FIRMA TIRION CARLIER
„PAPIER TO UW"
ogram ma
vanderLINDEMELDHUIS
ASBEST RUBBER
ZEEVAARTSCHOOL DELFZIJL
INTERNAAT „ABEL TASMAN"
lening van ons land
JENSPAG 7 M|l 1941
PAG. 5
cher; Amstel en IJ
- 1 ne f ad a«n het IJ. De dien»!
ft' ireini Thans gemoderni-
Wat afvalstoffen beteekenen.
zen Amsterdamschen redacteur).
lam is een schoone stad. Schoon nu
at in den zin zooals dichters in op-
seuwen de bekoorlijkheden van de
nsche stedemaagd, van de stad aan
el en het IJ, hebben uitgezongen.
Iteékent in dit verband: petjes en
eigenschappen die de poëtische
i der stad ten goede komen en zells
onmisbaar kunnen genoemd wor-
i eens beschrijvingen van het uiter
eden in lang vervlogen tijden heeft
:an zich moeilijk begrijpen hoe de
van de middeleeuwen in een stad
Innen leven, waarin huis- en ander
Vphoopte in de ongeplaveide straten
water werd geworpen. Zoo was hei
"e eeuwen her ook. Talrijke keu-
de vroedschap in den loop der
ivaardigd om althans de ergste uit-
i op dit gebied in te toornen. Toen
op geplaveide straten wandelde en
f ren zoo goed als dat toen mogelijk
met de reiniging der stad bezig
ag Amsterdam er fatsoenlijker uit.
ge, verbeteringen kwamen in dit op-
5t tot stand toen de overheid zien
uiterlijke verzorging der stad be
llen zag toen ook beter in van welk
elang een zindelijke stad voor de
indheid is.
dsreiniging, zooals wij de Gemeen-
ihoonmaakster sedert jaren noemen,
ir stede populair. De vuilnisman, die
malen per week den rommel komi
i, waarover elk gezin en ieder per-
eenmaal beschikt, is een welkome
froeger was dat reeds zoo, toen het
og als trekkracht voor den wagen
ted, thans is het niet anders,
eenige jaren hebben we ieder een
uisvuilemmer van de gemeente ln
Dat systeem voldoet voortreffelijk.
;r bij het ophalen van het huisvuil
richt om dit werk zoo automatiscn
I te doen gebeuren, waarbij de bevol-
HSjHAwel als de mannen van de Stads-
zijn gebaat,
rieden week het gereorganiseerde be-
n dezen nuttigen dienst in werking ls
i, loont het de moeite om eens na te
■■Ui alzoo gedaan wordt om Amsterdam
le houden.
verdwenen de bekende putschep-
V/|_/iorzien van handkarretje en schep, uit
adsbeeld. Putzuigmachines ledigen
ioolputten en straatkolken op mecha-
krijze
i de huisvuilemmers schreef ik reeds,
tnder dan 250,000 exemplaren zijn in
al naar de grootte van huis, winkel,
enz.; met een inhoud van 33 en 55
klinkt vreemd, doch de kosten van
z^melen van het huisvuil zijn, niettegen-
CHILI^ jjg aanschaffingskosten der emmers
-3 i moderne ophaalauto's, met rond
00 iOO pér jaar gedaald.
jtraat worden we reeds menig jaar er
(ewekt om den publieken weg netjes te
1 of Bi Het voorbeeld is ook hier van betee-
'an düagelijks houden talrijke „driewielers"
H.B.S.ten schoon door allerlei achteloos weg-
"ullencnen afval, papier, schillen, doosjes enz.
gehaq te vegen. Overal staan verder papie-
om zulke dimgsigheden een
te geven. De driewielers ledigen deze
dag aan dag. Bovendien worden de
vani möchinaal geveegd,
weede 'een en ander geen sinecure is, moge
j uit het feit, dat Amsterdam een be-
of'6 ^eeft van ruim acht millioen M2-
weedean een kleine tw'ee milh°en M2 met
Itbedekking. De asphaltstraten worden
jschen met elecbrische machines, fdiie
egdek schoon dweilen. Vóór den tegen-
ligen oorlog geschiedde dit 's nachts.
Tengevolge van de verduistering moet dit
werk in de donkere maanden overdag gebeu
ren. In de zomerperiode kan de dienst toch
niet over den geheelen nacht beschikken,
.omdat het uitgaansverbod van 12 tot 4 uur
ook voor de Stadsreiniging geldt
Behalve straten en wegen moet ook het
water rein gehouden worden. Baggermolens
een motorschuiten om drijvend vuil op te
visschen zorgen voor dit nuttige werk, ter
wijl een vernuftig rioleeringsstelsel onder
den grond het afvalwater wegvoert naar het
IJsselmeer.
Wat de Stadsreiniging in den winter boven
dien waard is, bemerken we als een dikke
sneeuwvacht de stad bedekt en pekel/wagens
uitrukkeft oan het verkeer zoo goed mogelijk
gaande te houden. Heeft het geijzeld of is
het bevroren sneeuwdek glad, dan maakt het
zand van de Reiniging, op mechanische wijze
uitgestrooid, dé wegen weer begaanbaar. In
den zomer worden de straten met de slang
en met de sproeimachine verfrischt.
De centrale inrichting aan de Bllderdijk-
kade, thans geheel gereorganiseerd, is in staat
om voor een regelmatige functionneering van
het bedrijf te zorgen. Tevens is zij dienstig
om materialen te bewerken, alle reparaties
aan te brengen en voor heel wat meer. Het
is daar volkomen zelfvoorziening, waarvan
ook andere gemeentebedrijven profiteeren.
Heeft het eeuwen geduurd voor het op
halen van huisvuil zijn gewenschten vorm
verkreeg, wat men met het verzamelde vuil
beginnen moest, is langen tijd een vraagstuk
gebleven. De asch- of vuilnisbelt was voor
heen de laatste toevlucht voor den reinigings
dienst, tevens echter de oorzaak voor aller
lei overlast aan de bewoners van het platte
land of aan den rand der steden. Uit hygië
nisch oogpunt zeer ongewenscht. Men heeft
beproefd de afvalstoffen voor bemesting te
benutten door er compost van te maken.
Sedert de kunstmest in den handel kwam,
is deze compost overbodig geworden.
Van het begin dezer eeuw af is het vraag
stuk, wat met het huisvuil enz. gebeuren
moet geleidelijk in het stadium der oplossing
gekomen. Men heeft overwogen en ook wel
toegepast het aanplempen van plassen en
moerassen, het storten in zee, het ontginnen
van onvruchtbare gronden, het verbranden
in ovens. Het laatste middel heeft geleid tot
het bouwen van inrichtingen voor vuilver-
EH5CHEDESCME CONFECTIE FABRIEK
(Opgericht 1868)
NUENEN Postbus 282 Eindhoven
Levering rechtstreeks
branding. Rotterdam heeft het eerst, in 1909,
hiertoe besloten. Leiden volgde een jaar later.
Amsterdam pas in 1919. De vorige wereld
oorlog veroorzaakte evenwel de vertraging.
De Vuilverbranding aan de overzijde van
het IJ, staande tusschen de werven van de
„Nederlandsche Scheepsbouw" en de fabrie
ken van Fokker, telt acht ovens, elk met vijf
cellen. Met de uit het huisvuil vrijkomende
warmte wordt jaarlijks ongeveer 185,000
ton stoom geproduceerd eh daarmede rond
30 millioen KWh. electriciteit opgewekt. Met
deze electrische energie zou men een provin
ciestad geheel van licht en kracht kunnen
voorzien. De slakken, als onverbrandbare
resten overgebleven, worden tot een geschikt
materiaal voor wegenverbouw verwerkt.
Het bedrijf van de Stadsreiniging wy
gaven slechte een onvolledig beeld kwam
de vorigt' week terecht opnieuw vqor de aan
dacht.
FRISO.
De tunnel te Velsen
Met het graafwerk een aanvang
gemaakt
Gistermorgen is men begonnen met het-werk
van den tunnelbouw te Velsen, waaraan een
eenvoudige plechtigheid is voorafgegaan. Hier
bij waren aanwezig de burgemeester van Vel
sen mr. M. M Kwint de directeur van open
bare werken te Velsen ir. J. A. Verhoef, de
hoofdingenieur van den rijkswaterstaat in het
arrondissement het Noordzeekanaal C. Wolter-
beek, belast met de leiding van den tunnel
bouw, irs. A. Eggink en J. v. d_ Kerk beide
aan dit werk verbonden en andere ingenieurs
van den rijkswaterstaat. Voorts de directeuren
van de Amsterdamsche Ballast Mij., welke
het eerste gedeelte van het werk uitvoert, de
heeren A. F. en C. F. de Vilter.
De heer Wolterbeek zeide, dat het departe
ment van waterstaat in verband met de om
standigheden thans geen officieele plechtig
heid wenschelijk had geacht Spr. bracht in
herinnering hoe er vijf jaren 'over de plannen
is gewerkt. Thans is een mijlpaal bereikt tus
schen de plannen en de uitvoering. Spr. wees
er op dat het gereed maken van de plannen
voor het graven van de tunnel te Rotterdam
langer heeft geduurd. Verheugend noemde spr.
het, dat ondanks de moeilijke tijdsomstandig
heden nog tot uitvoering van dit groote werk
kan worden overgegaan. Spr. zeide er van
overtuigd te zijn, dat het plan goed is en dat
de gekozen oplossing van een auto- en spoor
wegtunnel het meest gunstige is zoowel voor
het snelverkeer als voor de scheepvaart. Ook
Velsen zal een scheepvaartverkeer van den
eersten rang hebben wanneer straks de Velser-
brug verdwenen zal zijn. Vooral oeconomische
moeilij-kheden zijn aan het werk verbonden.
Deze moeilijkheden editor moeten overwonnen
worden in het belang van de toekomst van
Nederland en eveneens in het belang van de
Nederlandsche arbeiders, die in eigen land
werk zullen kunnen vinden. Spr. zeide ver
heugd te zijn dat de N.V. Amsterdamsche Bal
last Mij het werk uitvoert, die reeds lang ver
bonden is met de werken van het Noordzee
kanaal en met wie de band nu nog nauwer
wordt aangehaald. Spr. bracht dank aan het
personeel, dat met spoed veel werk heeft ver
richt en besloot met een woord van Vondel.
Mevr. Wolterbeek heeft daarna aan de
directeuren van de Ballast Mij. opdracht ge
geven met het werk te beginnen. De Neder
landsche vlag werd op de excavateur gehe-
schen en men begon hierna met het graafwerk.
VERBODEN HANDEL IN KOFFIE
Duizend kg koffie in beslag genomen
De Utrechtsche politie heeft zes mannen
aangehouden, die zich schuldig hadden ge
maakt aan een kettinghandel in koffie. Een
hunner leverde ongebrande koffie aan een
graanhandelaar, die voor het branden zorgde.
Daarna kocht de eerste de koffie terug en
via enkele tusschenpersonen werd zij van de
hand gedaan voor twintig gulden per kilo. De
recherche is er ook in geslaagd de opslag
plaats te ontdekken. In een schuur is een par
tij ongebrande koffie van duizend kilo aange
troffen. De voorraad is in beslag genomen.
VRAAGT AANBIEDING AAN
N.V. Vereenigde Touwfabrie! n
Rotterdam
iMSTER0»H ROTTERDAM GBONINOi*
VOOR AUE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
Opleiding tol Stuurmansleerling
ToeL A-afd.i M.UX.O. A: 2 jar. H.B.S.
ToeL B-afd.: M.U.L.O. B: 3 jar. H.B.S
VRAAGT PROSPECTUS
GOUD SIROOP
Jag 8 M.ei
Nieuws-, oec.
rsberiehten
net pianobeg.
ble Erika Helen
ie: „Ik was er
Nieuwsber.,
1 van den dag
porkest en solist
ifoorimuziek
ten lEngelsch)
Eng. berichten
Nieüwsberich-
iiting
II J0I.5 METER
afoonmuziek
ndgymnastiek
ofoonmuziek
ndgymnastiek
K: Nietlwsber.
ofoonmuziek
voorber. door de
Radio Stichting)
en piano
ofoonmuziek
hten
eporkest
12.45: B.N.O.: Nieuws- en
oec. berichten
1.00 Orkest Eloward
L45 Gramofoonmuziek
2,00 Vioól en piano
2.30 Gramofoonmuziek
2.45 De Romancers en sol.
3.30 Voor de zieken
4.00 Gramofoonmuziek
4.30 Kinderkoor
5.00 Lezen van Chr. lect.
Mitz. voorbereid door-
de Chr. Radio St
5.15 B.N.O.: NieüWs-, oec.
en beursberichten
5.30 Orgelconcert
6.00 Lezing: „De werkge
legenheid in dezen
tijd".
6.30 MUsette-ensemble „Les
gars de Paris" en gra-
mpfoonmuziek
7.00 B.N.O.: Persoverzicht
voor tomen- en bui
tenland
7.15 Gramofoonmuziek
7.45 GrSmofoonmuziek
8.00 B.N.O.: Nieuwsber.
8.15 Spiegel van den dag
of gramofoonmuziek
8.30 Omroepsymphonie-
orkest en solist. Inter
mezzo: „Nederland
sche bouwmeesters in
Munchen, vraaggespr.
10.00 B«N.O.: Nieuwsber.
sluiting
De aanslag van vee
De leveringsperiode verlengd tot
1 December 1941
Het rijksbureau voor de voedselvoorziening
in- oorlogstijd deelt het volgende mede.
Om de vleeschvoorziening zeker te stellen
en met het oog op de voeder-positie is er
reeds in vroegere. persherichten_op gewezen,
dat een zekere vermindering van den rund
veestapel noodzakelijk is.
De voederpositie voor den veestapel in den
vorigen winter heeft duidelijk getoond, dat
de voorgenomen beperking -beslist noodzake
lijk is, wil men dat voldoende productievoe-
dèr voor de melkkoeien en dus voor het
zekerstellen van de melk- en vetvèrzorging
overblijft. Het is bovendien noodzakelijk den
•aanslag zoo te, doen plaatsvinden, dat het vor
men van een reserve voor den.winter 1941/42
mogelijk is.
De leveringsperiode van vee van 25 Novem
ber 1940 tot 28 Februari 1941 en van 1 Maart
1941 tot 1 Juli 1941 is thans verlengd tot 1
December 1941. Bij het vaststellen van de
totale levering en bij de voor elk bedrijf apart
vast te stellen verplichting tot levering wordt
rekening gehouden.met de leveringen, die tot
nu toe hebben plaats gevonden.
Het normale percentage slachtrunderen be
draagt globaal 20 pet. van de dieren die meer
dan 1 jaar oud zijn. Bovendien-heeft de aan
slag ten doel" een vermindering van den sta
pel van meer dan 1 jaar oud met ca 20 pet.,
wat hetzelfde aantal slachtdieren oplevert
als-het normale percentage.
Het aantal stuks vee boven *1 jaar, dat elk
bedrijf moet leveren en dat op elk bedrijf op
1 December 1941 ten hoogste aanwezig mag
zijn, zal aan de belanghebbenden zoo spoedig
mogelijk worden bekend gemaakt
Voor een gedeelte van den aanslag zullen
voor latere levering contracten worden afge
sloten
Ue regeling roor ae distributie
Een deel van het publiek bli'kt in de mee
ning te verkeeren, dat, alvor 1 de aardap
pelen werden gerantsoeneerd, er in het geheel
geen regeling behalve dan, wat den prijs
aangaat van de aardappelen voorziening
van ons volk bestond. Hef schijnt nuttig, dit
misverstand op te helderen, mede, omdat men
dan éen inzicht krijgt in de organisatie welke
ook met betrekking tot den' nieuwenoogst
zeer belangrijk werk zal moeten verrichten.
De regeling, in October j.L ingevoerd, berust
op de gedachte, dat voor de voorziening van
ons volk niert alleen de gewilde kleiaardappe-
len noodig zijn, maar evenzeer de zandaard-
appelen, alsmede een deel der aardappelen,
die tot dusverre voor de fabricage van aard
appelmeel werden gebruikt.
Hierbij moet men er zorg voor dragen, dat
de zand- en veenaardappelen, benevens de
overgebleven vroege aardappelen, dus - de
minder houdbare soorten, het eerst worden
geconsumeerd. De klei-aardappelen kunnen
beter lang worden bewaard en zijn daarom
voor verbruik in en na den winter aange-
Bovendien heeft men, door middel van een
centralisatie van het vervoer, voor de aard
appelenvoorziening ook in een eventueele,
lange, strenge vorstperiode te waken.
Een en ander wordt bereikt door een
centralisatie van den groothandel, georga
niseerd in de Vereeniging tot Behartiging van
den Aardappelenhandel (V.R.N.A.). In elke
provincie fungeert een Provinciaal Bureau
van de V.B.N.A., dat, in samenwerking met
de Provinciale Inkoopcentrale van Akker
bouwproducten (P.I.C.A.), de aardappelen
van de telers moet ontvangen. Voorts bestaat
in elk consumptiegebied een Verkoopkantoor
van de V.BJSLA., dat den kleinhandel en in-
:jj" feta de viucbt ren de Brllsche troepen uR Griekenland- - In de haven van de Piraeus liggen de wrakken van de
Lr fingelsohe transportschepen, walk# tijdens de Duitsdie luchtaanvallen vernield werden.
(Weltbild-Pax-Holland)
In het gebouw van het Duitsche gezantschap te
Belgrado werd, voordat de Duitsche troepen de stad
hadden bereikt, ernstig huisgehouden door groepen
vijandige personen. - Een der vernielde interieurs.
(.WaltbiVidi-Pax-HaUiBAU
De „Kroatische Selbstschut*" heeft In Agram de polltie-
en bewakingsdiensten overgenomen, om daarmede de
Duitsche militaire Instanties behulpzaam te zgn.
it-eli.ngen als de centrale keukens van aard
appelen voorziet.
Een Provinciaal Bureau heeft dus een mo
nopolie voor het ontvangen van consumptie
aardappelen van de boeren. En een Verkoop
kantoor heeft een monopolie voor den aan
voer van aardappelen en den verkoop ervan
aan'den kleinhandel.
Drieërlei voordeel kan door deze organisatie
worden verkregen.
Ten eerste kunnen de minst houdbare aard
appelen het eerst voor de consumptie worden
aangewend.
Ten tweede geschiedt het vervoer zoo effi
cient mogelijk, daar alle. transportmiddelen
worden gecombineerd voor den aanvoer.
Ten derde kan men er zeker van zijn, dat
men niet met, in de steden gevormde, voorra
den blijft zitten, aangezien de geheele handel
over het Verkoopkantoor loopt.
Boven het complex, gevormd door de orga
nen der V.B.N.A. en de P.I.C.A,s, werken
samen het hoofdkantoor der V.B.N.A. en de
Nederlandsche Inkoopcentrale van Akker
bouwproducten (N.I.C.A.). Hoofdzakelijk op
de laatste rust o.m. de taak, de groote ste
den van aardappelen te voorzien.
Bij de N.I.C.A. wordt beslist, howeel aarti-
appelen ih elke provincie moeten voeden ver
laden en waarheen zij behooren worden
vervoerd. De N.I.C.A. draagt het Provinciaal
Bureau in een bepaalde provincie op, een
zekere hoeveelheid aardappelen van de boe
ren af te nemen en naar een bepaald Ver
koopkantoor te verzenden. Op deze wijze kan
de handel ertoe worden gebracht, voor één
of twee weken een voorraad aan te houden.
Daarenboven is het aldus mogelijk, voor een
eventueele vorstperiode een, door de N.I.C.A-
gefinancierden, voorraad te vormen, welken
de handel niet kan financieren.
Door middel van dit stelsel is onder meer
bereikt, dat zand- en veenaardappelen, die
anders ongebruikt zouden zijn gebleven, in
consumptie zijn gebracht en dat voor aardap
pelen een prijsregeling mogelijk was, nog
vóórdat de functie van Gemachtigde voor de
Prijzen was ingesteld. Laatstgenoemde
functionaris oefent thans op de prijsregeling
voor aardappelen toezicht Reeds sedert 1
October zijn de consumptieprijzen voor aard
appelen precies vastgesteld, voor het geheele
land gelijk.
Deze al-omvattende regeling, welke aanvan
kelijk volgens vele telers en een groot deel
van den handel veel te ver ging, daar men ze
niet noodig achtte, is in het algemeen belang
noodzakelijk gebleken.
Oorspronkelijk heeft men de Verkooplóka-
len vrijelijk aan den kleinhandel laten ver»
koopen, wat deze kon opnemen. Maar reeds
tijdens de vorstperiode bleek dit in de groote
steden niet meer mogelijk. Het publiek, het
welk tot dat oogenblik hoofdzakelijk zand- en
veenaardappelen had kunnen koopen, ver
moedde, dat dit ook na de vorst weer het ge
val zou zijn en was geneigd om, toen tijdens
de vorst kléi-aardappelen in consumptie wer
den gebracht, zooveel mogelijk daarvan op te
nemen. Elke kleinhandelaar werd toen ge
rantsoeneerd op de hoéveelheid, die hij vroe
ger noodig had'gehad. Dit laatste herhaalde
zich, toen, eenige weken geleden, de zand- en
veenaardappelen op raakten en in de groote
steden uitsluitend klei-aardappelen werden
aangevoerd. Een deel van het publiek stoeg
toen opnieuw meer in, dan het voor. zijn dage-
lijksch verbruik behoefde. De kleinhandelaren
leverden in de eerste plaats aan oude klan
ten, maar bovendien schenen de voorraden,
vroeger door vele consumenten gekocht,
verbruikt, zöodat ook dezen weergingen
koopen.
Overigen? mag er wel eens aan worden her
innerd, dat de oogst 1940 zeer slecht is ge
weest- Als gevolg van de aardappelziekte wés
de productie laag en daardoor ging zelfs na
den oogst nog eén deel der aardappelen voot
menschel ij ke consumptie verloren, slechts
voor veevoer geschikt blijvende. Daarbij was
de uitpoot, o.a. ten geyolge van de inundaties^
beneden den normalen omvang.
Het is vrij zeker, dat de uitpoot dat jaai%
vooral op de zandgronden, aanmerkelijk hoo-
ger zal zijn, in verband met de gewijzigde ver
houding tusschen de prijzen der verschillende
soorten aardappelen. Tot den verbouw van da
rnoestopbrengende soorten wordt men nu meer
geprikkeld. Ook op dé kleigronden, vooral in
het Zuiden des lands, is de uitpoot grooter.
Voorts zal thans een veel grooter deel der
veenkoloniale aardappelen voor de consumptie
kunnen worden bestemd.
De opgedane ervaring heeft geleid tot het
aanbrengen van verbeteringen in onderdeelfen
der regeling en In de contróle. Een voordeel
is ook, dat de regeling ditmaal aanstonds van
den. nieuwen oogst af werkt, zoodat men van
den aanvang af zich van den omvang der con
sumptie op de hoogte kan stellen en tevens
kan voorkomen, dat aardappelen, voor men-
schelijk verbruik geschikt, als veevoer worden
aangewend.
Een en ander geeft reden om te verwachten,
dat dit jaar een grootere hoeveelheid aardap*
pelen, dan verleden jaar, voor menschelijka
consumptie beschikbaar zal zijn.
BRAND TE NIJKERK
Maandagnacht omstreeks half drie heeft
een zeer felle brand gewoed in een schuur
aan de Pottesteeg te Nijkerk. Hoewel het vuuï
krachtig door de brandweer werd bestreden,
sloegen vonken over naar de landbouwsohuu?
en hooiberg van Van de P., welke totaal af
brandden. Eveneens zijn tien kleinere schuren
van woningen verloren geaan. Veel klein vej|
is in .de vlammen omgekomen. De brand
vermoedelijk te wijten aan vonken uit een
wasohfomuii
