oorlogsschade
OUD IJZER
1GELFABRIEK
1.975.000.000-
ONZE DUINWATERLEIDING
JAS 3 JUNI 1941
f AG. 3
l^jen Onderwijs
i. HERV. KERK
i 189«
ndei
BRApn: Naar Nieuwe Pekela
\/F(ï d. Most. Naar Driesum,
Miia te Ede, die bedankt heeft
G. mnes (toez.), Poortvliet (toez.),
Bo -Ammers (toez.).
n,lM IEID EN INTHEDE
digen
ithoorn nam Zondag j.l.
Ned. Herv, gemeente te Har-
vertrek naar Bennekom. Tot
id hij gekozen 2 Cor. 13 13.
werd hij door zijn ambts-
an Mastrigt toegespro-
gemeente hem toe Psalm
IG JAAR DIAKEN
erdenkt de heer H. C. J. te
het zeldzame feit dat hij
eden in de Ned. Herv. Ge
ls diaken is bevestigd. Histo-
jn eigen woonplaats a\s wei-
;handertegeniWoordigt hijzelf een
de Ned. Herv. Ge-
ijjzonder van de diaconie.
UT'
ureerde kerk te
'Jleemstede
RO
idel,
Ned. Herv. kerk te Heem-
je namen van Nic. Beets en
nafscheidelijk verbonden zijn,
['roelige restauratie ondergaan,
e r, thans te Heemstede, ver-
het Weekblad der Ned.
spronkelijk stond hier een
ige Gothische Kapel uit 1345,
firochiekerk verheven. Het be-
in 1573 werd oorzaak van
ran dit kerkje; alleen de
die van het koor bleven
en binnen deze ruimte
2n. Deze toestand werd be-
620 Adriaan Pauw ambachts
tede werd. Aan dezen lateren
van Holland is de herbouw
geworden Kapel te danken.
Iken staat het feit vermeld,
bescl'i 1622 de eerste Godsdienst-
we de ruïne werd gehouden
j.peloop. In 1623 werd de her-
aek -1625
toe één-beukige kerk
Reeds vrij spoedig bleek de
Men besloot tot het aan-
n Noorderdwars-beuk, waar-
het geslacht
en eersten steen gelegd werd
Ier kruyspant tot vergrotinge
fl de kerk een geheel gewij-
van J gekregen.
koor, waar vroeger
mg,!eenige bij-altaren moet heb-
doel eGS 6en grafmonument voor
jstaajpp jen liturgischen dienst ge-
enoejje voltooid. Men heeft met ver-
vale bestaande „tuin", rond den
kunrfed podium gemaakt, dat aan
nkel öeeltelijk is afgescheiden van
^^Sacruimte door een lage balu-
6dt' P0*^11111 doopvont,
spoi}
dl
evonW. PELS
A. St
ZOON
ALKMAAR
OPGER. 1903 - TeL 3553
heltf PRIJS
Onderlinge
Verzekering maatschappij
GEVESTIGD TE
SGRAVENHAGE
Deze week steeg het totaal der verzekerde
som in alle afdeelingen samen, tot:
DE TOTALEN DER AFDEELINGEN ZIJN THANS:
A fd A Woningen, winkels, inboedels.
M* ln»enl«ri.„^ hoererijen, en,., f 1.470.000.000,—
350.000.000,-
45.000.000,-
50.000.000,-
30.000.000,-
HALFJAARLIJKSCHE SCHADEREGELING!
boven 10.000,per week
Afd Persoonlijke ongevallen r
MTU. V-r. door molest. T
A-Fel n Gevaarlijke risico's, inclusief
t/ttt f 20-000-000-— in klasse D III f
I'I" op vaartuigen.
Afd. E. Bedrijfsschade en Huurderving f
A fel I Kleinere inboedels
"TUt dergelijke
dergelijke lot 7500.f
DRIEMAANDELIJKSCHE SCHADEREGELING
30.000.000,-
ASSURANTIE-BEZORGER
SEDERT KORT OPGERICHT: AFD. G. voor
GELD, GELDSWAARDEN, PRECIOSA, e.d.
De algemeene vergadering
De jaarlijksche algemeene vergadering van
de Ver. van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv.
kerk zal, naar wij vernemen, Donderdag 19
Juni a.s. te Utrecht onder presidium van het
2e Kamerlid, den heer J. A. Bakker van
Menaldum, worden gehouden. De vergadering
zal geheel een huishoudelijk karakter dragen.
Het aantal aangesloten kerkvoogdijen be
draagt thans 942.
UNIE VAN BAPT. GEMEENTEN
Naar wij vernemen zal de algemeene ver
gadering van de Unie van Bapt. gemeenten,
die op 9 Juli a.s. te Zwolle bepaald was, te
Groningen worden gehouden.
NED. LUTH. JONGELINGSBOND
Bij de onlangs gehouden verkiezing zijn tot
leden van het Bondsbestuur gekozen ds. C. Ch.
G. Visser Jr., te Enkhuizen en ds. Th.
5 c h a r t e n Jr. te Monnikendam-de Rijp.
De Bondsvergadering op 2 Juni vangt te
half elf aan in het gebouw Laanweg 26 a.
BOND CHR. NIJVERHEIDSONDERWIJS
De Bond van Vereenigingen voor Chr.
Nijverheidsonderwijs zal Zaterdag 7 Juni
's morgens half elf in het'Gebouw Boothstraat
6 te Utrecht jaarvergadering houden onder
leiding van den Bondsvoorzitter ds. J. K. F.
Mantz te Rotterdam. Na afdoening der huis
houdelijke zaken spreekt 's middags te 2 uur
drs. H. Wijngaard te Amsterdam over:
„Psychotechniek en Nijverheidsonderwijs".
In de Jeruzalemkerk te Zwolle is de tweede
interkerkelijke avond gehouden, die ondanks
het zeer ongunstige weder, zeer goed geslaagd
mag heeten.
De avond werd geopend door dr. J. T h ij s,
Geref. predikant, die liet zingen „Och schonkt
Gij mij de hulp van Uwen Geest", waarna hij
het eerste onderwerp behandelde en wel over
„Christus en de Heilige Geest".
Hierna sprak ds. J. B. Groenewegen, Her
vormd predikant, over „De Heilige Geest en
de Kerk", terwijl het laatste gedeelte van den
avond, het woord werd gevoerd door ds. H.
A. M u n n i k, Geref. predikant, die tot onder
werp had gekozen „De Heilige Geest en de
wereld".
De drie sprekers werden met groote aan-
daoht aangehoord, terwijl ter afwisseling
verschillende liederen werden gezongen. Deze
werden op het orgel begeleid door ds. W. F.
ten Rou weiaar, Herst. Ev. Luth. predi
kant, terwijl hierbij medewerking werd ver
leend op blaasinstrumenten door de heeren
W. M e ij e r en A d. T e u n i s s e n.
Het slotwoord werd uitgesproken door ds.
Munnik, waarna deze voorging in dankgebed.
GIFTEN EN LEGATEN
De Ned. Herv. Gemeente te Ouderkerk
a. d. IJssel ontving uit de nalatenschap van
wijlen den heer G. van H e r k, laatstelijk
gewoond hebbende te Kralingsche Veer, een
legaat van f 3000.
De Geref. Kerk van Maassluis ontving een
legaat groot 500.van wijlen mevr. F. W.
S 1 u y t e rv. d. H e ij d e n.
De Geref. Kerk te Ermelo ontving toezeg
ging van een gift van 1000 ter dekking van
't tekort. Verder een gift van 100 voor 't
zelfde doel.
B. RIENSTRAt
Te Leeuwarden is overleden de heer B.
Rienstra, rustend schoolhoofd van de Geref.
School te Kamerik (U), van welke school hij
in Juli 1931 afscheid nam.
NED. HERV. GEM. VAN MAASSLUIS
De kerkvoogdij der Ned. Herv. gem. te
Maassluis heeft ten geschenke ontvangen twee
portretten van vroegere Maassluissohe predi
kanten, n.l. van ds. Aegidius Franoken, die
van 29 Oct. 1713 tot aan zijn overlijden op
16 April 1743 aldaar predikant is geweest en
van ds. Philippus Jacobus Resler, die van
7 Oct. 1802 tot aan zijn overlijden op Kerst
mis 1827 deze gemeente heeft gediend. De
eerste heeft o.m. op 4 Dec. 1732 op den 90sten
verjaardag van Govert v. Wijn in diens
tegenwoordigheid het door hem geschonken
orgel in de Groote Kerk ingewijd met een
predicatie over Ps. 150 36. Ds. Resler was
in Maassluis een buitengewoon gezien voor
ganger.
De kerkvoogdij is nu in het bezit van 30
portretten van de 72 voorgangers wier naam
op de naamlijst van predikanten in de con
sistoriekamer voorkomen.
en Fabrieksniventarissen
Koopt N.v. Metaalhandel MANSSEN v. AKEN
VLAARDINGEN - TEL. 605 en RfDAN 68235
GODSDIENSTONDERWIJZER
Het classicaal bestuur van Zwolle heeft na
gehouden examen de acte godsdienst-onder
wijs in de Ned. Herv. Kerk uitgereikt aan den
heer H. W. Brinkman te Zwolle.
BENOEMINGEN EN MUTATIES
Aan hef gymnasium le Gorinchem.
In het Vrijdagavond gehouden raadsvergade
ring is tot rector van het gemeentelijk Gym
nasium ter voorziening in de vacature, ont
staan als gevolg van het aan dr. L. Rank op
zijn verzoek verleend eervol ontslag, benoemd
dr. P. J. T. E n d e n bu rg van het Rotterdamsch
lyceum. De benoemde was no. 3 van de voor
dracht. No. 1, dr. W. A. J. C. Scholte, leeraar
aan het r.-k. gymnasium (St Thomas-college)
te Venlo kreeg 5 van de 14 uitgebrachte
stemmen.
Examens
J. G. M. v./d. Sandt. Alphen a./d.
natuurkunde (sterre-
Pelft. Ingenieurs i
A. J. de Boef. Slotei.,
'Vagtendcrik, t'chledai
Leiden. Gepromoveerd tot doctor in de letteren
en wijsbegeerte op proefschrift, getiteld „Les Ter-
ras-cuites Siciliennes, une étude sur l'art Sicilien
entre 550 et 450; jkvr. H. A. L. E. Quarles van
Ufford, geboren te Arnhem en wonende te Sche-
veningen. De promotie geschiedde „met lof'".
Assistent-bibliothecaris.
Geslaagd voor het assistentexamen 1940/41 der
„Centrale Ver. voor Openbare Leeszalen in Neder
land".
Groningen: de dames H. Duverge, Leeeu-
warden. A. Mesdag. Groningen E. M. N. Schot
man, Leeuwarden, M. Sneyders de Vogel, Gronin
gen. W. Th. Vlasveld. Heerenveen. M. J. M. van
der Waall. Haren Gron.
Nijmegen: de dames H. C. M. Boezen
Utrecht, A. E. Burgerhoudt. Deventer, L. J. F<
leggen. Sindsdien worden proeven genomen Er is een deel van ons Waterleidingbedrijf,
te Bergambacht, waar het rivierwater in de dat vrijwel niemand ooit ziet. Dat is een
toekomst gewonnen zal worden. schilderachtig gelegen en begroeid
il met bekers en schalen en
Itatenbijbel benevens een zetel
f hun vaste plaats. Zoo is een
gefum geschapen, waarop aller
Cht Is. Van hier wordt het
levélezen en verkondigd, hierheen
r der gemeente gebracht, hier
middders hun kinderen ten doop.
Leijening van het H. Avondmaal
inwjum door gebrek aan voldoende
traqats hebben. Daartoe wordt een
zich zitplaatsen in bovengenoemde
r(s in de as van de kerk aan-
kerkrestauratie in het groote
uuifce bijgedragen tot de bewust-
wateiat een kerkgebouw behoort te
die|komt den eeredienst in hooge
reng^. Het werkt mede aan wat de
de e| wijspreuk van deze kerk ls,
i heten op de balk boven den kan-
gebjii habitant in domo tua; in
stelorum laudabunt te! (Psalm
staafealig die in Uw huis wonen;
recfcestadiglijk).
autolUWPLANNEN TE DELFT
in
to. k k e m a in de Delftsche Kerk-
It, is het de Kerkvoogdij der
imeente te Delft gelukt beslag
3EH#en stuk grond. waarop in de
lioeten verrijzen: le. een kerk;
3e. een pastorie. Dit
goe gelegen tegenover de Kloos-
deze de Toligruystraat kruist,
in den Wippolder.
£™j| H.D.D.D.
de w
ste corpsvergadering van het
c aan de Vrije Universiteit,
Spreuk Nil Desperandum Deo
nis?'ï Senaat gekozen voor het stu-
►1942.
e. Ttal als volgt samengesteld zijn:
en J^s: J. S. Biesheuvel; ab-actis:
miahap: fiscus: J. N. van Veen;
t in I H. Rutgers; assessor II: J. S.
W. TIMMERMAN
var
ist fyas de heer W. Timmerman,
van school der Geref. Gemeente te
igen. vijfentwintig jaar werkzaam
onderwijs. Hij was achtereen-
Lucnderwijzer werkzaam te Vree-
|xveen, Delft, Arnhem, Oude-
eter en Lisse. In 1925 werd hij
el gioofd van de school der Geref.
zKrabbendijke, terwijl hij sinds
onderwijs dient als hoofd van
Geref. Gemeente te Berken-
ik lis hij dus het langst werkzaam
)en heeft hem Berkenwoud e
i joueren waardeeren als een hoogst
slijk |erwijsman maar ook als iemand,
r, nilijke gemeente gaarne, met veel
n haihet 'groot organisatie-talent in
eer b functies heeft gediend en nog
ij
uid, FINE CATECHISMUS IN
moe BRAILLE-DRUK
aar <j
1 de bedoeling van het Hoofd-
l0J"i":het Luth. Genootschap om een
tbee^iaren van den Kleinen Catechis-
lle-schrilt te doen vervaardigen.
P. J. K1 o p p er, Van Eeghen-
<wtmPZ
ZIJN GESCHIEDENIS, ONT
WIKKELING EN BETEEKENIS
Stad met slecht water kreeg
prima waterleiding
hebben best drinkwater en niet
altijd zijn ze met hun water, dat toch zoo
kostbaar is, zuinig. Dit laatste is een ervaring
van vele jaren. We zijn daar dezer dagen
weer eens aan herinnerd, toen we een bezoek
mochten brengen aan onze Duinwaterleiding.
De wethouder voor de bedrijven mr. dr. S.
de Vries Czn., heeft namelijk het initiatief
genomen om met de leden van den raad en
met de pers een bezoek te brengen aan de
onderscheiden Haagsche bedrijven.
De waterleiding was het eerst aan de beurt.
En zoo gebeurde het, dat op een goeden
druilerigen middag gastheer en gasten geheel
en al oor waren, toen ir. W. J. H a r d e r s, de
bekwame directeur van ons Waterleidingbe
drijf, die daarmee sinds 30 jaar is samen
gegroeid, in een der vertrekken van het
kantoorgebouw op het terrein aan den Pomp-
stationsweg, een interessant en diepgaand
college gaf over de geschiedenis, de ontwikke
ling en de beteekenis van onze D.W.L.
Geschiedenis
De geschiedenis van de Haagsche Water
leiding gaat terug tot 1863, toen concessie
werd verleend voor aanleg en exploitatie van
een duinwaterleiding. Tot resultaat heeft dit
echter niet geleid. In 1871 besloot de gemeen
teraad tot aanleg voor rekening der gemeente.
Het was vooral mr. A. de Pinto, die met
kracht en volharding heeft geijverd voor een
eigen gemeentelijke waterleiding. In 1874, op
24 October, kon deze worden geopend. Er
waren toen ongeveer 1000 aanvragen.
Het terrein, waarop de waterwinning aan
ving besloeg rond 400 ha. Het waterverbruik
in het eerste jaar was 460,000 m3. Dat was
nog niet veel, maar men moet daarbij niet
vergeten, dat in dien tijd ieder huis nog be-
schrikte over een pomp of regenbak. Langs
den weg bevonden zich bovendien meer dan
60 ijzeren en 11 steenen pompen. Zelfs in 1890
waren dit er nog 52 en 11. Van de steenen
pompen hebben die op den Kneuterdijk, in
het Lange Voorhout, op het Binnenhof op de
Groote Markt het langst stand gehouden.
Velen hebben ze nog gekend.
Toen in 1874 de Duinwaterleiding
kwam, was dat een enorme stap voor
uit. Want Den Haag had slecht water
als gevolg van een slecht riolenstelsel,
dat met zijn houten vloeren de afvalstof
fen niet voldoende deed afvloeien. Vaak
waren beerputten op ondoelmatige wijze,
veel te dicht bij welbronnen aangelegd.
De ontwikkeling
^JJe eerste aanleg van onze D. W. L. bestond
uit een open kanaal van 5.5 K.M.
In 1884 werd begonnen met het aanleggen
van zijspranken, die in 1889 een lengte had
den van ruim 4 K.M. In datzelfde jaar werd
een aanvang gemaakt met den aanleg van
draineerleidingen en in 1898 begon de z.g.
verticalefijnzanddrainage.
In 1925 werd het waterwinningsgebied be
langrijk uitgebreid door de toevoeging van
Meyendal, de Kijfhoek en de Bierlap. Thans
beslaat het terrein, waaraan het water wordt
onttrokken, reeds ongeveer 925 H.A. en zelfs
dit gebied is op den duur niet in staat de
behoefte te bevredigen. In 1940 bedroeg het
gebruik reeds 12 millioen M3. Het buizen
net, dat bij de stichting van het bedrijf een
lengte had van rond 50 K.M. is uitgebreid
tot een lengte van 650 K.M. In 1939 besloot
de Gemeenteraad in beginsel tot den aaftleg
van een tweede waterleiding, die met rivier
water uit de Lek de duinwaterleiding te hulp
zal komen.
De waterwii
Onze watervoorraad
Uit deze sobere mededeelingen blijkt reeds
welk een groot en waardevol bezit Den Haag
in zijn waterwingebied bezit, al bevindt zich
dit onschatbare kapitaal grootendeels onder
den grond. Want onder de rulle zandige duin
strook, met haar harde, tegen wind en droog
te gewapende flora, ligt een schier onmete
lijk reservoir, gevuld met kostelijk zoet wa
ter. Het ligt diep en strekt zich aan den eenen
kant uit tot onder den zeebodem, aan den
anderen kant tot voorbij den binnenrand der
duinen. Zijn oppervlakte, die boveji den zee
spiegel ligt, is onregelmatig, al volgt zij niet
zooals wel verondersteld werd de stij
gingen en dalingen van het heuvelterrein bo
ven het reservoir. De onderkant is zakvormig
gebogen en reikt tot groote diepte, wel tot
125 M. beneden den zeespiegel.
Dit reservoir moet men zich niet voorstel
len als een tank of een ondergrondsch meer.
Het is evengoed vaste bodem als de grond,
waarop men in de omgeving overal loopt.
Maar alle porieën in het zand zijn met water
gevuld.
Deze enorme waterzak dringt het zoute
zeewater opzij en naar beneden; hij ligt dus
als het ware' gebed in een bad van zout water,
dat naar binnen dringt als de druk van het
zoete duinwater vermindert. Een roekeloos
uitbuiten van den watervoorraad zou op den
duur leiden tot verzouting van het water,
hetgeen tot uiting zou komen in een stijging
van het chloorgehalte. Het Duinwaterbedrijf
moet er dus steeds op uit zijn het evenwicht
te handhaven. De aanleg van een tweede
waterleiding, die water uit de Lek in de
duinen moet brengen en, en na filtratie door
het fijne duinzand, weer in de buizen van
onze waterleiding, i§ van dit beleid een voor
beeld. Daarom kan men zich ook begrijpen,
waarom een regenrijk jaar voor de water
leiding „een goed jaar" kan zijn. Er wordt
dan weinig leidingwater gebruikt om te
sproeien o.a. Dat is van beteekenis, al heb
ben de regenbuien op zich zelf weinig in
vloed op den watervoorraad in de duinen.
De behoefte aan water is, zoowel door den
snellen groei van onze stad als door de toe
nemende „waterbeschaving" (de stijging van
het gebruik van water per hoofd der bevol
king) langzamerhand zoo groot geworden, dat
het raadzaam is niet alleen op den voorraad
in de duinen te steur.en. De gemeenteraad
heeft, zooals gezegd, in 1939 het beginselbe
sluit genomen om de Lekwaterleiding aan te
nning
Het pompstation onttrekt thans het water
zoowel aan den van de oppervlakte naar be
neden zakkenden neerslag de helft daar
van komt ten goede aap. den watervoorraad
als aan het diepliggende reservoir in de
duinen. Er is een horizontale en verticale
(methode van waterwinning. De horizontale
geschiedt door draineerbuizen met open
naden, die door lagen grind en grof zand
omgeven zijn. Het water sijpelt daardoor in
de buis, die het afvoert naar het pompstation.
Bij de verticale waterwinning stijgt het
water in geperforeerde buizen, die rechtop in
den grond gespoten zijn of geboord zijn, op.
Het wordt eveneens naar het pompstation
gevoerd. Een aan het eind komvormig ver
breed kanaal vormt de eerste étappe van het
water op zijn weg naar den verbrui
ker. Uit deze kom wordt het water, dat
nog lang niet voor de consumptie geschikt
is, naar de voorfilters gepompt.
Dat zijn zestien groote betonnen bakken,
waar het door sproeiers fijn verdeeld in wordt
gegoten. De innige aanraking van de stui
vende druppels met de lucht brengt zuurstof
in het water, dat de ijzerdeelen tot oxydatie
brengt. In de bakken ziet men roestbruine
vlokjes drijven; dat is het ijzeroxyde.
Uit de voorfilters zakt het door lagen zand
en grind naar beneden, waarna het naar de
groote betonnen vijvers vloeit, die de wan
delaar van den Pompstationsweg af kan zien
blinken in de zon. Ook daar is de bodem
van zand en grind en wanneer het water
(Foto N. H. Ct.) deze filters gepasseerd is, komt het terecht
in de reinwaterkelders, gereed voor het ge
bruik. Uit de reinwaterkelders wordt het ge
stuwd naar de huizen der Hagenaars.
duinmeerlje,
waarin het onzuivere water met zijn ijzer
deelen, mangaan en nog enkele ongewenschte
stoffen meer, wordt afgevoerd. Het is een
idyllisch plekje in het ook overigens zoo n
terrein van ons waterwingebied.
Wanneer we zoo in eenvoudige woorden
hebben getracht den gang van het bedrijf
weer te geven, meene men echter niet, dat
het in wezen ook zoo eenvoudig is. Uit de
uiteenzetting van ir. Harders is ons wel dui
delijk geworden, dat groote kennis en ooh
ervaring hier niet kunnen worden ontbeerd-
Dat we zoo'n prachtig bedrijf hebben, danken
we ook mede hieraan, dat het der gemeente
gelukt is steeds weer goede, knappè direc
teuren te krijgen. We noemen Waldorp,
Stang en last not least ir. Harders.
;rdam, dr. G. Ch.
E. M. Mociuet
Haag. G. W. Lawerman, Bergen
van der Leemkolk. Voorschoten. A.
t. den Haae. M. A. van Munster. V. F.
Scha lek. Utrecht. M. A. Timmers,
I-eiden. S. M. G. van Welv. Utrecht.
Geslaagd voor het directeurs-examen de dames
I. v./d. Bergh V. Eysinga. Zutphen. M. Dijkshoorn,
Haag. T. M. van Heulen. Almelo. H. T. Knop-
Wlechen. Hillegersbei
:enburg. Den Bosch. E.
H. Winkelman, den
Binnenlandsch Nieuws
WEGENBOUW OP SLAPPE VEENBODEM
Bij stroomenden regen is Vrijdag aan het
einde van den verlengden Kerkweg onder de
gemeente Ouderkerk a d. IJsel, de eerste be
tonnen paal voor den bouw van een viadust
geslagen.
Op dit punt nadert de nieuwe provinciale weg
den ouden tertiairen weg het dichtst. Ouder
kerk a.d. IJsel zal hier met de achterliggende
dorpen zijn directe aansluiting vinden aan de
nieuwe weg. Vrijwel de grootste moeilijkheden,
die de drassige veenbodem in het Zuid-Hol-
landsche polderlandschap biedt, moesten hier
door de Nederlandsche weg- en waterbouw
kunde overwonnen worden.
'tWas dan ook geen wonder, dat van offi-
cieele zijde bij het begin van dit werk, groote
belangstelling aan den dag werd gelegd.
Hierbij bleek wel zeer duidelijk, wat het
zeggen wil, te bouwen in uiterst slappen veen-
bodem, Na den eersten slag, schoot de paal
alleen door zijn eigengewicht eenige meters in
den bodem doch vrij spoedig stuitte hij, zoodat
bij zoover ingeheid kon worden tot het draag
vermogen ongeveer 60,000 kg bedroeg. Daar
mede was 33750 kg beton en ijzer in den grond
geheid. Dit zal nog 83 maal gebeuren, en dan
heeft men nog slechts de paalfundeering alleen.
Enkele toespraken werden gewisseld en de
hoop uitgesproken, dat de than s begonnen
werkzaamheden zouden blijken van goede uit
werking te zijn op de toekomst van de Krim-
penerwaard.
Giffen voor de Winterhulp
N.V.V.
tonfabrii
hage. 100;
N.V. Cultuui
en de onder beheer van deze
en. 's-Gravenhage, I 2.50; N.V.
Wat de watertoren doet
Van een waterleidingbedrijf is de water
toren het meest zichtbare gedeelte. Velen
verkeeren in de meening, dat het water bij
dit bedrijf eerst in dien toren omhoog wordt
gepompt, om daarna door den eigen druk
in de leiding te worden gestuwd. Dit is
echter een misverstand. De machtige pompen
van onze duinwaterleiding stuwen het water
regelrecht uit de reinwaterkelders in het
buizennet.
Wat is dan de rol, die de toren in het
proces speelt?
De toren werkt als een drukregelaar. Het
water, daarin opgepompt, kan met het buizen
net in verbinding worden gebracht al naar
gelang van behoefte. Enkele uren in den
nacht, wanneer het watergebruik zeer gering
is, leveren alleen de torenreservoirs het noo-
dige water. Dat wordt door twee buizen langs
den Hars'tenhoekweg naar de stad gevoerd.
Het duinmeertje.
(Foto N. H. Ct.)
Oud en nieuw
Op onze wandeling over het terrein werden
we eens te meer getroffen door den bouw
van het pompstation. Anderen zal het
ook wel eens vergaan zijn, willen we
nemen. Het pompstation, dat beneden werd
ingericht voor de groote machinehal, is wel
een typisch voorbeeld van fabrieksbouw uit
de tweede helft der vorige eeuw. Nieuwere
stations zien er geheel anders uit en hebben
ook wel een andere functie dan ons pomp
station.
Ons station herinnert uitwendig geheel aan
dien ouden tijd. Maar niet alleen uitwendig.
Van binnen heeft het, als we het zoo zeggen
mogen, voor hen, die het met de oogen van
dezen modernen tijd bekijken en er aan ge
wend zijn, dat motoren met enorme capaci
teit betrekkelijk weinig ruimte innemen, iets
van een museum. Men vindt er nog als
reserve-machines bewaard keurig verzorgd
en blinkend gepoetst de machines, waarmee
het bedrijf indertijd begon. Het zijn gewel
dige ijzermassa's, niettemin sierlijk in hun
soort, die in hun omlijsting van gekleurd
lofwerk een indrukwekkend geheel maken.
Als men weet, dat het vliegwiel van een
enorme diameter 5 k 6 omwentelingen per
minuut maakte en men denkt dan aan de
honderden toeren, welke moderne maohines
in denzelfden tijd draaien, dan is er weinig
meer gemeen met de thans gebruikte nieuw
ste motoren, die in de machinezaal er vlak
naast staan opgesteld.
De aanwezigheid van oud en nieuw in het
zelfde gebouw is een bijzonderheid, welke
de aandacht van eiken bezoeker zal trekken.
Ze deed het ook de onze en voor de daar
voor geboden gelegenheid en daarmee
besluiten we zijn we den wethouder van
het initiatief, die dit indertijd ook reeds in
Amsterdam heeft betoond, in hooge mate
erkentelijk. Niet minder daniken we Ir. Har
ders voor zijn doorwrochte voorlichting, met
teekeningen en platen geadstrueerd, en aan
genaam en instrueerend geleide.
f 150: Stijl's Ivjlenhandel
00; Dikema en Chabot's Handel Mij. n.v.. Rot-
3am, 1 250; aan elften benéden 100: 1508.11.
t totaal van de giften bedroeg 5902.03.
mocht het provinciaal bureau in Den Haag èen
aanzienlijk bedrag ontvangen, in verband met
de wijziging van de omzetbelasting. Genoemde
wijziging was oorzaak, dat deze firma van tal
rijke leveranciers credit-nota's voor teveel be
rekende bedragen heeft ontvangen.
Van het standpunt uitgaande, dat het vrijwel
onmogelijk zou zijn, de diverse kleine bedragen,
te verdeelen onder haar cliënten en daar de
firma er ook zelf geen voordeel uit wilde trek
ken, heeft zij het totaalbedrag spontaan ter
beschikking van Winterhulp Nederland gesteld,
in de overtuiging, dat hierdoor het voordoel
aan de gemeenschap komt.
Wij hopen dat velen deze gezonde uiting van
gemeenschapszin zullen navolgen, om op deze
wijze hun steentje bij te dragen ter leniging
van den nood in de komende wintermaanden.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN
paratyphus (gastro-
dysenteria bacillaris (Amsterdam 13). 85 van rood
vonk (Rotterdam 8, Amsterdam 13). 80 van
diphterle (Rotterdam 0). 12 van nekkramp, 1 geval
van encephalitis lethargica en 34 gevallen van
Financieele Berichten
Nederlandsche Buurtspoorweg Mij.
Reorganisatievoorstellen aangenomen.
In de Vrijdagmiddag onder voorzitterschap
van mr. R. van Woelderen te Utrecht voortge
zette vergadering van obligaliehouders der
Nederlandsche Buurtspoorwegmaatschappij te
Zeist deelde de voorzitter mede, dal met de
deelgerechtigden in het pensioenfonds der
N.B.M. thans overeenstemming was bereikt.
Mr, van Woelderen bracht hierna in s'em-
ming het voorstel der N.B.M. om de schuld
brieven van de 4 pet. leeningen van 1901 en
1907 tot een nominaal bedrag van resp. 301,000
en 946,000 in te koopen tegen betaling van
60 pet. der nominale waarde, alsmede om de
schuldbrieven van de 5 pet. geldleening van
1917 tot een nominaal bedrag van 194,000 in
te koopen tegen betaling van 70 pet. der no
minale waarde. De loopende rente zal tot aan
den eersten dag, waarop de schuldbrieven aan
de vennootschap kunnen worden aangeboden,
geheel worden betaald. Na dien dag zal geen
rente meer zijn verschuldigd.
Alvorens tot stemminf over te gaan stelde
jhr. W. A. van den Brandeler er prijs op zijn
stem te mo'iveeren. Deaa verklaarde voor het
voorstel te zullen stemmen, niet omdat hij .dit
voorstel zoo schitterend vond, integendeel lijkt
het dit wel het uiterste toelaatbare minimum,
doch om gescheiden te zijn van de Nederland
sche Spoorwegen, die met de aandeelhouders
der aan dit bedrijf geparenteerde tramwegen
een zeer ignobel spel spelen.
Bij de hierna gehouden stemming, waarbij
zoowel de N-ederlandsche Spoorwegen als de
Rijksverzekeringsbank en het pensioenfonds
der N.B.M. vertegenwoordigd waren, werd het
voorstel met algemeene stemmen aangenomen.
KOERSEN NEDERL. CLEARINGINSTITUUT
Belga's 30.1432 Dinar (o. sch.) 3.43
Zwits. fr. 43 56 Dinar (n. sch.) 4.23
Fransche fr. 3.768 Turksche p. 14514
Lires 9.87 Lewa 2.30
Deensche kr. 36.37 Pengö (o. sch.) 36.519
Noorsche kr. 42.82 Pengö (n. sch.) 45 89
Zweedsche kr. 44.85 Zloty (o. sch.) 35.
Tsjechische kr. Zloty (n. ssh.) 37.68
J r 1.28
ïsjecmscne sr.
(oude schuld 6.42 Lei
