ihetiwe gnhscqt dirormu Noq dit Jaar eerste costuums uit Tilburq? Tabakskaart of 9e®omVabaks" We geven 3 gulden uit en ontvangen er één Typiste van Musserts kabinet dook onder iDis* *11 It ferle: 1 April 1920IS October 1941 DINSDAG 23 OCTOBER 194S 2c Serie: le Jaargang vanaf T Mei 1945, No. 144 Abonnementsprijzei d 3ureaux Redactie ea Hoofdredacteur: H. DIEMER RAfia.»riP- Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken is oljebimj b van DER ROS fr&ffm? nuin bert in teafensp«£ 3 1 en snoepkaart In het Zu den zit men zeker niet stil (Van onzen specialen verslaggever) Tilburg raamt: binnen twee maanden staan de wollen costuums in de etalages, met een maand verschijnen er de wollen dekens. De fabrieken zijn klaar, de grondstoffen zijn er. maar kolen en ook fournituren voor afwerking zijn er niet genoeg. Tilburg is het centrum van onze wollen stoffen industrie. Van de plm. 75 fabrieken welke ons land op dit gebied telt, zijn er 46. en dan de grootsten. in deze Brabantsohe gemeente ge vestigd. De fijnspin-machines draaien weer de spoe len en maken de wollen draden voor cos tuums en dekens. Van de duivelkamer waar de wol wordt uitgekamd tot aan de perserij, waar de stoffen haar laatste bewerking on dergaan alvorens de kleermaker aan zijn arbeid kan beginnen, wordt gewerkt om onze Nederlanders beter in de kleeren te steken. Zes honderd duizend meter lengte aan stoffen kunnen de Tilburgsche fabrieken per jaar ons leverenals er maar grondstof fen en kolen zijn. Dat met de grondstoffen begint te gaan, voorzoover het wol betreft. Wel mondjesmaat, uit Argentinië komt wel weer wat wol. doch, het zit alles nogal vast op de fournituren en steenkolen. En ook met de textielgoederen is het nog maar slecht gesteld. Men heeft zooveel noodig voor diverse bedrijven; schoenindustrie die voering noodig heeft, kaasdoeken voor de zuivel, filterdoeken voor de suikerindustrie, transportband voor de mijnen, etc. Zoodat het nieuwe costuum wachten moet. Maar, men werkt door en we hebben de stapels couponstoffen gezien in de Tilburg sche fabrieken. Goede, bijna vooroorlogsche stoffen; 70 Nog geen kijk op kousen Natuurlijk hebben we ten gerieve van de dames ook geïnformeerd naar de kou senproductie. Het antwoord was verre van bemoedigend, zoadat de bloote-beenen- mode zich voorloopig nog wel zal moeten handhaven. Kousen zullen den eersten tijd nog slechts sporadisch verkrijgbaar zijn, daar de fabriek van Jansen en de Wit te Schijndel, die groot gezag had op dit terrein, tusschen het Duitsche en Britsche artillerievuur heeft gelegen. Thans produceert men weliswaar al weer, dooh op zeer beperkte schaal. Intussohen kunnen we wel bevestigen, dat 29 Oct. p. pers. 15 textielpunten wor den aangewezen voor klein vak-artikelen. procent wol, de rest kunstzijde. Kamgaren is er niet. België weigert te leveren. Frankrijk vraagt grondstoffen, Engeland is practisch van geen beteekenis. En waar lang niet alle fabrieken ingericht zijn op spinnerij, is men nogal ge handicapt. Grondstoffen waren bij de bevrij ding vrijwel niet in voorraad. En nu is er vraag, veel vraag zelfs naar costuums. Dooh prof. Kaag, de voorzitter van het col- Vakmenschen gevraagd voor onze marine Er kunnen er 225 geplaatst worden. De Koninklijke Marine stelt de aanmelding open voor goed geschoold en ervaren tech nisch personeel ten behoeve Van het Marine etablissement te Soerabaja. In totaal is hier plaats voor 225 Nederiandsche vakmenschen van 28 tot 38 jaar in allerlei technische be roepen, die in staat moeten zijn leiding te geven aan Inlandsoh personeel. Betrokkenen worden in tijdelijk dienstverband voor ten minste drie jaren bij de Koninklijke Marine reserve aangenomen, in den rang van ser geant. De aanmelding kan geschieden bij de Gewestelijke Arbeidsbureaux. LETTERKUNDIGEN UITGESLOTEN. De Eereraad voor Letterkunde is van oor deel. dat de letterkundigen Jan H. Eekhout, Chris de Graaff, mi. J. Huyts. D. Kal ma, J. C. Nachenius, Jan van Rheenen, dr. Joh. Theunisz, A. J. H. Wensink (ps. George de Sevooy) dienen te worden uitgesloten van publicatie, het mededingen naar prijsvra gen. het aan de markt brengen van her drukken en ieder ander openbaar optreden op het gebied der kunst, tot 1 April. 1953. De kolenproductie van 26.000 ton, meldt in ons blad van gisteren, is de da niet maandproductie. lege van commissarissen voor den Weder opbouw, geloofde, dat wanneer nu eenmaal de goederen in de winkels zijn, de vraag in tempo zal dalen, alleen al vanwege het feit dat men koopen kèn. Bovendien zal een nieuw probleem zich doen gelden: de be taling. En daarom beveelt de industrie aan: spaar thans, opdat ge later iets koopen kunt. Produeeeren kunnen de Tilburgsche fabrie ken wel. maar de kolen geven ook hier het plafond aan. En voorts zal, wanneer er een- mai,l geproduceerd kan worden, de kwestie vari arbeidskrachten, vooral ook van de vrouwelijke, gaan knellen. Vóór alles echter zullen de textielbedrijven in Twente op gang moeten komen, waar men moeite heeft met de kolen en garens, welke laatste uit het buitenland zouden moeten komen. Eerst in den zomer 1946 zal er waarschijn lijk verruiming komen, welke echter nog geenszins de enorme behoeften zal kunnen dekken. Met de huidige productie hoopt men de noodgevallen te kunnen voorzien met een minimum aan kleeding. Op 29 October worden een aantal punten aangewezen voor het aansohaffen van klein- vakartikelen. Vrouwen kunnen kiezen tusschen snoepkaart en een snoep-rookkaart Binnenkort zullen tabakskaarten, versna- peringenkaarteoi en gecombineerde tabaks en versnapermgenkaarten worden uitgereikt. Met 25 November zullen op deze kaarten de volgende rantsoenen ter beschikking wor den gesteld: Op de tabakskaarten twee rantsoenen fca- bakiartikelen per week; op de versnape- ringenkaart 100 gram chocolade of suiker werken per week. Op de gecombineerde tabaks- en versnaperingenkaarten één rant soen tabaksartikelen en 50 gram chocolade of suikerwerken per week. Mannel ij ke personen, geboren in 1927 of vroeger kunnen naar keuze een tabaks- kaart, een versnaperingen/kaart of een ge combineerde kaart ontvangen. Vrouwelijke personen, geboren in 1927 of vroeger komen in aanmerking voor naar keuze een versnaperinigenkaart of een ge combineerde kaart. Kinderen, geboren in 1928 of later kun nen alleen een versnaperingenkaart ontvan gen. Wellicht zal men, gelet op de voorraden, nog niet aanstonds precies kunnen krijgen wat men wenscht. Hoe lang zal dat nog kunnen doorgaan? (Van onzen pa riem entsredacteur Voor den oorlog hadden we een Rijks- begrooting van ongeveer 750 millioen gulden voor dien gewonen dienst en f 250 millioen voor den zg. kapitaaldienst. Samen dus ongeveer 1 milliard. Hoe het in de oorlogs jaren stond, is onbekend, maar thans komt het oogenblik snel nader, dat we weer concrete cijfers onder de oogen zullen krijgen, zij het dan benaderende cijfers. We hoorden onlangs, dat de situatie thans zoo is, dat we drie gulden uitgeven tegen dat we er één ontvangen M.a.w., dat we enorm zullen moeten leenen en het inflatiegevaar dus met den dag nader komt als we niet snel onze inkomsten kunnen verhoogen uit export, diensten aan en k apita alm komsten uit het buitenland. Het geval is zeer inge wikkeld en moeilijk. Als overbruggingsmaat- regel zal aan leenen ten deele niet zijn te ontkomen en met credieten in het buiten land kunnen we ook tijdelijk soulaas krijgen. Maar dat kan niet duren en we zullen moeten werken met alle kracht om onze fmancieele en economische positie te redden en te verbeteren. De Regeering weet dat ook en al heeft zij door de geldsaneering heel wat goedkoop geld ter beschikking, toch drong zij aan op spaarzaamheid. Op zich zelf voortreffelijk, mits zij maar het goede voorbeeld niet verzuimt en niet den indruk blijft wekken, dat op grooten voet geleefd wordt. Als we met een begrooting van 3 k 4 milliard moeten verschijnen, zal daar heel wat in schuilen voor steun aan den import, overbruggingscredieten en industriefinan ciering, herstelhulp. enz. Daar zal weinig aan te doen zijn. Maar wat zal de evacuatie en her-evacuatie der ambtenaren kosten, de in stelling van allerlei nieuwe directoraten- generaal in serie, de bestraffing der politieke delinquenten, die. naar verluidt, tussohen de 100 en 200 millioen vraagt? En niet te ver geten het propaganda-departement regee- ringsvoorlichtingsdienst geheeten dat be- Wat is er met Stalin aan de hand? Wereldpers Is vol van geruchten In de wereldpers doen allerlei geruchten de ronde over Stalin. Volgens een telegram van den spec, correspondent van de Daily Mail. uit New York, heeft men van hoogge plaatste zijde te kennen gegeven, dat men er niet aan twijfelde dat Stalin ziek was. Dat er oneenigheid zou bestaan onder hooggeplaat ste Sowjetrussis-che functionnarissen. zooals geruchten zeiden, werd echter zeer onwaar schijnlijk geacht. Het Amerik. departement van Buitenl. Zaken verklaarde geen inlichtin gen te hebben omtrent ziekte en zelfs dood van Stalin. Aan de Sowjetambassade te Washington was ..hiervan niets bekend". De Engelsche schrijver Bernard Shaw Is aandeelhouder geworden van het commu nistisch blad ..Daily Worker". gonnen is met een begrooting van 2 millioen. Dit instituut is voor eindelooze uitbreiding vatbaar en, naar reeds wordt toegegeven, toch niet afdoende voor de propaganda voor de regeeringspolitiek, ook al verandert men het spreekwoord ..praten als Brugman" in ..praten als Brugmans" en al treedt deze leider op onder het pseudoniem Patriot of al laat hij zich terzijde staan door anderen, die dioor de radio de regeeringspolitiek ver dedigen In het bewustzijn der luisteraars staat deze methode niet ver af van die waar aan uit het verleden nog onaangename her inneringen zeer levendig zijn. Men zij voor zichtig! Ook een Noorsche luchtlijn op Schiphol Morgen zal de eerste Dakota arriveeren Morgen zal het eerste Dakotavliegtuig uit Oslo naar Schiphol vertrekken om te onder zoeken in hoeverre een geregelde dienst op Nederland kan worden ingesteld. Het ligt in de bedoeling een wekelijkschen dienst te onderhouden met Dakotavliegtuigen van de Noorsche Luchtvaart Mij, die 's Woensdags op Schiphol zullen landen om den volgenden dag naar Oslo terug te keeren. Een Dakota kan 21 passagiers vervoeren. De tocht zal ongeveer 4 uur duren. De reis OsloAmsterdam kost 475 kronen en omgekeerd f 254. Nederlanders op Java vermoord In Ambarawa heerscht groote anarchie. Dat de extreme nationalisten op Java wel zeer moordzuchtig optreden, wordt bevestigd door het bericht, dat elf Ned. officieren, die op hun weg naar Bandoeng door de Indonesiërs te Patjet werden gevangen genomen en opgesloten in de gevangenis van Tiandjoer, zijn vermoord. Hun namen zullen binnenkort worden doorgegeven. Tevens zijn negen Nederlanders, die door de Indonesiërs als gijzelaars naar Buitenzorg waren ge voerd, eveneensdoodgeschoten. Ook in het gebied van Ambarawa heerscht nog vol komen anarchie, al zullen de ruim 1090 Nederlanders en Indo-Europeanen, die in de gevangenis aldaar verblijven, naar de kampen worden overgebracht. De geallieerde troepen te Semarang hebben thans de sterkte van een brigade, zoodat ook spoedig hier verbetering kan worden verwacht. De ge vangengenomen Rapwi-soldaten zullen door de nationalisten weer in vrijheid worden ge steld. Ook het vliegveld van Semarang is thans in geall. handen. EERSTE KRANT IN BATAVIA. Nog deze week zal het eerste nummer van ,,Het Dagblad" verschijnen, dat tevens het eerste Ned. dagblad is na de bezetting van Indië. Redacteuren zijn de heeren Bel on je en H. F. Joel. SOEKARNO LAAT GELD DRUKKEN. Een der leden van het ministerie Soekarno heeft verklaard, dat de ..republiek" van olan is binnenkort haar eigen geld te gaan druk ken. Deze ..papieren guldens der Ind. repu bliek" zullen worden gedrukt op vier geld- druk persen. EEN DIRECTEUR-GENERAAL VOOR HET VERKEER Naar wij vernemen is ir F. Q. den Hollan der bot voor kort dir.-gen. voor Handel en Nijverheid, benoemd tot dir.-generaal voor het Verkeer. Deze functie ressorteert onder het ministerie van Verkeer en Energie. Dui'sch and er nnder of op de been Churchill oefent critiek op de regeering. Tijdens een bespreking van het demobili satieplan der Regeering zeide Churchill, dat het niet moeilijk zou zijn Duitschland er onder te houden, doch dat het veel moei lijker is het op de been te houden. Hij achtte 1 millioen man voldoende en z.i. gaat de régeering te langzaam té werk, nu er 2\\ mill, menschen overtollig in het leger zijn. De regeering wees er op, dat de demobili satie vooral een kwestie van transport was en dat daarom de rede van Churchill „zeer onverantwoordelijk en boosaardig" was. DUITSCHE BURGERSLACHTOFFERS DER BOMBARDEMENTEN Minister-president Attlee heeft in het La gerhuis medegedeeld, dat ongeveer 259.000 burgers in Duitschland gedood zijn door luchtbombardementen tusschen Oct. 1940 en Jan. 1945. Tusschen 1 Fe'br. en 8 Mei 1945 zijn nog 100.000 gedood. Het aantal gewon den in de eerstgenoemde periode bedroeg ongeveer 430.000, aldus Attlee. P.O 0. te Woerden doet goeden slag Te Woerden was op 3 Sept. j.l. bij een ouden heer een dame als huishoudster in be trekking gekomen, die volgens haar sollici tatie, in 't bezit was van een diploma hulp in de huishouding. Zij had een valschen naam opgegeven en dacht aldus de verlangde rust gevonden te hebben. Uitgevonden correspon dentie bleek namelijk, dat ze den P.O.D. zeer vreesde. De Woerdensche P O D. kwam daar echter achter, arresteerde haar en ofschoon zij zich aanvankelijk kranig hield, zakte ze tenslotte toch door de mand en gaf zij toe reeds in 1933 lid der N.S.B. te zijn geworden. In Sept. 1944 was zij met vele anderen N.S. B-ers naar Duitschland gegaan, om een paar maanden geleden weer terug te komen, ge wapend met een soort bewijsstuk, waarop ook die valsche naam voorkwam. Zoodoende werd ze aan de grens doorgelaten en toog ze eerst naar Den Haag, om vervolgens naar Vlaardingen te gaan, waar ze een nieuwe stamkaart wist machtig te worden. Tenslotte belandde ze in Woerden als huishoudster. Na haar arrestatie verklaarde zij tien jaar typiste te zijn geweest op het hoofdkwartier der N.S.B. en secretaresse van de Blocq van Scheltinga, terwijl ze den laafcsten tijd ty- DAT bij een auto botsing te Laren de 28- jarige motorrijder Th. S. de Z. uit Baarn werd gedood. DAT heden alle reeds verstrekte vergun ningen voor aankoop van accu's, uitgegeven door de bureaux der Rijksverkeersinspectie, ongeldig zijn verklaard, daar deze bureaux thans nieuwe vergunningen zullen verstrek ken. DAT d£ bekende Limburgsche advocaat, Mr. P. Tripels uit Roermond, 25 Oct. 40 jaar gepromoveerd zal zijn. DAT de radioverbinding met Suriname is hersteld. DAT het Permanente Hof van Intern. Jus titie Vrijdag a.s., onder voorzitterschap van den president J. G. Guerrero, in het Vredes paleis te 's-Gravenhage bijeenkomt. DAT B. en W. van Waalwijk f 10.000 willen beschikbaar stellen voor een nieuw bouwplan, hetwelk ook voor de Langstraat van vérstrek kende beteekenis zal zijn. DAT de Ned. r-egeering, als een duurzame herinnering aan Nederland, 100.000 tulpen bollen aan Canada heeft aangeboden, welke bollen zullen worden geplant op het Do minionplein te Montreal. DAT Brede deze week zijn bevrijdingsfeest zal vieren, waaraan een Poolsch voetbal-elf tal, een Poolsch muziekcorps, een Poolsch tooneelgezelsehap en de Poolsche pianist Ste fan Askenase zuilen medewerken. DAT de spelling-conferentie tusschen Ne- J?er^n(*België een zeer bevredigend verloop heeft gehad en in November te Brussel zal worden voortgezet en DAT na afloop van de besprekingen de Ned. delegatie vermoedelijk een wetsvoorstel bij de Ned. Regeering zal indienen, welke de wijze van invoering van de schrijfwijze der Ned. taal regelt. DAT de „Nieuw-Amsterdam", die te Southampton wee>r in vred-es kleuren is ge schilderd, morgen met Ned. troepen zal uit varen naar Indië DAT tegen het einide van deze maand de 3e divisie Canadeezen, die na den strijd in Sicilië voor het eerst het vasteland van. Europa betrad, naar Canada zal teruigkee- ren, waarna er nog ongeveer 100.000 Canadee zen in ons land overblijven.. DAT de bankinstellingen vergunning heb ben gekregen tot het vrijgeven van tegoed op geblokkeerde rekeningen ter betaling van voo rscbofchef fin gen op den omslag oorlogs schade. versohuldigd aan molestverzekerings- maatsehappij en DAT tevens een veiguixnang is verleend tot het vrijgeven van tegoed op geblokkeerde rekeningen van eierhandelaren. DAT in het zwaar geteisterde Venraay dezer dagen de eerste Ned. voetbalwedstrijd bij kunstlicht werd gespeeld. DAT onder de arbeiders, die door de Gem. Arbeidsi'eserve te A'dam bij verschillende objecten waren te werk gestéld, een conflict is uitgebroken, daar zij m.i.v. 22 Oct. tegen ae coord loon moeten gaan werken. DAT in het academiegebouw te Groningen een gedenkplaat, met de namen der tusschen 19401945 omgekomen studenten en oud-stu denten der Universiteit, zal worden aange bracht, waarvoor men eventueel namen kan opgeven aan het adres; Waterloolaaai 7, te Groningen, DAT het s.s. „Willem van Oranje"" heden avond vanuit Dublin te Rotterdam wordt verwacht met 160 ossen en 600.000 kg suiker aan boord, deel uitmakende van de schen king van Ierland. DAT de verkeersstremming over de schip brug te Hedel gistermiddag is opgeheven. DAT de regeering de noodige gelden heeft beschikbaar gesteld voor een te A'dam te organiseeren tentoonstelling van het verzet. DAT de Eereraad voor de kleinkunst zijn afkeuring heeft uitgesproken over de hou ding van vele kleinkunst-artisten tijdens de bezettingsjaren, doch afziet van het publi- ceeren der berispte personen. DAT in tegenspraak met het A.N.P.- bericht de Canadeesche en Britsche soldaten niet drie gasten in hun militaire clubs mo gen introduceeren, doch, evenals de Ned. soldaten, slechts één mannelijke of vrouwe lijke gast. DAT het weer is toegestaan zonder ver gunning gietijzeren closetreservoirs te fabri- ceeren. DAT jhr mr dr E. A. v. Beresteyn, te Vier houten, oud-raadslid van Den Haag, is be noemd tot raadadviseur voor Kunsten en Wetenschappen bij het dept. v. O., K. en W. DAT de Belgen wegens gebrek aan ver trouwen in hun eigen geld a-1 tot 50 francs voor één Nederl. gulden geven. DAT de heer G. J. W. van Zitterateyn op nieuw is benoemd tot voorz. van den Kon. Ned. Schaakbond. DAT het ruim 80-jarige oud-KameiTid W. H. Vliegen is benoemd tot lid van den Raad van Toezicht van die Rij ksveraekeringsbank. piste aan het „kabinet" van Mussert was ge» weest. Als zoodanig had ze een belangrijke vertrouwensfunctie. Na in de gevangenis te Scheveningen met Mussert en de Blocq van Scheltinga te zijn geconfronteerd, bekenden deze hearen dat men hier te doen had met de 39-jarige Cor nelia Brantsma, een felle N S.B.-stier, wier vader en eenige broer resp te Harderwijk en Westerbork als N.S.B.-ers zijn opgesloten. Behalve van haar, kwam men ook nog op t spoor van een groot bedrag aan geld, het welk een van het tweetal bij zich had. en de P.O.D. meent met de arrestatie van de ty piste een goeden slag te hebben geslagen, daar zij met vele interne zaken van de N.S.B. op de hoogte is geweest en daar wel het noo dige over zal kunnen vertellen. EXTRA JAM? Een der dagbladen had een bericht, dat we verblijd zouden worden met een half pond extra-jam. Naar men ons echter mededeelt is het nog zoo ver niet. Wel is een onderzoek gaande of het mogelijk is de winkeliers wat ruimer te bevoorraden met bepaalde artikelen. Daartoe behoort ook jam. Dat de bevoor rading reeds aan den gang zou zijn en we binnen twee weken 250 gram jam extra zou den ontvangen, is te ver vooruit gegrepen. Het „extra" wordt zelfs zeer twijfelachtig genoemd. BE GROOTSTE BOK VAN NEDERLAND TERUG. De grootste bok van Nederland, de „He racles", welke een capaciteit heeft van, 250.000 kg, is in Duitschland vrijwel onbe schadigd teruggevond; n en reeds naar Delf zijl getransporteerd. Binnenkort wordt deze bok, die eigendom is van Kraayeveld's Trans port Maatschappij N.V., naar Rotterdam teruggesleept. TWEE IJSBREKERS UIT DUITSCHLAND TERUG. De ijsbiekers 1 en 11, die in September 1944 door de Duitschers naar Hamburg wer den weggevoerd, zijn thans met behulp van de Nederiandsche marine, via IJmuiden te ruggebracht. De schepen zijn eigendom van de Vereenigirug voor Scheepvaartbelangen. Dat deze schepen thans weer terug zijn is van het grootste belang voor de scheepvaart in Nederland, omdat zij onontbeerlijk zijn voor het ijsvrïjhouden van het Noordzee kanaal. Buien en wind, aldus De Bilt. Tot morgenavond wordt verwacht: Aan vankelijk nog krachtige, aan de kust storm achtige Zuid-Westelijke wind, later tijdelijk afnemend. Wisselende bewolking, plaatselijk regenbuien, iets koeler. Wind- en stormwaarschuwingsdienst alle districten: hedenmorgen 11 uur. waarschu wing voor harden wind. ZON EN MAAN Mongen Zon op 7.20 en onder 17.28; Maan, op 19.45 en onder 11.29 Op 27 Oct T "-atstai Kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1