ill: Mimwe £na^(ht
Groote schoonmaak op de Ned. Geldmarkt
Levert ai Uw papiergeld vóór 26 September in
LDist <11
ie serie: 1 April 1920-15 October 1941
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1945
2e Serlet le Jaargang: vanaf f Mel 1945, No. 10T
tl oofdred acteur:
H DIEMEJ-
Redactie;
B VAN DER ROS
Postrekening 5 8 9 3 6
Cliristelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken
„Staoluastidj is ahcbkucfl
myn Ijert in leyyenspetlj
Levenslang en twintig jaar
opgelegd
Aan twee leden van de Waffen-S.S.
Het Bijzondere Gerechtshof te 's-Graven
hage heeft heden uitspraak gedaan in de
zaken tegen een tweetal Nederlandsche
S.S.'ers. E. de Kerf uit Axel en A. Ros uit
Katwijk, die beiden vrijwillig waren toege
treden tot den Landstorm Nederland en
later waren opgenomen in de Waffen S.S.
Wegens het vrijwillig treden in vijandelijken
krijgsdienst in oorlogstijd werd E. de Kerf
tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld, be
nevens ontzegging van het actieve en pas
sieve kiesrecht voor het leven. Verd. werd
verlof gegeven tot cassatie.
A. Ros werd tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld. wegens het treden in
vijandelijken krijgsdienst in oorlogstijd en
het deelnemen aan beroovingen van Neder
landers.
Voorts ontzegging van het kiesrecht voor
het leven en verlof tot cassatie.
In beide gevallen had de procureur-fis
caal de doodstraf geëischit.
De zaak tegen H. W. G. Holland uit Delft,
tegen wien de proc.-fiscaal 5 jaar gevange
nisstraf had gevraagd wegens het aanbren
gen van een luisteraar naar de Engelsche
radio, werd voor nader onderzoek naar den
Raad-Commissaris terug verwezen.
J. van Elk uit Noor dwijker hout werd tot
4 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens
medeplichtigheid aan diefstallen van levens
middelen door een als Duitsch militair ver
kleed medeplichtige, die inmiddels is over
leden. De eisch was 5 jaar. Voorts werd
verd,. voor 10 jaar het passieve en actieve
kiesrecht ontzegd en verlof tot cassatie ge
geven.
De Duitscher G. Hampe, leeraar te Leiden,
werd tot 1 jaar gevangenisstraf veroordeeld
wegens het aangeven van een Leidschen
jongen voor den Arbeidsinzet in Duitschland.
De eisch was 5 jaar. Verlof tot cassatie werd
verleend.
In de zaak tegen J. J. Griffioen te Woer
den, werd wegens onvolledigheid der dag
vaarding deze nietig vertelaard, zoodat een
nieuwe vervolging zal moeten worden in
gesteld. De eisoh was 10 jaar.
Van Genechten zal 3 October
terecht staan
Naar de procureur-fiscaal van het Haagsch
Bijzonder Gerechtshof ons mededeelt, zal
prof. mr dr R. van Genechten, de vroegere
procureur-generaal bij het Gerechtshof te
's-Gravenhage en commissaris der provincie
Zuid Holland, op 3 October a.s. om 10 uur
terecht staan.
EEN VIJFDE AMERIK. SCHEEPVAARTLIJN
OP NEDERLAND.
Na de Bersteinlijn, de Black Diamondlijn,
de South Atlantici ij n en nog een vierde
onderneming heeft thans de Shepard Steam
ship Cy het plan kenbaar gemaakt om een
geregelden dienst te openen tusschen Ameri-
kaansche en West-Europeesche havens, w.o.
Rotterdam.
Giro-kantoor stoot heden zijn
poorten
Voorloopig dus geen opdrachten verzenden
Het ministerie van Financiën deelt mede,
dat in verband met de maatregelen tot zui
vering van het geldwezen de Postchèque- en
Girodienst met ingang van heden tpt nader
order is gesloten. Opdrachten tot overschrij
ving en uitbetaling, die op 12 Sept. niet door
het Centraal Girokantoor zijn afgehandeld,
worden niet meer in behandeling genomen.
De cp 13 September op het Centraal Giro
kantoor aanwezige opdrachten tot over
schrijving worden afgehandeld.
De sluiting was reeds heden noodzakelijk
door derf achterstand van den Postchèque-
en Girodienst, die nu gelegenheid krijgt om
de diverse rekeningen tot den eigenlijken
blokkeeringsdag bij te werken.
Tenslotte zij er nadrukkelijk op gewezen,
dat storten bij de postkantoren op postreke
ningen tot en met 25 September mogelijk
blijft en dat postchèques. waarvan de ad
viezen reeds op de uitbetalingskantoren bc-
rustentot en met 25 September door die
kantoren worden uitbetaald.
K.L.M. opent eerste binnenl.
luchtlijn
De binnenlandsche burgerluchtvaart zal a.s.
Maandag worden geopend met den vlieg-
dienst Amsterdam Eindhoven Maastricht,
die zooals men weet ten behoeve van over
heidspersoneel door de regeering is inge
steld. Aan de eerste vlucht zal, naar wij
vernemen, een eenigszins officieel cachet
worden gegeven.
Deze vlucht zal worden meegemaakt
door den minister-president prof. ir W.
Schermerhorn, den minister van Verkeer en
Energie: ir Th. van Schaik en den wnd. di
recteur der K.L.M.den heer H. Martin.
In dit verband vernamen we nog, dat de
militaire bezetting van het vliegveld Wel
schap" bij Eindhoven 20 Sept. wordt opge
heven en dit vliegveld geheel ten dienste
komt van de burgerluchtvaart.
ATOOM-TREINEN?
Volgens den Amerikaanschen hoofdinge
nieur Ralp Lucas van de „Industrial and
development company" zou een theekopje
kwikzilver-atomen bij splitsing voldoende
kracht ontwikkelen om een locomotief
met 120 goederenwagons 45 reizen vice-
versa te laten maken tusschen New York
en San Francisco. In de U.S.A. zal dan
ook door de New York Central Railway
een locomotief worden uitgerust met een
kwikzilverturbine, teneinde met het split
sen van kwikzilver- en staal-atomen in
die richting te experimenteeren.
ONZE AMBASSADEURS TE WASHINGTON
EN LONDEN IN DEN HAAG.
Onze ambassadeurs te Washington (jhr
dr J. Loudon en te Londen (jhr mr E. F. M.
J. Michiels van Verduynen) zijn vergezeld
van hun echtgenooten voor een veertien-
daagsch bezoek in Nederland aangekomen.
En het hart doet nog meer pijn, wanneer men daarnaast het oude geliefde beeld
van vreugde en geluk van voor den oorlog aanschouwt.
Er is slechts een oplossing: aanpakken!
GISTERAVOND heeft de Minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck, zijn aange
kondigde rede gehouden over de komende maatregelen tot saneering van het geld
wezen. Woensdag 26 Sept. a.s., aldus de minister, zal al het in omloop zijnde papier
geld zijn geldigheid verliezen. Ook worden alle tegoeden bij banken, spaarbanken en
giro-instellingen dienze'.fcei dag geblokkeerd
Ieder gezinshoofd zal vóór 26 September een bedrag van f 10.per gezinslid tegen
nieuw geld kunnen inwisselen.
Particulieren mogen echter in de inleveringsweek niet meer inleveren dan f 300.
per gezin: dit maximum geldt ook voor alleenstaande personen. Voor bedrijven geldt
deze v -g pchter niet.
Met een verdere beschikbaarstelling van nieuw papiergeld zal direct na afloop van
de inlevering een begin worden gemaakt en volgens bepaalde maatstaven zullen dan
•ook de geblokkeerde rekeningen worden vrijgegeven.
Minister Lieftinck verklaarde, dat in het afgekondigde navorderingsbesluit i.z. de be
lastingen, het bankgeheim is opgeheven.
De minister, die tevens o.a. een ..heffing in eens" aankondigde, besloot zijn rede met
de slimmerikken er op te wijzen, dat hij voor hen nog verrassingen in petto had. en
r:ep tot medewerking op
MINISTER LIEFTINCK heeft gisteravond
in een radiorede vim 25 minuten de
verwachte geldsaneering toegelicht.
Hij achtte dezen maatregel voor den we
deropbouw des lands onmisbaar. De geld-
overvloed heeft od den arbeidslust niet be
vorderend gewerkt, houdt den zwarten han
delaar op het tooneel. Wat tot nu toe ge
schied is. kan echter slechts als voorberei
dend werk gelden. De minister kon voor
deze uiterst gewichtigte zaak voortbouwen
op de door zijn ambtsvoorganger gelegde
grondslagen. Voor het drukken van ons
nieuwe geld hebben we in Londen dat
voor vele landen soortgelijke orders heeft
loooen voorrang verkregen. Ook in Ne
derland is een deel gedrukt. Thans meent
de minister den stap te kunnen wagen en
de inwisseling van het resteerende geld te
kunnen doen plaats vinden. Daarom is gis
teravond de beschikking ..GELDZUIVERING
1945" in het staatsblad verschenen, in ver
band met den stap, die over 14 dagen zal
worden gedaan.
De geldzuivering komt dus niet als ver
rassing. Men kan tijdig rekening houden met
hetgeen zal worden verlangd.
Wat gaat geschieden?
Woensdag 26 September verliest al het
thans in omloop zijnde papiergeld zijn gel
digheid: alle bankbiljetten, alle zilverbons
en alle muntbiljetten, die door de geallieer
de troepen in omloop zijn gebracht. Met
ingang van denzelfden dag worden alle te
goeden bij banken, spaarbanken en giro
instellingen geblokkeerd.
Deze vraag beantwoordende, zeide de mi
nister
Gedurende de inleveringsweek en waar
schijnlijk nog enkele dagen daarna, zal er
vrijwel geen contant geld in omloop zijn.
Het zou het beste zijn, als geen nieuw geld
in omloop kwam voordat al het oude geld
uit de markt is. dat is dus aan het einde
van de inleveringsweek. Wanneer dit be
ginsel in volle gestrengheid werd doorge
voerd, zou gedurende meer dan een week
het betalingsverkeer geheel stil staan
Om dit te voorkomen zal ieder gezins
hoofd in staat worden gesteld vooraf, dat
wil zeggen vóór 26 September a.s., een
klein bedrag aan oud geld tegen nieuw geld
in te wisselen. Voor hen die niet leven in
gezinsverband wordt een gelijke mogelijk
heid geschapen.
Dit nieuwe geld zal worden uitgereikt
door de distributiediensten tot een bedrag
van tien gulden per persoon. Een gezin van
vijf personen kan dus de beschikking krij
gen over f 50.Het genoemde bedrag is be
stemd om gedurende de inleveringsweek de
normale huishoudelijke uitgaven te doen.
Grootere betalingen zullen moeten worden
uitgesteld.
Op den Zaterdag (29 Sept.) in de inleve
ringsweek zal de normale wekelijksche loon-
betaling niet kunnen plaats vinden, om de
eenvoudige reden, dat er op dien dag geen
betaalmiddelen beschikbaar zullen zijn. De
werkgevers worden uitgenoodigd om, voor
zooveel zulks verantwoord is, loonvoorschot-
ten te verleenen. opdat b.v. groote gezinnen
inderdaad in staat zullen zijn per hoofd
f 10.oud geld tegen nieuw geld in te
wisselen. Verder zal al het noodige worden
gedaan om ervoor te zorgen, dat zoo spoedig
mogelijk na het eind van de inleverings
week op 4, 5 of 6 October dus een
dubbele loonibetaling zal kunnen geschieden.
Ook de maandsalarissen over September
zullen pas in de tweede helft van de eerste
week van October kunnen worden voldaan,
evenals de uitbetaling van wachtgelden, pen
sioenen en lijfrenten e.d., alles natuurlijk in
nieuw geld.
Verbijsterend is de indruk, dien men krijgt wanneer men in deze dagen een bezoek
brengt aan Scheveningen's boulevard.
DAT de zwemwedstrijden in Denemarken
niet kunnen doorgaan omdat er geen vlieg
tuig beschikbaar is.
DAT in Enschedé een hius-aan-huis-tel-
Jding wordt gehouden om het tijdens de be
zetting in wanorde geraakte bevolkingsre
gister weer betrouwbaar te maken
DAT Amsterdam na de vele schepen we
derom vijftig vrachtwagens mei huisraad
aan Arnhem heeft geschonken, waardoor
200 gezinnen van' het allernoodzakelijkste
zijn voorzien.
DAT op den Rjj'ksstraatweg Borne-Zen-
deren de agent ter Schuur en een 20-jarig
meisje door een verkeersongeluk 2ijn ge
dood.
DAT „Medisch Contact" :n een adres aan
den min.-president en den min van On
derwijs uiting heeft gegeven aan zijn be
zorgdheid en ontstemming inzake de zui
vering van de hoogleerarencorpcen
DAT binnenkort een Staatscommissie zal
worden benoemd om een herziening van
het statuut der Ned. Bank voor te bereiden.
DAT 4.000 Amerikaansche legerauto's aan
de Ned. regeering zijn overgedragen ten
behoeve van de voedsel- en brandstof voor
ziening en reeds een aantal dezer wagens
zijn afgeleverd.
DAT het 30.000 ton metend Ned. motor
schip „Oranjefontein" Engeland verlaten
heeft met zijn eerste lading vr^desgoederen
voor Australië.
DAT voorloopig geen poststukken naar Al
banië kunnen worden verzonden en voor
Tsjecho-Slowakije uitsluitend luchtpost wordt
aangenomen.
DAT 4 distributie-ambtenaren uit Nieuw-
kuik, Vlijmen en Drummen zijn gearresteerd
Wegens fraude met distributiebescheiden.
DAT de commissaris der Koningin in Gel
derland het stakingsbesluit van burgemeester
Knoppers van Heteren heeft ingetrokken.
DAT het water in de Wieringermeer thans
50 cm is gezakt.
DAT de Nijmeegsche bevolking het 2e ba
taljon van het Kensington reg. „Princess
Louise", hetwelk o.m. een belangrijke gift
schonk aan ons Roode Kruis, als uiting van
dankbaarheid een oorkonde heeft aangebo
den, geteekend door Prinses Juliana.
DAT oud-min. ir Th. P. Tromp het zweef
vlieg tuigkamp te Leende heeft bezocht, waar
het puikje van de Ned. zweefvliegers bijeen
is tot Zaterdag a.s.
DAT oud-minister F. C M Wijffels, na
zijn eervol ontslag werkzaam als ingenieur
bij de staatsmijnen, thans is benoemd tot
inspecteur-generaal dezer -mijnen.
DAT per 1 Oct. het M.G. m geheel Lim
burg zal zijn opgeheven.
DAT de heer A. S. Dreesmam, dir. van
de N.V. Vroom en Dreesmann te Nijmegen,
aldaar op 48-jarigen leeftijd is overleden.
DAT Zuid-Afrika 25.000 kisten en baleti,
tezamen ruim 2500 ton. boven- en on der-
kleeding, schoeisel en levensmiddelen naar
Nederland zal zenden.
DAT de heer P. W. J. Vonck benoemd is
tot burgemeester van Wessem.
DAT op Schouwen-Duiveland een anti-
ra ttencampagne wordt gehouden.
DAT architect Ir Jos. Klijnen te Den Haag
benoemd is tot adviseur van de Stichting
Stedenbouwkunde in Limburg.
DAT Gouda in den komenden winter de
zorg voor een aantal Venlosche kinderen op
zich zal nemen.
DAT 80 tabaksgrossiers uit W. Brabant te
Den Bosch een protest vergadering hebben
belegd naar aanleiding van de hun opge
legde administratieve werkzaamheden en de
vergunningen voor gemengde bedrijven.
DAT gistermiddag om 3 uur het eerste
medische team van de Ind. Kamer van het
Roode Kruis per auto naar Valkenburg is
vertrokken, om per vliegtuig naar Engeland
door te reizen.
DAT de bekende radio-spreker G. A. v.
Bovene gisteren in Londen is gearriveerd
en volgende week in Nederland zal aan
komen.
DAT de subsidies, die de regeering thans
verleent voor de diverse distributie-artike
len, f600 tot f 1000 per jaar bedraagt.
Bijzondere Raad van Cassatie
samengesteld
Met ingang van den dag van indiensttre
ding zijn voor den duur der instandhouding
van het college benoemd: in den bijzonde
ren raad van cassatie:
tot rechtsgeleerd raadsheer: mr D. J. Voe-
genc <x«st en procureur te 's-Graven-
'itair raadsheer: F. J. Heeris,
sc' -^c'nt: mr D. Tollenaar, hoofd-
offic .an administratie der 2de klasse:
tot substituut-griffier: mr A. F. Hoorweg,
substituut-griffier bij het kantongerecht te
's-Gravenhage.
REORGANISATIE VAN DE POLITIE.
Wij vernemen dat spoedig te verwachten
is e^n wetsbesluit, houdende nadere voorzie-
n''"1" t"n aanzien zoowel van de organisatie
als -*e taak der Nederlandsche politie.
regen, zegt de Bilt
.i-vond is de verwachting: zwaar
bev. geheel bedekt, tijdelijk regen, la
ter opklarend, iets koeler, matige, aan de
kust krachtige Zuid-westelijke wind.
Zon een Maan
Morgen: Zon op 7.12 en onder 19.59: Maan
op 15.26 en onder 23.31. Morgen eerste kwar
tier, op 21 Sept. volle maan. en op 28 Sept.
laatste kwartier.
