gEHntttw ;C«Jlsdjr (Imtrattf
Maakt Truman geen reis door Europa?
De R.K. Ministers treden uit Balg regeering
iDist 01
Je serie: 1 April 1920-15 October 1941
WOENSDAG 18 JULI 1945
2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 59
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week
f 1.10 per maand
43.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-N ationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35,
Telefoon 22778
Postrekening 5 8 9 3 6
N5tanh>asUdj U atjebLeuefl
my 11 bert in tcjjljensfwt"
Potsdamgeopend
Een sfeer van de grootste
geheimzinnigheid
Radio Moskou meldt, dat de driemogend-
hedenconferentie van Potsdam gistermiddag
om 5 uur is geopend.
De president van de Ver. Staten werd door
rijn twee collega's uitgenoodiga, de vergade
ringen van de conferentie te leiden. Er had
den inleidende gedachten wisselingen plaats
over kwestie? die een besluit vereischten van
de leiders der drie mogendheden.
Besloten werd, dat de drie ministers van
Buitenl. zaken regelmatig zullen bijeen
komen om het voorbereidende werk der con
ferentie uit te voeren.
Volgens een Amerika anscher, radiocom
mentator zou Stalin met vredesvoorstellen
van Japan ter conferentie zijn gekomen. Dat
tou de oorzaak zijn van Trumans onmiddel-
lijken terugkeer naar de V.S., wanneer de
conferentie van Potsdam geëindigd zal zijn.
Volgens in Washington loopende geruchten
zou de kwestie Japan een van de oorzaken
zijn. dat president Truman van zijn aanvan
kelijk voornemen. om na de conferentie een
reis door Europa te maken, is afgestapt. Twee
r '^i ijk heden worden gesuggereerd de mo
gelijkheid dat Japan 'n serieus vredesaanbod
gedaan heeft of zelfs de onvoorwaardelijke
overgave geaccepteerd De andere reden zou
zijn. dat de Amerikaansche militaire chefs
zonden denken, dat de invasie in Japan ge
makkelijker zal gaan dan men aanvankelijk
dacht, tengevolge van de recente successen
van de Amerikaansche bombardementen. De
autoriteiten zijn er toe geneigd de geruchten
in dezen zin uit te leggen.
De sfeer, van geheimzinnigheid welke de
besprekingen van de ..big three" te Potsdam
omgeeft, begint dwaas te worden. De kop
stukken zijn ondergebracht binnen een hooge
omheining, welke wordt bewaakt alsof een
aanval van gemechaniseerde legers wordt
verwacht. Zelfs werd, naar wij lezen, aan
personen als Montgomery en Zjoekof de
toegang ontzegd, daar de schildwachten geen
genoegen namen met hun paspoorten. De
werkelijke klacht betreft echter niet zoozeer
het feit. dat men niet wordt binnengelaten,
als wel. dat er geen nieuws naar buiten
komt. Men heeft deze conferentie „de groot
ste verduistering van de geschiedenis" ge
noemd.
Britsche officieren moeten voorzichtig zijn
met wat zij tegen de pers zeggen. Zij zijn
blijkbaar gewaarschuwd in het geheel niet
tegen de correspondenten te praten.
Groente- en Fruitprijzen worden
verlaagd
Grossiers moeten een veer laten.
A'ls gevolg van het onderhoud, dat de pro
vinciale commissie uit de veilingen in Noord-
Holland gehad heeft met den minister van
Landlbothv, ir L. S. Mansholt, over de hooge
groente- en fruitprijzen. is met ingang van
gisteren bij besluit van genoemden minister
de handelswinst op groenten en fruit voor
handelaren met 50 pet verlaagd, waardoor
aan de gerechtvaardigde klachten van het
publiek tegemoet wordt gekomen.
INSTALLATIE NATIONALE
ADVIESCOMMISSIE
Vrijdagmiddag 2 uur zal in de rolzaal aan
het Binnenhof te 's-Gravenihage de installa
tie geschieden van de nationale advies-com
missie.
Het volk denkt anders dan het
parlement
Het rumoer rondom Koning Leopold heeft
gisteren geleid tot een breuk in de Belgische
regeering. De 6 Katholieke ministers zijn af
getreden. Met de parlementaire fractie waren
zij van oordeel, dat de Katholieken niet
konden samenwerken met de drie overige
partijen in de coalitieregeering t.w. de
socialisten, communisten en liberalen, die op
verschillende gronden tegen den koning zijn.
De portefeuilles zijn onder de overige minis
ters verdeeld. Een en ander was het gevolg
van het feit, dat de Kamer van afgevaardig
den gisteren een wet heeft aangenomen,
waarin verklaard wordt, dat Koning Leopold
zijn constitutioneele functies niet mag her
vatten zoolang beide Huizen van het parle
ment niet verklaard hebben, dat hij weer
mag regeeren.
De uitslag van de stemming hierover was:
Zie hier de lijfwacht van H.M. dc Koningin, die ongetwijfeld een spoc-
tieven indr uk makt.
Morgen gaat de Britsche stembus
open
Morgen gaat de Engelsche stembus open
en binnen enkele dagen zullen we den uit
slag kennen van den strijd tusschen Chur
chill er» de Labour Party. Het zal in en bui
ten Engeland ongetwijfeld eenige opluchting
geven.
Herstel der monarchie in Spanje?
Franco heeft een rede gehouden, waarin
hij o.a. wees op de beteekenis van Spanje's
neutrale houding voor de oorlogvoering der
goallieerden. Ook kondigde hij aan, dat
Spanje bihnenkort gevraagd zal worden de
herstellen.
tjea. msa- 700 man omvattende ondergrond-
edie architectenorganisatie is een raad van
vijf vertrouwensmannen gekozen, de heeren:
C. A. Abspoel M. J. Luthmann, ir D. Roosen
burg. H. A. Wegerif en Romke de Vries. Het
secretariaat is gevestigd Suezkade 115, Den
Haag.
Zijn de Vermeers echt of valsch?
Er staat nog niets hieromtrent vast.
Naar aanleiding van diverse beridhten over
vervalschte Vermeers, waaronder het be
roemde schilderij „De Emmaustganigers", dat
in het bezit is van (het Museum Boymans te
Rotterdam, deelt de waarnemend directeur
van dit museum, drs J. C'. Ebbinge Wubben,
ons mede, dat het onderzoek naar de echt
heid van de schilderijen nog niet is be
ëindigd. en dat volgens de deskundigen de
onomstooteliikheid van deze vervalschingen
noig niet volledig vaststaat. 3In verband met
een „bekentenis" van den eventueelen dader,
den sdhilder Han van Meegeren, moet men
in ihet oog houden, dat deze schilder bekend
staat als een fantast, die vervuld is van
rancunes tegen de kunst, en museumwereld.
Het rapport van de commissie van advies
voor de scholing, her- en omscholing van ar
beiders is -verschenen. I-Iet is van groot be
lang. met het'oog op gerepatrieerden en
werkloozen door de richtlijnen welke er in
gegeven worden.
98 voor de wet. 6 e>r tegen en 32 onthielden
zich van stemming.
Van Acker heeft in het parlement een
brief van den koning voorgelezen, waarin
gezegd wordt, dat de koning van meening is,
dat het volk anders denkt over zijn aftreden
dan het parlement en dat hij zich verplicht
acht .tegemoet te komen aan het verlangen
van die groote groep, die zijn aanblijven zou
wenschen.
Van Acker verklaarde na de voorlezing,
dat de regeering de verantwoordelijkheid
voor de betrokken passages uit den brief
niet op zich kon nemen en dat deze onaan
genaam herinnerden aan fascistische slag
zinnen. De conclusie van den koning luidt
intusschen (volgens den brief): „Ik kon niet
zonder mijn eed te breiken toegeven aan het
verlangen van- hen. die mij wilden doen af
treden". Leopold zou niet eerder afstand
willen doen dan nadat er algemeene ver
kiezingen zouden hebben plaats gehad. Voorts
doet de koning een beroep op Vlamingen
en Walen om samen te werken en zich
achter den regent te scharen.
Later verklaarde Van Acker nog, dat de
regeering het in strijd achtte met de Belgi
sche grondwet, wanneer de koning door
middel van een referendum uitspraak zou
willen laten doen over zijn al dan niet aan
blijven. Officieel is voorts bekend gemaakt,
dat een regeeringsamendement op de wet,
H.M. de Koning n heeft acute
longontsteking
Ziekte neemt gunstig verloop.
Uit ApeLd'Oom meldde 'het A.N.P.
hedenochtend: De behandelende ge
neesheer van H.M. de Koningin heeft
hedenmorgen bet volgende bulletin
uitgegeiven:
Ten gevolge van een gevatte kou
lijdt H.M. de Koningin sedert eenige
dagen aan een acute longaandoening,
die aanvankelijk zorg baarde.
Sedert neemt de ziekte een gunstiig
verloop, al zal een geruime tijd rust
nog noodig zijn. Indien zich geen
bijzonderheden voordoen, aullen geen
verdere bulletins worden -uitgegeven.
Arts HAVERKAMP.
volgens welke de positie van den vorst onder
zocht zal worden door een wettig comitp, is
aangenomen door een rechterlijk comité uit
de Kamer van afgevaardigden. Het amende
ment betrof de "bekrachtiging van de be
voegdheden van den regent.
Het aftreden der katholieke ministers in
België heeft den politieken toestand zeer in
gewikkeld gemaakt, verklaarde de minister
van Voorlichting. Het komende debat achtte
hij ongrondwettig en een gevaar voor de
democratie- Door stelling te kiezen tegen den
Koning schaadt -men den eerbied voor wet en
Gromdiwet. De katholieken zijn voLkomen
eensgezind. Zij zullen thans oppositie wor
den, wat sedert 1S84 niet gebeurd -is. De libe
rale en socialistische groepen zijn niet bereid
hun houding te wijzigen.
DAT zij, die politieke bezwaren kunnen In
brengen tegen personeel of benoemde be
stuurders van hoogheemraadschappen, water
schappen en polders hiervan kennis dienen
te geven aan mr W G. A. de Meester, flat
Willemspark, Zeestraat te Den Haag, voor
zien van goede omschrijving en onderteeke-
ning.
DAT de drie prot. kerken in Zuid-Afrika
bezig zijn een groote inzameling te houden-
voor noodlijdend Nederland.
DAT een ieder die koperen patroonhulzen
e.d. in zijn bezit heeft dringend verzocht
wordt dit materiaal in te leveren bij een po
litiebureau, daar het gebruikt wordt als
grondstof voor de fabricage van waterkranen.
DAT het ontploffen van een brandbom te
Hengelo aan een kind het leven heeft gekost,
terwijl d
gewond.4
DAT 21 Juli nabij het Hofplein te Rotter
dam een ouderwetsch Lunapark wordt ge
opend.
DAT onder presidium van oud-minister
Ir J. v. d. Broek te Amsterdam een Comité
voor gebiedsuitbreiding is gevormd en het
voorloopig secretariaat is gevestigd op Spui
straat 118B.
DAT te Amsterdam de zeeschepen thans
weer .kunnen doorvaren tot het hart van de
haven en aan de Handelskade worden gelost.
DAT een aantal studenten van de Gem.
Universiteit te Amsterdam kan gaan studee-
ren te Bern, dank zij een aanbod van de
universiteit te Bern en de pedel te Amster
dam nadere inlichtingen verstrekt.
DAT het 15.000 ton groote Fransche stoom
schip „Salomé", dat de Duitschers in den
ingang van de Waalhaven te Rotterdam had
den doen zinken, thans is gelicht en daar
door de Waalhaven weer voor de grootste
schepen toegankelijk is.
DAT de Amsterdamsche Politierechter een
zekeren F. van St., die een rubberplaat van
een verkeersdrempel op de Keizersgracht had
gestolen om deze in fietsbanden om te vor
men, heeft veroordeeld tot een gevangenis
straf van één maand.
DAT de bekende Jeugdherberg „Slot
Assumburg" te Heemskerk (N.H.) weer in
bedrijf is gekomen.
DAT echter voorloopig nog slechts be
perkte overnachtingsgelegenheid aan bij de
N.J.H.C. ingeschreven trekkers .kan worden
gegeven.
DAT ir» verschillende bedrijven contact
commissies worden ingesteld om eventueele
moeilijkheden op te lossen
DAT op 21 Juli, den Belg nationalen feest
dag, de ambassaderaad R. Baert de in Neder-
Eenheidsmaniakken
^eslac^lt ^er eenheidsmaniakken is
nog niet uitgestorven. In de Meidagen
van 1940 brak men er bijna den hals over;
iedereen poogde met woorden of daden bij
den overweldiger in het gevlij te komen. Deze
aanvaardde dankbaar dergelijke „Neder-
landsche" hulp. Later deed hij het werk zelf
en smeet alle» op één hoop.
Oude liberale landgenooten droomden wil
de droomen als van ouds over de eene school,
de eene radio, de eene sportbeweging. de eene
vakbeweging, de eene dit en de eene dat.
Met principieel-geestelijk onderscheid werd
niet gerekend. De achterlijke lieden, die dat
wel deden, moesten hun buitenissige denk
beelden maar aan den kapstok hangen en of
feren aan de valsche volkseenheidsopvattin-
gen der eenheidsapostelen, die later a fortiori
door nationaal-socialisten en Duitschers in
revolutionaire toepassing werden gebracht.
Ditzelfde genre Nederlanders duikt ook
thans weer op en wordt niet moede te baze
len over eenheid, in plaats over eensgezind
heid. De heeren men kent ze wel tap
pen uit hetzelfde vaatje als in het verleden
geschiedde.
We behoeven daar niet lang over te praten:
we willen van hun doodende éenheid niets,
maar dan ook niets weten en betreuren het
b.v. ook zeer. dat in een eerwaardige stad als
Kampen besloten is de kermis te herstellen
en het jarenlang gegolden hebbende verbod
om op Zondag te voetballen, op te heffen.
Dergelijke nivelleering ligt ons niet. Zij is
geen volksverheffing, maar volksverarming.
Radio cn jeugd
Te6en samenwerking op velerlei gebied
hebben we geen bezwaar. Mits de gees
telijke vrijheid van partijen geen schade be
hoeft te lijden en van een der partijen prin-
cipieele concessies gevraagd worden, zonder
dat de andere partij eenige bereidheid toont
tot het brengen van een offer.
Op het gebied van de radio is, vreezen we,
de vóór 1940 verkregen, maar later zoo deer
lijk om hals -gebrachte geestelijke vrijheid,
in gevaar. Om eenheid roept men van onder
scheiden kanten: gelijk de Duitschers in 1940.
Zelfs werd het verschijnen van omroepgidsen
verboden. Hier is het recht van een eigen
omroep in gevaar en „Parool" tracht daarbij
als gangmaker op te treden: de klanken van
het antieke liberalendom zijn herleefd.
We zijn niet bereid voor dit geweld te buk-
kew. al wordt het dan ook uitgeoefend in
naam van den nieuwen tijd. Men is in dien
kring weer zoo humanistisch verdraagzaam,
dat men zelfs verdraagt, dat men voor an
deren onverdrageliik wordt. We vreezen dan
ook. dat. het aftreden van prof. Oranje als
voorzitter der Radiocommissie niet los staat
van bedenkelijke voornemens op dit gebied
tot. in den kring der Regeering. Men zal ons
op onzen post vinden.
Datzelfde geldt voor alle plannen van de
gelijkrichters en gelijkschakelaars van onze
jeugd. In 1937 gingen de nat.-socialisten al
voor. Uw godsdienst erkennen we, maar de
staat wordt in zijn eenheid en voortbestaan
bedreigd door een verdeeld georganiseerde
jeugd. Ook nu zeggen we als toen: weg met
al uw gelijkschakelende voornemens, die een
bedreiging vormen voor een naar den geest
vrije ontwikkeling onzbr jeugd, gelijk ook
voor de school dergelhke plannen uit den
revolutionairen booze zijn.
land verblijvende Belgen welkom heet in de
Belg. ambassade, Jacob Catslaan 14 te 's-Gra
venhage, tusschen 3 en 5 uur.
DAT in N.-Holland de termijn, binnen wel
ken men gerechtvaardigde klachten kan in
dienen tegen personeel van P.W.N., P.E.N.
en Prov. Ziekenhuizen, is verlengd tot 21 Juli
en het adres luidt dr L. M. van Dis, Ramp
laan 82. Overveen.
DAT personen, die niet in de gemeente
Velsen werkzaam zijn. niet naar deze ge
meente mogen terugkeeren.
DAT op 19 Juli in de Portugeesóhe syna
goge te Amsterdam een herdenkingsbijeen
komst gehouden zal worden voor de jood-
sche slachtóffens.
DAT de Ned Reisver., Zeestraat 100 te Den
Haag. een blaadje uitgëeft onder den titel
„Verkeersbericht", waarin zoo goed mogelijk
wordt vermeld van welke trein- en andere
verbindingen er momenteel gebruik kan
worden gemaakt.
DAT het tijdelijk Rijksbureau voor rubber
te Borne- met 15 Juni is opgeheven en zijn
taak is overgenomen door het Rijksbureau
voor rubber te Amsterdam. Heerengracht 182
DAT de Ned. padvindersactia „Vriend
helpt vriend" ten behoeve van N. Limburg
en den Veluwezoom alleen kan slagen, als
familieleden en relaties goederen willen ter
beschikking stellen, waarvoor men zich wen.
den kan tot het hoofdkwartier der N.P.V„
Zeestraat 176 te Den Haag,
Sport
Ook de sport is aan de revolutionaire
gelijkschakelaars niet ontkomen.
Het was in het voorjaar van 1941, dat de heer
K. Lotsy, die toen tijdens de bezetting zich
had laten vinden om als regeerings-sportad-
viseur od te treden, deze den Duitschers uit
het hart gegrepen taal de dwaasheid van een.
blinde sportverheerlijking liet hoeren: „De
Olympische Spelen moet men in den grond
der zaak beschouwen als een religieuse han
deling; sport is een tweede religie'.'
Als religie godsdienst, geloofsleer, zelfs
godsvrucht beteekent. dan is dergelijke taal
zoo niet dom en dwaas, in ieder geval erger
lijke menschenverheerlijking. ook voor hen,
die het „mens sana in corpore sano" niet wil
len ontkennen, maar tevens van oordeel zijn,
dat in den mensch de ziel het hoogste is en
orgaan der religie, welk begip vol kleur en
lijn men niet behoort om te zetten in kleur-
looze vaagheid.
Deze heer Lotsy is in dezen tijd ook weer
op het oorlogspad der gelijkschakeling en
vraagt de offers van hen. die ze om den ge-
wetenswil niet kunnen brengen.
We zijn te vinden voor een organischen op
bouw, waarbij ieder geestelijk zichzelf kan
zijn. Van een mechanische eenheid willen we
niet weten. En over een leiding, die geciteer
de ergerlijke taal op haar rekening heeft
staan de spraak maakt nu eenmaal d«
menschen openbaar zouden we ons boven
dien dubbel en dwars moeten bedenken.
De B.S. in het voorste gelid
We willen graag een misverstand voor»
komen, dat. onbedoeld, schijnt te zijn
ontstaan over ons stukje „De besten vóór
aan".
Het artikeltje bedoelde geenerlei onvrien
delijkheid tèn opzichte van de B.S. Daarin
zitten onze beste vaderlanders. Zij zijn in
dertijd en dat was niet bekend collec
tief gemeld voor den inzet in onze nieuwe
legermacht voor Indië. Allen zijn gekeurd en
wachten popelend van enthousiasme op hun
vertrek. Velen zijn reeds vertrokken.
Dus geen misverstand meer.
De B.S. staat in het voorste gelid.