^iituw grihsctjii§E BritscHe troepen hebben Soerabaja bezet IDis^ °U Bonnenlijst voor komende twee weken „Kort maar krachtig" dacht Eerste Kamer Ie serie: 1 April 1920IS October 1941 .tfaa- Postrekening 5 8 9 3 6 Christelijk-Nationaal Dagblad "oor Leiden en Omstreken HJ$tantt)astid) is fltjffcUoM myn bfrt in tenijatsjMd" AboDnementsprijzei ƒ0.26 per week ƒ1.10 per maand ƒ3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H DIEMEE Redactie: B. VAN DER ROS Ind. leiders bereid met Nederland te onderhandelen Na Semarang en Bandoeng is thans ook Soerabaja door de geallieerden bezet. Om 10.30 uur Batavia-tijd is gisteren de 49ste Britsch-Ind. infanterie-brigade aan land ge zet en heeft de bezetting van Soerabaja zon- jer eenig verzet uitgevoerd. Zoo spoedig mogelijk zal ook Banjoebiro worden bezet, terwijl reeds patrouilles zijn uitgezonden om »en onderzoek in te stellen naar de moeilijk heden te Oengarang. In Bandoeng is een Rapv/i-delegatie, waarin 2360 menschen hard samen werken, onder leiding van Dr. Jan v d. Velde, bezig de sociale machine van de stad aan den gang te houden. De Ned. ge- neente te Bandoeng bestaat thans uit 36.000 Dersonen, allen oud-geinterneerden uit de kampen. Alleen de radiozender schijnt, zoo als gemeld, weer in nationalistische handen e zijn, daar er gisteren opnieuw een uitzen ding van do Tv,Hrtriecië*' is geweest IND. LEIDERS WILLEN THANS MET NEDERLAND ONDERHANDELEN. Na de bespreking tusschen Soekamo en den politieken adviseur van het Britsche ministerie van Buitenl. Zaken, Denning, •yeeft Soekarno's regeering uitdrukking ge geven aan de bereidheid van de Ind. leiders am alle belanghebbenden te ontmoeten (to meet any party), teneinde de toekomst van Indië te bespreken. Deze beslissing beteekent »en aanzienlijke verandering in de houding der Ind. nationalisten t.a.v. een bespreking met Ned. autoriteiten, die zij tot dusverre geweigerd hebben te ontmoeten behalve onder auspiciën der geallieerden. Soekamo zal bij deze besprekingen ver moedelijk niet tegenwoordig zijn. daar de nationalistische conferentie te Batavia van meening was, dat deze besprekingen, die zoo 3poedig mogelijk moeten plaatsvinden, voor gezeten moeten worden door een republikein- sche persoonlijkheid, die voor de Nederlan ders aanvaardbaar is. Soekarno en Hatta zullen, naar de meening van de conferentie, vermoedelijk niet acceptabel zijn. De natio nalisten willen deze besnrekinffen te Sin gapore voeren MUTATIES IN CONSULAIR CORPS. De heer W. v. Panhuys is gisteren naar Wellington vertrokken, waar hij is benoemd tot Ned. consul-generaal voor Nieuw-Zeeland. Hij komt in de plaats van den heer M. F. Vigeveno, die voor zijn vertrek naar Den Haag, eerst eenige maanden als consul-gene raal naar Singapore gaat om het consulaat daar te heropenen. De heer E. F. M. van Hall te Wellington is benoemd tot vice- consul. NED. INDISCHE OBLIGATIELEENINGEN IN DE VER. STATEN. Op de New Yorksche obligatiemarkt ver wacht men, dat ook Ned. Ind. obligatiën deel zullen uitmaken van de buitenlandsche obli- gatieleeningen, welke in de Ver. Staten zul len worden uitgegeven. Na den eersten Weer stad- en landbonnen voor aardarpe en Nieuwe regeling zal Zondag a.s.óngaan. Het C.D-K. maakt bekend, dat met ingang van 28 October a.s. voor aardappelen de Stad. en Landregeling wederom wordt inge voerd. Hieronder volgt een lijst van de distributie- kringen, waar alleen de met „Stad" gemerk te aardappelbonen geldig zijn: Leeuwarden, Groningen, Haren, Almelo,, Enschede, Hen?_ gelo, Zwolle, Amsterdam, Beverwijk, Bloe- mendaal, Bussum, Haarlem, Heemstede, Hil versum, Landsmeer, Laren, Monnikendam, Nieuwer-Amstel, Velsen, Weesp, Wormer- veer, Zaandam, Breda, Eindhoven, Helmond, 's Hertogenbosch, Tilburg, Maastricht. Capel- le a/d IJssel, Delft, Dordrecht. Gouda. 's-Gravenhage, Katwijk, Krimpen a/d IJssel, Leiden, Leidschendam. Maassluis, Monster, Naaldwijk, Oagstgeest, Pijnacker, Ridderkerk. Rijswijk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen. Voorburg, Wassenaar. Zwijndrecht, Maartens dijk. Amersfoort, de Bilt, Driebergen, Vleu ten, Houten, Jutphaas. Utrecht, Zeist. Zuilen, Arnhem en Nijmegen. .De Fransclie communistische partij is bereid regeeringsverantwoordelijkheid te aanvaarden in een coalitieregeering. DAT bij een ingrijpen der politie in een centrum van den zwarten handed te Amster dam de dienaren van het gezag werden be kogeld met steenen, eierkolen en aardappe len, zoodat er van de vuurwapens gebruik moest worden gemaakt en een der slacht offers zwaar werd gewond. DAT dr H. Mulder, leeraar aan de Chr, H.B.S. en het Willem Lodewijk Gymnasium te Groningen, op 67-jarigen leeftijd te Haren is overleden. DAT de aftredende chef van den staf M.G., de 43-jarige gen.-maj. mr H. J. Kruis, ge noemd wordt als de nieuwe chef van den Gen. Staf, ter opvolging van It.-gen. A. Q H. Dijxhoorn, het nieuwe lid van het Hoog Mil. Gerechtshof. DAT gen.-majoor mr H. J. Kruis gister morgen in het hoofdkwartier van het M.G. te s-Gravenhage onderscheidingen heeft uitge reikt aan een aantal Amerik. officieren van de Usfet-mission, die zich bij den wederop bouw van ons land bij-zonder verdienstelijk maakten. DAT te Apeldoorn een afdeeling Kinder politie is opgericht o.l.v. mej. mr H. A. A. v. d. Laan. DAT de Regeeringsvoorlichtingisdi enst mor gen te Groningen een districtsbureau zal openen DAT gisteren de belangstelling voor de neroegrafenis te Amsterdam van wijlen bur- en diens echtgenoote, buitengewoon groot was. Groningen een herdenking ÏSbben voor die in stad en heTtel™ u2, hun striJd fegen den bezetter SJ»"' terw'J1 voorts de begrafenis ptaate beeft vso de 36 slachtoffers, welke ie wereldoorlog zijn door Ned. Indië vier obli gatieleningen in de Ver. Staten geplaatst voor een totaal bedrag van ruim 145 millioen dollar. JHR Mr A. W. L. TJARDA VAN STARKENBORGH Bij K.B. is aan jhr mr A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer op zijn ver zoek eervol ontslag verleend als gouver neur-generaal van Nederlandsch Indië en zulks met dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten door hem onder weer galoos moeilijke omstandigheden aan den lande bewezen. Amsterdam-Leiden ook weldra e ectrisch Zij het dan voorloopig op enkel spoor. De electrificatie van de spoorlijn Amster damLeiden is nu zoover gevorderd dat midden November in beide richtingen, doch slechts op enkel spoor, electrische treinen op dit traject gaan rijden. Daarom zal slechts een uursdienst worden onderhouden. Voor het eind van het jaar vertrouwt men weer elk half uur in beide richtingen een trein te kunnen doen rijden. Men verwacht dan met de electrificatie van beide sporen gereed te zullen zijn. Begin December wordt te Londen de eerste bijeenkomst van den nieuwen Volken bond gehouden. In Amerika worden kano's van alumu- nium gefabriceerd; éen kano van 13 voet weegt 19 kilo. (Van onzen Parlementsredacteur). „Volslagen onkunde ten aanzien van de Nederlandsche constitutie en in verband daarmee fantastische denkbeelden over staatsnoodrecht, zooals die zich in bepaalde Nederlandsche kringen te Londen hadden vertoond," waren prof. dr J. A. Veraart in het begin van 1945 aanleiding om daarover zijn oordeel uit te spreken. Malsch was dat niet. We moesten aan deze „Inleiding tot de Nederlandsche constitutie" denken, toen onze Senaat met prijzenswaardige beknopt heid in anderhalf uur het wetsontwerp Voor loopige Staten-Genera al afdeed. Ze trad niet in herhaling van het principieel debat aan de overzijde van het Binnenhof gevoerd, zonder te verzuimen om zich op dit punt uit te spreken. Zij nam het wetsontwerp zooals het er lag na het bijdraaien, het overstag gaan der regeering in de Tweede Kamer, na de geoefende eritiek. In de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer erkende zij deze als juist ter zake van het beruchte Kon. Besluit. Daarmede is de geheele figuur veroordeeld en kan men allerlei redeneerin gen omtrent onderdeelen met prof. Veraart terecht als „erbarmelijke uitvluchten" erken nen en komt het beroep op bepaalde ont stane situaties ten aanzien van het parle ment als half-fascisme te goeder trouw duidelijk voor den geest. Critiek werd geoefend eigenlijk van alle zijden op de aanvankelijke onderschatting van het parlement en op het overmatig hanteer en van het staatsnoodrecht. De Kamers waren allerminst een figuur zonder inhoud, geen fantoom, zeide de heer D e Savon* in L oh man (C.H.). Prof. Anema (A.R.) liet allerlei rusten en noemde als hoofdbezwaar de benoemings procedure. welke volkomen in strijd is met het Nederlandsche staatsrecht. Van dit „ver licht despotisme", dat in een nat.-soc. stelsel volkomen past, willen we niet weten. Als noodmaatregel zou coöptatie zeer wel moge lijk zijn geweest en de nieuwere, jongere stroomingen hadden volkomen tot haar recht kunnen komen. De Anti-Rev. fractie zou tegenstemmen, gelijk ook de Chr.-Historische dat voor een deel zou doen. De heeren Kranenburg (V.D.),' Jans sen (R.K.) en Reinalda (S.D.) zouden met hun fracties voor het ontwerp stemmen, ondanks vele bezwaren. Het gebruik van het staatsnoodrecht zinde hun en hun voorgan gers weinig en ook de zuiveringsmethode had niemands instemming. „Oog en Oor" achtte Sept. en Oct. 1944 te Westerbork door den S D. werden gefusilleerd en gecremeerd. DAT de terugkeer van dr A. F. Philips wegens stakingen in de Amerik. havens moet worden uitgesteld. DAT aan de banken vergunning is ver leend om tegoed tot een bedrag van f 300 vrij te geven ter betaling van pacht, terwijl tevens pensioenbedragen van vóór 26 Sept. j.l. kunnen worden gedeblokkeerd. DAT zoowel bij huwelijk als bij geboorte door betrokkenen een bedrag van ten hoog ste f 200 in betaalmiddelen kan worden op genomen bij de bankrelatie, terwijl boven dien f 200 naar de girale rekening kan wor den overgeschreven. DAT voor begrafenissen over een bedrag van ten hoogste f 200 in betaalmiddelen kan worden beschikt. DAT gisteren het crematorium op Wester- veld, voor het eerst na 3 Nov. 1944, weer in bedrijf is gesteld. DAT op bijna 68-jarigen leeftijd in Indië is overleden de heer A. J. M. Ledeboer, een der laatste koffie-pioniers van Oost-Java. DAT een delegatie van den Rijksstudie dienst voor de Luchtvaart over 2 weken naar Amerika zal ven-trekken, ter bestudeering van de ontwikkeling van het vlaegwezën in de afgeloopen vijf jaren. DAT de wnd. burgemeester van Amster dam, F. de Boer. het voornemen heeft de gouden stadsmedaille, zoodra deze gereed is, persoonlijk aan generaal Eisenhower in diens hoofdkwartier te Frankfort te over handigen. DAT nu Schiphol wereldluchthaven wordt, de A'damsche aeroclub van daar naar Hilversum zal verhuizen. DAT ook kunstenaars wekelijks over f 100 van hun geblokkeerde rekening kunnen be schikken. - In April drie verkiezingen op één dao? Verklaring in de Eerste Kamer. De minister van Binnenl. Zaken, dr R. J. M. Beel, heeft gistermiddag in de Eerste Kamer toegezegd, spoedig een voorstel tot wijziging van de Kieswet in te dienen, opdat de regeering haar belofte gestand kan doen en werkelijk omtrent 1 April van het vol gende jaar de verkiezingen zal kunnen laten plaats vinden .De regeering bestudeert de mo gelijkheid, om de verkiezingen voor de ge meenteraden, Provinciale Staten en Tweede Kamer op één dag te laten houden. TWEEDE KAMER KOMT 30 OCTOBER BIJEEN De Tweede Kamer zal op Dinsdag 30 Oct. om een uur bijeen komen. De benoeming van een griffier en andere benoemingen staan op de agenda en de be handeling van het Handvest der Vereenigde Naties. VANAVOND MINISTER SCHERMERHORN VOOR DE RADIO Hedenavond 9 uur zal minister Schermer- horn voor de radio spreken over „De liqui datie van het Militair Gezag." Koningin zal dezen winter geen ontvanosten houden Met het oog op de zuinigheid, die be tracht moei worden ten aanzien van warmte en licht, heeft H.M. de Koningin besloten ge durende de wintermaanden af te zien van ontvangsten, die het gebruik hiervan nood zakelijk zouden maken. De Koningin heeft Haar omgeving verzocht evenzoo te handelen. de heer Reinalda terecht een ondemocra tische methode, die kortweg gezegd aan den onzaligen tijd van volksvoorlichting her innert. De regeering, zoo verzocht hij, hebbe, nu zij het parlement in zijn werkzaamheid herstelt, ook oog voor de pers, dezen tweeden pijler van ons constitutioneel democratisch bestel. Minister Schermerhorn constateerde weinig enthousiasme voor het wetsontwerp, maar dat ontbrak ook bij de bestrijding, meende hij. Met dit laatste werd de situatie, meenen we, niet geheel juist aangevoeld. De bestrijders legden zich reserves op om de zaak snel te doen afl-oopen in een college, dat aan de zaak zelf niets meer veranderen kan. Bovendien wil men haar zien als een „incident in de pa riemen ta me geschiedenis", dat zich niet herhalen moet. Dit is critiek en parlementaire goedwillendheid tegelijk. Op nieuw distaneieerde de minister zich van de verkiezingen en de politieke rijpwording van bepaalde volksgroepen. Erg helder was dit deel van zij-n betoog niet. „Oog en Oor" ver klaarde hij nu als een instituut, dat ver dwijnen of veranderen kan bij het terug- keeren van meer normale toestanden. Het geheel was uiterst zwak en maakte den indruk: we zijn nu eenmaal den verkeerden weg opgegaan, help ons er zoo gauw mogelijk af. Moesten we het nog eens over doen, dan zouden we wel toonen van het parlement zooveel geleerd te hebben, dat we het anders zouden doen. De minister-president eindigde met een woord van dank voor de gematigde be strijding. Minister Beel, die op de meer technische opmerkingen nog eenig bescheid wilde geven, bracht er weinig van terecht. Dat was geen argumenteeren meer. Nieuws zat er niet meer in en dat kon ook moeilijk Maar het antwoord bleef, bij zooveel welwillendheid, toch wel wat ver onder de maat. Aan de zuivering,, die zoo weinig instemming had Robert Ley pleegt Ie Neurenberg zelfmoord Robert Ley, de voormalige leider van Hitiers Arbeidsfront, heeft gisteravond te Neurenberg zelfmoord gepleegd met een strook van een badhanddoek aan de stort pijp van de toiTetspoëlinrichting in zijn cel. VON MACKENSEN IS ERNSTIG ZIEK. Veldmaarschalk August von Mackensen, de 96-jarige „vader van het Duitsche leger" is zeer ernstig ziek. DAT overeenstemming is bereikt tusschen de drie samenwerkende werkgevers- en werknemers-vereenigingen in de metaal industrie inzake een nieuwe loonregeling. DAT op 23 Nov. Haarlem 700 jaar ge leden stadsrechten ontving, welk feit dien dag feestelijk zal worden herdacht. DAT vandaag in Washington 600.000 tul penbollen door Jhr Loudon aan het Amerik. Congres werden aangeboden, als dank van het Nederlandsche volk. DAT het Bedrijfschap voor Groenten en Fruit der Westl. tuinders verzocht heeft zoo weinig mogelijk gebruik te maken van car- tonnen fust. DAT er, in afwijking van de laatste jaren, weer vrij belangrijke hoeveelheden druiven in de koelhuizen zijn ondergebracht, terwijl er vorige week nog veilingen in het West- land waren, die 50.000 kg druiven per dag aangevoerd kregen. DAT te Washington voor Nederland een tweede leening van 50 millioen dollar dooi de lm- en Exportbank in overweging is ge nomen, tegen een rente van circa 3 DAT te Zeist dozer dagen het stoffeflijk overschot van den op 70-jarigen leeftijd ont slapen jhr Charles Antodne de Pesters, ka merheer i.b.d. van H.M. de Koningin, in het familiegraf is bijgezet. DAT het oude St. Wilidbrorduskerkje te Waalxe zal worden bestemd als herdenkings- plek voor de in den oorlog gesneuvelde Bra bants ohe zonen en doch teren. DAT bij de morgen te houden bevrijdings feesten te Tilburg de Schotsche pijpers en de Kon. Mil. Kapel aanwezig zullen zijn. DAT de Centrale Rederijkers Studiebiblio theek te Groningen een prijsvraagfonds tot het houden van herdenkingsspelen heeft in gesteld en het adres der bibliotheek thans is Hoendiepkade 9, Van 28 October t/m 10 November geeft elk der volgende bonnen recht op de er achter vermelde artikelen: BONKAARTEN KA, KB, K C 512: 100 t/m 106 800 gram brood 107 200 gram bloem 108 125 gram biscuits 109 400 gram suiker 110 200 gram koffie 111 125 gram boter 112 250 gram margarine 113 100 gTam vet. 114 200 gram kaas 115 150 gram vleesch 116, 117 2 kg aardappelen B 01, B 02 400 gram brood B 03, C 03 1 ei B 04 1 kg aardappelen A 05 2 liter melk B 05. C 05 3>/2 liter melk BONKAARTEN K D, K E 512: 200. 201 800 gram brood 202 200 gram bloem 203 250 gram rfjst of kindetrm. 204 125 gram biscuits 205 500 gram suiker 206 250 gram boter 207 125 gram margarine 208 200 gram kaas 209 1 ed 210 6 later melk 211 150 gram vleesch 212 1 kg aardappelen D 01, D 02 400 gram brood E 01 250 gram rijst of kin-den». TABAKSKAARTEN Q 413: 03 2 rants, tabaksartikelen (geen im por tsi gar etters) De bonnen voor vleesch. melk en aard appelen zijn geldig t/m Zaterdag 3 Nov. a.s. Gelijk gemeld ontvangen personen van 4 jaar en ouder gedurende eenige weken 1 kg aardappelen per week meer, dan tot dus verre, teneinde een voorraadje te kunnen vormen. Men beware dus iedere week één kilogram. Op de bonnen 114 en 208 zal 100 gram Ame- rikaansche kaas en 100 gr. Hollandsche kaas worden geleverd. De Hollandsche kaas zal voor de helft in volvette of 40+ kaas en voor de helft in magere of 20+ kaas worden ge leverd. Op een bon voor 400 gram brood is voort aan 400 gram Engelsche biscuits verkrijgbaar indien althans voorradig. Op de bonnen 108 en 204 wordt binnenlandsche biscuit verstrekt, waarvan de distributie onlangs is aangekondigd. Wat we er volgende week nog bij krijgen Voor de week van 4 t/m 10 Nov. a.s. zulle» nog bonnen worden aangewezen voor vleesch, melk. aardappelen, bloem, zout, jam, peul vruchten en huishoudzeep. Bij deelneming aan maaltijden van de Cen trale Keukens moeten aldaar de bonnen 115 of 211 voor vleech en 116 voor aardappelen worden ingeleverd. gevonden, kon de minister niets doen ten aanzien van een gevraagde beroepsinstantie, verklaarde hij, maar hij is bereid als briesven» bus te fungeeren voor de ingekomen be zwaarschriften op dit punt. De Zuiverings commissie moet dan maar beslissen. Dat was een weinig kloeke houding ten aanzien van een punt. waarbij een primordiaal rechts goed in het gedrang is gekomen. Verplaat sing van bevoegdheid en verantwoordelijk heid. De vloek van de booze daad. Met 16 tegen 8 stemmen werd ten slotte het wetsontwerp goedgekeurd. Tegen stemden de vijf Anti-Rev. en de Chr.-Hisfc. Lohman, Pollema en de voorzitter. Even halfdrie was de om 1 uur begonnen vergadering ten einde. Volgende week Vrijdag komt de Kamer terug. KLANTENBINDING VOOR GROENTEN EN FRUIT: BON F 01 INLEVEREN. Met ingang van 11 November wordt een klantenbinding voor fruit ingevoerd. Om ge durende de periode van 11 November tot en met 8 December a.s. voor de verstrekking van fruit in aanmerking te komen, moet men bon F 01 der fruitkaart uiterlijk op 3 Novem ber a.s. bij een handelaar in groenten of fruit inleveren. Voor het betrekken van groenten zal nog nad'er een bon worden aan gewezen. Ten einde tot 11 November in staat te zijn, groenten en fruit te betrekken, wordt de geldigheidsduur van bon 639 (fruit) ver lengd tot en met 10 November a.s. en die van bon 638 (groenten) tot een nader aan te geven datum. Vier Alphenaren voor het Bijz. Gerechtshof Straffen van 6 mud. tot 3 jaar geëischt Drie jaar gevangenisstraf en ontzegging van het kiesrecht eischte de proc.-fiscaal mt Braun tegen C. J. Droog uit Alphen aan de» Rijn, die gisteren voor het Bijz. Gerechtshof te Den Haag heeft terecht gestaan. Verd. had in Jan. 1944 als wachtsman bij de Duitsche Weermacht dienst genomen. Alhoewel hij la ter gevlucht was en zich schuil had gehou den, achtte de proc.-fiscaal de dienstneming bewezen en hierdoor heeft verd. den oorlog helpen verlengen. De verdediger mr Vollaers noemde het een simpel geval en vroeg vrijspraak. Albert Bos uit Alphen a/d Rijn, die ook vandaag voor het Hof verscheen, was in 1944 toegetreden tot de N.S.K.K., doch later weg- geloopen. De proc.-fiscaal eischte 6 mnd. ge vangenisstraf met ontzegging van het kies recht voor het leven, terwijl hij tegen den 28-jarigen los werkman J. C. Hulscher, even eens uit Alphen a/d Rijn, drie jaar gev.traf eischt, ook met ontzegging van het kiesrecht, wegens dienstneming als wachtsman bij de Duitsche weermacht. Voorts stond terecht de 24-jarige C. Hül- scher, die evenals zijn broer in begin 1945 aïg wachtman bij den Duitschen Wachtdienst in dienst was getreden. De proc.-fiscaal eischte eveneens 3 jaar ge vangenisstraf met ontzetting uit het kiesrecht voor het leven. Uitspraken over 14 dagen. Minder tvind, aldus De Bilt. Tot morgenavond is de verwachting: Aan vankelijk stormachtige, later geleidelijk af nemende Westelijke wind, wisselende bewol king, regenbuien, (vooral aan de kust met kans op hagel of onweer), vrij koud. ZON EN MAAN Morgen Zon op 7.26 uur en onder 17.f2 utm Maan op 22.40 uur en onder 14.35 UUX1 OP 27 October Nieuwe Maan, M nister Beel maa*t geen sterken indruk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1