liC Jlbinw geihsctft <&maaad gr:
Vlaarschalk weigert antwoord op elke vraag
Wat onze Pegeering in Londen deed
IDist 01
Ie serie: 1 April 1930-15 October 1941
DINSDAG 24 JULI 19»
to serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. GS
Hoofdredacteur: Postrekening 5 8 9 3 6
h diemeb
Christelijk-N ationaal Daeblai voor Leiden en Omstreken „Stdiltoastiflj is
B. van dee ros nxijn bert in tegfjenspoe^
't Proces-Pétam begonnen
Rechtbank vertegenwoordigt
Frankrijk niet
Gistermiddag is te Parijs het proces tegen
Pétain begonnen. De openbare aanklager.
André Mornet, is voornemens de doodstraf te
eischen tegen den 89-jarigen maarschalk, den
held van Verdun, wegens samenzwering tegen
de binnenlandsche veiligheid en verstandhou
ding met den vijand. Honderden politieman
nen zorgen voor bewaking van het gerechts
gebouw, waarvan vele ramen zijn getralied.
In de aanklacht, een document, van elf
bladzijden, zijn de beschuldigingen van ma-
terieelen, moreelen en politieken aard bijeen
gebracht. Maarschalk Pétain zal zijn lezing
geven over de vraag waarom Frankrijk ca
pituleerde. En daartegenover zal de 75-jarige
Mornet, die als aanklager is opgetreden in de
groote verradersprocessen na den vorigen
wereldoorlog, Pétain in naam van het recht
en de waarheid aanklagen van verraad jegens
Frankrijk. Deze twee mannen zullen, voor
drie rechters in purper en hermelijn en een
jury van 24 leden, voor de helft gekozen uit
voormaligen Senaat of Kamer en voor de
andere helft uit de Fransche verzetsbewe
ging, de waarheid moeten uitbrengen over
Frankrijks val en wedergeboorte. In Parijs
zegt men: er wordt een proces gevoerd tegerl
Pétain, maar evenzeer tegen millioenen Fran
sche mannen en vrouwen.
Na het voorlezen van de aanklacht ver
klaarde Pétain: „Het Fransche volk heeft mij
de macht gegeven. Ik ben gekomen om daar
van rekenschap af te leggen. Dit Hof ver
tegenwoordigt niet het Fransche volk Ik zal
op geen enkele vraag antwoorden. Ik heb de
Fransche legers naar de overwinning geleid.
In de tragische dagen van zijn geschiedenis
heeft Frankrijk zich tegen mij gekeerd. Toen
ik om een wapenstilstand verzocht, verrichtte
ik een beslissende en reddende daad, waar
mede ik de vrijheid van het Fransche rijk
verzekerde. Ilc heb van mijn macht gebruik
gemaakt om het Fransche volk te bescher
men. Voor het Fransche volk heb ik mijn
prestige op het spel gezet. De Duitsche bezet
ting heeft mij gedwongen besluiten te nemen
en daden te verrichten, waaronder ik meer
geleden heb dan gij. Terwijl De Gaulle den
strijd voortzette, heb ik de bevrijding voor
bereid door een wakend oog te houden over
een weliswaar geschonden, maar toen nog
levend Frankrijk. Frankrijk zal slechte kun
nen worden opgebouwd op de grondslagen
die ik gele«?d heb. Ik heb slechte gedacht aan
de eenwording en de verzoening van de Fran-
schen. Tegenover de excessen vertegenwoor
dig ik de Fransche en christelijke bescha
ving. Indien ee mii veroordeelt, hoop ik dat
die veroordeeling de laatste zal zijn. Maar
ge zoudt een onschuldige veroordeelen ik
verlaat mij od Frankrijk."
De advocaat van Pétain achtte het Hof niet
bevoegd, daar de Senaat alleen bevoegd was
tot oordeelen.
De oud-ministerpresident Reynaud legde
eveneens een verklaring af. Na de doorbraak
in Mei 1940 heeft hij, toen Gamelin onmach
tig bleek den aanval te keeren. Weygand
doen benoemen tot opperbevelhebber en Pé
tain in zijn kabinet opgenomen. De popula
riteit van Pétain in die dagen was groot. Hij
was een figuur van marmer en alle partijen
waren met deze beslissing ten zeerste inge
nomen. Na den val van St Ouentin echter
Verklaarden Wevgand en Pétain, dat het na
het verliepen van den slag om Frankrijk
noodzakelijk zou zijn Duitschland om een
wapenstilstand te doen vragen om Frankrijk
voor grootere onheilen te behoeden. Er be
stond geen mogelijkheid op dat moment om
Straks een groo'er rantsoen
e'ectriciteit
Als koppeling op de Duitsche netten
een feit is
Vandaag schakelde de minister van Ver
keer en Energie de 150,000 volt hoogspan-
ningskoppellijn in, die het complex van
Zuid Hollandsche centralen verbindt met het
Zuiden des lands.
Voorloopig is de hoeveelheid stroom, die
in het Zuiden beschikbaar is, beperkt. Over
eenigen tijd, wanneer ook verbindingen met
de Duitsche netten tot stand zijn gebracht,
zal deze levering kunnen worden opge
voerd. waarop een verruiming der rantsoe
nen zal kunnen volgen.
Weygand en Pétain te vervangen en Rey
naud besloot om, wanneer dat noodzakelijk
mocht worden, naar Noord-Afrika te gaan,
om daar het verzet voort te zetten.
Ik heb toen een fundamenteele fout ge
maakt, ik heb geloofd, dat de vaderlandsliefde
van deze beide mannen grooter zou zijn dan
hun persoonlijke eerzucht en hun persoon
lijken haat. In een bijeenkomst van het oor
logscomité heeft Churchill toen verklaard,
dat Engeland in ieder geval den oorlog voort
zou zetten, en daarna, in een onderhoud met
Reynaud. op een vraag van dezen, wat Enge
land na een overwinning zou doen. wanneer
Frankrijk buiten den wil van de toenmalige
regeering zou capituleeren. heeft Churchill
nog verklaard, dat Engeland Frankrijk in zijn
oude glorie zou herstellen. Maar. aldus Rey
naud, dat wilde nog niet zeggen, dat Chur
chill daarmede Frankrijk toestemming gaf,
tegen de afspraken in eenzijdig te capitulee
ren. Daarna heeft Pétain in een vergadering
van den ministerraad verklaard, dat wanneer
er ministers zouden trachten uit Frankrijk te
ontvluchten, deze door het leger beschouwd
en behandeld zouden worden als deserteurs.
De zitting werd daarna verdaagd.
Alle bunkerbouwers met één slap
ontmaskerd
Belangrijke vondst in perceel aan
Neuhuyskade.
Men meldt ons uit Den Haag:
Naar ons ter oore komt is dezer dagen in
een perceel aan de Neuhuyskade een gewich
tige vondst gedaan, waardoor alle bunker
bouwers en wat daarmee annex is in één slag
zijn ontmaskerd. In dat perceel is namelijk
de complete Duitsche administratie over deze
materie aangetroffen, dus de gegevens van
alle wérken, die werden uitgevoerd of nog
maar gedeeltelijk waren uitgevoerd, met de
namen van de aannemers, onderaannemers,
etc. er bij. alsook de rekeningen, data van
opdrachten, kortom precies datgene, wat
iedere ontkenning onmogelijk maakt. Dat
hierdoor het opsporingswerk van den P.O.D.
aanmerkelijk vereenvoudigd wordt zal een
ieder duidelijk zijn.
Chr. Boeren en Tu nders
vergaderen
Algemeene vergadering te Leiden
De Holl. Brabantsche afd. van den Chr.
Boeren- en Tuindersibond houdt Donderdag
a.s. een algemeene vergadering in de Stads
gehoorzaal te Leiden. Behalve bespreking van
het bestuursbeleid in den bezettingstijd, her
denking der gevallenen en diverse huishou
delijke zaken, vermeldt de agenda een rede
van den voorzitter, den heer Chr, van den
Heuvel over het onderwerp: .JJiets nieuws
onder de zon!"
Alle Christen Boeren en Tuinders uit de
provincie worden op deze belangrijke ver
gadering verwacht. Men zie de advertentie
in ons blad van heden.
Vereischt de Ziektewet geen
wijziginc?
Teneinde het rechtsgevoel te bevredigen.
Uit den lezerskring is ons een kwestie
voorgelegd, die de vraag wettigt of de Ziekte
wet, zooals die er op het oogenblik uitziet,
wel gehandhaafd kan worden Het betreft
hier een landgenoot, die wegens illegale actie
in Amersfoort terecht kwam. Toen hij daar
het „noodige" had meegemaakt werd hij naar
Duitschland getransporteerd om in het Roer
gebied slavenarbeid te gaan verrichten. Hij
voelde daar uiteraard bitter weinig voor,
probeerde tot tweemaal toe te ontsnappen,
doch werd beide keeren gegrepen en heeft
'-•sr zwaar voor moeten boeten. Toch heeft
hij er gelukkig het leven vanaf gebracht en
is naar zijn woonplaats teruggekeerd, doch
helaas in een zoodanige conditie, dat hij
(voorloopig?) niet in staat is zijn gewone
bezigheden te hervatten. Derhalve stapte hij
naar het raadhuis van zijn woonplaats met
het verzoek, om voor een uitkeering krach
tens de Ziektewet in aanmerking te komen.
Groot was evenwel zijn teleurstelling, toen
hij moest vernemen, voor een zoodanige
uitkeering n i e t in de termen te vallen, daar
hij niet bij Nederlandschen, doch bij een
Duitschen patroon werkzaam was geweest.
We nemen gaarne aan, dat de betrokken
ambtenaar hem juist heeft ingelicht, doch
meen en juist daarom, dat hier een oplossing
moet worden gezocht die meer bevrediging
schenkt voor het rechtsgevoel.
PRIJZEN DER BLOEMBOLLEN PRACTISCII
VRIJGEGEVEN.
Naar we vernemen zullen dit jaar geen
vaste prijzen gelden bij den handel in bloem
bollen, zooals. die in het vorige jaar werden
toegepast. Ook zullen er geen maximum
prijzen worden vermeld. Als gevolg hiervan
zal het dus weer mogelijk zijn bloembollen
veilingen te houden. Wel zullen minimum
prijzen gelden voor de bloembollen.
De secr.-generaal mrv. Angeren
aan 't wonrd
In „De Maasbode" lezen we een en ander
over hetgeen onze Regeering in Londen deed.
De secretaris-generaal van het Dep. van Jus
titie. mr v. Angeren, vertelde het blad daar
over een en ander.
De eerste daad was het nemen van alle
buiten bezet gebied aan Nederlanders toe-
behoorende goederen en_ vordeningen in fi-
duciairen eigendom te nemen. De Duitschers
konden dergelijk bezit toen niet meer bereiken.
Dit Kon. besluit, gemaakt zonder Ned. wet
boek en zonder personeel, werd niet onder
teekend door minister De Geer.
Naar de reden daarvan gevraagd, ant
woordde mr v. Angeren: „Neen. Ik heb mij
niet aan den indruk kunnen onttrekken, dat
de heer De Geer van den beginne af aan op
het standpunt stond, dat de Ned. Ttegeering
in Londen den strijd tegen de Duitschers niet
moest toespitsen en dat hij altijd hoopte een
mogelijkheid voor een compromis open te
houden."
Bedoeld Kon. besluit werd in een proces,
waarin de Regeering zich op staatsnoodrecht
beriep, door de Engelsche en Amerikaansche
rechters, als rechtsgeldig erkend. Zoo hebben
we onze deviezen behouden en we bezitten
die nog. Dat is van groot belang voor onze
aankoopen in het buitenland. Korten tijd
later kwamen ook alle bijkantoren van Ned
wat onze positie zeer versterkt heeft. Naar
mate het vertrouwen in ons toenam, naar
die mate werd onze positie sterker. De mi
nisters Gerbrandy en v. Klef fens hebben op dit
punt groote verdiensten gehad. Met name
Gerbrandy wat men ook voor bezwaren
tegen hem moge hebben was zeer volhar
dend en vasthoudend in zijn beleid, ook toen
men, na Duinkerken en voor Amerika in den
oorlog kwam, ook te Londen over compro
missen begon te spreken. Hij had groot ver
trouwen in Churchill en deze beiden begre
pen elkaar uitstekend.
Ik zou U nog vele andere dingen kunnen
zeggen, maar neem van mij de verzekering
aan: Het is, zoo besloot de heer v. Angeren,
voor Nederland een groote zegen geweest,
dat de heele Regeering zich in Londen be
vond. niet alleen door het simpele feit, dat
zij daardoor buiten de handen van den be
zetter bleef, maar ook en bovenal door den
arbeid, dien zij daar in het belang van het
vaderland kon verzetten."
Staken
Prinses 'uHana in Nederland
teruggekeerd
Naar wij vernemen, is H.K.H. Prinses Ju
liana. na Zondagmiddag in Engeland te zijn
aangekomen, gistermorgen om 9 uur op het
__avliegveld Teuge bij Apeldoorn geland. Het
ondernemingen onder beheer van den minis- vliegtuig werd bestuurd door een Nederland
ter van Justitie. Zoo konden die weer zaken
doen met het in beheer genomen geld en ook
worden ingeschakeld voor de oorlogvoering
Wij waren de eenigen die dit konden doen.
schen officier-vlieger. Dadelijk na aankomst
begaf de Prinses zich naar Het Loo. teneinde
de Koningin te bezoeken
De drie prinsesjes vertoeven nog in Londen.
DAT met ingang van a.s Woensdag trei
nen rijden op de baanvakken Amsterdam
Haarlem en HaarlemIJmuiden.
DAT de treinen Amsterdam—Haarlem v.v.
om 't uur rijden en men van Haarlem naar
IJmuiden zes maal per dag v.v. van een trein
kan gebruik maken
DAT een groote actie is begonnen om de
katholieke jonge arbeiders in Nederland in
één organisatie: de K.A.J. (Katholieke Ar
beidersjeugd) samen te brengen
DAT te Assen onregelmatigheden bij den
repatrieeringsdienst zijn ontdekt en in ver
band daarmede zes leden van den staf van
genoemden dienst werden gearresteerd.
DAT een hoeveelheid van 300 eieren. 40 kg
boter en 100 kg kaas „ter voorkoming van
bederf" ten goede kwamen aan 15 a 20 man
van bovengenoemden dienst, ten deele tegen
betaling maar steeds zonder bonnen.
DAT bij de een-uurs-staking in de Rotter-
damsche haven géén incidenten voorvielen
en om 3 uur ieder weer rustig aan den
arbeid ging.
DAT bij Middelstum een auto in het
Boterdiep is gereden, waarbij alleen de
Chauffeur zich wist te redden en alle zes
Inzittenden verdronken.
DAT voorbereidende maatregelen zijn ge
troffen om een nationale hulde te brengen
aan de nagedachtenis van Dr Jac. P. Thijsse.
die bij vele duizenden liefde heeft gewekt
voor onze Nederlandsche natuur, en die op
25 Juli a.s den 80-jarigen leeftijd zou hebben
bereikt.
DAT de Amsterdamsche politierechter drie
mannen veroordeelde tot f 25 boete of 15
dagen hechtenis, omdat zij om aan brand
stof te komen.... een hek langs den spoor
dijk hadden gesloopt
DAT in de laatste twee maanden de Poli
tieke Opsporingsdienst te Amsterdam meer
dan 1200 arrestanten naar de Levantkade
heeft doen vervoeren en, volgens de leiding,
het vooronderzoek zóó is geregeld, dat 't
vrijwel onmogelijk is, dat er onschuldigen
opgesloten worden
DAT alle Sow jet-onderdanen. die zich
thans in ons land bevinden en naar Rusland
wenschen terug te keeren, naar het
repatrieeringskamp te Tilburg zullen worden
gedirigeerd
DAT binnenkort de benoeming is te ver
wachten van oud-minister P. A. Kerstens tot
regeeringscommissaris van de Ned.-Indische
regeering bij de Nederlandsche regeering
DAT Godfried de Groot, vroeger bekend
hoffotograaf te Amsterdam, door den P.O.D.
is gearresteerd, omdat hij sympathiseerend
lid der N.S.B. is geweest.
DAT begonnen is met de, distributie van
een half millioen petroleumvergassers. ver
vaardigd uit gebruikte biscuitblikken, ten be-
Prof. Goudriaan heeft eens staking en
uitsluiting gekwalificeerd als „wape
nen der barbaren".
Er is te Rotterdam gestaakt en gespeeld
met de levensbelangen van ons volk. Gevolg
was, dat de Regeering tot het besluit kwam,
dat zij in zake de loonen zelf de touwtjes in
handen wil houden. Ook gaat zij zich. in het
zelfde kader, intensief bemoeien met het
binnenhalen van den oogst, welke naar schat
ting varieert tusschen 50 en 70 procent van
een normale productie.
Deze uitbreiding van staatsbemoeiing be-
teekent maatschappij-achteruitgang wegens
betoonde onmacht. Precies het omgekeerde
van wat we hebben moeten en heb
ben zouden, als we door den oorlog een
geestelijk herboren en versterkt volk waren
geworden. Helaas schijnt het anders te zijn.
Want, goed bezien, behoort toch de maat
schappij zelf te kunnen beschikken over de
organen en de krachten, die in onderling
overleg en goede sociale ordening, deze en
dergelijke vragen en vraagstukken tot een
oplossing zouden vermogen te brengen.
Liefst met zoo weinig mogelijk inmenging
van den staat. Als 't moet onder zijn leiding
en nauwe controle, maar later, met een uit
gegroeide ordening, geheel zelfstandig met
overheidssanctie. opdat niet het algemeen
belang worde geschaad. Dat zijn dan de
consumenten, die altijd nog de grootste
groep vormen, die bij het maatschappelijk
productieproces betrokken is en niet zonder
bescherming tegen mogelijke belangenover-
heersching van anderen kon worden gelaten.
Dan behoeft er niet te worden gestreden
en kon het gezag in een geheel andere po
sitie optreden en komen recht en vrijheid
ook niet in het gedrang. Dat alles, men be
grijpt het, kan niet ineens. Een maatschap
pij van eeuwenoude ontwikkeling kunt ge
niet radicaal ineens veranderen Toch moe
ten we op onze hoede zijn. dat niet de geest,
dien we uit het jongste verleden kennen, zij
het in een anderen verschijningsvorm, weer
vat op ons zou krijgen. Wat spraken de ruwe
paladijnen van het nat.-socialisme niet met
ophef en kleur over hun radicalisme en so
cialisme, maar zij maakten de persoonlijke
waarde van den mensch kapot, maakten hem
tot een hoorige, een lijfeigene van den staat,
die alles en allen representeerde en concen
treerde in één man. product van zijn om
geving. Voor hetgeen nog aan vrijheid ge
laten werd door deze. zich ook demo
craten noemende, geweldenaars moesten we
dan nog dankbaar zijn. Want, zoo heette hete
gij zijt eigenlijk niets, de gemeenschap, uw
volk is alles
Zoo hebben de Duitschers en hun napra-
ters gepoogd het ons te doen verstaan. Ons
volk heeft terecht zich daartegen verzet.
Het wil niet de absolute, menschvernieti-
gende vrijheid van het oude economische
liberalisme, het wenscht geen dictatuur in
naam van volk. staat of recht. Wat we noo-
dig hebben, voor alles met erkenning van
liet gezag der overheid en het recht in de
onderscheiden levenskringen, is een orde
ning van de maatschappij, welke in haar
organisaties en organen daartoe steeds beter
moet worden toegerust.
BINNENKORT AMSTERDAMDEN HAAG
PER TRAM
Door bemiddeling van Militair Gezag heb
ben de Engelsche Royal Engineers een nood
brug van het Barley-type ter beschikking^ ge
steld voor de vervanging van de door de
Duitschers vernielde Oegsteeester brug. Deze
brug moet over het Oegsteeester kanaal lig
gen en wordt door de N.Z.H.T.M gebruikt
voor de verbinding HaarlemLeiden. De
noodbrug is van extra zware constructie in
verband met het groote gewicht van de mo
torwagens. Nederlandsche pioniers zullen
helpen bij de montage. Na de voltooiing
van dit werk zal men* weder per tram van
Amsterdam naar Den Haag kunnen rijden.
hoeve van gezinnen in de zwaarst door den
oorlog geteisterde gebieden.
DAT het Haagsche Bosch, dat door de
Duitschers grootendeels werd geveld, weer
in zijn ouden luister zal herrijzen.
DAT het in de bedoeling ligt het Haagsche
Bosch weer geheel als bosch te beplanten en
niet als park met kleine bosschages, speel
weiden, bloemperken enz.
DAT een ieder, die politieke grieven heeft
tegen ambtenaren of arbeidscontractanten
van het dep. van Handel en Nijverheid
(Rijksbureaux, Prijsbeheersching. C.D.K. etc)
verzocht wordt daarvan schriftelijk mede-
deeling te doen aan het bureau Lange Hout
straat 26 te Den Haag
DAT middels het Ned. Roode Kruis het
Diaconessenhuis te Arnhem deze week een
mobiele keukeninstallatie zal ontvangen,
zijnde een geschenk van het Amerik Roode
Kruis.
DAT het gemeenteziekenhuis te Arnhem en
het Oranje Nassau-oord te Renkum deze
week eveneens middels het Ned. Roode Kruis
respect. 200 en 40 bedden zullen ontvangen,
die door de Ned. regeering werden aange
kocht.
DAT op het dep. van Binneni. Zaken is
gevestigd een „Bureau Afwikkeling Ned. Ar
beidsdienst", behoudens de afd. politieke
documentatie van het voormalige N.A.D.-
personeel, die is ondergebracht op C. van
Bylandtlaan 30, Kamer 273.
De Argentijnsche regeering heeft beslo
ten de Duitsche verzekeringsmaatschappijen
in Argentinië te liquideeren
Kerk en School
Ned. Herv.^Kerk
Beroepen: te Capelle ad. IJsel J. Godt-
help te Streefkerk; t<> 's Heerenberg C A.
Schenk te Sappemeer
Bedankt: voor Huïssen (Geld.) (toez.p
S. L. Knottnerus te Asch
Geref. Kerken
Beroepen: Te Nieuwer-Amstel-Noord
(2e pred. pl.) G. Meynen te Amsterdam-W.
Chr. Ger. Kerk
Tweetal Te Zeist J. C. Maris te Oud-
Beyerland en J Tamminga te Enschedé
Bedankt: voor Dordrecht L. S. den Boer
te Amsterdam-West.
Vrijgemaakte Geref. Kerken
Beroepen Te ten Post (Gron.) A. W.
Boxman, cand. te Zwolle.
Geref. Gemeenten
Beroepen Te Middelburg M. Blok,
cand. te Rotterdam.
Wegens vertrek naar Sleeuwijk nam ds
M. Ros na een ruim elfjarig verblijf onder
groote belangstelling afscheid van de Geref.
kerk van Krabbendijke, sprekende over
Hebr. 13: 20 en 21.
GRONINGEN. 23 Juli. Geslaagd aan
de Universiteit alhier voor het candidaats-
examen geneeskunde mej. B E. Kingsma,
mej. R. van Peer en H. E J Kruisheer L.
B. van der Slikke (cum laude) en G S Th.
W. Kamphuys
LEIDEN, 23 Juli. Geslaagd voor het can-
didaatsexamen Ned. Ind. recht* G E Over
weg te Rotterdam.
JE MAINTIENDRAI.
„Ik zal handhaven"ons prachtige natio
nale devies, nu in eere hersteld, kunnen we
niet beter eeren, dan door ons persoonlijk
gedrag op den weg ernstig blijk te geven, de
verkeersveiligheid te willen helpen hand
haven. Rijdt veilig en.... loopt veilig.
A.N.WJ3»
