mmm gtitedft R.A.F. demonstreert 15 Sept. op Ypenburg IDist <11 Doodstraf geëischt tegen menschenbeul Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941 DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1945 2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 101 Postrekening 5 8 9 3 6 Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „Staal DflSlixi) is gljebleonl myn bert in te<jfetisp«lg A.bonnenic.. £0.26 per week f 1.10 per maand f 3.25 per kwartaa Hoofdredacteur: H DIEMEi Redactie: B VAN DER ROS Honderden toestellen nemen er aan deel Op 15 September a.s. aal door de Engel- sche luchtmacht een groot luchtvaarttour- nooi worden gehouden op het vliegveld Ypenburg te Rijswijk. Eenige honderden vliegtuigen zullen aan deze demonstraties deelnemen, waaronder het Nederlandsche Spitfire squadron. Het tournooi zal toegan kelijk zijn voor het publiek tegen entrée- prijzen. De opbrengst zal ten goede komen aan de Nederlandsche slachtoffers van luchtaanvallen. Tal van hooge Nederlandsche en Engel- sche autoriteiten zullen de demonstraties, die om 2 uur 's middags aanvangen, bijwonen. De toegangsprijzen bedragen f2, f5. f 10 en f25. De -ntréebiljetten zullen o.a. vanaf Dinsdag 11 September vrkrijgbaar zijn bij de informatiebureaux vo de Nederlandsche Jhr. Tjarda van Starkenborgh vandaag in Nederland? De R.V.D. deelt mede, dat de G.G. van Ned.-Indië, jhr mr A. W. L. Tjarda van Star kenborgh Stachouwer na bevrijd te zijn uit zijn gevangenschap, heden namiddag in Nederland zal arriveeren. CANADA STUURT 50.000 NEDERL. MILITAIRE UNIFORMEN De Ned. Regeering heeft dezer dagen een aanbieding inzake levering van boven- en onderkleeding voor 50.000 militairen aan vaard. Deze levering, welke tevens keuken gerei en verdere benoodigdheden voor lege ring bevat, zal nog vóór het einde van het jaar plaats vinden. VOORBARIGE GELDZUIVERINGS- BERICHTEN Naar men ons van de zijde van.het Dept. van Financiën mededeelt, zijn de dezer dagen in verschillende dagbladen verschenen be richten betreffende de uiteindelijke geldzui- vering zeer voorbarig en gedeeltelijk onjuist. Nadere mededeelingen volgen. BON 644 UITERLIJK ZATERDAG VOOR-INLEVEREN VOOR JAM Bon 644 der 6e noodkaart kan men t/m a.s. Zaterdag bij een winkelier (die ook vroeger jam verkocht) als bestelbon inleveren voor jam. Den eersten keer dat jam wordt af geleverd is men verplicht van dien winkelier, waar men zijn bestelbon heeft afgegeven, de jam te betrekken. „STAD"- EN „LAND"-BONNEN IDENTIEK. De bonnen der 6e noodkaart zijn. ongeacht of daarop de aanduiding „stad" of „land" voorkomt, zoowel in stadsgebied als in lands- gebied geldig. Radio-medewerkers worden gezuiverd Wat de desbetreffende commissie besloot De desbetreffende Zuiverings Cie heeft be sloten dat het een ieder die, hetzij indivi dueel, hetzij' in georganiseerd verband (dus als orkesten bv.) na 1 April 1941 datum waarop de Nederlandsche Omroep geacht wordt een nationaal-socialistische instelling te zijn geworden voor de microfoon is opgetreden of den omroep op eenigerlei wijze naar buiten heeft vertegenwoordigd, verbo den is gedurende een tijdperk van 5 maan den, ingaand 5 Mei 1945 en eindigende 5 October 1945, voor de microfoon op te tre den of den omroep naar buiten te vertegen woordigen, behoudens in bijzondere door de commissie te beoordeelen omstandigheden. Langere schorsingen of andere sanctie-maat regelen zijn echter niet uitgesloten. DAT de door het feijzonder Haagsch Ge rechtshof uitgesproken doodstraffen met den kogel zullen worden voltrokken. DAT het niet verstandig is wanneer zich in den lande diverse comités vormen voor hulpverleening aan Indië, doch men zich met z'n plannen beter kan wenden tot de Oost- Indische Kamer van het Roode Kruis, Prinsessegracht 33 te Den Haag. DAT politieke bezwaren tegen journalisten, dagbladdirecteuren en andere leidende figu ren uit het krantenbedrijf vóór 10 Sept. kunnen worden ingediend bij de afd. Pers zuivering van het dep. van Binnenl. Zaken, Kazernestraat 3 te Den Haag. DAT dezer dagen een paar onder Poolsche vlag varende loggers, die in Sc heven ingen thuis hoorden, aldaar zijn teruggekeerd. DAT alle officieren en adspirant-offi- cieren, die na 15 Juli 1940 krijgsgevangen zijn geweest en van de Cie. Verantwoording Krijgsgevangen Officieren nog geen vragen lijst toegestuurd kregen, verzocht worden •naam, rang en adres te melden bij den secre taris dier Ci^, Binnenhof 21 te Den Haag. DAT Zeeuwsch-Vlaanderen nog niet 1 pro cent der Ned. bevolking omvat, doch des ondanks 40 procent der productie van ge zwingeld vlas, 25 pi'ocent van alle klompen en 13 procent van de totale suikerproductie levert. DAT de „Nieuw Amsterdam" gedurende den heelen oorlog 440.000 mijlen aflegde zonder schade op te loopen en 337.000 man troepen vervoerde. DAT amateurtelers, die hun tabak willen laten verwerken tot shag. rook- of pruim tabak, zich vóór 30 Sept. kunnen wenden tot de fa. P. D. Schilte te 's Gravenhage en voor sigaretten tot fa. Laurens te 's Gravenhage, die desgevraagd alle inlichtingen toezenden. DAT er een schaakwedstrijd per radio tusschen de Sovjet-Unie en de V.S. is ge houden, welke door de Russen met 82 ge wonnen werd. DAT de hoogste Britsche marine-autoriteit spoorwegen op de stations te Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Leiden, Utrecht en Haarlem en tevens bij den voorlichtingsdienst der luchtstrijdkrachten op het vliegveld Ypen burg. Nadere mededeelingen volgen in de pers en over de radio, o.a. in het programma voor de Nederlandsche strijdkrachten op Vrijdag 7 September - "s avonds half 8 tot 8 uur. „Chr. Huygens" doormidden gebroken De „Christiaan Huygens" is gisteren door midden gebroken. De kapitein en de beman ning zijn van het schip gegaan. Daaruit blijkt dus dat de maatschappij het schip als geheel verloren beschouwt. CHRIST. HIST. UNIE Bet versterkt hoofdbestuur van de Ohr. Hist. Unie kwam te Utrecht in vergadering bijeen onder presidium van den heer H. W. Tilanus. Zoowel uit 't Noorden als uit 't Zui den waren de leden opgekomen. Mr J. Schok king sprak den voorzitter, die zoo langen tijd in gijzeling vertoefd heeft, hartelijk toe. De vergadering droeg aan het Dag. bestuur op het ontwerpen van een urgentieprogram, voorts om besprekingen te blijven voeren in het politiek convent, dus met alle politieke partijen en ook met de andere Prot.Chr. par tijen samen te spreken over de mogelijkheid van federatief samenwerken in de toekomst. Ranselde landgenooten in Duitsch concentratiekamp te Brunswijk af Het Haagsche Bijzondere Gerechtshof heeft gisteren weer een aantal zaken be recht. De straffen waren opnieuw niet malsch: doodstraf en vele jaren gevange nisstraf. De zwaarste zaak had men als laatste op de rol geplaatst nl. die tegen den Delftschen bankwerker C. Dijksman, die in 1940 was opgetreden als wachtsman in een concen tratiekamp bij Brunswijk, in welke hoeda nigheid hij meermalen Poolsche en Neder landsche arbeiders met een knuppel had afgebeuld. Verd. ontkende wachtsman te zijn ge weest. Hij was door de Duitschers aange steld tot vertrouwensman. Hij ontkende ge slagen te hebben, wel heeft hij éénmaal iemand afgerost, omdat hij hem beleedigd had. Een getuige uit Delft, die in het concen tratiekamp gezeten heeft, verklaarde gezien te hebben, dat verd. verschillende malen Hollandsche jongens heeft geslagen. Ook Po_ len heeft hij mishandeld. Ze werden met een knuppel geslagen. Get. moest zelf voor verd. onder een kraan gaan staan, waardoor hij door en door nat werd. Verd. was zelf oor spronkelijk gevangene in het kamp geweest. Verd. ontkende anderen geslagen te heb ben; alleen van Velzen met wien hij ruzie had gehad. Een tweede getuige bevestigde, dat verd. verschillende Hollanders had geslagen. Verd. was aangesteld tot knuppelaar (gelach). Verd. heeft verschillende gevangenen beest achtig mishandeld en ook koude-water-on- derd om peling toegepast, tot ze met totaal natte kleeren, ook in den winter, hun werk zaamheden moesten voortzetten. Verd. heeft gevangenen zoo mishandeld., dat ze neer vielen. De proc.-fiscaal, mr Dyserinck, achtte be wezen, dat verd. misbruik heeft gemaakt van hier te lande, Sir Gerald Dickens, die begin volgende week ons land gaat verlaten, op een afscheidsdiner bij schout bij nacht G. W. Stoeve een kristallen bowlstel aangebo den werd. DAT een aantal teekenaars en reclame schilders zich hebben vereenigd tot een Communistisch Kunstenaars Collectief, ten einde de propaganda der C.P.N. te stimu- leeren. DAT de op Duit^he leest geschoeide organisatie-Woltersom met haar hoofd groepen, bedrijfs-, vak- en ondervakgroepen niet verder zal worden afgebroken dan voor de oprichting van een democratisch lichaam noodzakelijk- is. DAT de hoeveelheid bloembollen, die Engeland van ons wil koopen, een waarde van 750.000 pond sterling vertegenwoordigt en naar de U.S.A., Canada en Zweden reeds zendingen onderweg zijn. terwijl met Zwit serland, België en Frankrijk onderhandeld w or dit. DAT Zaterdag a.s. te Bergen (N.H.) de volksuniversiteit „De Zandhoeve" wordt ge opend. DAT de vakgroep Groothandel in visch protest heeft aangeteekend tegen de onlangs verlaagde visohprijzen, daar naar haar meening de bedrijfskosten te veel zijn ge stegen. DAT het aan de „Daily Telegraph" ont leende bericht, als zou de Ned. regeering 1/2 milliard pond sterling schadevergoeding hebben geëischt, niet juist is, doch onze regeering wel over een maand ongeveer een „claim" zal indienen. DAT terwijl Nederland na 1918 een tekort van 100.000 woningen had, dit thans op 300.000 wordt getaxeerd. DAT een en ander werd gememoreerd bij een huldiging van ir H. v. d. Kaa, die 1 Sept. jl. gedurende 25 jaar de hoofdinspectie van Volkshuisvesting had geleid. DAT 17 Sept. a.s. zoowel te Arnhem als te Londen ter eere van de in 1944 bij Arnhem gesneuvelde Britsche en Poolsche lucht- troepen kerkelijke herdenkingssamenkomsten zullen worden gehouden. Japan was al verloren voor atoombom viel Openhartige verklaring van zijn premier. De Japansche minister-president heeft vol gens Domei verklaard, dat Japan als gevolg van de geallieerde luchtaanvallen en de blok kade ter zee, reeds voordat de eerste atoom bom op Hirosjima viel, aan den rand van de nederlaag verkeerde. Meer dan de helft van de Japansche vloot was reeds buiten -ge vecht gesteld. De oorlogssituatie, zoo ver volgde hij, begon in het voordeel der ge allieerden te verkeeren, toen de Japansche troepen zich terugtrokken van Guadalcanar in de groep der Salomonseilanden. In de lente vertoonde de algemeene toestand van het land uitgesproken teekenen van verar ming en uitputting. De nationale productie schrompelde tenslotte zoo sterk in, dat een snel herstel hiervan hopeloos geacht kan wor den. Met het verlies van Okinawa en de toenemende trefkracht van de vijandelijke luchtmacht, werden zelfs de verbindingen met China buitengewoon hachelijk. Onze verliezen in de vloot- en lucht* strijdkrachten waren zoo enorm, dat zij de oorlogvoering ernstig belemmerden. Onze strijdkrachten te land zetten den strijd ^>ort, maar het was practisch onmogelijk, hen van voldoende voorraden te voorzien. Inmiddels namen de luchtaanvallen op Japan steeds meer toe. Ruim 2.200.000 huizen brandden af, en honderdduizenden menschen werden ge dood en gewond. Het aantal oorlogsslacht offers steeg tot ca. tien millioen. MIN. SCHERMERHORN VOOR DE RADIO. Vrijdagavond a.s. om 9 uur hoopt minister Schermerhorn weer zijn wekelijksche radio praatje te houden. macht hem door den vijand gegeven en dat hij tal van mishandelingen heeft gepleegd. Zijn baantje van vertrouwensman heeft hij misbruikt om er zelf beter van te worden. Polen en Nederlanders heeft hij aan de erg ste pijnigingen bloot gesteld. Daarvoor eischte 'het O. M. de zwaarste straf, de doodstraf. De verdediger, mr Schuring, meende dat dit niet zoo'n ernstig geval was. PI. vond dat de doodstraf een veel te zware straf was. Verd. is mishandeling ten laste gelegd, doch niet mishandeling die zwaar lichamelijk letsel ten gevolge zou hebben gehad. Bovendien heeft verd. in 1931 dienst genomen bij het Vreemdelingen legioen en is dus zijn Nederlanderschap kwijt geraakt. Hierdoor kan de mishande ling der Polen buiten beschouwing blijven. De mishandeling der Nederlanders is z.i. niet bewezen en verder is het Hof in deze zaak onbevoegd. De Procureur Fiscaal persisteerde bij zijn eisch. Het is gebleken dat Neder landsche gevangenen wel zijn mishandeld. Uitspraak over 14 dagen. Verder eisohte mr Dyserinck voor het Haagsche Bijzondere Gerechtshof de vol gende straffen: 5 jaar met ontzegging van actief en passief kiesrecht voor het leven tegen den 36-jarigen J. Th. Lalleman uit Pijnacker, in 1943 tot de O.T. toegetreden; 6 jaar met ontzegging van het kiesrecht voor het leven tegen den 40-jarigen H. N. Bogers, in 1942 in „Wachtdienst Niedersachsen" ge treden; 8 jaar met ontzegging van het kies recht voor het leven tegen den 31-jarigen Delftschen chauffeur A. G. J. Smit, in 1943 in dienst der Deutsche Marine getreden (verdachte ontkende hardnekkig de tenlaste legging en het Hof wees de zaak terug naar den rechter-commissaris)5 jaar met ont zegging van het kiesrecht voor het leven tegen den Haagschen matroos A. Starink, in 1943 in dienst der Landwacht getreden, voordien in die der N.S.K.K. en 10 jaar met ontzegging van het kiesrecht voor het leven tegen de 25-jarige mej. P. M. Kusters uit Den Haag, aangeefster van Engelsche radio luisteraars en vrouw van SD-agent; 6 jaar met ontzegging van kiesrecht voor het leven tegen mevr. Kapers-Frederiks voor soortge lijke misdaad. DAT men bij de beoordeeling van het dagelijksche weerbericht rekening dient te houden met de deels nog gebrekkige ge gevens waarmee De Bilt werken moet. DAT de 'vrijlating van zekeren mr W. N. Feldhoen Kraal te Wormerveer op last van een onbevoegd officier van den staf van M.G. geschiedde, doch majoor Kruis opnieuw een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd. DAT de benzinetoewijzingen over Septem ber voor personenvervoer niet zullen wor den gestaakt, doch wel met een tijdelijke ver mindering van het rantsoen rekening moet worden gehouden, daar de grootste zuinig heid geboden is. DAT op fort Hons wijk de compagnie van res.-kapitein dr D. v. Lingen een reünie heeft gehouden, waarbij de soldaten hun comman dant hebben gehuldigd voor zijn leiding bij de verdediging van het Maasstation te R'darn. DAT 30.000 Canadeezen met een gelijk aan tal Nederlanders op het vliegveld Soesterberg Labor-day hebben gevierd. DAT de repatrieering der Canadeezen wegens gebrek aan scheepsruimte slechts langzaam vordert, doch zij eind Februari 46 hier te lande niet meer dan 10.000 man zullen uitmaken. DAT volgende week Vernon Bartlett, Mar- joris Bowen, Vera Britain en andere bekende Britsche auteurs een bezoek aan ons land zullen brengen teneinde in Engeland propa ganda voor ons te maken. DAT Deensche studenten aan hun Leidsche en Amsterdamsche collega's respect. 40 en 80 voedselpakketten hebben gezonden, inhou dende spek, rookworst, kaas en bouillon. DAT de Studiegroep '45 voortaan gevestigd is op Reinkenstraat 201 te 's-Gravenhage. DAT tot hoofd der afdeeling voor de Prijs- beheersching van den dir.-gen. voor de Prij zen is benoemd de heer J. P. Vrolijk te 's-Gravenhage DAT de universiteit van Neuchatel, die Groningen heeft geadopteerd, teneinde boe ken en instrumenten te zenden, Nea. studen ten eenige maanden in Zwitserland wil laten studeeren en t.b.c.-patiënten onder hen in Davos op wil nemen. De hoogste straf De doodstraf heeft haar intrede weer gedaan in ons strafrecht, zij het in het kader van een zeer bijzondere strafrecht spraak. Zij was trouwens reeds voorgesteld in 1940 door de heeren mr J. Terpstra en mr T. A. v. Dijken. anti-rev. leden van de Tweede Kamer, bij de behandeling van het wetsontwerp, dat beoogde de maximum straffen op een aantal misdrijven tegen den Staat te verhoogen. Het algemeene rechts besef vroeg, o. a. blijkens een adres van een aantal vooraanstaande Nederlanders, voor landverraad de doodstraf. Minister Ger- brandy weigerde destijds verder te gaan dan levenslang. En toen kwamen genoemde Ka merleden met een amendement op het wets ontwerp, waarvan de openbare behandeling op 9 Mei 1940 was begonnen, maar den vol genden dag niet kon worden voortgezet. Dit alles geschiedde, nadat de doodstraf twee jaar te voren van soc.-dem. zijde nog in scherpe termen en in de Meidagen van 1940 opnieuw was afgewezen. Ook anderen erkenden in dien tijd wel het recht tot doodstraf der overheid, maar een eisch tot de toepassing er van voor bepaalde misda den werd ontkend. Zij achtten wederinvoe ring ongewenscht Juridisch had men in het algemeen tegen de capitale straf als bezwaren haar ondeel baarheid. het niet rekenen met graden van schuld, het gevaar van rechterlijke dwaling en de mogelijkheid om, gelijk indertijd in Frankrijk, door het verleenen van gratie de doodstraf te ontgaan en haar te maken tot een soort loterij. Verder waren er nog filan tropische en theologische bezwaren. We gaan daarop thans niet verder in. Uit het ontbreken ditmaal van de van ouds bekende reacties valt af te leiden, dat het algemeene rechtsbesef met het herleven van de doodstraf als maximale poene ac- coord gaat voor bewezen misdadfen, die ten koste van -anderer leven begaan zijn. Wie des menschen bloed opzettelijk vergiet, diens bloed zal door het wereldlijk zwaard der gerechtigheid vergoten worden na be hoorlijke procesorde. Vergelding dus moet de hoogste grond zijn, niet de zucht om zich van bepaalde menschen te ontdoen en de maatschappij op deze wijze te zuiveren. Het recht van gratie blijft onder alle om standigheden prerogratief aan de Kroon. Dat vergeten we niet, gelijk we ook wenschen, dat executies nimmer in het openbaar ge schieden. Van deze verschrikkelijke straf mag nooit, gelijk vroeger wel geschied is, een afschuwelijk kijkspel worden gemaakt. Sinds 1870 veel veranderd Tot de wederinvoering van de dood- straf is Ihet, zij het niet in onze bur gerlijke strafwetgeving, gekomen. Het be sluit op het Buitengewoon Strafrecht maakt haar, binnen een ander kader dan het bur gerlijk recht, mogelijk voor bepaalde exces sieve daden, waarvoor de doodstraf als ver gelding algemeen wel rechtvaardig geacht wordt. Het misdrijf moet door den rechter met eenparigheid van stemmen bewezen en de verdachte deswege strafbaar geacht wor den. Deze bepaling geldt echter niet voor rechtsgedingen in cassatie. Reeds is enkele malen doodstraf gevor derd en in één geval kan nog slechts gratie den veroordeelde redden. Dat is wel een verandering sinds 1870. toen in ons land de doodstraf werd afgeschaft (behalve voor misdrijven door militairen ge pleegd en voor de koloniën) en Nederland dlaardoor, volgens de uitspraak van den pre sident van den Boogen Raad in 1890 „aan de spits was getreden van de Europeesche be schaving".- Met de herinvoering zijn we niet de pre miers geweest. Tal van landen zijn ons voor gegaan in dezen buitengewonen tijd met zijn bijzondere delicten van de hoogste straf waardigheid. Het is bittere ernst. Anders echter dan onder de Romeinsche keizers Claudius en Nero. die soms duizenden ter dood veroor deelden verzamelden en ze ter verheerlijking en bescherming van eigen persoon en tot eigen amusement ter dood lieten brengen. Tot in het midden van de 18de eeuw be stond, dikwijls in wreede vormen, algemeen de doodstraf. Uit Italië en Oostenrijk kwam het eerst het verzet er tegen, later volgden Duitsche dichters en filosofen. Met de af schaffing gingen Amerikaansche staten in de veertiger jaren van de vorige eeuw voor. Ne derland kwam in 1870 in de rij. In verschillende groote Europeesche landen is men echter nooit tot deze voorhoede der beschaving doorgedrongen. Ook kwamen ver schillende landen na korter of langer tijd op de afschaffing terug. Frankrijk verwierp een voorstel tot afschaffing vanwege het mis bruik dat van het recht van gratie gemaakt werd. Onder de Duitsche overheersching is in verschillende landen de doodstraf hersteld, wat tot veelvuldige en grove misdaden heeft geleid. In de vrijgemaakte gebieden is het eigener beweging tot herinvoering gekomen met het oog op hen, die als „landverraders worden aangemerkt. Onze regeering deed dat in 1943 en heeft dat ook gepubliceerd. Wat dengenen, die thans tot de doodstraf worden veroordeeld, overkomt, wedervaart hun dus niet on gewaarschuwd. ZAMELT EIKELS De ondervakgroep „Groothandel in boom zaden" heeft besloten, ook dit jaar centraal eikels in te zamelen. Bestellingen kunnen reeds thans geschieden bij den secretaris, Alexanderplein 8, 's-Gravenhage. Het geldt hier een algemeen belang voor het herstel van het Nederlandsche bosch, zoodat op aller medewerking wordt gere kend. Hoofden van scholen worden bij dezen opgewekt om de inzameling door de jeugd te helpen bevorderen. Door de plaatselijke agenten wordt f 0.10 per.kg. uitbetaald. De Amerikaansche eikels beginnen al te vallen, zoodat terstond kan worden begonnen. Wat de Bilt zegt: Verwachting tot Vrijdagavond: Zwaar be wolkt met tijdelijke opklaringen, 's nachts licht bewolkt, matige Noordelijke wind, droog weer, zelfde temperatuur. ZON EN MAAN Morgen Zon op 7.01 en onder 20.14; Maaa op 7.35 en onder 21.03.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1