Het conflict tusschen Engeland en Irak
BOMMË^
PONDERDAG 15 MEI I94T
De regeering der Vereenigde Staten zou willen bemiddelen
De gewezen Iraksehe premier
plofseling overleden
Naar het D.N.B. uit Rome meldt ver
neemt het Giornale d'Italia uit Damas
cus, dat de voormalige Iraksche premier
Taha el Hasjimi plotseling is gestorven.
De overledene was de voorganger van
den huidigen titularis KailanL Toen deze
aan de macht kwam. vluchtte Hasjimi
uit Bagdad.
De militaire toestand in Irak
Naar het D.N.B. uit Stamboel meldt zijn
omtrent den militairen toestand in Irak in
Amman de volgende bijzonderheden ontvan-
De beschieting gedurende twaalf dagen van
de vliegvelden van Sennelseban en Sjoeaiti
door Iraksche vliegers en artillerie heeft zeer
zware beschadigingen veroorzaakt. Sennelse
ban is een ten kostfe van zes millioen pond
sterling gebouwde sferkte met ondergrondsche
opslagplaatsen, onderkomens en bunkers. De
doeltreffendheid van deze installaties is door
voortdurende Iraksche aanvallen zeer vermin
derd. De talrijke Engelsche vliegeraanvallen
op de Iraksche belegeringstroepen hebben
slechts weinig kunnen uitrichten. Er wordt
gemeld, dat voor de Engelsche aanvallen een
heele reeks Engelsche vliegtuigen uit Egypte
gehaald moest wórden.
De wegen van Basra naar het Engelsche
versterkte vliegerkamp van Sjoeaiti is door
Iraksche strijdkrachten geblokkeerd. Dit ver
klaard het Engelsche plan om zich in het be
zit te stellen van het fort Roetba. Twee aan
vallen zijn mislukt onder de zwaarste ver
liezen voor de Engelschen.
De vervanging der verliezen is voor Enge
land zeer moeilijk, aangezien de gevaarlijke
situatie in Egypte het niet veroorlooft noe
menswaardige versterkingen naar Irak te
sturen. Irak daarentegen beschikt juist onder
de stammen over tienduizenden man ge
vechtstroepen, die tot dusver nog in het ge
heel niet zijn opgeroepen, omdat men een
algemeene mobilisatie voorloopig nog onnoo-
dig acht.
„Roosevelt's aanbod van te voren
reeds gediscrediteerd"
Naar het aeentschap Stefani-uit Bei
roet meldt, zou volgens daar uit Bagdad
ontvangen berichten de regeering der
Vereenigde Staten haar bemiddeling heb
ben aangeboden in het Iraksch-Engelsche
conflict. In Iraksche kringen verklaarl
men, dat dit aanbod reeds van te voren
is gediscrediteerd, daar Roosevelt als tus-
schenpersoon voor Engeland alleen in
overeenstemming met de Engelsche
belangen zal handelen.
Engelsche vrouwen en kinderen
uit Palestina
Het D.N.B. meldt uit Beiroet:
Volgens een hier uit Jeruzalem ontvangen
bericht heeft de Britsche hooge commissaris
Strijd rondom en boven de
Middellandsche Zee
Het Italiaansche weermachts-
bericht
In zijn weermachtsberioht no. 343 maakt
het Italiaansche opperbevel het volgende
bekend:
Formaties van het Duitsche luchtwapen
hebben op Malta de vlootbasis la Valetta
aangevallen en een vliegveld, waarbij bran
den werden veroorzaakt en een vliegtuig op
den beganen grond werd vernield. Tijdens
een gevecht tegen vijandelijke jachtvliegtui-
gen werden twee Hurricanes neergehaald.
In Cyrenaica probeerde de vijand van
Tobroek uit met steun van pantserwagens
een hevigen aanval te ondernemen, welke
door onze troepen op dappere wijze werd af
geslagen.
Wij brachten den vijand aanzienlijke ver
liezen toe aan manschappen en pantser
wagens, maakten gevangenen, en bemachtig-
den machinegeweren. Tijdens optreden aan
het front van S o 11 o e m, waarvan melding
is gemaakt in het weermachtsbericht van
gisteren, werden soldaten gevangen genomen
en pantserwagens alsmede zes kanonnen buit
gemaakt. Twee vliegtuigen van het Hurricane.
type werden door onze luchtdoelbatterijen
neergehaald. Een vijandelijke luchtaanval op
Bengazi veroorzaakte onaanzienlijke schade
aan woonhuizen. Bij de burgerbevolking wer
den eenige personen gewond.
In het Oostelijke bekken van de Mi d d e 1-
landsch? Zet overvielen onze vliegtui
gen een vijandelijk konvooi. Een schip van
groote tonnage werd getroffen. Een van onze
luchtformaties overviel de vlootbasis
Alexandrië en trof militaire doelen in de
haven.
In O o s t-A f r i k a activiteit van de artil
lerie in den sector Amba Aladji, waar een
nieuwe vijandelijke aanval werd afgeslagen.
het vertrek van alle Engelsche vrouwen en
kinderen uit Palestina bevolen.
Volgens onbevestigde beriohten uit Kaïro
zullen deze vrouwen en kinderen naar
Egypte worden gebracht.
Naar het A.N.P. uit Ankara meldt, hebben
de Amerikaansche staatsburgers in Turkse,
Irak, Syrië, Palestina en Egypte van de des
betreffende consulaten een mededeeling ont
vangen, dat in Suez vier Amerikaansche
schepen in gereedheid worden gehouden om
hen naar Amerika terug te brengen en dat
zy zich naar Suez moeten begeven om aan
boord te gaan.
Maatregelen van Saoedie-Arabië
Naar het D.N.B. uit Beiroet meldt heeft
de gezant van Saoedie-Arabië in Kaïro het
in het buitenland verspreide bericht betref
fende beweerde troepenconcentraties van zijn
land tegen Irak met beslistheid tegengespro
ken. Zekere veiligheidsmaatregelen van
Saoedie-Arabië hebben, naar de gezant ver
klaarde, alleen betrekking op de bescherming
van de eigen grenzen.
De Egyptische Wafd bereid om tot
de regeering toe te treden
Naar het D.N.B. uit Beiroet meldt,
heeft de Wafd, de nationalistische partij
van Egypte, zich bereid verklaard tot
een regeering van de nationale eenheid
toe te'treden, mits Egypte nooit aan de
zijde van Engeland aan den oorlog zal
gaan deelnemen.
Irak en Turkije
De volgens D.N.B. uit Beiroet te Bagdad
ontvangen berichten, over de missie van
Sjaukat, den Irakeeschen minister van
oorlog te Ankara vermelden, dat deze
missie een bevredigenden loop heeft ge
had. De terugkeer van Sjaukat naar
Bagdad wordt derhalve met groote kalm
te verwacht. Politieke kringen in de Ira-
keesohe hoofdstad hechten aan de resulta
ten van deze reis groote beteekenis voor
de verdere ontwikkeling in het naburige
Oosten.
De houding van de Turksche
regeering
Von Papen bij Saradjogloe en
Ir.önü
Naai S. P. T. uit Ankara meldt heeft de
Duitsche ambassadeur von Papen, kort na
zijn aankomst in Ankara een bezoek gebracht
aan dep Turkschen minister van buitenland-
sche zaken, Saradjogloe.
Volgens het D. N. B. in Stamboel, heeft
von Papen gistermiddag een onderhoud van
een uur gehad met den president der repu»
bliek, Inönü. De audiëntie werd bijgewoond
door Saradjogloe.
Sinds zijn terugkeer in Turkije heeft de
Duitsche-ambassadeur von Papen een. leven
dige activiteit aan den dag gelegd. Vermel
denswaard is in dit verband een artikel in
het blad Ui us, waarin nogmaals wordt ver
klaard dat de Turksche regeering er niet aan
denkt van haar nu neutrale houding af te
wijken. Dat in de Wilhelmstrasse gistermid
dag de aandacht op dit artikel is gevestigd
schijnt er op te duiden, dat op dit oogenblik
van Engelsche zijde sterke druk op Turkije
wordt geoefend. De indruk in de Wilhelm -
strasse was gistermiddag overigens, dat in de
laatste dagen geen belangrijke veranderingen
in den toestand in Turkije zijn ingetreden.
Meer dan andere landen staat echter
Frankrijk in het middelpunt der belangstel
ling. Het feit, dat Hitier admiraal Darlan
heeft ontvangen wijst er op, dat waarschijn
lijk reeds groote beslissingen gevallen zijn.
Dit vermoeden wordt overigens ook door de
Fransche pers uitgesproken
Geheime vergadering van het
Britsche Lagerhuis
Het D. N. B. meldt uit Berlijn:
Volgens een bericht van den Britschen be
richtendienst heeft het Lagerhuis gisteren
geheime vergadering gehouden ter be
spreking van vraagstukken der oeconomische
oorlogs voering.
Matsoeoko ontvangt de ambassa
deurs van Amerika en Engeland
Naar S.P.T. uit Tokio meldt heeft de Ja-
pansche minister van 'buitenlandsche zaken,
ivlatsoeoka, Woensdag kort na elkander, den
\r ->rikaanschen a '^assadeur Grew en den
Britschen ambassadeur, Craigey ontvangen
.->ud:c
De gesteldheid van de
Raode Zee
De verbinding met de Middel
landsche Zee een overoud
vraagstuk
De Roode Zee, door de beschikkingen van
de V. S. en Duitschland in de openbaarheid
gebracht, is ongeveer 2300 km lang en moet in
een vroeger geologisch tijdvak met de Middel
landsche Zee in vérbinding hebben gestaan.
Aan den zuidelijken uitgang is ze slechts
29 km breed, maar ze verwijdt zich snel tot
355 km. Gemiddeld is ze 450 m diep, de
grootste diepte, door het lood bereikt, gaat
tot 2350 m.
Ofschoon dit gebied niet tot de tropen
behoort is de vochtige hitte er voor
Europeaan nauwelijks te verdragen. De hooge
temperatuur bewerkt een buitengewoon
sterke verdamping, wat het zoutgehalte var
het water zeer hoog maakt, de oevers zijr
dikwijls door glinsterende zoutkorsten over
dekt. De handels-, militaire- en politieke be
teekenis van enkele havens gelijk Suez,
Akaba, Dzjedda, Hodeida, Massawa en Port
Soedan is bekend. Ook de eilanden hebben
vooral strategische waarde gelijk Perim voor
Aden.
Deze plaats wordt als het Gibraltar van
de Roode Zee aangeduid. Lang vóór onze
jaartelling moeten Arabische stammen naar
de Afrikaansche kust zijn overgestoken en
zich over Abessinië en verder westwaarts
hebben verspreid. Egypte moet reeds sinds
het derde jaarduizendtal vóór de geboorte
van Christus in scheepsverkeer met de kusten
van de Roode Zee hebben gestaan.
Zoo rijpte al vroeg het plan tot een ver
binding tusschen Middellandsche en Roode
Zee, Ramses zou ongeveer 1300 voor onze
jaartelling een pogiiig daartoe hebben aan
gewend en Darius I moet een kanaal van
den Nijl naar de Roode Zee hebben laten
voltooien. Onder de Ptolemaeen \*erd dit
een vervaarlijke concurrent voor den kara-
vaanhandel, die van Syrië uit naar Indië den
landweg gebruikte. Nog tot in de achtste
eeuw na Christus werd het kanaal bevaren,
toen verviel het en werd het weer land. In
het begin van de zestiende eeuw trachtte
Soeleiman dat denkbeeld nieuw leven in te
blazen, maar het was te laat: de Portugeezen
waren'met het' vinden van den zeeweg naar
Indië den Turken voor gekomen. Daarmee
kwam de Roode Zee voor eeuwen uit politiek
oogpunt in de schaduw.
In 1734 kwam ze daaruit te voorschijn, toen
Frankrijk bezit nam van Sjeik Said, de Z.W.
punt van Arabië. Napoleon I liet de moge
lijkheid van een verbinding tusschen Roode
en Middellandsche Zee onderzoeken. Enge
land antwoordde met tegenzetten (Perim,
Aden!) en men kent de houding van Londen,
toen Frankrijk de concessie voor den aanleg
an het kanaal had gekregen.
De Roode Zee als oorlogs
gebied
Berlijn: „iedereen is thans
gewaarschuwd"
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
Het is een teeken van het Duitsche
verantwoordelijkheidsbesef, dat men te
Berlijn de Roode Zee open en eerlijk als
oorlogsgebied heeft gequalificeerd. Deze
opvatting vernam men gisteren in alle
politieke kringen van de Duitsche hoofd
stad. In d# Wilhelmstrasse zei men om
trent de officieele Duitsche verklaring,
dat thans niemand kan zeggen, dat hij
niet vooruit gewaarschuwd is, als hem
iets overkomt.
Reeds zijn mijnen gelegd in het
nieuwe operatiegebied
S.P.T. meldt uit Berlijn:
De avondbladen van gisteren publiceerden
zonder commentaar de mededeeling, dat de
rljksregeering een gedeelte van de Roode
Zee tot operatiegebied heeft verklaard.
Deze nieuwe maatregel staat in het brand
punt der politieke belangstelling. Vooral
Amerikaansche kringen te Berlijn heeft het
geval groote beroering gewekt, omdat men
van oordeel is, dat de Amerikaansche schepen
ondanks deze waarschuwing het verkeer in
deze zone zullen blijven voortzetten.
In de Wilhelmstrasse is deze maat. egel
gistermiddag „een teeken van het verant
woordelijkheidsgevoel van Duitschland" ge
noemd.
Niet alleen is Suez gebombardeerd en zijn
reeds verscheidene schepen in het kanaal
vernietigd, zoo zegt men, maar in de Roode
Zee zijn ook mijnen gelegd, zoodat inderdaad
van een gevarenzone in denzelfden zin als
in den Atlantischen Oceaan gesproken kan
worden.
Voorts sprak men de verwachting uit, dat
de Amerikaansche regeering waarschijnlijk
minder gunstig op dezen maatregel zal
reageeren.
Turkije bevreesd voor zijn handel
Naar S.P.T. uit Ankara meldt, heeft de
Duitsche mededeeling, volgens welke de
Roode Zee tot oorlogsgebied is verklaard,
in politieke kringen te Ankara veel beroering
gewekt. Men hoopte nog steeds den Turkschen
zeehandel van de zuidelijke havens uit via
Suez en de Roode Zee tot in zekere mate te
kunnen blijven voeren. Door dezen maatregel
verwacht men, dat de oorlog in dit gebied
intensiever gevoerd zal worden.
De Duitsch-Russische handels
besprekingen
Het A. N. P. meldt uit Berlijn:
In politieke kringen alhier verneemt men,
dat de eerste plaatsvervangende Russische
volkscommissaris van buitenlandschen han
del, Kroetikoef, zich bij zijn terugkeer naar
Moskou tevreden heeft uitgelaten over zijn
oeconomische onderhandelingen in Duitsch
land. Deze besprekingen, zoo wordt ver
klaard, zijn op den ouden grondslag gevoerd
en beteekenen, dat het Duitsch-Russische
handelsverdrag in daden wordt omgezet.
„Waarschijnlijk geen groote
beslissingen te verwachten"
„Wanneer men rustig over de politieke
situatie nadenkt," zoo heeft gistermiddag een
gezaghebbende persoonlijkheid tegenover den
S. P. T.-correspondent te Berlijn onder meer
verklaard, „ziet men vele mogelijkheden. De
oeconomische onderhandelingen met Rusland
zijn afgesloten. Uit een verklaring van be
voegde zijde blijkt, dat het doel van deze
onderhandelingen is geweest om het vroegere
oeconomische verdrag met Rusland op de
oude basis in practijk te brengen."
Verdere berichten uit Rusland over de be
sprekingen tusschen de Rijksregeering en
het Kremlin zijn vrij vaag, en er zal waar
schijnlijk hierover in de naaste toekomst
moeilijk van groote beslissingen gesproken
worden."
Engelsch vliegveld aangevallen
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Duitsche vliegtuigen hebben gisteren een
aanval gedaan op het Engelsche vliegveld
Waddington. Zware bommen ontploften voor
de hangars en vernielden vier viermotorige
vliegtuigen.
Slapeloos?
ITVjrlficuidt'ó
2sAvu,uyt<x&Cett^it
bevorderen een goede nachtrustBuis)e75ct
Het geval-Hess
Hij wilde „de waarheid in
Engeland brengen"
Het A.N.P meldt uit Berlijh:
Rudolf Hess heeft, naar uit ingewijde krin
gen vernomen wordt, toen hij naar Engeland
vertrok, tamelijk uitvoerige aanteekeningen
achtergelaten. Hieruit blijkt, dat hij zich in
staat achtte uit eigen initiatief een compro-
mis-vrede tusschen Duitschland en Engeland
tot stand te brengen, als het hem zou geluk
ken „de waarheid in Engeland te brengen".
De drijfveer van zijn optreden, dat in zijn
volstrekte miskenning van de werkelijke mo
gelijkheden en in de wijze van uitvoering
slechts verklaard kan worden door de aanwe
zigheid van waanvoorstellingen, schijnt in de
eerste plaats haar oorsprong te vinden in een
algemeen menschllevend gevoel, waarvoor hij
als gevolg van zijn zwaar lichamelijk lijden
bijzonder toegankelijk was.
Rudolf Hess was weliswaar uiteraard niet
ingewijd in de planned van de opperste
militaire leiding van het Rijk, waarmee slechts
een zeer kleine kring van personen bekend
is, naar men weet, maar anderzijds wist hij
genoeg om de overtuiging te koesteren, dat
uitvechten van den Duitsch-Engelschen oor
log tot de uiterste consequentie, welken steun
Engeland ook nog moge krijgen, niet slechts
moet eindigen met.een nederlaag, maar zelfs
met de vernietiging van Engeland.
Hij wist, dat Engeland niet alleen by de
taxatie van de militaire, maar ook van de
binnenlandsche en oeconomische situatie in
Duitschland van onjuiste premissen uitgaat.
Uit zijn pajfieren blijkt onmiskenbaar, dat vol
gens hem de voortzetting van den oorlog door
Engeland slechts mogelijk is door bedrog
jegens het Engelsche publiek van de zijde van
Churchill en zijn kliek, hetgeen naar hij
schrijft het eenige is, dat een beletsel vormt
voor den vrede op de wereld, waaruit vreese-
lijke gevolgen voor de menschen op het eiland
moeten voortvloeien.
Hess gelooft nu, naar hij opmerkt, dat het
mogelijk zou zijn Engeland te overtuigen van
den waanzin der houding van zijn huidige
leidende figuren, als het hem zou gelukken
andere Engelsche persoonlijkheden omtrent
de ware situatie in te lichten Hiervoor kwam
volgens hem Lord Hamilton in aanmerking,
dien hij blijkbaar van de Olymniade in 1936
te Berlijn kende. Inderdaad is hij, toen zijn
benzine op was, in de nabijheid van diens
landgoed met een parachute uit ziin vliegtuig
gesprongen. Blijkbaar rekende hij er op, dat
Hamilton en zijn kring in Engeland voldoen-
dpn inv1o°d heraten.
Hess meende, dat een bespreking met
Churchill doelloos was, want hij heeft uit
drukkelijk opgemerkt, dat hij m geen geval
den Engelschen premier zelf wilde spreken.
Naar voorts uit zijn aanteekeningen blijkt,
was hij vast overtuigd van het succes van zijn
missie.
Hij rekende er op binnen ongeveer twee
dagen weer tèrug te zijn, ja. hij geloofde zelfs,
dat men In Engeland de noodige benzine voor
de terugreis tot zijn beschikking zou stellen.
HU heeft niemand, ook zijn familie niet, die
hij spoedig hoopte terug te zien. van zijn voor
nemens verwittigd.
De reactie in de buitenlandsche
pers
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat men in politieke kringen hier niet zonder
belangstelling kennis neemt van de reactie,
die de zaak-Hess in de internationale pers
heeft gewekt. Men wijst op de gereserveerd
heid ln de geheele Europeesche "pers, die de
laatste jaren en vooral in het verloop der
tegenwoordige oorlogsverrichtingen illusies
van werkelijkheid heeft leeren onderscheiden.
Men acht het geenszins te verwonderen, dat
de pers. die haar redactiebureaux ver van de
Europeesche werkelijkheid heeft, aan de zaak-
Hess nieuwe illusies vastknoopt
Op het gebied der buitenlandsche politiek
is in de geheele aangelegenheid, naar men
gisteren in de Wilhelmstrasse zeide. hoogstens
interessant, dat enkele landen probeeren, de
zaak-Hess te gebruiken voor een tendentieuze
propaganda. Het ligt geheel in de lijn der
Engelsche illusiecampagne en der Amerikaan
sche propaganda, als men in de Angelsak
sische wereld de dalende stemming van het
volk tracht op te houden met de zaak-Hess,
zonder dat men acht slaat op den feitelijken
toestand. In beide Angelsaksische staten denkt
en klaarblijkelijk echter niet aan de ont
nuchtering, die hun volken zullen ondergaan,
wanneer zij op zekeren dag zelf zien, wat
illusie en wat werkelijkheid is.
Churchill belooft verdere
verklaringen
De Britsche draadlooze dienst publiceert,
naar. het A.N.P. uit Berlijn verneemt, het
volgende bericht over de Lagerhuisver
gadering van Dinsdag:
„Naar aanleiding van een aantal vragen
heeft de minister-president in het Lager
huis de verzekering gegeven, dat in de
naaste toekomst een verdere verklaring
over de zaak-Hess zal worden afgelegd. Een
der afgevaardigden verzocht Churchill er
voor zorg te dragen, dat de minister van
voorlichting. Duff Cooper, de berichten over
de vlucht van Hess op handige Wijze en
met fantasie zou behandelen".
Vraagt Inlichtingen betreffende der\
verzekering voor Uw eigendom
voor Uself (persoonlijk letsel) bi^gggNC
PONTIER KAR» d.
WESTERSINGi1' J'
TEL. 38535 RODLHYC
Purm<
"hik vï
Reijs,
tuut vt
Ve M v
\;n Hai
teld t(
Ben voo
school'
In staai
■*rkje i:
:er, sp
SR*,
ook he
De Fransche mini^
4 blad
vereenigt zich met fen wl
zienswijze t voc
Officieel is te Vichy meegedeef*^"
De ministerraad heeft gisteroc^ ja,
voorzitterschap van maarschalk waarL
gaderd. Admiraal Darlan heeft van
ring afgelegd. Deze werd eensttver
gekeurd. De uitwerking van dez^^i
zal zeer spoedig aan den dag tr^jnisb:
en, sc
Het vraagstuk der konvfntkee
in den Amerikaanschen Jch*i
Uit Washington meldt United
plenaire zitting van den Senaat l loca]
de debatten over het requireeren ierït
begonnen. Daar de aanneming vanmiss
stel op zichzelf reeds vaststaat, t Chi
sprekers zich in den eersten plaater on
de vraagstukken der konvooieerifrW^z
kade, in verband met het door i°ul
Tobey ingediende amendement o(^ver
leiding van transporten door Ameiden,
oorlogsschepen binnen de oorlogs^ het
bieden. idië).
Ook de Duitsche kennisgeving cijfers
breiding van het oorlogsgebied to-
Zee, welke volgde op de verkP^en
Roosevelt dat de Roode Zee voor ro?5J
kaansche scheepvaart openstaat ^eer
tot heftige debatten. j
170
Het Duitsche luchtwijs
boven Noord-Afrika ei g
Middellandsche Zeerwi;
edro
Het D.N.B. meldt uit Berlijn: xach
Ook Dinsdag zijn de gevechtsh en.
van het Duitsche corps in Airikichte
ondersteund door Duitsche geveebdson
gen in het gebied ten Zuiden var
Er werden met succes talrijke boe
worpen op vijandelijke troepenco» nu1
en vrachtautocolonnes.
In het gebied van de MiddelLar£RSi
hebben Duitsche gevechtsvliegtuig
ochtend het vliegveld Lucca met si"e
gevallen. Talrijke inslaande bor.ersij
branden in de schuilgelegenhede%end
waargenomen. eist.
Bij den jongsten hevigen aai jaa
Duitsche gevechtsvliegtuigen op df
haven la Valetta en Engelsche st^h,
voor vliegtuigen beleefde de vord
Malta haar zeshonderdste luchtalarJuisi
een periode van nauwelijks elf
oorlog in de Middellandsche Zee. ,ter
in de laatste maand werd in Maltarga(
maal luchtalarm gegeven, een bewijs*^®
mate de aanvallen van het Duitsch^gj
sche luchtwapen in den laatsten )e
toegenomen.
:hee
ikke
Het bezoek van Roosevet v;
Ha;
aan Kreta to
ilet A.N.P. meldt uit New York:
Naar de Associated Press over h$- r
van kapitein Roosevelt aan ex-koninjint
van Griekenland meldt, zou de boods^Jj
president Roosevelt, welke hij aangee
koning heeft overhandigd, nog voor 0 a
sche ineenstorting geschreven zijn. b1
Roosevelt heeft den ex-koning zijn
uitgesproken over het feit, dat de bgki
Amerika te laat gekomen is en hem vton
it Amerika Griekenlaxjid in zijn vi^ej
blijven ondersteunen.
De oorlog ter zee
EK
Naar het D.N.B. uit BerlUn m®h<
twee in Britschen dienst varende 1 d
vrachtschepen met een gezamenlijkeen
van 6800 brt. door Duitsche zeestrijd|e i
in het Noordelijk deel van den Atla>oi
Oceaan tot zinken gebracht. Istt
Volgens berichten uit Amerikaans&is'
rinekringen hadden deze schepen, dijïij
weg waren van Amerika naar Engelq i
logsmateriaal aan boord. <ol]
In de haven van Cartagena ziju^
schipbreukelingen aangekomen in eeiLt
boot, die afkomstig was van een taL^
dat ter hoogte van Tanger door e^e
schen onderzeeër was getorpedeerd. <er
den tien dagen in volle zee rondgedrjgj
—he
niet
Want hij sprak niet over ue toekomst, die
hem bezwaarde. Er was iets ais een heilige
schroom, die hem dat belette. En dan
Aaltje was er ook bij. En hij wist haar gezind
heid niet. Dat zij op het kerkhof had geschreid
deed hem goed. Mogelijk ging zij nu wat mil
der denken over de alleen met haar kinderen
overgelaten Maria. Doch zekerheid had hij
niet. En ook daarom zweeg hij.
..Hoe gaat het nu?" vroeg hij.
Het leek hem toe, dat zijn stem onwezenlijk
klonk. Hij durfde bijna niet luid spreken In
den tuin hoorde hij beweging 't Was net, if
Erk binnen zou komen.
Met- zijn bedaarden, gelijkmatigen stap. En
zijn m-tevreden gezicht. Terwijl zijn kalme,
welluidende stem zeggen zou:
„Zoo broer, kom je weer eens kijken? Da:
is lang geleden. Hoe gaat het en hoe maak»
Aaltje het?"
Maar Erik was niet in deh tuin. Het was
Kees, die met Magnolia praatte.
„We maken het goed", zei Maria, als ant
woord op zijn vraag. „Het is alles nog zoo
vreemd, maar we worden gesterkt".
„Ik geloof het graag", zei Laan.
En dat méénde hij met zijn gansche hart
Erik en Maria, wel, die leefden met God. En
dan kun je alles dragen. Omdat Hij helpt
dragen. Laan wist het verstandelijk in elk
geval heel toed Missghier met zijn hart ook
wel Maar hij uitte zich heel moeilijk. F.n met
Aaltje sprak hij $r nooit over.
„Wat kun je, als man en vrouw, toch ver
van elkaar leven", dacht hij wel eens. En dat
behoeft toch niet. Je zag het aan Erik en
Maria. Die twee gingen altijd in elkaar op.
„De Heere heeft mijn geluk plntseltng ge
broken", zei Maria met verstikte stem ..maar
ik klaag'niet Want Hij gaf het ook mij inver
diend. Hij Beeft HM mag nok nemen: naar
Ziin «'elbehaten".
H was Beruim"- tijd stil.
„Je wilde zeker eens komen praten", zei
Maria dan, kalm en geheel zakelijk.
„Ja", aarzelde Laan. „En neem
kwalijk maar
,Er is niets kwalijk te nemen, Laan. Ik stel
het zelfs op hoogen prijs, dat je gekomen
bent".
Margot bracht de koffie binnen. Flauw
glimlachend keek zy haar oom aan.
„Jij bent altijd mijn lieveling geweest' i
hij teeder.
„Ik weet het, oom".
Zij zette het kopje vóór hem neer.
„Hoe gaat het, Margot?"
„We zullen het zonder vader probeere e
doen. oom. Het zal niet meevallen. Hij was
onze beste vriend".
Hij zag tranen komen. Maar zij veegde die
ijlings weg. En verliet het vertrek weer.
„Ja, neem me niet kwalijk, Maria", begon
Laan alweer, „maar..-- je moet toch over
de toekomst denken, Je kunt niet blijven staan
bij je verlies. En nu.... er nu. och vr
spraken Erik en ik veel met elkaar, maar als
je mekaar zoo weinig ziet.... Ik weet niets
van zijn geldzaken af. Hoe staat het er mee?
Kan ik je met raad en, naar ik hoop, met daad
dienen'' Dan gaarne, hoor. Dat behoef ik ie
wel niet te verzekeren Van jullie omstandig
heden weeet ik niets af. Dat gaat dan zoo
Maar ik begrijp wel, dat jullie het niet breed
hadden".
„Neen, we hebben het nooit breed gehad",
zei Maria rustig. „We hebben daarnaar ook
nooit verlangd. We hadden ons brood. Soms
was het wel eer m .pilMk heel moeilijk m---
gebrek hebben w=- nooit peted^n. En scb"'
hebben we niet. We kunnen alle mensc
eerlijk in de oogen zien. Er zijn nog een paar
1 kleine rekeningen, die ik betalen zal, als mijn
plan kan verwezenlijkt worden".
Maria zweeg. Het spreken viel, naar hij
zag, haar moeilijk. Maar dan werd zij in
eenen radder van tong.
„Erik had een kleine levensverzekering.
Hij had die willen verhoogen, als de omstan
digheden iets beter werden. De begrafenis
heeft niet veel gekost, want we waren in een
fonds. De pacht is nog niet betaald, want de
termijn is nog niet verstreken. Ik kan nu een
advertentie plaatsen. Ik hoop iemand te
vinden, die het bedrijf wil overnemen. Janse
•wil de pacht graag continueeren, heet dat niet
zoo? Ik hoop dan alles te kunnen betalen
„Dus je blijft hier niet wonen? Ik dacht,
met de jongens.... Tonnis blijft toch niet
in dienst
„Ik kan hier niet blijven wonen, Laan.
Alles herinnert mij te veel aan Erik. 't Is
misschien zwak van me, maar.
„Neen, dat is niet zwak", zei Laan met ge
smoorde stem. „Ik zie Erik hier nog zitten".
„Gister liep ik in den tuin en zag iets wat
ik niet begreep. En toen liep ik naar binnen,
om Erik te vragen...."
Even hulpeloos zag zij haar schoonbroer
aan.
„Dan gaat er een zwaard door je ziel.
Laan", vervolgde Maria. „Geluk moet betaald
vorden, jongen".
„Ja", zei hij. „Geluk moet duur betaald
worden".
„Ik blijf hier dus niet wonen. Hoe het met
de jongens mee1 weet ik nog niet. Ik zal een
woordje oor hen doen, als ik een
■kooper vinden kan. Misschien wil die hen
houden". I
„En hoe moet het dan verder?"
In stilte verwonderde Laan zich, dat Maria
al plannen had gemaakt.
„We gaan in de stad wonen, in Harenstede.
Of een andere stad. Voorloopig zullen we het
met één kamer en een keuken moeten doen,
want ik kom' berooid aan. Het bedrijf brengt
niet veel op. En dan moet de pacht eraf en
enkele andere kleine dingen. Misschien zouden
we nog een maandje kunnen leven. Maar ik
hoop, dat het niet noodig is. Want ik ga aan
pakken. Van handwerken weet ik wel iets af.
En met de naald kan ik overweg. Voor Margot
is wel wat te vinden, als zij niet in Westveld
blijft en dat zal vermoedelijk niet, zij wordt
er overbodig langzamerhand. Ik kan ook uit
werken gaan. Misschien leer ik wel glans-
strijken. Daarmee is in de stad ook wel iets
te verdienen. Lucie kan me daarbij hel
Gelukkig heb ik maar één meisje meer, dat
naar school moet. En zoo zullen we ».,en. met
de hulpe Gods, ons er door te slaan".
„Je hebt alles goed overdacht", zei Laan
bewonderend.
„Dat moet wel, jorigen. Ik kan niet bij de
pakken gaan neerzitten. Dat zou Erik ook niet
willen. Hij zou mijn plannen vast goedkeuren".
„Dat denk ik ook", zei Laan. „Maar het zal
je niet meevallen in de stad. Je bent zoo ge-
oon al die jaren, aan de buitenlucht".
Maria stutte de hand onder het hoofd.
Groote tranen druppelden haar langs de
wangen. Zij kon ook zwak zijn.
„Ik kan hier niet blijven", zeide zij met
>n door tranen verstikte stem „Maar als ik
ïg ga, laat ik een stuk van mijn leven achter.
Dan zal ik me hiér van moeten losscheuren".
„Ik begrijp het", zei hij. „Daarom
nog niet, wat het beste is." I
„Zooals ik het heb gedacht", ant*
Maria, energiek nu weer. „Zelfs al zo»k<
willen, zou ik dit bedrijf niet kunnert
De jongens worden grooter en zelfstiv
Zij zouden meer moeten gaan verdién
dat kan er niet af. Je weet niet wat helfb*
wil, krap aan te zitten. Maar toch waai
altijd zoo gelukkig. fc!
„Geluk zit niet in geld of een goed^ei
zei Laan. E
„Neen, dat zit in je hart. En dat li
erin. Wij waren heel gelukkig en heefer
den altijd." t
Stilte weer. Laan dacht aan zijn an
aan Aaltje. Hij was niet gelukkig. 1
graag was hij het! En hoe gaarne JE
Maria en haar kinderen willen help
verdienden dat. F.n hij kon het. M
Aaltje.Hij durfde er met geen wol
reppen, bang, iets te beloven, wat f
zou kunnen volbrengen, omdat Aalt]
schien tegenstand zou bieden en de
winning behalen. Want hij was een z'
ling.
In eenen zag hij Erik weer. 't Was
jaren geleden. Hij hoorde zijn zacht*
die toch beslist klonk:
„Hoor eens, Laan, ik wil er niet
zeggen. Je bent er trouwens zelf
gonnen, anders had ik gezwegen. Maai
huwelijk als dat van jou deugt niet. Ee
moet niet bazig zijn voor zijn vrouj
moet ook-niet bazen. Je moet alles
doen, samen, altijd samen. Meer zeg
niet van. Even goede vrienden. Je dwir
dit te zeggen". (Wordt
