De zware Engelsche
scheepsverliezen
iFt
MAANDAG 12 MEI 1941
De eilanden Andros, Tynos en
Ternia door de Italianen bezet
Engelsche luchtaanval of» Derna
In zijn weermachtsbericht no. 350 maakt het
Italiaansche opfterbevel het vaigendé bekend:
Ten Zuiden van Malta hebben Duitsche
Vliegtuigen een aanval gedaan op schepen van
den vtjand. Eeh duikboot werd tot zinken ge
bracht en een torpedoboot jager beschadigd
In NoordWVfrika waren Italiaansch-
Duitsche «fdeelingen aan het front van Sol-
loem met gepantserde strydkrachten op suc
cesrijke wijze in actie. Aan het front van
Tobroek was bedrijvigheid van de-artillerie.
De vijand ondernam een luchtaanval op
In de Aegeïsche Zee hebben wij de eilan
den Andros, Tynos en Ternia van de groep
der Cycladen bezet.
In Oest-Afrika boden onze troepen
hardnekkig verzet tegenover den toenemenden
druk van den vijand. In don nacht van 7 op
8 Mei werd een aanval van Indische detache
menten in den sector van Aladji afgeslagen.
Een vliegtuig van het type Gloster werd te
Aladji door ons luchtdoelgeschut neergehaald.
LUCHTAANVALLEN OP
ENGELSCHE OORLOGSSCHEPEN
Het Zondagmiddag gepubliceerde Italiaan
sche weermachtsbericht meldt:
Onze bombardementseenheden Rebben her
haalde malen een vijandelijke vlootformatie
aangevallen in het Westen van de Middel-
landsche Zee en twee kruisers ernstig getrof
fen. Een vijandelijk vliegtuig werd neerge
schoten.
Tijdens een aanval van vliegtuigen van het
Duitsche vliegercorps op Malta is een vlieg-
boot van het type Sunderland in brand ge
schoten. Eén van onze vliegtuigen, waarvan
in weermachtsbericht no. 338 gemeld was,
dat het was neergeschoten, is teruggevonden.
In Noord-Afrika gaat de bedrijvigheid van
de Italiaansch-Duitsche eenheden in de zóne
van Solloem met succes voort.
Op de Aegeische Zee zijn Italiaansche de
tachementen ontscheept op de eilanden Zea,
Syphos, Syra en Micono, waarmede de be
zetting van de archipel der Cycladen is vol
tooid.
In Oost-Afrika aanzienlijke activiteit van
artillerie in den sector van Amba Aladji.
Niets bijzonders te melden uit de overige
sectoren.
Vijandelijke vliegtuigen hebben een aan
val gedaan op het vliegveld van Catania.
Gemeld wordt, dat eenige schade is aange
richt en eenige slachtoffers zijn gevallen.
Een nieuwe luchtaanval op de zóne van
het Suezkanaal is, naar de Londensche be
richtendienst meldt. Zaterdagochtend uitge
voerd. Het officieele communk.ué van net
Egyptische ministerie van defensie spreekt
over „lichte schade".
Wat Lindbergh
belangrijk acht
Het D.N.B. meldt uit New York:
Te Minneapolis is een massa-betooging ge
houden van hêt America First Comittee,
waar ook Lindbergh het woord heeft ge
voerd. Hij verklaarde o.m., dat de toekomst
der democratie in de Vereenigde Staten er
van afhankelijk is, of het volk zijn eigen
problemen tot oplossing kan brengen. De ge
beurtenissen in Europa en Azië zijn, tegen
over de gebeurtenissen in het eigen land, van
tweede-rangs beteekenis. Het Is belangrijker
voor de Staten er voor te zorgen, dat de boe
renstand vrij wordt van hypotheken, dat de
arbeiders eigen woningen krijgen en de jonge
menschen een gezin kunnen stichten, dan in
het buitenland te strijden voor vrijheden, die
reeds in het eigen land op zwakke voeten
staan.
De Staten zijn indertijd gaan deelnemen
aan den oorlog om de wereld rijp te maken
voor de democratie, maar na het einde van
den oorlog hadden zij de toekomst der wereld
in handen gelegd van professoren, onder wier
leiding de bloedigste oorlogen en revoluties
der geschiedenis voltrokken zijn.
De vorm der democratie, waarvoor de Sta
ten in den wereldoorlog hebben gestreden,
bestaat nergens ter wereld, ook niet in de
Staten zelf. Lindbergh verklaarde ten slotte
niet te weten, hoe lang de vrijheid van spre
ken in de Staten nog zou bestaan. Tot op dat
oogenblik echter zou hij het volk inlichten
óver datgene, wat hij de waarheid acht.
In dezelfde vergadering sprak de republi-
keinsche senator Shipstead die dengenen, die
den oorlog bepleiten bedrog jegens het volk
der Vereenigde Staten verweet
Ylaamsch nationaal verbond
en Rex
De Vlaamsch-nationale partij is door de
toetreding van de heele Verdinaso-beweging
(verbond van dietsche nationaal-solidaristen)
en de Vlaamsche afdeeling van de Rex-partij
tot een eenheids-organisatie geworden, die
onder den naam Vlaamsch-nationaal verbond
en onder leiding van Staf de Clercq voortaan
de eenige politieke wilsdrager van Vlaanderen
zal zijn.
COMMENTAREN OP DE
JONGSTE CIJFERS
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
De berichten uit Londen van de Zweedsche
bladen verkeeren geheel onder den indruk,
dien de publicatie door 't Britsche ministerie
van voorlichting van de hooge cijfers van tot
zinken gebrachte schepen op de Engelsche
openbare meening heeft gemaakt.
De Londensche correspondent van Dagens
Nyheter schrijft letterlijk: ,De Britsche ad
miraliteit heeft Zaterdagochtend het grootste
prestigeverlies tijdens den huidigen oorlog
geleden, toenhet Britsche ministerie van
voorlichting drie dagen voor den eigenlijken
termijn de Engelsche tonnageverliezen in de
maand April publiceerde" De correspondent
wijst er op, dat deze publicatie een gevolg
is van den druk der Amerikaansche openbare
meening en een eerste breuk beteekent met
de heilige traditie van de Britsche admira
liteit, die totdusver de cijfers over de tot
zinken gebrachte schepen naar haar goed
dunken heeft gepubliceerd.
In een bericht uit Londen van de Social
Demokraten wordt geconstateerd,, dat de
„plotselinge en volkomen overhaaste" publi
catie een poging beteekent om een compro
mis tot stand te brengen tusschen den wensch
van de Amerikaansche openbare meening
naar onwraakbare cijfers over den slag in
den Atlantischen Oceaan en de vraag „of
Londen door de publicatie den vijand meer
inlichtingen zou verschaffen". Deze publi
catie vertoont echter alle gebreken van een
compromis en is geenszins ondubbelzinnig en
verhelderend voor den grooten ernst van den
toestand. Het is niet aan te nemen, dat de
Amerikanen met de gepubliceerde cijfers te
vreden gesteld zijn.
De directeur van de prominente Nieuw-
zeelandsche melkverwerkingsorganlsatie, WiL
liam Good-Fellow, die zich op weg naar Lon
den in New York heeft opgehouden, heeft
daar volgens een bericht van Associated
Press verklaard, dat het gebrek aan scheeps-
ruimte voor den afzet van Nieuwzeelandsche
melkproducten naar Engeland een kritieken
toestand heeft doen ontstaan. Van de tus
schen Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannlë
varende koelschepen is reeds 40 procent tot
zinken gebracht, waarvan het grootste deel
in de laatste zes maanden. In de pakhuizen
van Nieuw-Zeeland liggen ontzaglijke hoe
veelheden voor Engeland bestemde melkpro
ducten en lamsvleesch, welke door het gebrek
aan schepen niet kunnen worden afgeleverd.
(D.N.B.)
De in Amerika
opgelegde schepen
Vice-admiraal Land, de leider van het fe
derale scheepvaartbureau, heeft, naar Asso
ciated Press in senaatskringen verneemt,
gesproken over het voornemen om op de in
Amerikaansche havens opgelegde buiten-
landsche schepen, wanneer deze door de Ver
eenigde Staten worden overgenomen en on
der de vlag van hun moederland en met de
eigen bemanning de „blackout areas" zouden
bevaren, een Amerikaansche bewaking, be
staande uit leden van de vloot of van den
kustpatrouilledienst te plaatsen.
Land heeft, naar verluidt, deze verklaring
afgelegd In verband met de door de han-
delsrnmmissie van den senaat begonnen be
sprekingen over het ontwerp, waarbij de re
geering gemachtigd wordt schepen van
vreemde mogendheden in beslag te nemen,
in eigen dienst te stellen of over te dragen
aan andere naties.
Op het bezwaar van een senator, dat daar
mede de Amerikaansche neutraliteitswet
zou worden geschonden, heeft Land volgens
dezelfde bron geantwoord, dat zoodanige
schending in het voornemen ligt. want sche
pen met dergelijke bewakingsmanschappen
aan boord zouden alleen tusschen de Ver
eenigde Staten en Zuid-Amerika en het Ver
re Oosten varen, maar zich niet naar wateren
in de oorlogszone begeven. Land zou ook
voor de regeering de machtiging hebben ge
vraagd, in beslag genomen schepen te zenden
naar de gebieden, waar zij ze noodig acht
voor de defensie der Vereenigde Staten.
(D.N.B.)
DE STRAATWEG DOOR
BIRMA
De Washington Evening Star publiceert
een verslag vqn zijn correspondent Gunnison,
die den door de Japanners den laatsten tijd
herhaaldelijk gebom bardeerden straatweg
door Birma bezocht heeft en die interes
sante bijzonderheden geeft over den omvang
van de aangerichte verwoestingen.
De weg is in zoo slechten toestand, zegt de
Amerikaansche correspondent dat het onmo
gelijk is er oorlogstuig langs naar China te
transporteeren Hoop op herstel is bijna
kansloos. Het is op zichzelf reeds een „reus
achtige taak" auto's voortdurend over dezen
weg te sturen, welke niet beter is dan een
landweg van den vierden rang. Duizenden
arbeiders zijn noodige voor herstelwerk
zaamheden Aangezien de eenvoudigste voor
zichtigheidsmaatregelen veronachtzaamd wor
den en de goederen worden overgeladen.
I'ggen .hans honderden Amerikaansche
vrachtauto's in de slooten langs den weg.
(D.N B
De aanval op Londen
AANVULLING VAN HET
WEERMACHTSBERICHT
Ter aanvulling op het Duitsche weermachts-
bericht verneemt het D.N.B. nog het vol
gende:
De kroniek van den luchtoorlog in de afge.
loopen week vertoont een met elkaar in
verband staande volgorde van stelselmatige
aanvallen van het Engelsche luchtwapen op
uitgesproken woonwijken van Duitsche ste
den. Daar de Royal Air Puree ondanks clle
waarschuwingen van Duitsche zijde aan haar
verwerpelijke methoden vasthoudt, heeft
het Duitsche luchtwapen In den nacht van
10 op 11 Mei aan Londen een vergeldings
slag toegebracht, waaraan de Britsche hoofd
stad nog lang zal denken. Reeds in de avond
uren huilden de alarmsirenes te Londen en
pas bij het morgengrauwen klonk het sig
naal. ten teeken dat het gevaar geweken
was. Golf op golf Duitsche formaties ge
vechtsvliegers vielen onophoudelijk de ha
ven- en industriewijken van Londen aan,
waardoor dit heele gebied een vuurgloed ver
toonde van oplaaiende groote branden. Nog
op een afstand van honderd kilometer was
na het vertrek van de laatste Duitsche aan
vallende machines den vuurgloed van het
brandende Londen aan den horizun te zien.
De Engelsche hoofdstad heeft in dezen nacht
opnieuw ervaren, dat de Duitsche waar
schuwing van een veelvoudige vergelding
bittere emst is.
Het Duitsche duikbootwapen heeft aan
den Britschen toevoer opnieuw een hevigen
slag toegebracht In het Noordelijke deel \an
den Atlantischen Oceaan werden 30.000 br.t
vijandelijke handelsscheepsruimte tot zinken
gebracht, nadat het weermachtsbericht op 8
Mei meldde, dat 30.000 br.t en op 9 Mei
20.000 br.t. door Duitsche duikbooten in de
Atlantische wateren tot zinken waren ge
bracht Deze vijandelijke tonnage, die tin
nen een tijdsbestek van drie dagen door
Duitsche duikbooten als tot zinken gebracht
werden opgegeven, komt overeen met 112.000
ton aan gewicht die uitgedrukt in levensmid
delen, de rantsoenen omvatten, die de geheele
bevolking van Groot-Britannlë aan brood,
boter en vet gedurende acht volle dagen ont
vangt
Een speciale berichtgever van den Brit
schen berichtendienst, die in den afgeloopen
nacht den vergeldingsaanval op de Britsche
hoofdstad van een dak het heeft waargeno
men, meldt volgens een bericht van het
D.N.B. uit Stockholm het volgende:
„Zooiets heb ik nog nooit gezien en ik ge
loof, andere Londenaars ook niet. Dit infer
no. welke wij hebben doorgemaakt, is niet
te beschrijven". Verder zegt hij, dat de ge
heele reusachtige stad. die zich uitstrekt
over een geweldig groot gebied, letterlijk dag.
helder verlicht was door den vuurgloed van
de vele vuurhaarden in het voornaamste
aanvalsgebied. De blusschingswerkzaambeden
werden bijzonder bemoeilijkt, door het feit,
dat een heele tijd lang alleen brisantbommen
werden neergeworpen, waardoor de brand
weerlieden bij hun werk werden gehinderd.
Omtrent de Duitsche aanvallen in den
nacht van Zaterdag op Zondag deelt de Brit
sche berichtendienst mede, dat het Engel
sche ministerie van luchtvaart een officieel
communiqué heeft uitgegeven, waarin ge
sproken wordt van een „zwaren aanval op
Londen" met aanzienlijke schade en een
groot aantal slachtoffers. Ook in andere cee-
len des lands zijn bommen geworpen, hoofd
zakelijk in Zuid-Oost Engeland en Oost-
Angla, waar „zekere schade is ontstaan en
dooden zijn gevallen".
Zaterdagavond laat is bovendien een „ze
kere plaats in Zuid-Oost Engeland" door
Duitsche vliegtuigen aangevallen. De Engel
sche berichtendienst vult dit communiqué
aan met de mededeeling, dat Londen vele
uren lang te lijden heeft gehad onder den
aanval en dat er talrijke branden zijn ont
staan.
Irak blijft onverzettelijk
De Iraksche minister van oorlog heeft op
weg van Bagdad naar Ankara een interview
verlei. ld, waarin hij volgens A.N.P. zeide, dat
de militairepositie gunstig is en herhaalde,
dat Irak geen compromis zal sluiten, doch
zijn recht verlangt.
Berichten van het Iraksche
opperbevel
Het Iraksche opperbevel meldt:
Hevige vijandelijke luchtbombardementen
zonder ophouden hebben de Iraksohe troepen,
die het vliegveld Habbaniyah belegeren ge
noodzaakt, zich op betere stellingen terug
te trekken. Op 7 Mei hebben bij Habbaniyah
felle gevechten gewoed, waarbij de vijand
zware verliezen leed. De Iraksche artillerie
beschoot met succes de Engelsche stellingen,
doch ook de Iraksche verliezen zijn zwaar.
In den nacht van 5 op 6 Mei bombardeer
den Iraksche luchtstrijdkrachten met succe6
Engelsche munitiedepóts. In aansluiting op
een hevig bombardement werd een Engelsch
toestel op de vlucht gedreven en een ander
toestel genoodzaakt te Akarkoelak een nood
landing te doen. De Iraksche vliegtuigen
keerden alle op hun basis terug.
Engelsche luchtstrijdkrachten bestookten
6 Mei de militaire luchthaven en het station
van Wasjasj met bommen, doch richtten
sleohts geringe schade aan. Een vijandelijk
transportvliegtuig werd buitgemaakt De in
zittenden, bestaande udt een kapitein, een
sergeant-majoor, drie onderofficieren en elf
manschappen, werden gevangen genomen.
Tusschen Bagdad en Masjiahida werd een
Engelsche bommenwerper gedwongen tot een
noodlanding. De uit vier personen bestaande
bemanning werd gevangen genomen.
Naar uit Bagdad verluidt heeft de Iraksche
regeering den petroleumtoevoer naar Haifa
thans volkomen afgesloten.
Duitschland, Irak en Turkije
De minister van oorlog van Irak, die op
het oogenblik te Ankara vertoeft, zal niet
naar Berlijn komen, heeft een woordvoerder
in de Wilhelmstrasse gisteren verklaard.
Wat het bericht uit Stamboel betreft, dat
von Papen gisteravond te Stamboel werd ver
wacht, kan worden medegedeeld, dat von
Papen gistermiddag nog in de rijkshoofdstad
vertoefde en zijn vertrek nog niet is aange
kondigd. (S.P.T
ACHTERUITGANG DER RUSSISCH-
AMERIKAANSCHE HANDELS
BETREKKINGEN
Het A.N.P. meldt uit Washington:
Welingelichte kringen hebben de meening
geuit, dat de AmerikaanscheRussische
handelsovereenkomst als gevolg van den
oorlog in Europa en het Amerikaansche
defensieprogram kennelijk tot „een doode
letter" geworden is. Men neemt zelfs aan,
dat de handelsbetrekkingen tusschen beide
landen dezen zomer definitief beëindigd
zullen worden. Voor de Vereenigde Staten
wordt het steeds moeilijker de leveranties
uit Rusland te verkrijgen, die zij wenschen,
vooral mangaan; inzonderheid sedert de
Balkanoorlog de scheepvaartroute via de
Zwarte Zee onmogelijk heeft gemaakt. Ander-
zijds worden Rusland steeds meer moeilijk
heden bij de verkrijging van export-vergun
ningen voor Amerikaansche goederen in den
weg gelegd en wel met verwijzing naar het
Amerikaansche defensie-program. Daaren
boven bestaat volgens genoemde kringen al
gemeen de opvatting, dat ook de politieke
betrekkingen met Rusland verkoeld zijn.
Binnenlandsch Nieuws
Rijkspostminister dr. Ohnesorge
bezoekt ons land
Het AN.P. meldt:
Naar aanleiding van de verleening van
den titel Nations al-socialistisch modelbedrijf,
verbonden met de overdracht van het gouden
eerevaandel aan het Duitsche dlenstpost-
kantoor Den Haag, heeft de rijksminister van
de posterijen, dr. Ohnesorge, een bezoek aan
ons land gebracht.
Rijkspostminister dr. Ohnesorge, een ven
de oudste medestrijders van den Führer, is
op 1 Mei j.L als tweede Duitscher met den
Op de begraafplaats te Stedum is ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van wijlen
burgemeester G. Kuyper. Er was veel belang
stelling. De droeve plechtigheid werd geleid
door Ds. L. ten Kate, Geref. predikant te
StSedum, die er op wees, dat de overledene
verzocht had op zijn graf geen toespraken te
houden, slechts mocht gesproken worden over
de genade van Jezus Christus, die arme zon
daren verlost. Hierna werd gezongen
Prof. dr. H. H Kuyper heeft vervol
gens namens de familie dank gebracht voor
de belangstelling. Hij zeide o.a., dat zyn broer
de wensch had te kennen gegeven te worden
begraven te midden van hen, in wier midden
hij de laatste jaren had geleefd. Daarom
wordt hij niet in het familiegraf te Den Haag
bijgezet.
In het gemeentehuns was er daarna gele
genheid de familie te condoleeren. Onder de
aanwezigen bevonden zich o.a. mr. J. Lint
horst r "iant commissaris in de provincie
Gron mr. A. A. L. Rutgers, oud-gouver
neur Suriname, verschillende burgemees
ters uit den omtrek, de raadsleden van Ste
dum, het geheele gemeentepersoneel en vele
huis de jongste broer van den overleden, dr.
A. Kuyper jr. van Rotterdam, de rouwdienst
D. Wijnkoop overleden
Te Amsterdam is, 65 jaar oud, overleden de
heer D. Wijnkoop, lid van de Tweede Kamer.
De heer Wijnkoop, die aan de gemeentelijke
Universiteit van Amsterdam had gestudeej-d
in de letteren, waarvoor hij het candidaats-
examen met goed gevolg had afgelegd, sloot
zich reeds vroeg aan bij de socialistische be
weging. Bij de spoorwegstaking van 1903
speelde hij een rol, en in hetzelfde jaar werd
hij voorzitter van de federatie Amsterdam
van de S.D.A.P. In 1907 verscheen de Tri
bune, waarvafl hij met de heeren Ceton en
van Ravensteyn de leiding had; twee jaar
later werd de redactie van dit revolutionaire
dagblad uit de S.D.A.P. gestooten. Dit leidde
tot oprichting van de S.D.P., met den heer
Wijnkoop als voorzitter.
In 1918 werd de heer Wijnkoop gekozen tot
lid van de Tweede Kamer, wat hij met een
intermezzo van 4 jaar tot nu toe is gebleven.
Een jaar later kwam hij ook in den Amster-
damschen raad. Van dien tijd dateert ook de
aansluiting van de S.D.P. bij de Communis
tische internationale, In 1925 kwam het tot
een breuk met de Komintern en de Neder-
landsche sectie. In 1930 sloot de groep Wijn
koop zich echter weder aan bij de Communis
tische partij Holland en werd de heer Wijn
koop weer opgenomen in de Communistische
Internationale.
De crematie van het stoffelijk overschot zal
Maandag op Westerveld geschieden.
Het schillen van aardappelen
Het A.N.P. meldt: Van vele zijden rijzen
klachten over verhooging van prijzen, welke
door groentenhandelaren in rekening worden
gebracht voor het schoonmaken van groenten,
ln het bijzonder, voor het schillen van aard-
Appelen. De gemachtigde voor de prijzen
wijst er met nadruk óp. dat verhooging van
de voor het schillen berekende prijzen boven
die, welke 9 Mei 1940 algemeen geldend
waren als overtreding van de prijsvoorschrif-
ten zal worden beschouwd. De overtreders
zullen uiteraard worden bestraft
Overval met roof te Rijsbergen
Bosch- en heidebranden
Zaterdagmiddag te ongeveer 4 uur is door
onbekende oorzaak een bosch- en heidebrand
ontstaan op de Brunssumer heide, een prachtig
heuvelachtig stuk natuurschoon, gelegen in de
omgeving van den Heksenberg onder de ge
meente Heerlen. De felle wind wakkerde het
vuur aan en de politiekorpsen van Heerlen
en Brunssum, de brandweer van den Heerlen-
schen luchtbeschermingsdienst, de arbeiders
van den dienst van publ ke werken van de
gemeente Heerlen en ongeveer 70 leden van
de Hitlerjugend, die in de Brunssumerhei
waren geweest, deden alle moeite het vuur
te bestrijden. Het duurde ongeveer tot 8 uur
voor de vlammen konden worden bedwongen.
Ongeveer 70 hectare bosch- en heide is in
vlammen opgegaan.
Gistermiddag omstreeks drie uur is brand
ontstaan in bosschen, gelegen te Kessel ln de
Donk (Limburg). Deze brand heeft zich ten
gevolge van den feilen noordenwind uitge
strekt over een afstand van ruim zes km in
de richting van Neer. De schade wordt ge
schat op ruim 50,000 gulden. De bosschen
waren slechts gedeeltelijk tegen brand ver
zekerd. De brandweer van Venlo was aan
wezig, doch kon ten gevolge van den sterken
vind niets uitrichten. Er bestaat vrees voor
verdere uitbreiding van den brand.
Naast het terrein nabij den Frlezenberg,
waar veertien dagen geleden 75 hectaren
bosch en hei door brand zijn vernield, is
gistermiddag wederom een bosch- en heidebrand
uitgebroken. Door den vrij sterken wind liet
deze brand zich zeer ernstig aanzien. De bur
gemeester van Markelo was zeer spoedig ter
plaatse en onder zijn leiding werd met het
blusschen begonnen Na eenigen tijd gelukte
het den brand te stuiten, zoodat nu slechts vijf
hectaren een prooi van de vlammen werden.
De oorzaak van dezen brand ls nog onbekend.
GROOTE BOERDERIJ-
BRAND
VERMOEDELIJK DOOR KORTSLUITING
ONTSTAAN v
Zondagavond omstreeks 7 uur ls een hevige
brand uitgebroken in de kapitale nieuw ge
bouwde boerderij van den landbouwer J. Alt
forst ln den Buitenhoek te Megen. De bewoners
waren in de omgeving op bezoek en zij hadden
8 kinderen toevertrouwd aan een 15-jarig doch
tertje. Toen dit meisje den brand ontdekte,
haastte zij zich haar broertjes, waaronder eenige
zeer kleine kinderen, uit het reeds brandende
achterhuis te redden en bij buren in veiligheid
te brengen. In dien tijd hadden de vlammen
zich echter uitgebreid. Het vuur greep met ra
zende snelheid om zich heen. De plaatselijke
brandweer stond, daar het bluschmateriaal on
deugdelijk was, machteloos tegenover de vuur
zee. Het vuur tastte achtereenvolgens de stal
ling, aangebouwde schuur en het woonhuis aan.
Een geluk mag het worden genoemd dat het
grootste gedeelte van het vee in de weide was;
toch zijn nog 4 kalveren, 10 varkens en een
aantal kippen omgekomen, terwijl een paard
zoodanige brandwonden bekwam dat het moest
worden afgemaakt Het geheele complex ls in
eenige uren volkomen in de asch gelegd Ook de
inboedel, landbouwmachines en werktuigen zijn
verloren gegaan. Dank zij de gunstige windrich
ting heeft de brand zich niet verder uitgebreid
De oorzaak is vermoedelijk kortsluiting. De
schade, welke geschat wordt op ca. 20 000 gul
den, wordt slechts gedeeltelijk door verzekering
gedekt
De Rijkscredietkasmui
van 10 en 5 Reiehspfei en
Na 15 dezer in Nederland on DS'
ends c
Het Verordeningsblad bevat ec.i yj. v
ning van den Rijkscommissaris van een p
zette Nederlandsche gebied, betreffeiers 1:
buiten omloop stellen en het innenjt. Ba^
rykscredietkasmunten ,al, o
In deze verordening wordt bepaaldg pred
rijkscredielkasmunten van 10 en 5 Larler
pfennig na afloop van 15 dezer haartend 1
nigheid van wettig betaalmiddel in he^eede
Nederlandsche gebied, verliezen. igemei
Deze munten, woiden ingevorderd |ij te 1
den omloop te worden genomen. De >d he
worden door de „Reichskreditkasse" r er v
sterdam alsnog door de Nederlandsctynoet
te Amsterdam en door haar bijkantoqgehoo
tot en met 31 Mei 1941 in betaling aieid c
men of ingewisseld. jt, ooi
Na 31 Mei 1941 kunnen de munift m
meer worden ingewisseld. De uit denios spi
genomen rijkscredietkasmunten zijn nauiteei
van 31 Mei 1941 ongeldig. Voor ongel wij
worden rijkscredietkasmunten worc^ioopt
vergoeding gegeven. iq'. Ir
Deze verordening treedt vandaag in x%gen
Engelsche luchtaanyallefbij z<
»gde
Het A.N.P. meldt: ige f
Gisternacht was het Engelsche luchjd et
actiever Men vloog echter op genaa
hoogte en wierp de bommen doelfheug
willekeurig uit. Zoodoende werd hier
geringe schade aangericht. Gelukkig u en
ook geen dooden of gewonden te betrem ver
een dorp in het Westen van het land^ de
helaas een kerkhof getroffen; tal van egent
en grafsteenen werden beschadigd, in inog
geving liepen ongeveer honderd wooipch
door den luchtdruk glasschade op. van
andere plaats werd een boerderij zwaioge
schadigd, een andere licht zijn
Distributiekaarten en -bons?ract
de Duitsche weermacht B*
Verordeningenblad no. 19 bevat de*1 V£
verordening van den rijkscommissarr ®.?L
aanvulling van de verordening no.
betreffende het invoeren van cfistr*
kaarten en distributiebons voor de D* 5
weermacht voor den aankoop van lev*00*?
voedermiddelen, welke onder de dist?
vallen of waarvan het gebruik in het0
meen verboden is. Blijkens deze
verordening worden de rose vleesKfO!
vleeschwaren vervangen door rose ml
distributiebons met rooden opdruk vfsp
gram vleesch of vleeschwaren, terwijl ®.s"
zijn ingevoerd rose bons met zwarten <ftiee
voor kg aardappelen. Ke
Het personeel van den luieibi
beschermingsdienst g
Mag overdag geen arbeid in loondilZ. 1
bij particulieren verrichten. 26 1
.ting
het departi kei
,De
De secretaris-generaal
van binnenlandsehe zaken heeft
gemeesters geschreven:
Van verscheidene zijden bereikte 9
klacht, dat personen, die zijn ingedeef^T
de vaste kern van den luchtbescherii.,»
dienst en des nachts 10 uren dienst j,u
overdag bij particulieren werkzaam! ur
verrichten in loondienst.
Deze handelwijze komt mij niet Juist
Indien toch het personeel overdag een|DIl
dagtaak verricht, kan het des nachts^
voldoende capabel zijn om zijn taak na^n
hooren te volbrengen. ca^
Afgescheiden hiervan kunnen de |oer
bedoelde personen niet meer als werkygj.
kostwinners worden aangemerKt.
In verband hiermede wordt door
paald, dat bovenbedoeld personeel ovLL,
geen arbeid in loondienst mag verrichte
particulieren. (ft
Ik moge u verzoeken het personeel ter ig
in te lichten en tevens mede te deeleix
bij overtreding ontslag uit den luchtbed
mingsdienst zal moeten volgen. I
Europa" in oprichting n 1
!od<
Het A.N.P meldt:
Te 's-Gravenhage is in oprichting hePd
nootschap Nederland en Europa. Dit eepS
schap berust op de overtuiging, dat*1?'
voorteekenen er op wijzen, dat een ni®*d
Europeesche orde ontstaat en dat het Mx
sohe Ryk daarin een leidende plaats zep^1
•nemen. Voor het genootschap spelen gewd
momenten hierbij geen rol. Veler tegfsc
echter om zich met deze nieuwe orde l—
te houden, berust veeleer juist op bepr~"
gevoelsmomenten, dan op redelijke argu^
ten, passend bij den typisch Nederland^ I
zin voor werkelijkheid en feiten.
Daarom stelt het genootschap zich ten!
mannen te vereenigen, die zelf werkzaaif®
maatschappelijk en wetenschappelijk gei
bereid zijn zich volkomen onbevooroordee
wyden aan de bestudeering van alle vrM
stukken, welke verband houden met N
lands plaats en taak in het toekom»
Europa. Daarbij wordt nadrukkelijk var1,
steld, dat het genootschap buiten en bi
alle binnenlandsche politieke tegenstellit
wenscht te staan.
Het dagelijksch bestuur van het gen
schap Nederland en Europa is voorloopifj
volgt samengesteld: voorzitter: prof. i«
G. A. G. Snijder, zaakvoerend secretari^*
financieel beheerder: K. W. Boekholt, NB"
derstraat 298, Huizen (N.H.), bestuursled1
E. J.Voüte, P. van Leeuwen Boomkamp
A. Meyer-Schwencke.
15)
Het was slechts een heel kort gesprek in
den winkel. Margot had gewild, dat zy nog
even kwamen, al ging Tonnis dan maar naar
Harenstede en zou hy geregeld zyn verlof
hebben. Een heel kort gesprek en een kort
afscheid.
„,Wat waren dat voor boerenkinkels?",
vroeg het andere meisje, nog lachend. „Heb
je ooit zoo'n stel gezien?"
„Dat zyn^beste jongens", zei Margot. „Er
bestaan geen betere op de wereld."
„As je niks anders hebt. Is d'r een voor
Jou by soms? Je kunt wel iets anders aar
den haak slaan, hoor."
,,'t Zijn mijn broers", zei Margot.
De ander schrok.
,,'t Is toch niet waar? Ik dacht, dat je
alleen twee zusters had."
„En twee broers", zei Margot. „Beste
Jongens."
„Neeiq me niet kwalyk. Ik bedoelde het
niet zoo erg, hoor."
„Natuurlijk niet", zei Margot met een effen
gezicht.
Het meisje wist niet, wat zij aan Mar
got had.
„Ik heb je er toch niet mee beleedigd? Als
ik geweten had...."
„Heelemaal niet. De jongens zyn my er
nog" dierbaarder om geworden."
De ander haalde de schouders op: die Mar
got kon wel eens meer vreemd doen: wat was
dit nu weer voor een antwoord!
Tonnis bleef niet in Harenstede. Toen twee
dagen later Kees naar de stad trok, het was
avond, om Tonnis te bezoeken in de kazerne,
vernam hij van een militair, dat de recruten
naar Den Haag waren vertrokken. Ze behoor
den tot de reserves, werd hem gezegd Het
reservebataljon lag in Den Haag D. ar werden
ze afgericht, cm later naar het Veldleger tc
gaan. Kees begreep niets van al die legerter-
men Maar Tonnis was weg, dat was zeker.
Uit Den Haag kwam weldra een brief.
Slecht geschreven, want Tonnis kon niet
schrijven. Vol taalfouten, want de schoolge
leerdheid was Tonnis al lang kwyt. Maar geen
brief kon meer vreugde hebben verwekt by de
Jansvelds dan deze. Erik moest hem dien dag
enkele malen aan allen voorlezen. En toen
kreeg Kees den brief.
Het slechts jaar was voorbij. Maar er volgden
nóg slechtere. Want de oorlog duurde voort.
Mondjesmaat kregen ze hun eten. Distributie.
Er werd niets ingevoerd Dus moesten ze ge
rantsoeneerd worden. Broodkaarten en suiker,
kaarten en wat al niet. Heel weinig brandstof.
Geen petroleum, dus kaarsen. En dan nog
schaars toegemeten. Welk ec tijd, welk een
tijd.
Slechte jaren. Met moeite kreeg Erik zijn
pacht bij elkaar. Janse, die wist, nad al eens
gezegd: „Betaal maar niet, komt later wel
goed".
Maar daarvoor waren Erik en Maria niet te
vinden: je moet je schulden betalen. Doch het
was krap aan. Moeilijke tijden
Tonnis kwam geregeld met verlof. Hij was
al lang bij het Veldleger, dat in Brabant lag.
Aan de grenzen. Hij vertelde er veel van. Ze
luisterden met groote belangstelling, 't Waren
allemaal vroolijke vei'halen. Ze moesten soms
lachen dat ze schaterden.
„Zyn er ook geen akelige dingen?" vroeg
Maria eens, toen zij met Tonnis alleen was.
.,Meer dan mij lief is", zei hij. „Maar die
vertel ik niet".
„Dat is goed, myn jongen Ik begrijp je.
Blijf rein. Hou God vast".
De oorlog duurde voort Andere landen
traden toe tot den krijg. Duitschland moest er
onder. Het werd een wereldbrand.
In het begin van den oorlog waren dui
zenden vluchtelingen uit België liefdenjk
ontvangen en verzorgd. Ook veel soldaten
waren geïnterneerd. Die lagen in een kamp
in Zeist. Van andere nationaliteiten kwamen
er over de grens en werden ontwapend:
Engelschen, Duitóchers. Op de hei achter
Woudesch kwam een kamp voor Duitsche
onderofficieren, die geïnterneerd waren.
Je moest dat kamp bereiken over den
zandweg, waaraan Eriks kweekerij lag. Toen
kreeg die weg den naam: Duitsche Kamp
weg. Tot op dezen dag.
VII.
En nu was het al de derde zomer van den
oorlog. Je werd er aan gewoon. Je las de
couranten al lang niet meer met de belang
stelling van den eersten tijd.
Je werd aan alles gewoon, hoe vreeselyk
het oók was. Je telde het niet meer, dat
eiken dag honderden, duizenden soms. den
dood werden ingejaagd. En je las wel, dat
telkens vredespogingen werden aangewend,
nu weer door den Paus en dan weer door de
socialisten, maar je verwachtte er niets van.
„Zou God zich niet meer met de wereld
oemoeien?" vroeg Maria eens.
Zy schrok van haar eigen vraag. Maar je
kwam er toe. Het was, of de menschen door
Hem verlaten waren: of de hemel van koper
was, nu de gebeden om vrede niet werden
verhoord.
„De Heere weet precies, hoe 't moet", zei
Erik „Met grooten eerbied gesproken. Op
Zyn tijd komt er vrede en niet eerder. Met
dit alles heeft Hy Zyn wyze bedoelingen. We
moeten maar doen, wat onze hand vindt om
te doen. En niet vergeten te bidden".
Ze hielden vast aan het Godsbestuur. Voor
het leven der volkeren. Voor het leven van
eigen volk. Voor hun persoonlyk leven: hun
sociale omstandigheden.
En die waren niet rooskleurig. Erik kon
met behulp van Kees het bedryf gaande
houden, meer niet. Verdiend werd er niet.
Zy konden er komen met de grootste zuinig
heid. Ze moesten zich zeer veel ontzeggen.
Maar ze waren tevreden. En zy leidden met
alkaar een gelukkig bestaan.
Laan was er vaak jaloersch op. Ondanks
het feit, dat zijn zaken goed gingen, al had
den die wel iets te lyden onder den toestand,
was hy niet gelukkig. Als Aaltje zei: „Erik
had die gekheid nooit moeten beginnen, daar
in Woudesch. "Nu zit hij met de gebakken
peren, 't Is armoe troef. En je mag wel
dankbaar zijn, dat je hem toen, op mijn
raad, niet geholpen hebt, want je had naar
je geld kunnen fluiten", zweeg Laan. Hij
sprak zyn vrouw niet tegen. Dat gaf maar
hommeles. Maar hij dacht zooveel te meer!
Erik was gelukkig met zijn vrouw en zyn
kinderen. Hy was ver van het woelige stads
leven, in Gods vrije natuur, waar je vrij kon
ademhalen, als de winden woeien. Hij had het
niet breed, integendeel. Maar ze waren meer
dan tevreden. En tevredenheid is alles. Dat
van Aaltje was bovendien kletspraat. Want als
hy Erik geholpen had toen. had hy zyn geld
reeds lang terugontvangen. Want in enkele
jaren had Erik de Bank ook afbetaald. Maar
waarom met Aaltje te gaan redeneeren? Je
smeert geen boter aan de galg.
Met een hunkering naar het geluk van
en Maria en de hunnen zat Laan by he|
Woudesch. Hy kwam niet vaak. Aaltje hacj
liever niet f
„Even goede vrienden, maar geen fam
gehannes", zei ze altijd. p
Dat is ook een standpunt.j
Maar als hij even kon. was Laan ojj j
kweekerij, ook wel eens zonder dat Aaltje i
wist, iets, wat Erik en Maria maar niet S J
den begrijpen. En dan genoot Laan van'4
leven daar, het stille, intieme leven: van[
mensohen, die in elkaar opgingen, de grod
en de kleinen. Dan kon hii begriinen
allen er naar snakten dat Tonnis vrii
dienst zou zyn. Er waren reeds verschil'e}
lichtingen met verlof gezonden, maar de
ste lichtingen zouden wel moeten blljv
't bittere einde.
Met een „foefje" kon Erik Jansveld To^7
wel thuis krijgen, in elk geval wel vcor e
maanden. Want er werden zakenverlove
noeg gegeven. Als hij verklaarde den jc
in de kweekerij niet te kunnen missen,
kwam het wel voor elkaar. Maar dan Ion»]
Want hii kon Tonnis best micsen.
nauwelijks werk voor hem en Kees. Tijs 1
buiten beschouwing gelaten. Want die x
nog steeds eiken dag en verzette heel
werk. Behalve des Vrijdags. Dus zond
geen rekwest naar den minister van on
hoewel velen het deden zonder noodzaak!;
tóch met succes. Tonnis had het eeze
toen Erik den jongen vroeg, of hü dan ,:«ja
moest, had Tonnis „neen" geantwoord
lijkheid boven alles. Dan maar in dierst
ven, hoewel hy snakte, er uit té komen.
(Wordt vervolgd!
