Uaggn*
'zoet roggebrood'
VRIJDAG 23 MEI 1941
=23 MEI
EGYPTE EN DE STRIJD IN IRAK
Een Duitsche beschouwing over de pan-Arabische
tendensen in Egypte
De roerigheid in het Naburige
Oosten
Onder het opschrift „Bewegingen aan den
Ntfl" publiceert de Börsenzeitung een artikel
over de gebeurtenissen in het Naburige Oos
ten en Egypte in verband met de verdwij
ning van een aantal Egyptische staatslieden.
Door den opmarsch van Duitschland aan de
Oostelijke Middellandsche Zee en den vrij
heidsstrijd in Irak zijn in de Arabische we
reld allerlei diep gewortelde verschillen,
eenigermate vervaagd. Het zou voorbarig zijn
om in het levendige diplomatieke verkeer
tusschen de staten van het Naburige Oosten,
in de oproepen tot den heiligen oorlog, het
opleven van den strijd in Palestina, de oppo
sitie tegen het pro-Engelsche regime in Trans-
jordanië en dergelijke verschijnselen reeds
een algemeene lijn van ontwikkeling te zien.
Duidelijker zichtbaar is echter, dat de za
ken aan "het rollen gebracht zijn en dat in
deze ruimte krachten los beginnen te komen
welke Engeland tot dusverre met geweld of
door een handig spel van een evenwicht van
krachten had weten te binden.
Hoe sterk Egypte door deze kwesties wordt
beroerd bleek reeds in het begin van
maand, toen in dit land staande voor de
vraafhandhaving van de neutraliteit of deel
neming aan den oorlog aan de zijde van Enge
land, een kabinetscrisis te voorschijn kwam
en koning Faroek moest ingrijpen met het
doel een zeer stevige regeering van nationale
ooncentratie tot stand te brengen. Intussohen
is de toestand door de versterkte pogingen
van Engeland om het verzet tegen zijn eischen
te breken en politici die hier tegen in verzet
komen buiten spel te zetten, verscherpt.
Eenige dagen geleden is bekend geworden, dat
de vroegere chef van den Egyptischen gene-
ralen staf vertrokken is en later hoorde men
dat de vroegere premier Ali Maher Pasja
eveneens verdwenen wasBekend is dat
de vroegere chef van den generalen staf veel
aanhangers in officierskringen heeft Bekend
is ook dat Ali Maher Pasja voor de Engelschen
moest aftreden omdat hij hen te ver ging in zijn
neutraliteit Dit was voor hem nog niet genoeg
en zij hebben getracht hem eerst te laten uit
wijzen en later in ieder geval buiten het ge
bied van Kairo trachten te atooten. Deze
kwestie, aldus de Berliner Börsenzeitung, moet
ook in de kabinetskwestie in het begin van
deze maand een rol hebben gespeeld.
Het eenige wat Engeland hiermede bereikt
heeft is, dat de openbare meening krachtiger
tegen de Engelschen is geraakt. De Wafdpartij
protesteert tegen alle mogelijke maatregelen,
die een schijn hebben van deelneming aan den
oorlog en van de partij der „groenhemden"
valt weer een ondergrondsche actie te signa-
leeren.
Hierbij kunnen ook pan-Arabische factoren
tot gelding komen, die te Kaïro al langen tijd
besproken warden De leidende rol, die Kaïro
op dit gebied zou willen spelen, wordt niet
alleen door Britsche tegenwerking bemoeilijkt,
maar ook door het feit dat de dovenste laag
van de Egyptenaren door oeconomische ban
den met Engeland, vaak zelfs door afhanke
lijkheid van Engeland, vrijheid van denken
en doen heeft ingeboet Thans is Irak een
strijd begonnen, waarvan vele Egyptenaren en
ook de jeugdige Egyptenaren weten, dat het
eigenlijk hun strijd is. De maatregelen, die
de Engelschen op dit punt nemen, laten zien
hoe groot de nervositeit reeds is en hoe groot
de vrees, dat het Noord-Afrikaansche op-
marschgebied en dat aan de oostelijke Middel
landsche Zee ln een kruitvat zou kunnen ver
anderen. Zeker, zoo besluit de Börzenzeitung
zijn artikel, heeft het Naburige Oosten een
ander tempo dan het Westen.' Doch daarom is
ook de tijd, waarop Engeland als bondgenoot
hoopt, hier zijn vijand.
Rondom het Irakeesche conflict
Naar uit Beiroet via Vichy bekend wordt
ontvangt de Irakeesche minister-president,
Kailani, uit alle deelea des lands verdere
telegrammen van toegewijdheid van de
meest verschillende volksstammen en ver-
eenigingen, die hun steun aanbieden. Voorts
zijn talrijke lijsten voor steun aan de Irakee
sche regeering ter teekening geopend.
De Arabische nationale garde, een mili
taire organisatie van Arabieren in Syrië,
welke over talrijke aanhangers beschikt, pu
bliceert een manifest, waarin de Britsche
aanvallen op Syrië scherp veroordeeld wor
den. Woordelijk wordt in het manifest ge
zegd: „Nadat Londen ons door de blokkade
trachtte uit te hongeren, stuurt het thans zijn
vliegtuigen om terreur uit te oefenen jegens
GEBR. TEN HOEVE
DEN HAAG ROTTERDAM
TELEF. 333298 TELEF. 38427
de vreedzame bevolking. Wij moeten allen
bereid zijn ons land tegen dezen nieuwen
Britsch-Joodschen aanslag te verdedigen".
Habanyah gebombardeerd
Uit Beiroet wordt gemeld, dat de Irakee
sche generale staf het volgende speciale com
muniqué heeft gepubliceerd:
„Aan het Westelijk front duurt de strijd in
het gebied van Habanyah voort. Irakeesche
vliegtuigen hebben een hevigen bomaanval
op het vliegveld Habanyah ondernomen,
waardoor ernstige schade werd toegebracht
Verscheidene hangars en opslagplaatsen ge
raakten in brand. Op grooten afstand waren
de branden nog te zien.
Andere afdeelingen der luchtmacht hebben
door machinegeweervuur twee formaties op
den grond staande vliegtuigen, ongeveer 20
tweemotorige toestellen, beschadigd. Een vij
andelijke Gloster werd onmiddellijk na zijn
opstijgen neergeschoten, evenals een Hurri
cane. die de Irakeesche toestellen wilde achter
volgen. Twee Glos tertoestellen ondernamen
een tegenaanval; het eene werd neergescho
ten, het andere ging op de vlucht. Alle Irakee
sche vliegtuigen zijn onbeschadigd terugge
keerd.
Mossoel door de Britten
gebombardeerd
Fransche voorzorgen in Syrië
Generaal Bergeret, de Fransche staats
secretaris voor luchtvaart, is na het eindigen
van zijn inspectiereis in Noord Afrika van
Tunis naar Beiroet gevlogen, waar hij Maan
dag is aangekomen. Op het vliegveld werd
hij volgens D.N.B. ontvangen door generaal
Dentz, den Franschen hooge-commissaris en
generaal Jannekeyn, den bevelhebber van de
Syrische luchtstrijdkrachten. Generaal Ber
geret zal overeenkomstig de instructie van
de regeering en in nauw overleg met den
hooge-commissaris een studie maken van de
Uit Damascus verneemt het D.N.B.:
De Engelsche luchtstrijdkrachten hebben,
□aar uit Bagdad gemeld wordt, de open stad
Mossoel gebombardeerd, waarbij tegelijker
tijd de burgerbevolking met mitrailleurvuur
werd beschoten. Een groot aantal personen
kwam om het leven. Bovendien hebben
Engelsche vliegtuigen een station bij Mossoel
gebombardeerd, waarbij eveneens talrijke
menschen souden xijn gedood. Drie Engelsche
vliegtuigen hebben gisteren verder Majda
An jar in midden Libanon gebombardeerd,
waardoor echter geen aanzienlijke schade
werd aangericht.
De voorjaarstentoon
stelling te Hagen
De Rijkscommissaris, dr. Seyss
Inquart, zal haar openen
Het A.N.P. meldt uit Hagen:
De vierde groote Sauerlandsche voorjaars
tentoonstelling Hagen 1941 zal Zondag 25 Mei
in het kunstmuseum alhier door haar be
schermheer. den Rijkscommissaris voor de
bezette Nederlandsche gebieden, dr. Seyss
Inquart, worden geopend.
De tentoonstelling, die reeds de vorige
jaren tot de leidende West-üuitsche kunst
exposities behoorde, krijgt dit voorjaar haar
bijzondere beteekenis doordat zij onder het
beschermheerschap van den Rijkscommissaris,
dr. Seyss Inquart, in Hagen en in aansluiting
daarop in Den Haag, een overzicht geeft van
het artistieke leven in het Westfaalsch-
Nederrijnsche kunstgebied in gemeenschap
met de Nederlandsch-Duitsche cultuur
gemeenschap onder haar voorzitter Maasdijk
en prol. Wehofsich. Terwijl deze expositie in
Nederland een overzicht geeft over de kunst
van het naburige en verwante Westfaalsch-
Nederrijnsche gebied, zal de tentoonstelling
„Nederlandsche kunst van heden" in Hagen
toonen, wat de Nederlandsche schilder van
tegenwoordig creëert De groote Hagensche
voorjaarstentoonstelling vormt een nieuw be
wijs, dat het cultureele leven ook in den oor
log voortgaat met zijn succesvollen opbouw.
De catalogus omvat 750 kunstwerken.
Grieksche ministers van Kreta
naar Kairo
De Messagero meldt uit Beiroet, dat zes
leden van het Grieksche kabinet zich van
Kreta naar Kairo hebben begeven om daar
hun officieelen zetel op te slaan. Deze kabi
netsleden vonden het moeilijk den oorlog
van uit Kreta te voeren, dat aan vijandelijke
luchtaanvallen blootgesteld is en aan all
vijanden voor vijandelijke invallen openstaa.
Afgereisd zijn de minister van marine, admi
raal Sacheslarion, minister van binnenland-
sche zaken Maniadakis, minister van scheep
vaart Theophaides, minister van onderwijs
Sekeres, postminister Corczas en persminis
ter Nicloudes.
Koning George, de minister-president en de
minister van luchtvaart en landbouw zijn
volgens de Messagero op Kreta gebleven.
Vichy staat op zijn stuk
United Press meldt uit Washington:
Naar hier verluidt heeft de Fransche
ambassadeur te Washington Huil medege
deeld, dat Frankrijk aan elke poging eenig
deel van zijn koloniale rijk over te nemen
tegenstand zal bieden.
De op Martinique gestaiionneerde Fran
sche land-, zee- en luchtstrijdkrachten heb
ben, naar de Matin uit Fort de France meldt,
bevel gekregen de noodige maatregelen te
treffen root verdediging van het eiland tegen
een mogelijken aanvaL
Met betrekking tot het Reuterbericht, dat
de Britsche consul-generaal te Beiroet ls
teruggeroepen, wordt van bevoegde Fransche
zijde te Vichy medegedeeld, dat Chartier, de
Fransche consul-generaal te Londen zes da
gen geleden Londen heeft verlaten, nadat de
Britsche regeering hem het exequatur had
ontnomen. De Fransche regeering besloot toen
een tegenmaatregel van dezelfde beteekenis
te nemen.
De opvarenden van het
s.s. Zamzam te St. Jean de Lux
Omtrent het Egyptische s.s. Zamzam is nog
het volgende te melden:
Het schip is inderdaad op zee door een
Duitsch oorlogsschip als goede prijs buitge
maakt en vervolgens tot zinken gebracht. De
bemanning en de passagiers werden allen in
veiligheid gebracht, daarna door een koop
vaardijschip overgenomen en behouden aan
land gezet. In elk opzicht is dus aan de wet
ten van het volkenrecht en van een humane
oorlogvoering voldaan.
Officieel wordt te Vichy medegedeeld, dat
140 Amerikaansche opvarenden, die zich aan
boord van het tot zinken gebrachte Egypti
sche s.s. Zamzam bevonden, in St Jean de Luz
ten Zuiden van Bordeaux aan land gebracht
zijn. Zij bevinden zich in veiligheid. De Duit
sche autoriteiten te Bordeaux hebben den
Amerikaanschen consul, Waterman, van de
aankomst der Amerikanen (62 mannen, 53
vrouwen en 25 kinderen beneden 11 jaar)* op
de hoogte gebracht Waterman heeft zich
daarop naar St. Jean de Luz begeven om voor
onderdak voor de Amerikaansche passagiers
van de Zamzam te zorgen. Voorts heeft hij
de mededeelmg der Duitsche autoriteiten door
gegeven aan den Amerikaanschen ambassa
deur te Vichy, admiraal Leahy, die op zijn
beurt Washington telegrafisch heeft ingelicht.
In afwachting van de orders uit Washington
zullen de 140 Amerikanen te St. Jean de Luz
blijven. Naar verluidt hebben de Duitsche
autoriteiten aangeboden de terugreis der Ame
rikanen over Hendaye naar Spanje en vandaar
naar Portugal te vergemakkelijken, opdat zij
zich te Lissabon voor de terugreis naar de
Ver. Staten zouden kunnen inschepen.
Nader wordt uit Vichy gemeld, dat de 140
geredde Amerikanen op het oogenblik ln ho
tels te St. Jean de Luz zijn ondergebracht.
(U. P.)
Kloppende Hoofdpijn.
De zware Duitsche aanval op
een Britsch eskader
Verscheidene schepen getroffen
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Gevechtsformaties van het Duitsche lucht-
wapen hebben op 21 Mei zware slagen toe
gebracht aan de Britsche strijdkrachten ter
zee in het Oosten van de Middellandsche Zee.
Zy plaatsten bomtreffers op een slagschip,
vyf kruisers en een torpedobootjager. Vier
der aangevallen zware eenheden raakten na
het inslaan der bommen in brand. Een kruiser
vertoonde slagzij. Bovendien werden aan de
kust van het Kanaal gistermiddag zes Brit
sche jachtvliegtuigen en een gevechtsvlieg
tuig van het type Bristol-Blenheim zonder
eigen verliezen in luchtgevechten neerge
schoten.
Het D.N.B. verneeimt omtrent den aanval
in de Middellandsche Zee nog de volgend^
bijzonderheden:
Een slagschip kreeg een zware bom on
middellijk naast het achterschip met zoo
danig effect, dat het machtige schip zijde
lings weggedrukt werd. Aangenomen moet
worden, dat het slagschip ernstig nadeel heeft
gekregen voor zijn manoeuvreerbaarheid.
Een kruiser kreeg een treffer midscheeps en
een zwaren treffer nabij den scheepswand.
Hij maakte terstond slagzij en begon te bran
den. Een tweede kruiser werd op het voor
schip en eveneens naast den scheepswand
getroffen. Een derde kruiser kreeg een vol
treffer en raakte in brand. Een vierde kruiser
vertoonde eveneens na een voltreffer sterk
brandeffect. Een torpedobootjager kreeg een
treffer. Bij een slagschip en een tweeden
kruiser explodeerden de bommen zoo dicht
bij den scheepswand, dat stellig schade is
aangericht.
Italiaansche vliegers
torpedeeren een kruiser
Italiaansche duikbootactie in den
Atlantischen Oceaan
Het hoofdkwartier van de Italiaansche
weermacht maakt bekend:
In Noor d-A f r i k a aan het front van
Solloem en voor Tobroek over en weer be
drijvigheid van verkenningstroepen. Bij de
uitvalspogingen der laatste dagen hebben de.
Engelschen rware verliezen aan mannen en
materiaal geleden.
In den nacht voor Dinsdag hebben Duit
sche vliegtuigen het steunpunt Malta ge
bombardeerd. Batterij- en. zoeklichtstellingen
werden getroffen en branden en vernielingen
veroorzaakt Een Britsch vliegtuig werd in
een luchtgevecht neergeschoten.
In het Oostelijke bekken van de M i d d e 1-
landsche Zee torpedeerden onze torpe
dovliegtuigen een kruiser van ongeveer
10,000 ton.
In O o s t-A f r i k a niets nieuvrs.
Onze duikboot Malaspina onder kapitein-
luitenant Giuliano Prini bracht ln den
Atlantlachen Oceaan de vijande
lijke stoomboot Lycason (7751 ton) tot
zinken.
Het statuut van Kroatië
Uit nationaal en internationaal
oogpunt
In kringen in de omgeving ran de regee
ring, aldus D.N.B. uit Zagrei; wordt ver
klaard, dat door de uitroeping van den hertog
van Spoleto tot koning en door 4e Italiaansch-
Kroatische overeenkomsten de grondslag der
soevereiniteit van Kroatië ver:ekerd en zijn
internationale positie voor goed gevestigd is.
De komende weken zullen gewijd zijn aan
den verderen binnenlandschen opbouwarbeid.
Weldra is de staat dan naar binnen en naar
buiten geconsolideerd, zoodat de kroning als
uitdrukking hiervan kan geschieden. Inmid
dels hoopt men ook de grenzen van Kroatië
aan alle zijden voor goed bepiald te hebben.
Aan de kroningsplechtigheid zal volgens
een blijkbaar geïnspireerd bericht van de
Hrvatski narod de vorming van een volks
vertegenwoordiging voorafgaan, die vertegen
woordigers van alle gebieden, standen en
godsdiensten zal omvatten. Deze volksver
tegenwoordigers zullen ook de troonsbestij
ging van den hertog van Spoleto plechtig
moeten bevestigen. Men is niet voornemens
een afgeronde grondwet op te stellen, doch
de grondbeginselen zullen naar het voorbeeld
der autoritaire staten overeenkomstig de be
hoeften organisch ontwikkeld worden.
Bastianini, goeverneur van
Dalmatië
Bastianini, de vroegere Italiaansche am
bassadeur te Londen, is tot goeverneur van
Dalmatië benoemd.
Beschikbaarstelling en aanbouw van
Amerikaansche schepen
Een pijpleiding naar de Amerikaansche atlantische kust
Besluiten van het Congres
Het Amerikaansche Congres heeft twee
vérstrekkende scheepvaartvoorstellen aange
nomen. De Senaat nam eenstemming het
voorstel aan, tot aankoop van 59 nieuwe
hulpoorlogsschepen, met totale kosten van
300 millloen dollar. Het Huis nam het voor
stel aan, dat de regeering vérstrekkende vol-
maahten geeft voor de regeling van het ge
bruik van Amerikaansche handelsschepen, tot
opbouw van het 2 millioen tonnen scheep
vaartplan voor de hulp aan Engeland.
Naar verluidt zal ten minste een deel van
de hulpoorlogsschepen geleverd worden door
de in Amerikaansche havens opgelegde bui-
tenlandsche schepen.
De afgevaardigde Isac diende het voorstel
in, dat de Amerikaansche oorlogsmarine ge
bruikt moet worden voor patrouilleering in
een nieuwe scheepvaartzone tusschen de Ver.
Staten en Ierland. (U.P.)
Het Amerikaansche ministerie van scheep
vaart heeft den persagentschappen, den bla
den en den omroepmaatschappijen, alsmede
aan andere publieke berichtenbronnen ver
zocht, een vrijwillige censuur toe te passen
op berichten die bewegingen van Amerikaan
sche handelsschepen, in dienst van Engeland,
melden. Dit berichtenverbod geldt allereerst
voor de scheepvaart naar de Roode Zee,
naar China, naar Rangoon en ook voor de
samenstelling der ladingen, aldus meldt S.P.T.
Mededeelingen van Roosevelt
Roosevelt heeft, naar United Press meldt,
op de persconferentie verklaard, dat er id
he konvooi-vraagstuk geen verdere ontwik
kelingen zijn gekomen. Hij zeide niets, waar
uit men iets zou kunnen besluiten, dat hij
den 27sten Mei, in zijn praatje aan den haard
over den huidigen stand van deze aange
legenheid zal spreken. Hij bevestigde, dat hij
Maandag met de parlementaire leiders van
de Democratische party over het zenden van
een boodschap aan het Congres, den inter
nationalen toestand betreffende, heeft bespro
ken.
Hij wees er echter op, dat men echter nog
geen definitieve besluiten had genomen, en
dat een dergelijke boodschap niet onmiddel
lijk op handen was. Toen men Roosevelt
zeide, dat senator Barkley. die vaak als
woordvoerder van den president in den
Senaat fungeert, verklaard had „zoolang nog
goederen in Engeland komen, zie ik geen
reden om onze politiek te veranderen", ant
woordde Roosevelt, dat hij het betwijfelde
dat Barkley werkelijk een dergelijke ver
klaring zou hebben afgelegd.
Roosevelt wenscht pijpleidingen
naar de Atlantische kust
Roosevelt heeft aan den voorzitter van
het Huis van Afgevaardigden, Stan Rayburn,
een brief gericht waarin hij aandringt op een
snel besluit van het congres inzake den voor
genomen bouw van oliepijpleidingen in de
Ver. Staten. Deze pijpleidingen moeten de
olie van de bronnen in het Westen naar de
industriecentra in het Oosten des lands voe
ren. De president vestigt in zijn brief de
aandacht op het groote belang van dergelijke
pijpleidingen in verband met de nationale
verdediging der Ver. Staten en op de moge
lijkheid, dat het anders noodzakelijk zou kun
nen zijn het olieverbruik aan de Atlantische
kust te beperken. (U.P. en S.P.T.).
Het verkeer door het Panama
kanaal
Te Santiago doen volgens S.P.T. wederom
geruchten de ronde, volgens welke de Ver.
Staten voornemens zouden zijn het Panama
kanaal voor alle verkeer te sluiten. Deze ge
ruchten zijn afkomstig van eenige Amerikaan
sche maatschappijen, die bij den handel met
Zuid-Amerika ten nauwste betrokken zijn. Het
ministerie van buitenlandsche zaken van Chili
heeft echter verklaard, dat van deze geruch
ten officieel niets bekend is.
Huil ontvangt den Franschen
ambassadeur
Haye, by den Amerikaanschen minister van
buitenlandsche zaken, Cordell Huil, wordt
nog het volgende medegedeeld:
De Fransche ambassadeur wees erop, dat
de Ver. Staten vroeger de verzekering ge
geven hebben de Fransche schepen onge
moeid te laten. Het onderhoud, dat Haye met
Cordell Huil had, heeft drie kwartier ge
duurd, aldus meldt S.P.T. uit Washington.
Na zyn onderhoud heeft de Fransche am
bassadeur een interview toegestaan aan pers
vertegenwoordigers, waarin hy verklaarde,
dat het inbeslagnemen van~Eransche schepen
een onvriendelyke daad van de Amerikaan
sche regeering beteekende. Voorts sprak hy
er zyn verwondering over uit, dat de Fransch-
Duitsohe samenwerking een gevoel van on
rust by de Amerikaansche publieke meening
en de pers teweeg heeft gebracht.
Frankryk heeft het laatste jaar nog aan de
zyde van Engeland gestreden, zoo verklaar
de Henry Haye, doch is door zyn bondgenoo-
ten in den steek gelaten, zoodat het land
niets anders oveit>leef dan het Duitsche aan
bod tot samenwerking té aanvaarden.
Henry Haye wees erop, dat de Engelsche
luchtaanvallen op het bezettte Fransche ge
bied en Syrië, dagelijks veel offers kosten en
dat Frankrijk een betere behandeling ver
diende, daar Vichy de bepalingen van het
Duitsch-Fransche wapenstilstandsverdrag niet
overtreden heeft. Tot slot verklaarde hy, dat
hij Cordell Huil er op gewezen had, dat het
Frankrijk's zaak was zyn positie in Europa
te bepalen, ook wanneer de Fransche houding
niet aan de Amerikaansche eischen beant
woordt. Te gelegener tyd zou dan nog altijd
gestreefd kunnen worden naar vriendschap-
pelyke betrekkingen met de Ver. Staten.
De Fransche ambassadeur heeft er volgens
United Press Huil ook op gewezen, dat Frank
ryk met de beschikbaarstelling van Syrische
vliegvelden voor Duitsche vliegtuigen, abso
luut niet boven de wapenstilstandsvoorwaar
den was uitgegaan. Deze geven Duitschland
en Italië uitdrukkeiyk het recht Fransche en
daarmede Syrische vliegvelden te gebruiken.
De spilmogendheden hadden van deze clau
sule tot dusverre nog geen gebruik gemaakt.
Haye zeide verder, dat hij Huil ook aan
Frankrijks oorlogsoffers heeft herinnerd. „Wy
zijn dezen keer verslagen", zoo besloot de
ambassadeur, ,,en wij moeten daarnaar han
delen. Wy hebben gezegd dat wy niet ver
der in den oorlog zullen gaan en wy hebben
niets gedaan, wat daarmede in tegenspraak
is. Wy behouden ons het recht voor, ons aan
de noodzaak aan te passen".
Een verklaring van Haye dat Frankryk zich
tegen iederen aanval op zyn bezittingen zal
verzetten, heeft volgens Haye ook op Marti
nique en de andere Fransche gebieden op het
Westelijk halfrond betrekking.
H0LLANDSCHE
SOCIËTEIT
^0 Onde
KERKEN
Heerengracht 475 Ams'
's-Gravenha
Vraagt tarieven voor iuiper te A
er dam-Zuid
LEVENSVERZEKERD
LIJFRENTEN PEN?EdfBloi5
"imbtsjub
Hoekst
Binnenlandsch hk sc
fctsjubileui
J. H. J. Meyer-Dre^fwi
Te Lochem is Woensdag in deijteüjk aa'^
84 jaar overleden de heer J. tenkomst 1
Drees, oud-burgemeester van Laivoorzitter
De heer Meyer Drees heeft 4 zingen v;
Laren 50 jaren gediend; 20 jaaffiet zijn
gemeentesecretaris geweest, in 19Cteleid. Na<
benoeming tot burgemeester, w de heer
hy tot 1 Juli 1931 heeft vervulde zong het
jaren heeft de thans ontslapenölijko
gewoond, waar hy bestuurslid vn Jubilaris
lende vereenigingen was. Hij w«fnend sen
commissaris van de Geldersch-Ong aanbO'
Tramweg My. en secretaris-ontvar verschil»
waterschap de Oortherbeek. Hy wouda voe
de orde van Oranje-Nassau. a- d- Le
jrde kerk
[mbacht
Generaal-veldmaarscholk,^
in Nederland "UgJJ
Als vertegenwoordiger van te, sprak
maarschalk Hermann Göring heefervolgen
veldmaarschalk Milch dezer <pn (de vo
inspectiereis door Nederland gemavoelens
By deze gelegenheid was genrk voor
maarschalk Milch de gast van denmens d<
ber der weermacht in Nederlande heer 1
der vliegers Fr. Christiansen. hlderstuV
le heer i
van Sch
DIEF EN HELER VAN RIJWf01 j?®L'
AANGEHOUDEN jgfS
Nadat vele weken lang by na eiken
ten binnen kwamen over vermi de jub)
rijwielen, die even onbeheerd ergiracht aE
neergezet, ia het der Soester poli'i&n-ekers,
lukt, een dief en een helet van dezt0(,ti»liik
arresteeren. Het zyn J. H. B. H. ultT8®^*
en Ch. A. uit Haarlemmermeer, di#ame *V
officier van justitie zullen worden wei
rd een
GALGVISSCHERIJ OP ZALME1T
MERWEDE n,en M
Te Woudrichem is Maandag een aide
maakt met de uitoefening van de g
op zalmen op de Waal en de MervLm van
visschery wordt uitgeoefend met bra
een vlot (z.g. galg), dat wordt voorfe ?f.Q
door een stoombootje. Maandag zyn PreQ
zalmen gevangen, welke gezamenlyk
100 pond wogen, zoodat de eerste ueuw ia
zeer bevredigend kunnen worden geiid.) geb
prijs bedroeg ongeveer 6,50 tot 4sium
pond- "Riiksui
Nu met de galgvisscherij een aanvt in
maakt, ls de kantzegenvisscherij gestf^
d. Bijt
ambt
DE C.A.O. IN DE SCHOENINDUfck ds.
itandpl
By het college van ryksbemiddelaaiLje jn
den bedrijfsraad voor de schoerundus*., j
diend een verzoek tot algemeen vei1®"
verklaring van het gewUzigde arnel11
van de collectieve arbeidsovereenkons
sloten tusschen de Federatie van Nedheeft c
fabrikanten, eenerzijds, en den Ned.it aan
brieksarbeiders(sters)bond St Willibroimet
Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Ti werd
arbeiders en de Ned. Vereeniging van ln. j
arbeiders, anderzyds, van welke collec y
beidsovereenkomst bepalingen algemf1 w
bindend^ zijn verklaard by beschikking
Bezwaren tegen inwilliging van bedo _-i
zoek kunnen vóór 31 Mei 1941 schriften
den Ingebracht by het college van'1®1'
middelaars. IS- J-
Het verzoek ligt voor belanghebbeij uitge
inzage op de bureelen van de arbeidsi
te Maastricht, Breda, Rotterdam, Utre<j US.
bemiddelaars. W.
fervoi
FRANSCH SOLDATENGRAF faBM
ARNEMUIDEN 1EN I
Het was gisteren een jaar geleden,v. Gc
Arnemuiden 19 Fransche soldaten sit gro
den, die voorloopig op het Oude kerÜCoot*
daar werden begraven.
Gisteren zyn de kisten onder grofw
langstelling overgebracht naar het 1
kerkhof. De plechtigheid werd gelei)em",
een kapelaan. Het woord werd o.a. a~:
door wethouder B. Franse, den heer J. *er
beeke, en Ds. Scholing, Geref predik.Ejj
Arnemuiden. De Burgemeester spral
slotte een woord van dank. 'Jtrec
Hierna was er gelegenheid bloemend voi
graven te leggen. Ten besluite van dejgd
tigheid werd het Wilhelmus gezongen^ 'S-C
(veld
MIJNHOUT. a- d-
Ï.A.
De directeur van het rijksbureau voogtert
maakt bekend, dat hij de by de Houtbi M.
king 1940 No. 1, artikel 4, sub b, veiki e,
dispensatie met ingang van heden intre^
aanzien van het koopen, verkoopen, aflet?
bewerken, verwerken, doen bewerken eïH A
venverken van inlandsch rondhout-naai C.
voor zoover dit op stam zonder schors gén.
een doorsnede op borsthoogte had van 6 Eei
meer, doch van minder dan 18 cm. ,Bie
Het bovenstaande is ook van toepassilvpr
het verkoopen en afleveren door den prod,
die geen handelaar is. °ezl
Opeens lachte Maria vroolijk. De idee
kwam haar zoo komisch voor, dat zij niet
anders kon. Aaltje keek haar verbaasd aan.
„Neem me niet kwalijk, Aal. Het is voor
het eerst sinds Eriks dood, dat ik even har
telijk lachen moet. Zie je ons er nu op aan,
dat we willen gaan klaploopen? Hebben we
je ook maar met iets of om iets lastig ge
vallen, al die jaren?"
„Het is te gek. om er over te praten",
viel Laan wat ruw uit, om dan in één adem
er op te laten volgen:
„Wanneer kun je die woning betrekken,
Maria?"
„Eiken dag. De kamers zijn leeg. fk ga nu
regelredht naar huis, om den boel te regelen.
Misschien kunnen we overmorgen hier ko
men".
„Als wij je helpen kunnen met de ver
huizing", aarzelde Laan.
Hij zag onmiddellijk op Aaltjes gelaat een
onheilspellende wolk komen. Maar Maria had
die ook opgemerkt. Zij had willen vragen,
dat was toch de moeite niet, of Laan een
knecht met een wagen wilde zenden, om het
weinige huisraad over te brengen, maar nu
hield zij haar verzoek in.
„We hebben niets noodig", zei ze.
„Ik zal Kees vragen, mij te helpen. En
misschien een buurman. Dat komt wel voor
elkaar. En nu wordt het mijn tyd".
Zy stond op en gaf Aaltje een hand, die
deze slap aanvatte. Zy vroeg niet eens of
Maria eens kwam aanloopen.
Toen Laan Maria uitgeleide had gedaan,
hy sprak zoo goed als niets, want hij was
met zijn houding zeer verlegen, wat Maria
opmerkte en in zekeren zin waardeerde, hoe
wel zijn slap karakter haar tegen de borst
stuitte; hoe anders was Erik geweest by al
zijn goedheid! keerde hij nijdig naar de
kamer terug.
„Je had haar toch wel kunnen uitnoodigen,
tijdens de verhuizing hier te komen met de
kinderen", zei hij wrevelig. „Waar moeten zy
blyven?"
„Dank je feestelijk Als je daarmee begint,
is het eind niet in het zicht. Je geeft ze een
vinger en ze nemen de hand. Bovendien wy
hébben hen toch niet naar Harenstede geroe
pen? 't Is het domste, wat Maria kan doen.
Enfin, zij moet haar eigen boontjes maar
doppen. Dat moeten wij tenslotte ook doen.
Hoe minder ik ze hier zie, hoe liever het me
is, dat wéét je nu toch zeker zoo langzamer
hand wel?"
Laan ziweeg weer.
Met pijn in het hart ging Maria intusschen
naar het station, om den boemel naar Woud-
esch te nemen. De ongemotoveerde bejegening
van Aaltje had haar in hooge mate gegriefd.
Ook al kende zij haar schoonzuster van
haver tot gort en al had zij een vriendelijke
ontvangst niet verwacht. Maar dit was wel
heel erg
En dan bezwaarde haar de woning, die zy
betrekken ging, omdat het niet anders kon.
Voor zichzelf was zy er reeds mee verzoend.
Maar hoe zouden de meisjes het opvatten?
Het verschil met Woudesch was wel heel
groot!
In den trein zat zij rustig en kalm in een
hoekje, zich niet storend aan het gepraat in
de coupé, die vol was met menschen uit de
dorpen tusschen Harenstede en Utrecht en
die elkaar heel veel te vertellen hadden.
Maria had haar eigen gedachten.
Na Westerveld werd zy ietwat opgewek
ter. Kom, zij moest niet zoo in de pu' z:tten.
De Heere zou ook hier zorgen. Hij zou haar
niet in de steek laten. En de meisjes wisten
ook van aanpakken. Die zouden haar het
leven niet zuur maken, door te mopperen
over de woning, die zy betrekken gingen.
En dan Maria kreeg opeens een idee! Het
was al erg genoeg, dat zy de kale kamers ge
zien had. De meisjes moesten die niet zien, dat
was bter. iDe moesten er eerst komen, als de
meubels stonden. De meubels van Woudesch,
de vertrouwde meubels. Dat gaf een heel
ander aspect. Dan viel het niet zoo op, al
bleef het verschil. Ze moést de meisjes zoo
veel mogelijk sparen.
Het treintje stopte in Woudesch. Margot
stond te wachten en die vroeg al spoedig:
„Geslaagd, moeder?"
„Ja, kind. Boven verwachting. De huren zyn
zoo hoog in Harenstede. En veel huur kunnen
we niet betalen, dat weet je. We moeten eerst
uitkijken. Ik heb voorloopig een groote
kamer, een slaapkamer, ook niet klein en een
keuken. Daarmee kunnen we ons redden. En
het is niet duur".
„Dus geen heel huis?"
De toon klonk teleurstellend.
„Neen, dat ging heelemaal niet".
„Is het ver van oom en tante af?'
„O ja, een heel eind. 't Is in de buurt yan
de Rijnkade, dan weet je het zeker wel?"
„O, daar. Ja, dat is zeker een eind weg.
Het geeft ook niet. Aan tante Aaltje zullen
we niet veel hebben, denkt u wel?"
„Het kan nog meevallen", zei Maria, die al
het onaangename niet in eenen wilde mee-
deelen. „We moeten ons eerst rustig instal-
leeren".
„Tonnis is met verlof", zei Margot opeens.
„Dat ik dat vergat!"
„Tonnis is met verlof? Dat is fyn. Misschien
wil hij wel helpen".
„Natuurlijk", zei Margot. „De jongens heb
ben het al gezegd. Ze willen een wagen huren
en de meubels naar Harenstede brengen".
„Dat is eeVi pracht van een oplossiing" zei
Maria. „Dan behoeven we niemand om hulp
te vragen. We kunnqp vandaag en morgen
pakken en dan kunnen de jongens overmorgen
overbrengen".
„Ze vinden het niet prettig dat we weg
gaan", merkte Margot op.
„Neen, dat heb ik aan Kees al gemerkt.
Het is ook te begrijpen. Als het niet zoo was,
deugde het niet. Maar het kan niét anders.
We moeten ons pakje moedig dragen. Daarom
niet morren, wat er ook gebeurt. In Haren
stede zal wel veel tegen vallen. Mar we heb
ben elkaar hé", zei ze hartelijk en zacht.
„Ja moeder, we hebben elkaar."
En Margot pakte innig haar arm.
„En voor de jongens ben ik zo bly, dat zy
.liet op straat komen te stan. Ze kunnen fyn
blijven."
„Ze mogen toch wel eens by ons komen,
moeder?"
„Wel natuurlyk kind. Dat zullen ze ook wel
eens doen. Alleen ze zyn zoo aan de vrije
lucht gewoon! Dat is daar anders. We moeten
het nemen zooals het valt".
Margot wilde het een en ander vragen,
maar zij waren nu halverwege den Duitschen
kampweg en daar was Magnolia in de buurt.
Die was moeder tegemoet geloopen en viel
haar juichend in de armen.
„Heere, wat ben ik dankbaar dat Ge my
mijn kinderen hebt gelnten", dacht Maria.
„Help mij er goede kinueren van te maken!"
Thuis moest Maria weer vertellen. Zij
het zeer omzichtig. Ze zouaen de werkelij
toch spoedig genoeg zien.
Daarna gingen allen aan het werk o». A
meubels in te pakken. Maria bedisselt* c
„Het gaat niet in eenen. Tonnis en fee
Er is te veel. „Is dat erg?" k.
„Weineen", zei Kees. „Dan rijden weïaat
keer. We hebben jonge beenen." [av«
„En het is hpt eenigste wat
kunnen doen", zei Tonnis. „We hebben a
dacht mee te gaan en werk te zoeken
stad. Als ik tenminste uit dienst ben."
„Gekheid", zei Maria beslist. „Wat
zouden jullie moeten beginnen? Je hebl
een vak, waar wel wat in zit als je je
ctoet"
„Morgenmiddag komen jullie de eerstj
ding brengen. Ik ben er dan o
vangst te nemen. En overmorgen de rest
meisjes blijven zoo lang hier, tot alles erj
„He, waarom nou?" vroeg Margot. En I
keek ook al verwonderd. We kunnen u
helpen?" M
„We loopen elkaar daar maar in den vi m.
zei Maria, de ware reden verbergenJ. „Ih
voor Magnolia belet vragen by meester. -
jullie kunnen hier in de buurt wel. Hul (1
van alle kanten aangeboden. En die mo^
we dankbaar aanvaarden. Dan komen ji|^
overmorgen met den trein vên
Harenstede. En vinden alles kant en klaC
De meisjes waren er niet over te sprei
maar moeder sprak zóó beslist, dat zij
wisten: er is geen verwrikken aan. Alleen
grepen zy er niets van.
Wordt
