal menig toegewijd oud B.V.L.'er aan het
hart gaan. Want al deze oorlogsjaren is dit
instituut, ondergrondsch. actief geweest. Het
hield geregeld samenkomsten met de lo&7
plaatselijke leiders in Den Haag; zijn leden
zaten in alle ondorgrondsche organisaties,
in iedere K.P., in elk persverspreidingsor-
gaan: zij namen deel aan eiken overval op
distributiekantoren en gevangenissen en
waren bij iedere landing van wapens. Dat
deden zij niet in B.V.L.-verband, maar oo
eigen risico. Het was de bedoeling, dat dé
B.V.L. terstond na de bevrijding actief zou
worden en haar taak terverzekering van
orde en rust ter hand zou nemen.
Het mocht niet zoo zijn. Twee dagen voor
de capitulatie kwam het bevel, dat de B.V.L.
"van de straat moest blijven. In plaats van
het goed georganiseerde instituut kwam de
N.B.S., die nog gevormd moesten worden bij
hun optreden.
Het is 'n gebeurtenis, die bij de B.V.L.'ers
veel verbittering heeft gebracht, en die ge
zien moet worden als onderdeel van de heele
politieke ontwikkeling in Nederland, die den
B.V.L. nu eemaal niet gunstig gezind is.
Jongens als Gijs Zegwaard, aldus overste
Boots, verdienen onzen dank. Hij heeft het
gevaar getrotseerd, om deze vaandels, die
voor een soldaat de belangrijkste symbolen
zijn, te beveiligen. Gijs is er nogal rustig
onder. Met de kar, die de vaandels mee
terugnam naar Nootdorp bracht hij den
overste wapens en een zender, kersversch bij
Nootdorp „gedropt". Maar menschen als
Gijs mochten na de bevrijding niet meer
meedoen.
DE HEER G. A. VAN BOVENE OVERLEDEN
Na enkele weken geleden in het Roode
Kruis-Ziekenhuis alhier opgenomen te zijn
geweest, is geheel onverwacht hedennacht
omstreeks drie uur, de heer G. A. van Bo-
vene, oud-hoofdredacteur van het persbu
reau Aneta te Batavia, overleden.
Donderdag j.l. was de heer van Bovene
aan een maagkwaal geopereerd. Na de ope
ratie liet zijn toestand zich aanvankelijk
gunstig aanzien. Gisteren kreeg hij echter
longontsteking, aan de gevolgen waarvan
hij bezweken is. De heer van Bovene. die
te Rotterdam werd geboren, werd slechts
48 jaar oud. We brengen een eere-saluut aan
dezen collega, die met name door zijn radio
toespraken uit Indië, zoo'n breeden vrien
denkring had verworven.
DAT fce Hengelo een 16-daagsche ten toon -
stelling zal worden gehouden van de uit te
voeren plannen voor den wederopbouw.
DAT de C.C.D. in Limburg 2200 kg appe
len, die in den smokkelhandel naar België
waren betrokken, en 2800 kg appelen, die te
duur waren verkocht, in beslag heeft ge
nomen.
DAT bij den strijd tegen den „zwarten"
handel de C.C.D. naast tabak, levensmidde
len. en textiel ook buitenlandsohe bankbil
jetten en effecten heeft aangetroffen.
DAT de in vele gezinnen bestaande ge
woonte, om van de hrelk der kinderen
melkgerechten te vervaardigen voor het
heele gezin, thans vaarwel moet worden ge
zegd, daar de melkrantsoenen toch al aan
den krappen kant zijn.
DAT het Bijz. Gerechtshof te A'dam de
doodstraf eischte tegen de 28-jarige ver
koopster H. v. d. Poel te Utrecht, die door
haar omgang met Duitschers de oorzaak
werd van de arrestatie van haar vader en
broer, twee illegale werkers.
DAT dit gerechtshof tevens den N.S.B.-
burgemeester van Hoogkarspel, M. v. d.
Kuur, wegens het verraden van onderdui
kers. ter dood veroordeelde.
DAT het Holland Huis te Brussel zijn
werkzaamheden heeft hervat en om te be
ginnen enkele tentoonstellingen op het pro
gramma staan.
DAT 22 Dec. de partijraad der R.K. Staats
partij te Utrecht bijeenkomt.
DAT het spoorwegpersoneel, behoudens
toestemming, een Kerst'--riificatie zal krij
gen van f 50 voor gehuwden en f 25 voor on-
gelruwdea.
Dat ons de vraag wordt voorgelegd of hier
te lande niet, evenals in het buitenland, aan
zekere groepen van veroordeelden amnestie
kan worden verleend, daar men tijdens de
bezetting vaak eerder verkeerde dingen deed
dan :n normale tijden.
DAT er een fusie is tot stand gekomen
tusschen den Bond van ambtenaren bij de
rechterlijke colleges in Nederland en den
Bond van ambtenaren bij de rechterlijke
macht.
DAT men thans gezamenlijk actie wil
gaan voeren voor uitbetaling van achter
stallige salarissen en algem. verbetering van
positie.
DAT te R'dam een schip is binnengeloo-
pen met een rijke zending kleedingstukken,
dekens en schoeisel, alles ingezameld te
Kaapstad ten bate van de H.A.R.K.
DAT de heer J. Grootegoed, hoofdbank
houder bij de Bank van Leening te A'dam,
gisteren 50 jaar in gemeentedienst was.
DAT op vermoeden van collaboratie zijn
gearresteerd J. Clarenburg te Hilversum. P.
W. Waltman te Oudenrijn, A. J. van Pen ten
en W. C. van Penten, beiden te Jutphaas.
DAT er menschen zijn, die reeds 2 mnd.
geleden hun boekje opzonden naar de Rijks
postspaarbank te A'dam, maar nog steeds
niets extra's kunnen koopen, omdat het zoo
lang wegblijft.
DAT de uit een interneeringskamp op Su
matra teruggekeerde mej. Ada Baruch voor
inlichtingen voortaan te spreken is op Maan
dag-, Woensdag- en Vrijdagochtenden van
1012 uur op De Lairessestraal 105 te A'dam.
DAT het kantoor der Ned.-Indische Han
delsbank te Shanghai is heropend.
DAT Zaterdag te Amersfoort 17 Duitsche
fokhengsten aan de Ned. regeering zijn
overgedragen en de Ned. paardeastapel
daarmee ten zeerste is gebaat.
DAT Zaterdagmiddag ongeveer 1500 gezin
nen in Tilburg in aanmerking kwamen voor
de eieren, welke door het Deensche comité
„Hjaelpen" beschikbaar zijn gesteld.
DAT tot vrijgestelde bestuurders van den
Ned. Chr. Bond van Personeel in Publie-
ken Dienst zijn benoemd de heeren A A.
Basoski te 's-Gravenhage en B. L. de Jong
te Leeuwarden.
DAT de Ned. Bond van Ohr. Fabrieks-
en Transportarbeiders thans de 10.000 leden
is gepasseerd.
DAT de Ned. bokskampioen, Jan Nicolaas,
die door den P.O.D was gearresteerd, weer
in vrijheid is gesteld.
DAT dezer dagen uit een auto voor de
Amsterdamsche Bank te Amsterdam onge
veer 4000 kaasbonnen zijn gestolen.
DAT B. en W. van Haarlem aan den ge
meenteraad hebben aanbevolen voor de be
noeming van directeur van het Frans Hals
museum H. P Baard te Amsterdam, dr An
ton. v. d. Boom te Haarlem en jhr J L. A.
A. M. van Rijckevorsel te Nijmegen.
DAT door een noodlottig ongeval te Haar
lem is overleden C. H. G. Brinkbok, solo-
fagottist van de H.O.V., terwijl bij het op
ruiming van Duitsche munitie in de Kralin-
gerhout door een ontploffing zijn gedood de
aannemer A. Groenewegen te Rijswijk en de
arbeiders L. C. v. Vliet te 's-Gravenhage en
H. v. Veen te Wateringen.
DAT de C.C.D. te Rotterdam op een be
drijf bij Westmaas 54 schapen in beslag
heeft genomen, die daar clandestien werden
gehouden
DAT de rol van Kniertje in Herman Heyer-
mans' „Op Hoop van Zegen," welke rol
steeds wijlen Esther de Boer-v. Rijk ver
vulde, op den 45sten verjaardag van dit too-
neelstuk te Amsterdam is gespeeld door de
actrice Aaf Bouber.
Prinses Juliana met kroost ia
Amsterdam
Voor opening van een Kleuterhuis.
Aan den Amsteldijk in Amsterdam heeft
Prinses Juliana een nieuw Kleuterverblijf
..Het Kabouterhuis" geopend. De Prinses had
Beatrix en Irene meegenomen, plus een
groot poppenhuis, dat 's morgens een oorlogs-
Deze mooie pop wilde Beatrix meenemen,
maar „ze had er thuis genoeg", zei haar
Moeder, en dat vond de kleine toen
eigenlijk zelf ook wel....
invalide, die het maakte, op Soestdijk bracht,
voor de prinsesjes, die het op hun beurt
aan het Kabouterhuis schonken. Toen het
poppenhuis het gebouw werd binnengedragen
zei Beatrix: „Er is wat in omgevallen, maar
het electrisch licht kan er in aan en dan
kruip ik er wel im om het weer recht te
zetten".
Terwijl de kinderen speelden opende de
Prinses het Kleuterverblijf, dat een van de
inrichtingen is, die de actie Zuid helpt Noord
in het Westen stichtte.
„Trouw aan Vaderland en
Vorstenhuis"
Kan door de A.J.C. niet worden aanvaard.
Op een bijeenkomst van het congres der
Arbeiders Jeugdcentrale (A.J.C.) te Amster
dam heeft het hoofdbestuur de mogelijkheid
overwogen zich aan te sluiten bij de Ned.
Jeugdgemeenschap (N.J.G.). Alhoewel aan
sluiting principieel werd goedgekeurd, bleek
er bij verschillende afdeelingen der A.J.C. be
zwaar te bestaan tegen enkele passages in de
stichtiingsacte van de N.J.G. Zoo wordt hierin
aan het woord „humanisme" niet die betee
ken igsegeven, die de A.J.C. er aan hecht, ter
wijl voorts de passage „trouw aan Vaderland
en Vorstenhuis kweeken" door de A.J.C. niet
kan worden aanvaard, daar deze organisatie
andere staatsvormen, als b.v. een republiek,
niet kan afkeuren.
Tenslotte maakten enkele sprekers be
zwaar tegen het herkenningsteeken van de
N.J.G. (een oranjecirkel). dat door de leden
van de A.J.C. bij aansluiting op hun uniform
moet worden gedragen. Na enkele bespre
kingen besloot de A.J.C. met flinke meer
derheid van stemmen zich toch bij de N.J.G,
aan te sluiten en het hoofdbestuur uit te
noodigen de denkbeelden van de organisatie
in de verdere ontwikkeling van de N.J.G.
tot gelding te doen komen.
Rare lui toch die Engelsehen...
Onder leiding van Oswald Mosley zijn
de Britsche fascisten, meer dan 1000 man,
in Londen bijeengeweest. Zij groetten
Mosley op fascistische wijze. Quentim
Joyce, een broer van William (lord Haw
Haw) was aanwezig, evenals kapitein
Cordon Canning, die onlangs op een vei
ling van den inboedel der Duitsche am
bassade een buste van Hitier kocht, on
der het merkwaardige voorwendsel, dat
de Joden ook eens Jezus verwierpen en
men nu toch allerwege beelden van hem
ziet.
Rare lui toch die Engelschen. Maar van
een goeden vriend kunnen we altijd wat
meer verdragen!
Gisteren besprekingen te Moskou
begonnen
Bevïn een lastig heer voor de kranten
De conferentie in Moskou is gisteren be
gonnen en zoowel Byrnes als Bevln, die door
een zvvaren sneeuwstorm naar de Russische
hoofdstad vloog, bezochten Molotoff.
Er zal niet veel nieuws bekend worden
over het verloop der besprekingen: Bevin
verklaarde: „Conferenties als deze zijn niet
bij uitstek geschikt voor koppen in de kran
ten". Bevin zeide bij aankomst te hopen, dat
de besprekingen mochten leiden tot nauwe
samenwerking tusschen Groot Brittannië en
de Sowjetunie, een verklaring, die de Rus
sische bladen groot opgemaakt doorgaven.
Ondanks alles: starten naar Indië
Kooper verliet Zaterdag Schiphol
Het vliegtuig NL-300, gezagvoerder Koo
per, vertrok Zaterdag van Amsterdam naar
Batavia met aan boord: 28 passagiers, waar
van 27 Amsterdam-Batavia. alsmede 697 kg
post. 241 kg vracht en 890 kg bagage.
Nader wordt gemeld dat het toestel 17
December 0,50 uur g.m.t. uit Karachi is ver
trokken, bestemming Colombo.
Uit Frankfort komt het berioht, dat de
algemeene toestand van generaal Patton
voortreffelijk is. H4
Vrij zacht weer, aldus de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk tijdelijk stormachtige Zuidelijke
wind met regen. Morgen overdag: tot ma
tige afnemende Zuidwestelijke wind, wisse
lende bewolking, plaatselijk enkele buien.
Zelfde temperatuur.
ZON EN MAAN.
Morgen: Zon op 8.45 en onder 16.28;
Maan op 16.04 en onder 7.45.
19 Dec. Volle Maan; 26 Dec. Laatste Kwar
tier, 3 Jan. Nieuwe Maan en 9 Jan. Eerste
Kwartier.
