^litvtm Courant Het krijgsgedruisch op de gansche aarde verstomd Hirohito bracht „de boodschap" diep bedroefd ie serie: 1 April 1920-15 October 1941 WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1945 2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 84 Abonnementsprijzen f 0.26 per week f 1.10 per maand f 3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. DIE MER Redactie: B VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie en Administratie: HOOIGRACHT 85. Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 voor Leiden en Omstreken „Stautinistidj i$ myn Ijert ia leg Japan verloor oorlogs- en handelsvloot beide Een unicum in de krijgsgeschiedenis. Volgens mededeeling van het Amerikaan sche ministerie van marine heeft Japan in den thans verloren oorlog meer dan 300 oor logschepen verloren, waaronder 18 slagsche pen. terwijl vrijwel de geheele handelsvloot, groot 5.629.845 ton verloren ging. Het Amerik. ministerie voegde hier nog aan toe, dat dit de eerste keer in de geschiedenis is. dat een groote mogendheid haar oorlogsvloot en handelsvloot tijdens een oorlog verloren zag gaan. Wat Amerika Japan gelast Te 19 uur gisteravond heeft de Amerik. minister van Buitenl. Zaken door bemidde ling van Zwitserland een boodschap aan de Japansche regeering doen toekomen, welke de drie volgende orders bevat 1. Onmiddellijke staking der vijandelijk heden door de Japansche strijdkrachten, en mededeeling van het juiste uur dezer sta king aan den geallieerden opperbevel hebber. - 2. Onmiddellijke zending van afgezanten naar den geallieerden opperbevelhebber met inlichtingen over de opstelling der Japan sche troepen en hun commandanten. De afgezanten moeten gemachtigd zijn alle maatregelen te treffen, welke de geallieer de opperbevelhebber gelast, teneinde hem in staat te stellen een door hem bepaalde plaats te bereiken, om de officieele over gave in ontvangst te nemen. 3. MacArthur zal de Japansche regeering van uur, plaats en andere bijzonderheden betreffende de officieele overgave mededee ling doen. TRUMAN'S GELAAT WEERSPIEGELDE TROTS EN BLIJDSCHAP. Gisteravond om 19.19 uur Amerikaansche tijd begon president Truman in den kring van zijn ministers en raadgevers de procla matie over de overgave van Japan voor te lezen. Op zijn gelaat weerspiegelden zich trots en blijdschap. De president legde spe- cialen nadruk op de zin van de verklaring: ,.Ik beschouw dit antwoord als een alge- heele aanvaarding van de verklaring van Potsdam, die onvoorwaardelijke overgave van Japan eischt. In het antwoord is geen enkel voorbehoud gemaakt." Daarna stoven de journalisten naar hun redacties terug. Rampdag voor Am. marine ten besluite De laatste dag van den oorlog tegen Japan is voor de' Amerikaansche marine een rampdag geworden. De 9950 ton metende kruiser „Indianapolis" is nl. in de lucht gevlogen vermoedelijk bij zijn vertrek uit. Goe-am waardoor van de beman ning 875 opvarenden worden vermist, termijl 5 dooden en 316 gewonden wer den geteld. Deze kruiser had onlangs San Francisco verlaten met een speciale spoedeischen-de opdracht en vervoerde materiaal naar de bases van de vliegende Supervesti-ngen voor het uitvoeren van aanvallen met atoombommen. „Laat ons God danken" aldus Attlee In Londen, Washington en Moskou is de tijding van de onvoorwaardelijke overgave medegedeeld. President Truman verklaarde, dat generaal MacArthur benoemd is" tot ge allieerd opperbevelhebber om de overgave in ontvangst te nemen. De offensieve actie der geall. strijdkrachten is opgeschort. Te Moskou is een verdrag van vriendschap en bondgenootschap met China afgesloten, volgens een bericht uit Amerika. Dit past volkomen in het kader der nieuwe ver houdingen. De Engelsche minister-president Attlee heeft, na verklaard te hebben, dat ,.de Japansche tegenstand thans overal is ge broken", hulde gebracht aan de mannen uit eigen land en dominions, aan leger, vloot en luchtmacht, aan alle schitterende bond- genootn, die zoo goed gestreden hebben, maar bovenal aan de Vereen. Staten, zonder wier wonderbaarlijke inspanningen deze oorlog in het Verre Oosten nog vele jaren zou hebben geduurd. Wij denken, in het bijzonder op dit oogenblik. ook aan de ge vangenen in Japansche handen, aan onze vrienden in de dominions. Australië en Nieuw-Zeeland, in Indië en Birma en in die koloniale gebieden, die het geweld van den Japanschen aanval ondergingen. Wij ver heugen ons er ovej, diat die gebieden spoedig gezuiverd zullen zijn van den Japanschen binnendringer. „Laat voor het oogenblik allen, die daartoe in staat zijn, rusten en zich verheugen in het bewustzijn, dat zij goed gewerkt hebben. De vrede is weergekeerd op aarde. Laat ons God danken voor deze groote bevrijding en voor zijn barmhartigheid! Leve de Koning." Verder deelde Attlee mede. dat vandaag en morgen overal in Groot-Britannië gevierd zullen worden als feestdagen der over winning. Reuter verneemt echter, dat de opening van het parlement door den Koning, heden ochtend om 10 uur GM.T., zal doorgaan, zoo als dat was geregeld. Na de troonrede van den Koning zullen Hoogerhuis en Lagerhuis beide verdaagd worden voor dankdiensten: voor het Lagerhuis in de kerk St. Margaret in Westminster en voor het Hoogerhuis in de Westminster Abdy. Na de toespraak van Attlee werden de volksliederen van Engeland, de Ver. Staten, Rusland en China voor de radio gespeeld. DOCH HEEL DE WERELD JUICHT EN DANKT Volledige capitulatie! We hebben op de bevestiging van deze tijding, welke sinds enkele dagen de gansche wereld in haar spannenden greep hield, gewacht. Vannacht hebben we het gehoord: ook Japan ligt in het stof. De wereldoorlog is ten einde, Japan heeft zich volkomen overgegeven. In de hoofdsteden van de vier groote mogendheden is de verlos sende tijding hedennacht om twaalf uur medegedeeld. Het Japansche antwoord op de geallieerde eischen luidde als volgt: „Verwijzende naar de mededeeling van 10 Augustus, betreffende de aanvaarding van de bepalingen der verklaring van Potsdam en het antwoord der regeeringen van de Ver. Staten, Groot-Brittan je, de Sowjet-Unie en China, verzonden door staatssecretaris Byfnes op 11 Augustus, lieeft de Japansche regeering de eer als volgt te ant woorden aan de regeeringen der vier mogendheden: De Ned. torpedojager „Jan van Galen", die herhaaldelijk in den kruitdamp van den Pacific was gehuld en aldus het zijne bijdroeg tot de overwinning. „1. Zijne Majesteit de Keizer heeft een keizerlijk rescript uit gegeven betreffende de aanvaarding door Japan van de bepalingen der verklaring van Potsdam. 2. De Keizer is bereid machtiging te geven tot de onderteeke- ning door zijn regeering en het keizerlijk hoofdkwartier te verzeke ren van de noodzakelijke bepalingen voor de uitvoering der bepalin gen van de verklaring van Potsdam. 3. Z.M. is ook bereid bevel te geven aan alle militaire, marine- en luchtautoriteiten, ten einde te worden uitgegeven aan alle onder hun bevel staande strijdkrachten, waar deze zich ook mogen bevin den, om den actieven weerstand te staken en de wapens over te geven en te gehoorzamen aan de bevelen van den geallieerden opperbevel hebber in overeenstemming met de bovenstaande voorwaarden. Het stuk was onderteekend door Tojo. den minister van Buiten- la ndsche Zaken. Natuurlijk is er in Japan heel wat vooraf gegaan aan het doen van deze mededeeling. De Japansche keizer heeft voor het eerst door de radio zijn volk toegesproken om het „met ddepe droefheid" in kennis te stellen met de door de Vereen. Staten veroorzaakte „ramp". Het heeft den keizer genadiglijk behaagd persoonlijk het stuk voor te lezen aan het volk, waarin de ,.famp" werd aan gekondigd. Het begon aldus: „Aan onze goede en trouwe onderdanen. Na diep den algemeenen loop der wereld en de huidige omstandigheden, welke thans in ons rijk heerschen, te hebben overpeinsd, hebben wij heden besloten een regeling van den tegenwoordig en toestand te verwezen lijken door over te gaan tot een buiten gewonen maatregel. Wij hebben onze regee- rinig bevolen med'e te deel en aan de regee ringen van de Ver. Staten, van Brittanje, China en de Sowjetunie, dat ons rijk de be palingen van haar gemeenschappelijke ver klaring aanvaardt. Te streven naar gemeenschapelijke wel vaart en geluk van alle naties, zoowel als naar veiligheid en welzijn van onze onder danen is de plechtige verplichting, die door onze keizerlijke voorouders is overgeleverd en die ons na aan het hart ligt. In waar heid hebben wij den oorlog verklaard aan Amerika en Engeland op grond van onzen oprechten wensch om Japans zelfbe houd te verzekeren en Oost-Azië te stabili- seeren, terwijl het verre van onze gedachten was om inbreuk te plegen op de souverei- niteit van andere naties of ons te begeven in gebiedsuitbreiding. Thans echter heeft de oorlog bijna vier jaar geduurd. Ondanks dat ieder zijn best- heeft gedaan den dapperen strijd der leger- en vlootstrijdkraehten, den ijver en volharding van het volk heeft de oorlogstoestand zich niet noodzakelijk ten voordeele van Japan ontwikkeld, terwijl de algemeene ontwikkelingen van de wereld zich alle gekeerd hebben tegen zijn belan gen. Bovendien is de vijand begonnen ge bruik te maken van een nieuwe en uiterst wreede bom, wier vermogen om schade te doen in waarheid onberekenbaar as en den tol eischt van vele onschuldige levens. Wan neer wij zouden voortgaan met strijden dan zou dit /liet alleen eindigen met de uiteinde lijke ineenstorting en verdelging van de Japansche natie, maar tevens deiden tot den totalen ondergang van de menschelijke be schaving." Langs deze en soortgelijke typisch-Japan- sche redeneeringen kwam eindelijk het hooge woord er uit, dat de zaak verloren was en overgeven nog de eenige mogelijk heid was om algeheele vernietiging te ont gaan. Ten slotte werd opgewekt tot be- heersching der gevoelens, tot verderen op bouw van de innerlijke grootheid van den keizerlijken staat, waarbij moet gezorgd bij den vooruitgang van de wereld niet ten achter te blijven. Kabinet van Soezoeki afgetreden Domei meldt, dat het kabinet van baron Kanta.ro Soezoeki vandaag is afgetreden. Woensdag en Donderdag zijn ook in Ame rika feestdagen. Het Rijk vrij Het Rijk der Nederlanden in zijn g«- heel vrij. Dat is de stralende tijding, waarmee de 15e Augustus 1945 kon beginnen. Alle deelen van het Rijk weer ontworsteld aan de sla vernij: het Rijk in Europa op 5 Mei en ruim drie maanden later de „gordel van smaragd" geworpen rond den evenaar, terwijl West- Indië steeds vrij bleef. De 124ste afstammeling in het Rijk van de zonen van de zon zag zijn stralenkrans in roemloos duister verdwijnen. De Keizer leeft niet eeuwig, maar is thans de dienaar van den blanken man geworden. Japan ligt figuurlijk en letterlijk in het stof gebogen en vergiet tranen over den verloren oorlog. Maar elders is er vreugde, diepe vreugde, dat na jaren van druk zoo zware benauwing werd afgewenteld en vrede in de wereld kdn terugkeeren. Ook voor ons Nederlanders is er alle reden tot blijdschap. De strijd, waarin wij alles hebben ge offerd, is onder Gods zegen gewonnen. Mede dank zij Engelands onbezweken moed, vertrouwen en vastberadenheid, Amerika'» staag gestegen inspanning om het onuit puttelijke arsenaal der voor de vrijheid strijdende volken te zijn, en ook de ener gie en medewerking van vele anderen, van Rusland af tot voormalige satellieten van de as toe. Dat alles is voorbij. Een nieuwe, helder# dag in de wereldgeschiedenis is aangebro ken wfllen we hopen. We weten het: niet voor iedereen is er vreugde in dezelfde mate. Velen zullen door zich voelen heensnijden de herinnering aan ondergaan leed, geleden verliezen en on zekerheid over hen, die zich nog in het verre land bevinden. God helpe hen en geve hun sterkte hun leed te dragen. Maar Hij geve ook anderen de genade om de algemeene vreugde waardig te dragen en ons voor te bereiden op het vervullen van werken. een nieuwe taak van dieft strijden en Daartoe worde van ons geweerd alle zelf genoegzaamheid, maar onze dank ga, boven alles uit tot Hem, die het lot, ook voor lan den en volken, in Zijn handen houdt en de wereld stiert naar Zijn raad en wil. Dan verliezen we ons niet in uiterlijkheden, maar buigen het hoofd in ootmoed in de stem ming, welke da Costa eens van den over winnaar in den slag bij Nieuwpoort ver tolkte in deze woorden: Maar de overwin naar in het stof gebogen bidt. Dan is er in ons lof en dank tot Hem uit Wien en door Wien en tot Wien alle din gen zijn. Ook de vrijheid, waarin We ons thans mogen verblijden. - Morgen nationale Feestdag Zondag a.s. zal een algemeene dankdag zijn Van regeerirugszijde vernemen wij. óat in verband met de capitulatie van Japan, de dag van morgen, 16 Augustus, als nationale feestdag wordt beschouwd. Aanstaanden Zondag zal er een alge meene dankdag zijn. HEDENAVOND SPREEKT MIN. SCHERMERHORN. Hedenavond 8 uur zal de minister-presi dent, prof. ir W. Schermerhorn een radio rede houden in verband met de capitulatie van Japan. Rentrée der ind. regeering in Batavia Ofschoon de Ned.-Indische regeering al ge- ruimen tijd geleden overwoog haar zetel van Brisbane (Australië) te verplaatsen naar een der reeds bevrijde plekjes (Hollandia of Balikpapan) kon 'daar tot dusver niets van komen. Thans echter bestaat er gegronde hoop. dat binnen niet al te langen tijd deze regeering weer in Batavia zal zetelen. Noodig iis dan evenwel, dat de geallieerden, die Indië straks zullen bezetten, eerst de vereischte orde scheppen. Oud-minister P. A. Kei-stens, directeur van het Indische dep. van Onderwijs en Eere- dienst. blijft nog ter beschikking van den minister van Overfceesche Gebieden, doch zal vrij spoedig naar het Verre Oosten vertrek ken daar de Indische regeering voornemens, is. voltallig haar rentrée in Batavia te maken. UITZENDING N.I.C.A.-PERSONEEL WORDT VERSNELD. In verband met de snelle ontwikkeling der gebeurtenissen in het Verre Oosten zullen diverse voor Ned. Oost-Irtdië opge stelde plannen worden herzien. Zoo zal de uitzending van N.I.C.A.-personeel worden versneld. Alles wordt in het werk gesteld om meer scheepsruimte te verkrijgen, ten einde 1000 mannen (en vrouwen) per maand te kunnen uitzenden. In eersten aanleg heeft men 5000 a 6000 menschen noodig. Volgende week zullen weer 530 N.I.C.A.-mannen en -vrouwen de reis naar Australië aanvaarden. BERICHT In verband met den Nationalen Feest dag verschijnt ons blad morgen niet. Onze bureaux zullen den gelieelen dag gesloten zijn. DE DIRECTIE.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1