Hieuw gVittórljf Courant
Duitschland in ketenen geklonken
Militair apparaat wordt totaal vernietigd
Bonnenlijst voor de
komende week
IDist <11
Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941
VRIJDAG 3 AUGUSTUS-1945
2e serie: le Jaargang: vanaf 7 Me! 1945, No. 74
Abonnementsprijzen
f0.26 per week
fl.lü per maand
f 3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Postrekening 58936
voor Leiden en Omstreken
„Stcmtiostidj is QbcUeBrt
myn bert in tegfrenspwl*
't Vonnis van Potsdam gevallen
Industrie onder algeheele
controle
Gisteravond is het met spanning ver
wachte communiqué van Potsdam gepu
bliceerd. in Londen, Washington, Moskou
en Berlijn tegelijk, terwijl Parijs te voren
door de gezanten van Amerika, Engeland
en Rusland op de hoogte was gesteld. Het
stuk omvat 7000 woorden en behandelt
achtereenvolgens de volledige en defini
tieve vernietiging van de nat.-soc. leer,
den Duitschen generalen staf en het ge-
heele complex van Duitschlands poten
tiep1 voor het voeren van oorlog, tezamen
met ..alle andere maatregelen, welke noo-
dig zijn om te verzekeren, dat Duitsch
land nooit meer den wereldvrede zal be
dreigen".
Alle Duitsche strijdkrachten van ieder
type zullen volledig afgeschaft worden,
wapens enz. gaan over in handen der ge
allieerden of worden vernietigd. Alle nat.-
soc. instellingen worden afgeschaft. Geen
'centrale Duitsche regeering wordt voor-
loopig toegestaan. Alle productie van wa
penen. vliegtuigen en zeeschepen wordt
verboden. Duitsche handelskartels en syn
dicaten worden ontbonden en 't bedrijfs
leven gedecentraliseerd en de productie
geconcentreerd op landbouw en vreed
zame industrieën voor binnenlandsch ge
bruik.
Schadevergoedingen in natura moeten
worden verstrekt om veroorzaakte verlie
zen en leed zooveel mogelijk goed te ma
ken, ofschoon het land hulpbronnen ge
laten zullen worden om zonder bijstand
van buiten te bestaan.
De oorlogsmisdadigers zullen „snel en
vastberaden berecht worden"; voor het
einde van deze maand wordt een eerste
lijst gepubliceerd.
Men wil niet het Duitsche volk vernie
tigen of tot slavernij brengen, maar het
zal de gelegenheid ontvangen om zich
voor te bereiden op lateren wederopbouw
van zijn leven op democratischer,, vreed-
zamen grondslag, zoodat het te zijner tijd
zijn plaats kan innemen onder de vrije,
vredelievende volkeren der wereld. Te
dien einde zal de Duitsche opvoeding
worden georganiseerd langs democratische
lijnen en zal een democratisch plaatselijk
zelfbestuur worden hersteld.
Voor zoover de militaire veiligheid dit
veroorlooft, zal vrijjieid van spreken,
drukpers en godsdienst toegestaan wor
den.
Gedurende de bezettingsperiode, om
trent den duur waarvan niets wordt ge
zegd, zal Duitschland behandeld worden
als een enkele economische eenheid onder
geallieerde economische controle.
Het communiqué doet verder mededee-
ling van de vorming van een raad van
ministers van buitenlandsche zaken der
vijf groote mogendheden, met een perma
nent secretariaat in Londen ter voorberei
ding van de vredesverdragen met Italië
en de satellietlanden van de spil, en tot
het ontwerpen van plannen voor een
vreedzame regeling met Duitschland.
De toekomstige grenzen van Polen zul
len wachten op de vredesregeling, maar
intusschen zal Polen het gebied besturen
ten Oosten van den Oder en de Neisse.
Polen, Tsjecho-Slowakije en Hongarije
wordt verzocht het overbrengen van be
volkingen op te schorten tot de positie
verder is overzien, ofschoon het beginsel
van het overbrengen erkend wordt.
Het communiqué -biedt het lidmaatschap
der Vereenigde volken aan daartoe in
aanmerking komende staten aan, met de
eenige uitdrukkelijke uitzondering van
de Spaansche regeering, waarvan gezegd
wordt, dat zij de noodige kwalificaties
mist, door haar vroegere samenwerking
met de staten-agressoren.
Aan den udtvoerigen tekst van ihet commu
niqué ontleenen we nog het volgende.
Buiten de vijf groote staten kunnen andere
landen worden uitgenoodigd om in den raad
van ministers van buitenlandsche zaken te
worden vertegenwoordigd, wanneer aange
legenheden, op haar betrekking hebbende,
besproken worden. Frankrijk zal deelnemen
aan de vredesonderhandelingen met Italië,
China en Frankrijk zijn uitgenoodigd tot den
raad toe te streden, maar de .groote drie"
behouden zich het recht voor om onderling
overleg te plegen.
Over de politieke en economisch^ beginse
len eener gecoördineerde^geallieerde politiek
jegens DuitsoMand is overeenstemming ver
kregen: de Krimverklaring wordt uitgevoerd
door de uitroeiing van het Duitsche militai
risme en nat.-socialisme. De vier opperbevel
hebbers zullen daartoe, voor zoover uitvoer
baar, de bevolking op dezelfde wijze behan
delen bij de volledige ontwapening, demilitai-
risatie, mogelijke militaire productie en or
ganisaties, die.iets van de oude militaire tra
ditie zouden" kunnen levendig houden.
Duitschland moet weten, dat het militair ver
slagen is. Alles wat nazi is moet uit alle ver
antwoordelijke functies worden verwijderd.
De rechtspraak moet naar democratische be
ginselen geschieden. Democratische politieke
partijen moeten worden toegestaan en aan
gemoedigd. Financiën, vervoer, verbindingen,
buitenlandsche handel en nijverheid zullen
onder leiding van den controleraad staan.
De bouw van zeegaande schepen is verbo
den. De productie van metalen, chemische
stoffen en machines, die noodig zijn voor de
oorlogvoering, moet streng gecontroleerd en
beperkt worden tot goedgekeurde na-oorlog-
sohe behoeften in vredestijd. Productiecapa
citeit. die er nu is, moet in overeenstemming
met 't plan der herstelbetalingen verwijderd
of vernietigd worden. Een gemeenschappe
lijke politiek zal worden vastgesteld t.a.v.:
mijn- en industrieele productie, land- en
boschbouw, visscherij, loonen, prijzen en
rantsoeneering, in- en uitvoer, valuta en
bankwezen, centrale belastingen en invoer
rechten, herstelbetalingen, transport en ver
bindingen.
De herstelbetalingseisohen van Rusland zul
len voldaan worden door het wegvoeren van
goederen uit de Russische bezettingszone en
door Duitsche buitenlandsche activa; hieruit
zal ook Polen worden betaald. De overige
mogendheden zullen uit de westelijke zones
worden voldaan en uit de buitenlandsche ac
tiva; Rusland zal uit de westelijke zones ont
vangen 15 pet van de industrieele machine-
uitrusting, welke overbodig is in metaal-,
chemische- en machinehouwindustrieën, zulks
in ruil voor levensmiddelen, steenkolen, zink,
hout en nog enkele producten; bovendien zal
10 pet van de overbodige machine-Uitrusting
worden overgedragen op rekening van de
herstelbetalingen, echter zonder compensatie.
Groot-Brittannië en Amerika doen afstand
van betalingen uit ondernemingen in de Oos
telijke zone en op activa in Bulgrije, Finland,
Hongarije, Roemenië en het Oosten van Oos
tenrijk. Koningsbergen en aangrenzend ge
bied zal overgaan naar Rusland.
I-n studie is genomen het voorstel van Rus
land om het gezag van de voorloopige Oos-
tenrijksohe regeering uit te breiden dver ge
heel Oostenrijk in studie te nemen. De voor
loopige Poolsohe regeering zal men gaarne
te hulp komen.
Voor de volgende week geeft elk der onder
staande bonnen recht op het koo-pen van de
er achter vermelde artikelen.
500, 501, 502.A550
A551, A552 400 gram brood
B 553 250 gram rijst of kinderm.
503 200 gram bloem
505 1 tablet chocolade (55 gr)
506, B 550 125 gram suiker
513, B 551, B 552 2 liter melk
B 13, C 13 (inl.v.) IV2 liter melk
514 100 gram versdh vleesch of
4 oz (112 gr) vl. in blik of
4 oz (112 gir) visch in blik
515 4 oz (112 gr) vl. in blik of
4 oz (112) gr) visch In blik
516, 517, A 555.. 1 kg aardappelen
Met de volgende bonnen moet men uit
komen t/m 18 Augustus:
A 553 600 gram biscuits
504 50 gram zout
507, B 554 125 gram boter
508, A 554 125 gram margarine
509 100 gram vet
510 100 gram kaas
511 100 gram eipoeder
512 ongeveer 50 gram zeep
Het vet op bon 509, het zout op bon 504 en
het eipoeder op bon 511 zullen niet onmid
dellijk, doch eerst in den loop van genoemde
periode betrokken kunnen worden.
De biscuits op bon A 553 zijn niet meer
verkrijgbaar bij de bakkers, doch alleen bij
de kruideniers en andere zaken, welke vóór
4 Sept '44 droge biscuits plachten te verkoo-
pen.
Deelnemers aan Centrale keukens moeten
Met haar poppen stapten ze
op Nederl. bodem
Prinselijke familie in Nederland
gearriveerd
Beatrix, Irene en Margriet zijn gistermid
dag per vliegtuig uit Londen op het vlieg
veld Teuge aangekomen. H.K.H. Prinses
Juliana begeleidde de prinsesje op haar
thuisreis. Op het vliegveld was ter be
groeting aanwezig Z.K.H. Prins Bernhard,
die kort tevoren met zijn sportvliegtulg
op Teuge was geland.
De prinsesjes maakten de thuisvlucht in
twee tweemotorige toestéllen van de
R.A.F. In het eerste toestel waren gezeten
Prinses Juliana en Prinses Margriet, in
het andere, dat korten tijd later arriveer
de. de prinsessen Beatrix en Irene. Met
een pop in de armen stapten de meisjes
vroolijk uit het toestel. Na een hartelijke
begroeting door den Prins, werden de
prinsessen door andere kinderen Oranje-
bloemen aangeboden.
aldaar de bonnen 514 voor vleesdh en de
bonnen 516 en 517 voor aardappelen inleve
ren.
Zelfverzorgers moeten op de door de dis
tributiediensten aan .te geven dagen aldaar
inleveren: voor graan 500, 501, 502; A 550,
A 551, A 552; voor vleesch 514, 515; voor melk
513, B 551, B 552, B 13 (inl.vel.). C 13 (inl.vel);
voor aardappelen 516, 517, A 555.
Eindelijk krijnen we wat
te rooken
Tabaksbon R 15 Inleveren vóór 8 Aug.
Uiterlijk op 8 Augustus a.s. moet ban R 15
van de tabakskaart worden ingeleverd bij
den winkelier van wien zij tabaksproducten
wensohen te betrekken.
De bonnen R 15 kan men uitsluitend in
leveren bij een speciaal-zaak in tabakspro
ducten. Inlevering in hotels, cafés, restau
rants e.d. kan niet plaats hebben. Op oude
rantsoenbonnen voor tabak mag niet meer
worden afgeleverd. De aflevering op rant
soenbonnen Tabak „20-1-45" mag eerst ge
schieden, nadat voor den eersten keer een
bon van de tabakskaart is aangewezen.
DAT de componist-dirigent Moss Wolff
haast drie jaar ondergedoken is geweest en
deze periode benut heeft door verschillende
liederen te componeeren.
DAT de Roosendaalsche en Steenbergsche
vliet thans weer tot Roosendaal bevaar
baar zijn
DAT een dagelijksche autobusdienst tus-
echen Nijmegen en Zutphen is geopend,
Welke aansluiitng geeft op de treinen uit het
Zuiden
DAT op 15 Aug. 1942 door de Duitschers op
de Goirlesche heide werden neergeschoten de
gijzelaars Willem Ruys, Graaf E. O. G. van
Limburg Stirum. mr Robert Baelde, Chr.
Bennekers en Baron A. Schimmelpennmck
Van der Oye.
DAT de minister-president op 15 Aug. a.s.
op de Goirlesche heide een monument zal
onthullen ter herdenking van bovengenoemde
Vijf gijzelaars.
DAT een comité gevormd is om te komen
tot oprichting van een monument ter nage
dachtenis aan Jan de Rooy, den held van de
L?^ «straat
DAT met grooten spoed wordt gewerkt aan
het dichten van het gat in den Wieringer-
nteerdijk, waarbij men zich bedient van 13
zware centrifugaalpompen met een water
verplaatsing van 325 m3 per minuut.
DAT op een spoedige dichting van het gat
in den Wieringermeerdijk kan worden ge
rekend en van a.s. Maandag af geen schepen
meer door het gat kunnen passeeren.
DAT in IJmuiden zijn binnengekomen
twee Nederl. motorschepen met 140 standaard
gezaagd hout aan boord, welke schepen 5V2
jaar in een Zweedsche haven hebben opge
legd gelegen.
DAT het Leidsch Studentencorps op 17 Aug.
a.s. een vergadering zal houden ten einde
met zijn leden de plannen voor de toekomst
te bespreken.
DAT indien de toestand van de Amster-
damsche gemeentefinanciën zulks toelaat,
studiebeurzen van ten hoogste f 385 per
studiejaar kunnen worden verstrekt voor het
betalen van college- en examengelden der
gemeentelijke universiteit.
DAT het College van Rijksbemiddelaa. -
een loonregeling voor het bouwbedrijf in
drie groepen (vaklieden, geoefenden en on
geschoolden) heeft goedgekeurd. ingaande
18 Juni jl.
DAT volgende week te Amsterdam ver
wacht wordt een comité van 11 leden van
het Amerik. Huis van Afgevaardigden, het
welk een snellen inspectietocht door Engeland
en West-Europa maakt betreffende voedsel,
kleeding, herstellingen en wederopbouw.
DAT van de 96.000 geëvacueerde Inwoners
van Arnhem er reeds 80.000 zijn teruggekeerd.
DAT men in Wageningen druk bezig ls
puin te ruimen, waarbij men gebruik maakt
van Duitsche krijgsgevangenen.
DAT de burgemeester van Arnhem een
telegram ontving van dezen inhoud:
„Amsterdam helpt Arnhem, is heden gestart,
oogst over veertien dagen".
DAT het nieuwe belastinggebouw aan den
Riet er de Hooghweg te Rotterdam voorloopig
gebruikt zal worden als logeergelegenheid
voor geallieerde verlofgangers uit Duitsch
land. die wachten op scheepsgelegenheid naar
Engeland.
DAT de r.k. universiteit te Nijmegen verre
weg het meest geleden heeft van alle Neder-
landscfhe universiteiten.
DAT de leeszaal, het theologisch instituut
en het historisch instituut der universiteits-
'lotheek te Nijmegen moedwillig door de
Duitschers in brand werden gestoken en ge-
?iweJ verwoest.
DAT bij het ruimen van mijnen in de buurt
van het dorp Neerkant ln de Peel drie SS-
mannen en een Ned. sergeant om het leven
zijn gekomen.
DAT in Groningen door oorlogshandelingen
ruim 200 bedrijfsgebouwen van landbouwbe
drijven werden verwoest en 13.000 ha grond
geïnundeerd zijn
Alg. Synode Ned. Herv. Kerk
werd gisteren geopend
Gisteren begon te 's-Gravenhage de 130ste
vergadering van de Algemeene Synode der
Ned. Herv. Kerk. Het oudste lid in dienst
jaren, ds J. Boonstra, van Gieten, opende de
eerste zitting. In zijn openingswoord wees hij
op het feit, dat deze Synode hoogstwaar
schijnlijk de laatste synode in den ouden stijl
zou zijn.
Hierna las de secretaris de samenstelling
der Synode voor: dr G. Se venster. Leiden;
dr J. H. Semmelink, Groningen; dr M. J. A.
de Vrijer, Utrecht; S. F. H. J. Berkellbach v.
d. Sprenkel, Utrecht; Afgevaardigden van
wege de provinciale kerkbesturen en de Waal-
sohe commissie: J. J. C. Karres, Apeldoorn;
C. J. van Paassen, Zutphen.. mr dr G. Kolff,
Gel derm al sen; D. P van Capellen van Wal-
sum. Velp (G.); L. Boer, Scheveningen; J. En-
klaar, Leerdam: dr W. D var, Wijngaarden,
Leiden: dr Ph. J. Ideniburg, Wassenaar, R.
Dijkstra, Amsterdam: J. H. Klein-Wassink,
Alkmaar; mr H. F. van Meer, Amsterdam;
mr H. Mulderije, Amsterdam: dr L. J. Caze-
mier, Terneuzen; L. J. C. Visbeek. Vlissin-
gen; P. de Bruyn, Driebergen; A. Meyers,
Utrecht; dr J. N. Sevenster, Leeuwarden; dr
H. de Vos, Sneek; W. A. Dekker, Soharne-
goutum; D. Hokwerda, Kollumerzwaag; P. v.
d. Sluys, Dedemsvaart; H. Janzen. Tubber-
gen; ir P. Wol ffensp erger, Zwolle; J.Visscher,
Almelo: A. N. Tonsbeek, Appingedam; P. J.
Israél, Finsterwolde; O. J. Reinders, Zuid-
wolde (Gr.); P. H. Kapteyn jr. Veendam: J.
W. J. Addink, Heeze; H. J F. Wesseldijk,
Eindhoven: drs F. A. Kraayeveld, Heerlen-
stad; P. J. Steensma, Eindhoven; J. Boonstra,
Gieten; A. E. K. Pols, Coevorden; dr W. H.
Huysman, Coevorden, J. Scholten, Emmen;
R. Rlommaert. Leiden; dr L. P Reyss, Rot
terdam.
Tot moderamen werden verkozen tesp. als
president, vice-president en secundus-vice-
president P. de Bruyn, L. Boer en J. Boon
stra. De president aanvaardde het presidium
met een breed e toespraak. Hij sprak in be
wogen woorden van het door ons volk ge
leden leed en onrecht, van den honger en de
ontberingen en bracht den dank voor onze
verlossing. Hij gewaagde van de groote moei
lijkheden, die ons wachten, van de groote
verwildering, die in al breeder lagen om zich
heen grijpt, van de groote taak der kerk en
smeekte in een gevoelvolle peroratie Gods
zegen af op het nieuwe werk. dat wacht.
Het reglement van orde werd vastgesteld
en de agenda aangevuld. Hierna had plaats
de uitloting van vijf Synodi oontractae. Ver
volgens deed de secretaris mededeelingen
over het groote werk van I.K.B. en over de
gelegde contacten voor hulpverleening met
Zwitserland. Engeland, Denemarken en Ame
rika. Hij gaf verder verslag van vergaderin
gen met dr Visser 't Hooft, den secretaris
van den Oecumenischen Raad der Kerken te
Genève en van moeilijkheden, die zich op 't
gebied van kind er uitzending hadden voorge
daan en van den grootschen arbeid van
N.V.H.
Hierna had plaats de benoeming van ver
schillende commissies. Er werd een begin ge
maakt met de bespreking en goedkeuring
van de besluiten van den Urgentieraad. In
den namiddag werden nog drie Synodi con-
tractae gehouden.
't Reisverbod opqeheven voor
heel Nederland
Bescheiden kunnen worden teruggehaald.
Naar ons ter oore komt, is met ingang van
heden het reisverbod voor geheel Nederland
opgeheven. „Permits" behoeven dus niet
meer aangevraagd te worden. Het bureau
voor de reisvergunningen in de Parkstraat
(V.V.V.-gebouw) blijft echter t/m. 10 Aug.
geopend voor het terughalen van belang
rijke bescheiden, zooals overlijdensacten,
op grond waarvan men een „permit" ver
langde te krijgen.
Tijdens de 2y2 maand, dat het bureau in
werking is, werden 50.000 vergunningen ver
strekt.
Truman trof Koning George
op slagschip Renown
Daarna naar Amerika vertrokken.
President Harry Truman en Koning
George hebben gisteren een historische ont
moeting gehad aan boord van het slagschip
„Renown" voor de reede van Plymouth, de
plek, waar in het jaar 1620 de eerste Brit-
sche kolonisten met de „Mayflower" uitvoe
ren naar Amerika. De koning en de presi
dent hebben aan boord van het slagschip
samen het noenmaal gebruikt.
De bevolking van Plymouth bracht Tru
man een ongekend geestdriftige ontvangst.
Inmiddels is Truman al weer met de
..Augusta" naar de U.S.A. vertrokken. Ze
ven Britsche fregatten escorteerden het
schip toen het de thuisreis aanvaardde.
PETROLEUMBONNEN R 24 en 111
VERLENGD.
De geldigheidsduur der petroleumbonnen
R 24 en 111 wordt verlengd t/m. 11 Aug.
MINISTERIE VAN VERKEER EN ENERGIE
De af deelingvervoerwezen van het Mi
nisterie van Verkeer en Energie, Kanaalweg
3, te Scheveningen, deelt mede. dat 's Zater
dagsmorgens door haar ambtenaren geen ge-
zoekers, met wie niet van te voren een af
spraak is gemaakt, kunnen worden ont
vangen.
NKD. OORLOGSSCHEPEN IN ROTTERDAM
VERWACHT.
De nieuwe torpedoboot jager „Jan van Ga
len" en de onderzeébooten „Zeehond" en de
„Dolfijn" zullen binnenkort in Rotterdam
binnenloopen.
Veldmaarschalk Alexander is ben—md
tot gouverneur-generaal van Canada; hff ia
53 jaar
