ASBEST i RUBBER
ZEEVAARTSCHOOL DELFZIJL
INTERNAAT„ABEL TASMAN"
r
Rad loprogram ma
WOENSDAG 21 MEI 1941
1
Indische Dag Studentencorps V.U.
In het Koloniaal Instituut
Zooals wy gisteren berichtten, heeft het
Studentencorps van de Vrije Universiteit te
Amsterdam in de aula van het Koloniaal In
stituut een Indischen Dag gehouden.
De druk bezochte morgenbijeenkomst
werd geopend door den rector van het corps,
den heer O. N. Oosterhof, die voorging
in gebed en daarna het Hemelvaartèvangelie
las.
Vervolgens zeide spr., dat een Indische dag
een novum in de geschiedenis van het Stu
dentencorps der V.U. was. Dat de tegenwoor
dige omstandigheden ons dringen beter op de
hoogte te komen van de verhouding der over-
zeesche gewesten tot het moederland, bewijst
tevens hoe weinig wij van dit vraagstuk
weten. Toch moeten wij belangstelling too-
nen voor de wijze, waarop het bestuur in
Indië uitgeoefend wordt en iets trachten te
begrijpen ran den godsdienst der inlanders,
terwijl het verder goed is te onderscheiden
welke ethische grondslagen beslissend moeten
Zijn voor koloniaal bezit. Met de Zending zijn
de studenten, aldus spr., wel op de hoogte,
niet met de Indische cultuur. Daarom heeft
de Senaat dezen Indischen dag belegd ten
einde de belangstelling voor Indië te ver
levendigen.
Tot de sprekers, directeuren, curatoren,,
hoogleeraren, tot den rector-magnificus, Prof.
Mr. V. H. Rutgers, tot de vertegenwoordigers
van bevriende Amsterdamsche studenten
organisaties richtte spr. verder woorden van
welkom, terwijl hij tenslotte de hoop uit
sprak, dat de Indische dag een aansporing
mocht zijn zich te verdiepen in Indische
vraagstukken.
Bestuur en bevolking
Hierna is het woord gevoerd door Dr. K. J.
B o e y i n g a over het onderwerp „Bestuur
en bevolking".
Met deze uitdrukking wordt bedoeld, aldus
spr., het Europeesche en Inlandsche binnen
landse^ bestuur in Ned.-Indië, het z.g. B. B.
en de 70 millioen inheemschen uit die gewes
ten. verdeeld over talrijke volkeren. Hoezeer
er ook nog belangrijk verschil is tusschen het
peil waarop deze volkeren staan, de geheele
bevolking is nog steeds zeer eenvoudig. Het
B. B. is nog altijd belast met een groot ge-
deelte
hoe langer hoe meer andere takken van dienst
zijde staan of zijn werk gaan over-
De bescherming vinden we in het bijzonder
uitgedrukt in de art. 45 en 51 van de Ind.
staatsregeling: d.i. het waken tegen willekeur
van wien ook en het-zorg dragen dat den in
lander zijn gronden niet door vreemdelingen
ontfutseld worden.
Het opbouwende werk vinden we bij wegen
aanleg, bij de voorlichting, die gegeven wordt
bij land- en tuinbouw, industrie en techniek,
bij oprichting van onderwijsinrichtingen, in
het bijzonder van de 3-jarige volksscholen.
Het B. B. heeft te allen tijde met vreugde al
zijn werk kunnen doen, omdat het wist door
de bevolking gewaardeerd te worden. Een
waardeering, die zich grondt op vertrouwen,
eerbied en ontzag voor het B. B.
En deze \gaardeering kwam de regeering
ten goede, in het bijzonder in tijden van hevige
branding in het wereldgebeuren, zooals 1914
'18 en in het huidig tijdsgewricht. De bevol
king bleef achter de regeering staan.
Het was de regeering die het B. B. zijn
richting en stuur gaf. Bedenken we echter wel
dat die regeering voortkomt uit het Neder-
landsche volk. Gode zij dank, aldus besloot
spr.,.. dat hij ons volk tot de schoone taak In
Indië riep en ons in die taak zoo ruimschoots
zegende.
De Islam in Indië.
Over dit onderwerp refereerde Prof. Dr.
W. J. A. Kernkamp van de Rijksuniver
siteit te Utrecht.
Zuiver uitwendig, naar het getal gemeten
zou men vermoeden, dat de Islam bij uit
sluiting de cultuur-bepalende motor in Indië
is. Dit is hij echter niet. Zeker niet onder
moderne omstandigheden, nu het Westen
domineert, maar ook reeds niet vroeger toen
er geen overheerschende Westersche cultuur
was. Redenen daarvoor waren het compro
mis-karakter van den ingevoerden Islam en
het assimileerend vermogen der omgeving,
waarin de Islam nu kwam te werken. Pogin
gen tot zuivering van den Indonesischen Is
lam in orthodoxen zin hebben niet ontbroken,
maar zijn niet volledig geslaagd.
Vóór dit proces nog beëindigd was ontving
het Islam-denken een nieuwen schok door
het contact met de Westersche beschaving.
Op de problemen hem door deze ontmoeting
gesteld heeft de Islam in Indië nog geen eens
luidend en adaequaat antwoord. Deze pro
blemen betreffen niet uitsluitend de
„Voraussetzungen" en de centrale geloofs-
ragen, maar evenzeer mer in de peripheric
gelegen vraagstukken, hetgeen spreker
nader uitwerkt voor de vrouwen-kwestie aan
de hand van een in 1937 door de Regeering
ingediende Ontwerp-ordannantle op de In
geschreven huwelijken.
Hierna overgaande tot de Regeerings-
houding tegenover den Islam in het algemeen
doet spreker uitkomen, dat moeilijkheden mei
den Islam in Indië practisch niet meer be
staan, hetgeen te danken is aan het weten
schappelijk werk van Snoeck Hurgronje, van
wiens richtlijnen voor het beleid tegenovei
den Islam spreker een korte uiteenzetting
geeft
Op één gewichtig detail-punt dier theorie
heeft spreker echter critiek, te weten de ab
solute vrijheid der bedevaart, die groote
schade bezorgt aan de Inheemsche maat
schappij als geheel. Z.i. bestaat hier een
rechtsgrond tot ingrijpen op beperkte schaal
en in overeenstemming met de Depalingen
van den Islam zelf, hetgeen spreker nader
uitwerkt.
De „klassieke" theorie van Snouck Hur
gronje laat ons volgens spreker ook in den
steek waar het betreft de verhouding van den
Islam tot andere godsdiensten, met name het
Christendom. De negatieve neutraliteit op
godsdienstig terrein doet in het huidig tijds
gewricht in Indië al 10-tallen jaren groote
schade in steeds toenemende mate. Noodig
is voor Indië een positieve bevordering van
het Christendom onder handhaving van vol
ledige vrijheid van den Islam als geloofs
systeem. Onder bepaalde voorwaarden mag
den Islam zelfs steun geboden worden, waar
van spreker voorbeelden geeft. Men doe dit
echter nooit om den Islam als zoodanig, maar
om cultureele doeleinden, die hij c.q. behar
tigt. Den Islam zelf late men dus over aan
zijn belijders, maar ook over aan zichzelf.
Daarmede bewijst men hem genoeg eer.
Hierna sprak dr. C o 1 y n over het onder-
„PAPIERTOUW"
VRAAGT AANBIEDING AAN
N.V. Vereenigde Touwfabrieke
Rotterdam
VAK DER LINDEMELDNUIS
amsterdah-ROTTERDAM-groningen
VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
Opleiding tol Stuurmansleerling
Toel. A-afd.. M.Ul.O. A« 2 jar. H.B.S.
Toel. B-afd.: M.U.L.O. B: 3 jar. H.B.S.
VRAAGT PROSPECTUS
MIDDAGVERGADERING
In de middagvergadering sprak prof. dr. H.
Kraemer, hoogleeraar te Leiden, over „De
wajang als uiting van Javaansche cultuur".
Spr. zeide, dat de wajang een van de ge
wichtigste uitingen van de Javaansche cultuur
is. Zij is mei de gamalan en den dans de door
de Javanen zelf erkende representatieve uit
drukking van den Javaanschen geest.
Met enkele voorbeelden illustreerde spr. de
innige verbondenheid van de wajang en den
Javaanschen geest De Javaan ziet in de wajang
niet alleen den spiegel van demenschelijke ziel
doch ook de afspiegeling der geschiedenis van
zijn volk.
Spr. wees er voorts op, hoe de wajang, sinds
het Javaansche volk in de 16e eeuw is geïlami-
tiseerd. binnen den Islam is geadopteerd.
Zelfs zegt men, dat de brengers van den Islam
op Java de wajang hebben uitgevonden.
Na een korte beschouwing over den oorsprong
van de wajang, wees spr. erop. dat op den
achtergrond van de wajang de classificeerende
mythologische wereldbeschouwing staat, die het
Javaansche volk kenmerkt. Daarnaast is de ga
melan voor den Javaan een onuitputtelijke bron
van ethische en mythologische leering.
Het gezelschap „Ardjoeno" heeft in aanslui
ting op deze rede een demonstratie gegeven van
de wajang met gamelan en dans.
Ten slotte sprak, gelijk wij reeds meldden,
Prof. Dr. J. H. Bavinck over „Zending en
Cultuur".
Onder de predikanten, die den Indischen
dag meemaakten, zagen wij Dr. W. G. Harren-
stem.
ONGESCHONDEN URN GEVONDEN.
Maandagmiddag is bij het afgraven van een
heuvel in „het Gelloo", op de Doesburger-
heide, een fraai gevormde urn, van Ger-
maanschen oorsprong, blootgelegd. De urn
verkeert in geheel ongeschonden toestand; de
asch en stukjes van beenderen zijn op den
bovenrand zichtbaar.
Het ligt in het voornemen de urn eenigen
tijd aan de buitenlucht bloot te stellen, al
vorens tot verder onderzoek wordt over
gegaan. Het afgraven geschiedde onder toe
zicht van den heer W. Boon, boschopzichter
te Lunteren.
ARBEID IN BOEKBINDERIJEN
De secretaris-generaal van sociale zaken
heeft aan de werkgevers, aangesloten bij den
Nederlandschen bond van boekbinderspatroons
vergunning verleend om, overeenkomstig het
dienaaangaande in de collectieve arbeidsover
eenkomst bepaalde, in hun bedrijven arbeid te
doen verrichten in afwijking van het bepaalde
in de artikelen 23 en 24 van de Arbeidswet.
Aan deze vergunning zijn voorwaarden ver
bonden, voor den inhoud waarvan wij ver
wijzen naar de Staatscourant van Maandag 19
dezer.
BEGRAFENIS BURGEMEESTER BLOK
Te Axel is onder groote belangstelling het
stoffelijk overschot ter aarde besteld van
Burgemeester F. Blok, die vorige week is
overleden. Onder degenen, die den doode de
laatste eer kwamen bewijzen, bevonden zich
tal van Burgemeesters der naburige gemeen
ten, de Gemeenteraad, een vertegenwoordi
ger van den Wnd. Commissaris van Zeeland
en vele anderen.
Aan de groeve heeft de wnd. Burgemeester
de heer P. J. van Bendegem gesproken. Voorts
voerden het woord de heer Goossens namens
den Provincialen Commissaris en de Burge
meester van Terneuzen en Hulst. Ds. J. S.
Post, Geref. predikant sprak tenslotte naar
aanleiding van Ps. 76 13, waarna de droeve
pflechtigheid werd besloten.
DE HAVEN VAN MEDEMBLIK
Men schrijift ons uit Medemblik:
De havens te Medemblik zullen door het
Rijk worden overgenomen, waartoe reeds in
1913 een overeenkomst was aangegaan. "Her
haaldelijk was daarop reeds door het gemeen,
tebestuur aangedrongen; thans heeft de
diirecteur-generaal van den Rijkswaterstaat
medegedeeld, dat het rijk het standpunt van
Medemblik in deze ten volle aanvaardt
Medemblik heeft dus weldra vrije Rijks
havens, wat zeer zeker tot een drukker
scheepvaartverkeer zal leiden.
De afneming van de werkloosheid
In een dezer dagen in het raadhuis van Gro
ningen gehouden vergadering van de werk
groep sociaal beheer Groningen heeft de leider
van den buitendienst Groningen, Regierungs-
rat Klein, een rede gehouden, waarin hij een
terugblik wierp op de thans welhaast één
jarige werkzaamheid van genoemden dienst.
Blijkens het verslag in de Deutsche Zeitung in
den Niederlanden constateerde hij, dat sedert
Juni 1940- toen hier te lande 5Ö0.000 werkloo-
zen stonden ingeschreven, 240,000 arbeids
krachten weer in Nederland te werk konden
worden gesteld en ongeveer 120,000 in
Duitschland. In den kring van den dienst Gro
ningen, omvattend de provinciën Groningen,
Friesland, Drenthe en Overijssel, daalde het
aantal werkloozen van 66,828 op 31 December
1939 tot 8862 op 30 April 1941; van dezen is
een deel tot werken onbekwaam.
Van de 120,000 arbeiders, in Duitschland
werkzaam, komen er meer dan 39,000 uit de
vier genoemde provinciën. Het zijn in hoofd
zaak vakarbeiders. Voorts zijn voor de eerste
maal thans uit het district Groningen Neder-
landsohe boerenzoons als plaatsvervangende
bedrijfsleiders in den Duitschen landbouw
werkzaam gesteld. Verder zijn in het Rijk uit
dit district 250 chauffeurs, die eerst een cur
sus hebben gevolgd, aan werk geholpen. Men
is in het district bezig met herscholing, om
zooveel mogelijk vakarbeiders op te leiden.
Geconstateerd werd, dat de vier noordelijke
provinciën zoodoende thans practisch geen
werkloozen meer hebben.
centpale vedwapminc
DADIATODCN
HILVERSUM I 415.6 METER
8.00 Dagopening (Voorbe
reid door het Vrijzin
nig Prot. Kerkcomite).
8.10 Gewijde muz. (gr.pl.)
8.30 BNO: Nieuwsbericht.
8.45 Gramofoonmuziek
9.15 Voor de huisvrouw
9.20 Gramofoonmuziek
10.00 Ensemble Rentmeester
en gramofoonmuziek
11.00 Voor den boer
11.20 Zang, piano en gramo
foonmuziek
12.00 Klaas van Beeck en
zijn orkest.
12.30 Gramofoonmuziek
12.42 Almanak
12.45 BNO: Nieuws- en oeco-
nomische berichten,
1.00 Gramofoonmuziek
I.15 Ensemble Erica Helen
II.45 Gramofoonmuziek
2.10 Voor de vrouw
2.30 Kamermuziek
4.00 Jac. Stoffer's sextet
4.30 „De Italiaansche Ope
ra in Nederland", eau
serie met gramofoon-
5.15 BNO: Nieuws-, oeco-
nomische- en beurs
berichten.
HILVERSUM I. 415.5 METER
Gramofoonmuziek
Ochtendgymnastiek
Gramofoonmuziek
Ochtendgymnastiek
BNO: Nieuwsberichten
Schriftlezing en medi
tatie (voorbereid door
de Christelijke Radio
Stichting).
Gew. muziek (gr. pL)
Gramofoonmuziek
Voor de huisvrouw
Gramofoonmuziek
Ensemb. Bart Ekkers
Declamatie
Ensemb. Bart Ekkers
Gramofoonmuziek
Viool, cello en piano
Omroeporkest
Almanak.
BNO: Nieuws- en
oeconomi9che berich-
Donderdag 22 Mei
5.30 Orgelconcert.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Causerie „Rondom
Hemelvaartsdag
6.30 De Gooilanders.
7 00 BNO: Vragen v. d. dag
7.15 Cello, piano en gramo
foonmuziek
8.00 BNO: Nieuwsberichten
8.15 Spiegel v. d. dag
8.30 Omr,orkest en soliste
9.45 Gramofoonmuziek
10.00 BNO: Eng. berichten,
Sluiting.
HILVERSUM II 301.5 METER
1.45 Gramofoonmu
2.00 Bach-cantate
2.30 Orkest ElowaL
3 15 Gramofoonmif'
3.30 Voor zieken
4.00 Gramofoonmu
4.30 Voor de jeug|
5.00 Causerie „De
d. Hd
Gramofoonmuziek
BNO: Nieuwsberichten
Gramofoonmuziek
Wijdingswoord (Voor-
ber. door de Christe
lijke Radio Stichting)
Vocaal kwartet met
orgelbegel. en gramo
foonmuziek (Voorber.
door de Christ. Radio
Stichting)
Berichten
Orgelconcert
BNO: Nieuws- en
oeconom. berichten
Amusementsorkest
(Voorber dooi
Radio Stichtii
5.15 BNO: Nieu\C
nomische- en
richten.
5.30 Ens. Bandi l|
6.00 U hebt 't geW
lagere school
6.15 Ensemble
kers
6.45 Sport van
7.00 BNO: Perser
binnen- ei
7.15 Munodi-en
7.30 Causerie
zelf bij
7.45 Munodi-en
8.00 BNO: Nieu
8.15 Spie ?1 vi
of gramofoof
8.30 Concertgebo^i;
en solisten L
9.50 ®ramofoonmft
10.00 BNO: Nieuwst.
(vslg
Vrijdag 23 Mei
10.00
1020
1040
11.10
11.30
12.00
12.42
12.45
ten
Orkest Eloward en
piano-intermezzi.
Gramofoonmuziek.
Orgelconcert
Arnhemsche Orkest-
vereen. en solfste
Musiquette.
Lezen in den Bijbel,
(voorbereid door het
Vrijzinnig Prot. Kerk-
comité)
Gramofoonmuziek
Gramofoonmuziek (m.
toelichting)
BNO: Nieuws-, oeco-
nomische'
berichten
5.30 Amusementsork. so
liste en piano-inter-
mezzi
6.15 „Wat is natuurgenees
wijze?"
6.30 Ens. Bandi Balogh
7.00 BNO: Oeconomische
vragen van den dag
7.15 Het Rotterd. piano
kwartet.
8.00 BNO: Nieuwsberichten
8.15 Spiegel van den dag
8.30 De Melodisten, solist
en het dameskoor
„Aethercharme"
9.10 Causerie „Nederland
voedt zich zelf. Pro
ductieslag 1941.
9.25 Avondwijding (voor
bereid door het Vrij
zinnig Protestantsch
Kerkcomité
9.30 Berichten (Engelsch)
9.45 Gramofoonmuziek
10.00 BNO: Engelsche be
richten, sluiting
HILVERSUM II. 301.5 METER
6.45 Gramofoonmuziek
6.50 Ochtendgymnastiek
7.00 Gramofoonmuziek
7.45 Ochtendgymnastiek
8.00 BNO: Nieuwsberichten
8.15 Gramofoonmuziek
10.00 Pianovoordracht en
gramofoonmuziek
10.35 Gramofoonmuziek
11.00 Voor de kleuter»
11.20 Gramofoonmuziek
beurs- 12.00 Berichten
12.15 De Rambl(
12.45 BNO:
oeconomischi
Erilr
nm|e
ten
1.00 Ensemble Eri
1.40 Gramofoonm
2.00 Arnhemsche
vereeniging
3.00 Celest-ens
3.30 Voor de i.
3.45 Gramofoonmf1
4.30 Voor de jeu/
5.00 GramofoonmL
5.15 BNO: Nieuw
nomische-
berichten
5.30 Omroeporkest
6.00 Causerie „II
het werk In 4
Inrichting t«
bosch" (voorn?
de Christelijk
Stichting)
6.15 Omroeporkest!
6.45 Toeristische hi
vingen.
7.00 BNO: Oecof^
vragen van dfo:
7.15 Orgelconcert
7.30 Lezing „Kajj
en National»
lisme". L;
7.45 Orgelconcert r
8 00 BNO: Nieuwst)!!
8.15 Spiegel van L
of gramofoonr
8.30 GramofoonmvP,
8.45 Radiotooneel |n
9.15 Gramofoonmij
10.00 BNO: Nieuw
ten, sluiting, a
HET WESTLAND KRENT DE DRUIVEN.
Wanneer straks in Lange rijen de blauwe
druiventrossen in de Westïandsche kassen
hangen te rijpen, dan is er in dat cultuur
centrum een mooie tijd aangebroken; de tijd
van oogsten.
Maar bijna even inooi is de tijd der voor
bereidingen voor dezen oogst, waarvoor thans
in het Wesland «luidenden handen zioh rep
pen; de druiven moeten gekrent worden....
Het is de tij<L waarin jong en oud, man en
vrouw, Jongen en meisje werk kan vinden
in de kassen en warenhuizen, die zich gelei
delijk vullen met de oogst-beloften voor de
toekomst. Het is de tijd, waarin het Westland
geen werkloosheid meer kent, doch waarin
in menig arbeidersgezin de mogelijkheid
wordt geopend een financieelen achterstand
in te halen. De inkomsten zdjn weliswaar niet
zoo fabelachtig hoog meer als vroeger jaren
weieens heeft gegolden, maar er valt toch
Nu is daarin wel verandering gel
toah is de tyü van het druwenid<
tijd, waarin voor menig gezin
kan worden aangesohaift. Vooral,,
zinnen, waarin men over een ft1
handige meisjes beschikt die hie
krent-vak verstaan. Want. die bijjn
•handeling van de druiventros, w£
gewensoht aantal korrels moet v|
minderd, is niet een ieder gegevj^
voorzichtig moeten de korrels WW
wijderd, zonder de andere te
Van des morgens vijif uur, half.
awonds half zeven reppen te dukzr
den zich om de noodige cultuui*®
te geven. Ruim zeventien mifch
druiven leverde het Westland i
alvorens elk
sen de zorg van de krentsters 1
menig uur arbeid geleverd.
Het WestDand leeft thans
arbeidstijd.!
j heeN
De rijstcultuur op Bali. - Sawah-terrassen met pas uitgeplanten rijst. Deze opname maakt deel uit van
de Indische foto-tentoonstelling in het Koloniaal Instituut te Amsterdam (Fax-Holland)
Fraai beeldhouwwerk
«lort den gevel van het
raadhui» in Posen
(Weltblld-Pax-Holland)
Een locomotief op transport. Het gevaarte wordt naar het werk gebracht,
De-jonge vossen, die dezer dagen ln den omtrek van Ede we
gevangen, genieten veel belangstelling. De jonge verzorger I
het voedingsvraagstuk op doeltreffende manier opgeloit.
♦Foto Pax.)
Mussolini bestudeert met eenige officieren de stafkaart, waarop de operaties van de
verschillende legerafdeelingen der Italiaansche weermacht zijn uitgezet (Orbis-Holland)
Britsch oorlogsmateriaal ligt In groote hoeveelheden langt de wegen in
teeken van den overhaasten terugtocht der troepen
