gliettute Criiisrtjr CToumnt Niet bedoeld als surrogaatpariement IDist <11 Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941 ZATERDAG 2/ JULI 1945 2e serie: Ie Jaargang vanaf 7 Mei 1945, He. E! Abonnementsprijzen (0.20 per week 1.10 per maand (3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: P. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie eo Administratie: HOOIGRACHT 35, Telefoon 2 27 7U Postretkening 5 8 9 3 6 voor Leiden en Omstreken „Staniuiisticfo is ptjcUmfl myo bert ia tey Installatie Nat. Advies-Cie Aldus min. Drees in de Rolzaal In de 700 jaar oude Rolzaal, behooreride bij de Ridderzaal op het Haagsche Binnen hof, waar eens het Hof van Holland en Zee land vergaderde, waar eeuwen lang recht en vrijheid werden verdedigd, maar waar ook Oldenbarneveldt heeft terecht gestaan, had gistermiddag de installatie van de Nationale Adviescommissie plaats. Deze is samenge steld door het Vaderlandsch Comité en de groote adviescommissie der illegaliteit en moet dienen als eerste voorloopig lichaam, dat de Regeering de stem van het Neder- iandsche volk kan doen hooren. Minister Drees opende de bijeen komst als voorzitter van het 'Vaderlandsch Comité. Spr's gedachten gingen terug naar den winter, waarin de samenstelling dezer commissie heeft plaats gehad. Van de ver schillende phasen daarin gaf hij een over zicht. Nooit is het de bedoeling geweest, dat de N.A.C. zou treden in de plaats van een parlement, noch de totstandkoming daarvan zou vertragen. Zij zal echter een belangrijke stem hebben bij de aanvulling van de volks vertegenwoordiging met nieuwe leden. Ver heugend is de veelzijdigheid dezer com missie. Er zijn in samengebracht vertegen woordigers der gedachten, die in het volk leven. Allerlei tegenstellingen zijn hier over koepeld. zoodat alle hoop bestaat op een vruchtbaren arbeid. De werkzaamheid der N.A.C. zal niet lang duren. Spr hoopte, dat de commissie in het Nederlandsche volk ,.een spoor zal achterlaten" van den brandenden wil om het Nederlandsche volk in volle onbaatzuchtigheid te dienen. - De commissie ie vervolgens geïnstalleerd door dr J. J. Br u tel de la R i v i r als, voorzitter van de Groote Advies-com missie der illegaliteit. Hij gaf een schets van de N.A.C. en haar voorgeschiedenis. Na veel overleg kwam men tot de volgende oplos sing: Wanneer een algemeen advies-college zou optreden, waarin voor een deel de leden door en uit de illegaliteit werden aangewezen, voor een ander deel door een andere groepeering, zou de Groote Advies-commissie der illegaliteit zonder bezwaar een bespre king van het algemeen regeeringsbeleid kunnen vermijden, aangezien wat op dat ge bied onder de illegale werkers leefde, zou worden vertolkt door de uit de illegaliteit gekozen leden van het algemeen advies lichaam. Een dergelijk gemengd college had tevens het voordeel, meende men, dat het ontstaan van een scherpe scheiding tusschen de illegaliteit en de rest van het volk zou worden tegengegaan. Mits de Nationale Adviescommissie inderdaad dien inhoud en die beteekenis krijgt, die bij de voorberei dende besprekingen voor oogen hebben ge staan. Prof. ir W. Schermerhorn, minister president, nam vervolgens het woord, als voorzitter van den Raad van Ministers. Hij dankte het College van Vertrouwensmannen, dat zooveel heeft bijgedragen tot eeri goeden gang van zaken. Voor de N.A.C. wacht een belangrijke taak in de medewerking tot de samenstelling van een noodparlement. Daar naast zal zij van voorlichting dienen over allerlei onderwerpen, welke geen afdoening op korten termijn vergen. .In zeer vele ge vallen zal het vragen van advies technisch niet mogelijk zijn. Maar daarnaast zullen zich problemen voordoen, waarbij advies voor de regeering van groote waarde zal zijn. Dé minister sprak de verwachting uit, dat het college een belangrijke bijdrage zal leveren aan de wezenlijke herrijzenis van het Neder landsche volk. De laatste spreker was prof. mr P. S c h o-- f e n. die zal optreden als voorzitter van de N.A.C. Hij dankte voor het in hem gestelde vertrouwen en sprak tevens woorden van dank jegens de regeering, dat zij de com missie heeft erkend. De commissie kan bij dragen tot de overtuiging, dat de afgeloopen vijf jaren vruchtbaar zijn geweest voor het geestelijke leven van ons volk. De meest ver schillende geestelijke stroomingen zijn in de commissie vertegenwoordigd. Noodig is, dat die verscheidenheid zich in een eenheid demonstreert, welke eenheid zal blijken in het zich onvoorwaardelijk in dienst stellen van het land. De bijeenkomst is hierna gesloten. Na een pauze heeft de N.A.C. haar eerste besloten bijeenkomst gehouden. Tot griffier van de Nationale Advies Com missie is benoemd mr J. Ie Poole, tot voor kort een der secretarissen van het College van Vertrouwensmannen. Nieuwtjes uit 't Rijk der distributie Bon D 08 voor melk inleveren vöór 28 Juli Teneinde in de toekomst een geregelde melkvoorziening te kunnen waarborgen moet het publiek uiterlijk 28 Juli bon D 08 (rood of blauw) inleveren bij den leverancier van wien men z'n melk wenscht te betrekken. GROENTE-BONNEN OOK VOOR FRUIT De groente-bonnen, waarvan het rechter gedeelte is verwijderd dit zijn bonnen, die voor tijdelijke voorzieningen worden uitgereikt geven tot nader order ook recht op het koopen van fruit. De rantsoen bonnen voor zieken blijven recht ge ven op groente en fruit bij de daarvoor aangewezen zaken. BROOD OP RANTSOENBONNEN HAVERMOUT EN GORT Op rantsoen bonnen voor havermout en gort mogen uitsluitend grutterswaren worden betrokken. Kindermeel is op deze bonnen niet verkrijgbaar. Wel kan men, indien geen grutterswaren verkrijgbaar zijn, rantsoenbonnen voor havermout en gort bij de plaatselijke distributiediensten ruilen tegen rantsoenbonnen voor brood. Eén rant soen havermout of gort staat gelijk met vier rantsoenen brood. Pijnlijke kwesties voor den Chef-Staf M. G. De Regeering wenscht hem echter niet te zien heengaan Aan den Chef-Staf Militair Gezag, gene- raal-majoor mr H. J. Kruis is dezer dagen gebleken, dat op grond van tijdens zijn af wezigheid voorgevallen betreurenswaardige feiten en omstandigheden, zijn naam betrok ken zal worden in aangelegenheden, welke een gerechtelijk onderzoek zullen vorderen, aldus het A.N.P. In verband hiermede heeft de generaal ge meend, ontheffing uit zijn functie te moeten verzoeken. De Regeering heeft dit verzoek zeer ernstig overwogen. Zij begrijpt de mo» tieven, welke den generaal tot dit verzoek hebben geleid en waardeert zijn houding. Gelet op de belangrijke diensten, die de generaal Kruis bij voortduring als Chef Staf Militair Gezag den lande bewijst en op het feit, dat hij gedurende vijf jaar afwezig is geweest en ook na de bevrijding weinig con tact met zijn gezin heeft gehad, zoodat hem de bovenbedoelde betreurenswaardige feiten geheel onbekend zijn gebleven, heeft de Re geering gemeend, H.M. de Koningin te moe ten adviseeren. het verzoek van generaal Kruis niet in te willigen. HAN HOLLANDER OVERLEDEN Volgens ,,Het Binnenhof" is de bekende radio-voetbalverslaggever Han Holander in een concentratiekamp in Polen overleden. Met hem waren daarheen uit Westerbork ge transporteerd het zangersduo „Johnny er\ Jones", die vergast zijn en de radiozangeres Jetty Cantor. Nood-parlement Deze snapshot toont den minister-president, aandachtig luisterend naar hetgeen een der aanwezigen op het hart heeft. Mussert zal in Sept. terecht staan t Paleis der Prinses wordt ingericht als rechtszaal Naar „Trouw" meldt, zullen in 's-Graven- hage twee a drie duizend Nederlandsche oor logsmisdadigers terecht staan. De balzaal van het oude paleis van H.K.H. Prinses Juliana aan den Kneuterdijk wordt op het oogenblik ingericht tot rechtszaal, waarin een bijzon der gerechtshof tot berechting van hoogver raad zitting zal houden. De lichtere gevallen zullen half Augustus berecht worden. Het proces tegen Anton Mussert zal begin Sept. aanvangen. De dossiers van den P.O.D, in deze zaak zijn eerst tegen dien tijd gereed. De zittingen van het bijzonder gerechtshof zullen openbaar zijn. In de balzaal zullen echter slechts een bepaald aantal plaatsen ter beschikking staan. Er wordt een speciale perstribune gebouwd. Per week zullen 4 5 zittingen gehouden worden. Spoedig weer scheermesjes doch geen zeep Naar wij vernemen zal zoo mogelijk in den loop van de volgende maand een nieuwe bon aangewezen worden, waarop na nieuwe bevoorrading een aantal scheermesjes kan woorden gekocht. Vervoersmoeilijkiheden maakten den laatsten tijd bevoorrading niet mogelijk. Scheerzeep en -poeder zijn hier te lande echter niet meer aanwezig, zoodat de Over heid er naar streeft de benoodigde grondstof fen te bekomen, teneinde ook deze artikelen weer zoo gauw mogelijk beschikbaar te kun nen stellen. Een gelukkige omstandigheid is, dat men zich met de Engelsche huishoudzeep eenigermate kan redden. Gistermiddag is de Nationale Advies commissie in de historische Rolzaal op het Binnenhof met eenige plechtigheid ge ïnstalleerd. Haar taak is omschreven door den minis ter-president als een drievoudige. In de eer ste plaats zal ?ij bemoeienis hebben met de samenstelling van een zg. Noodparlement. Voorts is zij bevoegd ongevraagd aan de Re geering advies uit te brengen indien zij dit dienstig acht, terwijl voorts de Regeering ad vies zal vragen, indien zulks haar noodig en practisch mogelijk voorkomt. Immers, de spoed, welke overheidsmaatregelen behoeven, zal kunnen verhinderen, het advies van de Nationale Adviescommissie in te winnen. Haar taak is dus tamelijk beperkt en zal. naar de Regeering hoopt, van niet langen duur zijn.Want zoo spoedig mogelijk wenscht zij een echte volksvertegenwoordiging te zien verschijnen, waarmee hot normale constitu- tioneele overleg plaats zal kunnen hebben en het regeeringswerk alleen vlot kan verloopen. Op zich zelf zal niemand tegen de vervul ling van dien wensch eenig bezwaar hebben. Hoe eer we tot een normalen toestand ko men hoe beter. Het adviseeren over het noodparlement zal misschien de parlementsleden in de Nat. Ad viescommissie nog voor moeilijke gewetens conflicten kunnen plaatsen. De commissie schijnt wel niet belast met het werk der zui vering, maar zal zij zich in haar gedachten en beraadslagingen er wel geheel los van. kunnen maken? De positie der commissieleden-Kamerlid schijnt ons niet gemakkelijk en aangenaam. Want later moeten 'ze toch op een andere plaats en in andere verhouding nogmaals over hun collega's oordeelen en zouden zich dan niet jfeheel vrij meer kunnen voelen. We maken deze opmerking, maar met de wetenscahp, dat ieder in eigen gemoed ten volle verzekerd behoort te zijn. Elk commis sielid heeff zijn eigen verantwoordelijkheid en zal zich die ongetwijfeld ten volle be wust zijn. Landverrader Landverrader mochten we een tijd lang niet zeggen. De rechtsverkrachters legden daarvoor aanvankelijk zware straffen op; later daalde het tarief tot f 15 boete. Overigens gaven de landverraders hun vuisten de schuld van het verminderen van- het onvoorzichtig bezigen van dit duidelijk en juist epitheton Want juist was het onge twijfeld, wanneer mén zich stelde oj* den grondslag van de Nederlandsche Grondwet. Voor wie dat doet „is natuurlijk het strijden met Duitsch- land, terwijl Nederland nog in oorlog is, landverraad. In deze staatsche denkwijze, welke elke volksohe denkwijze uitsluit, was hetgeen wij nationaal-socialisten doen, heulen met den vijand". Reulen met den vijand. Dus landverraad. Men zal begrepen hebben, dat de geciteerde woorden van een nationaal-socialist afkom stig zijn. We ontleenen ze aan een beruchte rede voor hoofdredacteuren van dagbladen op 4 October 1943 gehouden door jhr mr S. M. S. de Ranitz, secretaris-generaal van het departement van Volksvoorlichting. Zoo zijn deze misdadige avonturiers, ge weldenaars, profiteurs, verraders en beulen uit hun eigen mond geoordeeld. Misschien leerzaam voor anonyme. ver moedelijk zqlfs nog losloopende landverra ders, en voor anderen, die dit woord wat hard vinden en met een beroep op z.g. christelijk medelijden clementie voor deze misdadige verdwaasden komen pleiten. Christus was zoo zoetsappig niet. Hij noemde een bepaalde „beweging" adderen- gebroedsel. Wij zeggen dat een landverrader een land verrader is. Zijn motieven, ideëel of mate rieel, doen er niets toe. Verpleegsters De geruchten uit Zuid-Amerika over een geheimzinnige aankor»6t van Hitler per onderzeeër, worden in Washington zeer twijfelachtig geacht. DAT indien wij voor het brood moesten betalen wat het werkelijk kost, wij niet 19, maar 27 cent zouden moeten neertellen. DAT Prins Bernhard namens H.M. de Ko ningin het grootkruis in de orde van Oranje- Nassau heeft aangeboden aan generaal Cre- rar. bevelhebber van het le Canad. leger DAT de Amsterdamsche Rechtbank een metselaar, die van een Canadeeschen soldaat, in strijd met een verordening van M.G., aller lei goederep had gekocht, tot een jaar ge vangenisstraf veroordeeld heeft DAT bij Albert Heyn te Zaandam de eer ste zending koffie is gearriveerd, doch men ze door brandstofgebrek helaas niet kan ver werken DAT er ook wel wat cacao voorhanden is. doch de suiker voor de fabricage ontbreekt. DAT te Amsterdam het eerste Libertyschip (10.000 ton) is binnengeloopen met wol. lijn zaad en tabak aan boord. DAT uit de Persoonshaven te Rotterdam is opgehaald het lijk van den 35-jarigen tim merman H. v. Wessels uit de Joh. Idastraat, die overboord was geslagen. DAT de op 10 Mei 1940 in functie zijnde commissaris der provincie Gelderland, mr S. baron van Heemstra thans wederom als zoo danig optreedt. DAT ruim honderd Ned. onderofficieren en soldaten, die ondergedoken waren op Borneo, zich thans weer present hebben gemeld, doch lijdende zijn aan verschillende tropische ziek ten. DAT van de 40.000 jachten en zeilschepen die Nederland bezat er hoogstens 1500 door de Duitsche bezetting zijn gevorderd, ter wijl 90 pet naar Duitschland is weggevoerd. DAT is opgericht de Amsterdamsche Bond van oud-illegale strijders. DAT de Chef van den Gen Staf, Plein 4 te Den Haag, i.v.m. het te boek stellen van de krijgsverrichtingen in de Meidagen van 1940, aan alle voormalige commandanten verzoekt hun eventueel nog bezittende dagboeken, ge- vechtsberichten, foto's etc. ter jnzage te geven. DAT het Concertgebouw-Orkest toestem ming gekregen heeft om weer te gaan spelen. DAT in Velsen bij een politie-razzia op den zwarten handel vele verrekijkers, kleéding- stukken en andere krijgsbuit in beslag zijn genomen. DAT men voor correspondentie met Neder landers, die in Jap. krijgsgevangenschap zijn, bij den burgeemester van z'n woonplaats per week één speciaal formulier kan krijgen, doch alleen de naaste verwanten in aanmerking komen. DAT deze formulieren alleen met potlood mogen worden beschreven en slechts in de Nederlandsche, Engelsche."Fransche of Durt- sche taal mag worden gecorrespondeerd DAT te IJmuiden een schip met pyriet is aangekomen voor Zaandam. DAT de helft van het m de Maashaven te Rotterdam door de Duitschers tot zinken ge brachte droogdok van de andere helft is los gebrand en weggesleept, waardoor de toe gang tot deze haven weer vrij is. DAT met de havenarbeiders in Rotterdam overeenstemming is bereikt en zoo goed als alle in. het urgentieprogram gestelde eischen door de Scheepvaartvereeniging Zuid zijn in gewilligd. DAT de Duitschers ruim 700.000 m2 terrein ontboscht hebben voor verdedigingswerken. DAT de regeering besloten heeft een korps gezagstroepen in te stellen, dat het „lucht ledig" zal hebben op te vullen tusschen nu en het oogenblik, dat ons nieuwe leger en het gezuiverde politiekorps op volle toeren zal werken. DAT te Dubbeldam de lijken zijn gevonden van drie Nederlandsche burgers, die op 29 Maart door de Duitschers werden gefusil leerd. DAT gisteren de Zuid-Afrikaansche leden van de Kon. Brigade „Prinses Irene" door de Ned.-Zuid-Afrikaansche Vereen, in het Kol. InstituBl te Amsterdam ontvangen zijn. Er is groote behoefte aan verpleeg sters. De eene oproep en aanwakke ring om zich als leerlingen aan te melden, verschijnt in de bladen, na de andere. Heeft zij succes? De herhaling der klach ten doet ons zulks betwijfelen. Hoe komt dat? We weten het niet precies maar. Als de opleiding drie jaar duurt tegen een tegemoetkoming in het eerste jaar van f20 a f 22.92 per maand, en in het tweede jaar f 25 per maand en in het derde jaar f 27.50 per maand, en men moet dan zelf een ver- pléegstersuitzet bekostigen, ja dan.... Dan behoeft men zich niet te verbazen, dat de animo voor dezen mooien. maar zwaren en verantwoordelijken werkkring niet groot is. ook niet onder de meisjes, die dit werk kiezen uit ideëele motieven. Want zonder dat zij regelmatig financieel geholpen worden door haar ouwers komen zij er niet en hebben slechts een armelijk bestaan vol arbeid en zorgen De bêslissing om zich voor verpleegster op te geven wordt op deze wijze wel moeilijk, vooral voor hen, die een goede verpleegster willen zijn. We leggen bijna 600 miUioen toe op onze voedselvoorziening. Maar zijn de ons ver strekte mededeel in gen juist, dan zou het mis schien o/erwetging verdienen, dat de betrok ken instanties deze zijde der zaak eens nader bezien, willen zij de meisjes k'ijgen, waarom het te doen is. OPRUIMING VAN DEFENSIEWERKEN VEREISCHT TOESTEMMING. 1*= minister van Oorlog heeft een rond schrijven gericht aan de burgemeesters in zake het opruimer^ van defensieve werken. De minister heeft reeds contact gezocht met de geallieerde legerautoriteiten om te voor komen, dat werken die voor 's lands defensie van belang zijn. worden vernietigd, doch het is niet uitgesloten, dat ook van andere zijden opruimingen geschieden. Tegen opruiming van in zand en hout uit gevoerde versterkingen bestaat geen bezwaar^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1