$ïieuwt ^Tnïtsrijr (Jouralt Wil van Mook nog eens z'n hoofd stooten? mm Frankrijk eensgezind achter de Gauiie iDist <u Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941 ZATERDAG 24 NOVEMIJER 1945 2e Serie: le Jaaffangr vanaf 1 Mei 1945, No. 17* Abonnementsprijzen ƒ0.26 per week ƒ1.10 per maand 3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie en Administratie: HOOGEWOERD 103 Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 voor Leiden en Omstreken „Utanfurtstirfj Is obebLeom man oert in te^enspttl* Duistere verklaring van Bevin in het Lagerhuis „Wat er ook moge gebeuren, ik ben voor nemens de deur voor onderhandelingen, met de nationalisten open te houden, maar het initiatief moet van de andere partij komen," aldus dr Van Mook in een gisteren gehouden persconferentie in Batavia. Volgens den luit.- gouverneur-generaal is de republikeinsche weigering te wijten aan den aandrang, die van meer extremistische zijde is uitgeoefend, o m. door dreigbrieven. Dit draagt echter niet tot een vermindering van de spanning bij. De Ned. plannen zijn aan de nationalisten en aan de geheele wereld bekend gemaakt. Dr van Mook kon niet zeggen, dat er tot nog toe iets dat op vruchtdragende bespreking lijkt, van de andere zijde is bekend gemaakt. Ver volgens wees dr v. Mook op de onjuistheid der nationalistische beschuldigingen, dat de voornaamste functies van departementshoof den aan Nederlanders zouden worden ge geven en zeide, dat stilzwijgend alle functies in de Ned.-Ind. regeering gedurende de jaren der bezetting als tijdelijk beschouwd werden, ,,daar in het bezette Indië Inheemschen en Indo-Chlneezen verbleven, die meer aan spraak konden maken op permanente func ties". Wegens de onzekerheid waarin ieder verkeert, die niet aan extremistische zijde staat, zijn vrije en open besprekingen onmo gelijk. Dr van Mook wees er op, dat de Nederlanders en ook de Ambon neezen een zelfbeheersching aan den dag leggen, die onder de tegenwoordige vreeselijke spanning ibijna bovenmenschelijk te noemen is. ,.De ihuidige ontzettende gebeurtenissen in Soera- baja en Semarang kunnen op geenerlei wijze in verband gebracht worden met de tegen woordigheid van Ambonneesche soldaten in hef Ned.-Ind. leger. Ondanks het feit. dat zij onder bescherming Stonden van het Britsche leger, werden de kampen der Europeesche vrouwen in. Mid den- Java in brand gestoken. AANVAL OP AMBARAWA-KAMPEN. Het bovenstaande wordt geïllustreerd door het feit. dat extremisten een interneerings- karnp bij Ambarawa hebben overvallen en daarbij vrouwen en kinderen niet hebben ge spaard. Negen vrouwen of kinderen zijn ge dood. ten minste drie zijn stervende en er zijn 20 zwaar gewonden. Het personeel van de Nederlandsche Rapwi, dat ongewapend was, is niet aangevallen. Inmiddels is een Britsche versterking aangekomen. Ned. vrouwen van het Tjidengkamp hebben een verzoekschrift gericht tot generaal Christison om de Ambonneesche soldaten niet weg te zenden, aangezien zij onmisbaar zijn voor de bescherming der Europeanen en •bijzonder trouw ten opzichte van de Neder landsche zaak. Een duplicaat van het verzoekschrift is aan Koningin Wilhelmina gezonden. Soortgelijke verzoekschriften worden in andere kampen voorbereid. Ongeveer 15.0O§ vrouwen moeten uit de kampen van Midden-Java worden ge- evacueerd. Vijfhonderd vrouwen en kinderen, die gisteren met de „Van Heutsz" uit Sema rang te Batavia arriveerden, worden vandaag per vliegtuig naar Bandoeng gebracht, terwijl de 2500 geïnterneerden uit het kamp te Soekaboemi overgebracht zijn naar Buiten zorg. TOESTAND OP JAVA WORDT KALMER. De situatie te Batavia, Semarang en Soe- rabaja is iets verbeterd. In Batavia hebben zich geen nieuwe incidenten voorgedaan, terwijl in Soerabaja, waar de Britsoh-Ind. troepen verschillendh deel en hebben gezui verd. en de nationalisten een „oorlogsraad" hebben gevormd, neemt de weerstand der extremisten af. Ook in Semarang is het kal mer geworden. In Buitenzorg hebben Gur kha's een Duitsch marine-officier gearres teerd, die op straat in burger kleeding met Roode Kruis-armabnd rondliep. MERKWAARDIGE VERKLARING VAN BEVIN. Ten aanzien van den toestand op Java heeft de Engelsche minister van Buitenlandsche Zaken, Bevin, in het Lagerhuis verklaard, dat de Engelschen slechts geïnterneerden en krijgsgevangenen helpen en zich niet mengen in meeningsverschillen tusschen de Nederl. regeering en de bevolking van Ned.-Indië. Als de militaire doelen zullen zijn bereikt en het burgerlijk bewind hersteld is, zullen de Britsche troepen onmiddellijk worden terug getrokken. Door de oorlogsverklaring van Nederland aan Japan op 'het moment, dat dit land Groot-Britannië aanviel, bestaan er zeker verplichtingen tegenover Nederland. In verband met het feit, dat de Ned. regeering iniet wil onderhandelen met Soekarno, deed Bevin de voor ons duistere mededeeling, dat enkele der belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van het Britsche Keizerrijk zijn voortgevloeid uit de omstandigheid, dat de Britsche regeering zoo verstandig was met zoogenaamde rebellen tot een vergelijk te komen. Wat de bekwaamheid om te onder handelen en orde te 'houden betreft, hadden FAMILIEBERICHTEN NAAR INDIË. De radio-telegraafdienst met Indië is zoo overbelast, dat de stroom van familieberich ten gedeeltelijk met het vliegtuig, dat 28 No vember vertrekt, wordt meegezonden. Afzen ders wordt met nadruk aangeraden hun ant woorden op de ontvangen F.b. telegrammen uit Indië zoo spoedig mogelijk aan de P.T.T.- kantoren, resp. telegraafkantoren aan te bie den, opdat deze berichten nog met het vlieg tuig kunnen worden verzonden. GENERAAL DEMPSEY VERTROKKEN. Hedenmorgen is generaal Dempsey volgens zijn reisplan uit Batavia vertrokken. De nog aanwezige restanten van oude voor raden regeeringskoffiesurrogaat mogen thans zonder bon verkocht worden. Drie getuigen in het proces tegen Mussert De vrederechter Carp komt tegenover den „Leider" te staan. Naaf we vernemen zullen voor het proces tegen Mussert van de zijde der verdediging geen getuigen worden aangevoerd. Door den proc.-fiscaal zijn als getuigen ge dagvaard mr J. J. Carp, destijds president van het Vredegereohtshof, de militair P. v. d. Houten en T. J. van Dien. COMPLEET KRANTENBEDRIJF VERBEURD VERKLAARD De drukkers van „De Zeeuwsche Stroom", de 53-jarige A. Siepman en zijn broer, de 63-jarige W. Siepman, zijn door het tribu naal te Goes veroordeeld. Het tribunaal leg de geen verdere interneering op, doch legde verbeurdverklaring op van al hun bezittin gen, aan gebouwen, persen en vermogen, verdiend tijdens het beheer der zaak. Bei den werd voor het leven de bevoegdheid ontnomen om het drukkersvak uit te oefe nen. VROUWEN IN DEN MAALSTROOM VAN DEN DANS Ik spoedde mij door d'avondstille straten Slechts nauw' verlicht door schaarschen lampengloed De weg naar huis lag eenzaam en verlaten; Daar klonken plots' de rhythmischvolle maten Van dansmuziek mij deinend tegemoet. Een winkelde® r 'k. kierend open wippen Een deur waarboven 't opschrift „Dancing" stond] Nieuwsgierigheid deed snel mij binnenglippen, 't Gordijn, dat voorhing, licht terzijde nippen, En vol verwachting blikte ik in 't rond. In warrelig geschuif zag ik de paren, In d'enge ruimte als aanéén geklit. Door nevelzware rook kon ik ontwaren Bezweete hoofden met verwarde haren, Ontdaan, verwilderd, door den dans verhit. Hoe deernisvol beklaag ik d'arme zielen, Wier levensvreugd zich slechts deez' uitweg zocht. Zij dansen, als in rouw de menschen knielen; Zij dansten óók, toen talloos velen vielen; Z\j dansen tot hun laatsten ademtocht. GRé KEMPEN—STERRENBURG. Motie van vertrouwen bij acclamatie aanvaard Gezeten naast den communist Maurice Thorez, legde De Gaulle gisterenmiddag in een vergadering van de Constituante, die een „waarlijk symbolische eensgezindheid demon streerde, zooals een der correspondenten zegt, een regeeringsverklaring af. De Gaulle noemde zijn bewind het symbool van verzoening, die herhaaldelijk in het ver leden Frankrijk's eenheid verzekerde. Naast de, gisteren reeds aangekondigde nationali saties van banken en electriciteitsbedrijven, kondigde hij die van het assurantiebedrijf aan en bepleitte hij de noodzakelijkheid van bestuurs- en rechtspraakhervormingen, nieu we grondslagen voor de verdediging, een krachtige economische ontplooiing mede door moderniseering der arbeidsmethoden. Internationaal wil Frankrijk in alle belang rijke aangelegenheden gekend worden, streeft het naar goede verhoudingen met zijn buren, waaronder hij Nederland noemde, zonder dat het ophoudt de handen uitgestrekt te houden naar midden Europa, den Balkan en Scan dinavië. Bij acclamatie nam de vergadering hierop een motie van vertrouwen, door alle partij leiders geteekend, aan. ZAL FRANKRIJK SPAANS CHE REPUBL. REGEERING ERKENNEN? De Parijsche correspondent van de „News Chronicle" verneemt uit goede bron, dat „Frankrijk de Spaansche republikeinsche re geering in Mexico City binnen enkele dagen erkennen, zal". DAT de Duitschers in Nienburg bier drin ken uit gestolen Ned. glazen, afkomstig u't de buffetten van den Rotterdamschen Lloyd. DAT m.i.v. 1 Jan. a.s. de Zomerpostzegels en weldadigheidszegels, uitgifte 1940, buiten gebruik worden gesteld. DAT het peil van de Wieringermeer giste- •ren tot 3.25 M. beneden N.A.P. was gedaald, waardoor in totaal reeds 7000 H.A. zijn droog gevallen. DAT echter gisteren de arbeiders van den D.M.W., werkzaam bij het in cultuur bren gen van de drooggevallen Wieringermeer- gronden, in staking zijn gegaan, waarna een aantal timmerlieden een sympathiestaking begon. DAT de tuchtrechter voor de Prijzen te R'dam den fabrikant van koelinstallaties F. K. en den importeur van houtbewerkings machines E. L., beiden te R'dam, resp. een boete van f 120.000 en f 35.000 heeft opge legd, i.v.m. het stijgen van de bruto winst marge boven de voor den oorlog genomen bruto winst. DAT in de buurt van München deelen van den particulieren trein van H M. de Konin gin zijn teruggevonden. DAT twee groote vrachtschepen in Frank fort hydro-electrische en andere machines, die door de Duitschers uit Nederland wer den gestolen, aan het laden zijn om ze naar Nederland terug te brengen. DAT gerepatrieerde a beiders, die bij nun terugkeer in ons land door een in Duitsch- land opgeloopen ziekte oi ongeval niet tot DAT werkgevers verplicht zijn om arbei ders, wier arbeidsverhouding na 9 Mei 1940 door toedoen van den bezetter is geëindigd, weer in dienst te nemen, als die arbeiders in hun vroegere dienstverhouding tenminste 90 dagen zonder wezenlijke onderbreking zijn werkzaam geweest. DAT het woord „ministerie" feitelijk een afwijking is van de Grondwet en alleen minister Meynen zich houdt aan de grond wettelijke betiteling „departement'1. DAT de schoonzuster van Mussert en echt- genoote van wijlen overste Mussert met twee dochters, die allen lid van de N.S.B. waren, bij het passeeren van de grens zijn gearres teerd. DAT men hedenmorgen is begonnen met het overeindtrekken van het 9000 ton groote blokschip, dat door de Duitschers nabij de Hembrug tot zinken is gebracht. DAT bij correspondentie met 'het departe ment van Financiën over de geldsaneerings- maatregelen zoo mogelijk geen bescheiden moeten worden ingesloten, terwijl het depar tement evenmin alle brieven kan beant woorden. DAT de termijn, binnen welken bij de politie aangifte van oorlogsmisdrijven kan worden gedaan, verlengd is tot 31 Dec. 1945. DAT volgens B. en W. van Enschede de financieele basis voor een laboratorium voor pathologische anatomie en bacteriologie vol doende is om tot oprichting van zoo'n insti tuut over te gaan. DAT voor de inwoners van Apeldoorn ver moedelijk begin December een bon voor brandhout wordt aangewezen, terwijl binnen afzienbaren tijd een autobusverbinding tus schen Loenen en Apeldoorn wordt ingesteld. DAT Joris Ivens, de Ned. filmproducer, heeft geweigerd een film te maken van de bevrijding van Ned.-Indië, omdat de houding der Ned.-Ind. regeering, volgens hem. slechts dienstig is aan de belangen van een kleine groep in Nederland. DAT, naar een onzer lezeressen ons, n.a.v. het bericht „Waarom wel olie, maar nog geen pitten in den handel", mededeelt er van oude vilthoeden prachtige pitten voor kook toestel len of petroleumkachels te knippen zijn. DAT tot 15 Dec. te R'dam aangifte kan worden gedaan van de aldaar uitgevoerde verrichtingen ten dienste van of leveringen aan de voorm. Duitsche weermacht bij het Bureau Vorderingen, kamer 23. ten Stad huize te Rotterdam. DAT de heer H. E. Kies is benoemd tot adviseur van de Caribische commissie voor de Touristenconferentie te Washington. DAT Ged. Staten van Gelderland bezwaar hebben gemaakt tegen de benoeming van een vijfden wethouder te Apeldoorn. DAT de in Februari door den minister van Soc. Zaken benoemde Contactcommissie met het bedrijfsleven thans heeft opgehouden te bestaan DAT het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam den landwachter J. H. van Markwijk en den SS-landstormer J. C. de Groot beiden tot 20 jaar gevangenisstraf heeft veroordeeld. DAT er voorloopig geen automobiel-ten toonstelling in Nederland zal worden gehou den terwijl er wel plannen bestaan in 1916 een soortgelijke tentoonstelling te houden La Londen en Paarss. HET ligt ons wel bijzonder om van alle3 en nog wat een vraagstuk te maken. Dingen, die tot nog toe volkomen zeker heid bij ons hadden, worden nu betwijfeld. Erg is dat niet, wanneer ons uitgangspunt maar gelijk blijft. Ook het dansen is een vraagstuk gewor den. zelfs in Christelijken kring. De alge meen heerschende danswoede laat ook in dezen kring zijn sporen achter. Dit feit werpt al direct het vraagstuk op. Moeten wij dien invloed zonder meer verwerpen of kunnen vij met dezen vorm van vermakelijkheid tot >p zekere hoogte meegaan? Allereerst dienen we hierbij te beseffen, dat wij de .vragen van zedelijken aard niet aplossen met puriteinsch conservatisme of met een Christendom, dat alles reglementeert en dit verbiedt en dat verbetert. Zulk een aouding maakt zich met recht ongenietbaar sn verwekt de buitenstaanders zeker niet tot jaloerschheid. Nog teveel wordt conservatis me aangezien voor beginselvastheid en waar heidsliefde. Als wij de moderne danswoede willen be- «trijden en een ieder moeten afraden aan dit soort amusement mee te doen, dan zullen hiervoor andere gronden moeten worden aan gevoerd. In de houding tegenover de proble men van dezen tijd worden de geesten open- aaar. Zoo komt veler afkeer tegen het dan- en voort uit ressentiment. Omdat men het self niet geleerd heeft, er genoeg van gekre gen heeft of instinctmatig aanvoelt niet bij zonder in tel te zullen zijn. wanneer men verschijnt aan den rand van den dansvloer. Ook deze houding is zeer negatief en kan derhalve onmogelijk een positief bezwaar worden genoemd, terwijl evenmin het afwij zen van het dansen gegrond kan worden op bepaalde vaststaande, eeuwigdurende regels. Want hoe verandert en wijzigt de Christelijke zede niet. In alles wat leeft zit groei. Gods heilige wet is geen statische grootheid. Juist vanuit de ons gegeven Christelijke vrijheid moeten we stelling nemen tegenover de moderne danswoede. Die vrijheid mogen we ons nooit laten ontrooven, ook niet door puritanisme. Zonder te wijzen op de excessen op dans- ?ebied en op de enorme afmetingen, die dit amusement heeft aangenomen, zouden we het lansen van heden hierbij denken we niet aan den kunstdans alleen reeds hierom kunnen afraden, dat men het eigenlijke doel van zijn leven niet meer ziet in het gezin of in het werk, maar in het amusement. Het Romeinsche adagium „Panem et circenses", brood en spelen, hoe begrijpelijk ook in den Romeinschen staat, mag in onzen tijd niet meer gelden. Wie de geschiedenis van den dans overziet n al de hooge ontplooiingen van schoonheid sn stijl, die deze heeft opgeleverd, tot de op merkelijke moderne ontaarding van den Darendans toe, zal zeker aanleiding hebben van een crisisverschijnsel te spreken, dat misschien nog gevaarlijker is dan een intel- iectueele verzwakking. Door dit verschijnsel feraakt, om met wijlen Prof. Huizinga te spreken. ..een groot en in zekeren zin arge loos publiek gewend, verbazingwekkende uitersten van licentie en moraalloosheid te verdragen, doordat het heeft geleerd, daar aan de présumtie van kunst te verbinden," kunst welke dan als amusement genoten kan worden. Eerbied en zuiverheid, twee wezen lijke eigenschappen van de kunst, worden hier ten eenen male gemist. Wie niet ziende blind is. zal toch wel de fatale gevolgen, welke de bij velen door den parendans op gewekte hartstocht heeft, opmerken. Dit kwijtraken van het normbesef kan een gevolg worden genoemd van het feit. dat voor allen, die zich niet aan een geopen baard geloof gebonden weten, de overtui gingsgrondslag van hun principieele zede lijke verplichting uiterst wankel is geworden. Dit normbesef zullen wij als Christenen echter nimmer mogen kwijtraken, maar ons ook in het zedelijke leven laten leiden door het geloof. Geen ascese, geen vlieden van kunst en cultuur, van natuur en leven, van spel en genot, van evolutie en eruditie, maar levend in de Christelijke vrij heid. Terwille nu van de verplichtingen, welke die Christelijke vrijheid ons oplegt, zullen wij ons van een amusement, dat zulke fatale gevolgen heeft voor de reinheid van zeden en huwelijkstrouw als de parendans, onthouden. Dat is het doorslaggevende argu ment. Wij zullen dat in de omstandigheden waarin wij leven, hebben te laten Voor den ander, die zwak is in deze dingen. Die et door ten val wordt gebracht in zijn gelooi en zedelijk leven. Daarom zullen wij het laten. Omdat wij niet huldigen de leus: Ieder voor zich en God voor allen. Onze vrijheid raken wij daarmede niet kwijt. WAAR BLEEF DIE MAN? Waar een man blijft, die op zee overboord slaat is als regel geen vraag. Maar de matroos van den IJmuidenschen trawler „Rijnstroom", die bij een aanvaring op de mistige Noordzee over de railing schoot en op het aanvarende schip terechtkwam, heeft wel degelijk die vraag doen rijzen. Het was een tanker, weet de' schipper van den trawler, doch het waar, vanwaar en waarheen, zijn vragen, die misschien een briefkaartje uit een of andere verre haven van den man, die op zee verdwaal de, oplossen. De aangevaren trawler kwam inmiddels op eigen kracht thuis. ER KOMEN NOG STEEDS NEDERLANDERS UIT DUITSCHLAND In de laatste 3V2 maand zijn er 1882 Ne derlanders via Berlijn naar ons land ge komen. In Berlijn zijn in den oorlog 1000 Neder landers vermoord, omgekomen en gestorven. Men zoekt in massagraven ook nog naar landgenooten. MOTORVOERTUIGEN OP 'T SPORTVELD CONTRABANDE. Aangezien de benzinepositie zulks niet toe laat, is het gebruik van motors en auto's voor bezoek aan sportwedstrijden niet toe gestaan. Er zal een strenge controle worden ingesteld op de wegen en de wedstrijd-ter reinen. I Zelfde temperatuur, seint de Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: Meest zwaar bewolkt, geen neerslag van beteekenis, matige oostelijke wind, zelfde temperatuur. ZON EN MAAN. Zondag. Zon op 8.17 ©n onder 16.37; Maan op 22.49 en onder 13.43. Maandag. Zon op 8.18 en onder 16.36; Maan op 00.02 en onder 14 07. Maandag Laatste Kwartier; 4 Dec. Nieuw# Maan en 12 Dec. Laatste Kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1