DE STRIJD IN SYRIË
VLAMOVENDAKPANNEN
INSOAG 10 JUNI 1941
iDAG
■niand
De oorlog in Syrië
Zondagmorgen in alle vroegte zijn uit
•alestina en Transjordanië de Britsche en
.vrije Fransche" troepen in Zuid-Syrië en
den Libanon binnengedrongen, waardoor de
oorlog ook hier, in den Levant, het harde,
nuchtere feit geworden is. Syrië was, al in
de dagen, dat van Britsch-Franschen kant de
laatste voorbeschikkingen van politieken en
tactischen aard met het oog op een strijd met
Duitschland werden getroffen, er toe voorbe
stemd, deel van het krijgstooneel uit te
maken. De geallieerde strategen hadden zich
immers een Levant-front voorgesteld, waar
van het Turksche grondgebied de Noordelijk
ste top zou uitmaken, Egypte in het Zuiden
de vaste basis, terwijl de Syrisch-Palestijn-
sche territoria daartusschen het verbindings
stuk zouden vormen. Om deze machtskrisstal-
latie te verwerkelijken, moesten allereerst de
Turken ertoe worden gebracht, den geallieer
den kant te kiezen. Tot een verbond met
Groot-Brittannië waren dezen aanstonds be-
rei; trager waren zij, toen het erom ging met
de Franschen te pacteeren; immers dit geluk
te eerst, toen men aan Ankara het oude ge
bied van het Sanajak Alexandrette had af
gestaan, waarnaar de Turksche politici altijd
gestreefd hadden. Zoo werd reeds vrij spoedig
een sterk Britsch-Fransch Levant-leger bij
eengetrokken, onder gezamenlijke leiding van
Wavell en Weygand. Als doelwit voor de
oorlogshandelingen van deze strijdmacht
werden o.a. genoemd het beheerschen van de
olieverden van Bakoe, en het toezien dp de
houding van den Balkan,
Men weet hoe geheel anders dit alle ge-
loopen is. Frankrijk werd in het vorige jaar
door zoo zware nederlagen getroffen, dat het
niet langer als actief bondgenoot van Enge
land kon optreden. Verdere Duitsche over
winningen brachten den geheelen Balkan in
Duitsch-Italiaansche handen, en tenslotte
sloot de verovering van Kreta, met behulp
van Duitsche valschermjagers, een voor
Groot-Britannië zeer noodiottigen ontwikke
lingsgang voorloopig af. Ook in l^t Nabije
Oosten, de land-brug naar Indië, en tevens
zijn groote olie-reservoir, was het Empire
derhalve zwaar getroffen.
Het moest erop bedacht zijn, nu zijn stel
lingen in deze streken, achtereenvolgens door
het in-actief blijven der Turken, het wegval
len van den Franschen bijstand in de Levant,
en de ontmanteling van zijn positie op de
Grieksche eilanden was verzwakt, zich
nieuwe zekerheden te verschaffen. Zulks te
meer, daar het ook reeds in Irak tot verwik
kelingen was gekomen, die Londen, in ver
band met het behoud van de oliewinning in
Mosoel, met zorg moesten vervullen. De be
faamde strategische driehoek der Britsche
Middellandsche Zee-vloot, CyprusHaifa
Alexandrië, was immers niet langer vol
komen onaangetast.
De Britsche politiek heeft zich, ter beveili
ging van de positie in deze streken, bedient
van de politiek en militair zwakke situatie,
die de ineenstorting van het Fransche moe
derland n Syrië heeft geschapen. Wij weten
het uit onze eigen historie, reeds sedert de
dagen van onzen Coen, dat er meestal een
klove is tusschen het koloniale denken en
de gedachtengangen „thuis", in de metropool.
Weinig verwondering kan het uit dien hoofde
baren, dat in Fransche koloniale kringen velen
moeite hadden, de evolutie van Frankrijk,
zooals die in de namen Vichy en Montoire
gekarakteriseerd is, te billijken en te aan
vaarden. De beweging van generaal De
Gaulle, die uit zulk een middelpuntvliedende
kracht is ontsproten, heeft aan dit verschil
van denkwijze haar ontstaan te danken, het
welk uit Fransch patriottisch oogpunt bezien
tot zulk een tragische gespletenheid heeft
geleid.
Thans hebben de Gaulle en zijn medestan
der, generaal Catroux, die eertijds een be
langrijke positie in Syrië bekleedde, in samen
werking met Britsche imperiale strijdkrach
ten uit Transjordanië en Palestina, den be
langrijken stap ondernomen, die reeds door
uitlatingen van de „Times" waren gesugge
reerd.
Hoe in de Levantstaten de dingen zich zul
len ontwikkelen, zal dienen te worden afge
wacht. Het politiek-tactische voorspel, nL de
kwestie, of al dan niet Duitsche strijdkrach
ten in Syrië waren ondergebracht, men
weet dat zoowel Pétain als de hooge commis
saris Dentz zulks met den meesten nadruk
hebben ontkend, wijkt hiermede practisch
naar den achtergrond. De wapenen zullen m
ook hier den naasten ontwikkelingsgang heb
ben te bepalen. Eén ding kan meh echter
reeds nu met zekerheid vaststellen, nl. dat
de positie van Frankrijk, ten opzichte zoowel
van Londen als van New York, zeer precair
is geworden. Van den uitslag van deze nieuw
worsteling in den Levant kan mede afhangen,
of de zuigkracht der dissidente Fransche be
weging zich ook elders in het Fransche kolo
niale gebied al dan niet krachtiger zal doen
gevoelen-
De inval door. vijf afxonderlijke colonnes ondernomen
FRANSCH COMMUNIQUÉ OVER
HET BELOOP VAN DEN STRIJD
Hei Fransche ministerie van oorlog heeft
gisteravond het volgende communiqué over
de militaire operaties in Syrië gepubliceerd.
„De Britsche en Gaullistische troepen, die
gisteren over de Syrische grens lijn gerukt,
hebben hun aanval in den middag van den
8en en in den ochtend van den 9en Juni ver
sterkt, In de streek tusschen den Djebel
Droese en de uitloopers van het Hermon-
gebergte sijn de aanvallen ondernomen door
aanxienlijke strijdkrachten van alle wapens,
waaronder een groot aantal pantserwagens.
Onse dekkingsafdeelingen hebben, met steun
van artillerie en luchtmacht, eiken meter
gronds verdedigd en den tegenstander ernstige
verliesen toegebracht Een aanzienlijk getal
pantserwagens is vernield.
Langs de kust van den Zuidelijken Liba
non zijn afdeelingen cavalerie en gepantzerde
strijdkrachten over de rivier de Litoni terug
geslagen. Een verbitterde strijd duurt voort
langs de hoofdlinie Litoni - Merds j-Ajoem-
Koeneltra-Sjeik Meskin. Enkele Britsche
vliegtuigen hebben de vliegvelden van Alep
po, Rajak en Damascus en de bases van
Merdsj Ajoem gebombardeerd. Onze jagers
hebben drie Hurricanes neergeschoten. Onze
eskaders bommenwerpers zijn in volle actie
gekomen tegen vijandelijke strijdkrachten, die
in gevecht zijn met onze plaatselijke afdee
lingen.
Tijdens een gevecht tusschen onze vloot-
strijdkrachten en een sterke vijandelijke vloot
macht bij de Llbaneesche kust is een Britsche
torpedobootpager ernstig beschadigd. Getrouw
hun militairen plicht bieden onze strijd
krachten overal een hardnekkig veriet tegen
de numeriek sterkere en krachtig gewapende
vijandelijke strijdkrachten."
De onderscheidene aanvals
richtingen
De militaire correspondent van de Exchange
Telegraph bij de Britsche troepen in Pale
stina meldt, dat de inval in Syrië door vijf
afzonderlijke colonnes is ondernomen. De
eerste colonne, die wordt gesteund door
sterke gemotoriseerde afdeelingen. dringt
naar Beiroet op, de tweede valt uit Palestina
aan ln de richting van Damascus. Verder naar
het Zuiden rukt een kleine afdeeling uit
Transjordanië door de woestijn op. Een
andere colonne nadert van een basis in Irak
langs de EufraaL
In bevoegde kringen te Londen verluidt
volgens Heuler, dat de Engelsche strijdkrach
ten in Syrië binnengerukt zijn te Derra aan
de overzijde van de Syrisch-Transjordaansche
grens. Zij zijn ook binnengedrongen te
Mariyoen, ongeveer 60 km, ten Zuid-Oosten
van Damascus en te Soer.
United Press meldt uif Vlchy:
Men bericht hier, dat in de 2000 meter
hooge Dzjebel Droese, ten Zuid-Oosten van
Soeida, buitengewoon hevige gevechten tus
schen Fransche Syrie-troepen en de Gaulle-
strijdkrachten plaats vinden. Het looneel der
gevechtshandelingen bevindt zicht ongeveer
40 km. ten Noorden van de Sirysch-Palestijn-
sche grens.
De Fransche vloot niet naar Syrië
Naar het D.N.B. uit Vichy meldt, spreekt
men in bevoegde Fransche kiringen het
Amerikaansche bericht, volgens hetwelk
de Fransche vloot naar Syrië zou zijn
uitgeloopen, tegen. Eveneens tegengespro
ken wordt het in het buitenland versprei
de bericht," als zouden 4000 Fransche
soldaten in Dzjebel Droes naar de Engel-
schen zijn overgeloopen.
Romeinsehe gezichtspunten
In toonaangevende kringen te Rome wordt
medegedeeld, dat Italië den aanval van En
gelsche troepen in het Fransche mandaatge
bied Syrië met terughoudendheid, doch ook
met groote belangstelling Volgt Het betreft
hier, zoo wordt verklaard, allereers militaire
gebeurtenissen, waarvan het verdere verloop
moet worden afgewacht.
Het officieele Italiaansche standpunt heeft
de strekking, dat het thans de taak is van de
Fransche troepen in Syrië om den Engelschen
aanval af te slaan. De verdere ontwikkeling
van den toestand in Syrië moet echter afge
wacht worden.
IN ALLE MODELLEN EN KLEUREN
SPECIAAL IN MOOI GENUANCEERD ONVERGLAASD
OOSTHOEK ZOON N.V. alphen a/d. run
Beiroet uit de lucht aangevallen
Volgens het Fransch agentschap Ofl heeft
het Fransche opperbevel in Syrië het volgen
de bekend gemaakt:
Beiroet is door de Engelschen Zondag om
15 uur 30 met bommen aangevallen, de eerste
maal zonder resultaat. Bij den tweeden aan
val werden twee kleine reservoirs van de
National petroleum getroffen, waardoor een
onbelangrijke brand is ontstaan.
Naar het D.N.B. uit Vichy meldt ver
klaarde men gisteravond in militaire krin
gen, dat de hoofdaanval der Britsche troepen
in Syrië uitgaat van Doeraa, aan het begin
van een natuurlijken toegangsweg naar
Damascus. De vijand Is eohter overal op
hardnekkigen tegenstand der Fransche
troepen gestooten. De vijandelijke lucht
aanvallen waren vooral gericht op de lucht-
bases Rayak (Beiroet), Mezoe (Damascus) en
Nerab (Aleppo). De Engelsche vliegtuigen
hebben ook vlugschriften laten vallen. Op
haar beurt heeft de Fransche luchtmacht de
vijandelijke marschcolonnes aangevallen
Fransche jachtvliegtuigen hebben Zondag
in een luchtgevecht drie Engelsche vliegtui
gen, waaronder twee Hurricanes, neerge
schoten.
Een troepentransporttrein met Britsch-
Indische soldaten, die van Basra naar Bagdad
onderweg was, is in de woestijn door Irakee
zen tot ontsporing gebracht. Een groot aan'al
Britsch-Indiërs is omgekomen.
Indrukken te Vichy
„De Franschen slechter gewapend
dan de aanvallers"
Omtrent het verloop der krijgsverrichtingen
in Syrië en den Libanon is, volgens S.P.T., in
aansluiting op vorige berichten te Viohy nog
bekend geworden, dat de Britsche strijdkrach
ten, die in de richting Merj Ayoem oprukken,
uit sterke, voornamelijk gemotoriseerde een
heden bestaan, die over tanks en artillerie
beschikken. Het eerste contact met vooruitge
schoven posten van de troepen van generaal
Dentz heeft In het dal van de Jordaan in de
buurt van de Syrische grens plaats gehad.
Het terrein is hier sterk geaccidenteerd, in
Oostelijke richting overgaand in woestijnge
bied. Onze troepen, zoo wordt te Vichy ver
klaard, vervullen dapper hun plicht, hoewel
zij slechter bewapend zijn dan de aanvallers.
Damascus en Aleppo de
eerste doelen
Het gebied, waarin na den opmarsch der
Britsche strijdkrachten in Syrië en den Liba
non de eerste operaties plaats vinden wordt,
volgens D.N.B., door den loop van de Jordaan
aangegeven.
Catroux richt oproepen tot de
Syrische bevolking
Het A.N.P. meldt uit Beiroet:
Na het bekend worden van den Britschen
aanval op Syrië kwamen de menschen in de
Syrische en Libaneesche steden bijeen en ge
tuigden van hun sympathie voor de Fransche
autoriteiten. Talrijke Arabische persoonlijk
heden richtten telegrammen aan den hoogen
commissaris generaal Dentz, waarin zij de
verzekering geven van hun trouw op dit
oogenblik.
De Syrische en Llbaneesche regeering
hebben het Fransche hooge commissariaat
opgeroepen maatregelen te nemen ter verde
diging van de Levant Tevens gaven zij de
verzekering, dat de inheemse he bevolking
onverdeeld steun zal verleenen. Te Djebel
Droese heeft de leider der Droesen, sultan
Pasja Trasji, een proclamatie uitgevaardigd,
waarin de steun der Droesen zonder beper
king wordt toegezegd tegen den Britschen
aanval.
De zenders van Jeruzalem en Kairo hebben
Zondag bijna ononderbroken oproepen uitge
zonden van den gedeserteerden Franschen ge
neraal Catroux en van de Britsche regeering
aan de Syrische bevolking, waarin getracht
wordt den Britschen aanval op Syrië te ver
ontschuldigen en te verklaren. Britsche vlieg
tuigen werpen vlugschriften met den tekst
van deze oproepen uit boven alle Syrische en
Libaneesche steden. In talrijke steden, bij
voorbeeld in Beiroet, Damascus, Hams, Hama
en Aleppo heeft de menigte deze vlugschrif
ten verzameld en in brand gestoken. In aan
sluiting hierop werden straatbetoogingen te
gen Groot-Britannië gehouden.
Darlon zal heden een radio
toespraak houden
Naar het D.N.B. uit Vichy meldt zal de
plaatsvervangende minister-president,
Darlan, hedenavond een radiotoespraak
houden. In politieke kringen neemt men
aan, dat hij een verklaring zal afleggen
over den toestand, ontstaan door den
Britschen aanval op Syrië.
De aanval op Alexandrië
Ooggetuigen verhalen, dat de laatste lucht
aanval op Alexandrië nog aanzienlijk heviger
was dan die van Donderdag. In de haven
wijk zijn talrijke pakhuizen in vlammen op
gegaan. Grieksche en Britsche schepen wer
den getroffen, een deel werd tot zinken ge
bracht. De wijk om de haven is een puinhoop.
Bij duizenden verlaten de bewoners de stad
op ezelskarren of te voet. Het station wordt
eveneens door duizenden belegerd.
Naar S.P.T. uit Kairo meldt heeft het Egyp
tische kabinet Zondag een zitting gehouden
waarby is besloten 300,000 pond ter beschik
king van de stad Alexandrië te stellen, die,
zooals bekend, het mikpunt is van herhaalde
Duitsche luchtaanvallen. De Egyptische mi
nisters van gezondheid en arbeid zijn Zaterdag
naar Alexandrië vertrokken om het oprui-
mlngswerk in oogenschouw te nemen, terwijl
de premier Zondag per vliegtuig de geteister
de stad heeft bezocht.
De oorlog ter zee
Het Portugeesche schip Ganda, dat Zondag
is teruggekeerd van een reis naar Afrika,
heeft dertig mijl van Freetown 21 schipbreu
kelingen gered, afkomstig van de Fransche
tankboot Grenadier, die onder Britsche vlag
onder escorte van een Britsch oorlogs
schip en door een duikboot tot zinken was
gebracht. Naderhand werd, aldus D.N.B., de
Portugees door een Engelsch oorlogsschip aan
gehouden, dat de schipbreukelingen aan boord
im en naar Freetown bracht.
Duitsche duikbooten hebDen gisteren gerap
porteerd, naar van bevoegde zijde wordt
medegedeeld, dat zij een aantal Britsche en
ln Britschen dienst varende koopvaardijsche
pen met een gezamenlijken inhoud van 31,500
brt. in den Atlantischen Oceaan tot zinken
hebben gebracht.
500 K.M. ten Westen van de Fa roereilanden
heeft een Duitsche langeafstandsbommenwer-
per, volgens een zoo juist ontvangen radio
bericht, een Britsch koopvaardijschip van
3000 brt. zoo zwaar getroffen, dat het begon
te zinken en de bemanning in de booten moest
gaan. In hetzelfde zeegebied werd een twee
de koopvaarder van 5000 brt in brand gewor
pen. Beide schepen moeten als verloren wor
den beschouwd.
De New York Herald Tribune meldt uit
Woodshale in Massachusetts, dat daar het
kustschip General Green is aangekomen met
geredden aan boord van het Britsche s.s. Mar
coni. Bij een Duitschen aanval op een Britsch
konvooi zijn acht van de negen schepen verlo
ren gegaan. De Engelsche schepen waren
blijkbaar op weg naar New Foundland en
Halifax, toen zij even na middernacht door
Duitsche duikbooten werden aangevallen.
De Engelsche vlootverliezen
De Engelsche lucht-afweerkruiser Calcutta,
die, naar de Britsche admiraliteit heeft mede
gedeeld, bij den terugtocht van Kreta verlo
ren is gegaan, mat 4200 ton. De luchl-
afweerbatterijen bestonden uit acht stukken
van 10.2 cm, vier van 4 cm en vier machine
geweren. Er waren 400 man aan boord. De
jager Hereward had een waterverplaatsing
van 1340 ton en een bemanning van 140
koppen evenals de jager Imperial, die 1370
ton mat. In een mededeeling van de Britsche
admiraliteit wordt voor het overige beweerd,
aldus DJNT.B., dat de Imperial door de eigen
bemanning tot zinken moest worden gebracht,
nadat hij bij luchtaanvallen zwaar was be
schadigd.
De oorlog in de lucht
Ten Noorden van Ameland is gistermiddag,
naar het DNB verneemt, een Britsch ge
vechtsvliegtuig van het type Bristol-Blen
heim door Duitsche jagers aangevallen en
neergeschoten.
Duitsche patrouillevaartuigen, die op
7 Juni in de Noordzee door Britsche bom
menwerpers werden aangevallen, konden
door handig manoeuvreeren den vijandelijke
aanval doen mislukken. Twee Britsche bom
menwerpers van het type Bristol Blenheim
werden neergeschoten en stortten brandend
in zee.
Duitsche jagers hebben op 7 Juni, naar
het DNB verneemt, verscheidene Britsche
bommenwerpers, die getracht hadden de
Noorsche kust te naderen, achtervolgd. Door
den Duitschen afweer in Noorwegen en aan
de Fransche kust werden op dien dag vier
Britsche bommenwerpers neergeschoten.
Bij luchtgevechten boven het Kanaal heb
ben Duitsche jagers gistermiddag twee Brit
sche jachttoestellen van het type Spitfire
neergeschoten. Een derde machine, die ern
stig werd getroffen, trachtte de Britsche
kust te bereiken, een breed rookspoor achter
zich latend.
DUFF COOPER WEERT ZICH TEGEN
AANVALLEN.
Volgens de Daily Herald heeft Duff Cooper,
de Britsche minister van voorlichting, ge
dreigd zijn ontslag te nemen, indien hij niet
meer vrijheid van handelen krijgt. Duff
Cooper, die steeds heftiger wordt aangeval
len, tracht volgens het blad zich te ver
dedigen door de andere ministers, vooral die
der militaire departementen, te beschuldigen
hem niet de noodige berichten te geven. Een
zijner medewerkers verklaarde tegenover de
Daily Herald, dat men in het ministerie van
oorlog „op de berichten zit als een kip op
haar eieren." Het blad acht de opmerkingen
van Duff Cooper juist, doch is van meening,
dat zijn aftreden de beste oplossing zou zijn,
Het acht Duff Cooper niet den juisten man
voor dézen post en betoogt, zoo ontleenen we
aan een ANP berioht, dat de Britsche agitatie
overal heeft gefaald.
De uitvoer van Engeland
Sedert begin Mei werd ln Engeland alleen
de export bevorderd door beschikbaarstelling
van grond- en hulpstoffen e.d., indien de uit
voer deviezen opleverde en deviezen aan het
Imperium ten goede deed komen.
Thans zijn de voorwaarden verscherpt; In
dien de uitvoer voor sterling-landen is be
stemd, mag hij alleen geschieden, indien men
daar de goederen werkelijk dringend noodig
heeft. Verder moet de waarde van de uit
gevoerde goederen in vergelijking tot de
daarvoor ingevoerde grondstoffen zeer hoog
zijn en de productie van de uitgevoerde
goederen mag de oorlogsproductie niet
benadeelen.
Ofschoon Engeland geen uitvoerstatistieken
meer publiceert, kan men toch uit mede-
deelingen van de Financial Times en den voor-,
zifter van den Board of Trade afleiden, dat
de Engelsche uitvoer naar de Ver. Staten de
laatste maanden is gestegen. Dit moet ver
band houden met de behoefte aan dollars en
met het feit, dat de schepen, die Amerikaan
sche goederen naar Engeland vervoeren, goed
terugvracht kunnen gebruiken. Op andere
routes is het gebrek aan scheepsruimte zeer
voelbaar.
De Ver. Staten, Engeland
en Vichy
Churchill schrijft aan Roosevelt
S.P.T. meldt uit Washington:
De toespitsing der betrekkingen tusschen
Washington en Vichy, alsmede de toestand
in Syrië, hebben op den voorgrond der be-
sipreking tusschen onderstaats-secretaris voor
buitenlandsche zaken Sumner Welles en Lord
Halifax, den Britschen ambassadeur in de
Vereenigde Staten, gestaan. Over den inhoud
der besprekingen is geen officieel commu
niqué verstrekt.
John G. Winant, de Amerikaansche am
bassadeur te Londen, heelt, aldus het Zwits.
Tel. Ag. uit Washington, in het ministerie van
buitenlandsche zaken een langdurig onder
houd met Sumner Welles gehad. Na afloop
verklaarde hij aan de pers, dat hij president
Roosevelt een persoonlijken brief van den
Britschen premier Winston Churchill heeft
overhandigd.
Te Londen hoopt men uit het conflict met
Frankrijk, dat door den Britschen opmarsch
in Syrië Is ontstaan, een gemeenschappelijke
Engelsch-Amerikaansche actie mogelijk te
maken.
Irak verbreekt diplomatieke
betrekkingen met Italië
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
Uit Bagdad wordt gemeld, dat de Irakee-
sche regeering de diplomatieke betrekkingen
met Italië heeft verbroken. Alle Italianen
moeten binnen 24 uur het Irakeesche gebied
verlaten.
Ten aanzien van het bericht, dat de regee
ring van Irak de diplomatieke betrekkingen
met Italië heeft verbroken, verklaart men in
poltieke kringen te Rome, dat de nieuwe re
geering van Irak niet vrij is in haar besluiten
en handelingen, maar beschouwd moet wor
den als een werktuig van de Londensche oo-
litiek. Het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen met Italië is ongetwijfeld ge
schied onder den druk van de Engelsche
regeering.
Een officieele bevestiging van het bericht,
dat de Irakeesche regeering alle Italiaansche
onderdanen uitgenoodigd heeft, binnen 24
uur het land te verlaten, is in Rome nog niet
ontvangen. Men aoht een dergelijke maat
regel echter niet onwaarschijnlijk.
De toestand in Irak
Uit Berlijn meldt S.P.T.:
„Het einde van de gevechten in Irak be-
teekent nog niet het einde van den vrijheids
strijd der Arabieren", zei een officiëele woord
voerder gistermiddag in de Wilhelmstrasse.
De Irakeesche nationalisten, die het eerst de
wapen6 hebben opgevat zullen deze niet neer
leggen, hoe moeilijk de omstandigheden ook
mogen zijn. Daarom kan, volgens bevoegde
kringen, niet gezegd worden, dat de toestand
in Irak aan actualiteit heeft ingeboet „Het
noodlot neemt zijn loop", aldus zeide de be
doelde woordvoerder.
Het bericht van den Britsche opmarsch in
Syrië heeft in Bagdad nieuwe arati-Britsche
betoogingen doen ontstaan. Ondanks de
scherpe bewaking door Indische patrouilles
schoolde de menigte samen en trachtte op te
dringen naar de Britsche ambassade, teneinde
daar te demonstree ren. Indische troepencor
dons zetten het ambassadegebouw af.
Nieuwe Britsche bevelhebber in
Egypte
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Luitenant-generaal Sir James Maxwell-
Cornwall heeft volgens Reuter het bevel over
de Britsche troepen in Egypte op zich geno
men. Deze behooren tot de strijdkrachten in
het midden-Oosten, die onder bevel van gene
raal Wavell staan.
ELECTRISCHE ORNAMENTEN
N.V. CO'JZY, 1, Middelland,!raat 72.
Zomer-verkoud, )en
eigo Tnijr
jagen de kou er uit D en XO'
n Sch
and
Boodschap van Pétain Amsi
Naar het D.N.B. uit VicA*^**
naai Gerlier, die Zondag n
trokken, naar men van i ^gen
verneemt, belast met het w-
een boodschap van maars den
generaal Franco. Gerlier h< fjatura
trek eenige dagen in Vichy var
door maarschalk Pétain en de reec
werd ontvangen voor het ii «terL
van een speciale missie.
een tusschenverblijf in Ba het
in Madrid aankomen, waa^ g^j
dag zijn ontvangst bij de Artis
staat, generaal Franco, zal i00-jai
en h«
wgetij
De North American gd
thaw
door het leger over
in di
Het D.N.B. seint uit W; oude,
Zooals reeds gemeld, 1 rijzigd
staatssecretaris van oorlc tand^
van Roosevelt den comma
de nabijheid van Inglewoi U^^er|
pen bevel gegeven, de 1 (s
Aviation Co. te bezetten. aanhoi
onmiddellijk ten uitvoer heeft
(en en
In politieke kringen te Wa( beanl
er den nadruk op, dat voo BUWW
geschiedenis der Vereenigde zitten,
culiere onderneming, waar het
door de regeering wordt c
President Roosevelt heefl1
dat de North American Avié
leger moet worden overgeif
stakingen niet konden wordet
Met de bajonet op het gej
van mitrailleurs zijn 3000 r
American Aviation Co.
stakingspost werd door e
bajonet gewond. Bij een t
kingsposten en politie zijn l
briek gewond.
De betrekkingen tu#e pia
en Noord-Ambg op
de ini
Het D.N.B. meldt uit Newlorgei
„De best ingelichten infcan t
andere Zuid-Amerikaansche i ide
len een des te gfootere cria net
kingen tusschen Noord- ej'' f?el
naar mate de Vereenigde 9 Pr®
neutraliteit bewaren" zot^
respondent van de New York
Aires in een speciaal bericht, fijksc
zoo meldt hij, wijst men iifaard
de bewering betreffende de landei
van de verdediging der Af*£sm
van het westelijk halfrond rf>rnko
nen rondweg, dat van den kl^r
land een gTooter gevaar ri'wo
Amerikaansche zijde. Velen jj«
bekleeden hooge militaire frellw
lijke posities met grooten iri^en
kringen vreest men de V#**e
meer dan Duitschland- Men vk?uv
Amerika onder den dekjdi* 1
defensie zijn macht te ver na^
uitbreiden.
Swv'
Ervaringen van ee^n<k
passagiers
ivor*
Elk oogenblik lezen we mtfoooi
tusschen de Vereenigde Statudtgi
bij aankomst of vertrek van Alles
sonen uit of naar Amerika. Mere
de andere passagiers wijkei
wegens kostbare stukken, ditnu
worden, voor particulieren fcdsg
een plaats te vinden. ,van
Een medewerker van Dat he
dat het aantal zetels tot be Fr
met vredestijd vergeleken, and
Het eigen gewicht moest mu bo
het vrachtvolumen te kunneiar
gram moet er tegen goud wol tot
Voor een enkel Zondagsblaosje
York Times, langs dezen ujedei
moet 30 tot 40 dollar wordetwa;
wordt bijna uitsluitend Engér e
Ook reizen vele koeriers rtiou7
zorgen, dat hun valiezen zooheei
wegen. De meeste passagiers 1)
enkelen nacht in Portugal, a
De Lufthansa zorgt
voor Europa in de luchthdf
Ruivo. Ook die naar Engelan"
andere toestellen overgeladen^
bestaat uit koerierszakken
ment van buitenlandsohe zal
ton. Een Engelsch man moe^o
vinden, dat niet alles goud i
De ongelukkige had weken i
alvorens van Londen naar Lis:
vliegen. Eindelijk met slecht^1
aangekomen, zag hij de diplo:,,
uitladen. Wie schetst zijn
men vroeger zei, toen zoo'nf1
er een livrei voor een
ambassade te Madrid te voor
/1J2
„Ik geloof, dat je oud begint te worden",
merkte Aaltje op. „Denk je, dat ik geld weg
gooi? Je ziet er natuurlijk geen cent van terug
Dat leenen ken ik. Lucie zou goed betaald
zijn, zeg. We zullen ons gezond verstand ge
bruiken".
Laan ging niet verder op het denkbeeld in.
Hij had die tegenspraak trouwens verwacht.
Kees ging naar Wageningen en zette zich
vol ijver aan de studie. In het volle ver
trouwen, dat er later weer een weg gevonden
zou worden.
En dat vertrouwen werd niet beschaamd.
Zelfs eej-der nog, dan iemandl ook kon ver
moeden.
Want enkele maanden later, Aaltje was
genezen, zoodat Lucie weer thuis was, na
haar loon in ontvangst te hebben genomen
zij had, gebelgd, hooghartig willen weigeren
maar Maria zelde, dad dit haar toekwam, ze
behoefde niet voor niets te werken kwam
opeens een heer *an de deur van Maria's ne-
cfcrige woning. Zij kende hem eerst niet, maar
toen zij zijn «tem hoorde, riep zij, verheugd:
-Tijs!" -
„Ik ben het, juffrouw Jansveld. Mag ik
boven komen?"
„Wel natuurlijk", zeide zij. „Neem mij niet
kwalijk, mijnheer. Ik was zoo verrast, dat
ik.
„Tijs zeide, bedoelt u? Wel, dat deed me
juist zoo goed. Blijf me zoo noemen. Ik had
al lang willen komen, maar ik ben maanden
ziek geweest. Neen, dat niet hij wees
op zijn voorhoofd ik ben Goddank volko
men in orde, 't was iets anders. Maar nu ben
ik beter en aan het werk op het kantoor van
mijn zwager in Amsterdam. En nu m o e s t ik
naar hier komen, om jullie allen eens te zien
en te vernemen, hoe jullie het maken".
„We mal: en het met 's Heeren hulp uit
stekend", zei Maria.
En zij begonnen een geanimeerd gesprek,
waaraan Lucie ook deelnam. Zij werd er door
Tijs in betrokken, nadat zij haar natuurlijke
verlegenheid overwonnen had: er zat daar
een beschaafd heer; de oude, gekke Tijs was
in hem niet meer te herkennen.
Hij kwam alle bijzonderheden te weten en
stond er op, te blijven, tot MagncMa, die altijd
zijn lieveling was geweest, uit school kwam.
Dat duurde nog even. En dus was er alle
gelegenheid om allerlei herinneringen op te
halen. Want het vreemde was, dat Tijs zich
nog van alles herinnerde, hoewel hij tooh in
Woudesch zijn volle verstand niet gehad had.
Dus kwam het gesprek ook op de jongens.
,,'t Zijn aardige jongens. Jullie weten wel,
wat je gedaan hebben", zeide hij tot Lucie.
„Ze daan zich wel door het leven. Daar weten
jullie ook van mee te praten. Dus gaat het
dubbelop. Is die Kees zoo'n studiekop? Hoe
is zijn adres?"
Hij noteerde het. Ze begrepen niet, waarom.
Maar den Zaterdagavond daarop werd het
wel begrepen. Want Kees kwam met de over
weldigende mededeeling, dat hij voor het
tweede jaar ook klaar was. Hij had een brief
ontvangen uit Amsterdam van een zekeren
mijnheer M. Vermeijs, die hem schreef, dat
hij voor het tweede jaar zorgen zou. Meester
Straatsma had er zeker werk van gemaakt
Want hij kende dien mijnheer Vermeijs niet.
„Ken je den naam Vermeijs niet? riep
Maria uit. „M. Vermeijs, dat is natuurlijk
Mathijs Vermeijs! Dat is Tijs, onze Tijs!"
„Heette die Vermeijs van zijn achternaam"
vroegen Tonnis en Kees én de meisjes. „We
hebben hem nooit anders gekend als: Tijs!"
„Wij ook niet. Maar nu herinner ik mij
dat ik den directeur van „Zonneoord" dien
naam eens heb hooren noemen. Natuurlijk
is hij het! In Amsterdam, natuurlijk. Die Tijs,
die Tijs. Heb je zijn adres, Kees?"
„Ik moet hem schrijven, 't Is te veel, te
veel".
„Dat staat in den brief, moeder".
„U wilt toch niet weigeren?" vroeg Margot
verschrikt.
„Weineen, kind, dat zou niet aardig zijn. Ik
wil hem juist hartelijk bedanken. Maar 'tis
te veel. Waar heb ik dat nu aan verdiend?"
Kees en Tonnis zeiden niets. Ze waren bei
den er diep van overtuigd, dat moeder nog
veel méér verdiend had. Tijs had dat begre
pen. En zij begrepen het ook. Maria dacht
veel te gering van zichzelf. Ze was een vrouw
uit duizend. En vader Erik was net zoo ge
weest
Tonnis had in het verdere van den avond
smakelijke verhalen over de kweekerij en
vooral over de vrouw van den baas, die zoo
veel voo zichzelf noodig had, terwijl er niet
voldoende werd verdiend.
„Verloop praat er over, om weg te gaan en
ergens een kweekerij te koopen, die meer
loonend is.
.,Ja, als zij „de groote Hannes" wil uithan
gen, moet zij aiet in Woudesch zijn", zeide
Maria.
,,'k Hoop, dat ik een geschikten baas weer
krijg. Je weet, wat je hebt, maar niet wat er
komt".
„Geen zorgen vóór den tijd, Tonnis", zei
Maria. „Onze bekommering wordt altijd be
schaamd Je ziet het nu weer aan Kees. God
zorgt voor ons".
De verbazing was dien avond niet van de
lucht! Want het grootste wonder dat haast
geschieden kon gebeurde: om een uur of negen
kwam oom Laan aanloopen en hij was verge
zeld van tante Aaltje! Die was nog nooit in
de Janssteeg geweest!
,,'t Is een ellendige straat", zeide zij. „Maar
ik moet zeggen, dat je het hier gezellig hebt
gemaakt".
„We kunnen het hier best vinden", zei
Maria kalm. „De menschen in de buurt val
len ook wel mee. Ik sta er soms verbaasd
over. Daar heb je nu Tijs, je weet wel?"
De brief van Tijs aan Kees werd tevoor
schijn gehaald.
„Da's mooi", zei Laan Jansveld.
Meer zei hij niet.
Maar op den terugweg kwam hij op de zaak
terug.
„Toch aardig van dien kerel, Aal. Ze héb
ben heto altijd goed ontvangen en bejegend.
En nu toont hij zijn dankbaarheid. Hij zal het
wel kunnen missen, maar hij behoeft het toch
niet te doen. De menschen zijn hem toch
vreemd".
En dat verbaasde Laan nog het meest
XV.
Ruim drie jaar later stonden ze in Rotter
dam aan de kade, waar de groote boot voor
Indië gereed lag, om straks den Nieuwen
Waterweg doorgetrokken te worden, om dan
op eigen kracht de golven dsr zeeën te door
klieven. Ze stonden daar: Maria; Laan Jans
veld; Tonnis en Lucie, sinds een jaar man en
vrouw; Kees en Margot, enkele maanden ge
leden getrouwd; Gezine Janse, om haar nog
te noemen bij haar meisjesnaam, maar nu
gelukkig getrouwd met deu weduwnaar in
Harenstede, wien zij een kindje geschonken
had; en tenslotte nog Jane Vermeer, in den
middellijken weg door Maria en de haren op
het goede pad gebracht, wat haar uiterlijk
was aan te zien. Ook zij had een dagje vacan-
tie genomen en het atelier, waar zij nog
steeds werkte, hoewel het eind in het zicht
kwam, want zij was verloofd met een orden-
telijken jongeman, voor een dag vaarwel
gezegd, om Margot uitgeleide te doen.
Want daarvoor waren die allen in Rotter
dam, aan den havenkant: om Kees en Margot
vaarwel te zeggen.
Kees had op de meest gelukkige wijze zijn
studie van twee jaar voltooid. Hij had nog
verder kunnen gaan en in Wageningen had
den de leeraars hem dat ook aangeraden, maar
de middelen ontbraken hem en bovendien
wilde hij aan het werk, om zoo langzamei.-
hand een eigen gezin te kunnen gaan vormen
Om te beginnen had hij op een groot land
goed in de buurt van Harenstede een goede
betrekking gekregen, waarop hij op den duur
in het huwelijk treden kon. Hij was in elk ge
•eiwij
val aan het werk en studeerde
tijd, zoowel theoretisch als pr
Maar toen was het aanbod g^rk
directeur der schoolMn Wagen
nog niet vergeten was en die
gehad in zijn ijver en kennis if
viel hem
Hij moest er lang en breag|
en praten met Margot en Mari^
Maar allen waren het er
niet weigeren mocht. Met w
betrekking, die heel goed i
een mooi vooruitzioht. Maria
door: Aanpakken jongen. Je
richting gewild. Je hebt er vjrc
met behulp van anderen. Het i
maar dit wordt je gezonden
zijn we van overtuigd.
En zoo had Kees aanvaard
naar Oost-Indië te gaan, om
in 's Lands tuinen te Buitenzoi55
taalde Rijksbetrekking met p
lijk kon hij het niet beter
..Onze God is in Neder lanf-'
ook in Buitenzorg", zei Maria P
beden zullen je vergezellen,
je meeleven. Het kost me.nfe_
laten gaan, maar ik mag je i
„Moeder js altijd de nuc-hteri.
nis op, toen hij met Lucie dien r
de beslissing gevallen was, na1
huisje terugkeerde. Het lag an'
kant van Harenstede, dicht f
een groote kweekerij, waar
knecht geworden was. Het 1
betaalde betrekking, maar zij 1
en waren tevreden in hun huwe
verrijkt zou worden als de He«fer
„Je weet toch het geheim
kradht?" vroeg Lucie hem.
