JHeuuie jCfitlsdje Ctottranf
ipan
onder zwaar vuur der Geall Vloot
Wat de Potsdammer pot straks zal schaffen
ïoedehti
st 01
STADSNIEUWS
serie: 1 April 1920-15 October 1941
MAANDAG 16 JULI 1945
2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 99
konnementsprijaen
p« per week
1,10 per maand
1.25 per kwartaal
jofdredacteur:
r H. DIEMER
jdactie:
VAN DER ROS
Christelijk-N ationaal Dagblad
Bureaux Redactie eo
Administratie:
HOOIGRACHT
Telefoon 2275
Postrekening 5 8 9 3
voor Leiden en Omstreken
N5tantvosti4 is
myn Ijerl in te<
lm 1000 ton granaten gister
ochtend afgevuurd
3
1. outers speciale correspondent bij de Ame-
e insche Pacific-vloot meldt, dat Japan
Ljn voor het eerst in zijn geschiedenis
I scheepsgeschut wordt bestookt. Terwijl
vliegdekschepen opgestegen vliegtuigen
taire doelen aan weerszijden van Straat
ïU'roega beukten, zond admiraal Halsey
3r (machtige vloot van slagschepen, krui
er® en torpedojagers door een mist, die het
delijke deel van centraal-Japan bedekte,
17 f volgde een der gróótste vlootbombar-
_!linten van dezen oorlog. Het geschut be-
entte de haven Kamaisji, een centrum
lijzerproductie. Admiraal Nimitz heeft
niet medegedeeld, hoe dicht zijn vloot
'enkpansche eilanden genaderd is. In on-
en koud en stormachtig weer braken
frlogsschepen een stroom van vuur uit.
correspondent voegt hieraan toe, dat
gedurende den Russisch-Japanschen
g Japan nooit door oorlogsschepen is
loten.
Umerikaansche Zuidzeevloót heeft zijn
1 zware aanvallen op Noord-Japan Zon-
__i Voortgezet, zoo deelt admiraal Chester
lan-te in ziin communiqué mede. Over een
*f gebied werd schade aangericht door 'n
ofihrdement van vliegtuigen, opgestegen
(noederschepen en oppervlakteschepen.
^oorerd geen Japansche defensie ontmoet,
m'1 lucht noch op zee.
uin,m 1000 ton granaten werden Zondagoch-
nout|fgevuurd op de industrieele, transport-
-Vengebieden van Moerojan (Hokkaido).
^lélfabriek werd verwoest: 1000 vliegtui-
opjelen Hokkaido en Noord-Honsjjoe voor
1945,iveeden dag aan.
ari3«beschieting veroorzaakte zeer zware
eniffingen en branden te Moerdjan. De
♦«forieken van Waniski werden verwoest,
'gebouwen vernield of verbrand. Vele
P fcn werden waargenomen langs den wa
lt, waar de Japanneezen kleine houten
kTERjft bouwden.
Veer'fcoon de operaties van de van vliegdek-
A. ,n opgestegen toestellen ernstig belem-
>egsUrerden door het slechte weer. blijkt uit
naer«fste rapporten dat Zondagochtend 54
4 Areh in den grond geboord of beschadigd
"Wet/ier Japansche vliegtuigen werden op
pmprjond vernield, één beschadigd.
_Vxgr meldt nog als bijzonderheid, dat
vaaK(ltlviei.jkaansche vj00t vergezeld wordt
ikschepen, waardoor ze 2 a 3 weken
reeren zonder naar haar basis terug
^eidei
LjindijiL—
enni Mdenavwd Prins Bernhard
®ekoi voor de radio
Dinsf. Prins Bernhard zal hedenavond
vac de radio een redevoering houden,
n hij de a.s. demobilisatie der Bin-
odsche Strijdkrachten z^l bespreken.
ir|jdstip van aanvang is 8 uur.
n worf_<
cantoi
notaria
2535(1.
insionneerden krijgen een
uitkeering ineens
adacht wordt ep op gevestigd, dat bij
pi 26 April 1945 (Staatsbl. no. F 62)
k die op 5 Mei jl. in het genot waren
fgerlijk of militair pensioen, een uit-
is eens in uitzicht is gesteld,
pen en ander met veel administratie
t gaat, worden belanghebbenden ver-
g eenigen tijd geduld te oefenen en
mogelijk het ambtenaren-apparaat
jen te vertragen.
:e Hollandsche haring
aangevoerd
Jjiden is Zaterdag binnengekomen de
Katwijk 37", het eerste haringschip,
pekelharing. Het schip behoort
^Jfeederij M. Parlevliet te Katwijk.
,La dernière heure" bevinden
N-quart en Göring zich te Mondof-
in de zuidelijke punt van Luxem-
zitten daar opgesloten in een hotel
i. d{evangenis is ingericht voor personen
ioplacht worden van oorlogsmisdaden.
te moeten keeren. Volgens radio Tokio duur
de de jongste vliegtuigaanval op Noord-Japan
zeven uur aan één stuk.
Later werd nog gemeld, dat eenige van de
machtigste en modernste superslagschepen
van de Pacificvloot het vuur openden op
Moerojan in het Zuiden van Hokkaido, aldus
het communiqué van admiraal Nimitz. Onder
de aanvallers bevonden zich de slagschepen
..Iowa", ..Missouri" en „Wisconsin". Er wer
den staalfabrieken en andere industrieele
doelen gebombardeerd.
Aan boord van het Engelsche vliegdek-
schip „Emperor", der Britsche O. I. vloot,
bevinden zich o.a. zes officieren van den Kon.
Ned. Marlnevliegdienst, wier kennis van dit
gebied uitstekend te pas komt. Deze vloot
opereerde tot dusver bij de Nicobaren en
Andamaren en bij Noord-Sumatra.
De Japanners vreezen een geall.
landing op Sumatra.
De Japanners bieden in het binnenland
van N. Guinea nog steeds hardnekkig verzet.
Bij de Sitang in Birma concentreeren
de Japanners hun strijdkrachten.
Prinses Juliana mat kroost naar
Nederland
Prinses Juliana vertrekt vandaag vergezeld
van Haar dochters van Canada naar Neder
land. De Prinses heeft in een radiotoespraak
het Canadeesche volk dank gezegd voor de
groote gastvrijheid en de ontelbare vriende
lijkheden gedurende de vijf oorlogsjaren.
„Ik voel, dat het werkelijk bewijzen waren
van vriendschap voor ons land. waarvoor gij
zooveel gedaan hebt, met als bekroning het
feit dat Uw leger ons kwam bevrijden."
Belgische Koningskwestie
nog onbeslist
LEOPOLD TREEDT NIET AF
In de Belgische koningskwestie is „nog
geer. beslissing gevallen". De Belgische pre
mier dementeerde met deze woorden de ge
ruchten over afstand. De Koning heeft beslo
ten niet terug te keeren en ook niet af te
treden. Anderzijds is door den regent het af
treden van de regeering niet aanvaard.
Vermoedelijk zal nu een parlementair debat
volgen. Of de partijen bereid zijn den koning
van den troon te stooten, schijnt niet zeker.
Dinsdag opent de groote
conferentie
Dinsdag zullen, naar verwacht wordt, de
„big three" te Potsdam bijeenkomen
President Tramam zou, volgens Reuter, oe
voorstellen meebrengen voor de komende
vredesconferentie der vereenigde volken m
1946, zoodat Potsdam de voorlooper zou wor
den van de vredesconferentie, gelijk Dum
barton Oaks den weg baande naar de con
ferentie van San Francisco. De agenda van
Potsdam zou met name de volgende due
onder we rpen b e vatten
1 De regeling of vestiging der regeling
van een dertigtal grensdisputen in Europa,
alsmede de aanspraken op strooken Duitscn
grondgebied van Nederland, Belgie,
Frankrijk, Tsjecho-Slowakije en Polen, en
op Italia an sc h grondgebied van Frankrijk en
Joego-Slavië.
2 De regeling van. de politieke, economi-.
sch'e en militaire aangelegenheden t.a.v. de
vijandelijke staten. President Truman, zoo
verwacht men. zou Italië weer willen op
nemen in de gemeenschap van beschaafde,
vredelievende naties en de opneming van
Italië in de organisatie van de vereenigde
volken in overweging willen nemen.
3. De toekomstige positie van de Italiaan-
sche en Japansche koloniën. In dit verband
is het van beteekenis, dat Molotof, naar men
gelooft, onlangs te Washington met Truman
de Russische aanspraken zou hebben h,en-
baar gemaakt op Japansch grondgebied,
waarvan sommige deelen vroeger Russisch
zijn geweest.
Vraagstukken van meer dringenden aard,
die behandeld zullen worden, zijn de vol
gende:
1. De bezetting en de controle op de de mi
litarise tie van Duitschland; en de door
Duitschland te leveren herstelbetalingen m
nature.
2. Het ontsluiten van den Balkan voor
grooteren Britschen en Amerikaaneohen tn-
3. Ruslairrdis plaats in de Maddellandscfoe
Zee, mede met het oog op Tanger en de Dar
danelles
4. De hulpverleening aan en wederopbouw
van he»t bevrijde Europa, waaronder begre
pen de voedselvoorziening.
5. Het berechten van oorlogsmisdadigers
als Goering, Ribbentrop en Hess.
6. Het opstellen eener gemeenschappelijke
politiek t.a.v. Franco.
7. Verbetering van het overleg tusschen de
„big three" over de politieke en economi
sche problemen van de bevrijde Europee-
sohe landen.
Iets voor U?
Als men in vroeger jaren een bericht
in de krant las, dat wonderlijk aandeed,
dan wist men bijna vooruit, dat het uit
Amerika kwam. En de lezer dacht er in
stilte bij: 't Is ver weg en wie kan het
controleeren. Doch die tijd is voorbij en
daarom geven we zonder voorbehoud
door dat in Amerika in October twee
persoons particuliere vliegtuigen aan de
markt zullen komen ad 2295 dollar, ter
wijl grootere „familie-vliegtuigen" voor
6500 dollar verkrijgbaar zullen worden
gesteld.
Kerknieuws
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Delfzjjl, cand. J. Brons
te Ierseke.
Aangenomen Naar Eindhoven (vac.
P. v. Stempvoort), G. F. D. Locher te Breu-
kelen: naar Eist, P. M. v. Galen te den Bom
mel; naar Zwolle, Dr C. L. Tuinstra te Alk
maar.
Bedankt Voor Honseieradijk. K. P. H.
Burgy te Westmaas.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Alphen a/d Rijn, M. Baan
te Bussum en J. G. v. Minnen te Huizen.
Beroepen: Te Utrecht (2e pred. pl.)
B. J. Oosterhoff te Drachten.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen: Te Harlingen L. de Haan
te Noordbergum.
Vrije Geref. Gemeente.
Bedank t: voor Gigssendam-Hardiuxveld
B. Hennephof te Scheveningen.
OVERLEDEN PREDIKANTEN.
Te Vierlingsbeek is op 58-jarigéTi leeftijd
overleden dr H. A. B o e s e r, Ned. Herv.
pred. aldaar; op 44-jarigen leeftijd ds over
leden ds K. Ter pst ra, Ned. Herv. pred.
te Olst (O.). Voorts is op 57-jarigen leeftijd
overleden ds A. v. Willigen, Ned. Herv.
pred. te Rijssen. En op 60-jarigen leeftijd ds
E. H. J. B r a n d 1 i g t, pred. der Waalsche
gemeente te Groningen, welke laatste in een
Duitsch concentratiekamp stierf als gevolg
van zijn arrestatie voor z'n groot barmhar-
tigheidswerk onder ondergedoken Joden.
Ds E. J. Fokkema, Ned. Herv. Pred. te
Goudswaard, is op 27-jarigen leeftijd in een
Duitsch concentratiekamp overleden.
In den ouderdom van 75 jaar is te Leiden
overleden ds Chr. de Meyere, em. pred. van
de Ev. Luth. Kerk, aldaar.
HET CONFLICT IN DE GEREF. KERKEN.
Ds Jac. van Nieuwkoop te UI rum iw voor
drie maanden geschorst.
LEGERPREDIKANTEN
Ds J. Matzer van Bloois, Ned. Herv. pred.
te Oudelande. die in verband met de eva
cuatie van zijn gemeente, werkzaam was als
predikant in den N.O. polder, is benoemd
tot legerpredikant.
Ds W. F. Kramer, Geref. pred. te Oost-
wold, is tot legerpredikant benoemd met als
standplaats Londen.
Hotterdamsche electriciteitsrantsoe-
kw per dag zijn verlaagd tot 1 kw
in overeenstemming met de lan-
leling.
aldaar op 31 Juli te vieren vrij
o.m. zal, omvatten een herdenking
men, bloemencorso, sportfeest in 't
itadion, openluchtvoorstelling voor
ste St Laurenskerk, marine-revue
}s en vuurwerk op 't Prinsenhoofd.
Curasao het 75-jarig bestaan der
ische missie is herdacht.
f et tusschen Maas en Peel gelegen
/If kngsbeek tot de. zwaarst getroffen
behoort, daar 75 pet der 5000 zie
nde landbouwende bevolking alles
K>eft.
Ned. Roodtj
Prmseswi' iaar hier te lande een rijke
Hf wordt verwacht, doch de kwaliteit
aal zijn wegens gebrek aan spuit-
Je.ri
burgemeester van Breda een partij
juden textiel voor 127 costuums ter
heeft gesteld van de gehuwde
meenteambtenaren. daar deze zich
gsjaren niets extra's hebben kun-
'oven.
Ids eenige maanden een onderzoek
baar enkele aan Joh. Vermeer toe-
schilderijen, doch over dit onder
zoek, hetwelk door de Justitie wordt geleid,
thans geen nadere mededeelingen kunnen
worden gedaan.
DAT minister v. d. Leeuw Zaterdag in het
Rijksmuseum te Amsterdam de tentoonstel
ling „Weerzien der meesters" heeft geopend
en jhr D. D. Röell, dir. der Gemeentemusea,
den tijdens den oorlog overleden dr F.
Schmidt Degener zal opvolgen als hoofddirec
teur van het Rijksmuseum.
DAT de Vrijdag door Charlotte Kohier ge
houden voordrachtavond in den Kon.Schouw
burg te 's-Gravenhage netto bijna f 5000 voor
„Volksherstel" c.s. heeft opgebracht.
DAT de wnd. gouverneur van Suriname,
mr J. C. Brons den Staten een plan heeft
voorgelegd over de uitbreiding van het stem
recht in het land, welk plan behelst ver-
eischte jaarlijksche inkomen van f 800 tot
f400 te verlagen.
DAT hij tevens, om het politieke leven in
de landelijke districten op te wekken, Suri
name wil verdeelen in districten of sectoren
met elk een vertegenwoordiger in de Staten.
DAT nu het sanatorium „Berg en Bosch" te
Bilthoven weer geheel in handen is gesteld
van zijn geestelijken vader, het R.K. Werk
liedenverbond, alleen nog leden van dit ver
bond. resp. van „Herwonnen Levenskracht",
kunnen worden opgenomen wegens het groote
tekort aan plaatsruimte.
DAT te Amsterdam i« opgericht een lande
lijke Unie voor het Kleedingbedrijf, secr. H.
Voorthuizen, James Wattstraat 2, tel. 5C726,
welke Unie als een federatie der werknemers
bonden moet worden beschouwd.
De gemeente moet beter leeren
zingen
In overleg met de organisten heeft de door
den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente *e
Leiden ingestelde commissie tot verbetering
van den gemeentezang besloten voorloopig
elke 14 dagen bijeenkomsten met de gemeente
te beleggen, teneinde de beoefening van dee
gemeentezang beter tot haar recht te doen
men. Woensdagavond kwart voor acht, wordt
de eerste samenkomst gehouden in de Hoog-
landsche kerk. Na een korte inleiding van
ds W. H. Kelder zal de organist, de
Uiterlinden. een korte orgelbespeling houder,
welke wordt toegelicht door Leo Mens. Ver
volgens zullen verschillendp worden
gezongen.
H.B.S.'ERS IN DEN DOP.
Voor het toelatingsexamen le klasse
Ohr. HBS. zijn geslaagd: K. Barnhoorn, T.
v. d. Berg. N. Bouman, G. Brandt, A.
Ca te. L. v. Dorp, A. de Graaf. A. Haasnoot,
H. van Heum. Lenie Karens, H. Kolff, J. dë
Koninig. J. de Kort, H Afoertens, E. Oosten
dorp, C. Ravestein. os, D. Schoonen-
berg, J. v. d. Schrie bentel, J. Smelik,
W. v. Soeren, M. Spiering, J. Siigter. tL
Tieleman. J. Timmers, Aafje Varkevisser, M.
Verhoeven, K. Verloop, Willy de Vries. A.
Wehrmann, J. v. Wingerden, G. de Wolff,
J. Wolfslag, H. Woivekamp, C. v. Klaveren,
P. Kiel en A. Veldhuisen; afgewezen 8.
Geslaagd voor het toelatingsexamen 2e k34
W. de Mooij er. J. B. den Ouden; afgew. 2.
VERBOND VAN INDONESISCHE BURGERS
Bovengenoemd Verbond belegde Vrijdag
avond in de Stadsgehoorzaal een openbare
vergadering. Als eerste spr trad op Rd A.
Poeradiradja met als onderwerp: „Indonesië!
Beheer of bevrijding?" Spr zette uiteen wat
dit Verbond inhoudt. Niet andere staten,
maar Nederland met Indonesië hebben in
een harmonische samenwerking te oordeelen
over de gelijkgerechtigdheid van Indonesië.
Om nu reeds de constructie van het ge-
meenebest te willen vaststellen, is specula
tief en onjuist. Er wordt gesproken over: öf
de koloniën onder internationaal beheer te
plaatsen, öf onder Nederland te houden.
Deze gedachte is absurd. De Indonesiër
wenscht geen van beide. Verschil van
meening kan slechts bestaan over het tempo
waarmede de gelijkgerechtigdheid tot stand
moet komen. Van belang is nu, dat Neder
land Indië bevrijd voor Japan capituleert.
Zaak is het daarom, de bevrijding van
Indonesië krachtig ter hand te nemen. Ten
slotte belichttespr het standpunt vazi de
Indonesische burgers i.z. de Japs in Ned.-
Itidië, de wezenlijke waarde daarvan en de
psychologische inwerking op de massa.
Dr De Haan sprak nu over het ond»erwerp?
„Sociaal-economische problemen rondom
Indonesië", waarbij hij den opbouw, resp.
uitbouw en den handel van voor 1940 en né
de bevrijding onder de loupe nam
BURGERLIJKE STAND LEIDEN.
GEBOREN: Johanna C. J. M„ dr v. T. W.
M. de Grijs en G. J. Richaerts; Paulus J^
zn v. P. J. Gouw en M. C. Kanbier; Dirk, za
v. W. v. Reek en J. v. Laar; Louis A., zn u,
L. A. v. Brero en S. Groenendijk; Maria, dr
v. C. Scheurwater en G. Visser; Jeannette
d. v. J. H. Seijn en J. J. v. d. Zeeuw; Helena
M. J., dr v. H. T. A. C. Versteeg en J. H.
van Zijp.
OVERLEDEN: J. J. v. Biemen. 18 j.; J. O.
M Westgeest, 4 m-nd
ONDERTROUWD: J. C. M. J. Peters,
en A. P. M. Wever, 24 j.; J. Ric'hoven,
en A. v. Vliet. 39 j.; T. H. W. v. Gent, j..
en M. v. d. Kaay, 23 j.; A. Dijkstra, 26 j., eii
M. C. Boter. 25 j.; W. A. F. Marijt. 26 j„ en
M. P. Kooreman. 26 j.
se. 29 4..
en, 44 1,
nt, 26 U
DAT deze werknemers met ingang van
1 Juli 25 pet loonsverhooging hebben gekre
gen en ook de toeslag voor de vacantie, die
26 Juli ingaat, overeenkomstig wordt ver
hoogd.
DAT het Frar.sche Roode Kruis voor Am
sterdam 50.000 eenheidspakketten zal zenden,
die 5 kg wegen en diverse levensmiddelen,
alsook tabak en zeep bevatten.
DAT te Leiden is opgericht het Alg-. Stu
denten-Comité voor Indonesië teneinde de
studenten der diverse Ned. Hoogescholen
meer te interesseeren voor Indonesië en het
secretariaat voorloopig berust bij J. Ph. v.
Hasselt, Haarlemmertrekvaart 21, Oegstgeest.
DAT de door de explosies bij Beverwijk ge
wonde monteur Arnold uit Alkmaar is over
leden en een der mijnenruimende Duitschers,
die zich niet hield aan het bevel om voorloo
pig binnen te blijven, is neergeschoten.
DAT het advies aan de bewoners van Drie
huis om voor hun eigen veiligheid het dorp
te verlaten, weer is ingetrokken.
DAT in verband met de geleidelijke inkrim
ping en opheffing van het M.G. in N-Holland
de districtscommissariaten Hilversum en
Hoorn zijn opgeheven.
DAT ook in Zuid-Holland de inkrimping
begint, werhalve 1 Aug. het M.G. ie Leiden
verdwijnt en wordt samengetrokken net het
commissariaat te Den Haag.
DAT de Kon. Bibliotheek te 's-Gravenhage
v/eer eiken dag geopend is van 9.3012 uur
en van 2—4.30 uur, beh. 's Woensdagsmiddags,
terwijl in de ochtenduren weer zal worden
uitgeleend.
HAZERSWOL DE.
Donderdag maakten de vijl hoogste kla
sen v. d. Ohr. school, beg^ 'Stigd door schifr
terend zomerweer, mei: ve.--erde wagens eeA
reisje naar Rotterdam, waar o.m. d >r gaar dé
„Blijdorp" en de Maastunnel werden be
zichtigd.
GEBOREN: Albert, zn v. L. C. Verhagen
en H. J. Peters; Pieter J., zn v M. v d»
Haven en A. Sikma; Anton, zn v H. Ver
meulen en. P. Voorwinden.
OVERLEDEN: J. C. J. Vreeburg. 38 j.
GEHUWD: D. de Bruin. 33 j en D Ver*
meulen. 32 j
NOORDWIJK.
GEBOREN: Sophia P M., d. v. F. G. v. d.
Berg en P. Hermans; Johanna A., d. v. J. de
Vos en J. Zuidhoek; Geert H.: z. v. W. J,
Kruijer en J. Vlieland; Adrianus W. M„ z. v.
A. J. v. d. Zalm en M. P. Janssen; Arie
z. v. A. Plug er M. van Maanen; Teunis, z.
v. J. Marijt en F. W. v. Rooyen; Reinier C.
N„ z. v. N. J. Groen en H. Jansen.
Distributicnieuws
BON 112 VOOR SCHOFNRFPARATIE
Bon 112 (rood en biauw) v»n de IvI.G.-kaari
is geldig verklaard voor he* ficen ftr-arecreu
van schoenen met een h-^veïnei^ Jetier van
25 gram. Het publiek c'ent ó*a bo~t err st dan
bij den schoenhersteMer in te leveren, wr.n-
neer laatstgenoemde verVi-fv* ii» si.vai; le tijr»
de reparatie bij*"»'.rbeeld veertien
dagen te kunnen T* ju*-' i'he'dn-
duur van boven ge. oe.dc.i bo« i» <vs>epeikt
daar deze samen met later te vfjr.en
bonnen bij den schoenh* in- lier \-cr.t«*n
ingeleverd. Voor liet doen WTri vten v
grootere reparaties. De aendari-t voitft er
mat nadruk op gevestigd dat boh 11- k'en
zg. voorinleveringsbon is. Corre.Tpnnöeriiie
over deze schoenrepaiatieregeiing d1,n £<?-
richt te worden aan 't Rijksteau vet. 'tui
den en leder te Amsterdam tf de vakf.rotpw
OPROEP AAN A.R. KIESVEREENÏGTNGKW
De adj.-secr. van het Centraal Ccr.iité van
Anti-Rev. Kieaver., Dr Kuyperrtrkat 3 té
's Gravenhage, vee zoekt aan de secretarissen
ven de A.R. k i es v er een igingen zoo rpoeditf
mogelijk aan hem te willen opgeven dé
nemen en adressen van de krachtens hof
provisioneel herstel gekozen bestmuölndam
