yiimw £>iïtsrtjf Gumrimt
De Britten schieten Bekassi in brand
Zelfmoord van Genechten was voorbereid
iDis1 nj
DE REKENING
ONDERIN DEN ZAK
Ie serie: 1 April 1920IS October 1941
VRIJDAG 14 DECEMBER 1945
2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 189
Abonnementsprijzen
ƒ0.34 per week
ƒ1.10 per maand
ƒ3.25 per kwartaal
(bij bet. per kwit.
verh. m. adm.kosten)
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden en Omstreken
„ftattluaslidj i$ abehUurt
myn Ijerl in tecyjenspwl'
Rookzuilen zijn in Batavia
zichtbaar
De recente moorden op de overlevenden,
van de destijds bij Bekassi verongelukte
Dakota hebben thans een zware vergelding
tot gevolg gehad. De geallieerde strafexpeditie
tegen dit dorp heeft gisteren haar orders ten
uitvoer gelegd. Een zuil van zwarten rook
stijgt nog steeds op en verspreidt zich op
Bekassi. zoodat deze vanuit Batavia, bijna
20 km daar vandaan, duidelijk is waar te
nemen. Waarnemers vertellen, dat een derde
deel van Bekassi door brand is vernield, ter
wijl honderdein dorpelingen bij de brug over
de Kali Bekassi samengehoopt waren, be
waakt door Britsoh-Indische soldaten. De be
manningen van twee Britsche vliegtuigen
hadden bevel gekregen op actieve verken
ning te gaan en met machinegeweren te
vuren op iedere groep van dorpelingen, die
probeerde te ontsnappen. In het dorp zelf
reden Britsche vrachtauto's met militairen.
De soldaten liepen de gebouwen binnen, die
spoedig daarna in vlammen opgingen. Een
Britsche woordvoerder te Batavia verklaarde,
dat de huizen van Chineezen niet in brand
zijn gestoken, doch dat het vuur wellicht is
overgeslagen. Voor deze strafexpeditie heeft
geen overleg plaats gehad tusschen Britten
en Nederlanders.
s.tarifoedin gelooft niet in
besprekingen.
De nationalistische .minister" van Voor
lichting, Sjarifoedin, heeft verklaard, dat
hij niet' verwacht, dat er besprekingen zou
den plaats vinden tusschen den heer van
Mook en de nationalisten voor het vertrek
van eerstgenoemde naar Nederland. Sjari
foedin zeide voorts, dat het „kabinet" Ba
tavia niet wil verlaten, al zullen wel enkele
minder belangrijke „ministeries" naar Djok
jakarta worden overgebracht.
De „gouverneur" van Sumatra, dr Amir,
heeft een voor ons zeer somber geluid doeh
hooren over dit eiland. Volgens hem zou het
grootste deel van de bevolking van Sumatra
achter Soekarno en Sharir staan. De jeugd
beweging is er goed georganiseerd en is
vastbesloten elke koloniale inmengingspo-
litiek weerstand te bieden. Wellicht bestaat
dit „grootste" gedeelte van Sumatra slechts
uit enkele procenten.
OORLOGSMISDADIGERS OP JAVA.
De geallieerde commissie voor oorlogsmis
daden op Java heeft 204 oorlogsmisdadigers
op haar lijst staan. Hiervan zijn er 43 gear
resteerd. onder wien een aantal Inheem
sehen, terwijl er thans 15 worden verhoord.
Onder de gearresteerden bevinden zich
Imanwa, de eerste commandant op Java na
het vertrek der Nederlanders, die er van
beschuldigd wordt 300 geallieerde krijgsge
vangenen te hebben doen vermoorden, en
Kol. Anac Anani. die den dood veroorzaakte
van 1500 Engelsche, Nederlandsche en
Australische gevangenen, die onder onmen-
schelijke omstandigheden naar Ambon wer
den gezonden. In het Britsche rapport over
de oorlogsmisdaden wordt vermeld, dat vele
misdadigers getraind waren in bepaalde
soorten van martelingen, die zij op vrou
wen, kinderen en krijgsgevangenen toepas
ten. Over de arrestatie van een Ned. vrouw
wordt nog gemeld, dat zij beschuldigd wordt
een ontsnappingspoging van 5 Ned. vrouwen
aan de Jappen te hebben verraden.
BOODSCHAP VAN DE KONINGIN AAN
DE BEVRIJDEN.
Terstond na de beëindiging van de vijan
delijkheden in Azië heeft H.M. de Koningin
zich met een boodschap gericht tot de uit de
Aziatische kampen bevrijde landgenooten.
Tevens heeft de Koningin talrijke brieven
aan haar gericht beantwoord. Noch de bood
schap noch de brieven hebben hun bestem
ming bereikt. De vertegenwoordiger van het
Ned. Roode Kruis in Indië, dr Roorenibos,
heeft thans de boodschap van de Koningin
meegenomen om deze zooveel mogelijk ter
kennis van onze landgenooten in Indlië te
brengen.
DE „ORANJE" VIA SEMARANG NAAR
NEDERLAND
Het hospitaalschip „Oranje" dat gistermid
dag Batavia verlaten heeft met bestemming
naar Nederland, zal Semarang aandoen, waar
ongeveer 1200 personen wachten op repa
triate. In Kandy verblijven thans 721 Ned
etacuées uit Indië, n.l. 152 mannen, 390
vrouwen en 179 kinderen, waarvan 61 ern
stig ziel zijn. Zij wachten op transport naar
Nederland. In Australië is besloten een „Ned.
vereendging van oud-geïnterneerden en
krijgsgevangenen en een noodschool met 3
vrijwillige leerkrachten en 18 kinderen op
te richten.
GEVECHTSACTIES GAAN VOORT
De geveohtsacties op Java duren nog steeds
voort. Aanvallen op kleine schaal op alle
Rapwi-kampen te Buitenzorg werden voort
gezet, terwijl de „resident", Barends, ver
klaarde niet bij machte te zijn de orde en
rust te handhaven en de stad verliet. Een
Nederlander werd aan den rand van het
Rapwi-kamp te Medan doodgeschoten. Bij
zuiveringsacties in Z.W. Soerabaja ontmoette
een patrouille tegenstand van zwaar ma
chinegeweer vuur. Ook rondom de voorstad
van Batavia hebben gevechten plaats ge
vonden. Overigens is er weinig nieuws te
melden. Wél werd ons de ontslagaanvrage
van den heer v. d. Plas officieel bevestigd
't Wordt steeds drukker op
Schiphol
Zoowel nationaal als internationaal.
Op de binnenlandsche luchtlijn A'clam
Maastricht zullen voortaan 's morgens en
's middags twee machines vliegen. Dit be-
teekent dus een verdubbeling van het tra
ject.
Voorts wordt dezer dagen een tweede
vliegtuig uit Amerika van de „American
Overseas Airways" op Schiphol verwacht,
hetgeen als proef beschouwd kan worden
voor de in te stellen luchtlijn Amerika
Europa, op welke lijn Schiphol een belang
rijke schakel zal vormen.
Waarschijnlijk zal ook binnenkort een
kantoor van de „British Overseas Airways"
in Amsterdam gevestigd worden.
Morgen zal het Belgische socialistische
blad „Le Peuple" zijn 60-jarig bestaansfeest
vieren.
Dit is niet in Keulen of Berlijn, maar in het hartje vande Wieringermeer. Weet
u nog dat de gasten kwamen om ons te beschermen?
Verhindering was niettemin
uitgesloten
Naar aanleiding van het feit dat prof. mr.
Robert van Genechten gisterochtend even
over half acht in de cellenbarak te Scheve-
ningen zelfmoord heeft gepleegd, deelt M. G.
aan het A-N.P. mede: Gistermorgen om 7 uur
werd aan van Genechten op de gebruikelijke
wijze een kom melk gebracht. Er was aan
hem toen niets bijzonders te bemerken. Om
even over half acht constateerde een der be
wakers, dat hij zich door ophanging van het
leven had beroofd. De onmiddellijk gewaar
schuwde gevangenis-arts kon nog slechts
den dood constateeren. Het lijk was op dat
moment nog op lichaamstemperatuur en de
arts sprak als zijn meening uit, dat de zelf
moord hoogstens tien minuten te voren kon
zijn gepleegd. Van Genechten heeft klaar
blijkelijk den band van 'n onderbroek afge
scheurd, voor dat deze in de wasch werd ge
daan. Dezen band heeft hij met stopwol, welke
den gedetineerden wordt verstrekt om daar
mede hun eigen sokken te stoppen, tot een
stevig geheel ineen gewikkeld en daarmede
heeft hij zich aan een buis van de centrale
verwarming opgehangen.
In zijn oei werden eenige brieven aange
troffen, o.a. aan den procureur-fiscaal bij het
Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage en
aan den raadsman. Uit deze brieven blijkt,
dat van Genechten tot het inzicht was ge
komen, dat hij gedurende de oorlogsjaren ge
faald heeft en dat hij liever zichzelf het leven
wilde benemen, dan een executie-peloton af
te wachten. Aan den procureur-fiscaal deelde
hij o.a. mede, dat hij het door hem ingedien
de beroep in cassatie introk.
Desgevraagd deelde de commandant der
cellenbarak Scheveningen mede, dat van Ge
nechten steeds een rustige gevangene was
geweest. Hij hield zich aan de regels van het
huis en had nog kort tevoren den comman
dant gezegd, dat hij meende dat het zijn
plicht was, zich zoodanig te gedragen. Niet
temin moet van Genechten reeds eenigen tijd
het plan hebben gehad zelfmoord te plegen,
aangezien hij anders niet een en ander zoo
zorgvuldig had kunnen voorbereiden.
De commandant van de cellenbarak deelde
voorts als zijn meening mede, dat het niet te
voorkomen is, dat iemand van het intellect
van een van Genechten zelfmoord pleegt, in
dien hij zijn zinnen daarop gezet heeft. Hem
waren zelfs gevallen bekend van twee Duit-
sche gedetineerden, die kans gezien hadden,
zich aan den knop van hun krib op te hangen
door zich eenvoudig ruggelings achterover te
laten vallen.
Van Genechten was op 25 October 1895 te
Antwerpen geboren. Na den vorigen oorlog
werd hij in België bij verstek tër dood ver
oordeeld. In 1930 verwierf hij de Nederland
sche nationaliteit. Van Genechten was ge
huwd en had twee kinderen. Hij gaf op zon
der godsdienst te zijn, doch bezocht in den
laatsten tijd de R. K. godsdienstoefeningen in
de gevangenis.
HET EINDE VAN HET HARINGSEIZOEN
IN ZICHT.
De tijd der groote haringvangsten loopt ten
einde. De motorlogger KW 32 waagde nog
een kans, doch de besomming aan de markt
te Umuiden bedroeg slechts f 945.
DAT de Vlaamsche letterkundige Maurice
Roelants een informatief onderhoud heeft
gehad met minister Sohermerhorn over het
intellectueel verkeer tusschen Nederland en
België.
DAT de Paus den geneesheer-directeur van
de psychiatrische inrichtingen „Voorburg"
en „Regnian van Areke"l" te 's-Hertogenbosdh
heeft kenoemd tot ridder in de orde van St.
Sylvester.
DAT op initiatief van de kunstschilders
Rovers en de Moree in Breda de „Vrije
school voor beeldende kunsten" is gesticht,
welke men wil laten uitgroeien tot een aca
demie.
DAT de onlangs gegeven publicatie over
de verstrekking van olieverf alleen betrek
king heeft op kunstschilders, voor wie bin
nenkort een ruimer aanbod van verven ver
wacht kan worden.
DAT dezer dagen de Stichting voor maat
schappelijk werk op humanistischen grond
slag haar eerste studieconferentie te Am
sterdam heeft gehouden.
DAT het aantal doodelijke verkeersonge
vallen hier te lande in September bijna 50 pet
hooger was dan in Sept. 1938.
DAT de eerste zittingen van het Bijz. Ge
rechtshof te Leeuwarden worden gehouden
voor de kamer te Leeuwarden op 18 Dec.,
voor de kamer te Groningen op 19 Dec. en
voor die te Assen op 20 Dec a.s.
DAT er onder de katholieken gedis
cussieerd wordt over een nieuwen naam voor
hun partij en o.m. naar voren worden ge
bracht de benamingen Katholieke Staats
partij, Katholieke-Nationale Volkspartij en
Katholiek-Nationale Partij.
DAT de violist Simon Goldberg en zijn
echtgenoote, die 2 jaar in Indië waren ge-
interneerd, het er goed hebben afgebracht
en hij zelfs zijn kostbare viool nog wist te
redden.
DAT de nieuwe voor kappers vastgestelde
prijzen in hun zaken op duidelijk zichtbare
wijze aangeduid moeten zijn.
DAT oud-Indische militairen, ook al zijn
ze niet zoo jong meer, zich, blijkens ons
toegezonden brieven, gaarne beschikbaar
stellen voor bewakingsdiensten bij internee-
ringskampen.
DAT gewone zaklantaarnbatterijen ca 40
ct. mogen kosten, kleine en groote staaf-
batterijen 20 30 ct. en anode-batterijen van
120 volt hoogstens f 10.55.
DAT de ambassadeur van de Sowj et-Unie
te Londen, Gaesief, op weg naar Moskou,
gisteren wegens slecht weer een tusschen-
landing moest maken op Schiphol.
DAT de Ned. Bank haar vergunning tot
deblokkeering van oude pensioengelden, die
voor 26 Sept. '45 waren ontvangen over een
periode, die na dezen datum eindigde, heeft
ingetrokken.
DAT het verhandelen en houden van geiten
en bokken is vrijgegeven, terwijl het slacht
verbod is gehandhaafd.
DAT 450 van de 750 leerlingen van het
Chr. Lyceum te Haarlem drie dagen in sta
king zijn gegaan i.v.m. de noodgedwongen
ontslagaanvrage van den rector dr J. v. d.
Eist i.v.m. een conflict met het bestuur.
DAT de heer Joh. Berlot vanzelfsprekend
niet is geïnterneerd in het N.S.B.-kamp te
Scheveningen als bestuurslid van „De Prin-
cevlag", maar in zijn kwaliteit als directeur
van zijn uitgeverij, wegens collaboratie.
DAT in Middelburg is opgericht de Stich
ting „Nieuw Walcheren", teneinde zoo krach
tig mogelijk liet herstel van Walcheren's
welvaart te bevorderen en al zulke pogin
gen te coördineeren.
DAT dezer dagen te Nieuwenhagen (L.)
werd aangehouden een auto met 200 Kg.
frauduleus vervoerde koffie, die door een
zekeren v. d. L. naar Duitschland wérd
gesmokkeld.
DAT gisteren in de Mariastichting te Haar
lem is overleden mgr L. J. Willenborg, stich
ter van het Ziekenapostolaat 1925.
DAT de C.C.D. bij een bedrijfscontröle te
R'dam bij één winkelier 14.000 Kg. groene
erwten in beslag nam. terwijl een andere
10.040 Kg. erwten zonder bon had afgeleverd.
DAT tot geneesheer en hoofd eener afdee-
ling bij de psychiatrische inrichting „Maas
oord" is benoemd J. M. Flohil, psychiater bij
den G.G. en G.D. te 's-Gravenhage.
DAT aan ir. M. J. Römer op zijn verzoek
eervol ontslag is verleend als directeur van
het Gem. Electriciteitsbedrijf te Rotterdam.
DAT te R'dam een bankdirecteur en zijn
boekhouder zijn gearersteerd, wegens het
ledigen van de safe van een „zwarten" han
delaar.
DAT te Meerssen op 65-jarigen leeftijd is
overleden de heer B. J. Vermaas, oud-hoofd
stationschef van de Ned. Spoorwegen.
DAT gistermiddag het ontvlammen van
waschbenzine ernstige schade is toegebracht
aan het kleedingmagazijn van, de fa Noord
man te Bussum.
DAT te Solingen de twee Ned. S.S.-ers Jan
Stoffels uit Eindhoven en J. v. d. Bosch uit
Den Haag zijn gearresteerd.
DAT de bekende musicus Adriaan Lieffe-
ring te Bussum op 23 Dec. zijn 40-jarig toon
kunstenaars jubileum zal vieren.
DAT het verkeer over de wegen van de
Wieringermeer voor voertuigen met een
wieldruk van minder dan 600 kg thans weer
is toegestaan, mits men toestemming van den
burgemeester van Wieringermeer heeft.
De Millioenennota, welke thans verschenen
is, vormt geen opwekkende lectuur. Nuch
tere cijfers, die levendiger dan reeksen oor
logsfoto's ons het deplorabel beeld, dat ons
land na beëindiging der oorlogshandelingen
vertoont, onder de aandacht brengen. Het
totaal der vlottende schuld per 30 Juni 1945
wordt met inbegrip van de cijfers der Lon-
densche regeeringsperiode, op ongeveer f 7.5
milliard gesteld, hetgeen ruim 9 maal zoo
hoog is als ultimo 1939. De geconsolideerde
schuld, welke eind 1939 f3.1 milliard be
droeg, nam tot 30 Juni 1945 toe tot circa 5.8
milliard. De totale zichtbare staatsschuld
moet per genoemden datum met inbegrip
van 1.5 milliard schuld grootboek oorlogs
schade, gesteld worden, op 14.8 milliard.
Daarbij komt dan nog de onzichtbare staats
schuld, welke gevormd wordt o. a. door de
geleden oorlogsschade, welke nog niet is in
geschreven en die op 3 milliard wordt ge
raamd, verder door de Duitsche vorderingen
der Nederlandsche Bank, welke in den ope-
ningsbalans per 30 Juni 1945 voorkomen met
4.5 milliard.
Deze korte opsomming, welke helaas nog
niet volledig is. toont duidelijk aan, hoezeer
ons land van den oorlog heeft te lijden ge
had en hoe moeilijk het zal zijn. om aan
deze desolate situatie het hoofd te bieden.
Reden tot vertwijfeling behoeft dit niet t«
zijn. Integendeel, als nuchtere Hollanders
zien wij de moeilijkheden gaarne zooals ze
zijn om met den inzet van alle krachten te
pogen de situatie meester te worden. Als de
regeerirvg schijnlbaar harde maatregelen gaat
nemen ter versterking van 's lands financiën
dan realiseere men zich, dat de omstandighe
den daartoe nopen. De opzet der millioenen
nota is geheel nieuw en zij draagt de sporen
van een voorloopig karakter. De minister
van Financiën spreekt van een oefen-begroo
ting en een hulpmiddel om de administratie
weer geleidelijk in beproefde constabele ba
nen te leiden. Een der belangrijkste momen
ten uit het thans verschenen staatsstuk ach
ten wij de omstandigheid dat de regeering
bijzondere aandacht besteedt aan het gevaar
van inflationistische tendenzen, welke drei
gen met het oog op het budgetair deficit.
Als men ziet, dat de autorisatiebegrooting
over het tweede halfjaar 1945 al een nadeelig
saldo vertoont voor den geheelen dienst van
f 1812 millioen. dan kan men nagaan, hoe
ongunstig het beeld van de begrooting is.
De regeering wijst op den krachtigen de-
flati est room, welke de inflatie tegenhoudt,
maar erkend wordt, dat deze remmende fac
toren "slechts tijdelijk aanwezig zijn en ver
zekerd wordt, dat de minister van Financiën
den tijd zal uitbuiten, om het budgetair de
ficit binnen verantwoorde grenzen terug te
brengen. Wat daaronder verstaan moet wor
den is nog niet duidelijk. Wij zullen moeten
afwachten, wélke maatregelen de regeering
in .'le toekomst denkt te nemen om dit „kan
kergezwel", een topzware staatsbe gr noting,
weg te snijden. Naar het ons voorkomt zal
het een buitengewoon moeilijke taak zijn.
Moge de regeering deze belangrijke aangele
genheid niet op de lange baan schuiven en
niet den weg van den minsten weerstand
kiezen.
Met voldoening hebben wij kennis genomen
van de mededeeling, dat er thesaurier
inspecteurs aan de departementen zullen
komen, welke naar wij hopen vruchtdragend
werk zuilen verrichten, ter zake van geoor
loofde inkrimping van de staatsuitgaven. Het
is dringend noodig, dat het sterk uitgezet
overheidsapparaat zooveel mogelijk binnen
de redelijke grenzen wordt teruggebracht.
Doelbewust stuurt de regeering aan op een
lagen rentestand voor overheidsschuld. Deze
uitlating wijst vermoedelijk op het voor
nemen. om te komen tot een groote conversie
van staatsleeningen in een lager rentetype.
Immers de minister spreekt van de „moge
lijkheid eener toekomstige verlichting van
het staatsbudget".
Het bedrijfsleven zal met voldoening heb
ben kennis genomen van het plan om da
vennootschapsbelasting en de vermogens
belasting op lichamen af te schaffen en te
vervangen door een overwinstbelasting en
een z.g. winstgerechtigde belasting als voor
heffing op de inkomstenbelasting. Wie de
jaarverslagen der laatste jaren heeft gelezen,
stootte telkens op de klacht, dat de rigoureuze
belastingheffing bij N.V.'s moordend was
voor de financieele draagkracht. En het is
een gelukkig feit, dat de regeering de nood
zaak inziet, om door deze belastingherziening
de belemmeringen voor een ontplooiing van
activiteit weg te nemen.
Dit vraagstuk draagt een voorloopig karak
ter, zeiden wij. Er zijn nog vele onzekere
factoren. De verhoudingen tusschen rijks-
bezittingen en staatsschulden, welke in 1940
voor het uitbreken van den oorlog in even
wicht was, is thans verstoord en men weet
nog niet eens in welke mate.
Er wordt echter weer een aanvang gemaakt
met het rekening en verantwoording doen
aan de Staten-Generaal door het kabinet en
men zal het met ons eens zijn: Dit hebben
we de laatste maanden erg gemist....
Laatste positie van de Indië-
vliegtuigen
De stand der Indië-vluchten is als volgt:
Nl-304 (vlucht 3a), gezagvoerder van
Veenendaal (inkomend), 12 Dec. 15.23 G.M.T.
geland te Benghasi wegens slecht weer; 13
Dec. 4.50 G.M.T. vertrokken van Benghasi;
17.00 G.M/T. vermoedelijke aankomst Schip
hol. Nl-305 (vlucht 6), gezagvoerder Brinkhuis
(uitgaand), 12 Dec. 15.20 G.M.T. van Napels
vertrokken naar Caïro; 13 Dec. 0.30 G.M.T.
uit Caïro vertrokken naar Karachi.
CENTRALE KEUKENS.
Bij deelneming aan maaltijden van de
Centrale Keukens moeten aldaar de bonnen
361 en 456 voor vleesch en 362 voor aardap
pelen worden ingeleverd.
Koude nacht, aldus de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk licht bewolkt, koude nacht, met
hier en daar mist. Later toenemende bewol
king, met hier en daar eenigen neerslag.
Veranderlijke wind.
ZON EN MAAN
Morgen: Zon op 8.43 en onder 16.27:
Maan op 14.34 en onder 3.27.
19 Dec. Volle Maan; 26 Dec. Laatste Kwar
tier, 3 Jan. Nieuwe Maan en 9 Jan. Eerste
Kwartier.
