Jliruuir £>iti5djf (tfouroitf
Tokio wordt gebroed op 't antwoord
Tegen Pétain werd de doodstraf geëischt
DlSt 'U
jnnementsprijzerj
J6 per week
10 per maand
25 per kwartaal
sfdredacteur:
H DIEMER
lactle:
VAN DER ROS
Itrle: 1 April 1920-15 October t941
MAANDAG 15 AUGUSTUS lfc.
8e serie: ïe Jaarfranj» vanaf 7 Mei 1945, No. 83
Christelijk-ISationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie;
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden en Omstreken
„jitiintuastidj is obcUflWl
man ijert in Mjenspat*
intusschen woedt de strijd
nog voort
•rwijl Hirohito, „de zoon des hemels",
zijn raadslieden en ministers aan het
tereeren is over den geallieerden eisch
capitulatie, hebben Britsche en Ameri-
jische bommenwerpers in den vroegen
end van heden het gebied van Tokio
gevallen. Zij zorgen, dat de Japansche
■sellers ei' aan blijven denken, wat zij
«en verwachten als zij den oorlog willen
tzetten.
tn overvloede patrouilleert een machtige
sch-Amerikaansche oorlogsvloot ter hoog-
an Tokio en deze vloot is volgens radio
-York op alles voorbereid en zal in ge-
van een verwerping van den eisch tot
gave, met alle kracht toeslaan,
iegtuigen onder bevel van generaal Mac
ïur zijn doorgegaan met de systemati-
vernietiging van de Japansche industrie,
epvaart en verbindingswegen, garnizoe-
em placemen ten. vèemen en bruggen op
esjoe.
et communiqué van admiraal Nimitz
kte vandaag bekend, dat een alleenvlie-
Japansch bombardementsvliegtuig een
val heeft gedaan op de Amerikaansche
it in de Baai van Okinawa en een treffer
tste op een groot Amerikaansch oorlogs
correspondent van Reuter in Moskou
d<t. dat Russische colonnes zich een weg
en van Wladiwostok naar Charbin langs
spoorweg en terreinwinsten van 35 KM
en.
vliegende colonnes van Malinovsky, die
Oosten van Transbaikal naar voren
►n, zijn bijna 320 KM opgerukt en heb-
daarbij de geweldige Khinghanbergen
.schreden en de centrale Mandsjoerijsche
tte bereikt,
de geallieerde hoofdsteden wacht men
steeds op een beslis^nd antwoord via
intervenieerende neutralen of Japan be-
i is de geallieerde voorwaarden zonder
>rve te accepteeren en wat het met zijn
zer wil doen.
Ie groote geallieerden zijn bereid hem als
:hteloos vorst, als marionet op den troon
aten, maar Australië is reeds uit zijn slof
:hoten. Het is het met die opvatting der
oten niet eens, maar wil Hirohito een
its geven ond'er de oorlogsmisdadigers en
dienovereenkomstig behandelen,
et Japansche kabinet vergaderde nadat
o, de minister van Buitenl. Zaken, een
oek aan den Keizer had gebracht. Inmid-
i rukken de Russen steeds verder op in
ïdsjoerije en de luchtbombardementen
in ook niet stil; in China en Birma en op
neo rust de strijd evenmin,
et is alles wel heel anders geloopen dan
minister van Buitenlandsche Zaken Arita
31 Januari 1940 in het Japansche Lager-
s betoogde. Of eigenlijkheeft hij ge-
gekregen, maar precies in omgekeerden
als hij toen bedoelde. Hij zeide o.a.: „De
log moet noodzakelijk leiden tot drasti-
e wijzinginigen in den algemeenen toe-
td in Europa. De terugwerking er van zal
de Chineesche kwestie en de stabilisatie
Oost-Azië vrijwel zeker verschrikkelijk
recies gelijk gekregen, maar anders daar
heeren van de as begeerden en ook
Iers dan de aanhangers van het: Oost-
te voor de Japanners in hun wilde
omen zagen. Italië is geruïneerd, Duitsch-
d gebroken en den ondergang nabij en
ledig zullen de zonen des hemels" Ameri-
len, Engelschen, Russen en Chinee zen in
en land den boel zien beheeren en be-
•rschen. Deze prepareeren er zich reeds
Amerika met een millioen man en de
ineezen zullen, na 10 jaar oorlog of
logstoestand, de bordjes mee gaan ver-
ïgen bij hun doodsvijanden, nadat reeds
jaar lang de Japanners zich te hunnen
ite hebben verrijkt.
Iet gezag van den „blanken man", dat
het Oosten door de successen der1 Japan
's gedurende tientallen jaren zeer geleden
tft, zal zich eenigszins kunnen herstellen
de volken niet langer door naijver bezield
op eigen voord eelen uit zijn, eensgezind
listigen, valschen tegenstander en con-
Tent op stevige wijze in het nekvel ge
pen hebben en gereed staan hem de
ndenen te breken". De concurrent van
ropa en Amerka op velerlei gebied zal
rden uitgeschakeld, politiek en ecooio-
sch. In 80 jaren is zijn phenomenale ont-
ckeling van isolement tot wereldmacht tot
puinhoop geworden. Zijn heerschzucht
de voorbode van den ondergang van zijn
cht geworden. De geprofeteerde onder-
)g Van het avondland schijnt ten deele te
rden ondergang van het Morgenland. We
len moeten afwachten wat er geschieden
t met het verband tusschen Japans
zercultus en de sociaal-politieke verhou
dingen. Die relatie en samenhang is steeds
van groote beteekenis geweest. Dien band
tusschen religie en staat wil men breken,
omdat hij even noodlottig voor de wereld is
gebleken als die tusschen de Duitsche „bloed
en bodem"-verheerliJking en den man, die
zich tot leider aller Germanen als een soort
onfeilbaar wezen had laten proclameeren.
De eerstvolgende dagen zullen ons doen
zien wat de terugkeer naar Engelands ouden
stelregel: de blanke volken altijd eenparig
tegenover de gekleurden, kan bet eek enen.
Radio Tokio gaf gisteren nog legerberich-
ten uit, sprak van den „heiligen oorlog",
maar wekte tevens op tot gehoorzaamheid
aan den verheven wil van den Keizer en het
bewaren van de nationale eenheid, wanneer
het ergste zou gebeuren met het nemen van
allerlei maatregelen. Men ziet in. dat het
nog een tijdje kan duren alvorens de Japan
ners in Indië gevangengenomen en ontwa
pend zullen zijn. Daarom zullen geallieerde
militaire autoriteiten de leiding in Indië
overnemen totdat de wettige regeering zal
zijn gearriveerd. Het zal de taak der Japan
sche commandanten blijven te zorgen dat de
instructies door hun troepen worden Uitge
voerd. De Ned.-Indische regeering stelt hen
geheel verantwoordelijk voor de veiligheid
der bevolking. Eventueele misdaden zullen
uiterst gestreng worden gestraft. Men wijst
er op dat hulp en bijstand van het Neder-
landsche volk door het zenden van goederen
en menschen na de Japansche overgave meer
noodig is dan te voren. Nederland moet doen
wat het kan om Indië te helpen.
Later kwamen nog de volgende losse be
richten binnen
AMERIKA'S ANTWOORD OP HET
JAPANSCHE VOORSTEL.
In Washington is officieel medegedeeld, dat
de V. S. verlangen, dat de bevoegdheid van
den keizer om het bestuur over Japan te
voeren, onderworpen zal zijn aan dde van den
geallieerden opperbevelhebber. Van den kei
zer zal verlangd worden, dat hij toestemt in
de voorwaarden van overgave, weQike noodig
zijn voor de ten uitvoert egging van de ver
kil® ring van Potsdam.
BOUW VAN OORLOGSSCHEPEN
IN AMERIKA STOPGEZET.
Als kenmerkend teeken voor het einde van
den oorlog wordt gemeld, dat het Amerik.
dept. van Marine heeft aangekondigd, dat
de bouw van Amerik. oorlogsschepen zal
worden gestaakt. Men zal ophouden niet het
werk aan 95 oorlogsbodems, inclusief het
slagschip „Illinois" van 45.0000 ton: voor
vliegdekschepen, 20 kruisers en 11 torpedo
jagers.
Sedert Vrijdagavond zwijgt de sterke
Japansche zender in Batavia.
De Japansche pers publiceert levensbe
schrijvingen van den 13-jarigen zoon van
Hirohito. Treedt deze af?
Verschillende landen, o.a. Nederland,
worden te Washington op de hoogte gehou
den van de onderhandelingen met Japan.
Zwijgende bunkerbouwers van
hun bed gelicht
Aanmeldingsplicht voor andere
collaborateurs te wachten.
De P.O.D. te Amsterdam heeft vaai de 200
aannemers en bunkerbouwers, die zich niet
hadden gestoord aan den uitgevaardigden
aanmeldingsplicht, er circa 120 van hun bed
gelicht en gearresteerd. De resteerende 80
moeten nog worden opgespoord, daar zij niet
thuis werden aangetroffen. De 164, die zich
wèl hadden gemeld, doch na registratie weer
op vrije voeten zijn gesteld, zullen zich uiter
aard evengoed te verantwoorden hebben als
de zwijgers. Dat zij voorloopig weer vrij
rondloopen. hebben ze alleen te danken aan
het voldoen aan hun aanmeldingsplicht.
Het ligt in de bedoeling deze aanmeldings
plicht binnenkort uit te breiden tot ind-u-
strieelen op het gebied van houtbewerking
en textiel, alsmede tot vervoerders en
expediteurs, die zich aan collaboratie hebben
schuldig gemaakt.
Is de logger Sch. 198 vergaan?
Op verzoek van de Reeder ij S. Taal voer
de reddingsboot uit Schevendngen Zondag
middag uit om den motorlogger Sch 198,
thans varend onder het Duitsche nummer
M. 3417, op te zoeken, daar er sinds Donder
dagavond niets meer van deze logger is ver
nomen. De nasporingen van de reddingsboot
bleven zonder resultaat en ook andere log
gers hebben noch schip noch wrakstukken
aangetroffen.
Wensch was de vader van een
bericht
Door een Amerikaansch nieuwsbureau
werd het bericht verspreid, dat president
Truman de overgave van Japan had aan
gekondigd. Eerst nadat de geheele Ame
rikaansche radio het bericht had omge
roepen. werd het ingetrokken, aldus
meldt Reuter uit Washington. In het pers-
vertrek van het Witte Huis rinkelden
honderden telefoontoestellen. De kranten
correspondenten werden opgebeld om na
dere bijzonderheden. Het duurde dan ook
niet lang of een tegenspraak werd de
wereld ingezonden. President Truman
had geen verklaring afgelegd, doch zat
rustig te dan eer en. Voor het Witte Huis
stond al een menigte te juichen, doch aanA,
gezien de radio het dementi snel ver^
spreidde, luwde de opwinding al spoedig.
Ook de Canadeesche radio-omroep werd
door het valsche bericht misleid.
MAC ARTHUR HOOGSTE CHEF IN JAPAN?
Volgens een Reuter-bericht uit Washing
ton wordt verwacht dat MacArthur opper
bevelhebber zal worden voor bezet Japan.
Frankrijk heeft den wensch kenbaar ge
maakt aan de onderhandelingen over de Jap.
capitulatie te willen deelnemen.
Rotterdamsche havenarbeiders
weer in staking
Regeering zal voor deze anarchisten
niet wijken.
Vanmorgen is in de Rotterdamsche haven
een proteststaking van 24 uur begonnen, nu
de wensdhen van de Eenheidsvakbeweging
niet zijn ingewilligd. De verbeteringen wil
men nu zelfstandig doorvoeren. De staking
verloopt rustig. Een klein gedeelte der ar
beiders is aan het werk gegaan.
De Regeering heeft als antwoord op dezer
aanval de volgende regeeringsverkflaring
openbaar gemaakt:
Naar de regelen^gesteld bij het buiten
gewoon besluit arbeidsverhoudingen, word"
in arbeidsgeschillen op dit oogenbQik ter
slotte beslist door de rij k sbemiddeflaars
Als de z.g. Eenheidsvakbeweging bereid
heid had getoond zich bij een dergelijke ar
bitrage neer te leggen, zou ook met haar
niet alleen overlegd, maar onderhandeld zijn.
Zij heeft dit echter geweigerd en op een na
deren brief van de Regeering hierover, niet
meer geantwoord. Het spreekt vanzelf, dat
onder deze omstandigheden de Regeering op
„open brieven" niet ingaat.
De Regeering zal zich ook niet neerleggen
bij de anarchistische methode, die de E.V.B.
wil gaan toepassen, dooi* zelf willekeurig van
de geldende regelingen af te wijken. De Re
geering doet een dringend beroep op de ar
beiders zich niet verder op dat pad te be
geven.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Wommels c.a, J. D. de
Stopp-elaar te Zevenhoven (Z.H.).
Geref. Kerken.
Beroepen en aangenomen: naar
ZwartewaeJ J. v. d. Lugt, ca rod, en oefenaar
aldaar.
Kerkelijke examens.
Het prov. kerkbestuur van Groningen
heeft tot de evangelisatiebediening in de
Ned. Herv. Kerk toegelaten de heer G. Pet-
tinga. oand. en hulppred. te St. Johannesga-
Délfs+r ahu izen
Enorme belangstelling in de
rechtzaal
De openbare aanklager. Mornet, heeft Za
terdagmiddag aan het eind van zijn requisi
toir de doodstraf tegen Pétain geëischt.
De belangstelling voor de zitting was groot.
De ergste vorm, zoo betoogde Mornet, dien
het verraad kan aannemen is aanslag op de
heilige belangen van het vaderland. Geen
enkele natie kan vergiffenis schenken aan
hen, die het vaderland schade aandoen.
Pétain heeft van Frankrijk gevraagd, defini
tief de nederlaag te aanvaarden, er in te be
rusten om zich achter hem te scharen in de
nieuwe orde van een Europa onder Duitsche
leiding. Hij vernederde Frankrijk en voerde
een geniepigen oorlog met onze bondgenoo-
ten. Het was een aanslag op de republiek
en de ergerlijkste samenwerking met den
vijand. Alles in het geheim te Vichy.
Pétain, die aandachtig luistert, schijnt diep
bewogen. Hij speelt nerveus met zijn hand
schoenen en keert zich naar zijn verdedigers.
Mornet besloot zijn requisitoir aldus: Het
P.O.D. blijft een zelfstandige
politiedienst
In tegenstelling met de aanvankelijke
plannen zal de P.O.D. een zelfstandige
politiedienst blijven, die rechtstreeks ressor
teert onder de procureurs-fiscaal.
Hof kan slechts de hoogste straf, die de wet
kent, toepassen, en behoeft daarbij geen reke
ning te houden met den leeftijd van den be
klaagde. Daarom verzoek ik het Hof tegen
dezen man, die eens maarschalk Pétain was,
de doodstraf uit te spreken.
In het diepste stilzwijgen hoort de zaal
deze woorden aan. Pétain grijpt verward naar
zijn militaire medaille, alsof hij deze wil af
rukken. De zitting wordt opgeheven. Vandaag
beginnen de pleidooien.
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk
De heer N. G. J. Schouwenberg directeur
van het persbureu.
In de zesde zitting kwam men overeen
niet in te gaan op een voorstel van het prov.
kerkbestuur van Gelderland, dat de stichting
van nieuwe predikantsplaatsen beoogde. Be
sloten werd voorts een brief van de werk
groep Kerk en Overheid, waarin werd aan
gedrongen op het schrijven van een concept
aan den minister van Justitie over staten-
loozen, door te zenden aan het Interkerkelijk
Overleg ter afdoening. Een verzoek van
Delft voor subsidie ter saüarieering van een
predikant voor bijzondere werkzaamheden
werd goedgekeurd. Een dergelijk verzoek
van de gemeente Utrecht weid overgebracht
aan de Alg. Syn. Commissie.
De Hervormde Raad voor Kerk en Publici
teit heeft tot directeur van het persbureau
der Ned. Herv. Kerk benoemd den heer N.
G. J. van Schouwenburg te Amsterdam.
>AT het interüocaal telefoonverkeer in het
eloopen kwartaal in het telefoonddstrict
isterdam (inclusief stad Amsterdam) van
iOO uitgaande irotertooaile gesprekken in
steeg tot 249.000 in Juni en 525.000 in
JAT het G.E.B. te Leeuwarden nu ook is
jonnen met de aansluiting van particulie-
op het lidhtnet.
JAT hedenavond 9 uur Radio-Brussel een
Qo-reportage zal geven over de scholieren
de middelbare scholen, die op uitnoodi-
ig van de Belgische regeering hun vacan-
in België doorbrengen.
JAT vandaag wederom 150 kinderen uit
derland voor 3 maanden naar Denemar-
zijn vertrokken en a.s. Zondag nog een
jnsport volgt.
JAT het Curagaosche hulpfonds hard
rkt om pakketten en voorraden naar Ne-
rtand te sturen en telegrafisch met Den
ag vam gedachten is gewisseld over de
rseheping en verdeeling.
JAT Zaterdagmiddag te Brugge (België)
stedelijke vlag van Vlissingen plechtig
ergedragen is aan het vijfde commando
van de 52e Lowland division, waarvan de
manschappen op 1 Nov. het eerst te Vlissin
gen zijn geland.
DAT het „Indonesia Raja", het lied van de
Indonesische nationalisten, thans van de Ned.
autoriteiten in Australië een offticieelen sta
tus gekregen heeft en voortaan bij officieele
gelegenheden na het Wilhelmus zal worden
gespeeld.
DAT de heer Plesman Willemstad heeft
verlaten met als bestemming Noord-Amerika.
DAT de Werkgemeenschap voor vernieu
wing van opvoeding en onderwijs den mi
nister verzocht heeft bij het onderwijs het
accent meer te doen vallen op religieuze
ontwikkeling, karakter-, aesthetische-, sociale
en intellectueele vorming dan op het intel
lectualisme.
DAT terwijl er voor den oorlog jaarlijks
60 70 candidaten konden worden aange
nomen voor de opleiding tot indoioog er dit
maal ongeveer 100 zullen worden geaccep
teerd.
DAT thans ook geschikte Indonesische can
didaten in aanmerking komen, terwijl in
beide gevallen de leeftijdsgrens voor aan
melding tijae)ftv <c van 21 t/m
25 jaar.
DAT Gedeputeerden van Groningen beslo
ten f 3000 subsidie te verleenen aan den door
den Bond van Zuivelfabrieken opgerichten
gezondheidsdienst voor vee. zulks ter be
strijding der t.b.c.
DAT het aftreden van den president der
Curacaosche Staten, den heer J. H. Sprockel,
vermoedelijk moet worden toegeschreven
aan de houding der Staten tegenover de be-
grooting 1946.
DAT eind vorige week minister Ringers
Arnhem en Nijmegen heeft bezocht.
DAT, zooals wij reeds meldden, dr P.
Kuin is benoemd tot wnd. secr.-generaal
van het dep. van Handel c.s. en wel met in
gang van 15 Sept.
DAT de 10-jarige B. de Rover, van de
Plassingel te Rotterdam, Vrijdagmiddag in
Overschie door een auto werd gedood.
DAT de regeering met de Federal Reserve
Bank of New York is overeengekomen, dat
daar tot 18 Aug. Nederi. bankbiljetten mo
gen worden ingeleverd tegen een koers van
37.38 dollar.
DAT de K.L.M. toestemming heeft ontvan
gen van Venezuela om een wekelijkschen
dienst tusschen Curasao of Aruba en Bogota
in Columbia, niet tusschen lending te Mare-
caibo, te onderhouden.
EXAMENS
Academische examens.
GRONINGEN. 10 Aug. Op proefschrift
„Een experimenteel onderzoek over de cir
culatie van den vinger" promoveerde heden
tot doctor in de geneeskunde F. J. A. Buij-
tendijk te Amsterdam.
GRONINGEN. 11 Aug. Geslaagd voor
voorber. examen godgeleerdheid R. Hensen
te Groningen.
GRONINGEN11 Aug. Geslaagd voor
doet. examen wis- en natuurkunde, hoofdvak
natuurkunde. J. J. Deemster; voor arts
examen le gedeelte mejuf. W. Hilverda en
S. P. Rietema; tot arts bevorderd B. K. S.
Dijkstra, geb. te Groningen.
LEIDEN. 11 Aug. Geslaagd voor doet.
examen geneeskunde: D. M. Plate, Hengelo;
J. A. I. van Prooije; voor artsexamen eerste
deel: D. T. Bloem, Den Haag; A. Tam mes.
Leiden. Bevorderd tot arts: mevr. E. A. C.
van der BurgGrijn en mevr. N. W. van
Ovenvan Heurenbeiden te Leiden: mej.
S. Beerens. Den Haag: mej. A. G. Helders,
Leiden: G. A. W. Verspijck Mijnssen. Den
Haag: G. A. Gussenhoven. Voorburg; E. J.
Moeijs. Nijmegen.
R.U. te Leiden. Doet. ex. geneeskunde D.
M. Plate. Hengelo, J. A. I. van Prooije, Lei
den; artsex. le deel: D. T. Bloem. Den
Haag: A. Tammes. Leiden: bevorderd tot
arts: mevr. E. A. C. van der BurgGrijn,
Leiden, mevr. N. W. van Ovenvan Heuren,
Leiden, mej. S. H. Beerens, den Haag. mej.
A. G. Helders. Leiden. G. A. W. Verspijck
Mijnssen. den Haag. G. A. Gussenhoven,
Voorburg, en E. J. Moeijs, Nijmegen.
Examen Hoofdakte.
's-GRAVENHAGE, 11 Aug. Geslaagd
voor A examen: N. J« van Louwen. De Lier;
J. F. Q. Montanus. Leiden; Aalb. Bakker,
Dordrecht: A. v. d. Niet. Noord-wijk: A. Sie-
ling,Hillegersberg.
Geslaagd voor B: mej. M. J. Web er. Rot
terdam; H. v. d. Graaf., Rotterdam; J. J. H.
Greep, Rotterdam: mej. M. de Heer. 's-Gra-
venhage.
's-GRAVENHAGE. 12 Aug. Geslaagd:
mej. C. M. v. d. Langkruis, Schiedam, (a en
b); Th. A. M. van Vliet, Vlaardingen, <b);
J. J. Ruys, Gouda, (a en b); mej. M. E. Ruy-
tenberg. Rotterdam, (a en b); P. A. J. van
der Steen, Rotterdam, (a): mej. A. J. M.
Alkemade. Rotterdam, (a en b).
GRONINGEN. 11 Aug. Op een proef
schrift: „Het bestuur der buitenlandsche be
trekkingen in Engeland voor den eersten
wereldoorlog, hoofdzakelijk in de periode
18801914. deel 1", promoveerde tot doctor in
de letteren en wijsbegeerte Mr. Fr. Gosses,
te Amsterdam.
Nieuwtjes uit het rijk der
distributie
Bon R 15 is uitsluitend bevoorradingsbon
voor tafoaksartikelen voor den handel, voor
aflevering komt een aparte bon.
Bon 546 en 547 van de 5e noodkaart kun
nen voor het verkrijgen van groente, resp.
ft uit van 20 Aug.29 Sept. worden ingele
verd bij een groente- of fruithandelaar.
125 GRAM GORT OP BON 529.
Voor de periode van 19 Aug. t/m. 1 Sent.
a.s. zullen bonnen worden aangewezen voor
een rantsoen gort. d.w.z. 250 grani gort,
gortmout, gortgries, gortbloem. gortgrutten
of pannekoekmeel (gemengd meel).
Aangezien deze artikelen gedeeltelijk reeds
bij den handel aanwezig zijn, wordt het pu
bliek in de gelegenheid gesteld van af Maan
dag 13 a.s. op bon 529 der vijfde noodkaart
alvast 125 gram te betrekken. Deze bon is
geldig tot en met 1 September.
De bonnen 546 en 547 voor groente en
fruit moeten uiterlijk Donderdag 16 Aug.
a.s. bij de groentehandelaars worden ingé-
leverd.