Crittsdjr CTourant
<r
Dagelijks
verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
nementsprijs
»er 3 maanden 2.47, vermeerderd met
I 0.15 incassokosten. Per week 19 et
iosse nummers 5 ct Zaterdagnummers
net Zondagsblad 7V4 ct Alles bU
Hoii^fooruitbetaling.
irtenlieprijzen!
94 ct per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 48 ct per regel. Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ct Bij con
tract belangrijke korting.
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22718
(Na 6. uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
No. 6440
Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam.
DONDERDAG 29 MEI 1941
22e Jaargang
O er.
2C; (en belangrijk begin
f 1891 heeft enkele heel belangrijke
- tien te zien gegeven op maatschap-
ied. Wij denken aan de Encycliek
pvarum, doch evenzeer aan het
pistelij k-Sociaal Congres, dat in de
maand te Amsterdam werd gehou-
teteekenis van dit Congres voor de
bciaal terrein kan moeilijk worden
pet zulk samenkomen In vrij breed
fer bespreking van bepaalde onder
ste jtijd min of meer vreemd gesteld.
I sterke mate afhankelijk van den
'*Jt (ke zoo'n conferentie gaat beheer-
b kan ihet gebeuren, dat een confe-
-laromtrent de verwachtingen hoog
(pannen, bitter tegenvalt, terwijl een
i i en aanzien waarvan men vrijwel
gestemd was, een uitgesproken
in bezieling te beleven geeft, die
""---doorwerkt.
ren de verwachtingen van het Eerste
c-Sociaal Congres? Och, wij ge-
'24 at men zich bij de voorbereiding
c. e eerste plaats door verwachtingen
m leiden. Er was veeleer een diepe
■n aangevoelde begeerte om samen te over.
een :4e men het Koningschap van Christus
,oe" 'jndigen en uitdragen tot midden in
nog bekrompen en donkere maat-
ik bestel. Men tastte dikwijls nog,
I te gaan. Van goed uitgewerkte
la's met nauwkeurig overwogen
a 3' waaraan wij ons thans nog vaak
en met een besef van innerlijke
vastklemmen, wat was er van
Heel de sociale wetgeving stond
»ar kinderschoenen. Talma b.v. was
i jongeman, heel aan den aanvang
n wewerkersleven.
it men dit, als men kennis neemt
ien op het Eerste Christelijk-Sociaal
k:£- In het midden is gebracht, dan val-
ezwaren, welke mogelijk tegen be-
ellingen kunnen rijzen, geheel en al
veiÜm de verwondering over de scherpte
Jit, de klaarheid van blik, die terstond
eken uit de gefundeerd opgezette
uit de besprekingen, waaraan mede
ht werd gegeven door mannen uit
jvan de maatschappij. Leest men na
:,ne eeuw het verslag, dan voelt men
Jadzijde na bladzijde het warme hart
van die mannen uit tal van Christe-
Dgen, mannen, die bewogen waren
D^e nooden van het sociale leven èn
gebod van hun Heer.
wil men het verslag lezen, dan
t verslag eerst toch in handen te
Jyn. En dat viel sinds langen tijd
■lakkelijk. De aanvankelijke uitgave
E een beperkte oplage, en die oplage
- ird in den loop der jaren niet onaan-
minder geworden. Zelfs antiquarisch
5ji nauwelijks meer een exemplaar
n. En dit was heel jammer, waar
V - ih zoodoende een belangrijk stuk
r moest ontzeggen,
rheugender is het, dat thans een
e:<pitgave van het verslag op stapel is
m uitgave nog wel, welke van ver-
raf' lre aanl€ekeningen voorzien. De
;ig en de voorziening van aanteeke-
rken^schiedt door den heer R. Hagoort
n ditgave verschijnt in afleveringen bij
rovers-Maatschappij „De Graafschap"
r6eeih. In de eerste, al versohenen afleve-
ndt men de werkelijk magistrale
trede van Dr. A. Kuyper over „Het
rraagstuk en de Christelijke religie",
die het kon moeilijk anders
<*inpel moest drukken op heel het
hoe onbevangen men er zich ook
lit mooie initiatief zijn wij zeer blij,
pÜat langs dezen weg een uitnemend
Jeratuur op sociaal gebied opnieuw
-re te volk komt. Het begin van de activi-
nueiiaatschappelyk gebied, het begin dan
n z breeder verband genomen, mag op
rende kennisneming door onze men-
anspraak blijven maken.
buitengewone maatregelen
de kustverdediging en de
watersport
iagermeren vrij, maar alle Friesche
•rt verboden, evenals de Kralingsche
en de Bergsche plassen.
gerj
fcuitengewone maatregelen voor de
dediging, die 26 Mei zijn afgekon-
fcbben bij de beoefenaars van de wa-
vragen doen rijzen.
pr Zuid-Holland was de groote vraag
tr de watersportcentra daaronder
p. Hoewel de grens pas in groote
I vaststaat en nog niet in details
jeld is, mag wel gezegd worden, dat
pgermeren buiten het verboden ge-
ivallen, de Kralingsche en Bergsche
fen bij Rotterdam vallen er echter
te Kagermeren loopt de grens, blijkens
jrdening, over den weg Hillegom, Lisse,
(dat is dus de oude weg, waar
tram langs loopt) naar Warmond
:n (vermoedelijk dus via den tol bij
.d; dan zouden alle jachthavens aan
buiten vallen, alleen het Poel-
Irin); verder (vermoedeiijik langs den
naar Voorschoten, Leidschendam naar
eg, Vlieland, Berkel en Bergschenhoek
op Nieuwerkerkaan den IJssel aan.
lano- en roeisport in de omstreken van
aag is dus tot Leidschendam verboden.
lerordening geeft zeer nauwkeurig de
lan van het verboden gebied in Fries-
'Paaruit is met zekerheid nu reeds op
|en dat het geheele gebied der Friesche
[Verboden gebied wordt,
j Duitsche zijde bevestigde men, dat
je watersport geen uitzondering wordt
fct
rtuigen, die binnen het verboden ge-
Iggen moeten binnen 14 dagen daaruit
ierd worden, op straffe van verbeurd-
:ing.
Hoofdstad van Kreta in Duitsche handen
Duitsch-ltaliaansche troepen namen de Halfaja-pas,
ten Zuid-Oosten van Solloem
De Britsche troepen op Kreta
trekken opnieuw terug
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakte gisteren bekend:
Zooals reeds gisteren is medegedeeld, is het
slagschip Bismarck na zijn succesrijk gevecht
bij IJsland op 26 Mei des avonds door een
torpedotreffer van een vijandelijk vliegtuig
onbestuurbaar geworden. Getrouw aan de
laatste radiografische medededling van den
vlootvoogd, admiraal Lüttjens, is het slag
schip met zijn commandant, kapitein ter zee
Lindemann en zijn dappere bemanning op 27
Mei des voormiddags tegenover de zeer
groote vijandelijke overmacht bezweken en
met wapperende vlag ondergegaan.
Op hel eiland Krela maken de opera
lies in nauwe samenwerking lusschen
bergjagers, yalschermlroepen en uit
de lucht gelande troepen goeden voort
gang. Gisteren hebben Duitsche berg
troepen, onndanks de moeilijke ter
reingesteldheid, den taaien tegen
stand van de Britsche strijdkrachten en
benden opstandelingen gebroken. Zij
wierpen in dappere aanvallen den vijand
uit sijn stellingen, namen de hoofdstad
Kanea (Kandia) in en achtervolgden de
verslagen vijandelijke strijdkrachten ten
zuiden van baai van Soeda.
Onder de talrijke gevangenen bevindt
zich ook de Grieksche marinecommandani
van -reta.
Formaties gevechts- en torpedovliegtuigen
hebben onophoudelijk in de gevechten op
den grond ingegrepen, vijandelijke troepen
concentraties uiteengeslagen, batterijen tot
zwijgen gebracht en den terugwijkenden
vijand zware verliezen toegebracht. Duik
bommenwerpers hebben de poging van
de Britten om zich over zee terug
te trekken, verijdeld. In de baai van Soeda
brachten zij vier koopvaarders van 5400 b.r.t.
in totaal tot zinken en beschadigden twee
andere vrachlbooten zwaar. Luchttransport-
formaties steunden den strijd op het eiland,
door voortdurend nieuwe strijdkrachten aan
te voeren. Ten zuiden van Kreta dwongen
Duitsohe gevechtsvliegtuigen een Britsche
vlootformatie tot den strijd, plaatsten bom
men op een zwaren kruiser en een torpedo
jager en schoten een tankboot in brand.
In Noor d-A f r i k a hebben Duitsch-
ltaliaansche troepen den Halfajapas, ten
Zuidoosten van Solloem genomen. Zij
maakten negen stukken geschut, zeven
gepantserd* strijdwagens, verscheiden*
and*r* pantservoertuigen en een groot*
hoeveelheid oorlogstuig buit. De vijand
leed sware, bloedig* verliezen en verloor
een aantal gevangenen. De eigen verliezen
zijn gering. Torpedovliegtuigen bestreden
iroepenkampementen en concentraties
van auto's in het gebied rond Solloem.
Rondom Engeland hebben gevechts
vliegtuigen in den afgeloopen nacht drie
vrachtbooten van 17,000 b.r.t in totaal ver
nietigd, en een anderen koopvaarder zwaar
getroffen. Andere aanvallen van het lucht-
wapen richtten zich op haveninstallaties
aan de Engelsche Zuidwest- en Zuidkust be
nevens aan de monding van de Theems.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
met zwakke strijdkrachten een gering aantal
brisant- en brandbommen uitsluitend op
woonwijken in West-Duitsohland laten val
len, voornamelijk op Keulen. Onder de bur
gerbevolking waren er verliezen aan dooden
en gekwetsten.
De bemanning van een verkenningsvlieg
tuig, luitenant Neinecek, Oberfeldwebel
Schackert, Feldwebel Hemmer en onder
officier Fahrenbach, heeft zich bij succes
volle, stoutmoedige vluchten boven Engeland
bijzonder onderscheiden.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft hei hoofdkwartier der Britsche
strijdkrachten in het midden-Oosten
medegedeeld, dat de Duitsche strijdkrach
ten op Kreta, versterkt door nieuwe
landingstroepen uit de lucht en gesteund
door een heftig luchtbombardement, aan
vallen hebben gedaan op de Britsche
troepen in het Westen van het eiland. De
Britsche troepen waren gedwongen „zich
op gunstiger stellingen terug te trekken".
Ook op andere plaatsen is de toestand
„buitengewoon moeilijk". De vijand heeft
weer valschermtroepen neergelaten en
sijn druk versterkt.
Britsche torpedobootjager tot
zinken gebracht
Naar het D.N.B. uit Berlijn meldt hebben
gisterochtend Duitsche gevechtsvliegtuigen
een sterk Britsch eskader ten Westen van
Noordt-Ierland aangevallen. Zij brachten den
vijand belangrijke verliezen toe. Door bom-
treffers werd een torpedobootjager tot zin
ken gebracht. Een kruiser werd getroffen
door een zware bom en verloor zeer aan
gevechtswaarde.
Kerk en Zending
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Zetten, J. C. Streefkerk,
cand. en hulppred. te Lobith en J. H. Teerink,
cand. te Ermelo.
GEREF. GEMEENTEN
AFSCHEID EN INTREDE.
Dr. J. Koopmans te Leiderdorp, secretaris
der N.C.S.V., hoopt op 27 Juli intrede te doen
in de Ned. Herv. Gem. te Amsterdam, na be
vestigd te zijn door dr. G. Oorthuys van
Amsterdam.
Wegens vertrek naar Grootegast nam Ds. J.
Ri b b e r i n k afscheid van de Geref. Kerk te
Borger met een preek over Hebr. 13 20 en 21.
Zijn Eerw. sprak over de zegenbede, die de
schrijver van de Hebreërbrief zyn lezers toe-
bidt, een bede waarin hij smeekt om hun
volmaking. De volgende drie vragen werden
gesteld: 1. waarin die volmaking bestaat, 2.
van Wien hij die volmaking afbidt, 3. door
Wiens bemiddeling die volmaking geschonken
wordt.
Na de preek richtte Ds. Ribberink zich tot
de gemeente en de verschilende afgevaardig
den, waarna hij namens den kerkeraad werd
toegesproken door den heer G. J. Olden-
beuring, die liet zingen Ps. 121 4. Namens
de classie Assen sprak Ds. S c he e 1 e van
Assen en namen genabuurde kerken Ds.
Drost van Nieuw-Buinen.
HULPPREDIKERS.
De Kerkeraad van de Geref. Kerk van
Weesp heeft goedgekeurd, dat cand. B.
Richters vanaf 5 Juni Dr. W. G. Harren-
stein in zijn ambtelijken arbeid zal bijstaan.
Cand. Richters blijft in staat alle Zondagen
de kerken te dienen. Zijn adres is na 5 Juni
niet meer te Scheveningen, maar: Hoogstraat
67, Weest, telef. 537.
PROV. STATEN VAN UTRECHT
De leden van de staten der provincie Utrecht
zijn bijeengeroepen door den commissaris van
de provincie, ir. F. E. Müller, tot de eerste ge
wone zitting van dit jaar, op Dinsdag 17 Juni
1941 om 10 uur.
De commissaris der provincie is voornemens
voor te stellen de tweede vergadering dezer
zitting te houden op Dinsdag 1 Juli des voor
middags te half elf.
DE BADPLAATS NOORDWIJK AAN ZEE
Verschenen zijn wederom de lijsten van hotels
en pensions, villa's en huizen van de Badplaats
Noordwijk. Deze bekende gidsjes zijn in den
loop der jaren betrouwbare vraagbaken ge
bleken voor ieder, die voor korten of langen
tijd in de badplaats Noordwijk verblijf dacht
te kiezen. De inhoud van deze uitgaven is
zoodanig, dat een volledig overzicht gegeven
wordt van hetgeen er te huur is en van alle
attracties der badplaats. De gidsjes zijn ver
krijgbaar op aanvrage bij de Ver. voor vreem
delingenverkeer „Noordwijk vooruit" te Noord-
PRIJSOPDRIJ VINGEN
De inspecteur voor de prijsbeheersching te
's-Hertogenbosch heeft den manuféeturier B.
te Kgrkrade wegens prijsopdrijving veroordeeld
tot 300 gulden boete en verbeurdverklaring van
de in beslag genomen goederen.
De winkelierster v. d. W. werd tot 200 gulden
boete ve-oordeeld.
DR. A. VAN ITERSON
De nestor van de Ned. Herv. predikanten
van Dordrecht, dr. A. v. Iterson, heeft in
verband met het bereiken van den 65-jarigen
leeftijd eervol emeritaat aangevraagd tegen
1 October a.s.
Dr. v. Iterson werd 4 Aug. 1875 te Leer
broek geboren, en bezocht het gymnasium te
Gorinohem, waarna hij aan de Leidsche
universiteit theologie studeerde. In 1902 can-
didaat geworden in Friesland werd hij 22
Maart 1903 te Gorredijk in zijn eerste ge
meente bevestigd. In 1906 vertrok hij naar
Oostihuizen, welke standplaats in 1908 met
Grootebroek verwisseld werd. 6 Aug. 1911
deed dr. v. Iterson in intrede in de Merwestad.
Dr. v. Iterson heeft zich in Dordrecht op
verschillend gebied bewogen. Alvoren er in
1911 zijn intrede te preeken, promoveerde
hij in Febr. van dat jaar tot doctor in de
theologie op een proefschrift getiteld:
„Armenzorg bij de Joden in Palestina van
100 jaar voor Christus tot 200 jaar na
Christus".
Dr. v. Iterson is praeses van het ministerie
van Herv. predikanten te Dordrecht, quaestor
van den kring Dordrecht en scriba-quaestor
van de classicale weduwenbeurs. Vele jaren
was hij voorzitter van de Zondagsschool in
zijn woonplaats en gaf hij leiding aan den
arbeid van de afd. van het genootschap tot
zedelijke verbetering van gevangenen, waar
van hij bestuurslid is.
Van zijn hand zijn tal van bijdragen ver
sohenen in de West-Friesche Kerkbode en
in het Dordtsch predikbeurtenblad.
ZENDINGSMIDDAG OP THOLEN
Dinsdag 3 Juni zal er voor de 2de
maal te Scherpenisse een Zendings
middag gehouden worden. Aanvang 3.30
uur. Als spreker hopen op te treden: Ds. H.
v. .Wingerden van Arnemuiden, Ds. H
K r a a y van Boven-Hardinxveld en Ds. P. H.
Oostenbrug van 's-Grevelduin-Capelle.
FEDERATIE HERVORMDE JONGEREN.
Dit jaar hoopt de Federatie van Hervorm
de Jongeren gewestelijke bijeenkomsten te
houden te:
Delft: Nieuwe Kerk. Spekers o.a. Ds. F.
J. Pop van Delft; Dr. R. B. Evenhuis van
den Haag en Ds. A. v. Veldhuizen van Rotter
dam. Velp: Spreker Ds. P. Visser van Apel
doorn. Haarlem: Spreker Ds. J. K. Lofvers
van Amsterdam. Goes: Spreker Ds. J. G.
Panhuise van Aagtekerke. Amersfoort: Spre
ker Ds. J. R. Wolfensberger van Utrecht.
Koudum (Fr.): Spreker Ds. G. v. Leeuwen
van Aalsum. Raai te: Spreker Ds. S. Coolsma
van Enschede. Groningen: Spreker Ds. G. J.
Paul van Saaksum. Den Bosoh: Spreker
Prof. Dr. S. F. H. J. Berkelbach van der
Sprenkel van Utrecht.
TIJDSCHRIFT „KERKEDIENST".
Naar men ons meedeelt zal van eind Mei
af het tijdschrift „Jeugd en Godsdienst",
onder eindredactie van Dr. B. ter Haar Dzn.,
en uitgegeven door Van Gorcum Comp.
N.V. te Assen, de naam dragen van zijn
nieuwe koers: „Kerkedienst", tijdschrift voor
de kerkelijke practijk. Meer dan tot nu toe
wil het zich bewegen op kerkelijk erf. Daar
toe is de redactie uitgebreid en is contact
gezocht met de commissie der Synode voor
Gemeenteopbouw.
GIFTEN EN LEGATEN.
Afscheid Ds. T. J. Hagen
Van de Gereformeerde Kerk
van Delft
In de geheel gevulde Oosterkerk te Delft
werd gisterenavond een afscheidsdienst ge
houden in verband met het eervol .emeritaat
van D s. T. J.. H a g e n, den oudsten die
des Woords van de Geref. Kerk aldaar.
Zooals gemeld werd deze dienst geleid door
den zoon van den emeritus, D s. J. C. H a-
e n van Zwijndrecht
Na 't zingen van Psalm 97 7 en 't lezen
van Psalm 121 ging Ds. Hagen Jr. voof in
gebed. Vervolgens las hij zijn tekst voor dit
avonduur: Handelingen 1 10 en 11, de bood
schap der engelen aan Jezus' discipelen na
Zijn hemelvaart. Hierna werd gezongen
Psalm 118 7, 8 en 9.
't Treft bij de hemelvaart, aldus spr., dat
de Heiland geen afscheid van Zijn jongeren
nam. Zijn laatste woord tot hen was, dat zij
Zijne getuigen moesten zijn tot aan het
uiterste der aarde. Jezus' afscheidsprediking
tot Zijn discipelen werd door twee engelen
gebracht. Met hun prediking gaan deze en-
Rott.)
gelen in teg^n de vertraging, die in den
discipelenkriing dreigt te ontstaan. Er mag
hier geen vertraging zijn en daarom getui
gen de engelen van de haast van Christus'
wederkomst. Spr. wil wijzen op de keuze vao
predikers en op den inhoud van hun woor-
Ohristus komt haastig tot Zijn grooten
dag. Daarom is er ook geen tijd voor een
persoonlijk afscheidswoord. Alles moet blij
ven in den stijl van Zijn wederkomst De
prediking moeten Zijn dienaren (de engelen)
doen. En wat ze zeggen kon alleen na Zijn
hemelvaart gezegd worden. De engelen zijn
de aangewezen predikers om aan te sporen
tot de daad. Wat staat ge hier te droomen,
zoo vermanen zij, ge staat daar of ge al den
tijd hebt. Zie, Jezus komt weer.
Dat ik hier sta inplaats van mijn vader, is
niet erg, zegt spr. Vaders werk hier was tot
opbouw van het lichaam van Christus, zijn
werk was er opdat Christus met haast ko
men kan. 't Schikte Christus niet Zijn dienaar
toe te staan van u afscheid te nemen. Zijn
afwezigheid is een boodschap van de haast
van Christus' wederkomst. Laten we vader
niet beklagen, zegt spr-, maar dankbaar zijn
dat we dezen avond nog mogen hebben.
Straks zal er geen tijd meer zijn voor af
scheid en jubilea in groot ornaat.
Wat den inhoud der prediking betreft: de
engelen brachten niet de wederkomst van
Christus als iets nieuws, maar wel de haast
van die wederkomst. De discipelen moesten
goed weten: dit is inderdaad de hemelvaart,
dit was onherroepelijk de laatste verschij
ning Engelen duwen de Kerk voorwaarts, op
dat die Kerk haar taak zou volbrengen. Als
ze het Evangelie niet predikt, dan houdt ze
Christus in den hemel, dan kan Hij niet we
derkomen
De kerk van Delft is al weer druk bezig
te voorzien in de vacature, ontstaan door 't
heengaan van mijn vader. Dat is een zegen,
zegt spr. Wat heeft de kerk vaak staan
treuzelen; denk maar aan 't Zendings- en
Evangelisatiewerk. Wat waren we weinig
adventsgemeente en lieten het Maranatha over
aan buitenkerkelijke groepen. Dit afscheid is
waarlijk geen mijlpaal. Wel zijn mijlpalen:
hemelvaart en wederkomst van Christus.
Wees zelf bereid, maar denk ook aan an
deren. Als de groote wereldtrein stil staat,
dan moeten we allen uitstappen: gij en ik, de
menschen van Delft en Solo. Daarom: wij,
wetende de schrik des Heeren, bewegen de
menschen tot het geloof.
Na deze predikatie werd gezongen 't derde
vers van het Gebed des Heeren.
Toespraken.
Ds. K. van Anken voerde hierna het
woord namens kerkeraad en gemeente. Hij
herinnerde aan 22 Sept. 1921, toen hy in dit
zelfde kerkgebouw Ds. Hagen mocht beves
tigen. Hij was hier in Delft de rechte man op
de rechte plaats; in de beste harmonie heeft
spr. altijd met hem samengewerkt. Ds. Hagen
ontving van zijn. Zender groote gaven voor
den kansel en voor het herderlijk werk
niet minder voor de leiding en regeering der
kerk. Wij zagen in hem onzen leider.
Plotseling riep God hem het halt toe; de
nacht van 24 op 25 Febr. bracht hem de be
slissende slag. Spr. wil hier in 't publiek
uiting geven aan de dankbaarheid van Delft'
kerk voor wat zij bezat in den persoon ei
het gezin van Ds. Hagen. Spr. richt zich in
zonderheid tot mevrouw Hagen om haar te
danken wat zij voor haar man en daardoor
voor de kerk van Delft is geweest
Onder de preek van Ds. Hagen Jr. dacht
spr. aan 't bekende woord van Ds. Hagen Sr.:
de zaak des Konings heeft haast. Tenslotte
herinnerde hij aan de intreetekst van
Hagen op 22 Sept. 1921: Zie, Ik ben met u
alle de dagen tot de voleinding der wereld.
Op verzoek van Ds. Van Anken werd den
scheidenden leeraar toegezongen Psalm 121:4.
De heer M. C. Breemans herdacht de
krachtige en bezielende leiding, die Ds. Hagen
20 jaar lang aan 't Evangelisatiewerk heeft
gegeven. Hier in Delft werd ook een begin
gemaakt met verband te leggen tusschen de
Evangelisatie-commissies in het geheele
land. In 13 jaar tijd zijn nu bijna 300 commis
sies aangesloten. Al vallen de dienstknechten
weg, Gods werk blijft en gaat door. Spr. bad
Ds. Hagen met zijn gezin Gods nabijheid toe
en verzocht te zingen Psalm 37:3.
Namens de classis Den Haag spr. Ds. H.
Pestman van Rijswijk een ko: woord.
Dank zij de hein geschonken gaven was de
figuur van Ds. Hagen ook in de classis domi
ALGEMEENE SYNODE DER NED. HERV. KERK
Eerste zitting
De president opende deze buitengewone ver
gadering te 's-Gravenhage en las voor Joh. 17.
Hij heette alle leden welkom en zeide in deze
dagen bepaald te zijn geworden bij een Schrift
verklaring van prof. Gunning, waarin hij sprak
van „heilige verlegenheid". Dat wij allen iets
daarvan mogen kennen tegenover de moeilijk
heden, waarvoor we geplaatst worden. W«nt
ook in de moeilijkheden is te zien de open
baring der zonde. God leide ons door Zijn
Geest.
De president sprak vervolgens een woord ge
wijd aan de nagedachtenis van prof. dr. Slote-
maker de Bruine. Staande hoorde de vergade
ring dit aan. Hij gedacht de groote toe
wijding en krachtsontplooiing door den heen
gegane in verschillende functies getoond in het
belang der kerk, in 't bijzonder ook in zijn
laatste levensjaar.
en de vergadering verdaagd tot Woensdag
morgen 10 uur.
Door den secretaris werd de samenstelling
van de vergadering gelezen: J. W. J. Addink,
president; P. de Bruyn, vice-pres.; K. H. E.
Gravemeyer, seer.; dr. S. F. H. J. Berkelbach
van der Sprenkel en dr. J. H. Semmelink, prae-
adviseerende leden; J. J. C. Karres; mr. C. de
Roon Zwaan; L. Boer; J. J. C. Hardenberg; dr.
G. Oorthuys; F. W. J. v. d. Kieboom; dr. W.
H. Weeda; J. Hoekstra; Y. Stelma; P. v. d.
Sluijs; H. H. Brucherus Cleveringa; dr. W. J.
Aalders; E. H. Baron Prisse; J. Boonstra; dr.
J. Fetlaar; R. Blommaert; mr. H. J. M. Tijssens.
De notulen van de vorige vergadering werden
gelezen en vastgesteld. Uitloting vond plaats
een Synodus contracta ter behandeling van
hooger beroep ingesteld door den kerke
raad van Sloten van een besluit genomen door
het prov. kerkbestuur van Noord-Holland.
Ten opzichte van de 10 jaarlijksche stemming
over de vraag: kiescollegekerkeraad, die het
vorig jaar bij noodmaatregel voor één jaar
uitgesteld was, werd besloten deze voor het
volgend jaar facultatief te stellen. Indien deze
stemming zonder bezwaar gehouden kan wor
den, dient ze door te gaan. Mochten overwe
gende bezwaren daar tegen rijzen, dan kan de
kerkeraad deze ter kennis van de alg. syn.
commissie brengen, welke in dit geval beslist.
Over de wijze waarop de aftreding en ver
kiezing op de komende classicale vergaderingen
zal plaats hebben, zal in het officieele orgaan
der kerk binnenkort bericht worden geplaatst
Vervolgens stelde de president aan de orde
de bespreking van de rapporten ingezonden
door de, door de alg. synode benoemde com
missie, voor kerkelijk overleg. Deze commissie
had zich gesplitst in verschillende werkgroe
pen, die het recht hadden gehad zichzelf leden
Als groepen worden genoemd: Kerk en
School; Kerk en Jeugd; Kerk en Zending; Kerk
en Ziekenzorg; Kerk en Overheid; Kerk en
Prediking; Kerk en Financiën; Kerk en Pers
en Kerk en Gemeenteopbouw. In het afgeloo
pen jaar was zeer omvangrijk en belangrijk
werk door deze groepen verricht, waarvan het
resultaat neergelegd was in de rapporten, die
tevoren aan de leden der synode ter hand wa
ren gesteld en thans ter tafel waren. De presi
dent sprak zijn groote waardeering uit voor
den verrichten arbeid, die van zulk een groote
beteekenis was voor de kerk. Hij legde er na
druk op, dat dé bedoeling was deze rapporten
ter kennisneming te zenden aan de prov. kerk
besturen en de classicale vergaderingen. Hij
gaf daarna het woord aan den secretaris der
synode om een voorstel in te dienen met be
trekking tot de behandeling van deze rapporten.
Besloten werd met betrekking tot 1. Kerk
en School, te adviseeren tot een enquête
naar het godsdienstonderwijs op de openbare
school in overeenstemming met het voorstel
van de door de synode benoemde commissie
ad hoe.
2. Kerk en Jeugd, de medewerking van
de prov. kerkbesturen en classicale vergade
ringen in te roepen, om door den, door de sy
node ingestelden Jeugdraad, en door contacten
vanuit de plaatselijke gemeenten in overeen
stemming met het rapport van kerk en jeugd,
de band tusschen kerk en jeugd te versterken;
hen mede te deelen. dat de Hervormde Jeugd
raad is geïnstitueerd en als secretaris van dien
raad voor één jaar is benoemd ds. F. M. Kooy-
man.
3. Kerk en Zending, een Hervormde
Zendingsraad in te stellen voor de Inwend. en
Uitwend, zending. En daarnaast een studiecom
missie te benoemen, zooals ook voorgesteld
wordt door de werkgroep Kerk en Ziekenzorg.
4. Kerk en Overheid, dat de door de
commissie Kerk en Overheid vastgestelde richt
lijnen als juist moeten worden erkend.
5. Kerk en Prediking, dat de gewone
vergadering der synode het concept voor het
getuigenis opgemaakt door de werkgroeDen
Kerk en Prediking en Kerk en Overheid in
behandeling zal nemen en tegelijkertijd zich
zal beraden betreffende lithurgische vraag
stukken.
6. Kerk en Financiën, dat zij de richt
lijnen van de werkgroep Kerk en Financiën in
't algemeen aanvaardt en aan de prov. kerkbe
sturen en de classicale vergaderingen meedeelt,
dat ze in haar buitengewone vergadering van
18 Maart 1941 een commissie heeft benoemd,
welke zal trachten een oplossing te vinden
voor de verhouding bestuur en beheer en an
dere financieele aangelegenheden der kerk.
neerend. Vandaar dat hij ook steeds naar de
Particuliere en Generale Synode werd afge
vaardigd. Wij zullen hem zeer missen en zijn
arbeid dankbaar blijven gedenken.
Ds. J. C. Hagen bracht alle sprekers
dank voor hun waardeerende woorden. Spr.
heeft zijn vader de gehouden preek voorge
lezen, misschien volgt hij nu dezen dienst
wel door middel van de telefoon; in elk ge
val weten wij dat hij met ons meeleeft.
Namens zijn vader en moeder bracht hij
dank aan de Delftsche gemeente voor al haar
meeleven en liefde. Met blijdschap heeft
vader hier zijn werk verricht en gaarne
bracht spr. zijn zegenbede en afscheidsgroet
over.
Verder dankt hij collega's en kerkeraad.
inzonderheid Ds. van Anken voor al de hulp
de laatste maanden bewezen. Ook dankt spr.
den parochieraad en de evangelisatie-com
missie. Thans neemt een ambtelijke dienst
van 38 jaar een einde en spr.'s vader mocht
getuigen: Ik heb toch zoo'n prachtig leven
gehad. Met de bede om vereenigd den dag
van Christus' toekomst tegemoet te gaan,
besloot spr. zijn toespraak.
Gezongen werd nog Psalm 84 1 en 3. Na
het bidden van het Onze Vader sprak Ds.
Hagen Jr. den zegen uit en was deze voor
de Geref. Kerk van Delft zoo indrukwekken-
den dienst ten einde.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 30 Mei S.26; ondergang 21.49
Maansopgang 30 Mei 9.23; ondergang 0.49
Maansopgang 31 Mei 10.27; ondergang
Eerste kwartier Maandag 2 Junivolle
maan Maandag 9 Juni; laatste kwartier
Maandag 10 Juni; nieuwe maan Dinsdag
24 Juni.
7. Kerk en Pers, dat zij de werkgroep
Kerk en Pers heeft opgedragen voort te gaan
met de voorlichting van de kerkelijke pers.
8. Kerk en Gemeenteopbouw, dat zij
de door de werkgroep Kerk en Gemeente
opbouw gegeven richtlijnen aanvaardt en een
in dat rapport voorgestelde commissie van
advies heeft benoemd.
9. Kerk en kerken, dat zij de werkgroep
Kerk en kerken heeft opgedragen haar arbeid
ten opzichte van de in het rapport opge
noemde punten voort te zetten.
Nadat de vergadering met groote belangstel
ling zich gewijd had aan de behandeling van
de rapporten van de commissie van kerkelijk
overleg en van het voorstel, door den secretaris
daaruit getrokken, werd wegens het houden
van de 2 Synodi contractae de zitting gesloten
en de vergadering verdaagd tot gistermorgen
10 uur.
Tweede zitting
Behandeling nieuw* reglementen
De president opende de zitting en ging voor
in gebed. De geneele zitting was gewijd aan
de behandeling van de nieuwe reglementen: le.
het reglement op de stichting en indeeling der
gemeenten;
2e. het reglement op de predikantsplaatsen;
3e. het reglement op de de predikantstracte-
menten, welke reglementen een algeheele om
werking vormen van het huidige reglement op
de vacatures en dat op de predikantstracte-
menten.
Dit resultaat was de vrucht van den lang-
durigen en ingespannen arbeid van „de com
missie tot herziening van het reglement op de
predikantstractementen". Deze commissie, die
door de Synode zelf ingesteld was, was samen
gesteld uit de kringen van de Alg. Synode, den
Raad van Beheer, den Pensioenraad, het Alg.
College van toezicht, den Bond van Nederland-
sche Predikanten en de Vereeniging van Kerk
voogdijen en had met groote eenstemmigheid
haar arbeid verricht. Alle gemaakte regelingen
en gevonden oplossingen waren geboren uit ge
meenschappelijk overleg.
Nadat vijf heeren van deze commissie waren
binnengeleid, werden ze door den president
welkom geheeten. Hij sprak zijn groote blijd
schap er over uit, dat deze vrucht van hun
buitengewoon krachtigen arbeid op de Syno
dale tafel lag en hoopte dat het ontwerp der
kerk ten goede zou komen. In het bijzonder
bracht hij hulde aan mr. H. M. J. Wagenaar, den
ontwerper van dit stuk. Niet vergeten moest
worden, dat hier geen sprake was van een
willekeurig boekdeel, maar dat dit werk in op
dracht der Synode zelf was geschied. Bij even-
tueele aanvaarding hiervan zou de behandeling
van art 65 al. 2 Alg. Regl. automatisch van de
agenda van de classicale vergaderingen zijn
afgevoerd. Hij achtte deze nieuwe ordening in
zake de predikantsplaatsen een zeer belangrijk
Vervolgens werd aan alle leden van de
Synode gelegenheid gegeven hun vragen aan
de commissie voor te leggen en eventueele be
zwaren te berde te brengen. Hiervan werd druk
gebruik gemaakt Door allen werd groote lof
gebracht aan het ontwerp, dat in zoo menig
opzicht een groote verbetering was bij het be
staande en op talrijke punten een oplossing
bracht in moeilijkheden, die sinds de invoering
van de oude reglementen gebleken waren.
Vooral stemde het tot blijdschap, dat de thans
bestaande ongelijkheid in de bezoldiging der
predikanten voor een groot deel was wegge
werkt. Zeer vele vragen om voorlichting in
duistere punten werden gesteld, die alle door
de commissie op zeer bevredigende wijze wer
den beantwoord.
Aan het einde van de geanimeerde bespreking
gekomen, zegde de president de commissie nog
maals dank. Hij sprak den wensch uit, dat de
commissie zou blijven bestaan: er zou nog wel
arbeid voor haar te doen blijven. Mocht ze de
voldoening smaken, dat het door haar inge
leverde ontwerp wet worden zou.
Nadat de commissie de vergadering verlaten
had, bracht hij in stemming de vraag op het
ingediende ontwerp als geheel, als voorloopig
aangenomen wetswijziging aan de consideratiën
der kerk zou worden onderworpen.
Met algemeene stemmen, ook van de prae-
adviseerende en adviSeerende leden, werd nier
toe besloten.
Ter kennisneming zou behalve aan de leden
der Synode ook aan alle leden van de Prov.
kerkbesturen en classicale besturen gezonden
worden tegelijk met het ontwerp een saam
bundeling van alle vragen en antwoorden in
deze vergadering gesteld en gegeven.
De Prov. kerkbesturen zouden aangeschreven
worden een buitengewone vergadering te be
leggen om hun consideratiën over dit ontwerp
te geven.
Nadat nog de notulen der vorige zitting
gelezen en vastgesteld, sloot wegens het
Ds. H. Hangelbroek t
Te Wirdum is in den ouderdom van 68 jaar
overleden ds. H. Hangelbroek, predikant bij de
Geref. kerk aldaar en een vooraanstaande figuur
op het gebied van de Zending in Friesland.
Hendrik Hangelbroek is 16 Aug. 1872 te Uit
huizen geboren. Hij studeerde aan de TheoL
Hoogeschool te Kampen en werd in 1900 candi-
daat, op 15 Juli van dat jaar werd hij te Vijf
huizen bevestigd. In 1904 vertrok hij naar Bor
ger en 22 Dec. 1912 deed ds. Hangelbroek intrede
te Wirdum.
Ds. Hangelbroek was de eerste predikant van
de kerk van Vijfhuizen en hij nam er het initia
tief tot de stichting van een Chr. school.
Te Borger heeft ds. Hangelbroek zich vooral
op politiek gebied bewogen en avond aan
avond in het oude district Emmen het pleit ge
voerd voor het Chr. onderwijs en de AR. be
ginselen. Hij stichtte den ring Borger en om
streken van den Geref. Jongelingsbond en was
daarvan ook voorzitter. In April 1910 werd de
Chr. School te Borger geopend.
Te Wirdum werd met steun van de evangeli-
satiedeputaten van de classis Leeuwarden het
evangelisatiewerk aangepakt Te Grauw werden
bijbellezingen en catechisaties gegeven en 22
Maart 1936 mocht de Geref. kerk van Grouw-
Irnsum geïnstitueerd worden In 1922 benoemde
deze classis ds. Hangelbroek tot zendingsdepu-
taat als opvolger van wijlen ds. J. D. v. d.
Munnik. Al spoedig werd hij scriba van depu-
taten. Ook belastte de Friesche zendingssynode
den overledene vele jaren met het scribaat In
1933 benoemde de generale synode van Middel
burg ds. Hangelbroek tot lid van het college
van generale zendingsdeputaten. De Part.
synode van Friesland-Noord benoemde hem tot
deputaat voor de prov. evangelisatie.
Van de hand van ds. Hangelbroek zagen
zendingsbijdragen het licht in het Geref. kerk
blad voor Drenthe-Overijssel. in de Leeuwarder
Kerkbode en in het zendingsorgaan „Uit Ke-
boemen".
De teraardebestelling van het stoffelijk over
schot zal te Wirdum plaats vinden.
DS. D. A. BRINKERINK t
kant der Ned. Herv. kerk.
Dirk Adrianus Brinkerink werd in 1859 ge
boren en in 1884 candidaat in Groningen om 21
Jun 1885 te Rockanje in het predikambt te wor
den bevestigd. Vandaar vertrok hij in 1887 naar
Twisk (N.-H.), welke standplaats hij in 1890
met Neede verwisselde. In 1896 verbond hij
zich aan de gemeente van Bovenkarspel, waar
hy is werkzaam geweest tot 1 Oct. 1925 toen het
Prov. kerkbestuur van Noord-Holland hem eer
vol emeritaat verleende, waarna ds. Brinkerink
zich metterwoon te Arnhem vestigde.
Zijn stoffelijk overschot zal Vrijdagmiddag om
3 uur op ..Moscowa" te Arnhem ter aarde wor
den besteld.
