Jliwiw fttosdtt (SMmit k
Opzienbarende tijding over radio-Tokio
Rondblik van Truman over de wereld
iDist TJ
Bonnenlijst voor de
komende week
Ie serie: 1 April 1929-15 October 1941 VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1945 fe serie: le Jaargsnr vanaf 7 Mei 1945, No.
Hoofdredacteur: Postrekening 5 8 9 8 6
H DIEMER t .1 r\
Redactie- Christelijk-!^ationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken gjianloos&fe fe
b van' der ros myn bert hi f
Capituleert Japan?
Maandagavond sensationeele
verklaring te wachten
Het ontzettende monster, dat dezer
dagen op officieele wijize voor de wereld
werd aangekondigd en daarna ook ter
stond zijn intrede deed we doelen ihier
natuurlijk op den atoombom schijnt
reeds thans tot het gewenschte resultaat
te leiden. De Amerikaansohe radio-
omroepmij (American Broadcasting
Company) heeft althans een bericht van
Radio Tokio opgevangen, waarin in het
Engelsch werd medegedeeld, dat alle
luisteraars Maandag a.s. om dertien
uur-dertig (dat is voor Nederland half elf
's avonds) op Tokio moeten afstemmen ten
einde te luisteren naar „Een sensationeele
verklaring, waarop de wereld heeft ge
wacht en waarnaar zij heeft verlangd"".
Het gewone radioprogramma werd er
voor onderbroken. De rnededeeling werd
gedaan in de Engelsche taal. Allen werd
op het hart gedrukt kennis te nemen, van
dit „buitengewoon belangrijke feit". De
omroeper meldde niets omtrent den aard
van de af te leggen verklaring.
In aansluiting hierop meldde de A.B.C.
nog, dat de omroeper van' Radio-Tokio
niet slechts gewaagde van „de wereld
wacht op de bedoelde sensationeele ver
klaring,"' maar: „de door den oor-log ver
scheurde wereld wacht op en verlangt,
naar deze' verklaring".
De strijd in Mandsjoerije.
Wat den pas uitgebroken oorlog tusschen
Rusland en Japan betreft, werd gemeld, dat
Russische troepen 15 km over de Mantsjoek-
wosche grens zijn getrokken, enkele steden
hebben veroverd en de Amoer overstaken.
De luchtmacht deed aanvallen op verbin
dingspunten van den Mandsjoerijschen
spoorweg te Oharbin.
Ru m 2000 Belgische verraders
ter dood veroordeeld
En 200 veroordeeld tot „levenslang".
Tot op heden zijn, volgens officieele mede-
deeling, in België reeds 2117 collaborateurs
ter dood veroordeeld. Meer dan 16.000 Belgen
zijn schuldig bevonden aan collaboratie, en
200 zijn tot levenslange gevangenisstraf ver
oordeeld. In de afgeloopen tien maanden zijn
70.000 personen, die verdacht werden van
collaboratie, gearresteerd. De minister-presi
dent van Acker heeft voor de Kamer van
Afgevaardigden de belofte afgelegd, dat zijn
gewijzigde regeering nog' energieker de zui
vering zal voortzetten.
De Amoer stroomt langs de grens van
Mandsjoerije en mondt tegenover Sachalin
in zee uit. Charbin, een groot, industrie
centrum, ligt 300 mijl' ten Noord-westen van
Wladiwostok. Kirin, eveneens een aange
vallen groote industriestad, ligt 300 mijl ten
Westen van Wladiwostok. Rasjin, een Japanr
sohe vlootbasis aan de Noord-Oost kust van
MIL. COMMISSARIAAT Z.-HOLLLAND.
De mil. commissaris voor Z.-Holland deelt
mede, dat -met 13 Aug. het prov. mil. com
missariaat Z.-Holland is gevestigd: Nassau-
laan 23, Den Haag. Ook de poststukken die
nen dan daarheen gezonden te worden.
H.A.R.K. VERHUISD NAAR ROTTERDAM.
Met ingang van heden is het centraal bu
reau van de H.A.R.K. verhuisd naar „ge
bouw Holland-Amerika Lijn", Wi'lhelmina-
kade Rotterdam (Zuid).
DOLFIJN" EN „ZEEHOND" IN NEDER
LAND AANGEKOMEN
Te Rotterdam zijn binnen geloopen de on
derzeebooten „Dolfijn" en „Zeehond".
ZON EN MAAN.
Hedenavond gaat de zon onder om 21.15
uur en de maan om 22.4)1 uur.
Morgen gaat de zon op om 6.16 uur en on
der om 21.13 uur, terwijl de tijden voor de
maan zijn: 9.49 uur en 22.58 uur.
ZUIVERING DEPARTEMENT VAN
FINANCIëN.
Door den minister van Financiën is ook
nog een commissie ingesteld, die een onder
zoek zal instellen in zake het beleid van en
kele der hoogste ambtenaren van dit depar
tement. Voorzatter en lid is: mr J. R. H. van
Schaik, te 's-Gravenhage; leden zijn: jhr mr
G. W. van Vierssem Trip te Rotterdam, prof.
dr H. W. Methorst te 's-Gravenhage; secre
taris: mr P. O. F. M. Cremers, Vijverhof 17,
Voorburg.
HIROHITO, DE MIKADO OF KEIZER
VAN JAPAN
Korea, tegenover Wladiwostok, werd even
eens aangevallen. De twee aanvallende
Sowjetlegers zijn 1000 mijl van elkander ver
wijderd.
De Amerikaansohe luchtmacht heeft reeds
maandenlang de Japansche terug toohtrout es
naar het Noorden bestookt met voorkennis
van Ruslands intrede in den oorlog.
KARAFOETO BINNENGERUKT
Domei deelt mede, dat Sowjettroepen Ka
raf oeto zijn binnengerukt. Dit is het zuide
lijk deel van het noordelijkste eiland van
Japan, het noordelijk deel van dit eiland,
Sachalin, is Sow jet-Russisch gebied.
Voor de komende week geven onderstaande
bonnen recht op de er achter vermelde ar
tikelen
518, 519, 520.A556
A557, A558 400 gram brood
B 557 260 gram rijst of kinderm.
526 200 gram bloem
B 560, C 15 (i.v.) 1 tablet chocolade (95 gr)
527, B 558 125 gram suiker
521, B 555, B 556 2 liter melk
B 14, C 14 (i.v.) IV2 liter melk
522 100 gram versch vleesch of
4 oz (112 gr) vh in blik of
4 oz (112 gr) visoh in blik
523 4 oz (112 gr) vl. in blik of
4 oz (112 gr) visch in blik
524, 525, A 560. 1 kg aardappelen
Reeds aangewezen bonnen, geldig t/m 18 Aug:
A 553 600 gram biscuits
504 50 gram zout
507, B 554 125 gram boter
508, A 554 125 gram margarine
509 100 gram vet
510 100 gram kaas
511 100 gram eipoeder
512 ongeveer 50 gram zeep.
Bij deelneming aan de warme maaltijden
uit de Centrale Keuken moeten aldaar de
bonnen 524 en 525 voor aardappelen en 522
voor vleesch worden ingeleverd.
Zelfverzorgers moeten op de door de dis
tributiediensten aan te geven dagen aldaar
inleveren voor: graan 518. 519, 520, A556, A557,
A558, A553; vleesch 522, 523; melk 521, B 555,
B 556, B 14, C 14 (inlegvel(; aardappelen 524,
525, A560.
OOK PETROLEUMBONNEN AANGEWEZEN
Voor de periode van 13 Aug. t/m 8 Sept. is
op de bonnen 549 en B 590 van de 5de Nood-
kaart \'2 liter petroleum per bon verkrijgbaar,
ai zullen sommige leveranciers nog niet ter
stond bevoorraad zijn.
CHOCOLADE VOORLOOPIG ALLEEN
VOOR KINDEREN TOT 14 JAAR.
Daar de van overzee aangevoerde chocolade
langzamerhand uitgeput raakt, wordt voor-
loopig alleen nog voor kinderen tot 14 jaar
een bon voor chocolade aangewezen. De
bonnenlijst legt daar reeds getuigenis van af.
Zoodra er echter kolen beschikbaar komen
om onze chocolade-industrie weer op gang
te brengen zullen ook de ouderen weer een
redelijk rantsoen ontvangen. Grondstoffen
voor deze lekkernij zijn er, gelijk we al eerder
meldden, in elk geval voldoende voorhanden.
Arbeidskracht stelt atoombom
in de schaduw
In een tot de geheele natie gerichte radio
toespraak heeft president Truman gister
avond bekend gemaakt, dat de Ver. Staten
van plan zijn om na dezen oorlog de mili
taire bases in stand te houden, die noodzake
lijk zijn voor de volledige bescherming van
hun belangen en van den wereldvrede. Door
regelingen in overeenstemming met het char
ter van de vereenigde naties zouden de Ver.
Staten de bases verwerven, welke de mili
taire deskundigen van essentieel belang ach
ten voor de bescherming der Ver. Staten.
„Niemand kan voorzien wat' een nieuwe
oorlog zou beteekenen voor onze eigen ste
den en ons eigen volk", zoo zeide de pre
sident. Wat wij thans Japan aandoen, zelfs
met den nieuwen atoombom, is slechts een
klein deel van wat de wereld zou overkomen
in een derden wereldoorlog. Dit is de reden
waarom de vereenigde volkeren besloten
hebben dat er geen volgende, oorlog zijn zal.
Dat was de geest van San Francisco, van
Potsdam en dat is de geest, waarin de ko
mende vrede zal worden gerégeld.
De president besprak vervolgens de confe
rentie te Potsdam. Er zijn geen geheime
overeenkomsten of verplichtingen aange
gaan. Nu moeten de vredesvoorwaarden
worden opgesteld, die van kracht kunnen
worden als Duitschland een behoorlijke re-
geering heeft. Hieromtrent kennen we reeds
allerlei uit het communiqué ovèr Potsdam,
£lat ook onder in de rede gecommenta
rieerd werd.
Roemenië, Bulgarije en Hongarije blijven
buiten de invloedssfeer van eenige mogend
heid, maar zullen door geallieerde 'hulpcom
missies worden bestuurd tot ze in de inter
nationale familie kunnen worden opgenomen.
Een voorstel om de groote waterwegen en
zeeëngten vrij te maken met bureaux, die
allen gelijke behandeling verzekeren, waar
in zitting hebben de groote 4 landen met
de oeverstaten, is door Amerika voorgesteld
en wordt door de ministers van buitenland-
sche zaken behandeld.
Tot aan de grens van ons kunnen moeten
we Europa aan eten helpen, zullen we in
den komenden winter niet verliezen wat we
met groote kosten en inspanning hebben
gewonnen.
Tenslotte werd er bij de Japansche bur
gers nogmaals op aangedrongen de steden te
verlaten om zich voor vernietiging te redden.
De atoombom heeft een tragische beteekenis,
maar wij gebruiken haar tegen degenen,
die ons zonder waarschuwing te Pearl Har
bour hebben overvallen en om den oorlog
te verkorten. Alleen Japans overgave zal
ons doen ophouden en Japans macht om
oorlog te maken moet worden vernietigd.
We zullen de bom tenslotte voor nuttige
vredeswerkzaamheden moeten gebruiken; dit
vraagstuk is in onderzoek.
In den oorlog, waaruit wij als de mach
tigste natie ter wereld en misschien van de
geschiedenis te voorschijn zijn getreden,
heeft menschelijke waardigheid getriomfeerd
over aanbidding van kracht. Nooit meer
moeten wij vergeten, dat de maatschappij
van zelfbesturende menschen machtiger,
duurzamer en scheppender is dan elke an
dere soort maatschappij, hoe gedisciplineerd
en gecentraliiseerd ook. De arbeid is de
meest creatieve kracht in de wereld; we
moeten haar gebuiken in dienst van vrede,
rechtvaardigheid en welvaart der volken.
DAT Voorschoten het geteisterde Domburg
in Zeeland gaat verzorgen.
DAT in Amsterdam van de 5000 oogstge-
gadigden er 700 geschikt zijn bevonden.
DAT de eereraad voor de architectuur de
architected* B. Merkelbach en Ch* J. F.
Karsten Jr. wenscht uit te sluiten tot 1 Jan.
'47 van opdrachten en tot 1 Jan. 1950 van
leidende functies.
DAT blijkens mededeelingen van den heer
Plesman te Paramaribo de K.L.M. in Octo
ber a.s. een dagelijkschen djenst zal openen
met Douglasvliegtuigen tusschen La Guaria
en Miami via Curagao.
DAT naar aanleiding van het besluit van
de Staten van Suriname om het voorstel van
Gouverneur Bons over uitbreiding van het
stemrecht te verwerpen er in de Surinaam-
sche pers een uitgebreide polemiek over dit
Onderwerp wordt gevoerd.
DAT prof. 'dr. W. Martin eervol ontslag ls
verleend als directeur van het Mauritshuis
te Den Haag en als zijn opvolger is benoemd
dr. J. G. van Gelder.
DAT jhr. D. C. Röell is benoemd tot
hoofddirecteur van het Rijksmeuseum te
Amsterdam.
DAT de bekende radio-spreker A. den
Doolaard actief deelneemt aan de droogma
king van Walcheren.
DAT bij de Landsdrukkerij, Fluweelen
Burgwal 18 te 's-Gravenhage, deel I is ver
schenen van het rapport der in 1943 in op
dracht der regeering samengestelde com
missie.
t
„Snapt u dat nou juffrouw
Snip"?
De Communistische Partij Nederland is
weer opgericht. Na de bevrijding was zij
opgeheven en vervangen door de ver-
eeniging „De Vrienden van de Waar
heid". Die verdwijnen nu van het tooneel
en Woensdag hebben ze zich als oude
communisten den volke weer voorgesteld.
X.V
DAT de Min. van Marine per 10 Aug. ge
schorst heeft ir F. W. R. de Klerk, hoofding.
der marine, den hoofding. J. R. D. W. A. By-
roet, ir R. F. Scheltema, den chef-calculator
H. W. Reyen en J. A. Blanjaar.
DAT het Ned. Roode Kruis al enkele dui
zenden kinderen naar het buitenland heeft
uitgezonden en de uitzending naar de ver
schillende landen een vlot verloop had.
DAT thans besprekingen met Denemarken
en Zweden gaande zijn om ook andere kin
deren tusschen twaalf en achttien jaar voor
geestelijk herstel uit te zenden.
DAT gerepatrieerde krijgsgevangenen zich
allereerst in de plaats hunner inwoning moe
ten laten inschrijven.
DAT men om te kampeeren in het Zuiden
een vergunning noodig heeft en de minder
jarigen bovendien een gedateerde en onder-
teekende verklaring van hun ouders dienen
te bezitten.
DAT thans te Amsterdam 150 man hulp
politie in opleiding zijn, welk aantal in Sept.
tot 240 zal worden opgevoerd en het corps
in totaal 900 man zal tellen.
DAT in Zeeuwsch Vlaanderen wegens een
tekort van 1500 landarbeiders 600 landverra
ders uit de kampen te Sluis en Groede aan
het werk zijn gezet en men ook nog de be
schikking heeft gekregen over 800 krijgsge
vangenen.
DAT wegens het geïsoleerde karakter van
dit gebied het Mil. Gezag er ook na 1 Sept.
no-g zal worden gehandhaafd met het oog op
de communicatie met de rest van Nederland.
Het masker af
De „/vrienden der waarheid" hebben
het masker afgeworpen. Woensdag is in
„De Waarheid" gepubliceerd het „manifest
van dien Partijraad der Communistische Par
tij Nederland (De Waarheid)", waarin de
arbeidersklasse wordt opgeroepen om den
triomf der socialistische samenleving te hel
pen veroveren op den grondslag van de leer
van Marx, Engels, Lenin en' Stalin, met be
hulp van de oude tactiek en organisatievor
men. De nieuwe partij zal nationaal en in
ternationaal zijn. „De Waarheid" zal het
partij-orgaan zijn.
De camouflage is dus ten einde. We weten
thans officieel wat voor vleesch we in de
kuip hebben, al was elke twijfel op dit punt
reeds lang, zelfs van meet af, overbodig.
De oude door wetenschap en ervaring sinds
lang weerlegde klassenstrijdleer van Marx
en Engels wordt weer als geestelijk arsenaal
aanvaard en alles wat Leniin en Stalin er
verder van gemaakt hebben. Het is zeer de
vraag of de opportunist Staldn het nog in
alles met de oude theoretici eens is, maar
daarover wordt niet gerept; men werpt zich
eenvoudig het internationale communisme in
de armen. Het gaat misschien wel "syat ver
om nu nog als volle nationale partij te wafe
len poseeren.
We willen met belangstelling de ontwikke
ling van de nieuwe figuren volgen en zullen
de afgelegde beginselverklaring niet uit het
oog verliezen.
Eerste Nationale Feestdag
op 5 Mei 1946
Duitsche capitulatie zal ieder jaar
herdacht worden.
De regeering heeft besloten tot het instel
len van een telken jare terugkeerenden
Nationalen Feestdag. Van de aanvankelijke
gedachte de viering van dezen dag blijvend
te verbinden aan den verjaardag van H.M.
de Koningin is afgezien, overeenkomstig den
nadrukkelijken wensch van Hare Majesteit
om den Nationalen Feestdag niet met Haar
verjaardag te willen vereenzelvigen.
De ministerraad heeft in verband met bet
bovenstaande besloten voor de toekomst den
dag der Duitsche capitulatie, 5 Mei, als Natio-'
nalen Feestdag in te stellen en voor dit jaar
het denkbeeld der viering van zulk een
feestdag te 1 a t en rusten.
Gasrantsoen en de grootte
van het gezin
Enquêteformulieren zullen worden
uitgereikt.
Binnenkort worden enquêteformulieren ter
invulling aan het publiek uitgereikt, waarin
de gasverbruikers (hoofdbewoners) in de ge
legenheid worden gesteld een opgave te ver
strekken van de gezinsgrootte en tevens mel
ding te maken van ingekwartierde gezinnen
en/of alleenstaande personen.
Het gasrantsoen voor hoofdbewoners van
woningen, waarin gezinnen of alleenstaande
personen zijn ingekwartierd, wordt automa
tisch onmiddellijk verhoogd met het gas
rantsoen, waarop deze ingekwartierde gezin
nen en/of alleenstaande personen op grond
van het bekend gemaakte rantsoeneerings-
schema aanspraak maken.
Deze verhooging komt uiteraard uitsluitend
aan deze ingekwartierde gezinnen en/of al
leenstaande personen ten goede. Aan de hand
van het in te vullen enquêteformulier zullen,
de rantsoenen zoo spoedig mogelijk schrifte
lijk aan de verbruikers worden medegedeeld.
Het is voorloopig nog niet mogelijk voor
zieken, diëetpatiënten, bevallingen, baby-
wasch enz. extra rantsoenen toe te kennen.
STIJGENBE AANVOER VAN VEKSCHE
VISCH EN HARING
De aanvoer van versche visch neemt ge
stadig toe. De aanvoeren te IJmuiden be
dragen reeds 400.000 a 500.000 kg per week.
Daarbij komen nog de aanvoeren van klei
neren omvang te Scheveningen.
Van New Foundland zijn pl.m. 500.000 kg
haring geïmporteerd, die bestemd werden
voor de zwaarst getroffen gebieden in de
mijnstreek.
Stadsnieuws
ZUIVERING GEMEENTEPERSONEEL.
Naar wij vernemen is de zuivering van het
gemeentepersoneel zoo goed als beëindigd.
Nog enkele gevallen zijn in behandeling,
doch deze zullen zoo spoedig mogelijk afge
handeld worden
WORDT ER IETS GEDAAN VOOR
DE JEUGD?
Ja, inderdaad, er wordt iets voor gedaan»
en het bericht, dat wij Zaterdag publiceer»
den naar aanleiding van een schrijven van
leiders en leidster van het N.V.H., afdeeling
Vacantiebezigheid voor schoolkinderen, bleek
dan ook onjuist te zijn. Zoo staat „De Zijl"
voor de jeugd open en ook heeft men do
beschikking over de Leidsche sportvelden.
Dit stuk staat dus geheel buiten de verant
woordelijkheid van Volksherstel en onze
Redactie en komt voor rekening van de onbe
kende leiders en leidsters. Wel is er nog ge
brek, maar dit betreft leidsters en materiaal.
Nogmaals, wie helpen kan, die helpe!
ZILVEREN JUBILEUM.
Gisteren herdacht mej. M. Heuzen den dag,
waarop zij vóór 25 jaar in dienst trad bij
de Zeepfabriek Sanders en Co., te Leiden.
In den loop van den ochtend werd zij op
het privékantoor ontvangen, waar zij op
hartelijke wijze werd toegesproken door de
directie, welke een enveloppe met inhoud
aanbood. Daarna werd zij te midden van het
personeel gehuldigd, waarbij zoowel namens
fabrieks- als kantoorpersoneel gelukwenschen
en geschenken werden aangeboden.
ONGELUK IN EEN SPEELTUIN.
De 9-jarige J. L. is in een speeltuin van
een wip gevallen, waardoor het meisje een
hersenschudding opliep. Het slachtoffer Ie
naai' het Acad. ziekenhuis) vervoerd.