ïlicumc £dtisdjf (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
nentsprijs:
=4 3 maanden 2.47, vermeerderd met
}.15 incassokosten- Per week 19 et
nummers 5 ct Zaterdagnummers
Zondagsblad IV* ct Alles by
5' "t iruitbetaling.
entieprüzen:
Bur. Redactie en Administratie:
ct per regel. Ingezonden Mede-
ielingen 48 ct per regeL Mln<mnn>
reis. Bewijsnummer 5 ct By con-
ket belangrijke korting. No. 6432
Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam.
MAANDAG 19 MEI 1941
22e Jaargang
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
Bijdragen van medewerkers, Ingezon
den stukken aan de Red.
v
fs sociale arbeid
Ct
Vellinga heeft er goed aan
jroefschrift te doen handelen
ialen arbeid van Talma. En
ift te duidelijker aangetoond,
onderwerp vatbaar is voor
lijk onderzoek. Dit pleit
en overvloede voor den ernst,
ma het veelomvattende werk
e terrein van het maatschap-
ïeeft verricht. En het bekende
neenk kreeg in de dissertatie
llinga een uitnemende aan-
■SK*-dt ons hier geteekend in zijn
■BBroor de sociale beweging in
Hti, in zijn beteekenis voor de
en dan nader in zijn
H'oor de sociale verzekering.
vinden wij steeds weer de
terug, waarin samenvat-
werk kan worden omschre-
jk recht, vrijheid en arbeid,
■■fevens de waarde van Talma's
■■p onzen tijd, want deze drie
■■bunnen Mr. Vellinga zegt
tn thans nog als richtsnoer
^■■le maatschappelijke bezigheid.
van den arbeid en van den
IHIt recht staat bij Talma altijd
Dit rechtsgevoel was hem,
■■R theoloog, aangeboren op een
beste jurist hem kon be-
heeft hij ingezien, dat
juiste verhoudingen in het
^[Jlijke bestel niet bewerkt
door barmhartigheid, maar
het een halve eeuw geleden,
Jid het le Chr. Sociaal Congres
deze belangrijke onder
Stappen, door de Protestant-
men ten onzent ondernomen
iringen op sociaal gebied. Wei-
zocht Talma naar het element
:ht, en hij schreef naar aan-
het Congres: „Voldaan zou ik
er ook als vrucht van dit Con-
allen, die het zich een eer
iristenen te zijn, kwam een
om het recht te doen heer-
I maatschappelijke verhoudin-
ïer zag hij de doorwerking van
(ijk Gods. „Wie waarlijk de be-
3 „werklieden wil behartigen, zal
o inzien, dat er onder die be-
hooger en breeder is, dan het
kerklieden. Wie waarlijk het
^wil ook het recht", schreef hij
recht treed Talma, in het bij
den arbeidenden stand. Hij
denkbeelden neergelegd zien
elangrijke wetten. Hij herzag
'et en was met zijn naam heel
onden aan de Steenhouwers-
uwadoorswet, de Bakkerswet,
beiderswet Dit alles is van
ekenis. Doch ook overigens
zijn krachten niet gespaard
ord en in geschrifte de men-
ïzen kring en daarbuiten ont
maken voor de noodzakelijk-
rstel, voor het eigen recht van
ër, kortom voor opbouw van
latschappelijk leven. Juist door
cëkend werken, door zijn voort-
trijd tegen misstanden, misver-
n wooroordeelen heeft Talma zich
verdiensten verworven, wel-
x leiken boven de op zichzelf zoo
n fe wetsontwerpen.
3s jt recht streed Talma, maar
ar j voor de vrijheid. Hij zag als
i. rofetisch den groei van de vrije
>ij naar de geordende, het
q ken van de ongebonden maat-
a lor den toestand van volkomen
o eid. Wij gelooven niet, dat
n pi gang zou hebben betreurd.
3 /eten en Mr. Vellinga heeft
delijk doen ziendat Talma
"Bcheid van conflicten en grens-
■a ingen beperkt wilde zien door
'erking van het beginsel der
§- eit in eigen kring. Op dit punt
tvel eens misverstaan, maar op
uist nam hij vaak een geheel
ijdpunt in tegenover wat elders
yrd, al aarzelde hij nimmer om
'ing van zijn kennis na te gaan,
ere landen bepaalde problemen
gelost. Inderdaad was een der
Jite, door Talma op den voor-
j telde beginselen, dat, wil een
geregeld worden en wil men
verkrijgen bij de werkelijk-
wil er levensvatbaarheid zijn,
logelijk de energie en zelfwerk-
ZON EN MAAN
B. 20 Mei 5.38; ondergang 21.36
jpg. 20 Mei 3.32; ondergang 15.35
Ipg. 81 Mei 3.56; ondergang 16.39
mtw Maandag 26 Mei; eerste
tr Maandag 4 Juni; volle maan
De heer B. Folkersma nam dezer dagen afscheid als hoofd der Geref. School fe Zwijndrecht.
Op bovenstaande foto ziet men den heer Folkersma In 't midden; geheel rechts zittend
het nieuwe hoofd den heer P. de Bondt.
(Ned. Chr. Persfotobureau)
Schepen in het Kanaal
aangevallen
Solloem en fort Capuzzo weer
in Duitsch-ltaliaansche
handen
Het opperbevel van de Duitsohe weermacht
maakte Zaterdag bekend:
Een duikboot onder bevel van den eersten
luitenant ter zee Schewe rapporteert het tot
zinken brengen van vijf Britsche koopvaardij
schepen met tezamen 33,612 b.r.t.
Gevechtsvliegtuigen vernietigden ln het
zeegebied Oostelyk van Schotland
en Noordwestelijk van Ierland drie ge
wapende koopvaardijschepen met tezamen
16,000 bj.t. en plaatsten bomtreffers op twee
andere schepen. Formaties gevechtsvliegtuigen
deden gisternacht gedurende verscheidene
uren aanvallen op bewapenings- en ravitail-
leeringsbedrijven eener stad in de Midlands.
De aanvallen hadden een goede uitwerking.
Daarbij werd een Britsch vliegtuig boven
vijandelijk gebied neergeschoten. Geveohts-
en jachtvliegtuigen bombardeerden overdag
en des nachts Britsche vliegvelden, waaronder
met bijzonder succes de luchthaven van
Hawkings. Op het vliegveld St. Eval ontstond
door treffers in hangars, kwartierruimten en
op de startbaan ernstige schade.
Marine-artillerie nam vijandelijke schepen,
die de kust van het Kanaal probeerden te
naderen, onder vuur en dwong hen terug
te keeren.
In Noord-Afrlka ondernamen
patrouilles van het Duitsche Afrikacorps
bij Tobroek geslaagde ondernemingen en
brachten een aantal gevangenen binnen.
Twee vijandelijke pantserwagens werden
vernield. De in Solloem en het fort
Capuzzo binnengedrongen Britsche stryd-
krachten werden in een dapperen tegen
aanval weer naar het Oosten verdreven.
Solloem en het fort Capuzzo alsmede alle
vroegere stellingen zijn weer in handen
van het Afrika-corps. Duitsche gevechts
vliegtuigen namen met goede uitwerking
aan de gevechten by Solloem en Tobroek
deel.
In het gebied van deMiddellandsche
Zee deden eenheden van het Duitsche
luchtwapen in den nacht van 15 op 16 Mei
en Vrijdag meermalen met succes aanvallen
op vliegvelden en haveninrichtingen op het
eiland Malta.
De vijand liet gisternacht met vry zwakke
krachten in West-Duitschland een
aantal brisant- en brandbommen vallen. Be
halve een kleine fabriek werden geen doelen
van militair belang getroffen. Nachtjagers en
marine-artillerie schoten twee der aanval
lende Britsche vliegtuigen omlaag.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakte gisteren bekend;
Gevechtsvliegtuigen hebben in het Kanaal
zaamheid der maatschappelijke organen
moeten worden geprikkeld. Hier ontplooi
den zich zijn gedachten van de souvereini-
teit in eigen kring, ook ten aanzien van
het maatschappelijk leven.
En tenslotte als derde begrip de arbeid.
Maar werkte dit bij Talma niet door al
zijn werk heen? Hij hief den arbeider uit
den dagelij kschen sleur, opende zijn oogen
voor hooger doel. De arbeider leerde weer
zijn arbeid zien als deel van het geheel,
leerde weer het perspectief aanschouwen,
dat in zyn arbeid besloten lag.
Wij denken heden, een kwart eeuw na
Talma's dood, met hernieuwde dankbaar
heid terug aan al hetgeen deze man ter
verheffing van het maatschappelijk leven
heeft mogen doen. Hij spaarde zich niet en
gaf zich geheel. Mr. Vellinga vertelt op
wetenschappelijk verantwoorde wijze en
gesteund door een breede reeks van lite
ratuur van dit rijke leven. Talma's werk
verdient onze belangstelling, zoóals aan
heel het maatschappelijk leven, dezen be
langrijken factor in het leven van den
mensch, onze aandacht bij den voortduur
toekomt.
twee schepen van 5500 b.r.t. in totaal aan
gevallen en in den loop van den nacht nog
vier vrachtbooten beschadigd. Bovendien
waren luchtaanvallen op verscheidene havens
in Zuid- en Z u i d o o s t-E n g|e 1 a n d ge
richt. In luchtgevechten boven Engeland
werden drie Britsche jagers neergeschoten.
In Noord-Afrika bezweken verschei
den Britsche tegenaanvallen uit Tobroek met
steun van artillerie en pantserwagens onder
het vuur der artillerie van het Duitsche
corps in Afrika. Duitsch-ltaliaansche strijd
krachten maakten bij een tegenaanval een
aantal gevangenen.
In de laatste gevechten bij Solloem en Fort
Capuzzo werden vier vijandelijke pantser
wagens en ander oorlogstuig buit gemaakt en
tevens een aantal gevangenen gemaakt.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
op verscheidene plaatsen in West-
Duitschland, o.a. te Keulen, brisant- en
brandbommen laten vallen. Woonhuizen wer
den verwoest en spoorwegemplacementen in
geringe mate beschadigd. De burgerbevolking
had eenige verliezen aan dooden en gewonden.
Nachtjagers schoten twee der aanvallende
vliegtuigen neer.
In de periode van 15 tot 17 Mei heeft de
vijand in totaal 26 vliegtuigen verloren. Hier
van werden er 19 in luchtgevechten en door
nachtjagers neergeschoten, 5 door luchtdoel
artillerie en 2 door eenheden van de marine.
In dezelfde periode gingen 11 eigen vlieg
tuigen verloren.
Tijdelijk tarwebloem e.d. op
den broodbon
De secretaris-generaal van landbouw en
visschery deelt het volgende mede:
De detaillisten en grossiers beschikken nog
over vry groote hoeveelheden tarwebloem,
tarwemeel, roggebloem, roggemeel en zelf-
ryzend bakmeel. Daar deze artikelen aan
bederf onderhevig zyn en tot nu toe slechts
op de bonnen van de bloemkaart konden
worden gekocht, zoodat de voorraad betrek
kelijk langzaam afnam, is besloten het
publiek tijdelijk in de gelegenheid te stellen
grootere hoeveelheden van deze artikelen te
betrekken.
In verband hiermede zullen gedurende het
tijdvak van Maandag 19 tot en met Zaterdag
31 dezer ook de geldige bonnen van de brood
kaart recht geven op het koopen van boven
genoemde goederen.
Gedurende dit tijdvak geven derhalve de
geldige bonnen van de broodkaart behalve
op het koopen van brood of gebak, tevens
elk recht op het koopen van 70 gram tarwe
bloem, tarwemeel, roggebloem, roggemeel of
zelfrijzend bakmeel.
In eén officieele publicatie zijn de voor de
detaillisten van belang zynde byzonderheden
vermeld.
De nieuwe kaasbon
Een verbetering
De secretaris-generaal van landbouw en vis
schery deelt het volgende mede:
In het laatste bonaanwijzingsbericht Is mede
gedeeld, dat de „verbruiksperiode" dit is het
tijdvak, waarvoor het rantsoen is vastgesteld
voor bon 66 en 76 van de bonkaart algemeen,
welke elk recht geven op 100 gram kaas, loopt
van 19 Mei tot en met 15 Juni. Ditmoetzijn
19 Mei tot en met 1 Juni a.s.
„De kooptijd" d.w.z. het tijdvak waarin op
deze bonnen kaas mag worden gekocht, loopt
zooals reeds werd medegedeeld, van 17 Mei tot
en met 15 Juni a.s.
F. van de Walle t
Te Amsterdam is, 62 jaar oud, overleden de
heer F. van de Walle, oud-tweede voorzitter
van het Nederlandsch Verbond van Vakver-
eenigingen.
In dienst van het N. V. V. heeft de heer
v. d. Walle belangrijk sociaal werk verricht.
Tot 1936 heeft de thans ontslapene deel
uitgemaakt van den Hoogen Raad van
Arbeid.
BRAND TE RIDDERKERK
Zaterdagmorgen om half 12 is brand ontstaan
staan aan de woning van den heer P. Veld
huizen aan de Havenkade te Ridderkerk, waar
bij een aangebouwde bergplaats is uitgebrand.
Ook het dak van het huis kreeg belangryke
schade. De brand is vermoedelijk ontstaan in
het aangrenzende woonhuis, bewoond door den
heer A. Monster, metselaar. De inboedels van
beide woonhuizen zijn in veiligheid gebracht. De
aannemersmaterialen van den heer Monster
werden een prooi der vlammen en waren
verzekerd. De Ridderkerksche brandweer onder
leiding van den heer Hardeman heeft het
bestreden. Beide woningen waren tegen brand
I verzekerd. Omstreeks kwart voor 1 was
den brand meester.
ONS NIJVERHEIDS
ONDERWIJS
I. Algemeene indrukken
Wat moet myn zoon worden?
Men kan de vraag ook uitbreiden: wat moet
myn dochter kunnen? Het is immers niet al
léén een volksbelang, dat het bedryfsleven
ih al z'n schakeeringen gedragen wordt door
geschoolde arbeidskrachten, maar ook, dat het
huiselyk leven de financieele baten van den
sirbpid economisch verwerke en de persoon
lijke qualiteiten van den werker steunt. Over
beide terreinen strekt ons Nyverheidsonder-
Wijs z'n zorgen uit, maar in deze artikelen
beperken wij ons tot dat voor jongens, omdat
de naaste toekomst van ons volk meer econo
mische dan huiseiyke belangstelling oproept
De eerste vraag, die zich voor ons opstelt,
raakt de samenstellende deelen van het Ned.
bedrijfsleven. De historische belichting daar
van stelt land- en tuinbouw voorop, dooh het
isbekend, dat door de groote evoluties in
de industrieele techniek onze nijverheid een
grooter contingent werkkrachten ging ei-
schen; evenzoo het eenvoudige ambacht en
het kleinbedrijf. Deze wending teekent zich
duidelyk af in de aantallen arbeiders(sters),
werkzaam in de verschillende deelen van het
bedrijfsleven. Was de verhouding tusschen
landbouw, nijverheid en handelsverkeer in
1900 nog 94105102 thans zijn deze cyfers:
landbouw 32; nijverheid 62, handel 20, ver
keer 14,5, visschery en jacht 1; huiselijke
diensten 12!
Hieruit vloeit onafwendbaar voort, dat de
vakopleiding zich inzonderheid richten moet
op scholing van werkkrachten voor de
dustrie, waarmee een nationaal welvaartsbe-
lang èn een internationaal marktbelang ge
moeid is. De staat heeft, door invoering der
Nyverheidsonderwyswet van 1921, getoond,
dit belang uitnemend te begrijpen en o.m. door
een subsidieregeling het particuliere initiatief,
dat reeds sinds een halve eeuw het vakonder,
wijs tot ontwikkeling gebracht heeft, ten volle
gesteund. Dit streven is beantwoord met een
snelle toeneming van het leerlingental, v
al in de twee laatste decenniën Het totaal
cijfer van 83,000 in 1921 was in 1939 gestegen
tot 161.000, dus byna verdubbeld. Meer nog
spreken de cijfers der dagambachts- en vak
scholen voor jongens, dezen werden in 190G
bevolkt door 3600, in 1920 door 10.400 en in
1939 door 34.800 leerlingen, een bijna ver
tienvoudiging dus in 40 jaren en een verdrie
voudiging in de laatste 20 jaren.
De uitbouw van het" nijverheidsonderweg
wat den omvang betreft, is hieraan even
redig geweest, zoodat volgens de jongste ge
publiceerde statistiek van 1939 (men weet,
deze molen maalt langzaam) er in dat jaar in
ons land niet minder dan 100 dag-ambachts-
soholen en 18 dagvakscholen voor jongens
waren. Telt men daarbij het avondonderwijs,
M.T.S., kunstnijverheid, zeevaart- en binnen-
vaartscholen en de 256 meisjesscholen, dan
is het totaal 732.
In onderscheiding van vele landen, waar
in het lager onderwijs reeds eenigzins reke
ning gehouden wordt met de bestemming
hen, die in het bedrijfsleven zullen komen, is
het in ons land de ambachtsschool, die als
wijdingsschooL voor de gedifferentieerde be
roepen haar taak heeft. Zij richt zich derhalve
op een doelmatige wisselwerking tusschen
ambachtsschool en industrie; algemeene vor
ming en inleiding tot het vak beheerschen
haar lesrooster, doch omgekeerd is er in het
leerlingenstelsel (de N.O.-wet onderscheidt in
art. 1 schoolonderwijs en onderwijs volgens
het leerlingstelsel) de tendenz, om een aan
vullende functie te vervullen voor die geval
len en plaatsen, waar geheele schoolopleiding
te kort moet sahieten. Behalve de ambachts
school en het leerlingstelsel, omvat de vak
opleiding in ons land sedert 1937 ook de op
leiding in verband met de in 1937 tot stand
gekomen Vestigingswet Kleinbedrijf, zoo
dat ook slagers, bakkers, schoenmakers, krui
deniers, kappers, schilders, rijwielherstellers
enz. by vestiging voldoen moeten aan zekere
eischen van vakkennis. De hierby betrokken
opleiding echter gaat in den regel buiten de
dagscholen om en geschiedt in cursussen e.d..
We komen daarop nog terug.
Richten we ons op de bevolking der
Ambachtsscholen, dan zien we, dat zij be
trokken wordt uit degenen, die van de
Lagere school ten minste 6 klassen met
vrucht hebben doorloopen. Dit doen volgens
betrouwbare becijferingen 40 pet. in 6 jaar,
maar 60 pet. doet er langer over, doubleert
(30 pet.) of komt niet eens aan de eindpaal
(30 pet.). Het laat zich dus denken, dat
jongens van gemiddeld intellect (dr. Luning
Prak taxeert dit op 45 pet. van het aantal
leerplichtige kinderen) na de L. school te
hebben bezocht, en door hun maatschappe
lijke positie aangewezen op zoo vroeg moge
lijk verdienen, de te Amsterdam reeds
eenige tientallen van jaren bestaande
sedert 1935 ook elders ingevoerde 2-jarige
cursus der Ambachtsschool meer geëigend
kan zyn dan de vroegere 3-jarige.
De ervaring heeft dit ook bewezen. Wer
den de 3-jarige Ambachtsscholen bezocht
door gemiddeld 10,000 leerlingen per jaar
lichting, voor de 2-jarige is dit cyfer 17,500
geworden. (Het verschil in lesuren is gering;
de 3-jarige had er max. 36, de 2-jarige heeft
er 38V* per week. De lestijden, vroeger 60
minuten, zyn thans op 52,5 minuten gesteld).
Daarvan zijn er dus 44 per week. Er zijn ook
andere aanwyzingen, dat de 2-jarige ci
in het algemeen voldoet. Wy kunnen wijzen
op de natuurlijke prikkel tot verdienen
nuttig bezig zyn op den leeftyd dat de
puberteit zich doet gelden. Ook feiten spre
ken mee. In Amsterdam, waar de 3-jarige
cursus reeds van 1870 af bekend was,
heeft men (o. a. de school van de Werkende
Stand) in 1900 eigener beweging de 2-jarige
ingevoerd en er kwamen meer leerlingen.
In Rotterdam (Hillevliet) is men begon
nen met een 2-jarige cursus en de uit-
Kerk en Zending
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te 's-Gravenzande (2e pred.
pl.), D. W. v. d. Laan te Sleen en D. Warnink
te Bolnes.
Beroepen: Te Abcoude cand. J. van Buu-
ren, hulppred. te Amersfoort.
Bedankt: Voor Delfshaven (vac. Schoon
hoven), B. Holwerda te Amersfoort
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Kampen (vac. Hielkema),
H. Schroten te Charlois. Te Poortvliet
(toez.), cand. H. G. Abma te Ede.
Aangenomen: Naar Zierikzee (3e pred.
pl.), F. W. J. v. d. Poel te Den Helder. Naar
Hoogebeintum, cand. M. J. Wagenvoorde te
Olst
Bedankt:: Voor 's-Gravenhage, J. J. Pol
dervaart te Vriezenveen.
HULPPREDIKERS.
Bij de Ned. Herv. Gem. te Zwyndrecht is tot
hulpprediker benoemd cand. F. J. C. Bred-
schnijder te Amsterdam.
BEROEPINGSWERK TE SCHEVENINGEN
Een financieele rondgang door de gemeente
teneinde het mogelijk te maken over te gaan
tot het beroepen van een vijfden predikant
heeft in de Geref. kerk van Scheveningen een
totaal aan toegezegde jaarlijksche verhoogin
gen opgebracht van 4750.
BEROEPINGSWERK.
De financieele rondgang door de gemeente
teneinde het mogelyk te maken over te gaan
tot het beroepen van een vierden predikant
heeft in de Geref. Kerk alhier aan vrijwillige
bijdragen een jaarlijksche verhooging van
7100 opgeleverd, zoodat het beroepingswerk
voortgang vinden kan.
De vermeerdering der vaste kerkelijke bij
dragen voor het beroepen van een 5en predi
kant by de Geref. Kerk van Delfshaven en de
financiering van verdere vaste uitgaven heeft
na 2 weken 7500 opgebracht.
AFSCHEID EN INTREDE
Ds. J. W. v. Swighem is voornemens
Zondag 8 Juni a.s. afscheid te nemen van de
Ned. Herv. Gem. van Nieuwe-Pekela
Zondag 15 Juni d.o.v. zyn intrede te doen te
Hengelo (O.).
AFSCHEID D». T. J. HAGEN.
Woensdag 28 Mei a.s zal ds. J. C. H a g e n,
Geref. predikant te Zwyndrecht in de Ooster-
kerk te Delft optreden om namens zijn vader,
as. T. J. Hagen, predikant bij de Geref. kerk
van Delft, aan wien door de classis 's-Gra
venhage in verband met zijn ernstige onge
steldheid eervol emeritaat is verleend, een
woord van afscheid tot de gemeente te spreken
ALGEMEENE SYNODALE COMMISSIE
Vijfde zitting.
De president opende en ging voor in gebed
Notulen werden gelezen en vastgesteld De
agenda werd aangevuld.
In verband met gerezen misvatting worde
meegedeeld, dat het door de Synod, commissie
voorgedragen subsidie van 30 was bestemd
voor het Protestantsch Verband, dat zich richt
tegen het ultra-montanisme, waarvan laatstelijk
wijlen dr. A. G. H. v. Hoogerhuyze voorzitter
is geweest. Namens de commissie ad hoe rap
porteerde ds. de Bruijn of art. 22 van het regL
op de pred. traktementen moest toegepast wor
den op de gemeente Gerkesklooster, welke ge
meente volgens den raad van beheer behoorde
gecombineerd te worden met Augustinusga. In
overeenstemming met het oordel van de bestu
ren luidde de conclusie van het rapport afwij
zend. Het rapport werd aanvaard en zal wor
den overgebracht aan de synode. Voortgezet zal
worden de correspondentie met den kerkeraad
van Rotterdam over de aanstelling van een
studentenpredikant. De zaak van den arbeid
onder studenten werd met grooten ernst be
sproken en zal bij de synode opnieuw aanhan-
worden gemaakt.
Ingekomen was een brief van den voorzitter
an het comité tot het stichten van nieuwe ge-
meent enin Z.O. Drenthe. Het groote belang van
de gegeven zaak werd diep gevoeld in de ver
gadering. De brief zal doorgegeven worden aan
het prov. kerkbestuur van Drenthe om de zaak
le behartigen. Een verzoek van den kerkeraad
van Lippenhuizen om verlaging van het quo
tum werd ter informatie naar de besturen ver
wezen. Met instemming werd kennis genomen
dat de combinatie Sebaldeburen en Lutjegast
was tot stand gebracht
Naar aanleiding van een verzoek van den
scriba van de classis Winsum om inlichting,
werd besloten, opnieuw in het officieele orgaan
der kerk te publiceeren, op welke wijze de
aftreding, verkiezing op de classicale vergade
ring geregeld is. De synodale commissie gaf
zich ernstig rekenschap van de vragen, die voor
de Hervormde kerk in dezen tijd van groot be
lang zijn.
De president sloot de zitting, ging in dank
zegging voor en verdaagde de vergadering tot
Maandag 1.30 uur.
komsten waren zeer bevredigend. De even
eens te Rotterdam gevestigde Ambachts
school Tamboerstraat zette in 1932 haar
3-jarige in een 2-jarige cursus om en hel
bleek, dat de in die stadswyk overheer-
schende arbeidersbevolking dit beantwoordde
met meer leerlingen. En eindelijk: toen
1927 een vergadering werd belegd van Am
bachtsschool-directeuren met werkgevers,
bleken er velen te zyn pro den 2-jarigen
cursus.
Is het belang van de omzetting van den
3-jarigen cursus in een 2-jarige niet te ont
kennen in normale tijden, gelet op wat wij
hierboven opmerkten over het welvaarts-
belang van een volk, in omstandigheden als
wy thans doorleven, treedt het nog bijzon
der in het licht. Afgezien nog van de bezui
niging, welke zy mee brengt, het dreigend
gebrek aan materiaal en de noodzakelijkheid
van meer leerkrachten, is het overduidelijk,
dat in" de naaste toekomst groote behoefte
zal ontstaan aan geschoolde werkkrachten.
Zal ons land zyn plaats op het industrieele
gebied behouden bekend is, hoezeer juist
de qualiteit van het Ned. fabrikaat ons een
erkende positie op de intern, markt deed
verwerven dan is het een evident belang,
dat straks een groot contingent geschoolde
arbeiders gereed staat, die positie te helpen
herwinnen.
Hieraan komt ook tegemoet de toenemende
uitbreiding en differentiatie der vakken
van ons Nyverheidsonderwijs, zoowel in het
Lager als in het Uitgebreid Lager en het
Middelbaar N. O. ter hand genomen. Daar
over in een volgend artikel.
Ds. L. ADRIAANSE.
Vrijdag 23 Maart a.s. viert een van de pio-
ers van de zending der Geref. kerken, Ds.
L. Adriaanse, emeritus-predikant te Zeist, zijn
85sten verjaardag.
Ds. Adriaanse werd 23 Mei 1856 te Vlissin-
gen geboren. Na zijn militaire plicht als zee
milicien bij de marine te hebben vervuld, ging
hij naar het gymnasium te Doetinchem om
vervolgens in 1882 als student in de theologie
de Vrije Universiteit te worden inge
schreven. In 1887 candidaat geworden ontving
hij beroepen van de kerken van Zaandam en
Zeist. Dat naar laatstgenoemde plaats werd
aangenomen en 7 Mei 1888 deed hij zijn in
trede Tijdens zijn verblijf aldaar nam ds.
Adriaanse met enkele ouders het initiatief tot
stichting van een vereeniging voor lager on
derwijs op Geref. grondslag en toen 18 Jan.
1891 de Oosterkerk aan de Slotlaan in gebruik
genomen werd, kon het van af 1887 gebruikte
kerkgebouw aan den Kerkweg ingericht wor
den voor de eerste Geref. school ter plaatse.
Tot 1894 diende ds. Adriaanse de kerk van
Zeist en gedurende zijn verblijf aldaar heeft
■hij tal van beroepen afgeslagen. In laatstge
noemd jaar beriep de kerk van Utrecht hem
voor den missionairen arbeid te Poerworedjo
op -Midden-Java, welk beroep werd aange
nomen. Voor zijn vertrek naar Indië mocht ds.
Adriaanse zijn opvolger te Zeist, den lateren
hoogleeraar, wijlen prof. dr. A. G. Honig in
diens ambt als predikant bevestigen. In 1902
moest ds. Adriaanse om gezondheidsredenen
repatrieeren. Hij vestigde zich opnieuw met
terwoon te Zeist en ontving in 1904 eervol
emeriaat.
In 1907 bracht de Anti-Rev. partij hem in
den gemeenteraad van Zeist, waarin hij tot
1929 heeft zitting gehad, waarvan sinds 1917
als wethouder. Van 19091917 was hy ook
voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur en
van 19101921 maakte hij ook deel uit van
de Prov. Staten van Utrecht. In diezelfde
jaren was hij schoolopziener in het arrondisse
ment Rhenen
Ds. Adriaanse die een uitnemend kenner is
van het zendingsterrein waarop hij is werk
zaam geweest alsook van het kerkrecht,
schreef op zijn 80ste jaar nog artikelen in De
Macedoniër, het v.m. zendingstijdschrift over:
„Syncretisme in Britsch-Indië op Java".
Ds. Adriaanse, die kort geleden zijn vrouw
verloor, zal zijn verjaardag slechts in be
sloten kring vieren.
F. J. DE GOOJER.
De heer F. J. de G o o j e r, hoofd der Chr.
School te IJsselstein, hoopt wegens het berei
ken van de zestigjarige leeftijd, op 1 Juni
a.s. het onderwijs te verlaten.
Gedurende de tijd van 17 jaar was de heer
de Goojer als hoofd aan bovengenoemde
school werkzaam.
Ook aan kerkelijk- en vereenigingsleven
wijdde hy zijn krachten.
Tevoren werkte hij als onderwijzer achter
eenvolgens te Putten, Barendrecht, Vianen
en Velp.
CONFERENTIE KERKHERSTEL.
Het Ned. Hervormde Verbond tot Kerkher-
stel houdt op 's Landszegen te Doorn op 9 en
10 Juni een "conferentie. Prof. dr. T h.L. H a i t-
j e m a te Groningen refereert over: „Een
sprekende kerk zonder reorganisatie?" D. R.
B. E v en h uis te Scheveningen behandelt het
onderwerp: „De komende classicale vergade
ringen" en dr. T. Do k t e r te Terlcaple houdt
een inleiding over: „Een werkende kerk zon
der dogmatische binding"?
BOND VAN CHR. GER. MEISJESVEREEN.
Aangezien het kerkgebouw in verband
met de te houden Part. synode van het mid
den der Chr. Geref. kerk, Woensdag 18 Juni
a.s. niet beschikbaar is is de bondsdag van
den Bond van Chr. Geref. Meisjesvereeni-
gingen in Nederland, een week uitgesteld en
zal hy nu gehouden worden op Woensdag
25 Juni a.s. in de Chr. Geref. kerk te Utrecht.
Als sprekers zullen optreden ds. H. Jans
sen, em. predikant te 's-Gravenhage, oud-
leger- en vlootpredikant in algem. dienst,
met het onderwerp: „Niet vertragen" en ds.
J. Prins, lector aan die Theol. School te
Apeldoorn, onderwerp: „Levensblijheid in
dezen tijd". De bondsdag zal ditmaal sober
worden ingericht en inplaats van een mor
gen- en een middagvergadering zal slechts
één samenkomst plaatsvindlen die door een
pauze van een half uur zal onderbroken wor
den en om 4 uur zal worden gesloten, opdat
de bezoeksters op één dag uit en thuis kun
nen zyn.
CONFESSIONEELE VEREENIGING
De algemeene vergadering
De jaarlijksche algemeene vergadering van
de Confessioneele Vereeniging, zal naar wij
vernemen. Woensdag 11 Juni a.s. te Utrecht
worden gehouden. Als referent zal optreden
prof. dr. Th. L. Haitjema, hoogleeraar
aan de R.U. te Groningen, met het onder
werp: „Handelen uit de opdracht der Kerk
of leven uit de belydenis?"
DE NAT. CHR. GEHEELONTHOUDERS VER.
Gister was het 60 jaar geleden, dat de
Nationale Christelijke Geheelonthouders Ver
eeniging, gesproten uit den Chr. Geheel-
onthoudersbond (opgericht 22 Maart 1862), op
18 Mei 1881 door Ds. Adema van Soheltema
en zestien anderen werd opgericht. De ver
eeniging vertegenwoordigt door haar krachtig
verzet tegen de drinkgewoonten, ook in Prot.
Chr. Kring, een belangrijk stuk inwendige
zending.
In verband met de tijdsomstandigheden en
om de zware verliezen die de organisatie het
laatste halfjaar geleden heeft, heeft men den
gedenkdag geheel onopgemerkt voorbij laten
gaan.
PART. SYNODEN DER GEREF. KERKEN
De Part synode van de Geref. Kerken van
Zuid-Holland ten Noorden, zal, naar wij
vernemen, Dinsdag 17 Juni a.s. te 's-Gra
venhage in de Valkenboschkerk worden ge
houden, samengeroepen door de kerk van
's-Gravenhage-W est.
De Part. synode van de Geref. Kerken van
Zuid-Holland ten Zuiden, zal, naar wy ver
nemen Woensdag 18 Juni a.s. te Schiedam
worden gehouden.
OUDERLINGENCONFERENTIE
De Ouderlingenconferentie van de Geref.
kerken in de classis Barendrecht zal, naar
wij vernemen, Zaterdagmiddag 24 Mei a.s.
in de Geref. kerk van Barendrecht onder
presidium van den heer J. Timmer
mans aldaar worden gehouden. Behalve
verschillende huishoudelyke zake» komt aan
de orde een referaat van ds. T. F o s s e n,
Geref. predikant te Westmaas, getiteld: „Het
karakter onzer gemeentevergaderingea".
