Goud? Leven gaat boven dood en vernietiging Iverkoopenïj THE UWE LEroSCHE COURANT ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1945 Buit enlandsch W eekoversich Wat beteekent „mits"? Rusland vocht nog één dag. Godsdienst en fanatisme. Eenmaal rees de zon. Ook Franco raakt in 't gedrang. Pétains proces verloopt. Japan heeft gecapituleerd en boven den dood het leven gekozen. Dit bericht kwam gistermiddag opeens uit de lucht vallen, nadat enkele uren te voren de mededeeling was gedaan, dat a.s. Maan dagavond om half 11 Tokio „een sensatio neel e verklaring zou geven, waarop de wereld heeft gewacht en waarnaar zij heeft ver langd." Een „buitengewoon belangrijk feit", werd er in een toelichting nog bijgezegd. De conclusie lag bijna voor de hand: het zal over de capitulatie gaan. Een paar uur later werd dit vermoeden bevestigd uit Ame rika. dat liet weten, dat de Japansohe regee ring bereid was de verklaring van Potsdam, waarin onvoorwaardelijke overgave van Ja pan wordt geëischt, te aanvaarden „mits de rechten van den keizer als souverein heer- scher niet worden aangetast". Beteekent dit „mits" een reserve ten aan zien van de „onvoorwaardelijke capitulatie? We hebben de verwachting van niet. •Heit land van den Mikado heeft een week van schrikwekkende sensatie beleefd. De atoom bom heeft zijn alvernietigende werking ge- «demon9treerd in het wegvagen van den aard bodem van een of meer van Japans indu- strieele en militaire centra. We kunnen ons dat ternauwernood inden ken. Met helsche kracht in één oogenblik een stad met honderdduizenden inwoners geheel vernietigd. Daar overheen is Donderdag de oorlogs verklaring van Rusland gekomen. Het uit zicht voor het land van de voorheen „rijzen de" zon. was dus wed heel somber, trooste loos en hulpeloos geworden, zoodat elke prijs voor den vrede beter was dan dood en ver nietiging, die in uitzicht waren. In de oor logsverklaring van Rusland aan Japan, die uitging toen Japan reeds vredesstappen deed, was daarop sober, maar juist gewezen. Het moederland was bovendien volledig van zijn uitgestrekte bezette gebieden in China en Inchë afgesloten. Bij dezen stand van zaken is niet aan nemelijk. dat het „mits" politieke beteeke- ni«5 zou hebben. Veelmeer zal men het oog hebben op de positie van den mikado als ..zoon des hemels" en zijn plaats als gods dienstig opperheer van het Japansche vc^lk, dat in den zelfmoord voor he<t vaderland iets verhevens ziet en daarom zoo taai vocht. De godsdienst van het Japansche volk is het Shinboe-isme. Eigenlijk is het geen gods dienst want een godsvereering kent het Shinboe-isme niet. Het is, heeft men ge zegd, niets dan een grenzelooze helden ver eering. Wie voor zijn land iets groots, iets geweldigs gedaan heeft, wordt op den duur in de rijen der voorvaderen opgenomen, die als goden vereerd worden. Het nageslacht zorgt daarvoor. Sinds Japan uit zijn droom van tientallen eeuwen in de zeventiger jaren van de vorige eeuw ontwaakte, toen het de „beschaving" toeliet, heeft het daarvoor volop gelegenheid gehad. In 1875 begon het met zijn expansie. Het waren de Koerillen en de Lioe-Kioe-eilanden. Later moest China er aan gelooven en in 1904/5 werd Rusland geslagen. De zon rees inderdaad. Korea werd ingepikt. Sachalin gedeeltelijk bezet en eveneens Mandsjoerije. Zoo ging het door en groeide het „gele gevaar", het gevaar van de „gele apen", zooals de Duitschers altijd zeiden. Na den eersten wereldoorlog wist Japan zijn ster nog hooger te doen rijzen. De heldenvereering kon al die jaren welig groeien en nimmer werdén nog groo- ter plannen uit het oog verloren. De pene tratie van ZO.-Azië ging steeds verder. Japan wierp zich op als hoeder van het ge kleurde ras. „Azië voor de Aziaten", d.w.z. „Azië voor de Japanners", werd de leus, die na de eerste successen in den oorlog, die thans ten einde spoedt, werd omgezet in: „Oost-Azië voor de Oost-Aziaten". Duide lijk. Maar al spoedig moest toch een toontje lager worden gezongen. Want wel had December 1941 Japan veel buit ge bracht, doch in het voorjaar van 1942 bleek de veroveraar reeds op de eieren te gaan zitten en buiten staat te zijn om zijn vic torie voort te zetten. Hij kon slechts con- solideeren, zoodat in Japan zelf in Maart er reeds van gesproken werd. dat het land zich in het defensief bevond, waar Ame rika in het offensief was getreden. De situa- Her rijzing! Honig's Artikelen komen weer terug; streks weer in de voor- oorlogsche kwaliteit een welkom bericht voor vele, vele huisvrouwen I I dan naar TUSSEN DEN HAAG HERMAN COSTERSTR. 2Ó3 bij Hobbemoplein te bereiken met fijn 6.f2 en. 13 Kantoor 0-1 uur ttie is niet meer veranderd. Japan is steeds verder teruggedrongen en moest op 10 Augustus aanvaarden wat het een week te voren nog brutaal afsloeg. Nadat zijn ouden tegenstander Rusland sinds een dag in de rij zijner vijanden was opgenomen, moest het volledige capitulatie aanbieden. De val is diep, maar verdiend na zooveel misda den aan de menschheid begaan en hij moge zoo diep worden, dat de droom der Azia tische heerschappij nimmer meer kan terugkeeren. Nog een andere heerscher is na de ver klaring van Potsdam in de moeite gekomen. Het is Franco, die eens met hulp van Italia nen en Duitschers den Spaanschen burger oorlog won: Hij schijnt met zijn voornemens tot frontverandering in de' richting van een monarchaal bewind te laat te zijn gekomen. Potsdam zette Spanje eenvoudig buiten de volkerengemeenschap. De oude republikein- sche stroomingen zoeken elkaar en zelfs La- tij nsch Amerika begint zich van Franco's be wind los te maken. Dat alles schept bij voortgang voor den leider van Spanje een onmogelijken toestand ondanks uitschakeling van de Falange uit het staatsapparaat, toe kenning van een wet op de burgerrechten, pogingen tot herstel eener monarchie, alles variaties op het thema: ik ben niet die ik ben en laat mij dus maar aan het be wind, ik ben zoo kwaad nog niet. Het zal wel vruchteloos zijn. Dat Franco overigens niet onbekwaam balanceert op de tegenstel lingen, diê in Spanje nog bestaan tusschen zijn opponenten, moge erkend worden, even als het feit, dat hij waarschijnlijk terecht speculeert op ongeneigdheid Vein het buiten land tot rechtstreeksche interventie. Dat Spanje, al zou Franco eens verdwijnen, nog niet dadelijk de gouden zon van wel vaart en geluk over zich zal zien oprijzen, schijnt intusschen wel zeker. Het is een ver armd land en gebrek aan eendracht knakt de energie. In Frankrijk duurt het proces-Pétain nog steeds voort, iedere getuige veegt daarbij bij voorbaat z'n eigen baantje schoon. Inmiddels zijn de data voor de verkiezin gen, zoowel voor referendum als voor con- stitueerende vergadering vastgesteld. Nader komt daardoor opheldering van den staat kundigen toestand die door het afstemmen van de voorstellen van De Gaulle door de consultatieve vergadering, welke niet met positieve tegenvoorstellen wist te komen, in een impasse dreigde te geraken. Maarschalk Tito wil in Yougo Slavië den koning niet terug hebben, maar deze laat het er niet bij zitten. Wordt Yougo Slavië vrij gelaten in zijn beslissing, dan maakt de koning geen slechte Kans. Kerk en School NED. HERV. KERK. Beroepen: te Eerbeek (toez.) H. Beker te Angerlo; te Schoonrewoerd (toez.) I. Schipper te Bunschoten. Beroepen: te Haarlem (Vrijz. Herv. 2e pred.pl.) ds W. C. Ligthelm te Eext (Dr.). Aangenomen: naar Gemert drs J. de Bruin, cand. te Zeist. Bedankt: voor Lexmond L. Trouwborst te Aalburg en Heesheen: voor Rotterdam- Vreewijk (toez.) P. W. Spruyt te Arnhem (verbeterd bericht). GEREF. KERKEN. Aangenomen: naar Rotterdam-Zuid (vac. H. W. H. v. Andel) J. C. Gilhuis te Katwijk aan Zee. VRIJGEM. GEREF. KERKEN. Bedankt: voor Monser C. v. Ommen te Maastricht. CHR. GEREF. KERK. Beroepen: te Arnsterdaim-Oost I. de Bruyne te Deventer. GRONINGEN, 10. Aug. Op een proef schrift getiteld: „Een experimenteel onder zoek over de circulatie in den vinger" pro moveerde heden tot doctor in de genees kunde F. J. A. Buy tend ijk, geb. te Amster dam. Gen. Synode der Geret. Kerken Capitulatie-aanbod van Japan herdacht. Ter Generale Synode der Geref. Kerken verscheen ds Wezeman, Amerikaan sch leger- predikant, die Hollander is van geboorte. Hij was met de troepen meegekomen. Op harte lijke wijze heeft hij de Synode toegesproken en iets van zijn werk verteld. De Synode benoemde tot deputaten voor het bezoek aan de samenkomst van de Geref. Kerken van Noord-Amerika, Zuid-Afrika en Nederland ter voorbereiding van de Oecume nische synode, welke samenkomst in Amerika zal worden gehouden, de heeren prof. dr G. Ch. Aalders te Heemstede, prof. dr G. C. Berkouwer te Watergraafsmeer, dr J. Hoek te 's Gravenhage-West en de ouderlingen dr K. Hartsuiker te Bergen op Zoom en W. Hessels te Bussum en als secundus-ouderling burge meester A. Warnaar te Hazerswoude Naar aanleiding van het verzoek van de stichting 1940—1945. die eind Aug. a.s. een stichtingsweek houden zal en ook de mede werking der Kerken heeft ingeroepen, waar over ouderling D. Hoekstra van 's Graven- hage rapporteerde, ontspon zich een leven- enge discussie over de positie van de nage laten betrekkingen van hen, die in de Mei dagen van 1940 gevallen zijn of die als gevolg van de toen plaatsgevonden hebbende oorlogshandelingen invalide geworden zijn. Dr W. G. Harrenstein, oud-leger- en vloot- predikant in algem. dienst, sprak een warm woord voor de stichting Eereschuld en dank baarheid. die tot dat doel in het leven ge roepen was en laakte het, dat nog nooit een goed woord gesproken is voor deze slacht offers. Spr wenschte, dat de Synode voor beide stichtingen gelijkelijk haar sympathie Uitspreken zou, want er mag geen onder scheid zijn voor hen die gevallen zijn in het uniform en zij. die zonder uniform zich voor de zaak van het vaderland gegeven hebben. De Synode zal in dien geest een schrijven richten tot dé Kerken. De besprekingen werden onderbroken^door het ter Synode binnenkomend bericht, dat Japan tot capitulatie bereid is, welke mede deeling met applaus begroet werd. De leden der Synode verhieven zich vah hun zit plaatsen en zongen staande twee coupletten van het Wilhelmus. De praeses ging daarop voor in gebed om, waar bij den aanvang der Synode God gebeden was om den vrede ook in het Verre Oosten, Hem nu te danken voor de verhooring dezer bede. De Synode sprak uit n.a.v. een vraag van den kerkeraad van Scheveningen, dat een afgelegde geloofsbelijdenis in een Duitsche noodgemeente door de Kerken in het vader land moet" worden erkend. Ook oordeelde zij in verband met Zondagsarbeid door politieke gevangenen, dat de betrokken kerkeraden daartegen moeten blijven getuigen. De Synode ging vervolgens in comité zitting, om Maandagmorgen 11 uur opnieuw in openbare zitting bijeen te komen. ZWITSERSCHE HOUTEN NOODKERKEN VOOR NEDERLAND. De Zwitsersohe kerk heeft 5 houten nood kerken, elk plaatsgevend aan 200 a 300 oer- sonen, geschonken aan de kerken in Ne derland, te weten een voor Arnhem en vier voor de Betuwe. De geallieerde legerautori- teiten hebben hulp toegezegd b den opbouw dezer noodkerken. Onze tijd kenmerkt zich in allerlei stre ven om uit het diepe moeras van ellende, waarin we temidden van de bange wereld weeën zoo diep gezonken waren, te geraken. Allerlei acties worden op touw gezet, co mités opgericht en grootsche plannen voorbe reid; en dat alles moet niet veroordeeld, in tegendeel bevorderd en voorgestaan, dat nog veel krachtiger de hand aan den ploeg wordt - Pijnlijke consequentie Dat het uit Amerika stammende „liften" ook Amerikaansche consequenties kan hebben, heeft dezer dagen een jeugdig vacantieganger uit Middelburg ondervon den. Toen hij namelijk tusschen Arnhem en Apeldoorn met twee andere „lifters" in een groote vrachtauto zijn reis ver volgde, werd hij plotseling door dit twee tal overvallen en van zijn schoenen, klee ding en portefeuille beroofd. Gelukkig werd de Chauffeur op het kritieke oogen blik gewaar wat zich achter zijn rug af speelde, zoodat de onverlaten gedwongen waren met leege handen ijlings de auto te verlaten om in de «bosschen een goed heenkomen te zoeken. s Maar bij en vóór alles moet wel gedacht aan het vermanende woord van den Heere Jezus tot Martha in Lucas 10 42 „Eén ding is noodig". „Martha", die actieve en bedrijvige gestal te, die altijd maar voort wilide, wordt ons daar geteekend als een aantrekkelijke figuur voor allen, die met een werkzamen geest be zet, de handen uit de mouwen weten te steken. En „Maria", vervuld met een zachtmoe- digen en stillen geest, die kostelijk is voor God, als het beeld van diepe afhankelijkheid. Maria betoont in geheel haar houding, zit tende aan de voeten van Jezus, dat zij vóór en tot alles Hemelsche lessen en Goddelijke onderrichting noodig heeft: dat het haar in de eerste plaats om Gods gunst en zalige gemeenschap in Christus te doen is en daar uit vloeiend vrede voor haar ziel en Godde- lijken bijstand voor gansch haar leven. En als dan Martha, gedreven door haar ijvergeest, zich ergert aan dat nederzitten van haar zuster en haar werken verheft boven het gekozen deel van Maria, wordt ze om haar „veel dienens" niet veroordeeld, maar krijgt wel dat vermanende woord te hooren „Martha Martha.... Eén ding is noo dig" en aanwijzing van het goede deel door Maria gekozen. Dat woord mag in onze dagen wel diep in ons hart gegrift, nu alles in 't werk gesteld wordt om weder op te bouwen wat jammer lijk is verwoest, nu men tot hooger peil zoekt op te voeren wat diep gezonken is. Doch nu moeten we weer niet - overslaan naar de andere zijde, door alles maar lijde lijk af te wachten en maar te gaan zitten, want in dat zitten, zit het niet. Maar bij al ons streven kan dat „E n e n o o d i g e" niet gemist. Teveel zoeken we onze sterkte in ons wer ken, doch vergeefs op bouwen toegelegd zoo God zijn zegen 't werk ontzegd. (Ps. 127). Nehemia die het verwoeste Jeruzalem wenschte op te bouwen, was zich dat goed bewust en we lezen van hem daarom dat hij eerst „Bad tot den Heere" en „toen 9prak tot den Koning", Eén dirfg is noodig, persoonlijk en maat schappelijk, zoowel kerkelijk als staatkundig, Gods ganst moet verkregen en Hij moet onze hoogste Raadgever en Leidsman zijn. Al ons streven naar Zijn Woord gericht en al ons handelen op Zijn Woord gegrond. Zoo ernstig wordt het ons toegeroepen in Jesaja 8 20. „Tot de wet en de getuigenis, zoo zij niet spreken naar dit woord, het zal zijn dat ze geen dageraad hebben. „Eén ding is noodig". Geen waar herstel, geen ware vrede kan er komen en nooit geen ware eenheid, hoezeer ook begeerd, verkre gen buiten de verkrijging van dat ..Eéne noo- dige". -Een leuze klinKt uit sommige monden „de Godsdienst moet uit den Staat blijven, of: de Staat los van eiken Godsdienst enz. Maar nooit kan eenig wezenlijk heil ver kregen buiten en zonder God en Neerlands welzijn is nooit los van God te maken. In een drievoudig snoer is door den Vader des Va derlands Nederland en Oranje aan God ver bonden. Dat verbond eens zoo plechtig be zworen. is jammerlijk door ons verzondigd en verbroken, doch moet nu vóór alles v e r- n i e u w d. want „Eén ding is noodig". En dan zal in de ware beoefening van „Maria's keuze" vereenigt met ..Martha's werken" welvaart voor het vaderland, troost voor het hart en zaligheid voor de ziel ver kregen worden. L. RIJKSEN. Uit den Omtrek ALPHEN AAN DEN RIJN. Eenheid in verscheidenheid. De eenheid is er in zooverre, dat alle drie de plannen het zelfde beoogen, n.l. de verknochtheid te open baren aan Vorstenhuis en Vaderland en de dankbaarheid te demonstreeren voor de be vrijding. Maar overigens geven de a.s. feest vieringen geen beeld van een eensgezind volk. Er is verscheidenheid. Daar is de feestviering op 31 Augustus, op initiatief van het Gemeentebestuur. Dit had gewacht op vaststelling van Nationale feest dagen, die schijnen uit te blijven. Omdat er plaatselijk, behalve de zeer vele geslaagde buurtfeesten, niet veel initiatief was, riep de waarn. burgemeester enkele personen bij elkaar en dde hebben zich gevormd tot ver schillende commissies, die feestelijkheden op Koninginnedag hebben georganiseerd. Het programma zal waarschijnlijk aan het einde van deze week gepubliceerd worden. Op denzelfden avond dat deze commissies werden samengesteld, vergaderde de Wilhel- minavereeniging, welke 29, 30 en 31 Aug. festiviteit organiseert en waarvan de laatste dag is opgenomen in de gemeentelijke feest viering. Ten slotte noemen we dan nog weer de Chr. Oranjevereeniging, die een groot aantal avonden geeft, waarbij een historisch spel opgevoerd zal worden. Tévens hoopt men aparte kinderfeesten met uitgebreide tr acta tie te geven. Uit een en ander blijkt dus wel. dat Alphen zich niet onbetuigd zal laten, hoewel gedemonstreerd wordt, dat de ware eenheid nog ver te zoeken is. De Centrale Keuken exit. In verband met de geringe deelname zal de Centrale Keuken de voedselverstrekkAng met ingang van Vrijdag 17 Aug. a.s. stopzetten. HAZERSWOUDE. Arie van Aalst terug. Zaterdag was het voor de familie Van Aalst een blijde dag. Na een afwezigheid van ruim 5 jaar zagen zij hun zoon en broeder, die met de Marine uit geweken was, weer gezond en wel in hun midden weer. Spoedig hingen vele vlaggen uit om de blijde thuiskomst op te luisteren. Maandagavond werd de marineklant met een open calèche en muziek voorop van zijn woning afgehaald om, zooals gberuikelijk is geworden, op het raadhuis te worden gehul digd. Burgemeester Warnaar heette hem in hartelijke woorden welkom in 2ijn geboorte plaats en sprak de hoop uit, dat God hem fiog sparen mag, ah hij weer met de „Jan van Galen" naar het Verre Oosten zal ver trekken om den Jap den genadeslag te geven. Na een driewerf hoera en het "zingen van het Wilhelmus sprak de burgemeester nog enkele woorden naar aanleiding van den verjaar dag van onze Prinses Irene, waarna de heer v. Aalst met zijn ouders een rondrit door het dorp maakte, waarbij de „Harmonie" vele vaderlandsohe liedjes gespeeld heeft. Ook wij roepen Arie v. Aalst een hartelijk welkom toe en wensche hem geluk met zijn behouden terugkeer. KATWIJK AAN ZEE Chr. Geref. Kerk: 10.30 en 5 u. Leesdienst. LISSE. Samenwerking Prot. politieke partijen. De sommissie tot federatieve samenwerking der Prot. politieke partijen kwam dezer dagen In vergadeing bijeen. De agenda vermeldde o.m. benoeming dagelijksch bestuur. Hiervoor werden gekozen de voorzitters der verschil lende kiesvereenigingen. De functies werden onderling verdeeld. Als voorzitter werd be noemd de heer 'A. Tibboel, vice-voorzitter dr Th. Ruys Jr., secr.-penningm. de heer C. J. Segers. In deze vergadering kwam vooral ook ter sprake het agendapunt over het vraagstuk der jongeren, hetgeen breedvoerig bespro ken werd. In beginsel werd tót het houden van een openbare vergadering besloten, waar door een tweetal sprekers zullen worden uit- genoodigd. Onze straatverlichting. Met genoegen hebben we kunnen constateeren, dat door het Electriciteitsbedrijf onze straatverlich ting in gereedheid is gebracht om. zoodra dit toegestaan wordt, de verlichting in be drijf te kunnen stellen. De gasvoorziening. Wij vernemen, dat met de gasvoorziening heden een aanvang is ge maakt. Het college gasfitters rukte Donder dagmorgen uit om de huisaansluitingen open te zetten. Vanzelf kunnen zij niet reeds in de eerste twee dagen alle huizen aansluiten, zoodat men in sommige deelen der gemeente nog even geduld zal moeten hebben. Predikbeurten. Chr. Geref. kerk 10 en 4 uur ds A. Ponstein. Geref.' gem. 10 en 4 uur ds A. Verhage. Oud. Geref. Gem. 9.30 en 3 uur, leesdienst. NOORD WIJK Orgelbespeling Feike Asma. Onder groote belangstelling heeft Feike Asma in de Ned. Herv. Kerk te Noordwijk-Binnen een Bevrij dingsconcert gegeven. Begonnen werd met de mejestueuse Hymne van Jan Zwart over „Wilt heden nu treden", gevolgd door „O, Heer, Die daar". Het 3e- Brandeniburgsche ooncert van J. S. Bach, door den organist bewerkt voor orgel, wélk stuk groote gelijke nis vertoont met sommige concerto's van Handel, kwam op het fraaie orgel .bijzonder goed tot zijn recht. Minder goed deden het de eenigszins vlakke variaties van het Eng. volkslied en het „Wien Neerlands Bloed", terwijl daaren tegen drie werkjes van Handel Asma's uit muntende kwaliteiten weer beter lieten uit komen. Ook het Allegro en Andante con a- more van den Ned. componist Pamper klon ken zeer goed. In de Finale „Dankt, dankt nu allen God", een bewerking van den organist zelf, kwamen wij onder den indruk van die geweldige virtuositeit van den concertgever. Het concert werd besloten met twee couplet ten van het Wilhelmus, welke door allen werden meegezongen. Een gevaar bij de samenstelling van bevrij- dingsprogramma's is, dat men licht op een la gerfniveau geraakt den gewenscht is. Ook dit programma ontkwam niet aan een zekere - neiging tot platvloersheid. Het Is jammer voor de uitzonderlijke kwaliteiten van Asma, dat hij zulke verregaande concessies aan den smaak van het publiek meent te moeten doen. Dat desondanks deze avond een succes is geworden, is meer te danken aan de capa citeiten van den organist, dan aan het ge halte der gespeelde werken. OEGSTGEEST Wegens het verbergen van goederen, toe- beh oorend e aan NSB-ers, is proces-verbaal opgemaakt tegen D. R. te Leiden. Mevr. S. W. G. werd geverbaliseerd we gens het niet-nakomen van de prijsvoor- schriften. De politie nam een zevental hut koffers met textiélgoederen bij haar In be slag. Geslaagd. Mej. A. W. Breébaart slaagde te Amsterdam voor het ex. ap.-assistente. Apotheek. De Zondag- avond» en nacht dienst der apotheken wordt waargenomen door de Oegstgeestsche apotheek, Wilhel- minapark 8, tel. 26274. Zondagsdienst. De avond-, nacht- en Zondagsdienst wordt waargenomen door de Oegstgeestsche Auotheek, Raadhuispark 8. telef. 26274. KERKELIJKE GEZINSZORG VOOR DE BETUWE. In de Betuwe werken thans 6 hulpcorp sen van het B.K.G. (Bureau voor Kerkelijke Gezinszorg), oon de terugkeerende gezinnen behulpzaam te zijn bij het opzetten van en terugkeeren naar normale gezinsverhoudin gen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 2