Jlimiiir gnttöcfye (£ourant
>prij
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
^itsprijs:
3- gpnden 2.47. vermeerderd met
s- gjc^sokiKten. Per week 19 ct
gamers 5 ct Zaterdagmfcnmers
n M»ndagsbla^ TV4 ct Alies bU
?s> Staling.
>-9 per regeL Ingezonden Med et
g 9pn 46 ct per regeL Minimum
of. Bewijsnummer 5 ct Bij con-
langrijke korting.
zen:
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
~Slan
:if
No. 6448
Hoofdredacteur H. Dlemer. Rotterdam.
MAANDAG 9 JUNI 1941
22e Jaargang
ajj nog zingen
^ide zomerweer gaat nu de
- 3'buiten lokken; de deuren
geopend. Het wordt nu de
tkende wandeling, een pit-
a| zien de jongeren er dan
n ajgen en onder het rhythm p
|jf: klinken de liederen hoog
gkan die heel bepaalde ge-
Sop de mensch, de Neder-
nog zingt. Voornamelijk
9 1 bezigheid tot de kerk
se a Zondag. Maar wordt er
«3 tevonden van het spontane
gating van rouw, hetzij als
jhap?
b kan men wel zeggen, dat
i mensch na het verlaten
jet meer zingt, tenzij dan
ra" bij andere gelegenheden.
jdrukkelijk is voorgeschre-
.R-jbruik en men er moeilijk
a volk als geheel zingt niet,
2. eggen: het zingt niet meer.
s- t toch anders geweest. Dat
g- waarin de Psalmen ingang
ons volk in de kracht om
jlijkheden te overwinnen
■g ad om eigen bevangenheid
feid opzij te zetten. Dat was
iarin Valerius zijn liederen
Waren volksliederen, deze
eze liederen van Valerius,
|d en overal en door allen
én. En voorheen was het
jeuwsche lied wellicht niet
Hoe moet het anders im-
jworden, dat dit lied vele
seeren?
am er inzinking, een stem-
learriveerde, van den met
Si,van den beslotene in
igen gedachten, en dit alles
>r het tijdperk van het
lijke, waarin kennis en
-jn alles gingen en datgene,
3le volksleven opkwam, op
dreigde te komen en daar
k gevolg is geweest, dat het
1 tot iets buiten het leven,
beschamende compensatie
.thans zocht, in die eendags-
dusgenaamde moderne cul-
den naam van Schlagers
roverden, maar even snel
■gen, daar zij zich niet
;ef van den mensch hadden
jpen.
der, dat wederom geroepen
.eering voor de liederen van
volksliederen in den ruimen
lesten zin? Prof. dr. G. van
uitnemende kenner van de
ons, schreef erover in het
n de Federatie van Clyiste-
van en voor Vrouwen en
zelfs een wetenschap
kslied. Maar welke waarde
O alk moet weer zirtgen leeren,
.Nayiseerd is in tal van zang-
1 q, welke zoo verdienstelijk
3»', maar ook voorzoover
'Se vereenigingen staat
- nristenen komt in de eerste
.rilling toe van de taak, het
►j«'an het volkslied een hecht
3 naken. De Christen moet
Ef-nog zingen kan, van zijn be-
«maar vooral van zijn rust.
houden, dat hij eeuwig
g. Gods goedertierenheen, als
o-eeds al die jaren aftrekt,
p ppen op elkaar houdt? Voor
p de eerste plaats voor hem
Q.kn belijden. En als het goed
hier zijn hart, dat hem
aakt
s oppij der Neder-
he Letterkunde
pj
e?;oor M. Vasalis en
g-5. Vestdijk
jnorgen gehouden jaarlijksche
I de Maatschappij der Neder-
£unde is de Lucy B. en C. W.
toegekend aan mevrouw M.
jar dichtbundel Parken en
Éndts Frankenprijs voor essay
3 ïiek is toegekend aan S. Vest-
£die over AlbertVerweij
i-'jng ging behalve over dit
1 e ook over het werk van Ed.
tafelronde; dr. W. A. P.
f"r s der Reformatie en
r^ndijk, Zin cn Tegenzin.
nieuwe leden
van de maatschappij der
etterkunde zijn benoemd: dr.
er, Den Haag; mej. A. G
dr. J. van Hinte, Amster-
Broek in Waterland; Jac.
I dr. A. A. Prins, Leiden; dr.
luitenzorg; Gerard Knuvelder,
|_C. Kruyskamp, Leiden; prof.
eiden; dr. G. Meir, Antwer-
Brouwer, Hardegarijp; prof.
j Leiden; Bertus Aafjes, Am-
ifinck, Leiden; dr. J. B. Knip-
H. de Goeje, Den Haag;
Strubbe, Brugge; Maurits
Irdam: J. Th. Moll, Amster-
i H. Mulder, Amsterdam; mej.
raak, Amsterdam; M. Droog-
mans, Amsterdam; dr. K.
a.d. Rijn;, dr. A. A. Wey-
prof. dr. M. J. Langeveld
p. F. A. Ie Poole, Leiden; dr.
|r, Den Haag; jhr. Pieter v. d.
feren, Bilthoven; mr. G. J. ter
K>: dr. B. van den Berg, Rot-
Rran Oerle, LeiSen; Jan H. de
fdam en J. de Molenaar;
Schoorl; dr. P. J. J. Dier-
ag-
De haast overdadige bloementool van de weilanden is van korten duur. De
Eaardenbloemen vertoonen nu haar .lampjes en geen kind vergeet ze uit te
lazen. Het is een merkwaardig spelletje, waarmede de plattelandsjeugd zich in
deze dagen onledig houdt (Pax-Hollend)
Vereeniging v. Christelijk
Nijverheidsonderwijs
De jaarvergadering te Utrecht
De Bond van Vereenigingen voor Chr.
Nijverheidsonderwijs kwam Zaterdag te
Utrecht in jaarvergadering bijeen onder voor
zitterschap van ds. J. K. F. Mantz van
Rotterdam. De vergadering was druk bezocht.
De voorzitter opende met een korte rede en
zeide dat lang overwogen was of een jaar
vergadering zou worden gehouden. Er zijn
immers tal van moeilijkheden nu. Maar de
noodzakelijkheid om elkander weer eens te
zien werd sterk gevoeld. Zoo is deze jaar
vergadering dus eigenlijk een noodzakelijke
vergadering. Spr. herdacht den overleden ds.
A. B. t e W i n k e 1 en memoreerde de ziekte
van ds. T. J. Hagen, den grijzen voortrek
ker van het N. O., den man die thans eme
ritus moest worden vanwege zijn gezond
heidstoestand- Er is sinds vorig jaar veel ver
anderd. Wij hebben bepaalde moeilijke situa
ties diep doorleefd, en wat het bondsleven
betreft, het was wellicht goed wanneer het
bestuur zich eens beraden ging op een moge
lijkheid van inniger samenleving en meer
dere ordening'.
Er was te weinig activiteit in het afge-
loopen jaar en de beginselen werden maar
schamel uitgedragen. Bezinning was er ge
noeg, God vergeve ons dat er zoo weinig
activiteit was. Er is ook voorloopig een eind
gekomen aan de uitbreiding van het aantal
scholen voor Chr. N. O. Intusschen werd
inniger contact gezocht met den C.B.T.B.,
zoodat de Chr. Landbouwscholen zich nu ook
aansloten bij den bond. Verschillende vraag
stukken werden nog besproken, en wat de
toekomst ook moge brengen, staande in het
geloof dat God het ons zal doen gelukken,
gaan we voorwaarts.
Jaarverslagen.
Aan de orde kwamen hierna de verslagen
van den secretaris-penningmeester, den heer
G. J. Chr. v. d. Ridder te Maartensdijk
(Utr.). Het met groote accuratesse samen
gestelde jaarverslag vermeldt dat het Chr.
Nijverheidsonderwijs in 1940 door donkere
wolken omringd was, doch er ook lichtpun
ten waren. Het nieuw samengestelde bestuur
gevoelde het als een behoefte het secretariaat
van den bond in een vast bureau onder te
brengen. Hiertoe werden besprekingen ge
opend met het Bureau van den Schoolraad
en werd mr J. J. Hangelbroek bereid
gevonden de leiding van dit bureau op zich
te nemen. Het bestuur ging over tot het be
noemen van commissies om te komen tot
reorganisatie van verschillende onderdeelen
van het bondswerk. Nog steeds worden be
sprekingen gevoerd om te komen tot een
betere onderbrenging van de belangen van
het Chr. landbouw huishoudonderwijs. Ver
schillende scholen ondervonden moeilijkhe
den door den oorlog. De twee groote Chr.
nijverheidsscholen te Rotterdam werden be
schadigd. Met dankbaarheid wordt in het
verslag ook vermeld, dat 1941 het werk van
jaren heeft bekroond waar de bond in het
bezit is gekomen van de twee opleidingen tot
leerares met de acten N. VII en N. VIII.
Na een korte bespreking werd het jaarver
slag en financieel verslag goedgekeurd, onder
dankzegging aan den heer v. d. Ridder voor
zijn nauwgezetten arbeid.
De periodiek aftredende bestuursleden
mevr. D. B a v i n c k-S chippers te Rot
terdam en mevr. mr. J. H. G. Schutte
S t r u i c k te Heemstede, werden herkozen.
Vervolgens werd het bestuursvoorstel aan
genomen het huishoudelijk reglement geheel
te wijzigen. Het concept werd ter vergadering
artikelsgewijs besproken.
Des middags refereerde drs. H. W ij n -
gaard uit Amsterdam over het onderwerp
„Psychotechniek en Nijverheidsonderwijs",
van wiens referaat wij Zaterdag j l. verslag
gaven.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 10 Juni 5.17; onderg. 22.01.
Maansopgang 10 Juni 22.44; onderg. 6.36.
Zonsopgang 11 Juni 23.33; ondergang 7.40.
Laatste kwartier Maandag 16 Juni; nieu
we maan Dinsdag 24 Juni; eerste kwar
tier Woensdag 2 Juli; volle maan Dinsdag
8 Juli; laatste kwartier Vrijdag 18 Juli.
dag 2 JulL
Duitsche luchtmacht valt
konvooien aan
Het opperbevel van de Duitsche Weer
macht maakte Zaterdag bekend:
In den strijd tegen de Britsche koop
vaardij was het luchtwapen ook gisteren
bijzonder succesrijk. Een gevechtsvliegtuig
heeft 400 km ten Westen van de Afri-
kaansche kust een vrachtschip van 3000
bruto.reg. ton, dat deel uitmaakte van een
krachtig beschermd konvooi, tot zinken
gebracht. Aan de Westkust van Schotland
hebben gevechtsvliegtuigen twee groote
koopvaardijschepen met tezamen 27,500
bruto reg. ton vernietigd. Twee andere
groote schepen werden aan de monding
van de Theems aangevallen en zwaar
beschadigd. Een batterij ver dragend ge
schut van de marine heeft vijandelijke
schepen voor Folkestone beschoten-
In Noord-Afrika geringe wederzijd-
sche activiteit van artillerie en patrouilles.
De vijand vloog noch overdag noch des nachts
naar het gebied van het Duitsche rijk.
Bij de gevechten om Kreta hebben zich bij
de stoutmoedige uitvoering van bijzondere
opdrachten door bijzondere dapperheid onder
scheiden: de eerste luitenant ter zee österlin,
de eerste stuurman Kreibohm, de eerste
machinist-onderofficier Schnell en de matroos
Strecker. Bij de gevechten op Kreta hebben
zich voorts de luitenant Swart en de tirailleur
Brosig van een bataljon luchtafweer van het
leger bijzonder onderscheiden door het feit,
dat zij in dappere aanvallen een Britsche
gepantserde gevechtswagen van middelbare
grootte, die gereed stond om weg te rijden
en te schieten, hebben buitgemaakt
De Britsche admiraliteit heeft, zooals reeds
gemeld, bekend gemaakt dat de duikboot
Undaunted van 540 ton over tijd is en als
verloren beschouwd moet worden. In de
maand Mei zijn door Duitsche en Italiaan-
sche luchtstrijdkrachten in totaal zes Engel -
sche duikbooten in de Middellandsche Zee
en in de wateren rondom Engeland als ver
nietigd gemeld. Hiervan heeft Britsche admi
raliteit slechts twee verliezen toegegeven,
n.l. op 29 Mei den ondergang van de duikboot
Usk en thans het verlies van de Undaunted.
De Londensche berichtendienst maakt be
kend, dat bet Duitsche luchtwapen de Brit
sche zeestrijdkrachten na het tot zinken
brengen van de Bismarck van den vroegen
morgen tot middernacht bijna zonder tus-
schenpoozen heeft aangevallen en met een
hagel van bommen heeft bestookt. Daarbij is
de torpedobootjager Mashona zoo zwaar ge
troffen, dat hij is gezonken.
HET LEDENTAL VAN HET C.N.V.
In 't laatste nummer van „De Gids" schrijft
de heer Stapelkamp over 't ledental van het
Chr. Nationaal Vakverbond, 't Blijkt, zoo
constateert hij, dat onze heimelijke hoop met
het jaar 1940 ook onzen teruggang in ledental
te kunnen afsluiten, niet is vervuld.
Het eerste kwartaal 1941 heeft nog eenig
verlies gebracht. Het bedraagt 1469 leden of
1.29 pet. Van 113.967 leden per 1 Januari lie
pen we terug tot 112.498 leden per 1 April.
Het zijn ook thans weer de vier groote orga
nisaties: Bouwarbeiders, Fabrieks- en Trans
portarbeiders, Landarbeiders en Metaalbe
werkers, die ons voornamelijk dezen terug
gang hebben bezorgd.
De Bouwarbeiders verloren 375, de Fa
brieksarbeiders 534, de Landarbeiders 424 en
de Metaalbewerkers 521 leden. Tezamen had
den deze vier organisaties dus een verlies van
1854 leden. Ons geheele verlies bedroeg ech
ter maar 1469 leden-, dank zij de mooie winst
cijfers, die een aantal kleinere organisaties
had. De conclusie ligt dus voor de hand: zoo
dra deze vier aangesloten organisaties kans
zien hun propaganda-apparaat zoodanig te
vervolmaken, dat de terugloop wordt gestuit,
gaan we als verbond weer in ledental vooruit.
Intusschen is het totaal verlies ditmaal weer
geringer dan over een vorig kwartaal. In het
derde kwartaal 1940 bedroeg dit 3795 leden,
in het vierde 2632 en thans 1469 leden.
Het gaat dus wel in de goede richting, maar
onvoldoende en te langzaam. Dat het in de
goede richting gaat, mag ook worden afgeleid
uit het feit. dat dit keer 12 organisaties een
winstcijfer konden boeken. In 't eerste kwar
taal van 1940 was dit maar bii 5 en in 't vierde
kwartaal bij 9 het geval. Tezamen brachten
deze 12 organisaties een netto-winst van 559
Het
land- en tuinbouw-
onderwijs
Onze lagere land- en
tuinbouwscholen
Trekken veel leerlingen
iv.
„En zeg jij mij nu eens, Wim, wat schade
de runderhorzel aanbrengt" zoo hoorden we
het hoofd van de Christelijke Lagere Land
bouwschool te Gouda, de heer C. Vink, aan
een van zijn leerlingen van de tweede klas
vragen.
We hadden belet gevraagd, omdat we eens
met de praktijk als we het zoo zeggen mo
gen, van het lager landbouwonderwijs wil
den kennis maken. We vonden daar een lo
kaal van een gewone lagere school geheel
gevuld met, zooals ons bleek bij het vragen-
en antwoordenspel toch was het geen spel
zeer ambitieuse jongelui, die wat ze had
den moeten bestudeeren zeer goed hadden ge
leerd. En bij het antwoorden bleek ons ook.
dat ze in de praktijk werkzaam zijn en hun
leerstof aangepast blijft aan de praktijk. Ze
kunnen die a.h.w. toepassen op wat ze dage
lijks in het bedrijf meemaken.
We hadden dat nog beter kunnen merken,
zoo zei ons de heer Vink, als we een paar
weken eerder gekomen waren. Toen was n.l.
de hoogste klas, de vierde, voorgoed de prak
tijk ingegaan, met een diploma van de school
als een waardevol bewijs, dat ze de grond
beginselen van de landbouwwetenschap had
den beoefend. De een wel met meer en de
ander met wat minder vrucht, doch allen
hadden wel zooveel opgestoken, dat het werk,
waaraan ze waarschijnlijk allen hun leven
zullen geven, voor hen geen bloot nadoen is
van wat anderen vóór hen deden zou zijn, doch
een welbewust overleg van het hoe en waar
om zoo gehandeld moet worden om de beste
resultaten van den arbeid te zien. Een arbeid,
die weliswaar als geen andere afhankelijk is
van factoren, die we niet in onze handen he-
ben n.l. het weer ,doch die toch ook onder
Gods zegen goede vruchten zal afwerpen voor
ieder, die zijn verstand gebruikt en de kennis
door hem opgedaan in de praktijk brengt. Dat
we daarbij van Gods zegen afhankelijk zijn
zal ieder weten en zal op een Christelijke
landbouwschool wel zeker de leerlingen er
voor behoeden van een te hooge dunk te
krijgen van eigen kennen en kunnen. Zoo er-
dens dan wordt dóór den leerlingen voorge
houden, dat de boer zijn best moet doen en
daarbij de kennis, die hij machtig kan wor
den, heeft uit te buiten, doch dat het God is,
die den wasdom geeft.
De kennis, die men machtig kan worden
op de wijze, zooals ons land- en tuinbouw-
onderwijs thans is ingericht, is niet zoo
weinig. We merkten dat bij ons bezoek, hier
boven vermeld, niet alleen ana de antwoor
den en vragen, die er gedaan werden, maar
ook aan het gesprek, dat we later met het
hoofd van de school hadden. En de heer
Vink kan het weten, daar hij zijn sporen als
landbouwondierwijzer heeft verdiend eerst een
paar jaar op landbouwcursussen, maar al
heel spoedig als hoofd van een lagere land
bouwschool, meerdere jaren te Ottoland en
nu te Gouda.
De schaduwzijden aan het onderwijs op de
land- en tuinbouwcursussen (over deze cur
sussen schrijven we nog nader) vervallen
voor het grootste deel bij het onderwijs op
de lagere land- en tuinbouwscholen.
Het doel van deze scholen is om de aan
komende land- en tuinbouwers en ook de
land- en tuinbouwarbeiders algemeene ont
wikkeling en vakkennis aan te brengen.
Daartoe wordt onderwijs gegeven in de alge
meen vormende vakken van de lagere school,
in de beginselen van de natuurwetenschap
pen, voor zoover deze in verband met den
land- en tuinbouw staan, verder in de be
ginselen van den akkerbouw, de veeteeit, de
zuivelbereiding of den tuinbouw. Hiérbij
wordt uit den daard der zaak rekening ge
houden met de bedrijven in de omgeving van
de plaats, waar de school gevestigd is. Naast
de genoemde vakken wordt er onderwijs ge
geven in de beginselen van de staatsinrich
ting en de staathuishoudkunde.
Het onderwijs wordt gegeven in vier
achtereenvolgende leerjaren, waarbij als
regel in de eerste klas gedurende twee
dagen m de week les gegeven wordt terwijl
de leerlingen van de tweede klas, de derde
en de vierde klas maar één dag per week
komen. Ze worden dus zoo weinig mogelijk
aan het bedrijf onttrokken. Dit wil echte
niet zeggen, dat de leerlingen geen huiswerk,
meekrijgen. Integendeel, ze hebben thuis
voor de school niet zoo weinig te doen. Dat
bleek mij heel duidelijk bij mijn bezoek. En
ze doen het met ambitie en dus met succes.
Dagelijks wordt er vijf uren les gegeven
Er is groote belangstelling voor dit onder
wijs, zoodat we in vrij korten tijd niri
minder dan 80 lagere land- en 14 lagere
tuinbouwscholen gekregen hebben over ons
geheele land verspreid. En als aan alle aan
vragen om zoo'n school te mogen oprichten
voldaan kon worden, dan zouden er nog vrij
wat meer zijn.
Dat dit onderwijs zeer in trek is blijkt ook
wel uit het feit, dat op de meeste scholen
de klassen meer dan bezet zijn. Ze mogen niet
meer dan 30 leerlingen tellen, wat een goede
maatregel is; grooter klassen zouden het
onderwijs niet ten goede komen. Op niet
minder dan 13 van de bovengenoemde 94
scholen heeft men, wegens het groot aantal
aangiften van leerlingen, moeten overgaan
tot het invoeren van parallelklassen.
Twintig jaar geleden, in 1921, kwam de
eerste school tot stand nl. die te Axel. spoedig
door meer andere gevolgd. Tot voor kort was
het regel, dat er elk jaar tien scholen bij
kwamen, hoewel, zooals we zagen, er veel
meer per jaar geopend konden zijn. Men
moet echter ook rekening houden met de
schatkist, wat begrijpelijk is. Van de tien
scholen, die er elk Jaar toegestaan werden,
werden als regel 3 toegewezen aan den
Christelijken Boeren- en Tuindersbond, 3 aan
leden. Er zijn er bij, die verhoudingsgewijs
een mooi resultaat behaalden.
Maar deze winst, hoezeer voor de kleinere
organisaties van beteekenis, vermag niet te
compenseeren het verlies der grootere.
Daarom moet er uitgezien worden n*ar mid
delen om aan dezer, toestand een einde te
maken.
4 aan de Roomsch
Het onderwijs wordt door de leerlingen
met graagte gevolgd. Het verzuim is dan ook
zeer gering en het verloop (het verlaten van
de school vóór deklassen doorloopen zijn)
is uiterste miniem. Dè leerlingen moeten
allen uit het boeren- of tuindersbedrijf
komen. Hun ouders behoeven echter geen
leiders van bedreven te zijn, allen die op een
boerderij of in een tuin werkzaam zijn kun
nen hun kinderen tot de scholen toegelaten
krijgen. Als er tenminste plaats voor ze is,
want zooals we opmerkten is er veel belang
stelling. Daarom moet er wel eens selectie
plaats hebben en een soort toelatingsexamen
of wel vergelijkend examen gehouden wor
den, waarbij er soms enkelen af moeten
vallen, omdat er meer dan 30 aanvragen om
toelating binnengekomen zijn en het niet
altijd mogelijk is om parallelklasen in te
Alle scholen zijn éénmansscholen. Het
hoofd van de school heeft niet alleen een
taak om lessen te geven, doch hij moet ook
zooveel mogelijk contact houden met de
ouders der leerlingen en dus met de praktijk.
Daarvoor moet een deel van de twee maan
den vacantie, die aan deze scholen gegeven
wordt, besteed worden.
Ook na den schooltijd blijft het contact
nog aanhouden, door de vereenigingen van
oud-leerlingen, waar het hoofd van de land
bouwscholen mee in verbinding blijft staan.
De meeste jongelui worden na het afloopen
van de school en het behalen van het diplo
ma lid van een van de verschilende bonden
van oudleerlingen die er bestaan.
Doordat de hoofden van deze scholen veel
met de bedrijven hunner leerlingen in aan
raking komen, kunnen ook zij hun onderwijs
aan de praktijk aanpassen. Dit voorkomt dat
er tusschen theorie en praktijk wel eens
botsingen ontstaan. Iets wat bij de landbouw
cursussen nog wel eens het geval was, waar
bij ook een rol speelt het feit. dat de leer
lingen daar ouder zijn en de onderwijzers
het onderwijs als nevenzaak geven.
Over deze cursussen een volgend artikel.
De begrooting van Ned.-lndië
Een aanzienlijk tekort
Naar te Sjanghai uit Batavia wordt ge
meld, vertoont de staatsbegrooting van
Nederlandsch-Indië voor 1942 een aanzienlijk
tekort, zonder dat tot dusver maatregelen
zijn overwogen om aan dit tekort tegemoet
te komen. Voor het loopende jaar wordt een
ongunstige ontwikkeling van den Neder-
landsch-Indischen buitenlandschen handel in
vergelijking met het vorige jaar verwacht
De export wordt vooral belemmerd door het
tekort aan scheepsruimte. (D.N.B.)
Kerk en Zending
NED. HERV. KERK
BEROEPBAAR
Cand. Th. H o f f te Kampen, cand. aan de
Theol. Hoogeschool aldaar, die met goed ge
volg door de classis Zwolle praeparatoir is
geëxamineerd, is gaarne bereid de kerken
te dienen en een e.v. beroep terstond in
overweging te nemen. Zijn adres is: Vloed-
dijk 64 I, Kampen.
AFSCHEID EN INTREDE
Ds. H. M. Bremer, Ned. Herv. pred. te
Landsmeer, hoopt wegens bekomen emeri
taat, Zondag 29 Juni afscheid te nemen van
zijn gemeente. Hij vestigt zich te Amster
dam, Geulstraat 28 I.
EEROEPINGSWERK TE 'S-GRAVENHAGE
Nu ook ds. J. J. Poldervaart te Vrie-
zenveen heeft bedankt voor een beroep naar
de Ned. Herv. Gem. te 's-Gravenhage heeft
deze gemeente op vijf beroepen vijf bedankjes
ontvangen.
Eerst bedankte ds. G. Gerbrandy te
Leeuwarden voor een op hem uitgebracht
beroep in de vac. die ontstond door het over
lijden van ds. A. B. te Winkel. Voor een
later op hem uitgebracht tweede beroep, dit
maal in de vac. ontstaan door het emeritaat
van wijlen dr. H. Schokking bedankte hij
eveneens. De predikanten ds. A. Dönszol-
mann te Amersfoort en ds. J. J. Poldervaart
te Vriezenveen hebben beiden eveneens voor
een beroep in de vac.-Schokking bedankt,
terwijl ds. J. v. Woerden te Middelburg het
op hem in de vac. ontstaan door het emeri
taat van ds. K. H. E. Gravemeyer, die secr.
van de algemeene synode werd, uitgebracht
beroep eveneens niet aannam.
Hoewel de Haagsche Herv. gemeente al
tijd wel eens een teleurstelling ondervond bij
haar beroepingswerk is het in haar geschie
denis toch vrijwel onbekend dat zij in één
vacature drie bedankjes ontving. Gaan wy
in de geschiedenis dezer gemeente terug dan
zien wij dat in 1626, 1631 en 1815 in een be
paalde vacature tot tweemaal toe een be-^
dankje werd ontvangen. In 1676 werd in een
vacature net als riu in de vac.-Schokking cot
driemaal toe een bedankje ontvangen, maar
daarna werd het vierde beroep toch met ge-
wenschten uitslag bekroond.
DS. H. C. VALETON.
Naar het dagblad Tub.verneemt heeft de
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk de uit
spraak van het Prov. kerkbestuur van Gel
derland van 27 Dec. 1940, waarbij ds. H. C.
Valeton, Ned. Herv. predikant te Velp,
uit zijn ambt werd ontzet, nietig verklaard.
In de plaats daarvan heeft zij ds. Valeton
voor het tijdvak van een jaar in de waar
neming van zijn ambt geschorst.
Ds. Valeton heeft het Prov. kerkbestuur
van Gelderland verzocht, zijn ontslag als
predikant van de Ned. Herv. Gem. van Velp
te willen verleenèn.
UNIFICATIE DER JAPANSCHE KERK
De niet lang geleden besloten vereeniging
van alle Protestantsche kerken in Japan tot
één groote Japansche Evangelische kerk,
wordt thans tot uitvoering gebracht. Een
„grondwet" regelt dit. Deze deelt de ge
meenten in 30 synoden (districten) in en stelt
een jaarlijksche generale conferentie vast.
Eerste bisschop der kerk werd bisschop
Ab e, totdusver hoofd der Methodistische
kerk in Japan. Hij krijgt het recht, de pre
dikanten te benoemen en te verplaatsen.
In de Commissie van Toezicht op het
Godsdienstonderwijs van de Ned. Herv.
Kerk te Leiden is onlangs de vraag bespro
ken: Wat kunnen wij doen om de kinderen,
die het godsdienstonderwijs óp de Openb.
Lagere Scholen volgen, den weg naar de kèik
te wijzen' Het besluit werd genomen om
op één der Christelijke feestdagen een spe
ciale samenkomst in één der kerken te be
leggen.
Deze samenkomst is op den eersten Pink
sterdag in de Marekerk gehouden en zij is
uitstekend geslaagd: Van de 700 leerlingen
waren op dezen mooien Zondagmiddag ruim
300 present, terwijl er ook nog ongeveer 50
ouders waren meegekomen.
Velen dezer kinderen hadden waarschijn--
lijk nog nooit een kerk van binnen gezien.
Sommigen kwamen met een ijsco binnen. Zy
kwamen echter spoedig onder den indruk
van de gewijde stemming, die er in onze
kerken heerscht.
Er waren voor deze gelegenheid liturgieën
gecyclostileerd, waarop bekende Pinkster
liederen voorkwamen als :,Heer, ik hoor van
rijken zegen" en „Zingt, gij afgelegen
landen!"
Ds. de Wit sprak een kort openingswoord
en daarna vertelde mej. Riphaagen de Pink
stergeschiedenis. Zendeling De Neef boeide
de kinderen met de vertelling van zijn erva
ringen onder de Papoea's.
De kinderen hebben allen een mooien tekst
meegekregen als een herinnering aan dezen
Pinksterdienst. Zulke diensten zullen zonder
twijfel vaker belegd worden.
EV. LUTH. EN HERST. EV. LUTH. KERK
In de afgeloopen maanden zijn er herhaal
delijk vergaderingen gehouden van de com
missies ter bespreking van een mogelijk
samengaan der Evangelisch Luthersche Kerk
met de Hersteld Evangelisch Luthersche Kerk
In deze commissie zaten leden van de Sy
nodale Commissie der Ev. Luth. Kerk en leden
van de Alg. Kerkel. commissiesder Herst Ev.
Luth. Kerk. terwijl prof. Van Bemmel, advi-
seerend lid der Alg. Kerkel. Commissie, deze
vergaderingen bijwoonde en in de sub-com
missie zitting had Er is veel en ernstig ge
werkt, zonder dat de gewone gemeenteleden
hier iets van bemerkt hebben.
In de groote vergaderingen van de Synode
der Ev. Luth. Kerk in Juni a.s. en in de Alg.
Kerkelijke vergadering der Herst. Ev. Luth.
Kerk, eveneens in Juni a.s., zullen de voor
stellen der commissies onder de oogen worden
gezien en beraadslaagd of er een weg kan
worden gevonden om de twee kerken,
die tezamen een honderdduizend
Nederlanders om vatten, tot sam en-
gaan én eènheid te brengen. Deze
zaak is zoo ernstig, dat Zondag 8 Juni a.s. op
eiken kansel de onmisbare zegening des Hee-
ren wordt afgesmeekt, opdat dit alles zij en
stxekke tot eere Zijns Naams en ter verheer
lijking van onzen Heer en Heiland,
GEREF. ZENDINGSBOND
Naar wij vernemen zal de 34e zendingsdag
van den Geref. Zendingsbond op Donderdag
7 Aug. a.s. te Rijsenburg worden gehouden.
Het gemeentebestuur van Driebergen-Rijsen-
burg heeft ook dit jaar terrein aan den Bond
voor dezen zendingsdag afgestaan,
KERKSPLITSING DEN HAAG-WEST
Naar wy vernemen is ter jongste vergade
ring van den kerkeraad der Geref. kerk van.
's-Gravenhage-West ter tafel gekomen een
voorstel van enkele leden om te komen tot
kerksplitsing van deze groote kerk, die nu
reeds meer dan tienduizend zielen telt. Men
zou dan de gesplitste kerken in federatief
verband willen doen samenwerken. De ker
keraad besloot dit voorstel op zyn vergade
ring van Juli a.s. nader onder oogen te zien.
ZENUW- EN GEESTESZIEKEN
Het bestuur van de Vereeniging Neder-
landsche Hervormde Stichtingen voor Zenuw
en Geesteszieken deelt mede, dat de jaarlijk
sche ledenvergadering zal worden gehouden
Donderdag 19 Juni a.s., des namiddags om
half drie op de Stichting „Zon en Schild" te
Amersfoort.
TWEE 80-JARIGEN
De in de Protestantsche wereld bekende
generaal-superintendant dr. Paul B la u te
Posen bereikte dezer dagen den 80-jarigen
leeftijd. Gedurende meer dan 30 jaren leid
de hij de Vereenigde Evangelische kerk ia
het voormalige Polen.
Te München vierde de oud-kerkpresidenr
van Beieren dr. Friederich Velt zyn
80sten jaardag. In 1917 trad hy als opvol
ger van Hermann von Bezzel aan het hoofd
der Beiersche Evangelische kerk op en leid
de deze in de moeilijke na-oorlogsjaren met
bekwame hand.
NED. CHR. VROUWENBOND
Te Vriezenveen is met aanvankelijk 20
leden een afdeeling opgericht van den Ned.
Chr. Vrouwenbond. In Sept. a.s. zai de eerste
ledenvergadering worden gehouden waarna
men vervolgens elke maand zal vergaderen.
DR. HERMANN KAPLER t
De vroegere president van den Duitschen
Evangelischen opperkerkeraaa en voorzit
ter van het bestuur van den Duitschen Evan
gelischen Kerkenbond dr. Herman Kap
ler is te Lichterfelde op 74-jarigen leef
tijd overleden. Dr. Kapler was voorheen op
kerkelijk gebied zeer bekend. Hij deed zeer
veel voor de totstandkoming van den Duit
schen Evangelischen Kerkenbond en leidde
deze met groote tact. Op de Stockholmer
wereldconferentie der kerken in 1925 was hij
leider der Duitsche afvaardiging. In 1933
was hij lid van het driemanschap dr. Man-
rarensdr. Kaplerdr. Hesse, dat de nieuwe
grondwet voor de Duitsche Evangelische kerk
tot stand hielp brengen.
GIIFTEN EN LEGATEN.
Wijlen mr. dr. A. J. baron de Vos van
Steenwijk te Dalsen heeft aan de Diaco-
niet des Ned. Hen', gemeente aldaar een
bedrag van 500 gelegateerd.
Wijlen mej. G. Klokke te Meppel heeft
aan zes vereenigingen ter plaatse haar ge
heele vermogen gelegateerd, zoodat elk
8 9000 ontvangen zal, n.l. De Ned. Herv.
Diaconiestichting, Het Ned. Zendingsgenoot
schap, de Ziekenverpleging „Draagt Elkan
ders lasten", de Ver. voor kindervoeding en
kleeding en de afdeelingen van het Roode
zoowel als van het Groene Kruis.
