Frankrijk vond zijn man in de Gaulle Zóó viert de Koninginnehof het Bevrijdingsfeest BREKEN EN BOUWEN Irene-brigade défileert voor den Prins Buitenlandsch Weekoverzicht Straf refiem niet in strijd met geronde demoera tie. Instelling van Consti tueerende Vergadering. Heimwee naar het Volksfront. Turkjje en de Dardanellen. - Europa's voedselpositie. Tot ée door den oorlog politiek sterk ont redderde staten behoort ook Frankrijk, dat echter in de Gaulle een man schijnt gevon den te hebben dien het behoeft en die eok begrijpt wat zijn land noodig heeft. Dat moet een krachtig bewind zijn in de eerste plaats, meent hij. nu men gereed staat de ..grande nation**, die in 1946. onder de ■werking van een slechte grondwet in handen van de valsehe. 1 ©«geslagen democratie, dicht bij den ondergang was gebracht, een nieuwe constitutie te geven. Kr zal komen een constitueerende vergade ring. maar de Candle wenseht haar bevoegd- beden binnen bescheiden grenzen te houden. Dat schijnt niet „democratisch** en dus z'in er. die onmiddellijk gereed staan den strijd "tegen dergelrike macht-voornemens aan te binden. De lessen van het uer'eden schijnen vergeten en de natnurhike verhoudine tus- schen Regeering en Parlement wordt uit het oog verloren. De GauVe heeft m een radiorede er op gewezen, dat wanneer het Fransehe volk in October be«lrst. dat de oude instellingen hun waarde behouden hebben, de dan gekozen Assemblée als kamer van afgevaardigden zal funeeeren. een senaat zal benoemd worden en beide kamers de Grondwet van 1875 aan een re vine zuRen onderweroen. Beslist het_ volk dat de Assemblée een assemblee consti tuante zal zijn. dan neemt de regeering aan, dat. de natie de staatsinstellingen van voor 1946 als afgedaan beschouwt. In dit laatste geval weer de Gaulle on de moeilijkheden, die het tijdsverloop tusschen de verkiezing van de .Assemblee en het vaststellen van een nieuwe Grondwet zouden kenmerken. Daar om heeft de regeering besloten, tiidens dat interregnum de macht in den staat niet alleen in handen te leggen van een aJmach- fi"e 'Assemblée. De Assemblée zal een presi dent van de* regeering benoemen, die od ziin beurt weer de ministers benoemt. Dit interregnum zal zeven maanden duren, en wanneer de Assemblée diligent is, zelfs kor ter. Zoodra de nieuwe Grondwet gereed is. zal deze aan het oordeel van het volk onder worpen worden. Op deze wrize zal de nieuwe staatsinrichting" de stabiliteit en het gezag Jtrneen. dat zoozeer noodig is. Het schiint. dat de socialistische en com- ïramisttsche ministers het met deze opvaftiner eens ziin. liever dan tenjp te keeren naar de Orondwet ran 1S75. met haar in wezen con servatieve Tweekamersvsteem. Het gevolg is. dat volgens het huidige ontwern, Frankrijk As slechts de keuze zal hehhen tusschen een enkelvoudige constitueerende Kamer, waar aan de regeering niet verantwoordelijk is. of een Kamer en een Senaat, waaraan zij -dit wel is. De socialistische en communisti sche bladen oefenen reeds eritiek uit op deze beperkingen en maken het voornemen hun ner oartiien hekend om te vragen om een constitueerende vergadering. die ..volkomen som-prein" zal ziin. Zij maken het echter duidelijk, dat wanneer zij tegenover de bovengenoemde keus staan, zii een consti tueerende vergadering met beperkte be voegdheden zullen verkiezen boven een terugkeer naar de derde republiek. Aangeri»» de rechtsche en de katholieke bladen ontwern toejuichen ziet het er naar uit. dat alleen de radicale partij er oppositie teeen zal voeren, en haar aanhan gers zal verzoeken te stemmen voor een onmiddellijk terugkeeren naar de Grondwet van 1875. Daat men eindelük eens ^verstandig wor den en met de oude Volksfront-opvattingen van een volkomen souverein parlement radi caal breken. Een volkomen souvereine volksvertegenwoordiging, die aan het regee- ren slaat, is een onding en wordt reeds spoe dig een ware volksramp. Frankrijk kan er over meespreken. Slechts weinig landen kunnen de toekomst zonder vrees tegemoet zien. want Roemenië en Hongarije, twee landbouwstaten, hebben zelfs voedselproducten noodig. Griekenland, Italië, Duitschland en Nederland ver- keeren in een wanhopige situatie. In Frank rijk. waar de toestand niet zoo verontrustend is, wordt het economische leven bedreigd door een tekort aan brandstoffen. Het is de plicht van alle staatsheden zich geheel aan de belangen van de menschheid te wijden. Indien de ünrra niet over produc ten beschikken kan. zou de strijd tegen den honger kunnen worden verloren en daar mede zouden winrrrag kt Men moet zich deze dingen maar goed voor oog en houden. Alle lauden zitten bovendien met een ge desorganiseerd transportwezen. Hun vroegere overschotgebieden zijn vaak zwaar gehavend en kunnen niet helpen. En de landen buiten Europa worstelen ook met tekorten op aller lei gebied. Alleen tarwe schijnt het eenige te zijn. dat er in de wereld voldoende is. Voor alle dingen hebben we kolen noodig. De kolen vormen het grondprobleem voor onze toekomstige welvaart. Komen er geen kolen in voldoende mate, dan komt van her stel van welvaart niets. En de mijnen sukkelen met tekorten aan werkkrachten en producties van een derde van het verleden bij weinig werklust. Het ziet er inderdaad in ons wereldje »iet erg schitterend uit. De oorlog, zal men zeggen. De menschen. zeggen wij. De menseh is economisch de smid van zij*5 eigen geluk. We schijnen deze waarheid niet in daden ie kunnen of te willen omzetten. Terwijl op de Langeg'-acht de lucht vervuld was met muziekklanken. was het op de Koning irunefcof. toen wij het betraden, rustig. De menschen hadden de stoelen naar buiten gehaald en genoten rn de schaduw van hun huis van het prachtige zomerweer. Hier wonen 19 gezinnen, die allen geabonneerd zijn op de ..Nieuwe Leidsehe Courant en in deze groote „familie" h-eerscht een blijde stemming Immers 9 der hunnen waren door 'svijands geweld als arbeidsslaven naar Dui'tsctiland gevoerd En nu zijn Ze weer thuis, aJJe negen. Toch heeft de vreugde hier over zich niet geuit in luidruchtig feest betoon. Men is echter op o-rigineele wijze aan het werk geslagen en de ingang tot den Hof werd in vijf vakken verdeeld, waar van elk op symbolische wijze voorstelt de gebeurtenissen in de 5 jaren ooriog waarin ons land was gewikkeld. 19401945. van het duister naar het licht. 1946. als helden gingen zij, wij zulle® hen met vergeten. We zien hier (Foto N. v 4. Horst Leiden) soldatengraven, met een helm op een kruis. 1941, 't jaar van de ..gele sterren", de Joden vervolging. waar ook o.a. 2 ca. 90-jarige be woners uit de naaste omgeving het slacht offer van werden. Ook va.n de andere jaren zijn de symbolen treffend, 't Illegaal werk vangt aan. de cor.centratiekam.pen worden berucht, de razzia's beginnen, de invasie lie eft plaats, honger wordt er geleden, maar dan ook hebben we 1944 weer vooc or.zen geest gehad. We betreden de Hof en daar wordt het ons van de daken toegeroepen: .Nederland herrezen!" De zon. alhoewel nog slechts half zichtbaar, schijnt weer! Dit alles heeft men gedaan als een ..Welkom Thuis" voor de teruggekeerde jongens Ook wij kunnen ten volle instemmen met de uit spraak van enkele bezoekers: Koninginnebof- bewoners. gij hebt eer van uw werk! Rondom Europa's aloude kruitvat is het nog lang niet rustig. In Griekenland sist het zoo af en toe bedenkelijk en aan de Darda nellen rs er wel geen 'groot misbaar, maar de stille diplomatieke activiteit van de hee- ren uit Ankara Tirrkiie's klein-Aziatische hoofdstad rust allerminst: De Turksche minister van Bui tenia ndsche Zaken heeft op zijn terugreis uit San Fran cisco even Londen aaneedaan. Wel vond hij er Churchill niet. maar Eden van bet Foreign Office is weer hersteld en bii hem heeft hij ziin hart uitgestort tiver Mn?kou's pretenties met betrekking tot Turkiie's Eurooeesch be zit En ook de pers vond hij bereid naar hem te luisteren. Ook voor de betrekkingen tusschen Rus land en Turkije, zoo aeide hij. moeten de territoriale integriteit en de vrije en onvoor waardelijke zelfbeschikking de bases vor men. Het ziin bekende klanken uit het ver leden en uit de nieuwste geschiedenis. De kwestie van de Dardanellen en de her ziening van het Russisch-Turksche verdrag ztin rivee wel te onderscheiden vraagstukken. Voor Turkije vormen grenswijziging of terri toriale concessies geen probleem. In denzelf den geest snrak de Turksche minister-presi dent te Ankara voor de sterkste fractie in het Parlement en de Turksche kranten nemen het adagium overgeen gebieds- afstand. Over de zeeëngten. waarvan het verdrag van Montreux spreekt, valt te pra ten. maar dan door de drie mogendheden, die dat verdrag onderteekend hebben. Tur kije rekent voor dit standpunt op d"en steun van Engeland en Amerika is van oordeel, dat voor een tweezijdige herziening der regeling geen aanleiding bestaat en deze ook niet mogeliik is. Natuurlijk wil men. in het kader der nieuwe wereldorganisatie, rekening hou den met „de rechten van een veilige door-. \'aart van de oeverstaten van de Zwarte Zee", maar ook de rechten van Turkije be- hooren in het oog te worden gehouden. De positie wordt steeds duidelijker. Het Woord schijnt reeds aan Moskou. De News Chronicle schrijft, dat nu de oor log in Europa geëindigd is. overwinnaars en overwonnenen een nieuwe en ernstige Strijd wacht, namelijk de strijd tegen den honger. Dr Lehmann, directeur van de Unrra, heeft te Rome een overzicht van den ernsti- gen voedseltoestand gegeven, die Europa ge durende den aanstaande* winter bedreigt. Ook serg.-maj. D. de Bruin alt Hazerswoude onderscheiden. Onder groote belangstelling en stralend zomerweer heeft de bevelhebber der B S. Z.K.H. Prins Bemhard voor de laatste maal een défilé afgenomen van de brigade „Irene". De parade werd gehouden in het L. Voor hout. nadat op Clingendaal een afscheids- plechtigheid had plaats gehad. Omstreeks half tien stond de brigade in carré aangetreden. Tamboers en trompet ters kondigden de komst aan van Prins Bernhard. Na de autoriteiten te hebben be groet' inspecteerde hrj de brigade en richtte zich vervolgens tot haar met een toespraak, waarin hij o.a 2eide: ..Om technische redenen is het noodzake lijk de brigade te ontbinden Zij zal echter de kern vormen voor een op te richten re giment Irene, dat onder uw vaandel zijn dienst zal vervullen, en naar ik hoop, op uw tradities zal voortbouwen. „Het heeft HM. de Koningin behaagd aan uw vaandel een onderscheiding toe te ken nen. en wel de Militaire Willemsorde vierde klasse voor de verrichtingen der brigade in St. Come. Pont Andemer, Beerineen en Til burg in 1944. en in Hedel m 1945 De Prins heeft ten slotte de onderschei ding aan het vaandel gehecht en voorts een reeks van onderscheidingen voorgelezen Bij Koninklijk besluit verleend aan den com mandant der brigade, den kolonel der artil lerie A. C. de Ruyter van Steveninek. ver- scheidenen zijner officieren, en aan vele on derofficieren err manschappenOok een post- hume onderscheiding werd verleend. Onder de gedecoreerden bevond zich ook sergeant-majoor D de Bruin uit Hazers- woude. die het bronzen oorlogskruie ontving. Serg.-maj. de Bruin, onze hartelijke ge- lukwenschen. De Prins heeft allen betrokkenen de on derscheiding op de borst gespeld. De brigade heeft zich daarna gereed ge maakt voor het afsoh ei dsdé filé. Zieke aardappelen kan men weigeren In vrij sterke mate treedt thans weer de zoo gevreesde aardappelziekte op. Het is daardoor onmogelijk ziektevrije partijen in de steden aan te voeren. Niettemin rust op de VBNA de plicht de aardappelen althans zonder zichtbaar „ziek" aan den kleinhandel af te leveren. Den kleinhandel is de verplich ting opgelegd de aardappelen in goeden staat aan het publiek af te leveren. Aardappelen met zichtbaar „ziek" kunnen dan ook worden geweigerd, mits direct bij de aanbie ding door den kleinhandelaar. Is de afleve ring eenmaal geschied door den kleinhande laar, dan is deze tot geen enkele vergoeding hetzij in natura, hetzij in geld, meer ver plicht. Churchill blaast uit aan Golf van Biscayo In afwachting van de groote dagen, die voor Potsdam te wachten staan, geniet Winston Churchill op t oogenblik nog van zijn vacantieverblijf in Zuid-Frank rijk aan de Golf van Biscave. Een cor respondent die hem daar ontmoette meldt, dat de Britsche premier er bruin en gezond uitziet en de vermoeide trek ken in zijn gelaat een gevolg van de inspanningen der verkiezingstournée isL, kwijt geraakt. Ook maarschalk Stalin maakt zich gereed voor het vertrek uit Moskou en zal dus voor het eerst voet op Duitsehen bodem zetten. De belangrijkheid van de komende conferentie is voor den Paus aanleiding geweest voorloopig .in het Vaticaan te blijven en nog niet naar zijn zomerver- bliif Castel Gandnlfo te vertrekken. Men acht het niet uitgesloten, dat president Truman een bezoek wil brengen aan het hoofd van de Katholieke kerk. Land- en Stadsarbeider een ze'fde loon? Minister ManshoW ht er voor geporteerd De minister van Landbouw wenscht, blij kens een rede voor de SDAP te Alkmaar, dat naast de Stichting van den Landbouw ook voor den tuinbouw een centrale organisatie ontstaat. Dan kan het werk van 30.000 ambte naren worden overgenomen door publiek rechtelijke nieuwe organen met verordenen de bevoegdheid. Naar het oordeel van den minister gaat de tusschenhandel. vooral de grossiers, met een onevenredig groote winst op de groenten strijken De winstmarge zal op korten termijn worden besnoeid. Het loon van den landarbeider moet gelpk •vorder. oqn dat van den stadsarbeider Voor ?en oogst van 16.000 ha in den N O 'polder ^Ün slechts 600 man beschikbaar. Overbren gen van arbeiders uit de stad naar het land wil de Regeering niet; wel zullen misschien ■xvlttieke gevangenen worden gebruikt. Tenslotte zette de minister uiteen, dat de orijs van het levensmiddelenoakket fhans on geveer f3.50 is. Een dragelijke prijs zou ech ter f3.zijn. De prijs moet dus nog wat om- laag. Maar men kan begrijpen, voor welke moeilijkheden de Regeering staat, als men weet. dat nu reeds de Staat voor f 600.000.000 bijdraagt als toeslag op de prijzen der land bouwproductie om den prijs voor den consu ment te drukken. „Laten wij ons dan opmaken en bouwen.** Nehemia 2:18 slot. Wij stikken zoo langzamerhand in het puin van alles wat in de laatste jaren kapot ge slagen en vernietigd is. De oorlog is ruïneus geweest voor alle menschel ijk bezit. Overal waar we het menschelijk leven aan grijpen. vinden wij puinhoopen. Preciseer en ie bijna onmogelijk, want we zouden wet onzen menschelijk-beperkten blik zeker alle: lei belangrijks verbeten te noemen. Is er nog iemand ander ons. die zieh ont trekken kan aan het benauwende gevoel, dat er ook in zijn leven iets kapot gegaan, ietg stukgeslagen is? Is er nog iemand, die op de» bodem van zijn hart geen scherven vindt, scherven vooral van geloof en r er Vrouwe», geluk en blijdschap? Jong en oud zijn meegezogen in de» duisteren oloedrooden maalstroom van de» rampzaligen tijd, dien we achter ons hebben- Dien we achter ons hebben, ja. Maar dien w# niet kwijt zijn, waarvan we met verlost sjn. De oorlogsjaren werpen hun zwarte sehad»» wen oven- heden en toekomst. Als een nacht merrie vervolgt en verschrikt ons wat ge schied is. We kunnen er niet los van k-ome» zoo graag als we 't willen. We komen het overal tegen, we botsen er tegen aan en 't grijpt ons naar de keel. We hebben niet den moed ons werkelijk te reaiiseeren hoe 't er met ons en de wereld voorstaat. We vreezeix. dat het resultaat zoo ontstellend, zoo ver schrikkelijk zal zijn, dat we niet den moed meer hebben om verder te gaan. om aan. te pakken' en een nieuw begin te maken. Valt er nog iets te bouwen in een rnen- schenweveld, die zoo geruïneerd is als de onze? De bijbel vertelt ons van een mensch, die den moed had zich rekenschap te geven va* den werkelijken toestand, waarin zijn land en volk verkeerden en die tevens het onwrik- baar geloof had in de toekomst van dat land !en dat volk. Nehemia is als gevolmachtigde van den Koning van Pe. zië naar Jeruzalem gekomen om de restauratie van land en volk en. in 't I bijzonder van Jeruzalem ner hand te nemen, f Drie dagen lang is hij voor allen dóe te Jeruzalem wonen een groot vraagteeken. Er zit spanning in de lucht. Er is een zekere ge laden atmosfeer onder het eenvoudige volk, de 4000 proletariërs, maar ook bij de finan cieel en economisch onafhankelijken, bij de priesters en de oudsten, de raadsheer en er» de oversten en niet 't minst bij de opposi tion eele elementen, die ziich ten Noorden, Oosten en Zuiden van de stad legeren. Ais de derde dag verstreken is en de nacht gedaald over Jeruzalem, staat Nehemia op en bestijgt zijn lastdier om een nacht door te brengen te midden van de puinhoopen van Jeruzalem. Hij gaat als één, die gegrepen is door dea nood van zijn volk, maar die zich tevens de» door God Geroepene weet. 't Is een ver schrikkelijk schouwspel, dat zich bij den lichtglans van de maan aan hem vertoont. Jeruzalem ligt woest en hare poorten zijn dioor het vuur verteerd, 't Is erger, das hij gedacht heeft. De toestand is hopeloozer, dao hij 't zich had voorgesteld. Maar geen hope loosheid en ontmoediging brengt deze nachtelijke inspectietocht aan Nehemia. 't fcs alsof Gods han4 zich op zijn schouder legt en Gods stem tot hem komt in den naeht: ..Gij zult ze opbouwen. Uit deze puinhoopen zult gij nieuwe huizen bouwen, urt deze ruïnes zult gij nieuwe - poorten doen her rijzen. Ik. Uw God. zal U s-te.k maken, ik zal 't u doen gelukken. Gij vertrouwt op Mij en wie op Mij vertrouwt, die wordt gebouwd. Wie in Mijn kracht dit werk aanvaardt en doet, die zal Jeruzalem zien herrijzen." Pijnlijk is 't onderzoek van de puinhoopea, maar 't is een pijn, die niet ontmoedigt, die niet zwak maakt, 't Is een pijn, die nieuwe geestdrift doet oplaaien in zijn hart. Een onoverwinnelijk besef van kracht is in hem. God is met mij. Dit is niet mijn werk, maar Gods werk. Dit is niet mijn zaak, maar Gods zaak. Ik bouw niet voor eigen rekening, maar voor Gods rekening. En wat er ook gebeuren moge. hoeveel tegenstand, lauw heid en laksheid hij ook zal moeten over winnen. hoeveel verborgen en openlijke vijandschap, welk venijnig verraad hij ook 't hoofd zal moeten bieden.... 't doet er niet toe; God zal 't hem doen gelukken. En bij het ochtendkrieken staat hij te mid den van de Joden, van priesters, raadsheeren en oversten en bepleit met klemmende argu menten den opbouw. Hij spreekt van Gods I hulp, die gewis is. van de volmachten des konings en hij weet de teleurgestelde, ont moedigde en apathische Jeruzalemmers aan. te steken met het vuur van zijn geestdrift, zoodat zij 't zeggen.: „Laten wij 'ons opmaken en bouwen". De ruïnes van onzen tijd zijn meer en ver schrikkelijker dan die van Nehemia's tijd. Ongetwijfeld. Maar even ontwijfelbaar is 't.' dat de God van Nehemia nog leeft en regeert. En met evenveel zekerheid als toen de roeping tot Nehemia en de Jeruzalemmers kwam. komt nu de roeping van God tot ons om te bouwen. We zullen niet stikken en ondergaan in het puin van dezen tijd, als we naar deze roeping willen 1 uisteren en in geloof svgrtrouwen ha*r willen vervullen. De moeilijkheden schijnen onoverwinnelijk, de bezwaren stapelen zich op tot bergen, waar we schijnbaar niet m-eer overheen kunnen komen Defaitisme, apathie, onver schilligheid. laksheid en vrees vieren hoogtij!. Er moet mee gebroken worden, radicaal en onverbiddelijk. Want de nood is groot eo de tijd dringt en God wil dat we zullen aan pakken. Hij roept tot den arbeid, waar ei* op welke wijze deze ons voor de voeten wordt gelegd. Nehemia nam troffel en zwaard en toog aan het werk met de Jeruzalemmers. Hij gaf het voorbeeld van zelfver]oochenlog en onbaatzuchtigheid en velen volgden hem. De puinhoopen zijn niet meer van beteeke- nis. Van betekenis is alleen de roeping en de zekerheid: de God des hemels za] het ons doen gelukken Laten wij ons dan opmaken en bouwen! 'T NOOD PARLEMENT VOLGENDE WEEK AAN HET WERK De z.g. Nationale Adviescommissie is door de Regeering aanvaard als adviseerend col lege vor de samenstelling van een noodparle- ment. Volgende week Vrijdag zou zij haar werk beginnen met de „zuivering" van de Staten-Generaal. Koning Leopolds moeder op Salzburg Koningin-moedei Elizabeth en de minister van Buitenlandsche Zaken Spaak ziin gisteren per vliegtuig naar Salzburg ver trokken, ten einde deel te nemen aan de besprekingen aldaar in verband met de Bel gische koningscrisis. Terwijl in de Britsche zone in Berlijn de soc. vakorganisatie is verboden, hebben de Russen verlof tot vorming van een vrije Duitsche vakorganisatie gegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 2