iiir fttosdftJSmxMt
Soekarno-kliek heeft
lOist 01
lang genoeg getergd
WANTROUWEN
Chineesche communisten gaan zich roeren
1« serie: 1 April 192015 October 1941
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1945
2e Serie: le Jaargang: vanaf 7 Mei 1945, No. 152
Hoofdredacteur: W W Postrekening 5 8 9 3 8
H DIEMER
Redactie: Christelijk-N ationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken 5tdiltuffiticij 1$ gbfUfOWj
b. VAN DER ROS myn fctrl id tegijenspwl*,
Britsche oogen zijn eindelijk
geopend
De moord op den brigade-generaal Mallaby
heeft in Engelsche kringen groote veront
waardiging gewekt. De Engelsche legerleiding
is nu. meer dan voorheen, tot de overtuiging
gekomen, dat op Java zeer drastische maat
regelen noodig zijn om nog geen grootere
wanorde te ontketenen. Eerst nu is ingezien,
dat de toestand niet kan worden beheerscht
door allerlei vreedzame onderhandelingen,
maar alleen door een optreden, dat getuigt
van overmacht, al impliceert dit natuurlijk
geen onredelijke gewelddaden t.o.v. de
Indonesiërs. De houding van gen. Ohristison
tegenover Soekarno is thans wel ondubbel
zinnig. Na het onderhoud dat Christison met
hem had, wilde Soekarno per vliegtuig naar
Magelang gaan, waar momenteel ook ge
vochten wordt. De vlucht werd hem echter
verboden, daar hij eerst voor de radio een
beroep moest doen op de Indonesiërs om
alle Britsche instructies op te volgen. En
Soekarno gehoorzaamde.
Terstond na den moord heeft admiraal
Helfrich aan Christison de deelneming be
tuigd namens de Ned.-Ind. strijdkrachten.
Dat krachtig optreden noodzakelijk is,
•blijkt ook wel uit het feit, dat dezer dagen
twee Ned. militairen door een menigte
Indonesiërs te Batavia werden aangevallen
en met messteken om het leven gebracht,
terwijl tevens de Ned. kerk te Buitenzorg
is geplunderd.
Naar schatting bevinden zich te Soerabaja
ongeveer 15.000 goed gewapende en uitgeruste
Indonesiërs, terwijl tevens vernomen wordt,
dat kapt. Huyer, naar alle waarschijnlijkheid
door de nationalisten is gearresteerd. Ten
slotte kan nog de volgende schatting worden
gegeven van het aantal gevangenen in de
kampen, n.l.: Sumatra 20.000 (tusschen 12 en
26 pet. zou er gestorven zijn), Java 70.000,
Makassar 4000 en Malakka 4000.
HET NED. ROODE KRUIS EN DE
HULP AAN INDIË.
Het Ned. Roode Kruis heeft, voor de me
dische hulpverleening in Indië, tot nu toe
uitgezonden een bloedtransfusieteam, elf z.g.
medische verzorgingsteams en een aantal me
dische- en voedingsspecialisten. Voorts, be-
Mr C. R. C. Wijckerheld Bisdom
zal Mussert verdedigen
Naar wij. vernemen is mr. C. R. C.
Wijckerheld Bisdom door den president van
het Haagsch Bijz. Gerechtshof aan Mussert
als verdediger toegevoegd.
NOG GEEN DROP OF PASTILLES
VOOR DEN HOEST.
Nu de tijd van hageljacht en stormgeloei
weer voor de deur 9taat en de verkoud-
heidsbaeillen zich voor den aanval opma
ken, zullen de vatbaren onder ons zich afvra
gen of er dezen winter nog aan dropjes en
pastilles te komen is.
Het antwoord is niet bemoedigend. Nog
steeds is er niet genoeg suiker om voldoende
hoeveelheden huismiddeltjes te fabriceeren,
terwijl er ook niet genoeg menthol is.
Als troost kunnen wij meedeelen, dat er
wel poeders en stroopjes te koop zijn, maar
daar moet het helaas nog bij blijven.
WAT OP DE BISCUÏTBON
VERKRIJGBAAR IS.
Het C.D.K. deelt mede, dat op de voor
biscuits aangewezen bonnen ook wafels en
toast verkrijgbaar zijn. Op een bon, welke
recht geeft op 125 gram biscuits, kan men ook
125 gram wafels of 125 gram toast of 125 gram
cream-crackers koopen.
DEENSCHE KINDERSCHOENEN VOOR
NEDERLAND.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft be
richt ontvangen van het ..Holland hjaelpen"-
coróité in Denemarken, dat het den Deen-
schen fabrieken opdracht heeft gegeven
100.000 paar kinderschoenen te vervaardigen
voor ons land.
COMMISSARISSEN VAN RIJKSPOLITIE.
Bij K. B. is benoemd tot commissaris van
Rijkspolitie le kl„ zoader bezoldiging, L. P.
van Boven, hoofdofficier van administratie
2e kl„ fiscaal bij den Zeekrijgsraad te Lon
den. Is benoemd tot onbezoldigd commissaris
van Rijkspolitie mr J. S. Bijl te 's-Graven-
hage.
DAT onder voorzitterschap van mr dr J.
Donner, raadsheer in den Hoogen Raad, een
Centrale Zuiveringsraad is ingesteld, waarin
een aantal leidende en representatieve figu
ren uit de Recht, macht, het bedrijfsleven,
de illegaliteit, de vrije beroepen en de ar
beiders zitting hebben.
DAT het Goesohe Tribunaal den N.S.B.-er
W. Corstanje uit Borssele, dlie als Landwach-
ter onderduikers heeft verraden, tot 10 jaar
interneering, met verbeurd verklaring van zijn
vermogen en kiesrechtontzegging heeft ver
oordeeld.
DAT Ir. D S. Huizinga, dir. van het Land
bouwonderwijs en wnd. dir. v. d. Landbouw,
morgen dén dienst met pensioen verlaat.
DAT het herstel van het vliegveld Waal
haven gestaag vordert, doch de installatie
nog geheel ontbreekt.
DAT in het buitenland vertoevende Neder
landers geen visa meer noodig hebben als
zij ons land bezoeken.
DAT te A'dam een Joodsch comité is op
gericht o.l.v. dr M. de Hartogh, dat bij alle
Joodsche Nederlanders wil aankloppen om
een bijdrage voor een gedenkteeken in de
hoofdstad, als bewijs van erkentelijkheid
jegens die Nederlanders, die tijdens de be
zetting Joden hulp hebben verleend.
DAT de slagers te Eindhoven een nieuwe
toe ivij zing van visch in blik zullen weigeren
en zelfs dreigen met staknig, indien zij nog
langer met dit product worden opgescheept
en de productie der vleeschwarenfabrieken
door comestibleszaken aan de markt wordt
gebracht.
DAT de juist vóór den oorlog bij het station
Waarssea (U.j gereed gekomen verkeerstor u£
halve den vertegenwoordiger Kol. Dr. W. B.
Doorenbos, die zijn hoofdkwartier in Batavia
heeft gevestigd, een algemeen secretaris, een
verbindingsofficier voor den informatiedienst
en het hoofd van den Repairieeringsdienst.
In het geheel betreffen deze uitzendingen 179
personen.
In het buitenland heeft het Roode Kruis
belangrijke aanikoopen gedaan. Zoo zijn er
in Rio de Janeiro levensmiddelenpakketten
aangekocht voor een bedrag van 150.000 dol
lar. terwijl, om te beginnen, f 100.000 ter be
schikking is gesteld van het Intern. Roode
Kruis voor inkoopen t.b.v. de geïnterneerden
op Java. Tevens heeft de regeering in Ame
rika, van waaruit veel steun wordt onder
vonden, voor een bedrag van 2.2 millioen dol
lar aan levensmiddelen en medicamenten
aangekocht.
AANSPORING TOT DEN OPSTAND.
De mobiele radiozender, die ergens in
Djokjakarta stond opgesteld, heeft het vol
gende opruiende bericht omgeroepen: „Wij
hebben de Britten in Soerabaja verslagen.
Nu is het de tijd voor een algemeenen op
stand".
Een were'd-lrusteeship over
Palestina?
Volgens den politiek en correspondent van
de Daily Telegraph zou de Britsche regeering
plannen voor een eventueel wereld-trustee-
ahip over Palestina hebben ontworpen. In
het algemeen zou over de ten aanzien van
Palestina te volgen politiek tusschen Enge
land en de Vereenigde Staten reeds overeen
stemming bestaan. Enkele nadere bijzonder
heden zouden bij het komende onderhoud
tusschen Truman en Attlee ter sprake ge
bracht worden.
Regeeringstroepen landen met
Amerikaansche booten
De toestand in China is nog allesbehalve
rustig. Hier staan tegenover elkaar de Cen
trale Chineesche regeering en de Chinee
sche communisten, welke laatsten zich zelfs
niet ontzien aanvallen op de spoorwegen te
doen vanuit een speciaal door hen bestuurd
gebied, waarvan Jenan de hoofdplaats is. In
antwoord op het voorstel van de Centrale
Chineesche regeering om den status quo te
zullen handhaven in de buiten de spoorwe
gen gelegen gebieden, op voorwaarde, clat
de communisten hun aanvallen op de spoor
wegen zullen staken, is te Tsjoengking een
telegram van de regeering te Jenan ontvan
gen, waarin de volgende tegenvoorstellen
zij n geformuleerd
a) De troepen van de Centrale regeering
moeten hun vooruitdringen en het bezetten
van gebied staken; b) Zij moeten ophouden
gisteren onbruikbaar is geworden door het
ontploffen van een Duitsche mijn. waarbij
een wandelaar werd gedood en eenige ande
ren werden gewond.
DAT de griffier der Prov Staten van Z.-
Holland, jhr mr B. W. Th. Sandberg, die
vandaag met pensioen is gegaan, gisteren in
Pulohri te Den Haag is gehuldigd.
DAT nu er geen N.S.B.-ers meer bij de
Draka te A'dam te werk worden gesteld, de
staking is opgeheven.
DAT het Prinselijk paar gisteren een be
zoek heeft gebracht aan de tentoonstelling
der Am. en Eng. luchtmacht in den Bijenkorf
te Amsterdam.
DAT op de staatsmijn Hendrik te Brunssum
een vader van zes kinderen door vallend ge
steente is gedood.
DAT te A'dam op 55-jarigen leeftijd is
overleden de journalist Corn. J. Nauta.
DAT Koningin Wilhelmina haar intrek zal
nemen in het Browns-hotel te Londen,
DAT het „Welfare Committee" te Londen,
hetwelk zooveel deed voor het welzijn der
Ned. strijders en Engelandvaarders, o.a. wat
betreft het uitreiken van gebruiksvoorwer
pen, lectuur, radio's, genotmiddelen etc., zijn
werkzaamheden heeft gestaakt.
DAT te A'dam thans ruim 500 hulpagenten
in den practischen straatdienst werkzaam zijn.
DAT de spoorbrug bij Roermond, hartader
van den kolenstroom naar het Noorden van
ons land, half November zal zijn gerepareerd.
DAT in diverse Zeeuwsche plaatsen, w.o.
Goes, de bevrijding is gevierd,
DAT baronesse M. A. Barbara Röell-geb.
del Court van Krimpen, gezelschapsdame der
Prinses in Canada, te Den Haag in het
huwelijk is getreden met den heer Herbert
F. Brooks-Hill Feaver, Canadeesch zaakgelas
tigde in de Residentie.
Welke eischen zijn aan ons
nieuwe leger te stellen?
Toespraak luit.-generaal Dijxhoorn
bij zijn afscheid.
Gistermiddag heeft luitenant-generaal A.
Q. H. Dijxhoorn, oud-minister van Defensie,
waarnemend chef van den generalen staf,
afscheid genomen van de officieren van net
hoofdbureau, in verband met zijn aanstaande
benoeming tot lid van het Hoog Militair
Gerechtshof.
In een toespraak tot zijn officieren heeft
hij aangegeven welke eischen bij den weder
opbouw van ons leger naar zijn meening
in acht moeten wondien genomen, o.a. alge-
meene dienstplicht, opleiding van den troep
door beroepsinstructeurs in oefencentra en
niet in daarvoor ongeschikte garnizoenen,
opleiding van een volledige divisie uit elke
lichting, opleiding van officieren langs den
troep en vorming van een leger, niet uit
sluitend ingesteld op nationale verdediging.
Generaal Dijxihoorn bleek geen voorstander
van vrouwendiensten in het leger, uitgezon
derd diensten als secretaresse, verpleeg
ster e.d.
Tenslotte wees hij er op, hoe de opleiding
tot stafofficier en tot hoogere bevelhebber
zou kunnen worden verbeterd. Hij vestigde
de aandacht in het bijzonder op karakter
vorming, talenkennis, detacheering van offi
cieren in groote bedrijven. Dit laatste ter
verruiming van den blik in het maatschap
pelijk leven.
PAS IN 1947 KUNNEN BELGISCHE
VROUWEN STEMMEN.
De Belgische kamer heeft een regeerings-
voorstel om vrouwen met ingang van 1 Janu
ari 1947 kiesrecht te verleenen, aangenomen,
met het gebruiken van Japanners en troepen
van de voorm. verradersrol" eer in g van Nan
king; c) De troepen van de Centrale regee
ring, zoowel als van de communisten, moe
ten zich verwijderen van de spoorwegen, op
dat het spoorwegverkeer niet afhankelijk zal
zijn van politieke twisten; d) Wanneer de
Centrale regeering per spoorweg troepen zou
willen verplaatsen, zou zij dit niet kunnen
doen dan na voorafgaand overleg met de
communisten.
Gisteren hebben Amerik. schepen troepen
der Centrale Chineesche regeering aan land
gezet te Tsjingwantao, een Noord-Chineesche
haven op de grens van Mandsjoerije, in het
communistische gebied.
De haven ligt aan den spoorweg Tsientsin
Sjanhaikoean, welke op het oogen blik in han
den is van troepen der Centrale regeer in g.
De thans ontscheepte strijdkrachten zouden
bestemd zijn voor Mantsjoerije, want het
schijnt wel haast zeker, dat cle Sowjet Unie
geen ontschepingen zal toestaan in de havens
Dairen en Port Arthur.
DAT vandaag het Gesticht voor pleeg
zusters en toevluchtsoord voor verwaarloos
de meisjes te Groningen 100 jaar bestaat.
DAT uit levensmiddelenpakketten van het
Argentijnsche, Braziliaansche en Deensche
Roode Kruis voor de Arnhemsche bevolking
gestolen is voordat de goederen in Arnhem
waren en verschillende dezer pakketten
steenen in plaats van levensmiddelen bevat
ten.
DAT burgemeester F. de Boer van Am
sterdam met 31 Dec. a.s. heengaat om zich
weer als directeur der Stoomvaart Mij. „Ne
derland" geheel aan deze onderneming te
wijden.
DAT schildersbedrijven met ingang van
heden, weer een aanvraag om lijnolie kun
nen indienen.
DAT de bezoekuren van het C.D.K. uit
sluitend zijn vastgesteld op Maandag. Woens
dag en Vrijdag van 1012 en 15—17 uur.
DAT de Amsterdamsche jeugd op 1 Decem
ber op grootsche wijze Sinterklaas zal vie
ren met Zwarte Pieten in jeeps en 6000
kinderen in de Effectenbeurs op lekkers zul
len worden onthaald, terwijl de Sinterklazen
de ziekenhuizen niet zullen vergeten, da-r.k
zij de medewerking van onze geall. vrienden.
DAT een Ned. delegatie te Stockholm in
leidende besprekingen heeft gevoerd over
het handels- en betalingsverkeer met Zwe
den, waarbij speciale moeilijkheden moeten
worden overwonnen, aangezien onze import
grooter zal zijn dan onze export.
DAT een voorloopige handelsovereenkomst,
welke 6 maanden geldig zal zijn, is gesloten
met Tsjecho-Slowakije, waarbij onze handels
partner een erediet zal verleenen, nu wij
meer zullen moeten importeeren, dan wij
kunnen exporteeren.
Het bericht, dat reeds in September 1943
tusschen Churchill en Roosevelt te Quebec
een geheime overeenkomst is gesloten be
treffende den atoombom, heeft deze kwestie
tot het toppunt van belangrijkheid doen
rijzen, maar heeft helaas tot betreurens
waardig gevolg gehad, dat het wantrouwen
hieromtrent niet weinig is toegenomen.
Wantrouwen was al in belangrijke male
gebleken uit den toon van de Britsche peis
in de laatste weken, die algemeen het voor
zichzelf reserveeren van het geheim van den
atoombom door de Ver. Staten niet gunstig
beoordeelde. Nudoor het bekend worden
van bovengenoemde geheime overeenkomst
dit wantrouwen tusschen de beide Angelsak
sische mogendheden in belangrijke mate zal
zijn geluwd, komt des te sterker het wan
trouwen naar voren, dat hen beiden op het
stuk van de atoomkwestie van de Sowjet-
Unie scheidt. Het is dan ook zeer te wenschen
dat op de aanstaande bijeenkomst van Stalin
en Truman een volledige bijeenkomst van de
„Big Three" zal volgen, opdat dit weder-
zijdsche, voor toekomstige samenwerking
tusschen de groote mogendheden zeer na-
deelige, wantrouwen, radicaal kan worden
uitgebannen.
Van Russische zijde is aan dit wantrouwen
op krachtige wijze uiting gegeven. Radio
Moskou gaf Dinsdag namelijk onomwonden
te kennen, dat het niet-bekend-maken van
het geheim van den atoombom de atmos
feer voor internationale samenwerking ver
giftigt en ongetwijfeld zal deze slechte
stemming er niet op verbeterd zijn door de
onthulling van het Engelsche Lagerhuislid
Blackburn, dat de firma Dupont door het
Amerikaansche ministerie van oorlog be
last is met de leiding over de fabrieken
voor atoomenergie. Deze firma toch heeft
bij de Russen al een zeer slechten naam,
door zijn verbinding met de Duitsche I. G.
Farbenindustrie, waarin de Russen een onder
deel zien van een eventueel voorgenomen
omsingelingspolitiek van de Sowjet-Unie.
Zaak is thans dat dit uiterst netelige vraag
stuk met tact en voorzichtigheid wordt be
handeld. In Londen acht men het veelbe-
teekenend, dat de Sowjet-Unie zich zoowel
onthouden heeft .van deelneming aan de bij
eenkomst van het adviseerend comité voor
het Verre Oosten als aan de conferentie van
de „International Food and Agricultural
Organisation" te Quebec. Dit brengt de
heele kwestie nog nadrukkelijker in verband
met het probleem der internationale samen
werking. Er kan derhalve niet genoeg op
gewezen worden, dat het hoog tijd wordt,
een internationale controle op de atoom
energie, waarop ook in het Engelsche Lager
huis is aangedrongen, in te stellen. Wan
trouwen kan nooit de basis zijn voor gezonde
internationale samenwerking en dit wan
trouwen blijft, zoolang de Vereenigde Staten
met misschien nóg zulke goede bedoelingen,
het brandend geheim van den atoombom
eenzijdig voor zichzelf bewaren. Ook in dit
opzicht worde iedere exclusiviteit vermeden.
SPOORWEGVERVOER ONDER REMBOURS
TOT F 25.- VERHOOGD
Het maximum bedrag, waaronder goede-
rep door de N.S. per rembours kunnen
worden verzonden, is verhoogd tot f 25.- per
zending, doch de voorschotten mogen slechts
bestaan uit voordrachten of andere expe
ditie-kosten, wegens voorafgaand vervoer.
Voorschotten, die de waarde af een deel
van de waarde van de goederen vertegen
woordigen, zijn onder geen voorwaarde toe-
gstaan.
JHR. IR. TEIXEÏRA DE MATTOS
OVERLEDEN
Op 73-jarigen leeftijd is fe 's-Gra.venhage
overleden jhr. ir. L. F. Teixeira de Mattos,
administrateur ter provinciale griffie van
Zuid-Holland.
Een levenswerk van den thans ontslapene,
was de waterstaatkundige beschrijving van
Zuid-Holland, waaraan hij sinds 1903 werkte
Het werk was bijna voltooid.
Zeeuwsch-Vlaanderen zal niet
vergeten worden
Binnenkort komt er een dagelijksche
luchtverbinding.
Het is niet waar. aldus wordt ons van of-
ficieele zijde medegedeeld, dat West-
Zeeuwsch-Vlaanderen een vergeten uithoek
van Nederland zou zijn. De Regeering be
steedt alle aandacht aan de verbinding met
het overige deel van Nederland, maar de
uitvoering van de plannen wordt geremd
door gebrek aan materiaal. En zooals de toe
stand op de Schelde is met vernielde veer-
booten. gesloopte aanlegsteigers, enz., is het
practisch op alle Hollandsche wateren en
dezer dagen komt nu de verbinding tot stand
met de veerboot KruiningenPerkpolder,
terwijl de prov. veren Breskens en Walsoor
den tot rijksveren zijn gemaakt, waarvoor
geen veergeld is verschuldigd en de veer-
bootën. die straks ook auto's zullen vervoe
ren. liggen in reparatie bij „De Schelde" te
Vlissingen en tot lof van onze bondgenooten
mag vermeld worden, dat dringend Ned.
reparatiewerk steeds sportief voorrang vóór
hun opdrachten wordt verleend.
Zoodra de Regeering de beschikking krijgt
over nog eenige Havilland-vliegtuigen, zal
ook Zeeuwsch-Vlaanderen een dagelijksche
luchtverbinding met het Noorden krijgen,
waardoor het land uit zijn isolement wordt
verlost.
GROOTE HARINGAANVOER
TE SCHEVENINGEN.
Van de haringvisscherij kwamen vandaag
te Scheveningen binnen de haringloggers
Sch. 310, A. J. de Mos met 35 last; Sch. 402,
C. Yspelder met 27 last; Sch. 246, M. den
Heyer, met 15 last (motorschade)Sch. 97,
G. Blok met 36 last; Sch. 116, J. Tuit met
35 last; Soh. 332, D. Toet met 44 last; Sch.
53, A Taal met 47 last; Sch. 274, J. Toet
met 31 last; Sdh. 39, K. Dijkhuizen met 4i
last haring.
De binnengekomen haringloggers brachten
ook versohe haring aan.
Oostelijke wind, aldus De Bilt.
Tot morgenavond wordt verwacht: Meest
nevelig of betrokken, met matigen Oostelij
ken wind, geen regen van beteekenis, zelfd«
temperatuur.
ZON EN MAAN
Morgen: Zon op 7.37 en onder 17.10; Maan
op 4.31 en onder 16.49.
Op 5 Nov. Nieuwe Maan; 13 Nov. Eerste
Kwartier; 19 Nov. Volle Maan en 26 Nov.
Laatste Kwartier.
't Gaat nog wel niet hard, doch lederen dag gaan we vooruit, ook in de Residentie,
waar de trams weer dagelijks langs het bekende hotel „De Witte Brug" schuiven.
