gUruuie geitecift (Courant diemer Qj^&tefyk-YlaJtwnaat Qayfriad v-acPi £eiden en OmWieJken De financieele maatregelen der Regeering. Gaat „De Rijzende Zon" onder? 1 April 1920 -15 October 1941 DINSDAG 10 JULI 1945 2e serie: Ie Jaargang vanaf 7 Mei 1945 - No. 53 entsprijzen week maand kwartaal jcteur: Bureaux Redactie en Administratie HOOIGRACHT 35. Telefoon 22778 Postrekening 5 8936 Redactie B. VAN DER ROS Annexatie. rband met de Nederlandsche èischen chadeviergoeding door Duitschland [rat hier geroofd en vernietigd is, irdt het ministerie ook de gedachte Inister Van Kleffens, om de moge- 1 tot schadevergoeding door middel nexatie open te houden. Het vraag- m aanhechting aan ons grondgebied rokken Duitsch gebied is vooral in ddelpunt der belangstelling komen an nadat de vijand op de meest yijze inundaties in ons land tot stand i cn hierbij de zijde koos1 van onzen lijken erfvijand, het water In een van vele eeuwen heeft ons volk op vijand de overwinning behaald en jr is het mede mogelijk geworden, iderland de dichtste bevolking heeft eheel Europa. I |s van werkstaking kan men van atie zeggen, dat het een tweesnijdend Is 1 is. Er is een spreekwoord, hetwelk Ijat men ontmoet wat men doet. Bij tjatie van stukken buitenlandschen et komt dat spreekwoord dikwijls na ,n tot zijn recht. De Elzas, Polen, ejhebben op dit gebied hun leerzame e. Verwijdering van de oorspronlte- II evolking beteekent niet, dat de ge- eenis dan haar laatste woord heeft "ken. In ons land heerschte jaar en r) e opvatting, dat wij van anderen begeerden, doch anderen ook van nd hadden af te blijven Toen na horigen oorlog begeerige oogen wer- eslagen op ons Zeeuwsch-Vlaande- Zuid-Limburg, ging er Gén kreet 'schuw over zulke bedoeling in Ne- d op en het booze plan kreeg geen van kans. Wij waren er trotseh op, j zelf op dit gebied ook geen wen- n hadden. adn dat niet meer in zoo volstrekten Orden gezegd. Ontegenzeggelijk staat -ak thans ook anders, nu de wreede ons heeft aangerand in wat onmis- is voor ons volksbestaan op het hoekje grond, ons toebedeeld. a luider gaan de stemmen op, welke ^ngen op annexatie. Comité's werden n daar reeds opgericht ter onder- ng van dien wensch; Brochures wor- ïrspreid als het begin van een pro- la, welke wel hoog zal oplaaien dat onze bondgenooten dat nijpende -|uk zullen gaan aansnijden. Thans al geroepen over het heele Roer- voor Nederland. En zoo is het niet in ons land. De Fransche eischen ^feer ver en in België wenscht een der bevolking denzelfden weg te Dit maakt het voor Nederland niet keiijker, uit vrees van eenmaal in- ïd te raken. Toch komt het op de mogelijke objectiviteit aan Slechts eroorziehtig te blijven en landhonger pdjzen als voor ons niet passend, kan .nd gediend worden, gïer Van Kleffens heeft in Juli 1944 q Amerikaansch tijdschrift zich nog Dp de vlakte gehouden. „Wanneer ^rwoesting in Nederland zoover gaat, e bevolking meer land behoeft om •"iinen leven, dan moet compensatie n gevonden op Duitsch grondgebied, ader de Duitsehers! Van nature zijn ^lllanders wars van annexatie. In den fer eeuwen zijn zij vaak in de ge- 1 eid geweest om gebied aan zich te n, dat nu aan Duitschland behoort. Ükt, hoe weinig de Duits'chers die •igdheid op prijs stelden; Nederland n dergelijken eisch liever niet ge- - lebben. Of het op den duur gedwon- al worden op de inwilliging er van i dringen, hangt van de Duitsehers ot Later heeft de'minister zich do.or twikkeling der gebeurtenissen ge- gezien een positiever standpunt» in bet komen tot eischen van uitbrei- 1 'an grondgebied, dan dient dat onzes alleen te geschieden in verhouding UJ, it hier door den vijand is vernield ïen en om de positie van ons land ITlrsterken bij eventueelen nieuwen l uit het oosten. Indien ergens, dan >1 Toelichting van Minister Lieftinck. Ter toelichting van de genomen maat regelen betreffende de inlevering van honderd gulden biljetten, heeft de minister van Financiën, Prof. Mr. Lieftinck, gisteravond een radiotoe spraak gehouden, waarvan het vol gende is' ontleend: In de eerste plaats wenscht de Regeering op drastische wijze de hand te leggen op alle geld,, dat tijdens de bezetting op laakbare wijze is verdiend. Bij alle goede vaderlanders leeft de wensch, dat wij aan collaborateurs en de zwarte handelaren hun ongerechtvaardigde winsten ontne men. Daartoe is' noodig, dat wij ten spoe digste weten waar zich het besmette geld bevindt. Wij zullen er niet voor terug deinzen' het besmette geld in zijn meest verborgen schuilplaatsen op te sporen, zoowel in het binnenland als in het buitenland. Zooals men bij de bestri ding van een besmettelijke ziekte voor ingrijpende maatregelen niet bang mag zijft ook al brengt dat eenig ongerief voor de gezonden zoo moet de kanker van het besmette geld rigoureus worden uitgesneden In de tweede plaats is het dringend nood- zakelijk, dat de geldhoeveelheid in ons land wordt ingekrompen. Nederland lijkt op een leege winkel met een over volle geldla. Het bedrag van de bank biljetten in circulatie, dat in 1939 goed één milliard gulden bedroeg, is in de bezettingstijd tot meer dan vijf mil liard gestegen. Daarna zijn er nog de zilverbons, de saldi van de Tekening houders bij den postcheque- en girodienst en bij de particuliere banken, die even eens sterk zijn gestegen. Als hier niet krachtdadig wordt ingegrepen, dreigt met alleen een rampspoedige inflatie, maar is er niet de minste garantie, dat de toch al zoo schaarsche goederen en de beschik bare arbeidskrachten op die plaatsen te recht zullen komen, waar daaraan de meer nijpende behoefte bestaat. Ons van nature gelukkig zoo arbeidzame volk moet weer komen in het gareel van sociaal en economiseh verantwoorde prij- zen en loonen. In de derde plaats wil de Regeering de maatregelen op het gebied der geldzui- vering dienstbaar maken aan een zeer belangrijke fiscaal doel. De collaborateurs en de belastingontduikers. De verdien sten, die zij hebben gemaakt, zijn voor een 'groot deel in geld verstoken. Wel trachten zij zich daarvan op allerlei wij zen te ontdoen, maar ergens blijft het. Bij wie het besmette geld wordt aan getroffen, bij de fatsoenlijke lieden, die er nog in overgroote getale zijn, be hoeft dit geen bijzondere onrust te ver wekken, zij zullen er gemakkelijk in sla gen het onderzoek, indien dit hen treft, zonder bezwaar te doorstaan. De plannen voot de geldzuivering liggen gereed en vandaag is de eerste maat regel in werking getreden: het ont nemen van de hoedanigheid van wettig betaalmiddel en het aan de circulatie onttrekken der 100 guldenbiljetten. Prof Lieftinck zeide met bijzonderen nadruk, dat dezen maatregel slechts als een onderdeel van de voorgenomen totale geldzuivering gezien moet worden. Zij vindt al dadelijk een zeer belangrijk complement in een voorziening, die van- zal het hier straks aankomen op groote wijsheid. Een land, dat het alleronderste uit de internationale kan wil hebben, het zij gedreven uit angst voor de toekomst, hetzij uit begeerzueht, loopt gevanr te eeniger tijd het lid op den neus te krijgen. Men noemt ons in de wereld nog al eens evenwichtig de oorlog heeft dezen trek niet versterkt doch nu moet een groote evenwichtigheid worden betracht, al zoo schaasehe goederen en de beschik- daag in het buitenland is getroffen. Zaterdag zijn telegrammen uitgegaan naar de centrale banken cn andere financieele instellingen in het buiten land, waarin verzocht wordt om alle aankoopen van Nederlandsch bank- en muntpapier terstond te staken. De maat- regel, die door ons in het buiten land is genomen, heeft dus niet alleen op de honderd gulden biljetten, maar op alle Nederlandsch papiergeld betrekking. Het ligt uitdrukkelijk in de bedoeling om den oorsprong van het geld, dat in het buitenland zal worden ingeleverd, grondig te doen onderzoeken. Bij de besprekingen, in het buitenland gevoerd, toonde men volledig begrip voor de noodzakelijkheid van dit ingrijpen. Het Nederlandsche geld in het buitenland doet in hoofdzaak slechts als oppottingsmiddel dienst en is daar niet in circulatie. In het binnenland is dit na tuurlijk anders, daar vervult een belang rijk deel van de bank- en muntbiljetten een onmisbaren rol in de circulatie. Zou de maatregel, die met betrekking tot Het buitenland is genomen, ook in het bin nenland worden toegepast, dan zou dit tot een ernstige ontwrichting van het betalingsverkeer en van het geheele eco- nomsche leven leiden. Daarom is de Re geering genoodzaakt hier een anderen weg te bewandelen. De mogelijkheden, die ons ten dienste staan, zijn beperkt, de mone taire saneering in totalen zin vereischt een zorgvuldige en langdurige technische voorbereiding en hoewel, ik zoo gelukkig wap te kunnen constateeren, dat mijn di recte ambtsvoorganger in dit opzicht di ligent is geweest, moeten nog verschil lende technische moeilijkheden worden overwonnen. De Regeering beseft volkomen, aldus Urof. Lieftinck, dat de genomen maat regelen vooral voor den eenvoudigen man geen weinig bevredigende regeling aangeven. De belastingschuld, die hij heeft te betalen, en de aanslagen die hij verwachten kan, zullen waarschijnlijk niet zulke bedragen beloopen, dat hij er op behoeft te rekenen, dat de door hem ingeleverde som voor 100 blij vende fiscale bestemming zal krijgen. Deze nadeelen zijn bij een regeling, waar bij het om milliarden gaat, niet te voor komen, maar de Regeering geeft de verzekering, dat niets, wat goed uit voerbaar is, zal worden verzuimd om aan deze bezwaren tegemoet te komen. - Zoodra het programma van geldzuivering zal zijn voltooid en het onderzoek naar het besmette geld voltrokken, zal op de blokkade een geleidelijke deblokkeering volgen, die echter wel eens een paar maanden op zich kunnen laten wachten. De minister deed tenslotte een beroep op allen om ten opzichte van deze aange legenheid elkaar zooveel mogelijk bij te staan, zoodat landgenooten, die in moei lijkheden geraken, gedurende de eerste dagen of weken aan wat kleinere coupures worden geholpen. Beperkt uw onderlinge hulp echter alleen tot betrouwbare per sonen. Min. Lieftinck eindigde met de woorden Ons land heeft behoefte aan nieuw geld en aan vernieuwde mensehen. Mijn taak op dit gebied is in de eerste plaats om u aan het nieuwe geld te helpen; ik hoop en vertrouw, dat gij allen den weg zult vinden om daarmede als vernieuwde men- schen om te gaan." Hevige luchtraid op Tokio Een sterke strijdmacht, opgestegen van vliegdekschepen der Amerikaan- sche Zuidzeevloot, beukt thans Tokio, zoo deelt het communique van Admi raal Nimitz mede De bommenwer pers, deel uitmakende van de Ameri- kaansche derde vloot onder Admiraal Halsey bewerkstelligden een volledige verrassing. Als deelnemende aan de raid werden vier vliegtuigmoederschepen genoemd, nl. de Lexington, Essex, Independence en San Jacinto; vier slagsehpen: de Indiana, Massachussets, South Dokata en Iowa vier kruisers: de Chicago, San Juan, Springfield en Atlanta, benevens een groep torpedo boot jagers'. Ruim duizend vliegtuigen der marine namen aan de operatie deel. Een Amerikaansche correspondent op de vloot van Admiraal Halsey voor Tokio heeft per radio medegedeeld, dat de groote luchtaanval op de Japansche hoofdstad zes uur na het begin nog in vollen gang was. Noch boven Tokio noch boven de vloot werd tegenstand van vijandelijke vliegtuigen ondervonden. Het afweervuur was nauwkeurig. De aanval was gericht op 80 vliegvelden in het gebied van Tokio. Later meldde deze correspondent, dat er nog geen enkel Japansch vliegtuig was verschenen, hoewel de aanval reeds acht uur duurde. De speciale correspondent van Reuter in het hoofdkwartier van MacArtkur zegt in een beschrijving van den aanval op de -Japansche hoofdstad: Een machtige Amerikaansche vloot zond zwerm na zwerm zware gevechtstoestellen en gevechtsbommenwerpers, torpedovlieg- tuigen en duikbommenwerpers ronkende over de verwoeste stad en de tientallen vliegvelden op de geweldige Kantovlakte, waarop Tokio ligt De Amerikaansche vliegtuigen trekken heen en weer tusschen de vliegdekschepen en de delen, waarbij van tijd tot tijd stellig zevenhonderd machines tegelijkertijd boven Tokio vlo gen wel een volledig gebaar van ver achting ten aanzien van de Japansche vloot. Tegelijk met deze luchtaanvallen, die Tokio heeft beschreven als „een poging om het land volkomen te verwoesten voor de invasie", strijden duikbooten om de isolatie van het Japansche moederland. Radioberichten van Tokio spreken in de laatste 24 uur over troepen geallieerde duikbooten, die jacht maken op Japan sche schepen dicht bij het Japansche moederland, als onderdeel van de strate gie der gecombineerde lucht- en zee- blokkade, welke moet worden gevolgd door de invasie. Ned. Ind. troepen bij -Balikpapan geland. Indische troepen hebben twee amphi- bielandingen uitgevoerd op de noor delijke kust van de' baai van Balik papan, aldus MacArthur's communique van heden. De omvang en de aard van de Nederlandsche landingen wer den niet bekend gemaakt, maar ver klaard wordt, dat zij de geallieerde controle over de kuststrook rond de baai hebben vergroot. De Australi sche zevende en negende divisie zetten hun opmarseh in de oostelijke noordelijke deelen van Borneo voort. Wij krijgen petroleum. Het Ministerie van Handel en Nijverheid maakt bekend, dat voor de periode van 9 Juli tot cn met 4 Augustus in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht (het zg. b2 gebied) op de bonnen 111 en R 24 der M.G.-kaartcn een halve liter petroleum per bon ver krijgbaar is. Dit wil dus zeggen dat per sonen van 5 jaar en ouder een halve liter petroleum en kinderen beneden den leef tijd van 5 jaar een liter petroleum zullen ontvangen. De bedoeling is', dat deze toe wijzingen zoodra de voorraad dit toelaat, worden herhaald en zoo mogelijk ver hoogd. In verband met de bevoorrading van den handel is het mogelijk, dat do petroleum niet overal onmiddellijk ver krijgbaar zal zijn, doch dat de aflevering eenigen tijd zal vergen. Men kan er even wel op rekenen, dat de levering in ieder geval zal plaats hebben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1