De strijd in het Naburige Oosten
U ZIET
ER SLECHT UIT
OOSTHOEK ZOON m
/j,
DTNSDAG 17 JUNI 1941
G 17 V
Het driemogendheden-
pact
De toetreding van den jongen staat Kroatië
tot het Driemogendhedenpact verschaft ons
de aanleiding, eens na te gaan hoe deze
oorspronkelijk te Berlijn tusschen Groot-
Duitschland, Italië en Japan gesloten over
eenkomst sinds dien historischen 27sten Sep
tember van het vorige jaar gefunctionneerd
en zich ontwikkeld heeft. In de inleiding van
het verdrag werd destijds zijn doelstelling
als volgt omschreven:
„De regeeringen van Duitschland, Italië
Japan beschouwen het als een voorwaarde
voor een duurzamen vrede, dat iedere natie
der wereld de haar toekomende ruimte krijgt.
Zij hebben derhalve besloten, by hun streven
in de Groot-Aziatische ruimte en in de
Europeesche gebieden zy aan zij te staan en
samen te werken, waarbij het hun voornaam
ste doel is, een nieuwe orde van zaken in
het leven te roepen en in stand te houden,
welke in staat is het gedijen en de welvaart
der daar wonende volkeren te bevorderen.
Het is verder de wensch van de drie regee
ringen, de samenwerking uit te breiden tot
die naties in andere deelen der wereld, die
geneigd zijn haar streven een soortgelijke
richting als zij zeiven te geven, opdat aldus
haar op den wereldvrede als einddoel gerichte
streven verwezenlijkt kan worden."
Leest men deze formuleering nauwkeurig,
dan ziet men dat daarin op tweeërlei wijze
over het begrip ruimte wordt gesproken,
namelijk de iedere natie toekomende ruimte,
en de „Groot-Aziatitische ruimte", benevens
de „Europeesche gebieden". In deze formule
wordt derhalve als stilzwijgend erkend, dat
in Azië Japan, en in Europa de beide spil-
mogendheden de leidende en ordenende rol
hebben te vervullen bij de indeeling van de
Groot-Aziatische, respectievelijk de Duitsch-
Italiaansche levensruimte.
Het driemogendhedenverdrag draagt boven
dien tweeërlei karakter, dat van de nieuwe
oriënteering en omgrenzing van bepaalde
„levensruimten", en ten tweede dat van den
onderlingen bijstand, „in geval een der drie
verdragsluitende partijen wordt aangevallen
door een mogendheid, die op het oogenblik
niet is verwikkeld m den Europeesohen oorlog
of in het Chineesch-Japansche conflict."
Wat dit karakter van onderlingen bijstand
en bescherming betreft verdient het de aan
dacht, dat het Driemogendhedenpact eerst
tot stand is gekomen nadat sinds eenige
maanden, namelijk sinds 10 Juni 1940, Italië
actief aan den oorlog had deelgenomen. Sinds
de dagen van den Abessijnschen oorlog had
den Duitschland en Italië practisch samen
gewerkt voor het bevorderen van elkanders
doeleinden. Zij hadden gelijk dat heet elkander
den bal toegeworpen, door een voortdurende
verplaatsing van evenwicht Het laatste voor
beeld daarvan was de bedreiging, die Italië,
vóór het den oorlog verklaarde, voor een
deel der Fransche grens vormde, waardoor
het Fransche opperbevel genoodzaakt was,
aanzienlijke troepencontingenten in reserve
te houden. Deze wippolitiek had in hoofd
zaak afgedaan, toen eenmaal door Rome de
teerling was geworpen. De overeenkomst van
Berlijn van 27 September maakte het daarop
mogelijk, opnieuw een dergelijke tactiek toe
te passen, thans niet slechts in Europa, doch
op de beide halfronden. In dit opzicht
vormden Duitschland en Italië de eene helft
van de wip, Japan de andere. De spits van
deze overeenkomst keerde zich tegen de
Vereenigde Staten, om deze van deelneming
aan den oorlog af te houden; wellicht bestond
er ook eenige hoop, dat Washington met
BerlijnRomeTokio tot een vergelijk zou
willen komen, tot een verdere afbakening
van levensruimten, ook in de Amerikaansche
belangensferen. Men sprak immers van den
wensch, de samenwerking uit te breiden tot
„die naties in andere deelen der
wereld, die geneigd zijn haar streven een
soortgelijke richting te geven als zijzelven".
Gelijk men weet heeft zulk een uitbrei
ding van het driemogendhedenpact zich tot
op heden niet verwerkelijkt. Het is nog niet
tot een viermogendhedenpact geworden. Toch
zijn er thans, nu ook Kroatië zich bij het pact
heeft aangesloten, acht staten, die daarbij hun
belangen en strevingen hebben gecoördineerd;
Hongarije, Roemenië, Slowakije, Bulgarije en
Kroatië traden achtereenvolgens toe. Doch zij
deden dit niet als deelnemers aan de groote
politieke werkzaamheden van ae verdragslui
ters, doch als het ware als vennuoten, ieder
beperkt tot de behartiging van eigen nationaal
aandeel, dus als deelgenooten aan de Duitsch-
Italiaansche levensruimte.
Japan, van zijn zijde, heeft de staten, die
onder zijn leiding of invloed staan als de Nan
king-regeering, Thailand en Mandsjoekwo,
niet binnen het pact doen opnemen, doch met
elk van deze afzonderlijk zijn overeenkomsten
aangegaa. Het ko dit doen, omdat het in de
Groot-Aziatische levensruimte, als richting-
gevenden factor, autonoom was; het had riet,
gelijk Duitschland en Italië in de hunne, een
deelgenoot naast zich, aan wie mede de be
slissing lag.
De toetreding van Kroatië tot het Pact kan
dus worden gezien als een voortschrijden van
het streven, intern een nieuw Europa te orga-
niseeren door allen, die in dit opzicht van ge
lijken wille zijn. De in het Dogenpaleis te
Venetië Zondag geplaatste handteekeningen
hebben derhalve meer een Europeesche dan
een algemeen politieke beteekenis, als symp
tomen van en nieuwe Europeesche pacificatie,
volgens de richtlijnen van het Führerprincipe.
(Ongecorrigeerd)
In den centralen sector van Syrië
zijn de gevechten in hevigheid
toegenomen
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
Volgens de hier ontvangen berichten valt
van het operatiegebied Damascus niets te
melden. Fransche verkenmingetroepen zijn
in actie geweest in de streek van Keunetra.
Bij Kiswe hebben sterke Engelsche gepant
serde strijdkrachten heftige aanvallen onder
nomen, doch zonder succes. Bij een tegenaan
val hebben de Franschen acht Engelsche tanks
vernield.
Volgens een bericht uit Beiroet hebben zes
Fransche jachttoestellen die in het gebied
van Soeida opereerden om de Fransche strijd
krachten te land te steunen, 18 Britsche jagers
van het type Gladiator ontmoet. In weerwil
van hun numerieke minderheid aanvaardden
de Franschen den strijd. In een verbitterd ge
vecht werden drie Engelsche vliegtuigen en
zeker en een vierde waarschijnlijk neerge
schoten. Een Fransch vlietuig moest binnen
de vijandelijke linies dalen.
Uit Beiroet wordt voorts gemeld, dat
Fransche luchtmachtafdeelingen, die Zondag
pas in Byrië waren aangekomen, onmiddellijk
in actoe kwamen. Zij vielen met succes Brit
sche sohepén, die voor de Libaneesche kust
opereerden, aan. Verscheidene treffers werden
op de oorlogsschepen geplaatst.
Oti meldt uit Beiroet: ons luchtwapen van
de marine heeft Zondag op 19.00 uur een
hevigen aanval gedaan op Britsche zeestrijd-
krachten aan de kust. Een Britsche torpedo
boot werd ter hoogte van Sidon getroffen
en ging in vlammen op. Een tweede torpedo
boot werd beschadigd. Gisterochtend vroeg
bij het aanbreken van den dag kwamen onze
schepen met vijandelijke zeestzrydkraohten,
bestaande uit twee kruisers en vier torpedo
booten in contact. WIJ leden geen verliezen.
Naar Reuier meldt, maakt het offi-
cieele communiqué van hei Britsche
hoofdkwartier bekend, dat de gevechteil
in den centralen sector van Syrië ioege-
nomen «ijn.
Irak krijgt een garantieverklaring
van Engeland
De Turksche radio meldt uit Bagdad, dat
de tegenwoordige Irakees che regeering een
garantieverklaring van de zijde van Engeland
gekregen heeft.
Vorming van een Engelsch-
Arabischen staat voorgesteld
Naar uit Bagdad wordt gemeld, heeft
de onlangs benoemde Irakeesche gezant
te Kairo, Noeri Said Pasja, opdracht ge
kregen den Arabischen regeeringen een
Engelsch voorstel voor te leggen, dat
neerkomt op de vorming van een
Engelsch-Arabischen staat. Syrië, de
Libanon, Palestina en Transjordanië zou
den naar het D.N.B. verneemt, daartoe
behooren. Aan het hoofd zou de in Engel-
schen dienst staande emir van Trans
jordanië komen. Egypte zou als tegen
prestatie een deel van het schiereiland
Sinai krijgen, alsmede een deel van de
Palestijnsche woestijn. Palestina zou een
zekere autonomie krijgen en de Joden
zouden bij het bestuur een vooraan-
staaq&e plaats innemen. Daarentegen zou
men de Arabieren in Palestina aanmoedi
gen, naar Transjordanië en Syrië te
emigreeren.
Horia Sima tot levenslangen
'dwangarbeid veroordeeld
In het proces legen de leiders van den
opstand in Januari zijn de vonnissen ge
veld: Tien voortvluchtige beklaagden, bij
wie Horia Sima, de chef van de legion
naire beweging en voormalige plaatsver
vangende minister-.president, werden bij
verstek wegens gewapenden opstand lot
levenslangen dwangarbeid veroordeeld.
Het torpedeeren van de
Robinson Moore
Het Zwils. Tel. Ag. meldt uit Washington:
Onderstaatssecretaris Sumner Welles heeft in
een verklaring aangaande het torpedeeren
van het Amerikaansche stoomschip Robin
Moore onder andere gezegd, dat binnen af-
zienbaren tijd aan de Duitsche regeering een
scherp protest uit naam der Amerikaansche
regeering zal worden overhandigd.
WIJZIGING BRITSCHE KABINET
Het Zwts. Telegr. Ag. meldt uit Londen:
In politieke kringen in Londen doen
geruchten de ronde, dat er enkele wijzi
gingen in het kabinet Churchill op han
den zyn. Volgens deze geruchten zal
Amery, de minister voor Indië en Birma,
zijn ambt neerleggen en vervangen wor
den door Sir Stafford Cripps, den Brit-
schen ambassadeur in Rusland, die op het
oogenblik in Londen vertoeft.
Amery zou minister van oorlog worden.
Andere geruchten spreken echter van een
benoeming van Amery tot opvolger van
Duff Cooper in het ministerie van voor
lichting. Voorts verluidt in semi-officieele
kringen te Londen, dat Griffith, den voor
zitter van den Engelschen mijnwerkers-
bond, een plaats in het kabinet zal worden
aangeboden.
RADIO-REPARATIEDIENST COUZY
le Middellandsir. 72. Tel. 30340—31293,
garandeert U de meest vakkundige en
de meest snelle bediening. (Reel. 5)
Rotterdam.
De blokkeering van Duitsch
en Italiaansch tegoed in
Amerika
Het A. N. P. meldt uit Berlijn:
In de Wilhelmstrasse verklaarde men
gisteren, dat de onmiddellijke blokkeering
van alle Duitsche en Italiaansche tegoed
alsmede dat der bezette landen, zooals die
door Roosevelt bevolen is, van Duitsche
zijde „volkomen ongerechtvaardigd" wordt
geacht Naar men zeide wordt de kwestie
van het nemen van tegenmaatregelen nog
bestudeerd.
Italiaansche represailles
De Romeinsche correspondent van United
Press meldt:
Het feit, dat Italië, gelijk Zondag in een
communiqué werd beker.d gemaakt heeft
besloten de door Roosevelt bevolen blok
keering van Duitsche en Italiaansche saldi
in de Ver. Staten met gelijksoortige ver
geldingsmaatregelen te beantwoorden heeft
bij de Amerikaansche staatsburgers te Rome
de vrees verwekt spoedig zonder middelen
te zullen zijn. Er bevinden zich nog altijd
ongeveer duizend burgers der Ver. Staten
te Rome en men neemt aan, dat ze vandaag
de banken zullen bestormen om hun daar
gedeponeerde gelden op te nemen. Speciaal
op de American express company, waar de
meeste Amerikanen in Italië hun gelden
hebben liggen, verwacht men een stormloop
In heel Italië bevinden zich op het oogen
blik nog ongeveer 5000 Amerikanen.
De buitenlandsche politiek
van Japan
Grew bij Matsoeoka
De Amerikaansche ambassadeur Joseph
Grew, heeft gisteravond den minister van
buitenlandsche zaken, Matsoeoka, bezocht,
naar Domei meldt
Politieke kringen vermoeden, dat Grew in
opdracht van Washington geïnformeerd heeft
naar eenige kwesties, die verband houden
met de voorloopig geëindigde Japansch-
Nederlandsche oeconomische onder
handelingen.
ALS uw lever niet voldoende
LEVER-GAL afscheidt.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal
ln uw Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze
stroom van lever-gal onvoldoende la. verteert
uw voedsel niet, het bederft. U voelt u opge
blazen. u raakt verstopt. Uw lichaam la ver
giftigd. u voelt u beroerd en ellendig, u slet
alles «wart.
De meeste laxeermiddelen itjn slechts lapmid
delen. U moet CARTER S LEVER-PILLETJES
nemen om deze liter lever-gal vrü te doen
vloeien en u zult u een geheel ander mensch
voelen. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onover
troffen om de lever-gal te doen vloeien.
Elscht Carter s Lever-Pilletjes bU apotheker»
•n drogisten f 0.76. 12
CARTERS
LEVER-PILLETJES
Bij Solloem een Engelsch
offensief
Het Italiaansche weermachts-
bericht
Het 376ste communiqué van het Itali
aansche hoofdkwartier luidt:
In Noord Afrika heeft de vijand,
die al verscheidene dagen een offensief
voorbereidde, gisteren aan het front
van Solloem een massalen aanval in
gezet. Overal werd hij met aanzien
lijke verliezen teruggedreven. De slag
duurt voort.
Duitsche en Italiaansche vliegtuigen
hebben herhaaldelijk de havenwerken, de
versterkingen en de kampementen van
Tobroek getroffen. Te Mersa Matroe zyn
opslagplaatsen en verdedigingswerken
door onze vliegtuigen gebombardeerd.
Uit Oost Afrika wordt niets van betee
kenis gemeld.
Rijstvoorraden op de Philippijnen
uitgeput
De correspondent van de New Yirk
Herald Tribune te Manilla verneemt van
officieele zijde, dat de rijstvoorraden op de
Philippynen bijna zijn uitgeput, aldus me'd»
het D.N.B.
De ergste hongersnood sedert vijftig
jaren staat volgens den correspondent den
eilanden te wachten. In het gunstigste geval
heeft men nog rijst tot einde Juni, terwiu
de nieuwe oogst niet voor November inge
zameld kan worden. Uitvoer uit indo-Chma
jf Thailand is vrijwel onmogelijk. Boven
dien is er overal in de Stille Zuidzee gebrek
ian scheepsruimte tengevolge van den
aorlog. Van drie maisoogsten, die in zekere
mate de rijst als hoofdvoedsel zouden kuo-
aen vervangen, zijn er twee beneden bel
normaal, is derde is mislukt De regeering
ce Manilla acht hongeronlusten niet uit
gesloten.
Hoofdpijn-Kiespijn
<0 V b iTliJn/iazdthi
Helpen vei Hg en vlug. Doos lOenoOct
De strijd in Zuid-Syrië
Op deze kaart zijn met zwarte pijltjes de
opmarschrichtingen der Britten in het Zuide
lijkste deel van Syrië aangegeven.
De opmarsch der hoofdlegers begon in
Palestina en Transjordanië, later verdeelde
zich de hoofdmacht in 5 colonnes; een colonne
opereerde langs de kust in de richting van
Sidon (Saida), een tweede in de richting van
Merdj-Ayoem, een derde via Banias in de
richting van Keunetra, terwijl twee colonnes
via Dera de hoofdwegen naar Damascus
volgden.
De meeste gevechten hadden plaats ten
Zuiden van Sidon, ten Noorden van Merdj-
Ayoem, ten Westen van het Hermon-gebergte
en by Sassa. Hardnekkige tegenstand onder
vonden de Britten langs de hoofdwegen naar
Damascus vooral bij Kiswe (Kissoue), waar
de Franschen de Britten een viertal dagen
ophielden.
Sanamein, Gabaghïb en Keunetra werden
door de Franschen herhaaldelijk uit de lucht
gebombardeerd.
Van da beroemde Schermermolens, die drie eeuwen lang het Noord Ha
schap sierden, wordt de molen bij Ursem gesloopt
Een verklaring
van den Kroatischen minister van
buitenlandsche zaken
Het D.N.B. meldt uit Zagreb:
Na de zitting van den Kroatischen minis
terraad waarop de leider van den staat, dr.
Pawelitsj, onmiddellijk na zijn aankomst den
te Zagreb gebleven leden van de regeering
rapport heeft uitgebracht, over het toetreden
van Kroatië tot het driemogendhedenpact,
heeft de minister van buitenlandsche zaken,
dr. Lorkowitsj, de vertegenwoordigers van de
buitenlandsche pers ontvangen en een ver
klaring afgelegd.
Wij zijn, zoo zeide de minister, den leiders
van de groote mogendheden van het drie
mogendhedenpact grooten dank verschuldigd,
dat zij het den Kroatischen staat reeds twee
maanden na zijn erkenning door Duitschland
en Italië mogelijk hebben gemaakt toe te
treden tot het driemogendneaenpact. Voor
den jongen Kroatischen staat beteekent de
opneming in het driemogendhedenpact nog
meer dan voor de andere landen. Wij hebben
hierdoor de toestemming gekregen aan de
nieuwe vorming van Europa actief mede te
werken. Aan den anderen kant ontvangen wij
ddor den tekst en den zin van het drie
mogendhedenpact ook de actieve bescher
ming van de leden van het pact Na de toe
treding van Kroatië schijnt de geheele poli
tieke toestand in Zuid-Oost-Europa geconso
lideerd, daar thans alle vrije staten lid zijn
van dit pact. Wij zijn er van overtuigd, dat
dit verdragstelsel ten goede zal komen aan
een definitieve en permanente pacificatie van
Zuid-Oost-Europa, Wij begrijpen zeer wel,
dat men nu van Londen uit Kroatië met een
stortvloed van woedende aanvallen overstelpt
en dat men den jongen Kroatischen staat
acht niet te bestaan, terwyl men het niet be
staande Zuld-Slavië wel acht te bestaan. In
de geheele politiek van illusies en ficties
waarmede Groot-Britannië thans noodge
dwongen moet werken, komt het op een fictie
meer of minder niet aan. ln ieder geval ls
het voor ons slechts een eer wanneer de ge
vluchte Servische regeering, die in Kroatië
nooit aanhangers heeft gehad, ons via de
Londensche radiozenders smaadt en belas
tert. Indien dit niet zoo was zou dit slechts
bewijzen, dat wy de dingen niet goed deden.
Binnenlandsch Nieuws
De Engelsche luchtaanvallen
In het afgeloopen weekeinde heeft een aan
tal Britsche vliegtuigen boven ons land ge
vlogen. Een aantal brisant- en brandbommen
werd omlaag geworpen, doch er werd zoo
goed als geen schade aangericht. Enkele woon
huizen werden licht beschadigd; aan de veld
vruchten werd door brandbommen eenige
schade toegebracht. Dooden of gewonden zijr
niet te betreuren.
DE STRIJD TEGEN HET AANVOEREN
VAN ONDERMAATSCHE VISCH
De strijd tegen den clandestienen aanvoer
van ondermaatsche visch gaat te Bunschotep
•erbaal opgemaakt. Gevoelige straffen worden
daarbij opgelegd. Zoo hebben een aanUl
visschers bericht gekregen, dat hun vergun
ningen voor een onbepaalden tijd zijn inge
trokken.
Nu er maatregelen zijn getroffen, dat er
meer paling uit het Noorden zal worden aan
gevoerd, is de noodzaak om in overtreding te
komen zeer verminderd.
Inbraak in een di Ondf
kantoor te Ams Exa
HonderdduizendeiSSï'ï"
ontvreemc"™" K"
In den nacht van VrijdaBr».%°r
heeft er een inbraak plaats fromoveer<
distributiekantoor Oost in dep .pro
straat te Amsterdam. Het kdV1jyc
heel leeggeplunderd. Alle voote-irsexam
tiebonnen en stempels zijn otterdam,
aantal gestolen bonnen loopt ;e'AGLTci
duizenden. Ook vele distribu(, y'. port
den vermist Bonnen en kaacweek**
nagenoeg alle distributiegoedei-
zijn: 2000 vetkaarten, 1400 vle^u-a V
100 halve vleeschkaarten, 1900 Winschot
ten en 500 halve aardappelka#1-.,
meen distributiebonboekjes, 1
1000 boterkaarten en 1500 hat. Noor
ten, 1480 brandstoffenkaarten a. j- l*
idem 1, 400 idem M en 200 ider Gymnj
kaarten, 100 melkkaarten, 30r. Gerve
gunningen a 60 1, 100 idem Ul«. u. b
kaarten, 700 series petrolemzegc e stGt
bonnen no. 1 en 800 schoenboni. <a) s.
Voorts is een zeer groot aanb Luyten;
aardappelen, boter, brandstofffP®r,Gen
ren, havermout, kaas, koffie, 1 g>
margarine, peulvruchten, rijst,aura, va
ker, tarwe, bloem, toiletzee
vleesch- en vleeschwaren, and
pentijn, generatoren-anthraciet ,aRe. or
olie, melk, textiel h. a. en s. ,-ijs. hoe
benevens een aantal reductiebe\d
en 15. Voorts, zooals gemelTneg'G
stempels. 1. A. p<
Een oproep. njte^G
Naar aanleiding van deze
distributiekantoor te AmsterdaK Kruit
de commissaris van politie Bur'F
straat te Amsterdam het publ.Akle.e
koopen van de ontvreemde distn..
den. Een ieder, die meent inlicht!^- jj
dezen diefstal te kunnen verser
verzocht zich ten spoedigste i
met zyn bureau te stellen.
Ongeoorloofde verkoop vi
Op het einde van de vorige w
politie te Diemen een inval geda-
ning van J. P. v. d. H. aldaar. De DTIvt
in gezelschap van C. J. B„ een W"1*1
gersknecht te Amsterdam, druk do
maken van pakjes, welke bij een
zoek vleesch bleken te bevatten-_ai,n
eenige groote pannen met vleesch"®
gehaktmolen en weegschalen wan
middellijke nabijheid, om gebruik
De politie heeft een en ander i
nomen, waarbij bleek, dat cin
vleesch voor verpakking gereed la
Brand te Geldroj
In den nacht van Zaterdag op
streeks 12 uur werd brand ontdekt
bouwen van de Geldropsche biosc
op den hoek Heuvel-Langstraat E
lijk door de luchtbeschermingspatrc
meerde brandweer was zeer I
plaatse en met verscheidene stri
motorspuit werd de heftige vuurze
De brandweer van Eindhoven w
meerd en ook de fabrieksbrandweel
van den Heuvel, die een eigen motc
heeft meegeholpen. Het gebouw bra
uit. Ook net café Huizenaar were
der vlammen. Er kon niets gered11
nachtgewaad moesten de bewon»
vluchten met achterlating van geld <bn
Verzekering dekt slechts voor eel
deelte de schade. De oorzaak is on
BIMSBETONVLOEREN - BETON T-BALKVLOEREN 1SÏ
VLOEREN VAN GEBAKKEN HOLLE STEENEN ÏÏL
VRAAGT ONS INLICHTINGEN ken-
A L P H E N A/D. R IJ N. 1
lenb
5)
Vanvelden neemt de houder van den haak:
„Ja, hier Vanvelden. O, mijnheer De Bruin;
de ouwe, niet?"
Het zakengesprek interesseert Gretha abso
luut niet. Ze kijkt het kantoor rond. Het is
eenvoudig, maar smaakvol gemeubileerd, en
de orde, die oom Herman in hooge mate
kenmerkt, heerseht natuurlijk ook hier.
„Dat komt 'dus in orde. Volgende week.
Ja, ja, u kunt er op rekenen! Hebt u het ooit
meegemaakt, dat een Groninger zijn woord
breekt, als er geen force majeure in het spel
is? Watblief? O, zoo. Hm. Ja, dat moet toch
eens wezen, we hadden het er méér over.
Weet je wat? Over een paar maanden heb
ik een vergadering in Amsterdam en dan wip
ik even over. Afgesproken. Watblèef? Even
mijn komst melden? Ook goed. Je hoort er
nader van Mynheer De Bruin."
„Zit je daw nóg?" vraagt hij quasi ver
wonderd. „Ik meende, dat mijn mopper
stemming je vqrdreven had!"
„Eerst ander geacht zetten", éommandeert
Gretha.
„Je hebt ondanks de teleurstelling Je stre
ken nog niet verloren, zeg."
„Och, oom, het is toch zoo ellendig!
Ik weet wel: er is niets verloren, maar
je wilt zoo graag aan het werk en
„Tja, je krijgt nog niet eens werk tegen
woordig zelfs niet, als je er geen cent voor
vrèagt."
„Ik weet niet, wat te doen. Het leven is
zoo doelloos nu."
„Tóch is het waard om te leven, Greet.
Zelfs voor den werklooze, die zoo door God
wordt bezocht.*'
„Ja, u hebt gelijk. Ik passeerde zooeven
het Diaconessenhuis. Daar liggen ze bij tien
tallen. Och, wat waardeeren wij toch weinig!"
„Zoo is het, helaas. En wat jou betreft, de
Heere zal, je werk geven, hoe dan ook. Laten
we rustig afwachten. Je wilde geen vacantia
nemen. Nu moet je. En menschen doen je
het niet aan. Houd wat rust. Ga met de Veer-
sema's naar Bergen. En dan kunnen we later
verder zien."
Zóó gaat het. Gretha verveelt zich. Thuis
is er weinig te doen, al doet zij wat Maar de
trwee dienstmeisjes nemen je het werk uit de
handen. Ze leest veel. Ze gaat naar juffrouw
Datema. Fröbelschool" om een doel te hebben.
Toch leuke kinderen, die kleuters, meest uit
arme gezinnen. Maar dat is toch de bedoeling
niet. Dóarvoor volg je geen „stoomcursus"
en legt cum laude examen af!
Op een middag loopt zij alléén in de stad.
Heerestraat. Vischmarkt over. Kijkt bij Ger-
zon. Bij Ferwerda. Je mo t tc^h wat doen. En
de etalages in Groningen z ij n mooi. Er wordt
veel werk van gemaakt. Doen niets onder
voor de teden in Holland, zeggen kenners. Ze
steekt over, wil Folkingestraat nemen en
Zuiderdiep, om op den Singel tc komen. Daar
stapt een meisje van de fiets, ietwat verle
gen. Greet kijkt op. Is het om héér te doen?
't Hjkt wel zoo. O, Mien Menkveld!
„Ik had al eens naar u to_ willen komen,
maar durfde niet. En nu ik u zieHet
was nuoi van u. Ik ben u erg dankbaar er
voor. Ik
„Wel, ik heb niets bizonders gedaan. Het
lag voor de hand. Ik wist het niet, anders
was ik niet eens naar Veibiezen toe gegaan.
Hoe gaat het?"
„Best. Het gaat goed. Ik ben zoo dankbaar.
U behoefde het toch niet te doen en...."
Gretha weert af.
„Praat me er niet van. Ik gunde het je van
harte' Maar ik benijd je ook."
„Misschien komt er ergens een plaatsje
op een dorp in de buurt", aarzelt Mien Menk
veld.
„Al geprobeerd. Maar haast overal zit er
een met acte, zonder werk. Die gaan vóór
„Ja, 't is erg. Mijn vader is al twee Jaar
zonder werk. Zoo nu en dan eens een paar
weken wat te doen. Hij is nu bij de werkver
schaffing. Je moet een sterk geloof hebben
om staande te blijven. Heeft vader gelukkig.
Hij behoudt zijn opgeruimdheid, maar ik weet
ook, dat hij het soms moeilijk heeft. Te snak
ken naar werk en machteloos rond te loo-
pen. U weet het nu ook. En u hebt het niet
eens noodig."
„Ja, ik heb nog nooit het leed van werk-
loozen zoo gepeild, als juist in deze weken.
Ze gaan van elkaar. Mien Menkveld kijkt
haar na, steelsgewijze.
„Dat is een lief meisje", zegt ze, haast
hardop.
Gretha komt thuis, neemt een boek. Wat
zal zij anders doen? Maar dan komt Lotte
Veersema haar alleen-zijn tante is uit
bikken.
„We moeten het nu bepaald weten, hoor.
Ga je mee naar Bergen? Je kunt je hier toch
niet zitten verkniezen?"
..Ja, ik ga mee. Wanneer?"
„Vandaag over veertien dagen. Zeg, Kees
komt morgen!"
„En hij wou toch in Amsterdam blijven
en vandaar naar Bergen komen?"
„Ja, was de bedoeling. Maar die heeren
studs, je kunt er niet op aan. Hij verlangt
naar den Martini, schrijft hij."
„Dat pleit voor hem", glimlacht Gretha.
Lotte kijkt haar scherp aan. Maar niets
verraadt op het gelaat van Greet, dat het
nieuws haar treft.
Bij de Veersema's hebben ze eigenlijk
zoo'n stille hoop, dat Kees, student aan de
Vrye, in de Rechten, en Greet het met el
kaar eens zullen worden. Alleen een hoopje,
niet eens groot, want ze hebben geen enkelen
grond. Vriendschappelijk gaan die twee met
elkaar om, zooals Gretha het met de ande
ren doet. Ze weten niets van Kees en niets van
Greet, 't Is alleen maar zoo'n stille wensch
van mijnheer en mervrouw Veersema. Ook
van Lotte. Maar ze spreken er niet over.
Nooit doen, heeft Veersema wel eens gezegd.
Niet mee bemoeien. Moeten die beiden met
elkaar vinden. Of niet. Het lijkt er op van
niet
1 half jaar", zegt
„Eh dan?"
„Ja, wat dan? Dat is de vraag van tegen
woordig. Je weet, hoe ongaar Frits het zeggen
kan, al heeft hij gelijk. Hij zei gister nog:
„Over advocaten en zoo breek je hier in Gro
ningen ook den nek en ze verdienen het zout
in de pap niet." Is het niet zoo? Hebben ze
daar jaren geploeterd en stóón leeg het le
ven in te kijken...."
„Ik sprak vanmiddag Mien Menkveld. Ze
bedankte me nog, de stakkerd, je wéét weL
Onnoodig natuurlijk. Maar wat ik wou zeg
gen, ze sprak van haar vader. Al twee jaar
zonder werk. „Je moet een sterk geloof heb
ben", zéTze. Zóó is het. Ik bewonder veel van
onze werkloozen. Verleden week kom ik bij
het ophalen der busjes in een gezin van een
werklooze. 'k Wist het niet. Vernam het
Maar in het busje was een gulden centen.
Dót is gelóóf. Schieten wij niet in veel tekort;
wij, die het goed hebben in hettoexl
alles hebben, wat we begeeren?" ifie
Lotte antwootdt niet- Ze zitten sfaro
Je spreekt van machtenoosheid,
we wel zoo machteloos? Kunnen Wfser
niet ontzaglijk veel? pud
Van lieverlede wordt het een g%^ï
malen. Ze dweept met Bergen. Aan-
„binnen"'.
De volgende dagen brengen ver'^c
Veersema is er. En hij troont Lotte
en anderen mee. Vooruit, op de fiets$to
van de natuur- Naar Paterswolde
zeilen zwemmen op het meer. Vr st
zoo'n fijne plas, om In dolce far nier >1°
keeren; zoo rustig; vlakbij het lever
hebt er geen last van. Naar den BT"-
zoo'n stille, fijne plek. Of naar he
bergen Verder nog, het is vacar
Rodyi, Norg. En die dolle Kees
heel het gezelschap. Lotte let op: iib
heeft geen bizondere attenties voor 1
noemt haar „zusje". Net wat voor
Greet glimlacht maar. et
Ze zitten op een middag in de App
Kees Veersema haalt opeens foto's
dag-
fU
„Hier, Lot, Greet, doet een keus,
Ik kan je verder wel inlichten."
Foto's van studenten. Hier e
„Wie is dat?" vraagt Gretha,
als ze een aardige kop ziet, die haar
aanstaart.
(Wordt y
en." L
en daar
ha, gaïntj
die haar
