(^9 Pieterman K NDERDAG 12 JUNI 1941 PAG. Cerk en Onderwijs INFERENCE KERKHERSTEL e zcier druk bezochte conferentie van |Q rtfeJ te Doorn voJgde op het referaat J of. dr. Tli. L. Haitjema een zeer geani- discussie. [oekert maakt allereerst opmerkingen t gesprek tusschen rechtzinnigen en ,pees< igen' Ds' Wolfensberger merkt op, dat cultol verantwoordelijk spreken" altijd blijft en nooit volle werkelijkheid Ds. v. d. Heil meent, dat de stem der i toch wel weerklank kan binden in be- gemeenten of Classes, ook al zijn de is villc en Provinciale besturen niet ten ontactdraden". Ds. Pop is van oordeel, n langs den weg door de Synode sinds nen polgd, iets kan bereikt worden. ,el 3 sr wijst hij er op, dat elk kerkelijk en. P| tucht veronderstelt, maar dan tucht w een op de vrijzinnigen, maar ook op de h inigen. Ds. Brouwer rekent ook met elijkheid, dat thans iets wordt bereikt gro gene wat de reorganisatiebeweging in chriji st heeft kunnen bereiken. Ds. Henkels dat de verschillende synodale bood- tneer. n de gemeenten in de waan zouden zit brengen, dat het met onze Kerk al in De heer R. merkt op, dai het een ver- i indruk maakt wanneer de eene pre- ;r I de synodale boodschappen wel en de Quj met voorleest. Ds. v. d. Hoeven be ting entei e^ererd beantwoorde op heldere wijze icipieel de gemaakte opmerkingen, ins n avon(ivergadering volgde een gedach- *n vr eling °P het referaat van dr- R- B- v aal wordt de aandacht gevestigd op het e ^„.kleine gemeenten, die in de voorstellen rechtspositie en de bezoldiging der nten ernsti® schijnen te worden be- ceer< De kleine gemeenten zullen steeds een 'oog :be'd blijven. Waneer men de oplossing voor moeilÜkheden maar niet te eenzijdig Jrc s een commercieele aangelegenheid, j. or deze voorstellen zouden worden een lijns e tot de secula"sAie d^r kerk. Ernstige is gehoord over het feit, dat een com- van gemeenten tot stand zal kunnen wanneer het verzoek daartoe gedaan ach- or 6611 kerkeraad of kerkvoogdij. Dit sche ,rden ondervangen door het woordje or „en" te vervangen. Anderen wijzen tegei dat combinatie van kleine gemeenten ilzaam kan zijn, omdat zy daardoor uit estelijk isolement worden gehaald. Op- ;t wordt, dat wij niet kunnen volstaan jatieve critiek, waarop door den inlei- Vil rdt opgemerkt, dat dit complex van llen feitelijk pas dan vruchtbaar aan kan worden gesteld, wanneer het ge- beheersprobleem wordt opgelost. Hij C0r( daarom, dat de kerkelijke bespreking eze reglementenbundel beter tot zoo- in worden opgeschort. VRAAGBAAK O voor CHRISTELIJKE INSTELLINGEN Vertrouwensadressen ten dienste van Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken huizen, Sanatoria, Instellingen. Tehuizen Brandassurantie Maatschappij „WOUDSEND" van 1816 gevestigd te Woudeend, prov. Friesland Directie: A. H. TROMP ZONEN Voor verzekering van Kerken en Scholen billijke voorwaarden nisse* jds «si De algemeene vergadering wij vernemen zal de in de Paasch- .1. uitgestelde jaarlijksche conferentie vereeniging van predikanten van de kerken in Nederland, nu Woensdag Donderdag 26 Juni a.s. te Utrecht on- ng van prof. dr. F. W. Grosheide, iraar aan de Vrije Universiteit, wor- ihouden. um Utrechtsche Universiteit cheiden van 1625 dexer herdacht er band met de bijzondere tij dsoms tan en zal de herdenking van de stichting f h' Utrechtsche universiteit dit jaar niet grootsche wijze worden gevierd, als nu toe bij ieder lustrum gewoonte is Het heuglijke feit zal ditmaal op liden wijze worden herdacht, zonder elijke programma verdwenen, slechts men gemeend de plichten te moeten lien, die men ten aanzien van de .tsche burgerij heelt. ONDERWIJSBENOEMINGEN irdam-Zuid. Ned. Herv. Joh. Boger- lolen. Tot tijdel. onderwijzer: mej. M uithof. onderwijzer: de heer A. H. d e V r e e m. a. n. Geref. School. Tot onderwijzer: jjer G. Stoker te Ommen. 0oagensplaat. Chr. Nat. School. Tot -L onderwijzeres: Mej. S. D. Car on te prp. onderwijs, de heer en R. de F. W. Helfferieh t IJmulden. heeft gisteren zijn 25-jarig jubilei het onderwijs gevierd. In een samenkomst met ae ouders der leerlingen is hij gehuldigd. Hij werd geluk gewenscht door den voorzitter van het schoolbestuur, den heer H. H. Belgraver. ds. H. m jnspccteur van Christelijk volks eren R. v. d Mast namens den der Ned. Herv. gemeente. Verkruyssen Pi Westerik namens de^achool volksonderwijs te Noord wij kerhout. \saar de heer Noy eerst hoofd was. A. van Nierop namens de ouders, die als huldeblijk een boekenkast aanbood. leniging voor Christelijk J. Bergsma namens het personeel der Emrnaschooi. Aanwezig waren ook de hoeren B. Schipper, hoofd der P. Vermeulenschool en J. C. Grimbergen, hoofd- der R.K. jongensschool te IJmuiden-Oost. een langdurige ongesteldheid ls gister- te 's-Gravenhage op ruim 70-jarigen I f] d overleden de heer F. W. helfferieh, :eraar aan de Academie van beeldende sn en oud-leeraar aan het Christelijk asium aldaar. schilder heeft Frans Helfferieh zich 1 toegelegd op landschap en stadsgezicht, heeft hij wel figuur en portretten ge- ;rd en een enkele maal stilleven of een ch object. De laatste jaren heeft ziekte echter het werken belet, maar toen in novtari van dit jaar ter gelegenheid van Osten verjaardag te 's-Gravenhage een instelling van zijn werk werd gehouden, hij nog groote plannen. Examens H. de Waard. ^Doctoraal Indisch recht mej. A. E. C. Rijckers. Amsterdam. Bevorderd tot doctor In de wis- en proefschrift getiteld ,Jen op pyridine i iddelen" de heer J. P. geb. te Malang (cum laude), op proefschrift getiteld: ./.onderzoekingen over een synthes tierine" de heer M. G. J. en op proefschrift getltel van zware ammoniumbro temperaturen" de heer D. Tollenaar Amsterdam, evorderd tot arts de heeren M. Houben, Maasfcht; P. M. Beaumont, Maastricht: en J. J. Essier. Batavia. Geslaagd voor het artsexamen le*ed. mej. M. A. F. den Hengst de Rijp; mei. Smit, Bussum en de hoeren J. Haagsma. Bolsard: H. H. Lindeboom, Aftmaar; p^watergraafsmeer en A. Verschuur. andidaatsexi kunde mej. MS/ Roselaar en de heeren W. Pe mans (cum laie). J. van Oyen en H. van Duin. Utrecht. Docraal geneeskunde 2e gedeelte: J. H. van den Berg,nej. J. L. van Everdingen. K van Eekeren, F. vi 't Hooft. W. II. H, Tegelaers, F. Huygen, W. Rten. H. van Sambcek. 's-Gravenhag Van het gemcenlljke lyceum aan het Stokroospln zijn voor het eindexamen gymna sium (diploma!) geslaagd: W. J. H. Caron. J. Hoo- genboezem, E E. A. Krans. Ange Lopez Cardozo, Loes Morren.'larianne Mulder. K. J. Nederpelt. G. J. van Os. Smith en A. J. de Witte. Een can- didaat heeft sh teruggetrokken: alle candidaten zijn geslaagd. Amsterdam. Eindexamen afdeeling gymnasium van het gemeitelijk lyceum voor meisjes, laatste groep. Geslaag voor diploma A: J. C. v. d. Berg. P. Crena dc Iogh, S. Elion, M. Grünfeld. B. Land. A. G. v. d, lfeij, W. M. Peletier, M. Rozenberg. E. A. van Rutl Afgewezen geen. Amsterdam, .pothekersadsistentexamen. Geslaagd mej. W. Damsa te Olrsbeek. (L.). Amsterdam. Banlaeus-gymnasium. Eindexamen. Groep II, afd.B: Thcodra Zeeman H, Badmann, Gesina M, Bi>l. Anna de Ca spar is G. Dijkstra, Erasmianum. jsUagd /oor diploma 1 "de dames J. M. v. Brink, J. W. S. •an Dyck, on e heeren S. J. Nydam en J. Witkop. Iet examen wrdt met een candidaat voortgezet. 's-Gravenhag. Gymnasium Bilderstraat. Geslaagd /oor diploma 1 groep 1: Maria Boer, L. J. C. van Es, Julia GanzMaria Hartman en J. P. Herbschleb. "et examen wrdt voortgezet met drie candidaten. 's-Gravenhap. Stedelijk gymnasium Laan van Meerdervoort. geslaagd voor diploma A: Ph. Bar- tels, H. E. Kïjitra en Titla S. Vijverberg. Verlengd examen 2 cancdaten, afgewezen een candidaat. Dokkum. Qr. Kweekschool. Eindexamen de dames W. v. c Berg Reitsum. N. Blom. Dokkum; T. Broersma. Iollum A. Brouwer. Dokkum A. Dijkstra, Ferwrd en M. Hoekstra, Hallum. Middelburg. Eindexamen Chr. kweekschool. Ge slaagd de dams P. C. Adriaanse te Vllssingen W C. M. Bouwene te Middelburg C. H. Domlnlcus te Goes M. Hey te Koudekerke en M. J. v. Vlaardinger-Anbacht. 's-Gravenha-e. Machinisten- diploma A: D. Winkel: Th. Wösten te dam. J. Oudeians t te Zaandam. men. Geslaagd Rotterdam, G. J. I. W. D. Staats te Amster- nerend en O. C. Bergman Financieel Nieuws Emissie Ned. Vlasspinnerij overteekend Naar wij van de zijde van emittenten ver nemen, zijn de inschrijvingen op de uitgifte van gewone aandeeion van de n.v. Neder- landsche Vlasspinnerij te Tilburg van dien aard geweest, dat een zeer geringe toewij zing zal plaats vinden. Na vrij vaste opening bij kaï'men Handel lager deleggingsmarkt prijshoudend 11 Juni. Vermoedelijk op de mededeeling, dat Amerikaansche fondsen na 1 Juli nog slechts verhandelbaar zullen zijn met een speciale vergunning van het Deviezen- instituut, wat feitelijk neerkomt op een stop zetting van den handel, liepen de koersen op de locale markt achteruit. De stemming werd zwak door dit bericht, dat ontmoedigend werkte en wel hierom, omdat men zich af vroeg, of er mogelijk in de toekomst nog meer van zulke maatregelen zouden mogen worden verwacht. Nu zijn de op Amerikaansche fon+sen loopende prolongatieposities wel niet zoo omvangrijk, maar het was verklaarbaar, dat er op grond van de mededeeling, dat deze posities na 16 Juni opeischbaar worden, eenige koersdaling voor Amerikaansche fondsen intrad. Van 16 Juni tot 1. Juli san er nog worden geliquideerd, daarna zijn de Amerikaansche fondsen, waarvan men het Nederlandsche bezit op 600 millioen raamt, geblokkeerd en wordt het moeilijk, de des betreffende posities af te wikkelen. Van dwang is in dezen natuurlijk geen sprake. Men behoeft niet te verkoopen, als de geldgever met het onderpand genoegen blijft nemen. Een tegenvaller is het echter wel, dat de tijd nu zoo krap is toegemeten, waar men eerst een termijn tot 31 December had genomen, gedurende welken de prolon gaties geleidelijk konden worden afgelost. Reactie op de locale markt. Op de locale markt openden H.V.A. op het hoogste peil van gisteren, n.L 390. Al spoedig trad er evenwel een scherpe reactie in tot 381. Ook Amsterdam Rubber liepen scherp achteruit, n.l. van 244 tot 236. Tabaksaandeelen werden onveran derd geadviseerd, maar scheepvaart- aandeelen moesten zich eenig koersverlies getroosten, zooals Scheepvaartunie's, die van 159 tot 156% daalden. Onder beurs daalden de koersen echter niet 37pOO-<58353 kant. N,Binnenweg soy Rotterdam verder. Olie's, die tot 2234 waren ingezakt, konden naderhand een kleinigheid herstellen. Van industrieele aandeelen ont moetten Aku's eenige vraag en noteerden daarop ca. 135. Unilever en Philips wisten zioh echter minder goed te handhaven. Philips, die aanvankelijk goed prijshoudend waren op ca. 200, liepen tot 19534 achteruit, Unilever van 113 tot 110. De beleggingsmarkt was prijs houdend. Prolongatie 2% pet. KOERSEN NEDERL. CLEARINGINSTITUUT Koersen voor stortingen op 12 Juni tegen verplichtingen in- Belga's 30.1432 Dinar (o. sch.) 3.43 Zwits. fr. 43.56 Dinar (n. sch.) 4,23 Fransche fr. 3.768 Turksche p. 1.4534 Lires 9.87 Lewa 2.30 Deensche kr. 36.37 Pengö (o. sch.) 36 519 Noorsche kr. 42.82 Pengö (n. sch.) 45 89 Zweedsche kr. 44.85 Zloty (o. sch.) 35 Tsjechische kr Zloty (n. sch.) 37 68 (oude schuld 6.42 Lei 1.28 BEURS VAN AMSTERDAM Officleele noteeringen, medegedeeld door de Vereeniging v. d. Eflectenh. WOENSDAG 11 JUNI 6e k. 8e k. I bieden laten OBLIGATIËN gedaan en bieden t gedaan STAATSLEENINQEN VK. 130 MIJNBOUW Limb.Stnk. 4 W{» 99^» PETROLEUM Bataafsche44 Bataafsche 31 8i 8l>i 1940 1* 100 99 U 1940 1* 500 99H 99H 1940 2* 100 b6 «8 1940 Dll 100 99* 1940 2' 1500 «8>f 98% 1940 bit ƒ500 99,H 99^ 1941 104 4 87% 97% 1941/500 4 W^lTabaksUC? 18V 1936 100 3 b2 - laDaKsut-7 1936 500 3 92^ SPOORWEGEN 1937 IOO 3 841*'N-L2-4"37J* /6 1937 500 3 W<» 86*18 Hit 1938 500 3 881 88) TRAMWEGEN 1938 500 3 88 88Rotterdam 4* 29*4 Nederlandscb-Indl* 1935 100 3* 92* 1935 500 3j 92 1937 100 3 87 1937 500 3 88 1937 A ƒ100 3 86X 1937 A ƒ500 3 87^ Surinam* PROV *n GEM LEEN R dam 1897 3* 299i« 30 R'dam 1900S* 29''18 30 Sam Joana 4 ,49>4 i6 Sern Ch 26 5 38>4 <o Sr ,i Cher 4 364 86H Serajoedal 5 44/ 8-4 Serrioedal 4* 34/ 33J AANDEELEN V.K. 2.45 Amsteraam. 193 63* 8 1937 2*3j 89 89;» Arnh.2* '38 3 874 Ensch.K37 3J 91 GelderL '38 31 s-Uravennage; 1936 3* 93 Groningen (Gem.): 1938 2»3 80s Helm. '37.. 3J 91 HollBk Unie 1034 10s;', IncassoBank 1124» 113 Kasvereenig 11a ll/;< N -l .-l f 60 C 128 l;s5 N Bk. f 1000A 1364 137 N Bk./ 100C 142 143 N Bk 1000C 1374 137 u N H M /ÏOOC 127 114 RotterdBnkv 1224 122 87 ISurinB/1250 7o» 75 I Twents Bk C 1294 130 93 iUtrerhtsBkv 32 324 894 INDUSTRIEËN HANDEL Born.-Sum A 1784 175f Born -Sum C 184 180 Cura^aosche 98 4 97 4 Frans.-Soed. 4B 42 HvHoli Bom 414 4i4 Int Cr Rntt A 9U 209 Jav Sumatra 86 60 Nw Afrik A 38» 88* MIJNBOUW Alg.Exp. Mij 47 474 Billitoi. 2* r 4084 408 Billiton2' rC 410 410 PETROLEUM KNP OA -26» 2284 Pannl Cert./48U 48o Peudawa7 4t 64# RUBBER Ambaloetoe- 084 53 Amsi-Java. 154 1-4 Hessa UO4 127f Java Rub94/ 9i Lampongs A 16 18 N 1 H Koü 794 79M Preanger69 694 RotL-Tap. A 6j 844 ^alatri68 70 Z -Pranger. 72 6 4 Z.-Sumatra... 110/ 994 SCHEEPVAART Furness ._..-l&3 160 H Am L. C U44 112 NedScb U.C 1604 160*- Niev Guudr 2684 260 St De Maas. U8 llö SUIKER A damt 386 888 KrianSuikt 824 824 Moorm O A l»4» «94 V Vorsten! C 116 4 106 V Vorst Wb 17.10 17.5 STAATSLEENINGEN VK. lek. 2e t 3ek 4e k. •401»/1000 4 1004. 402-/1000 4 964 4übll 10004 994» 41 1000 4 98 4t4i»-»6t Xt'-X 9Ï Grtb -0 3* 91 1890/1905 3 814 Inschr 3 814 ürootb O 3 814 '36 1 1000 3 934 '37 1000 3 84 •38 1000 s 884 84-4 «K.-H 84 N W S. 2, 694» Grtb -0 2* 894 - Nederlandtch-IndiS '35 /1U0U3* 95 37 f 1000 3 904 37A/1000 3 89 5?. Z.00' oi AlgKufmU-C 1324 133 Hilvers 38 31 87» 87 4»; Ams. Letlerg 192 l8- Leeuw. '21 4*1004 100" N-HolL'38 3 004 004- N -H 2' '38 3 87 87- NH.15-j'38 21 89» Nijm.2* '37 3* 91 90,4 964 Hotierdam: 1936-1937 1937 i-3* 1937 2'3* 92 02» 1937 4-5'. 3* 87» 87 4 1937 6-3* 87* 874 Utrecht (Gem.): 1937 3'3* 924 94 Voorb.2'"38 3 87»»' 87 Zuia-Holland: 1938 2-S 854 86 KERK an LIEFD INS1 'sHeer Loo3* 874 87 BANK en CRED 1NST BNG2e'37 3J ö&4 95 4 BvOnrZak 5 100»»' 100», NB Inst 6 4 93*» B3.4 NB inst 44 4 934 934 Vadert (6)4 90 90 HYPOTHEEKBANKEN Weiksaam tn Nederland A.UT2%vu3* 934 b34 3* .«.rnn BFflfiHIHIH BalaafsCD 3* 92»,t 92; c'r.-Gron 4 1024 102' Fr.-Gr DA 3» 95 j» 00? -uravZ'fcuS* »-4 W tiaarL A C 4 100, 099 rlollundsL4 984 99 H.v Ned M 3* 92 93' mH CreüU 4 984 9i» iVlHCzTr vu 3* 594 891 Nation (3*) 3 874 88 NHVeen.K 3n 95 u5 N-HGr UV 4 95 95 Rotterdam 4 »9 99 Rotterdam3* 904 u0' Stedel. GH 3* 92 91» Utrecht4 994 U treetits E3* 924 92) West 2% u 3* 96 Bo Westl TV 34 924 924 Zeeuwsen 31 91» Zuid. 2% u 4 99 Zuidei KI 34 914 Hoofdst (6) 4 90 NUo.Nt'rib. 87 Scheepvarband Mptien E. N Scb v h 964 96?» Amst Super! 1O74 IO64 v d Berth's Faonekeii t 250 A 166 164f Bilhrmann'8 1304* 180 Cart, en Papf 165* 165 Uikl' rs&Co 289 287,4 Electro Z. W 2034 199 Emba. Hou tb 89 804 Fokker Vlf.C 180 178 lerBPw 1414 148', :ial_ A lü6j 1324 Heineken'sA US4 191 Hero Conser 1M iDOf Holland Sch U6 127 Holland MU iö0§ 164 4 H.Draad&K 236 234 HoU Kunstz 160 I624 ex-dividena ,nt Viscose. 80* 82* X Beynes A 1324 132»» K Beynes P 136 137 K NEdelm A 704 70 K Edelm Pw 664 86 KHoogov 4C 1244 127 KN Papiert I3s 134 K N Zoutina 431 430 K Pha rrnt A «23 225 L.Brot7kl C 1114 l^?» Brot6klPi034 103»* Rrni fi2r P 1044 104 Meel! NBk C 263 2624 N tVerd.Lev 88 89', N Gisi&Sp A 365 369 NeaKabeUA 3414 *49 NedKabelfC 350 34*4 .oeosb A «61 1694 N Sc.heepsb/ 36.— 35. - NymaK sprn 10 all* Phil Gbz C 194 9024 Phil Gbz Pw 145 147 Schelde Nbz b04 ao- Scholten P 1684 172 Rijw 163 160 Stok vH (500 1404 140 btork&Co A 1'7§ 177»* Tab Pbil Pw 95* 95}, TwijnstraPw 136 139 Uniev LJst 134* 134 Ütr.Asph.Pw 1444 4341 :jn.FbP 1264 128* VK Papiert A 1864 i40* vKPapierlP i61§ 161* V TouwfabA 1284 121 Vllss.Kat.fP 07 1U64 Vollenh. A '54§ I84* We: tsp s. A 184 1824 E.N.Sch.v 3* 87 INDUSTRIEËN Berg iurg 3* b24 9 BerkPat'37 4 9b 9 Dikkers ..- 4 101 10 Emo Hth 4* s4 9 VTouwfab.4 100 10 Werkspoor 4 101 IC S14 Wilt Fljen A 167» Wit'sBlanket 41» •Vijersl&H 63 ZH BierbPw u0 ELEC. GAS TEL ens AN1EM Nbz 2864 2öOf AiMEM U 276 26 4 Indu-u Mij 137 135 N.-l. Gas... A 2304 230 N LGa. Nbr 2304 230 NI.Gas 100 C 2424 233 INDUSTRIEËN A K U./100 '884 84»-6j 44«-64t 64*-4+ 64»-6f 54»-1864f A K U /500 105 BerkelsP A bl 60» CalveOl A J1 Calve Ol C 71» Ctr Suik A 197 Fokk VIA 172 LBrUollC 11841 10M11 10 9»-4 Ned Ford A 280- Pa Gb al A 202 l954*-200l 064-0 5^-84 ö»-4 PbGbalPw 144 3..... 376/ 350 DIVERSE CULTURES lnsulinde..^- 70 Ngombezi6I4 SoembAgoen 63» DIVERSEN Alg.HOnr.ü 224 AiusLKijiiiig 43» Binned Vr v b8* Bijenkorf. A '68 GemEiR Ab/ 34.— 34.60 Hth Key A 1134 - Hth. Pont.A U4 115 Kras: jolsk 100 100 L.O.N Veem 42»»'f 41»*f Maxw.1L.1Gr *84 26% Mill lei bvu 1 60.—» 30, Pools Koffh. 44 4: Schev Exp.- '04* 7: SPOORWEGEN TRAMWEGEN Serajoedal10§ 104 CLAIM8 Kon N PetrJ 80.-+ 80 Kali Bakar f ol.-68.60f K N Pap 1. 26.- co._ LindeTevA/ 61 90 61. GELDKOERS Prolongatie. 24 NHMN' Resc - 1 N H M Prol - 4 KOERSEN VAN 2 UUR Moeara Enlm 245-7 Oprichtenrs ld. f 2200 Winnstbew. id. 1/ f 245 Perlak 54—56 ACTIEVE FONDSEN Nederland 83% 69% S6% KO1.B/500A 182 NIH ƒ601 A 122 NHM J50 129 NHM 10U0C 129 NHM Res A BANK- EN CREDIET1NSTELLINGEN 1204 714 194 104-% 1104 290» 84* 74-8 198 MIJNBOUW PETROLEUM Uordlsch A 201 Dordlach P 2194 KNedP A 22«4 24-8 A dam ƒ100 Adain/llHK. 244 Amsterd C 2404 Bandar204 Ueü-Bat A 1994 ■11-Bai C 205 Ken Lemb 170 Lan iSuia 844 Ma)an-L A 644 Majan-L. C 7s N Noorsche 108 4 üost-Java. 113 Oostk. /oc 161 'ostk ƒ500 160 Serbadjadi 120- Silau Sum 110/ Rubb 234 V LC O— C 170 384» 38 87-4 64-7 37-8 288*-7 115 106» H Am L. A 1104 108+ Jav Cb J A 1364* KNSM Nb 1624§ 58 K Pakei A all N SchvU A lbOj 67»-9+ K Ll&yd A 126 Ned A 188 70§-5/ SCHEEPVAART 74 108 108 108 1074-84 210 Hv AmstA 890} 82-90} Jsvascbe A 2264 N 1SU A 226 V Vorst A 110} 106»-8+ Dell-Bal A 196 Ueli M 1000 261 Senemb A 2C04 64* TABAK 84 83-4 3«14 -2 9 04 220} 64*-6* I06 DE PIONIERE Gretha Verlaan Is als andere jaren: vóór het gebouw t Ie Poelestraat drommen de menschen n h n. Jongelui, die de examinandi ken- bloedverwanten van de laatsten, die zwaren dag achter den rug hebben; lie op de een of andere wijze bij het rwijs betrokken zijn; zij allen wachten uitslag van dien dag. jongelui, ditmaal van het vrouwelijk Plicht hebben examen gedaan voor de een irvvijzersacte. Het is niet 'n Kweekschool- »chonen. Het is het onderzoek naar de be- daa amheid ingesteld door het Rijk. Deze 1 oiinandi hebben niet een Kweekschool ïoopen. Op de een of andere wijze heb- zij gestudeerd. Sommigen van hen heb- een „stoomcursus" gevolgd. xv e slachtoffers zijn binnen. Eén voor één ét ven zij voor de Commissie moeten ver- on jnen, teneinde de uitslag aan te hooren: aagd of., u komt nog maar eens terug.. 'e b s staan in het kleine kamertje aan i van de lange gang, hetzweetkamertje". De een meer nerveus dan de ander. Maar nerveus. Wachtend op de beslissing. Er is algemeene solidariteit, slachtoffers als allen zijn. Ze kennen elkaar niet Alleen vandaag zijn ze één geweest. Straks gaan zij uit elkaar; zien misschien elkaar nooit weer. Zoo is het leven. Twee kennen elkaar wel: Gretha Verlaan en Mien Menkveld. De eerste is de oudste. Keurig, met zorg gekleed, niet overdreven, maar toch zóó, dat ge haar aanziet: uit een gezin, dat min of meer bemiddeld is. De an der is niet zoo gekleed. Het verschil valt op. Ook het verschil in houding en uiterlijk. Mien Menkveld is bleek. Niet alleen bleek van de zenuwen, van de spanning van het oogenblik. Het is haar gelaatskleur sinds geruimen tijd. Gevolg van de nachten, waarin zij ingespan nen heeft zitten werken, in de hoop, nu, van daag, de bekroning te vinden. Gretha Ver laan heeft een knap en lief gezichtje, waarop geen sporen van harde studie zichtbaar zijn. „Ik kom d'r niet", zegt Mien Menkveld. Zij loop heen en weer, kijkt aan het raam naar een binnenplaats, waar niets te zien is. Komt dan weer terug. En herhaalt: „Het wordt een sof. Ik heb te veel verknoeid." „Je komt er wèl", antwoordt Gretha Ver laan. „Je hebt er te hard voor gewerkt, meid. Als jij niet slaagt, ga ik zeker. En eerlijk waar, ik heb moed, dat het in orde is." „Fijn, als je dat zeggen kunt. Ik weet me geen raad, als ik gezakt ben. Wat moet ik dan beginnen?" „Als je bepaald onderwijzeres worden wiltt een jaartje overdoen", merkt de ander nuch ter op. „Er zal wel niets anders opzitten. Dat moet ik ook, dan." Ach ja, het is een waarheid als een koe. Maar je wilt dat op zoo'n moment het liefst hooren. En wat beteekent dat tenslotte voor juffrouw Verlaan, die zelfs niet geheel onbe middeld is en in huis bij den zakenman Van- velden, haar oom, een bemiddeld man, ge trouwd, maar geen kinderen! Zij draait er haar hand niet voor om, als zij niet slaagt, al zou dat een tegenvaller zijn. Maar zij, Mien Menkveld, meisje uit een arbeiders gezin, waar werkloosheid een bekend woord is. Er wordt vurig gehoopt, dat zij slagen zal. Van een plaats als onderwijzeres is na tuurlijk geen sprake: de markt is overvoerd; hoeveel loopen er niet rond met een acte of staan voor een prikje vóór de klas? Maar enfin, je hebt met het laatste toch wat. En., als zij slaagt maakt zij een kansje; mijnheer Verbiezen, hoofd van een Christelijke school in Groningen, heeft het haar te verstaan ge geven, dat hij haar als volontaire hebben wil. Het bestuur wil in elk geval driehonderd gul den per jaar uitkeeren. Veel en veel te wei nig. Maar beter wat dan niks. Ze zou thuis kunnen helpen. Evenwel: wat hèb je aan tien vogels in de lucht, als je er niet één in je hand hebt. En die ééne vogel is nu juist de acte De deur gaat open. Er komt een mijnheer binnen. Hij roept een naam af. Mien Menk veld slaakt een zucht van verlichting: haar naam nog niet. Je kunt er vrijwel op aan, dat deze niet geslaagd is. Tenzij de heele groep vandaag gelukkig is. Maar dat is wel uitge sloten. Eiken dag lees je: afgewezen twee, drie, soms vier. Van de acht. Je leest er, als buitenstaander, overheen. Maar er zit vaak veel leed achter. Het duurt lang. Ze loeren door het deur gat, want die mijnheer heeft de deur open laten stan. Het meisje komt terug. Haar gezicht zegt genoegZe zwijgen. Op dezelfde wijze, vol medegevoel, laten zij nummer twee passeeren. Al twee „gezakt". Wie is nummer drie? Het duurt lang, eer de mijnheer terug keert. „Ze drinken zeker een kop thee", zegt er een, met galgenhumor. Even ontspanning. Een lachje. Maar het is niet geméénd. „Wil juffrouw Verlaan binnenkomen?" zegt de mijnheer dan eindelijk. Mien Menkveld krijgt hóóp. Het is toch wel zeker, dat zij geslaagd is! Vier jaar H. B. S. gehad. Toen een paar jaar gestudeerd voor deze acte. En och, het is wel bekend, dat Gretha Verlaan een „kop" is. Die is vast ge slaagd. Maardat beteekent dan toch, dat er geen „gezakten" meer zijn. Dat beteekent dus ook, dat Mien Menkeveld geslaagd is! Het is haast niet te gelooven. Gretha Verlaan volgt den mijnheer en ze staat vóór de tafel, waarachter in het midden de voorzitter troont, een aardige oude man al, maar met een jong hart, die méé voelt. Hij heeft vandaag al menig bemoedigend woordje de slachtoffers toegevoegd. „Mejuffrouw ferlaan, ik kan u gelukwen- schen met uw examen. Wanneer er hier gra den werden verleend, dan kon ik er bijvoe gen: cum laude geslaagd. Het is een punten- lijst, waarvoor de heele commissie diep respect heeft. Ziehier uw acte. Wilt u even teekenen? Prachtig. Hier uw lijstje. Nog maals", hij steekt de hand uit, „van harte gelukgewenscht Ik wil voor u en de anderen hopen, dat er spoedig verruiming kome, zoo dat uw wensch: vóór de klas te staan, in vervulling moge gaan!" „Ik dank u wel, mijnheer". Zij heeft een helder, beschaafd stemgeluid. Haar optreden is vrij, zonder pedanterie of brutaliteit. De heeren glimlachen. Gretha Verlaan stapt het „zweetkamertje" binnen. Alleen het doel, om Mien Menkveld gerust te stellen. Want die is nu natuurlijk geslaagd. „In orde hoor", zegt ze. Van alle kanten wordt ze gelukgewenscht. Het laat haar vrij koud. Alleen de stralende blik van de in bleeke Mien Menkveld, die nu al wéét, doet haar deugd. Dan gaat Gretha het gebouw uit. Een ge juich gaat op, als men haar ziet. Dat is niet het gelaat van iemand, die zoojuist een harde boodschap heeft meegekregen. Haastig kijkt zij rond. Een dame komt op haar toe. En onmiddellijk daarop komt uit de richting Groote Markt een auto aansuizen: Vanvelden, die juist op tijd aanwezig is, om zijn nichtje geluk te wenschen. Tante Van- velden doet het ook. Hartelijk. Meelevend. Al kan het haar en ook haar man in zekeren zin niet schelen, of Gretha de acte hééft, ja of neen. Het kind wilde. Welnu, waarom dan niet? „Stap in, Greet." „Och, oom wacht u nog even. Er is één meisje, Mien Menkveld, die ik straks even wil feliciteeren. Zij zal ook wel geslaagd zijn." Zoo is het ook. Als nummer vier komt Mien Menkveld naar buiten, stralend. Een broer, in werkmanskleeding, wenscht haar ge luk. Anders is er niemand. Moeder kon niet weg uit haar groot gezin, wéét zij. En vader moet op dat uur stempelen. Door de volte dringt Gretha Verlaan naar voren. „Van harte, hoor. Zie je wel, ik wist het wel. Als jij niet slaagde, wie dan?" Ze loopen naast elkaar. Tot de auto. „Nog een gelukkige, Greet?" vraagt oom Vanvelden. „Ja, oom. Mien Menkveld. Die zoo bang was, niet te zullen slagen. En zij was de kraan van het gezelschap." Oom en tante wenschen geluk. Mien staat er wat wezenloos bij. Het groote geluk speelt haar parten. En ook haar bedeesdheid, als mijnheer en mevrouw Vanvelden, die zij van naam en van gezicht wel kent, maar meer ook niet, zoo joviaal haar de hand schudden. De auto suist dan weg, de Poelestraat uit, het Schuitendiep langs, naar het Zuiderdiep, verder de Heerstraat in, het Heereplein over, naar een van de Singels, naar het groote huis, dat Vanvelden bewoont. „Wat ziet dat kind er uit", merkt tante onder het rijden op. „Is die zóó onder den indruk?" „Ze heeft halve nachten gewerkt", *.egt. Gretha. „Ze vertelde mij, dat het soms v;er uur werd, eer zij naar bed ging, om nog een paar uur te slapen. Dat blijft je niet in je kleeren zitten." „Neen. Maar 't is onverantwoordelijk." „Och, ze wilde. Misschien moet zij wel thuis wat bijdragen. Ik weet het niet, maar ze lijkt uit een vrij arm gezin te komen. „Te hopen voor het kind, dat zij dan er gens een gaatje vindt", zegt tante. „Het zal niet meevallen. Gelukkig, dat jij niet naar een betrekking hoeft uit te zien." „O maar, tante, ik ga onmiddellijk aan het werk. Ik behoef geen cent te verdienen. Vanavond moet oom mijnheer Verbiezen nog opbellen. Die kan wel een volontaire gebruiken. Ik heb niet gewerkt om te gaan luieren. Nu heb ik mijn doel bereikt. Maai dan ook vóór de klas. Ik verlang er hard naar, heusch." (Word'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1941 | | pagina 3