Hicurnv gvütsdjr QToumul
Bende van den „Zwarten Stier" aangepakt
lOist <11
Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1945
ïe Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 15t
Abonnementsprijzen
0.26 per week
ƒ1.10 per maand
ƒ3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden en Omstreken
„SfanflMSltdj Is
man bert iu tea
Grooischeepsche arrestaties
te Batavia
De Britsche strijdkrachten te Batavia zijn
tot grootscheepsche arrestaties overgegaan.
Van de zgn, „Zwarte Stier"-onganisatie, die
Java steeds onveilig maakte door een gru
welijk terreur-optredenzijn 32 jonge gewa
pende leden gearresteerd, waarvan er echter
18 wisten te ontsnappen. Doch de Britten
geven het niet op en spannen zich geducht
in deze heeren tot den laatsten man in te
rekenen. Tevens zijn te Batavia nog 22 leden
van een andere bende gewapende nationalis
ten in hechtenis genomen. Te Magelang is
een concentratie van een aanzienlij'k aantal
gewapende nationalisten waargenomen, maar
tot dusverre zijn er nog geen incidenten
gemeld. Generaal Oerip Soemohardio, die
werd opgeleid aan de K.M.A. te Breda, heeft
in alle nationalistische bladen van Java, een
oproep gericht tot alle specialisten van het
leger om zich te laten inschrijven bij de
Mil. Academie te Djokjakarta. Over de reac
tie op de regeeringsverklaring van Dr. van
Mook is verder nog niets bekend.
GEEN ELECTRICITEIT MEER VOOR
NEDERLANDERS.
Volgens het nationalistische blad „Mer-
dieka," heeft het personeel van de electri-
citeitswerken te Djokjakarata, dat, zooals
men weet, een centrum van nationalistische
activiteit is, een motie aangenomen, waarin
besloten wordt geen stroom meer aan Neder-
landers te leveren. Volgens het blad zou
dit reeds op 1 November zijn ingegaan.
CONGRES ISLAMPARTTJ.
Op denzelfden tijd, dat de reeds gemelde
jeugdbijeenkomet plaats vindt te Djokja
karta op 10 en 11 dezer, zal te Soerakarta
een congres van de Islampartij gehouden
worden. Soekarno zal de beide vergaderin
gen bijwonen.
EVACUATIE VAN VROUWEN
EN KINDEREN.
Het Ned. koopvaardijschip „Tal-ma" is gis
teren te Tandjong Priok gearriveerd met
vrouwen en kinderen uit Soerabaja. De „van
Heutsz" van de K.P.M. vaart nu regelmatig
tussohen Batavia en Se ma rang om 12.000
voormalige geïnterneerden ui-t Midden-Java
te evacueeren. Ook vliegtuigen helpen
hierbij. Reeds zijn 300 vrouwen en kinderen
uit Ambarawa, waar de verschillende kam
pen staan, naar Semarang overgebracht.
PESSIMISME OVER VOEDSELTOESTAND.
Het Ned. Ind. „Dagblad" geeft een pes-
simistisoh beeld over den voedseltoestand op
Java en schrijft zelfs, dat de toekomst er
zeer somber uitziet. Grootendeels is dit een
gevolg van de nationalistische terreur, waar
door de bevolking de dessa's niet durft te
verlaten om de rijstvelden te bewerken. Het
is gemakkelijker, schrijft het blad, vlaggen
en geweren, dan rijst, kleeding en medica
menten te distribueeren. „Een oplossing is
echter nog steeds mogelijk. Het slagveld der
democratie is de vergaderzaal," aldus „Het
Dagblad."
NEHROE NIET NAAR JAVA.
Nehroe heeft van de Britsch-Indische
regeering geen toestemming gekregen ge
volg te geven aan de uitnoodiging van
Soekarno, om de toestand op Java gade te
slaan.
NED. HANDEL-MIJ. OPENT ZIJN DEUREN
De Nederlandsche Handel-Maatschappij
N.V. te Amsterdam, heeft bericht ontvan
gen, dat haar agentschap te Penang is her
opend'.
Met Sinterklaas ook een paar
sinaasappelen?
Dezer dagen is te Londen een contract
afgesloten voor het leveren van 200.000 kis
ten sinaasappelen uit Palestina aan Neder
land. De partij zal in gedeelten worden ge
leverd in de periode van 1 December tot
15 Februari. In totaal kan 8 millioen kg
worden verwacht, waaronder een kleine
partij citroenen. De sinaasappelen zullen op
een nog nader te bepalen wijze op bon in
distributie worden gebracht.
Vanwege orv.e moeilijke deviezenpositie
zullen we echter niet volop van dit soort
artikelen kunnen invoeren. Er moet im
mers uitvoer tegenover staan.
Ter gelegenheid van den 28sten verjaardag van de U.S.S.R. hield de Sovjet-ambassadeur,
de heer Valkov, zijn eerste officieele receptie in de Sovjet-ambassade aan de Andries
Bickerweg te Den Haag, waarbij het geheele corps diplomatique en onze ministers aan
wezig waren. V.l.n.r, minister Drees, minister-president Prof. Schermerhorn, de heer
Valkov en zijn vrouw.
Rund- en varkensvleesch uit
Argentinië
Wordt in bevroren toestand naar Nederland
gestuurd
Ter versterking van de vleeschpositie
heeft de regeering eenigen tijd geleden in
Argentinië vleesch aangekocht. Het Engel-
sche schip „Port Sydney" wordt a.s. Zater
dag te Amsterdam verwacht met een lading
van 3800 ton bevroren rund- en varkens
vleesch uit Argentinië, terwijl dien dag ook
het Nederlandsche schip „Westland" met
een lading van 600 ton bevroren vleesch uit
Argentinië zal binnenloopen. Bij het huidige
rantsoen van 150 gram vleesch kan met
dezen aanvoer ruim twee weken in de be
hoeften van de vleeschdistributie worden
voorzien.
Op deze foto ziet men v.l.n.r. den Amerikaanschen gezant Dr Stanley K. Hornbeck, den
Sovjet-ambassadeur den heer Valkov, den Tsjechischen ambassadeur Dr Erban, onzen
minister van Buitenlandsche Zaken, Mr van Kieffens en den Engelschen gezant Mr
Neville Bland.
De Koningin per vliegtuig uit
Engeland teruggekeerd
Evert van Dijk fungeerde als piloot.
H.M. de Koningin is gistermiddag per vlieg
tuig uit Engeland teruggekeerd, na in Lon
den afscheid genomen te hebben van den
Koning en de Koningin en de Engelsche
koninklijke familie, en na haar persoonlijke
zaken geregeld te hebben. Het vliegtuig, dat
bestuurd werd door den piloot van Dijk, die
a.s. Zaterdag het eerste Indië-toestel zaL
vliegen, landde omstreeks kwart over twe#
op het vliegveld Valkenburg.
Gistermiddag hebben Prinses Alice en
later Koningin Mary H.M. de Koningin in
haar hotel bezocht en afscheid van Haar ge
nomen.
Op het vliegveld Blackbush werd H.M.
uitgeleide gedaan door den ambassadeur te
Londen, jhr. Michiels van Verduynen, en
den adjudant van den Engelschen Koning.
JHR. TJARDA IN BALTIMORE
AANGEKOMEN.
Jibr rnr A. W. L. T jar da van Starken-
borigh Staohouwer, oud-gouverneur-gene-
raa-1 van Nederlan dsch-Indië, arriveerde
Dinsdag j.l. te Baltimore, waar hij zijn in
trek heeft genomen in het huis van den
heer Theodore Marburg.
De eahtgenoote van don ambassadeur der
U.S.A., dir Stanley K. Hornbeck, is gisteren
in Den Haag gearriveerd.
Fruithandelaar krijgt een boete
van f 120.000
Het tribunaal te Breda heeft den 44-jari
gen fruithandelaar W. Klaassen uit Breda
gisteren veroordeeld tot verbeurdverklaring
van zijn vermogen tot 120.000 gulden en tot
ontzegging van het actief en passief kies
recht, zulks in verband met het feit, dat
de beschuldigde lid was van de N.S.B. en
de Kultuurkamer en vrijwillig fruit aan de
Duitschers had geleverd.
Tijdens een proefvlucht te Herne-Bay
met het Britsche schroeflooze vliegtuig
„Brittania" Tieeft Capt. Wilson het wereld
snelheidsrecord officieus gebracht op 968
kin per uur. Het officieele record staat op
naam van Duitschland met 755.1 km. De
turbines van de „Brittania" kunnen 6000 pk
ontwikkelen.
DAT men moeilijk een aardappelvoorraadje
voor den winter kan maken, wanneer bijkans
de helft van het rantsoen niet voor de con
sumptie geschikt is.
DAT Prins Bernhard gisteravond aanzat bij
een militair diner, hetwelk gegeven werd
i.v.m. het eerste in de hoofdstad verschenen
nummer der „Pen Gun".
DAT te Stellingwolde twee jeugdige kinde
ren door een brand in een schuur om liet
leven zijn gekomen.
DAT de 36-jarige koopman H. Keizer te
Breda, wegens het ronselen van arbeiders,
door het Tribunaal aldaar is veroordeeld tot
6 jaar interneering en tot verbeurdverkla
ring van zijn vermogen tot f 14.000.
DAT het Rijksarbeidsbureau er op aan
dringt om arbeiders, die gedwongen in
Duitschland hebben gewerkt, niet bij sollici
taties te desavoueeren.
DAT gi. teren te Breda 500 bij de K.M.A.
opgeleide militairen via Ostende naar Enge
land zijn vertrokken, ter verdere training te
Wolverhampton.
P£T ®ister?n te Amsterdam in drie ver
schillende huizen vier vrouwen door gasver-
Stikking om het leven zijn gekomen.
DAT het Ned, s.s. „Orestes" v«andaa£ met
630 stuks slachtvee uit Ierland naar ons land
is vertrokken en Zaterdag te Amsterdam
wordt verwacht.
DAT ondanks de toegebrachte zware sla
gen aan de vloot, de vooruitzichten voor de
garnatenvissoherij zeer gunstig zijn en ook
de bijproducten een ruim afzetgebied vin
den.
DAT 2000 kinderen beneden de 5 jaar te
Veenendaal met St. Ni cola as speelgoed zul
len ontvangen, hetwelk door de manschap
pen van het 19e Ganadeesche Field Reg.
wordt vervaardigd.
DAT in Amsterdam-Noord een dieven
bende van twintig jongelui is ontmaskerd,
die regelmatig in kleine groepen inbraken
hebben gepleegd en fietsen geroofd.
DAT een alleenwonende weduwe te En
schedé door gasvergiftiging om het leven is
gekomen, terwijl te Haren (Gr.) door het
spelen met een granaat, één jongen werd
gedood en een ander zeer ernstig gewond.
DAT een prijsvraag in het bouwvakblad
„Cobouw" als vertaling voor ,,pre-fabricated
house" (huis van vooraf gereedgemaakte
onderdeelen) het aardige woord montage-
woning opleverde.
DAT niet op 20 maar op 27 Nov. in de
Groote Kerk te Haarlem een gedachtenis-
pi eclitigheid wordt gehouden ter eere van de
ruim 400 terreurslaehtoffers, die aan den
Zeeweg te Bloemen daal definitief ter aarde
zijn besteld en
DAT nabestaanden of vrienden, die deze
samenkomst wenschen bij te wonen, zich
voor een toegangsbewijs alsnog kunnen wen
den tot Heerengracht 499 te Amsterdam.
DAT voor de handhaving van loonen in de
metaalnijverheid, die de gestelde normen
overschrijden, dispensatie noodig is, welke
vóór 1 Dec. moet worden aangevraagd bij
het College van Rijksbemiddelaars, Bezui-
denhoudscheweg 121, 's Gravenhage.
DAT de provinciale veren over de Wester-
Sohelde m.i.v. 14 Nov. vrijkomen.
DAT de maritieme tentoonstelling te
Breda, welke door niet minder dan 12.000
personen werd bezocht, thans is geëindigd.
DAT de vliegdfenst A'dam—-Oslo van af
14 Nov. wordt ïuitgebreid, waardoor de
diensten op Schipnol worden: Woensdag 18
uur aankomst, Donderdag 10 uur vertrek.
Vrijdag 16 uur aankomst en Zaterdag 10 uur
vertrek.
DAT de leden van de Vereen, voor den
Effectenhandel bij het hoofdbestuur heb
ben aangedrongen op' een spoedige opening
van de effectenbeurs, uiterlijk in de 3e week
in November.
DAT in het gebouw „De Kubus" in Mid
delburg het kaartsysteem der Gestapo is ge
vonden.
DAT op de Wadden bij Noordpolderzijl een
haringhaai van bijna 2 nieter lengte is ge
vonden, die eerst na 3 uren hard werken
naar den. dijk kon worden gesleept.
DE VRAAG, wie de Dardanellen en daar
mede den belangrijken verbindingsweg
tusschen Zwarte Zee en Middellandsche
Zee eenerzijds en de zeeëngten tusschen
Europa en Azië anderzijds zal beheerschen,
is in de Europeesche politiek van de grijze
oudheid af naar voren getreden. Daarom be
hoeft het ons niet te verwonderen, dat ieder
bericht in verband met deze kwestie steeds
weer spanning veroorzaakt. Zoo is het ook
met het bericht, dat de Amerikaansche
ambassadeur te Ankara, L.: vin Wilson, aan
den Turksehen minister v >-> Buitenlandsche
Zaken een nota over o<- Dardanellen zou
hebben aangeboden. In verband daarmede
achten wij het van belang, de jongste ont
wikkelingen in deze kwestie te schei sft Op
de conferentie te Potsdam heeft Ru ;-t
voorstel gedaan, dat er betreffende ,e-
engten een tweezijdig verdrag geslote zou
worden tusschen de Sowjet-Unie en Turkije,
waarbij dit land Russische bases op zijn ge
bied zou reset veeren. Het Britsch-Ameri-
kaansche standpunt daartegenover was, dat
deze aangelegenheid alle mogendheden be
trof en niet met Turkije alleen behoorde te
worden besproken. Dit wees er op. dat men;
ook ten aanzien van de Dardanellen het plan
tot internationalisatie van Europeesche
waterwegen van toepassing achtte, waaraan
vooral de Ver. Staten zoo'n groot belang
hechtten. Nu' blijkt echter dat volgens een
bericht van den ,,Times"-correspondent te
Washington in de bovengenoemde nota
van den Amerikaanschen gezant het voorstel
gedaan wordt, de controle over de Darda
nellen aan Turkije te laten. De wijzigingen
in de conventie van Montreux. in dezelfde
nota naar voren gebracht, zouden slechts op
technische kwesties betrekking hebben en
het cardinale punt, de controle van Turkije,
niet raken. Hieruit volgt, dat de Ver. Staten
van het oorspronkelijk plan tot internationa-
tionalisatie zijn afgestapt, en in dit kwets
baar centrum der Europeesche 'politiek de
status quo voorloopig den besten toestand
aoh ten.
Wat kan de Ver. Staten er toe gebracht
hebben, het oorspronkelijke plan in zake de
Dardanellen te laten varen? Ongetwijfeld is
het de stijgende Russische invloed in
Midden- en Zuidoost-Europa, die hen met
groote ongerustheid heeft vervuld, en daarom
achten zij blijkbaar noch een internationale
controle met Russische deelneming, noch een
tweezijdig verdrag RuslandTurkije ten aan
zien van dit probleem wensohelijk. Êr moge
echter aan herinnerd worden, dat reeds in
1907 bij het accoord van St Petersburg aan
Rusland een uitgeb reiden invloed van
Bosporus en Dardanellen in uitzicht is ge
steld, en het is niet te verwachten dat de
Sowjet-Unie niet zou aandringen op de inlos
sing van deze, aan het tsaristische Rusland
gedane belofte. In dat geval is het te hopen,
dat bij eventueele onderhandelingen over
deze kwestie een geest van wantrouwen verre
blijft, en dat Rusland meer en meer tot het
inzicht moge komen dat geweld niet de ge
schikte manier is, om inwilliging van poli
tieke eischen te verkrijgen.
Indië-vliegluig neemt prima
hofmeester mee
Langs welke route zal worden gevlogen.
De route, welke de viermotorige D. C. 4
van den Ned. Regeerings-luchttransportdienst
op zijn proefvlucht naar Indië zal volgen,
is als volgt vastgesteld:
Amsterdam (vertrek 10 November te 8.30
van Schiphol) RomeCairo (nachthalte)
Sheiba Karachi (nachthalte) Colombo
(nachthalte). Den laatsten dag zal van
Colombo naar Batavia worden gevlogen, van
waar het vliegtuig na acht dagen den terug
tocht zal aanvaarden. Op deze eerste vlucht
zullen 28 passagiers medereizen, maar in den
regelmatigen lijndienst kan dit aantal tot 40
worden opgevoerd. De lijst van de leden der
bemanning, welke wij eenige dagen geleden
hebben gegeven, kan nog worden uitgebreid
met den heer Kras, hofmeester. De aanwezig
heid van dezen functionaris waarborgt een
schier „ouderwetsche" service
Tot de passagiers behooren ook twee offi
cieren van den repatrieéringsdienst, waarvan
maj. van der Steen in Cairo zal optreden als
directeur van de „Toko", welke aldaar voor
de repatrieerende Nederlanders wordt geves
tigd. Van hieruit worden de naar ons land
terugkeerenden uit Indië voorzien van klee
ding en andere noodzakelijke levensbehoef
ten. In de „Toko" te Caïro zijn reeds voor
8900 Nederlanders goederen aanwezig.
Nederlaag van de Chineesche
regeeringstroepen
Worden de Amerikanen teruggeroepen?
Een communiqué van de communisten in
Jenan meldt, aldus AFP, dat de troepen der
Centrale regeering, door de Amerikanen uit
gerust, een groote nederlaag leden. Dit ge-
scliiedde aan den spoorweg Peking-Nankau.
Er gaven zich 50.000 soldaten over en zes
generaals weigerden te vechten. De commu
nisten deden nieuwe voorstellen om tofc
beëindiging van den burgeroorlog te komen.
Zij stellen voor dat beide partijen hun troe
pen van de spoorlijn terugtrekken om over
leg te plegen over het gebruik der lijnen
voor troepenvervoer. De spoorlijn Peking—
Moekden valt buiten dit voorbehoud. Byrnes
verklaarde gisteren in Washington, dat plan
nen worden uitgewerkt om de Amerikaan
sche troepen uit het strijdgebied terug te
trekken.
AMERIKAANSCHE VOORSTELLEN OVER
DE DARDANELLEN.
Byrnes, de Amerikaansche minister van
Buitenlandsche Zaken, verklaarde dat de
Amerikanen een nieuw verdrag over de
Dardanellen mede willen onderteekenen. De
Amerikaansche voorstellen luiden: Openstel
ling der zeeëngten voor koopvaardijschepen
van alle naties te allen tijde; toegang voor
oorlogsschepen van mogendheden die a*n
de Zwarte Zee grenzen; andere landen heb
ben voor oorlogsschepen toestemming noodig
van die landen of van de Vereenigde volken.
Aan de kust buiig, zegt de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Wisse
lende bewolking, enkele buien, vooral in de
kuststreken. Matige, tijdelijk krachtige noord
westelijke wind, vrij koud.
ZON EN MAAN.
Morgen: Zon op 7.49 en onder 16.58; Maan op
12.12 en onder 19.49.
Op 13 Nov. Eerste Kwartier, 19 Nov. Vollo
Maan en. 26 Nov. Laatste Kwartier.
