JHeuiur £eihsdft Courant
Zondag zullen Geallieerden landen op Japan
Tegen landverrader acht jaar geëischt
lOist <11
Ie serie: I April 1920-15 October 1941
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1945
2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 89
Abonnementsprijs s ii
f0.26 per week
f 1.10 per maand
f3.25 per kwartaal
Hoofdired acteur
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 36.
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden en Omstreken
H$tanttttslidj te gb
nu)tt (jfrt la
te abdtogi
Ucaimvftt*
Reeds Zaterdag operaties uit
de lucht
Een fedt van wereldhistorische beteekenis,
de landing van Amerikaansche en Britsche
troepen op Japan, zal zich- Zondag a.s. vol
gens Domei voltrekken. Dit Jap. persbureau
heeft gisteravond namelijk een gezamenlijk
communiqué uitgegeven van het keizerlijk
Japansche hoofdkwartier en van. de Japan-
sche regeering, waarin de formeele aankon
diging geschiedt van regelingen voor de lan
ding van geallieerde troepen op het Japan-
sche moederland.
In dit communiqué wordt o.m. het vol
gende medegedeeld: ,,Een eerste groep van
geallieerde bezettingsstrijdkraohten zal vol
gens de hiervoor opgestelde plannen be
ginnen met landen op 26 Aug. a.s. in de baai
Van Tokio. Ten einde conflicten te vermijden
is besloten, dat de landingen volgens de vol
gende regelingen zullen plaatsvinden: De
eerste groep der landingsstrijdkrachten voor
het bezetten *van het moedereiland zullen
landen op dat gedeelte van het moedei'land
rondom' de hoofdstad Tokio en in de prefec
tures Tschiba, Kanagawa, Jamanaschi en
Schisoeoka te beginnen op Zondag a.s. Te
beginnen op Zaterdag a.s. zullen reeds lucht
landingsoperaties plaatsvinden óver het
moedereiland. Op het Atsoegi-vliegveld be
ginnen de luchtlandingen van Zondag a.s. af.
Op denzelfden dag zal de geallieerde vloot
de Sagami-Baai binnenvaren, terwijl een ge
deelte van deze vloot, bestaande uit lichte
schepen, de baai van Tokio zal binnenvaren.
De andere bezettingsstrijdkrachten zullen van
Dinsdag a.s. af uit de lucht en uit zee landen
in de sectoren Atsoegi en Jokosoeka".
Japansche waarschuwing uit Singapore.
Na het bovenstaande bericht seinde Reuter,
dat ondanks het feit, dat Amerikaansche en
Britsche vlooteenheden ter hoogte van het
Japansche moederland gereed liggen om over
enkele dagen de baai van Tokio_ binnen te
loopen, het onder Japansche controle staande
radio-station te Singapore nog hedenmorgen
een nadrukkelijke waarschuwing heeft doen
hooren, dat elke geallieerde strijdmacht, die
de basis van Singapore zou naderen, ,,uit
zelfverdediging"' zou worden aangevallen.
Men meent in Singapore dus blijkbaar nog,
dat -het nut heeft het been stijf te houden.
Afgewacht dient echter te worden hoe Tokio
hierop reageeren zal.
Overgave in China.
Radio-Tsjoengking heeft hedenmorgen
vroeg medegedeeld, dat de Japansche over
gave aan de Chineezen in China geschieden
zal nadat de formeele capitulatie-documenten
te Tokio door generaal MacArthur zullen zijn
ge teekend.
MINISTER VAN KLEFFENS NAAR
NEDERLAND TERUG.
De minister van Buitenlandsche Zaken, dr
E. N. van Kleffens, zal, volgens Reuter, deze
week uit Londen naar Nederland terug-
keeren.
Prof. Dr G. C. BERKOUWER.
Naar wij vernemen is benoemd tot gewoon
hoogleeraar in de theol. faculteit der Vrije
Universiteit om onderwijs te geven in de
nieuwere theologie prof. dr G. C. Berkouwer,
tot dusver buitengewoon hoogleeraar en pre
dikant bij de Geref. Kerk van Watergraafs-
GEREF. JEUGDCONGRES TE ZEIST.
Vanwege de drie Geref. Jeugdbonden hier
te lande de Ned. Bond van Jongelingsver-,
op Geref. Grondslag, de Bond van Meisjes-
vereenigingen op Geref. Grondslag in Neder
land en den Bond voor Geref. Jeugdorganisa
tie zal van Maandag 27 tot Woensdag 29
Aug. a.s. in het Jagershuis te Zeist een
Geref. jeugdcongres worden gehouden. Als
referent zal optreden ds J. C. J. Kuiper,
Geref. predikant te 's-Gravenhage-West, met
het onderwerp: ,,De plaats van de „ont
spanning" in ons jeugdwerk". Er zal ruim
gelegenheid zijn tot gedachtenwisseling.
Voorts kwamen de volgende berichten nog
door betreffende de Japansche capitulatie:
In Mantsjoerije hebben zich 52.000 Japan
ners, waaronder verscheidene generaals, aan
de Russen overgegeven.
De minister-president van China heeft te
Washington het handvest der Vereen, volken
geteekend.
Indo-China wil ook trachten onafhanke
lijkheid te verkrijgen.
De Japansche autoriteiten hebben een ver
broederingsverbod afgekondigd.
Een aanbod van de Unnra tot steun en
hulp voor Indië is door de Ned. regeering
dankbaar aanvaard.
BESPREKING OVER BEVRIJDING
VAN KRIJGSGEVANGENEN.
Volgens een Reuter-telegram uit Melbour
ne zijn generaal-majoor Harrison, als ver
tegenwoordiger van admiraal Mountbatten,
en kapitein Edwards, als vertegenwoordiger
van luchtmachtcommandant maarsóhalk Sir
Keith Park, aangekomen, met opdracht om
met de Nederlandsche autoriteiten
besprekingen te voeren, vermoedelijk over
schikkingen ten behoeve van vrijgelaten
krijgsgevangenen in Malakka en Ned. Oost-
Indië.
Geroofde goederen komen uit
Duitschland terug
Toezegging van de Britsche regeering.
De Engelsche minister van oorlog, Lawson,
heeft in antwoord op een gestelde vraag in
het Lagerhuis medegedeeld, dat geallieerde
autoriteiten in de Britsche bezettingszone
van Duitschland reeds in bescheiden mate
een begin hadden gemaakt met de terug
gave van de door de Duitschers uit Neder
land geroofde materieele goederen. Hij hoopte
dat als gevolg van kortelings uitgevaardigde
instructies spoedig een behoorlijke hoeveel
heid gemakkelijk als zoodanig te herkennen
goederen aan de Nederlandsche en andere
geallieerden zou worden teruggegeven.
Landverraders naar Duitsche
concentratiekampen
Dat zou de oplossing kunnen zijn.
In verband met het feit, zoo meldt het
ANP. dat in de noodgevangenissen voor po.
litieke gevangenen de opeenhooping gevaar
voor besmetting bevat, vooral nu zich be
trekkelijk veel gevallen van schurft, diphte-
rie. typhus en open t.b.c. hebben voorgedaan,
worden er met de geallieerden besprekingen
gevoerd over het in gebruik nemen van vroe
gere Duitsche concentratiekampen in West-
falen en het Rijnland.
GEEN INKWARTIERING VAN N.S.B.'ERS.
,J>e Waarheid" schijnt gisteren, evenals
wij, een ingezonden stukje te hebben ont
vangen, waarin werd meegedeeld, dat er in
de Residentie op het oogenblik ambtenaren
rondgaan, om bij particulieren woonruimte
te vorderen voor vrij te laten N.S.B.ers. Het
blad bracht gisteravond althans weer een
nieuw stukje sensatie en voegde er een en
ander aan toe volgens het recept „Van dik
hout zaagt men planken".
Na informatie te bevoegder plaatse werd
ons echter meegedeeld, dat omtrent zooda
nige maatregelen niets bekend is.
ENGELSCHE KONING DANKT VOOR DE
BLOEMENHULDE
Koning George heeft in een brief aan den
Nederlandschen ambassadeur, mede namens
de Koningin, zijn groote erkentelijkheid uit
gesproken voor de door Nederlandsche man
nen en vrouwen, die in de oorlogsjaren in
Engeland vertoefden, geschonken bloemen.
NU NOG SHAG.
Door het Rijksbureau voor Tabak en Ta
baksproducten wordt gepoogd, zoo meldt
men ons, te komen tot een ruimeren aanvoer
van sigarettenvloei. Het laat zich aanzien,
dat binnen niet al te langen tijd een rede
lijke hoeveelheid beschikbaar zal komen.
Zeshonderd Nederl. artsen
naar Indië
Naar A.N.P. verneemt is de regeering
voornemens zeshonderd Nederlandsche doc
toren naar Indonesië te zenden, zoodra de
overgave der Japanners een voldongen feit
is geworden.
Wie er op 30 Aug. berecht zullen
worden
Gisterenmiddag heeft het Bijzonder Ge
rechtshof zijn zittingen voortgezet. Er kwa
men voor J. v. 't Hof uit Delft, die aanwij
zingen had gegeven waar pamfletten verbor
gen waren, J. v. d. Ende uit Delft voor het
berokkenen van vrijheidsberooving en K.
Vermeulen uit Katwijk, wegens moord op een
ondergrondsch strijder. Nöar dit geval wordt
een nader onderzoek ingesteld.
Voor van 't Hof was de eisch 1 jaar ge
vangenisstraf, voor v. d. Ende 8 jaar, ter
wijl beiden het actief en passief kiesrecht
werd ontzegd.
Het Hof komt 30 Augustus weer bijeen.
Dan zullen de volgen'de zaken voorkomen:
E. de Kerf, te Axel, zonder beroep, voor
het treden in Duitschen krijgsdienst; A. Ros,
zonder beroep, te Katwijk, voor hetzelfde
feit; G. Vis, opperman te Katwijk a. d. Rijn
wegens overtreding van art. 26 B.B.S.; H.
W. G. Holland, incasseerder te Delft, voor
hetzelfde feit; j. v. Elk, wachtmeester bij de
Kon. Marechaussee te Noordwijkerhout, we
gens medeplichtigheid aan diefstal, c.q. aan
uitlokking daartoe; George Hampe, leeraar
te Leiden, wegens overtreding van art. 26
ZUIVERING VAN HET BIJZ. LAGER
ONDERWIJS.
In het gewijzigd Zuiveringsbesluit is de
zuivering uitgebreid tot het personeel van
het bijzonder lager onderwijs.
Als straf is ingevoerd voor lichte vergrij
pen: berisping en overplaatsing. Het ver
schijnen voor een zuiveringscommissie is
verplicht voor ieder, die opgeroepen wordt;
ook de critische praatjesmakers moeten dus
komen.
B.B.S.; J. J. Griffioen, cultuuropzichter te
Woerden. wegens hulpverleening aan den
vijand; M. v. Eyck, zonder beroep, te Gouda,
wegens overtreding van art. 26 B.B.S. en W.
F. Laurier, chauffeur te Gouda, wegens het
zelfde feit.
Art. 26 Besluit Buitengewoon Strafrecht
geldt voor hen, die een ander opzettelijk
hebben blootgesteld aan opsporing, vervol
ging. vrijheidsberooving of -beperking.
GESCHORSTE EN GESTAAKTE
BURGEMEESTERS IN ZUID-HOLLAND.
Het ftJ.G. heeft met ingang van 8 Mei j.l.
geschorst
D. J. Visscher, burgemeester van Dirks-
land, Melissant en Herkingen; W. F. van
den Hoff, burgemeester van Brielle; P. van
Rees, burgemeester van Papendrecht; H. L.
du Boeuff, burgemeester van Maasland.
In hun functie zijn gestaakt:
W. van der Ploeg, burgemeester van Put-
tershoek en Heinenoord; C. J. van Bommel,
burgemeester van Hellevoetsluis; jhr C. W.
Stern, burgemeester van Heerjansdam en
P. F. Zeeman, burgemeester van Rockanje.
Polen heeft het Russisch-Poolsche
grensverdrag goedgekeurd.
Bij de universiteit te Pittsburg zal een
instituut worden geopend ter bestudeering
van de aanwending der atoom-energie ten
behoeve van de medische, chemisch en phy-
sische industrieën en de biologische weten
schappen.
Engeland, de V.S. en Frankrijk zullen
bij de Grieksche verkiezingen toezicht
houden.
De Eng. x-egeering staat gunstig tegen
over maatregelen, die tot regimeverandering
kunnen leiden in Spanje, maar wenscht geen
burgeroorlog.
DAT oorlogsslachtoffers, die in het tijd
vak van 1 Sept. '44 tot 15 Mei 1945 hun
bril of glazen zijn kwijtgeraakt bij hun op
ticien op een voorrangslijst geplaatst kun
nen worden.
DAT men voor den redder der Waalbrug,
Jan van Hoof, die door de Duitschers bij
de bevrijding van Nijmegen werd doodge
schoten, aldaar een monument wil oprichten.
DAT de gemeente Domburg is geadopteerd
door Voorschoten, terwijl Zoetermeer, Lei
derdorp en Zoeterwoude Westkapelle voor
hun rekening nemen.
DAT Asten (N.B.) is geadopteerd door de
Zaanstreek, van waaruit reeds een vrij
groote zending meubelen en huishoudelijke
artikelen is afgestuurd.
DAT een commissie 'te Groningen zal on
derzoeken, op welke wijze de verhouding
tusschen de Canadeesche militairen en de
Groningsche burgerij t.a.v. verschillende
punten het beste geregeld kan worden.
DAT de Prov. mil. Comm.' van Groningen
overste H. Holtkamp, onder Franeker met
zijn auto is geslipt en een been heeft ge
broken.
DAT een Ned. liberator in de omgeving
van Colombo is neergestort, waarbij It. J.
Radius, de onderofficieren M. Griffioen, H.
P. Santbergen en M. D. H. Schuitmaker om
het leven zijn gekomen, terwijl nog een Ne
derlander ernstig werd gewond.
DAT te Amsterdam een vereeniging van
oud-Spanjestrijders is opgericht.
DAT de directeuren van bibliotheken en
leeszalen aan allen, die dezen winter uit hun
verzamelingen van lectuur genoten hebben
en deze nog niet terugbezorgden, verzoeken
ze alsnog zoo spoedig mogelijk te retour-
neeren.
DAT over twee weken 50 pet der Hol-
landsche gemeenten- van mijnen gezuiverd
zullen zijn.
DAT te Rotterdam gisteren een havendag
is georganiseerd, waaraan verscheidene of
ficials deelnamen, teneinde te manifestee
ren, dat Rotterdam in de toekomst weer
een vooraanstaande plaats als haven zal
innemen.
DAT twee leden van het hospitaalschip
„Oranje", t.w. kol. J. C. Gerards, en mej.
K. A. J. v. d. Roest in Australië door be
middeling van den Gouv.-Generaal van
Nieuw-Zeeland, Sir Eric Ne watt, van Ko
ning George V onderscheidingen hebben
ontvangen.
DAT de Eereraad van de S.D.A.P. het in-
stalleeren van den N.S.B.-burgemeester Mül-
ler te Rotterdam door wethouder A. B. de
Zeeuw heeft afgekeurd, doch verder geen
reden heeft gevonden hem uit eenlgerlei
functie te ontslaan.
DAT thans onderscheidene plaatselijke co-
mité's zijn samengevoegd tot het landelijke
comité „Nederland dankt de B.B.C." en er
een werkcomité is opgericht om de Britsche
radio-omroep zijn erkentelijkheid te betui
gen.
DAT gisteren «fcftien jaar geleden de Wie-
ringermeer voor eerste maal werd droog
gelegd.
DAT men verzocht wordt het aantal brie
ven aan de Rijksbureaux tot het minimum
te beperken, daar ze slechts stagnatie ver
oorzaken.
DAT in Vlissingen Duitsche krijgsgevan
genen, die opruimings wenk verrichten, wor
den bewaakt door onderdeelen van het tot
het 8e Br. leger behoor en de Joodsohe Vrij
willigers Regiment.
DAT van documentaire films over den we
deropbouw van het Friesche toe.drijfsleven
Engelsche versies worden gemaakt.
DAT Mr. W. Kingma Boltjes, kantonrech
ter te Assen, te Grouw, waar hij met vacan-
tie was, is verdronken.
DAT in Middelburg, in het kader van den
wederopbouw, een Zeeuws dhe Volksuniversi
teit is gesticht.
DAT het in vrijheid stellen van „de lich
tere gevallen" der N.S.B.-ers nauwkeurig on
derzoek vereischt.
DA'x de bewakingstechniek een heel bij
zondere is en een lange ervaring noodig is om
tot volmaking te komen.
DAT de fouten bij de leiding vermeden
moeten worden, om te voorkomen dat de
sfeer in de Nederlandsche kampen aanleiding
geeft tot een nationaal schandaal.
DAT min. Meynen onderzoeken zal om on
benutte fabrieksruimte in te richten voor on
derbrenging van gedetineerden.
DAT volgens minister Meynen van de
125.000 landverraders die moeten worden ge
arresteerd, er tot dusver ruim 80.000 gegre
pen zijn, terwijl er in den komenden winter
maar voor 40.000 plaats is.
Staatscommissie annexatie
We hebben indertijd doen uitkomen,
dat het naar onze meening zaak was,
dat de regeering in zake het annexatie-
vraagstuk de teugels zelf in handen nam.
O.i. was het onderwerp van een dergelijke
veelzijdige importantie, dat onmogelijk kran
ten of „het volk" de leiding konden nemen.
Deze beschikken niet over alle noodige ge
gevens om weloverwogen een standpunt te
kunnen bepalen.
We komen thans op den goeden weg, nu
de regeering besloten heeft tot instelling van
een staatscommissie om het netelige vraag
stuk te onderzoeken. De leden zullen niet bij
voorbaat „geteekenden" zijn, maar personen
in staat om de vraagstukken, die aan de orde
komen, te kunnen beoordeeleq.
Potsdam bracht geen aanwijzing omtrent
annexatie. Het doen van een voorstel acht
de regeering zelf nog ontijdig, maar wel is
mogelijk het instellen van een zakelijk on
derzoek naar de onderscheiden aspecten.
Bij dit onderzoek zal in de eerste plaats
de vraag worden gesteld, of annexatie mo
reel geoorloofd, juridisch rechtmatig en poli
tiek sociaal -economisch-cultureel) verant
woord zou zijn. Voorts of zij doelmatig en
uitvoerbaar is en ten slotte hoe groot een
eventueel te annexeeren gebied zou moeten
zijn.
Reeds zijn door allerlei particuliere instan
ties inleidende onderzoekingen gedaan, o.a.
in zake de militaire en strategische kanten
van het probleem, doch in de meeste geval
len hadden zulke werkgroepen zich gebon
den aan een bepaald, van te voren reeds
vaststaand standpunt.
Dat is natuurlijk de goede methode niet.
Deze aangelegenheid is te ernstig en te veel
omvattend. dan dat men haar met een voor
opgezette opinie, die heel gemakkelijk kan
postvatten en meer op gevoel dan op rede
steunt, kan benaderen. Men kijkt dan zoo
licht zeer zwaarwichtige dingen over het
hoofd.
Het door de regeering gewensChte onder
zoek plaatst daar de leden der commissie
vlak voor. Zij kunnen al die integreerende
vraagpunten niet ontwijken. Het zou nog
best eens kunnen zijn, dat het eindresultaat
iets afweek van de opinie, welke sommigen
tot heden toe zoo gemakkelijk spuien: an
nexatie van een groot „ontmofd" stuk
Duitschland.
STAATS CIE INZAKE HET ANNEXATIE-
VRAAGSTUK.
De dezer dagen benoemde staatscommissie,
ter bestudeering van het annexatievraagstuk
zal Zaterdagmiddag a.s. worden geïnstalleerd.
Voorzitter van deze commissie is de heer
K. Vorrink te 's-Gravenhage. Leden zijn de
heeren mr J. A. E. H. J. van der Dussen
te Hengelo (O.); dr Ph. J. Idenburg te 's-Gra
venhage: C. van den Heuvel te Leiden; prof.
Th. F. K. van Iterosn, te Heerlen;; H. D.
Louwes te Ulrum; jhr mr C. N. O. vail
Nispen tot Sevenaer te Vorden; prof. mr F.
de Vries te Rotterdam; prof. G. A. P. Weyer
te Amsterdam en dr ir R. L. Wentholt te
Utrecht.
Stadsnieuws
Straatverlichting wordt in orde
gemaakt
Vanwege de Sted. Lichtfabrieken is men
druik bezig met het in gereedheid brengen
der straatverlichting, ten ei$de deze te
kunnen ontsteken zoodra de toestemming
daartoe afkamt. Er moeten veel herstellings
werkzaamheden worden verricht, want in
den voorbijgeganen tijd is er veel schade
ontstaan aan de lantaarns en de ornamenten.
Gebrek aan materiaal is oorzaak, dat nog
niet alles direct in orde kan worden gemaakt
en zoo wordt thans in de eerste plaats de
verlichting van de drukste wegen en straten
nagezien en hersteld.
Wanneer de straatverlichting weer gaat
branden kon men ons van de zijde der
Lichtfabrieken nog niet mededeelen, maar
de teekenen wijzen er op, dat dit binnen
niet al te langen tijd het geval zal zijn. Het
begin is er en straks komt dus weer in de
avonduren het oude stadsbeeld terug. En
ook dit is dan weer een teeken. dat ge
werkt wordt aan den herbouw van ons land.
Het gaat langzaam en moeilijtk, maar het
gaat. En onze verlichte stad moge het
symbool zijn, dat ook in Leiden met vereende
krachten wordt gearbeid aan de herrijzing
van Nederland.
Wandeltochten op Koninginnedag
Op 31 Aug. a.s. organiseert Wandelsport
kring „Leiden en Omstr." in samenwerking
mét het N.V.H.. resp. ver. „Koninginnedag",
groote Bevrijdingswandeltochten over een
afstand van 15 km. Iedereen kan aan deze
wandeltochten deelnemen, terwijl voor deze
tochten fraaie persoonlijke- en groepsprijzen
beschikbaar worden gesteld. De start vindt
plaats vanaf Oud Hortuszicht, van 8 tot
9 uur v.m.
Zij, die inlichtingen wenschen over deze
unieke wandeltochten, kunnen zich wenden
tot den secretaris van „W.K.L.", den heer
A. van Heusden, Blllitonstraat 15a te Leiden,
en voorts bij de secretariaten der aange
sloten wandel'sportvereenigingen, alwaar ook
ingeschreven kan worden.
De opbrengst komt ten goede van het N.V.H.
U wandelt toch ook mee?
Weerbericht
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt
en geldig van Woensdagavond tot Donder
dagavond. Zwaar bewolkt, tijdelijk regen,
toenemende aanvankelijk krimpende wind,
zelfde temperatuur.
ZON EN MAAN.
Morgen Zon op 6.36 en onder 20.49; Maan
op 21.20 en onder 6.00.
ZATERDAG 25 AUG. ROODE KRUISDAG»
STEEKT DE VLAGGEN UIT1
