ii'ir Qfcum gtitedjt (£<wtranl =1
Zwanenzang met enkele noten die raak zijn
Britten zweeten over national, propaganda
LDist <11
Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941 DONDERDAG 29 NOVEMBER 1945 2e Serie: le Jaargans vanaf 7 Mei 1945, No. 170
Hoofdredacteur: frfXysWfjx
Redactie;11 UIE Christel ijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „JjffltllDilsUftj is gfjcbLnKIl
b. van' der ros niyn jjert Icanensynlj
Overigens zong Mussert
zijn oude lied
(Van onzen specialen verslaggever)
Mussert. die in de ochtendzitting nog wel
eenige teekenen van nervositeit had gegeven
onder het scherpe requisitoir, fcad in de
middagzitting volkomen zijn vertrouwen
teruggewonnen en zat zich lachend te onder
houden met de technici, die bezig waren de
geluidsinstallatie voor zijn verdachtenbank te
regelen
Mr Zaaijer, de scherpzinnige procureur
fiscaal. die reeds meerdere malen zulk
een uitstekenden indruk maakte.
Het Hof trad om tien over half drie de
reohtzaal binnen, waarna de President direct
het woord aan Mussert gaf om enkele woor
den aan zijn verdediging toe te voegen: zijn
zwanenzang!
Met luide stem, gesticuleerend alsof hij een
N.S.B.-vergadering toesprak, begon verdachte
zich te keeren tegen de z.i. eenzijdige uit
treksels van zijn redevoeringen van het ont
zaglijk vele wat hij dn die 5 jaren heeft
gezegd. Volgens verd. waren hem de docu
menten onthouden om zich te kunnen ver
dedigen en heeft hij zich op zijn geheugen
moeten verlaten. Het heeft hem zeer onaan
genaam aangedaan zich landverrader" te
hoor en noemen, liever had hij zich „hoog
verraad" ten laste zien gelegd. Maar groote
mannen als de Montigny, de de Witten en
van Oldenibairnevelt zijn landverraders ge
noemd, verd. zeide dus rustig zich deze
qualificatie te zullen laten aaijleunen. De
groote zaak was voor hem, dat hij rekening
moest houden met de mogelijkheid dat Hitier
kon winnen, en dan te zorgen dat Neder
land niet onder de macht van Duitsehland
zou komen te staan. Met de voorstellen voor
de vorming van een Germaanschen Staten
bond is hem verweten, dat onze souverei-
niteit werd bedreigd, maar is het nu in orde
met die souvereiniteit? Nederlandsche schepen
zijn met Nederl. soldaten naar Nederl. Oost,-
Indië gezonden om onze bedreigde vrouwen
en kinderen te helpen. Onderweg zijn deze
Nederl. soldaten echter ontscheept op een
Engelsch eiland. Dit zal wel niet met de
wenschen van het Nederl. volk hebben over
eengestemd. Dit is in strijd met de souverei
niteit van het Ned. volk.
,,'K HAD ALLES BEREIKT ALS IK
HIMMLER GEVOLGD WAS".
Waar verd. is verweten dat hij een ijdeltuit
is. wilde hij er op wijzen dat het hem maar
één woord had behoeven te kosten om stad
houder van Nederland te worden of Hoofd
der Regeering, als hij zich maar achter
Heinrich Himmler had willen plaatsen. Maar
dat nooit, riep Mussert pathetisch uit.
Met groote vlotheid vervolgde hij zijn ver
dediging en verklaarde, dat hij actieve deel
neming van Nederlandsche zijde aan de Duit-
sche plannen had bevorderd, doch uitsluitend
met het doel een blijvend Himmlerregime
te voorkomen en uitsluitend met het doel de
hoogste Nederl. belangen te bevorderen, en
ook om Azië uit Europa te houden. Het zijn
uitsluitend „onze zonen" geweest die zijn
ingezet. Europa is niets anders dan een
schiereiland je van Azië. Daarom hebben wij,
zei verd., onze jongens geofferd. Daar heb
ben wij eerbied voor, aldus spr.
Verd. begon nu met een langdurige be
handeling van het nut der samenwerking in
Europa, alsof hij voor het kader der N.S.B.
stond. Tegenover de Vereenigde Staten van
Amerika staat een verdeeld Europa en zoo
ging Mussert voort met historische beschou
wingen. Europa is kapot gemaakt, riep hij
uit, en mijn ongeluk is, dat ik dat heb zien
aankomen. Ook Chamberlain zag dit in. Het
nationaal-socalisme zag Mussert als een i
grondslag voor Nieuw Europa. Hij wist toen
nog niet dat er zulke imperialistische ten-
den zen achter zaten. Dat was een tekort--
koming van mij. Onze fout is geweest, dat
wij niet Europeeseh hebben gedacht.
De groote'tragiek is geweest, volgens verd.,
dat het Duitsche*"nationaal-socialisme totaal
iets anders is geworden dan het Nederl. nat.,»,
socialisme. Het imperialisme nam in Duitseh
land hand over hand toe. Adolf Hitler wik;^
dat imperialisme niet, zijn omgeving wei\
Ik ken Adolf Hitler beter dan welk Neder-'
lander ook, zei verd. met verheffing van
stem.
'T GELD VOOR DE N.S.B. KWAM
UIT INDIE.
Men heeft gevraagd waar de N.S.B. het
geld vandaan heeft gehaald voor de propa
ganda en insinueert: uit Duitsehland. Thans
wil verd. het wel zeggen: het geld kwam uit
Ned.-Ind<ië. Na zijn bezoek aan Lndië was men
zoo enthousiast, dat men na 1937 veel geld
beschikbaar stelde. Alleen door solidariteit
van eigen volk is z.i. Indië te behouden. Verd.
gaf daarna een verheerlijking van de N.S.B.-
idealen en betreurde, dat altijd aan de goede
bedoelingen is getwijfeld.
(Zie verder pag. 2).
Eerste D-trein arriveert
2 Dec. te Amsterdam
Op 2 Dec. zal te A'dam de eerste D-trein
met Pullman-wagens uit Brussel aankomen.
Het vertrek naar Brussel is bepaald op 3 Dec.
om 13.08 uur.
Ofschoon de trein allereerst bestemd is
voor het internationale verkeer, kunnen ook
reizigers voor het binnenland mee. Men dient
echter vooraf zitplaatsen te bespreken, daar
het innemen van staanplaatsen verboden is.
Voor de Pullmanwagens kan dit geschieden
bij de bureaux van Wagon-Lits/Cook in Den
Haag en A'dam, of bij de inlichtinge«bureaux
der N.S. te A'dam C.S., Den Haag H.S.M.,
Utrecht, R'dam D.P. en Nijmegen, terwijl
voor de normale D-treinr ij tuigen bij alle
N.S.-inlichtingenbureaux of, waar niet aan
wezig, bij de stationsloketten kan worden be
sproken
De trein zal dagelijks rijden en heeft aan
sluiting op den nachttrein naar Parijs.
PALESTIJNSCHE SOLDATEN TER VISCH-
VANGST
Vijf en dertig leden van de Joodsche Bri
gade van het Britsche leger hier te lande
hebben te IJmuiden een cursus gevolgd als
stuurman ter visscherij, teneinde in Pale
stina op moderne wijze de vischvangst te be
oefenen. Zij hebben het plan opgevat een
trawler-vloot te bouwen met Nederlanders
als instructeurs en een visscherij-school te
stichten. Om practische ervaring op te doen
zullen enkele soldaten als volontairs aan de
Noordzee-visscherij deelnemen. Twee leden
der brigade voeren deze week reeds met de
„Utrecht" uit.
Javanen worden slechts van
één kant ingelicht
E.en van de grootste problemen voor de
Britten op Java wordt wel gevormd door de
vraag, hoe zij tegenover de ongebreidelde
nationalistische propaganda moeten staan.
Zij realiseeren zich ten volle het gevaar van
het voorlichtingsmonopolie, dat de nationa
listen bezitten. Twee van hun belangrijkste
kranten, nl. de „Merdeka" en de „Rajat",
worden gedrukt op moderne persen van de
vroegere Ned.-Ind. dagbladen te Batavia,
terwijl het eenige Ned. blad, „Het Dagblad",
moet worden gedrukt op een ouderwetsche
vlakpers. Zonder overdrijving kan men zeg
gen, dat de misdaden der extremisten voor
een groot deel de logische consequentie zijn
van het onbegrensde en onverantwoorde
lijke gebruik, dat de nationalisten van hun
propaganda-apparaat maken. In Ned. krin
gen te Batavia is men dan ook van oordeal.
dat er slechts één oplossing mogelijk is, nl.
dat de Britten deze propaganda muilkorven.
In feite hebben de nationalisten de geheeie
JJapansche propagandamachine overgeno
men, die aangevuld is met gestolen Ned.
eigendommen, zooals prachtige schilderijen
en een rijkvoorziene bibliotheek in de wo
ning van Soekarno gemakkelijk kunnen wor
den herkend als het eigendom van een Ne
derlander.
WIJZIGINGEN IN SHARIR'S „KABINET".
Als gevolg van de bijeenkomst der Natio
nale Conventie, die zich met 48 tegen 8 stem
men en 15 blanco uitsprak voor het „kabi
net" van Sharir, zullen enkele aanvullingen
in dit „kabinet" worden aangebracht. De
nieuw te benoemen leden worden vermoede
lijk gekozen uit de groep, die op de Conven
tie in oppositie ^tegen Sharir was. De „minis
ter" van Soc. Zaken, Adjidarmo, wordt ver
vangen door Soenario Kolopakeng, den „mi
nister" van Financiën.
OUD-KRIJGSGEVANGENEN RICHTEN
„NIBEG" OP.
Oud-krijgsgevangenen te Bangkok hebben
besloten tot oprichting van de „Niibeg" (Ned.-
Ind. Bond van Oud-gemobiliseerden en -geïn
terneerden). waarvan een uitvoerend comité
onder voorzitterschap van C. H. den Hertog
BRIEVEN AAN STRIJDKRACHTEN
IN INDIE
In het postverkeer met Nederlandsche en
geallieerde strijdkrachten in het Verre Oosten
(correspondentie, voorzien van een veldpost
adres of de aanduiding Seac), zijn voortaan
al dan niet aangeteekende brieven en brief
kaarten toegelaten. De verzending heeft
plaats per vliegtuig, als militaire post. Lucht
recht is niet verschuldigd. Het gewicht der
brieven mag niet hooger zijn dan 30 gram.
staat. De Bond zal zich bezig houden met de
sociale verzorging en andere belangen der
leden, terwijl tevens gestreefd wordt naar een
betere democratische samenleving.
De vrouwen uit Soerabaja, die nu in Sin
gapore herstellen, hebben in een telegram aan
gen. Hawthorn hun dankbaarheid geuit voor
de redding uit de hel van Soerabaja en het
dappere optreden der Britsche soldaten. Te
vens heeft gen. Demipsey hulde gebracht aan
de Britsch-Indische soldaten te Soerabaja.
Gen. Ghristison is voor besprekingen op Su
matra. Ten aanzien van de gevechten kan
slechts worden medegedeeld, dat deze nog
steeds voortduren, vooral in Bandoeng.
Soerabaja thans geheel bezet
door geallieerden
Het geallieerde hoofdkwartier te Batavia
deelt mede, dat Soerabaja, de derde stad van
Java, nu volledig door de geallieerde troepen
bezet is. Vanuit de lucht heeft men gisteren
een evacuatie op groote schaal van Indone
siërs uit de stad waargenomen. De Indonesi
sche artillerie heeft het gisteren zwaar te
verduren gehad.
Mr C. R. C. Wykerheld Bisdom:
de verdediger.
DAT een Rijkscommissie van advies inzake
subsidie aan letterkundigen is ingesteld,
waarvan als secretaris optreedt mr M.
Nijhoff te 's-Gravenhage.
DAT ce minister van O.K. en W. gisteren
den Raad van Beheer van de Ned. Kastee
lenstichting heeft geïnstalleerd, in welken
raad jhr D. C. Röell als voorzitter zitting
heeft.
DAT de schade, die dezer dagen door een
brand aan de Marinebasis te Willemstad
(Curasao) is toegebracht, wordt geschat op
f 150.000.
DAT de afd. Amsterdam der Fed. van het
bedrijfsleven ter bestrijding van de econo
mische dictatuur in een telegram bij de
regeering heeft aangedrongen op het over
dragen der z.g.n. ordening-Woltersom aan
de vrije organisaties, van de verschillende
bedrijfstakken of aan de door bedrijfsge-
nooten hiervan alsnog te vormen organi
saties.
DAT de ministers Schermerhorn, Ringers,
Mansholt en Beel morgen een bezoek zul
len brengen aan Schouwen en Duivelend.
DAT m-r J. H. Scholten, referendaris bij
den Raad van State, is benoemd tot lid
van dezen Raad.
DAT, in het kader van de hulpverleenings-
actie voor Nederland, meerdere geteisterde
plaatsen zullen worden geadopteerd door
Engelsche steden.
DAT een 54-jarige wielrijd*a- te Amster
dam en een 15-jarig hoteh-r» '--tje te Almelo
door auto-ongelukken gedood
DAT blijkens uit B e be
richten de boeken en b: - 1 - f ctorij
van de Ned. Handel My nog intact zyn,
terwijl de zetel dezer Mij. weer van Para
maribo naar Amsterdam is verplaatst.
DAT in Den Haag 2 jeugdige SS-ers zijn
gearresteerd, die op 2 Juni 1944 een bejaarde
dame te Hilversum vermoordden.
DAT veehouders tot wederopzegging op
hun toewijzingen grint en zemelen kunnen
betrekken.
DAT gemiddeld in Amsterdam per week
200 zwarte handelaren worden gearresteerd,
terwijl ook reeds „zwarte" koopers hebben
terecht gestaan.
DAT IS NIET GEK
De per 31 December aftredende burge
meester van New-York, La Guard ia,
sloot een contract af met de „American
Broadcasting Company" om als radio
commentator op te treden. De nieuwe
baan levert hem honderdduizend dollar
per jaar op.
DAT er rijwieldieven zijn, die post vatten
bij gebouwen e.d. en zich bij het publiek
aanbieden als rijwielbewaker.
DAT te Veenendaal en Soest pluimveehou
ders zijn gearresteerd, die niet voldeden aan
den inleveringsplicht van eieren.
DAT Nederland met verschillende landen
overeenkomsten heeft gesloten voor den uit
voer van tuinbouw- en bloemzaden, waar
door tot eind April 1946 voor f 14-millioen
aan zaden zal kunnen worden geëxporteerd.
DAT de destijds door de Ned Regeering
te Londen in het leven geroepen Rijksspaav-
dienst is opgeheven en overgegaan naar de
Rij kspostspaarbank.
DAT de Rogeering twee millioen gulden
per jaar heeft beschikbaar gesteld voor den
import van boeken uit het buitenland, ter
wijl met Zweden een handelsaccoord is tot
stand gekomen, waarin een half millioen
Zw. kronen werd opgenomen voor boeken.
DAT voortaan een huwelijk met een vijan
delijken onderdaan, een N.S.B.-er of politie-
ken delinquent of gedetineerde zonder toe
stemming van commissie of beheersinstituut
kan worden gesloten, mits aan alle voor hu
welijken overigens geldende voorschriften is
voldaan,
DAT echter voor vrouwen-vijandelijk on
derdaan, die na 10 Mei 1940 gehuwd zijn met
een Nederlander, een mogelijke toelating
hier te lande afzonderlijk zal worden be
oordeeld.
DAT verzoeken om toelating van vreem
delingen hier te lande voorloopig moeten
worden gericht tot den Minister van Justitie.
DAT Maandagavond in een door de Vrij-
denkersvereeniging „De Dageraad" te A'dam
gehouden bijeenkomst de nagedachtenis werd
geëerd van den in het concentratiekamp te
Sachsenhausen overleden Prof. Dr. Leo Polak.
DAT de A.N.W.B. binnenkort in enkele
bioscoop-theaters het affiche „Rijdt veilig
Loopt veilig" op het witte doek zal brengen,
als actie tegen de talrijke verkeersovertre
dingen.
DAT onder leiding van de Vereen, voor
Vreemdelingenverkeer op 4 en 5 Dec. in Den
Briel weer een maskerade wordt gehouden
t.g.v. het Sint Nicolaasfeest.
DAT door den C.C.D. 400 achtergehouden
schapen in beslag werden genomen, eigendom
van een combinatie van veehandelaren te
Leerdam en Lexmond.
DAT de ondervakgroep Broodbakkerij in
een motie aan den minister van Landbouw,
Visscherij en Voedselvoorziening heeft aan
gedrongen om de door verhooging van den
bloemprijs op 3 Sept. j.l.. toegepaste brood
prijsverlaging ongedaan te maken en de door
de bakkerij te ontvangen reductie te brengen
op f 0.05 per brood van 800 gram.
Duurste sigaar kost na 1 Dec.
20 centen
Goedkoopste zal 8 centen kosten.
Met ingang van 1 Dec. a.s. zal de prijs
van sigaren belangrijk worden verlaagd. De
prijs van groote sigaren, die thans gemid
deld 18y2 ct. per stuk is. zal op een door-
sneeprijs van 15y2 ct. teruggebracht worden.
De goedkoopste worden dan 8 centen en de
duurste 20 centen. Cigarillos wórden onge
veer 10 ct.. terwijl sprietjes niet meer dan
5 ct. mogen kosten. De Prijzen van tabak
zullen ongeveer op 52 ct. per 40 gram komen
te liggen. Sigaretten blijven voorloopig 60 ct.
per pakje.
De kwaliteit der ruwe tabak is zoodanig,
dat de industrie in staat is een zeer goed
product te leveren.
'T KAMERLID BOMMER BEDANKT VOOR
HET LIDMAATSCHAP
Het soc-dem lid der Tweede Kamer J.
Bommer heeft in verband met zijn benoeming
tot wethouder van Amsterdam, voor het lid
maatschap der Kamer bedankt. Derhalve
moet ^behalve in de vacature-Brugmans ook
in de thans ontstane worden voorzien.
Verpleegsters hebben niets
meer te klagen
Als deze dingen allemaal werkelijkheid
worden.
De oproep van minister Drees om leerling»
verpleegsters heeft tot gevolg gehad, dat. be
halve voor sanatoria en inrichtingen voor
geesteszieken, er nu voldoende leerlingver
pleegsters zijn.
Om het verloop van gediplomeerde krach
ten tegen te gaan, overweegt het departe
ment van Sociale Zaken, zoo ontleenen we
aan het A.N.P., verbetering van de arbeids
voorwaarden in materieelen er. ideëelen zin.
Verkorting van den arbeidstijd, verbetering
van salarieering en pensioneering, huisves
ting, vooropleiding en beter contact met de
directies, staan daarbij op den voorgrond.
Ook verstrekking van kleeding en schoei
sel voor eersten aankoop of herstel tracht
men op te lossen. Elke leerlingverpleegster
komt in aanmerking voor een eerste aan
schaffing van 2 jassen of stof daarvoor, 3
schorten of stof daarvoor. 4 boorden. 4 paar
manchetten en 2 paar kousen, op vergunning
en bereidverklaring. Dit geldt voor verpleeg
sters, waar het om herstel van slijtage gaat.
Voor het verkrijgen van schoenen staan ver
pleegsters op de voorrangslij st.
STUDENTENSTROOM TE BERLIJN.
Aan de Berlijnsche universiteit vroegen
7000 studenten inschrijving. Er is maar plaats
voor 2000. t)
OP BEIDE KERSTDAGEN POST ALS OP
ZONDAG
De directeur-generaal der P.T.T. maakt be
kend, dat op de b e i d e Kerstdagen de dienst
als op Zondag zal worden uitgevoerd.
Kerstboomen aan vaste
prijzen gebonden
Door den dir-gen. van de Prijzen zijn de
volgende maximumprijzen vastgesteld voor
Kerstboomen en -groen.
Kerstboomen tot 50 cm f 0.75, 5070 cm f 1,
70—100 cm f 1.50, 100—125 cm f2 125—150
cm f2.50, 150—200 cm f3.50, 200—300 cm f 5
Kerstgroen, sparretakken per kg f 0.40,
blauwe spar per kg f 2.50, hulst, goed bezet
met bes per kg f 3.50, hulst, matig bezet met
bes per kg f 2.25, hulst, zonder bes per kg
f 1.10, liguster (al of niet met imitatiepeipers
enz.) per 10 stuks f 0.50.
De aangegeven maten zijn van de onderste
vertakking tot en met den kop.
MINISTER VAN SCHAIK OVER DE
KOLENVOORZIENING.
Morgenavond zal minister Van Schaik voor
de radio spreken over de kolen voorziening.
JOEGO-SLAVIE REPUBLIEK?
In Belgrado kwam hedennacht de Consti-
tueerende Vergadering bijeen. Men ver
wacht, dat zij de republiek zal proclameeren.
R.K. Volkspartij in Oosten
rijk oppermachtig
Engelsche socialisten schrijven dit succes
toe aan de vrouwen.
De R.-K. Volkspartij in Oostenrijk verkreeg
bij de jongste verkiezingen 84 zetels. Zij
heeft daarmee de absolutie meerderheid. De
socialisten hebben 46, de communisten 3
zetels.
De socialistisohe Eng. krant Daily Herald
is van meening, dat het groote aantal vrou
wen, dat aan deze verkiezingen deelnam
2/3 van het totaal aantal stemmen was van
vrouwen afkomstig aansprakelijk is voor
dezen uitslag.
De regeering Renner trad af. De politieke
raad van Oostenrijk verzocht de Volkspartij
een nieuwe regeering samen te stellen.
Griekenland zeker van
Ruslands steun
Verklaring van min. van Buitenl. Zaken.
De Grieksche minister van Buitenlandsche
Zalom zeide. naar aanleiding van de benoe-
mir^f van admiraal Roedianof tot Sowj et-
ambassadeur in Athene, zeker te zijn van
den steun der Russen bij zijn territoriale
eischen en wederopbouw. Onze samenwer
king zal hartelijk en zonder voorbehoud zijn,
zoo zeide hij.
Plaatselijk mistig, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Matige
wind tusschen West en Zuid, meest nevelig
of zwaar bewolkt, droog weer, iets kouder.
ZON EN MAAN
Morgen: Zon .op 8.25 en onder 16.32;
Maan op 3.28 en onder 16.12.
Op 4 Dec. Nieuwe Maan; 12 Dec. Eerste
Kwartier; 19 Dec. Volle Maan en 26 Dec.
Laatste Kwartier.
AARDBEVING GEREGISTREERD IN
DE BILT
Dinsdagavond werd op het Kon. Meteoro
logisch Instituut te De Bilt om 23 uur 6 min.
0 sec. een buitengewoon sterke aarbeving
geregistreerd. De haard lag waarschijnlijk ia
oe omgeving van de Arabische Go li.