Jlimm |Triïtsdjr (£ournnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
1
-J
idscel
mentspnjs:
Oil t 3 maanden 2Al, vermeerderd met
0,15 incassokosten. Per week 19 ct
igfuisse nummers 5 ct. Zaterdagnummers
Zondagsblad 1M ct Alles bij
bruitbetaling.
var
ten jtentiepruzen:
Dlge I ct Per resel Ingezonden Mede-
eelingen 49 ct per regel. Minimum
efehlsLggeis Bewijsnummer 5 ct Bij con-
eden ^ct belangrijke korting,
d|
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
No. 6409
DINSDAG 22 APRIL 1941
21e Jaargong
rtenj
"hadjZAME CIJFERS Prof. Dr. A. Noordtzij
storti^ I
ooals I
chotejtot verschijnen vanwege
deze "jment var' Landbouw en Vis-
nagejagen en mededeelingen van de
herhaii den Landbouw.
Ptoef afleveringen,, hande
pn economischen toestand van
post lav in 1938/1939 wordt waar-
k deDiasl gegeven.
V>et de opmerking worden ge-
i ie cijfers niet steeds van
telkium zijn en de laatst gepubli-
bijzoi<peering der bedrijfsuitkom-
neerfcing heeft op het oogstjaar
oor ,veeft deze bewerking groot nut.
6moe'dit het geval nu' in verband
en d<#bngen voor de Pacbt en
-van landbouwgronden, steeds
én moet worden naar de pe-
cee'l939.
k Jjie pacht- en landprijzen in het
lans afgestemd op het niveau
be£nuit dit gezichtspunt maken
rnsejile opmerking over het verslag.
vai illende gegevens betreffende
zen doen zien, dat van 1927/
6/1937 de pachten belangrijk
doch dat na 1937 weer een
ingetreden. Indien de Pachtwet
et ofchtprijsopdrijvingsbesluit hier
arteipbeide gekomen zouden zijn,
n'ns achten ongetwijfeld tot groote
___»gen. Het tekort aan cultuur -
daartoe de grootste drijfveer
P d'
j zijn de netto-bedrijfsuitkom-
Vftnige bedrijfsgroepen na 1937
ch een belangrijke verhooging
^Q-jhten zou hierdoor zeker niet
emotiveerd zijn.
al yinncie Zuid-Holland b.v. ston-
1938/1939 in de ver-
l'g'andbouwgebieden de volgende
linge
t elkaar. De pacht bedroeg
bin de verschillende gebieden
Sen 18, 87, 81, 88, 71, 85 en 90 gul-
K., terwijl de netto opbrengst
pjjk bedroeg 15. 27, 16, 40. 22,
^e! en 56 gulden per H.A.
ntJj énkel gebieden uitzonderen,
rijzozeggen dat pachtprijs en netto-
icat^erm'nSt *n een ^u'ste verhou"
'ca "in. Bij beschouwing van de
over 1939 kan men wellicht
.1 dat deze verhouding in de
treken, vergeleken met het
5 ge*! gunstigen zin is gewijzigd,
ïouderij geldt dit echter in het
eeke.
liegr
met de verordening betref-
rpenVervreemden van landbouw
ie* van be^an6 een juist inzicht
vestdn het prijsverloop van land
jet jaar 1939.
ernirkend kan in het algemeen
lukkvan land niet plaats vinden
ïn fedongen koopprijs hooger ligt
'"r 6jJddelde prijs, welke in het jaar
tad gen had kunnen worden,
hurjverzicht van het verloop der
nmé1 boerderijen van November
n eemet December 1939 blijkt, dat
zen in 1939 vergeleken met
jfejjelangrijk (pl.m. 40 pet.) zijn
dat in 1938 en 1939 de prij-
o bnstant zijn gebleven.
zeekleigebied met akkerbouw
I bedrijf bewoog de verkoop-
0m gulden
eidestreken tusschen 2000 en
per H.A., terwijl voor de
deze cijfers 1700 a 1300 waren
0l®en bij kennisneming van deze
lelkjin het oog moeten houden dat
nG^ie cijfers betrekking hebben op
felijk klein aantal verkoopingen
jjrondsoort, ligging en cultuur
plan en hetzelfde landbouwge-
Mj uiteen kunnen liggen.
jijorzichtigheid bij de hanteering
3(jfers is dus geboden.
Tren van de waarde van te ver-
lO.tndbouwgrond, dat thans plaats
mjoover men wil verkoopen, ver-
300;roote mate van practische des-
wat zou de gemiddelde ver-
dejeweest zijn van het over te
ct in 1939, kan pas juist wor-
336bord, indien men met alle daar-
loed zijnde factoren rekening
Mr. W. RIP
'sfcON EN MAAN
ii 'j
mg 22 April 6.29; onderg. 20.49
nwgang 22 April 5.04; onderg. 16.40
nplgang 23 April 5.26; onderg. 17.44
maan Zondag 27 April; eerste
kg I Zondag 4 Mei. volle maan Zon-
Wordi- 29 April zeventig jaar
Dinsdag 29 April hoopt Prof. Dr.
Noordtzij, oud-hoogleeraar van de Rijks-
Universiteit te Utrecht en thans wonende te
Diablerets (Vaud, in Zwitserland), den 70-
jarigen leeftijd te bereiken.
Prof. Noordtzij werd 29 April 1871 te
Heerenveen geboren, waar zijn vader (d<
latere Prof. M. Noordtzij te Kampen) predi
<ant was. Zijn moeder was de uit de dagen
Ier afscheiding bekende Frouwina de Cock,
en het is evenzeer bekend, dat de straks 70-
jarige voor deze afstamming dankbaar is,
omdat in de afscheiding liggende gedachten
ook zijn leven beheerscht hebben. In 1872
vertrok hij met zijn ouders naar Schiedam,
in 1875 naar Kampen. Hier ging hij van
18771883 op de Chr. school, onder de on
volprezen leiding van den voortrekker J. A.
G. de Waal, die bijgestaan werd door goede
onderwijzers als Byma, Vroeze e.a. Van '83
tot '89 bezocht onze jonge Noordtzij het Ste
delijk Gymnasium en in '87 begon hij reeds
met de bestudeering der Hebreeuwsche taal.
tn '89 volgde de inschrijving als student der
Theol. School te Kampen, ten einde daar het
propaed. examen af te leggen. Maar reeds
in 1887 kwam de begeerte op, om de Semi
tische Umwelt van het O. T. te bestudeeren.
Dientengevolge ging Noodtzij in Leiden stu-
deeren (1890) als eenige leerling voor de
studie der Semitische taal en letterkunde.
Daar waren Prof. de Goeje, Oort en Land
voor het Arabisch, Hebreeuwsch en Syrisch
zijn leermeesters, terwijl ook de colleges van
Kuenen werden gevolgd.
Aanvankelijk kwam Noordtzij onder de
bekoring van het Wellhausianisme, door
Kuenen verdedigd. Maar zijn vader zeide:
„Bestudeer de wereld der oud-Oostersche
volken; volg de opgravingen en lees wat
daar aan het licht komt. Dan zul je wel zien,
dat Kuener/s beweringen niet houdbaar zijn"
Er volgden moeilijke jaren, voordat hij vasten
grond onder de voeten had.
Vandaar de keuze zjjner dissertatie: „Het
Hebreeuwsche voorzetsel El" in Juni 1896.
In dit jaar ging hij weer naar Kampen; in
Juli '96 werd hij semi-candidaat. Onmid
dellijk daarna werd hij aangezocht om
Hebreeuwsch te doceeren; voorts in Juli '97
om het in '96 opgerichte Geref. Gymnasium
te hulp te komen, waar een leerkracht ont
brak voor Nederl., Fransch en Vad. Gesch.
21 uur per week). Hoewel met grooten tegen
zin. heeft) hij zich daaraan toch niet durven
onttrekken, al wist hij, dat hij daarvoor
Prof. Dr. A. Noordtzij.
heel hard zou moeter, werken Intusschen
werden de Semitologische studiën tevens
voortgezet. Zoo werd doorgezwoegd tot 1902,
toen het vertrek van Bavink en Biestefveld
naar Amsterdam aan Noordtzij de benoeming
bracht tot lector aan de Theol. School om
oehalve het Hebreeuwsch ook college te
geven in Hebreeuwsche Archeologie en Tekst
kritiek, terwijl hij aan het Geref Gymn., be
halve het Hebreeuwsch, nog slechts les gaf
in de Christelijke Religie In 1907 werd hij
aangezocht om het Hebreeuwsch te doceeren
aan het Stedel. Gymnasium. Ruim een
heeft hij dit volgehouden en het toen c
geven; het was te veel. Langzamerhand
Prof. Noordtzij intusschen begonnen met het
schrijven van boeken. In 1905 verscheen zijn
studie over De Filistijnen; 1907 zijn Beknopte
Hebr. Spraakkunst en ook zijn „Is een
nieuwe vertaling van het O.T. noodig?"
welk laatste geschrift in 1913 leidde tot de
oekende verklaring van de Generale Synode
van de Geref. Kerken, dat een nieuwe bij
belvertaling zeer gewenscht was en waar
van Koks besluit om door middel van „De
Korte Verklaring der H. S met nieuwe ver
taling" voorbereidend werk te doen weer het
gevolg was.
In 1912 ging prof. Noordtzij naar Utrecht
als opvolger van wijlen prof. Valetton, waar
hem de O.T.-ische vakken waren toever
trouwd: Inleiding, Exegese en Godsd. van
Israël. Zijn oratie „De O.T.-ische Godsopen
baring en het oud-Oostersche leven" gaf in
groote lijnen de gedachten aan, waardoor hij
zich bij zijn universitair onderwijs zou laten
leiden. In 1927 liet hij zijn „Probleem van
het O.T." volgen. Het eerste geschrift is in
het Engelsch vertaald, het tweede in het
Engelsch en Duitsch. Beide hebben in bree-
den kring de aandacht getrokken en bevruch
tend gewerkt. Behalve meerdere tijdschrift
artikelen gaf hij in 1924 zijn „Gods Woord en
der eeuwen getuigenis". Dat was een poging
om „de verschillende lichtstralen op -te van
gen", die over het O.T. zijn opgegaan. Hier
van verschenen achtereenvolgens drie druk
ken, die steeds de blijken gaven van voort
gaande studie. Voor de „Korte Verklaring"
gaf prof. N.: De Psalmen (1920; tweede uitg.
1934), Ezechiël (1932), Kronieken (2 deelen,
1937 en 1933), Ezra en Nehemia (1939), Leviti.
kus (1940). In den loop van dit jaar verschijnt
NumerL
Behalve zijn wetenschappelijken arbeid
heeft prof. N. ook gearbeid op het gebied
van het Lager en Voorbereidend Hooger On
derwijs. Jarenlang was hij lid en voorzitter
van de Commissie van Uitvoering van Geref.
Schoolverband, welks eerelid hij sinds 1936 is.
Met Prof. Slotemaker de Bruine was hij op
richter van' de Chr. H.B.S. in Utrecht, welker
eerevoorzitter hij in 1936 werd; voorts be
stuurslid en ook voorzitter van den Bond van
Chr. Gymnasia en H.B.S.bestuurslid van de
Geref. Burgerschool te Utrecht, voorzitter van
de Meisjesschool „Instituut Coolsma" te Drie
bergen en sinds 1936 eere-voorzitter.
Prof. Noordtzij heeft ook leiding gegeven
in de Societas Studiosorum Reformatorum,
de groote organisatie van Geref. Studenten
openbare universiteiten en hoogescholen,
hij zelf van 1390—1896 lid was, toen
nog den naam droeg van „Hendrick de
Cock" en nog geen 25 leden telde. Nu telt ze
haar zes afdeelingen bijna 700 leden. Prof,
is dankbaar, dat hij eerelid der Unie en
eere-voorzitter der afdeeling Utrecht mag zijn.
Van 1911 af is daarnaast een Reunistenorga-
nisatie gegroeid, waarvan hij sindsdien voor
zitter was. Het aantal harer leden nadert nu
dat der Unie (620, waarvan 156 in Indië).
Sinds 1931 is hij haar eere-voorzitter.
Zoo mag prof. Noordtzij nu op een rijk ge
zegend leven terugzien. Na een korte inzin
king, die hem in 1936 dwong zijn emeritaat
aan te vragen, zijn op wondere wijze de
krachten vernieuwd. Hij is nu bezig aan een
Inleiding op de boeken van het O.T., waar-
zijn professoraat hem de noodige stof
gaf, evenals voor een Geschiedenis der O.T.-
ische Godsopenbaring, die hij daarna pers
klaar hoopt te kunnen maken.
Kerk en Zending
Ds. G. W. Akkerhuis t
In den ouderdom van 64 jaar is heden
nacht overleden Ds. G. W. Akkerhuis,
de oudste predikant van de Geref. kerk
te Maassluis. Ds. Akkerhuis was reeds
eenigen tijd ongesteld en hem was ab
solute rust voorgeschreven. Thans is nog
geheel onverwacht het einde van dit
werkzame leven gekomen.
De Duitsche opmarsch in
Griekenland duurt voort
Italiaansche troepen bereiken de
Grieksche grens
Hei opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In Griekenland zijn de Duitsche troe
pen bij het achtervolgen van den ver
slagen vijand voorbij Larissa ver naar
hel Zuiden opgerukt. Andere strijdkrach
ten hebben tijdens den opmarsch over
het Pindus-gebergte in Westelijke rich
ting den meer dan 1500 meter hoogen
pas bij Metzovo veroverd.
In Albanië hebben de Italiaansche
troepen bij den verderen opmarsch op
vele plaatsen de Grieksche grens bereikt.
Het luchtwapen heeft aan de Grieksche
Oostkust Britsche troepentransportschepen
met goed resultaat bestreden. In de baai van
Volos werd een vijandelijk koopvaardijschip
van omstraeks 7000 brt. door bommen ver
nietigd. Bij Chalkis kregen twee groote
transportschepen zware treffers. Jagers
schoten Zaterdag vijf Britsche gevechts
vliegtuigen en een jachtvliegtuig zonder eigen
verliezen neer.
In het gebied van de Middellandsche Zee
heeft een formatie Duitsche gevechtsvlieg
tuigen van een vijandelijk konvooi een
groot transportschip door voltreffers van het
zwaarste kaliber tot zinken gebracht. Duitsche
Italiaansche gevechtsvliegtuigen vielen in
den afgeloopen nacht weer de haven van La
Valetta op Malta met goed resultaat aan.
In Noord-Afrika zijn hernieuwde met steun
,n pantserwagens ondernomen vijandelijke
aanvallen op Solloem en van Tobroek uit
afgeslagen. Duitsche jagers schoten hier in
luchtgevechten vier jagers van het type
Hurricane neer en luchtdoelartillerie haalde
een Britsch gevechtsvliegtuig omlaag.
Voor de Britsche Oostkust is een koop
vaarder van 3000 brt door een bom getroffen.
Op het verliep daarvan kan gerekend worden.
In Noord-Oost-Schotland werd een fabrieks-
installatie in scheervlucht met bommen be
stookt. Bij luchtgevechten boven het Kanaal
voor de monding van de Theems verloor de
vijand twee jagers van het type Spitfire,
boven de Britsche Zuid-West-kust een ge-
'echtsvliegtuig. Marineartillerie nam vijan
delijke vrachtschepen ter hoogte van Dover
onder vuur.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
met vrij zwakke strijdkrachten op verschei
dene plaatsen in Noordwest- en West-
Duitschland bommen uitgeworpen, die uit
sluitend woningen beschadigden en eenige
slachtoffers onder de burgerbevolking maak
ten. Luchtdoelartillerie schoot een van de aan
vallende vliegtuigen neer.
In de gevechten ten noorden van Zagreb
heeft ritmeester Sachenbacher zich op 13
April onderscheiden door met zijn escadron
fietsers door vastberaden optreden een vijan
delijken divisiestaf gevangen te nemen en
daardoor de overgave van het gros van deze
divisie, omstreeks 12,000 man te bewerk
stelligen.
Na den verjaardag van den
Führer
Antwoordtelegram van den Führer
aan den Rijkscommissaris
Op zijn tot den Führer gerichten geluk-
wensch heeft de Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied, rijksminister
Seyss Inquart het volgende telegrafische
antwoord ontvangen:
„Voor uw vriendelijke woorden en de voor
mij ter gelegenheid van mijn verjaardag uit
gesproken goede wenschen zeg ik u mijn
hartefiijken dank
Met Duitschen groet
Adolf Hitler."
Ciano in Duitschland
S.P.T. meldt uit Berlijn:
Op de vraag van een buitenlandschen
journalist of de Italiaansche minister van
buitenlandsche zaken, graaf Ciano, zich in
Duitschland bevindt, is heden in de Wilhelm-
strasse bevestigend geantwoord. Als reden
voor zijn bezoek wordt gegeven dat de voor
bereidende bespreking tot oplossing van de
door de ineenstorting van Zuid-Slavië gerezen
problemen, de aanwezigheid van den minister
van buitenlandsche zaken van Italië nood
zakelijk maakt.
Over de plaats en de deelnemers aan deze
besprekingen kon nog niets worden mede
gedeeld. Bevestigd werd echter, dat alle
staten die in de Zuidslavische aangelegenheid
rechtstreeks belang hebben, zullen worden
vertegenwoordigd. Tevens werd erop ge
wezen, dat het nog te vroeg is om nu reeds
van een conferentie te spreken, daar dit,
onder de huidige omstandigheden,-nog niet
het geval kan zijn.
Rott.)
Ds. Akkerhuis werd 16 Februari 1877 ge
boren en aanvaardde 8 Juli 1906 te Ruhrort
het predikambt. In 1910 vertrok hij naar
Ierseke, welke standplaats hij in 1914 ver
wisselde met Sleeuwijk. Op 29 Juni 1919 deed
hij zijn intrede te Maassluis, welke gemeente
hij dus ruim 21 jaren heeft gediend.
Ds. Akkerhuis was een zeer bemind dienaar
des Woords. die te Maassluis een ledige plaats
achter laat, welke moeilijk aangevuld zal
kunnen worden. Vooral de Geref. Jeugd
beweging lag hem na aan het hart. De jeugd
vond bij ijhem altijdij een open oor en haft
en beminde hem algemeen. Zijn heengaan
bracht groote verslagenheid en droefheid te
weeg; ooko de oudere leden der gemeente
zullen zn heengaan betreuren.
De ontslapene was verder o.m voorzitter
van de vereeniging voor Christelijk onderwijs;
voorzitter van de Geref. reclasseeringsver-
eeniging, alsmede vice-voorzitter van den
eenigingen en van den kring Schiedam Ook
was hij voorzitter van de Oudersvereeniging,
an het Tehuis voor Zeelieden. Naast deze
functies had ds. Akkerhuis ook zitting in
het locaal-comité van de Vrije Universiteit
en het Bijbelgenootschap.
Zijn laatste pennevrucht vond een plaats
in het „Gereformeerd Kerkblad" van Vlaar-
dlngen, Maassluis, enz. van Zaterdag j.l.,
waarin hij schreef;
Even een kort bericht. Verleden week heb
ik nog een paar moeilijke dagen gehad, wat
het lichaam betreft, maar de Heere onder
steunde mij en dan is men in staat, om het
kruis te dragen.
Als. we zien mogen op het kruis van Chris
tus en de onuitsprekelijke smarten, die Hij
in onze plaats geheel vrijwillig heeft gedra
gen, dan wordt de ziel stil en zegt: Heere, wat
is mijn lijden in vergelijking met het Uwe?
Met de Paaschdagen kon ik niet mede op
gaan met de gemeente; dat was eenerzijds
een teleurstelling, maar de Heere heeft mij
ook in dit opzicht Zijn gemeenschap en na
bijheid niet laten ontbreken en zoo heb ik
mogen inleven in het machtige heilsfeit van
de overwinning van den Levensvorst.
En wanneer men dan door genade weten
mag, dat die heerlijke overwinning over alle
macht des doods al Zijn lidmaten geldt, dan
is er blijdschap in de ziel.
Het voortdurend hartelijk medeleven van U
allen is mij een blijde verkwikking. Op aller
lei wijze komt dat tot uiting. Ik dank U har-
telijk. Blijft mij voortdurend opdragen aan
den troon der genade.
Het deed mij groot genoegen, dat op het
Paaschfeest de samenkomsten der gemeente
trouw bezocht werden. De Heere is nog goed
voor ons, dat we regelmatig kunnen opgaan.
Maak er een getrouw gebruik van. Een bij-
zonderen groet breng ik bij dezen over aan
de zieke broeders en zusters. Zij de Heer-
U in elk opzicht nabij en schuil alleen bij
Hem met al uw geestelijke en lichamelijke
nood".
De teraardebestelling vindt plaats Vrijdag
middag 3.30 uur op de Algem. Begraafplaats
te Maassluis. Te 2 uur zal een samenkomst
in de Noorderkerk worden gehouden.
L. DUVEKOT Cz.
Zaterdag is in het gasthuis te Goes, waar
hij de laatste weken werd verpleegd, op 77-
jarigen leeftijd overleden de heer L. Du-
vekot Cz.
De heer Duvekot, die op kerkelijk en school
gebied en ook op het terrein van den land-
bouwkeuringsdienst een vooraanstaande plaats
Innam, mocht zich in zijn woonplaats en in
breeden kring daarbuiten in de algemeene
sympathie en hoogachting van ieder die met
hem in aanraking kwam, verheugen. Zijn
oprechtheid, zijn objectiviteit en zijn toewij
ding dwongen ieders respect af.
Hij was ouderling der Chr. Evang. Ge
meente te Goes, voorzitter van het Bestuur
der Chr. Bewaarschool, lid van het Bestuur
der Chr. School aan den Westwal, voorzitter
van de afd. van Vrederust, bestuurslid Van
het Groene Kruis, voorzitter van den Keu
ringsdienst Zeeland, enz.
Tot voor enkele weken gaf hij zioh met volle
toewijding aan al deze functies. Ondanks zijn
hoogen leeftijd was hij in dat alles zeer actief
werkzaam.
DS. G. WESTMIJSE.
Op 30 April hoopt ds. G. W e s t m ij s e,
voorganger der Ver. van Vrijz. Hervormden
te Rotterdam, den dag te herdenken, waarop
hij voor 25 jaar predikant werd. Hij werd op
30 April 1916 te Wildervank in het predikambt
bevestigd en stond daarna te Drachten, Warf-
huizen en wederom te Drachten, waar hem per
10 December 1932 emeritaat werd verleend
Sedertdien is hij voorganger voor de Ver.
van Vrijz. Hervormden te Rotterdam.
PARTICULIERE SYNODE. GELDERLAND
De classis Arnhem der Geref. Kerken
vaardigde af naar de op 4 Juni a.s. te houden
Particuliere Synode als primi Dr. G. Keizer
te De Steeg. Ds. G. F. Hajer te Ede, ouder
ling H. J. W. A. Meyerink te Arnhem en
ouderling W. J. van Duck, te Ede. Als secun
di-afgevaardigden werden aangewezen Ds. H.
L. Both te Arnhem; Ds. J. C. J. Kuiper te
Arnhem; ouderling J. W. Maas te Nijmegen
en ouderling C. Slothouber te Zetten.
NED. HERV. PREDIKANTEN-VEREENIGING
Referaten over: „De opleiding van
de predikanten" en „Zielszorg"
Naar gewoonte werd aan den vooravond
van de vergadering der Ned. Herv. Predi
kanten te Utrecht een begroetingssamen
komst gehouden in „Maison Schmitz". Aldaar
sprak prof. dr. H. K r a e m e r van Leiden
over: „De opleiding van de predikanten".
Het vraagstuk van de opleiding der predi-
kanten moet, zooals elke bèlangrijke zaak,
principieel aan de orde zijn, als uiting van
waakzaamheid en van bereidheid voor de
taak der Kerk.
In den huidigen tijd echter moet de latente
actualiteit van dit vraagstuk een manifeste
worden. Om twee redenen. Ten eerste: ge
lijk de heele Universiteit, staat ook de theo
logische opleiding in haar vorm en opzet
zoowel 3 onder den ban van een voorbijge
gane historische periode als onder den druk
van de verbrokenheid der geestelijke wereld
van Europa. Dit laatste brengt mee een
troebele en misleidende opvatting van de
verhouding van geloof en wetenschap, van
kritische bezinning en vruchtbaar handelen.
Ten tweede: men kan niet in ernst bezig
zijn met het probleem van de „reorganisatie"
der kerk, zonder de figuur van den predikant
in het geheel van het kerkelijk leven en
handelen in zijn visie te betrekken. Dat be-
teekent: hernieuwde overweging van de
wenschelijkste opleiding, theoretisch en prak
tisch.
Des Dinsdagsmorgens opende de voorzitter
vf' J" Lammerts van Bueren in de
Handelsbeurs de 80e vergadering met Schrift
lezing en gebed.
De z.g. „dominees-preek" werd ditmaal ge
houden door ds. J. A. Kwint van Rotter
dam. Zijn tekst was Jozua 3:17, „Maar de
priesters, die de arke des verbonds des
Heeren droegen, stonden steevast op het
droge, in het midden der Jordaan; en gansch
Israël ging over op het droge, totdat al het
volk geëindigd had door de Jordaan te trek
ken".
Staande gedacht men de sinds de vorige
vergadering ontslapen dienstdoende- en eme
riti-predikanten.
Ds. J. C. van Dijk, van Bloemendaal,
hield vervolgens een inleiding over het
onderwerp: „God en de Geschiedenis". In het
volgende nummer van ons blad hopen
daarvan een verslag te geven.
In de middagvergadering sprak ds. A. T.
de Kluis, van Rotterdam, over: ZielL-,
zorg. Hij ontwikkelde de volgende gedach
ten.
Een opzettelijk aandacht vragen voor de
zielszorg vindt zijn rechtvaardiging in den
bewogen tijd, waarin de kerk haararbeid
moet verrichten in de christelijke en niet-
christelijke wereld beide.
De zielszorg behoort tot de opdracht der
kerk. Jezus Christus, de Heer der kerk. heeft
in Zijn aardsche verschijning zelf gewerkt als
Prediker en als Herder en heeft aan Zijn jon
geren opgedragen deze beide functies te ver
richten.
Verwaarloozing van dit gedeelte der op
dracht van de kerk kan oorzaak worden van
allerlei misstanden, o.a. dat de zielzorg komt
in handen van „onbevoegden".
De „theologische existentie van heden"
leidt noodzakelijk tot het nadenken over de
verhouding van verkondiging en zielzorg,
waarbij de vraag onder de oogen moet wor
den gezien, of de zielzorg niet geleden heeft
onder het eenzijdig nadruk leggen op de
„Woordverkondiging". De feiten van het Oude
en Nieuwe Testament, die ons in verband
hiermee ter beschikking staan, worden scheef
getrokken door een systematiek, die de eene
functie zonder meer ondergeschikt zou willen
maken aan de andere.
Is eenmaal deze verhouding „verkondiging-
zielzorg" duidelijk ingezien, dan moet van
hieruit de zielzorg de plaats krijgen in onzen
practischen arbeid in de gemeente, die haar
toekomt. Een enderscheiding tusschen „Seelen-
führung" en „Seelsorge" is daarbij niet vto1
te houden.
De veelomvattende arbeid, dien de zielzorg
met zich mee brengt, doet uitzien naar een
rationeele verdeeling van het werk in de ge
meente (activeering).
De predikant moet zich bij de zielzorg ge
heel laten leiden door de indringende liefde,
waarmee Jezus dit werk deed, door het „be
schikbaar stellen" van alles, dat hij is en
heeft.
Zielzorg aan eigen ziel door middel van een
werkgemeenschap voor zielzorg is een onmis
baar element in de nooit eindigende persoon
lijke vorming van den zielzorger, die zijn
diepsten grond vindt in het gebed.
Ds. G. Renfing t
Te Baarn Is in den ouderdom van ruim 73
jaar overleden ds. G. Renting, emeritus-predi
kant der Geref. Kerken, die voorheen in den
Gelderschen Achterhoek vele jaren op' allerlei
gebied een vooraanstaande plaats heeft in
genomen.
Gerharcfus Renting" werd 3 Oct* 1867 te Gro
ningen geboren, waar zijn vader, wijlen ds. H
Renting, predikant was. De overledene bezocht
het gymnasium te Groningen en studeerde aan
de Theol. Hoogeschool te Kampen, waar hij in
1894 candidaat werd. Na aan de Groninger
universiteit doctoraal examen te hebben ge
daan, werd hij 7 Maart 1897 predikant te
's-Gravendeel. 22 April 1900 verbond hij zich
aan de kerk van Winterswijk. Hier is hij werk
zaam geweest tot aan zijn emeritaat, dat hem
15 Maart 1935 eervol door de classis Zutphen
verleend werd.
Ds. Renting was ridder in de orde van
Oranje-Nassau.
D-e teraardebestelling van zijn stoffelijk over
schot zal Woensdagmiddag om half vier op de
Nieuwe Algemeene begraafplaats te Winters
wijk plaatsvinden. Tevoren vindt om 2 uur een
rouwdiénst in de G«»ref. kerk plaats.
Men schrijft ons:
Het overlijden van ds. Gerhardus
R e n t i n g roept herinneringen wakker aan
de zeer actieve persoonlijkheid, die jarenlang
een domineerende figuur in den Gelderschen
Achterhoek was. Wat in hem altijd zoo bij
zonder trof, was zijn bizondere gave waar
mede hij elke situatie van kleine betee-
kenis of van ingrijpenden aard volkomen
zuiver kon aanvoelen. Als Renting handelde
wist ieder dat zijn daad gedragen werd door
een wijs besluit dat intuïtief bij hem was
gerijpt.
Daardoor hield hij immer verhoudingen in
het oog, die een ander bij snelle handelingen
iu vergeten.
Zoo hebben wij jongeren van zijn gerijpte
leven genoten. Nimmer conservatief, immer
beginseltrouw.
Zijn groote kracht heeft te allen tijde ge
legen op kerkelijk gebied. „Dienaar des
Woords" zijn bleef zijn ideaal, zelfs toen hij
andere terreinen zulk een vooraanstaande
positie had ingenomen, dat men hem een
plaats in de Staten-Generaal aanbood. Langs
dien weg zou voor den eenvoudige» Achter-
hoekschen predikant een groote toekomst te
bereiken zijn geweest, doch hij weigerde. Op
den kansel en in het kerkelijk leven lag zijn
ideaal, de van God ontvangen roeping, aller
eerst. Dat wilde hij blijven.
Hoe of het mogelijk was dat deze predi
kant uitgesproken de „primus inter pares"
kon zijn in heel zijn omgeving, was voor
iemand die hem het eerst hoorde of ont
moette, meestal een raadsel. Hij schitterde
allerminst in geweldige kanselgaven of in
uitwendige praal. Integendeel, eenvoud en
rust was zijn kenmerk en juist daardoor
wist hij, de nuchtere Groninger van her
komst, de Achterhoekers blijvend te pakken.
Zoo ging hij voor, leiding gevend op kerke
lijk gebied in classis en particuliere synode:
zelfs voerde zijn weg naar de generale
synode, waar hij mede te behandelen kreeg
de dogmatische zijde van de nasleep van de
zoo diep ingrijpende kwestie Geelkerken.
Maar deze predikant van het oude stempel
begreep ook zijn taak op ander gebied. De
jeugdbeweging had zijn interesse en zijn plei
dooi voor de jeugd ouderling ligt velen nog
versch in het geheugen. Het vraagstuk van
„Kerk en Jeugd" is, dank zij Renting, niet
alleen de laatste jaren in Gelderland actueel
geweest.
Dankbaar herinneren we ons ook nog zijn
warmgestemd woord, waarmee hij bij de op
richting van de A.R.J.A. daarvoor destijds
positie koos. Hij heeft de jeugd altijd gepeild.
Naast het kerkelijke was ds. Renting ook
altijd de man van het politieke leven. Reeds
in zijn eerste gemeente 's-Gravendeel trad
hij op den voorgrond. De kieskring Ridder
kerk was zijn werkterrein. Maar eerst later
ontplooide hij zijn groote kracht in Gelder
land. Jarenlang secretaris van het Prov.
Com. van A.R.K.V. in Gelderland, was hij
later de aangewezen man voor voorzitter.
Hij kende de provincie, zoo heterogeen van
samenstelling, op zijn duim.
In het bijzonder dient zijn journalistieke
werkzaamheid gememoreerd te worden; als
redacteur van de Geldersche Kerkbode gaf
hij voorlichting op kerkrechtelijk gebied.
Maar nog sterker waren zijn met de regel
maat van een klok verschijnende driestarren
in „De Graafschapper" het Chr. Volksblad
voor Oost Gelderland. Wat hij daari n gaf
was meermalen subliem werk, getuigend van
breed inzicht en zuiver aanvoelen vain de
geèst der bevolking. Op deze wijze beïn
vloedde hij vele jaren de volksgeest. De
die hij langs al deze lijnen verspreidde valt
moeilijk te peilen.
Wat smartte hem in de laatste jaren van
zijn leven de gang van zaken in het leven
van ons volk. Maar wat bleef hij trouw,
schier tot zijn laatste snik, meeleven met de
nood van zijn land en met de geweldige ge
beurtenissen om ons heen.
Hij oogst nu het loon van een getrouw
dienstknecht. Maar menschen vergeten hem
niet gemakkelijk. Dat zal ook Woensdag
blijken, als zijn stoffelijk overschot te
Winterswijk ten grave zal worden gedragen.
Dit geschiedt nadat om half 2 eerst in de
Gèref. Kerk een gedachtenisdienri heeft
plaats gehad.
Chr. GEREF. KERK
GEREF. KERKEN
A a n.g enomen: Naar Middenmeer A.
W. Schaafsma te Oldemarkt.
Bedankt: Voor Enkhuizen, B. Timmer
te Wagenborgen (Gr.).
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Rijssen, W. C. Lamain
te Rotterdam-Zuid.
BEVESTIGING EN INTREDE
Na tevoren te zijn bevestigd door ds. E.
Michelin Moreau van 's-Gravenhage deed
3s. R. Blommaert, gekomen van Middel
burg, gistermiddag onder groote belangstel
ling zijn intrede bij de Waalsche gemeente
te Leiden, sprekende over Joh. 4 8, deze
woorden: „God is liefde".
Na den dienst hielden ds. en mevr. Blom-'
naert in de Waalsche bibliotheek een drukbe
zochte receptie. Onder hen die de plechtig
heid bijwoonden merkten we op de heeren
prof. dr. A. W. Byvanck, rector-magnificus
van de Leidsche Universiteit, prof. dr. J. de
Zwaan, namens de Leidsche Universiteit; mr.
A. v. d. Sande Bakhuijzen, oud-burgemees
ter van Leiden, de Leidsche hoogleeraren prof.
dr. L. Knappert, prof. dr. J. N. Bakhuizen
v. d. Brink, prof. dr. G. Sevenster en prof
dr. P. H. v. Gilse, ds. E. Mahieu, Waalsch
predikant te Delft, mr. J. J. R. Schmal
van Voorburg, lid van Ged. Staten van Zuid-..-
Holland namens de Fransche gemeente te
Voorburg, benevens tal van plaatselijke col
lega's.
Na des morgens bevestigd te zijn door Ds.
H. J. van den Berg van Amersfoort met een
predikantie over 2 Timotheus 4 1, 2 deed j.l.
Zondag Ds. G. G. J. Monsk, gekomen van Aal
burg en Heesbeen, zijn intrede bij de Ned.
Herv. Gem. van Amersfoort. Zijn tekst was
Romeinen 10 8. Toespraken volgden van Ds.
M. G. Gerritsei namens de Classis, Ds. J.
Pairneoakker-namens den Ring, Ds. J. Nauta
namens Kerkeraad-Gemeente. Den nieuwen
leeraar werd toegezongen Psalm 134 3.
ZENDINGSWEEKEND VOOR ONDERWIJZERS
Het ligt in de bedoeling van de Onderwijzers-
Zendingscommissie om dit jaar weder een
Zendingsweekend voor onderwijzers te organi-
seeren. Het weekend zal gehouden worden tus
schen twee gewone Zendingsconferenties van
den Zendingsstudieraad te Lunteren. dus van
911 Augustus a.s. Als sprekers zullen worden
aangezocht dezelfde heeren, die Verleden jaar.
toen het weekend moest worden afgelast, hun
medewerking hadden toegezegd, n.l. Prof. Dr.
J. H. B a v i n c k, van Bilthoven, hoogleeraar
aan de Theol. Hoogeschool te Kampen in ds
Zendingswetenschappen; zendeling A. d
Neef en A. v d. Baan. hoofd eener Chr
school te Leiden.
Aangifte voor deelname aan het weeken#
kan reeds nu geschieden bij den secretaris de.
commissie, den heer D. J. C o u m o u. Linden,
laan 7 te Zeist
