.JHeutur £riJtsdjf (tfouraitt
jnnementsprijs:
per 3 maanden 2.47, vermeerderd met
I 0.15 incassokosten. Per week 19 ct.
Losse nummers 5 ct. Zaterdagnummera
met Zondagsblad 7V6 ct Alles bij
vooruitbetaling.
(fertentieprijzen
24 ct per regeL Ingezonden Mêde-
deelingen 40 ct. per regel. Minimum
5 regels Bewijsnummer 5 ct. Bij con
tract belangrijke korting.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23066).
Postbox 20. Postrek. 58931
No. 6405
DONDERDAG 17 APRIL 1941
21e Jaargang
■Erbij betrokken en erbij
getrokken
vaarin positie gekozen moet wor-
niet gemakkelijk voor wie zich
ip den achtergrond houdt. Er zijn van
enten, waarop men met een bepaalde
niets te maken wil hebben en daar-
onweerstaanbaar in aanraking
[ebracht. Vooral in dagen, die niet
itendigheid en rust uitblinken, kan
iast degenen, die juist tot dieper be
ing voor hooger beginsel geraken,
>pmerken, die zich liever verschuilen
de vaten van het materialisme, dan
[zich willen inlaten met vragen, welke
wen omspannen, en met problemen,
alle tijden heenreiken.
an Cyrene is het typisch voor
een man, die van een bepaalde
•nis part noch deel heeft en er niet
ten nauwste bij betrokken wordt
lad hij kennelijk niet gekozen in het
Vooi; hetgeen zich te Jeruzalem af-_
had hij blijkbaar geen belangstelling
n dag gelegd. Hij leefde dicht bij zijn
- en voelde zich rustig en vertrouwd in
alle d >ijheid van zijn grond. Naar zulk een
can wel eens met heimwee uitzien wie
iat i
die zjj
is 't
suit u
in het brandend beweeg der wereld-
steke
■S het leven van Simon van
voor zijn gezin en daarin en daar-
ook voor de gemeenschap. Hij be-
zijn grond, hij had wellicht een ver
dijk aandeel in de productie voor de
tgjpmeenschap. Werkelijk, in het bestaan
hij j, ezen kalmen landman buiten de muren
koortsige stad was veel, dat benydens-
geacht mocht worden,
pit zsfch is ook hij gesteld voor de keuze. Is
d ooit zulk een steen des aanstoots in
tegen, peg gelegd? In den meest letterlijken
I hier, hij kruisdrager, en nog wel voor
1 zo° reemde. Hij werd gehaald bij dit geval,
nee hij niets te maken had, wellicht ook
te maken wilde hebben. Anders immers
de j lij wel in de stad gebleven en had hij
het stem gevoegd in het geschreeuw der
ze er |te. Als voorbijganger werd hij erbij
hem eken, en het is niet onmogelijk, dat dit
ke gebeuren hem heeft geleerd, dat hij
ensch toch reeds betrokken was bij den
D* van dezen Redder der menschheid.
^^•feon van Cyrene werd, ongeacht zijn
>t, voor het feit geplaatst De mogelijk-
zijner keuze was zeer beperkt en toch
g -uim. Want in de houdiru; van zijn hart
toffel alle mogelijkheden besloten. Ook van
rordt de keuze gevraagd, wat wij den-
i hez ,an den Christus. Hij komt ons tegen in
aan 'rediking, in Zijn Woord, ja op elk
:oo v ent en op alle plaatsen. Is Hij een steen
i. En lanstoots en worden wij aan Hem ge-
gevo d? Of nemen wy ons kruis op en volgen
lem na?
v®r t dagelijksch werk van Simon van
?brac 06 was een zeer nutti® werk. Doch hij
leeren beseffen, dat één ding vóór alles
vel was' En indien dat heeft leeren
de f zal hij zijn bestaan, ook zijn moeizaam
;n e, akten akker, nog nooit zóó mooi hebben
ïgenz nden.
>ot el
ade
Nonnen in het leven
e tyd, waarin wij leven, is gekenmerkt
r een zoeken naar vastheid, door een
^ren naar een fundament onder den gang
dingen. Wat is, vraagt men, de zin van
2^ bestaan, het doel van hetgeen is? Veel,,
d< rop men bouwde, wankelde en vieL De
taalt nschap deed gigantische ontdekkingen en
)pa g»de nimmer vermoede terreinen. Nieuwe
•'°ej elijkheden boden zich in tal van schakee-
jen. Maar het geluk, het echt diepe geluk,
ulling van het leven, het antwoord op de
g naar den zin van het bestaan, dat al-
153.1 ïeeft ook de wetenschap niet kunnen ge-
Denken wij hier niet aan het schier
doos moe makende „Alles is ydelheid
den Prediker?
li een wonder was het, dat de periode van
En intellectualisme voorbijging en dat andere
1 rden gingen rijzen naast het bezit van
lis en wetenschap. Eenerzijds kwam nu
voren een schrijnende vorm van scepti-
e, dat in den twijfel de eenige waarheid
dat alle grenzen wilde verbreken en het
nlooze aanbeval als het bezit, dat alleen
beteekenis had. Anderzijds openbaarde
een streven van den mensch om in min
n neer wijsgeerige wijsheid met zichzelf in
reine te komen in een stel overwogen
as 1 regels. Hierin komt een behoefte aan
deri iwicht uit, aan bevrediging van den drang
j5 r een redelijke bestaansmogelijkheid te-
Z den van zijn omgeving. Maar de. eeuwig-
blijft toegesloten,
lke drang naar een stel van leefregels,
der welke men het leven spoedig niet meer
denken, doch die een dieperen zin mis-
is een vorm van ethicisme, dat zich, juist
n 4dat het 200 geheel menschelijk schijnt, in
loop der eeuw in onderscheidene gestalte
"sïft geopenbaard. Doch de Prediker wist
der om, dat alles, elk leven, hoe volgens
els ingedeeld, hoe keurig en netjes op het
ydelheid is buiten God om. En Abraham,
zei vanuit dit ethicisme uit den mond van
imeleeh een lesje kreeg, dat alleszins ter
k :e leek. moest niettemin zuchten, dat alleen
vreeze Gods aan die plaats niet was.
hderdaad, het ethicisme, elke ethiek, elk
leefregels, dat losgemaakt is van het
^of, is uiteindelijk weinig minder zinloos
72 i het normlooze scepticisme, dat de ban-
44fn verbreekt. Een christelijke ethiek kan
5T volstaan met een mogelijk
uitvoerige lijst van verboden, maar moet
gaan van het levendmakend geloof, dat al-
25. en zin aan het bestaan kan geven.
*®'De eerste vraag is niet, hoe men met zich-
lf of met zijn omgeving in het reine komt,
hoe de harmonie hersteld wordt met
eeuwigen God. En vanuit die herstelde
e* honie is eerst recht het leven in heel de
leidenheid van gegeven gèmeenschap-
mogelijk.
ft oi c
Nog slechts een guerilla in Zuid-Slavië
Het tweede Zuidslavische leger capituleert
Serajewo door de Duitschers
bexet
Bij den Olympus strijd met wijkende
Britten en Grieken
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
De overblijfselen van hei Servische
leger gaan de ontbinding tegemoet. Duit
sche gemotoriseerde troepen drongen tol
Serajewo op en bezetten de stad. Duizen
den Serviërs legden de wapens neer, het
aantal gevangenen en de buit nemen met
het uur toe.
Het luchtwapen bombardeerde de spoor-
wegwerken en militaire steunpunten in het
Zuiden van de Herzegowina, alsmede een
vlootsteunipunt aan de Adriatische Zee. Duik
bommenwerpers plaatsten voor de Dalmati-
sche kust treffers op een groot gewapend
vrachtschip, dat na den aanval met slagzij
bleef liggen. Een ander groot koopvaardij
schip werd bij het eiland Brazza zwaar be
schadigd en een vlieglboot door mitrailleur-
vuur vernield.
In Griekenland hebben snelle troepen met
de teruggaande Britsche en Grieksche forma
ties door scherpe achtervolging aan den voet
van den Olympus en de bergen ten Westen
hiervan strijd geleverd.
Aan het Grieksche front brachten formaties
duikbommenwerpers den ten Zuiden van
Servia wijkenden vijand zware verliezen toe.
In luchtgevechten werden drie Britsche vlieg
tuigen omlaag en op Grieksche vliegvelden
17 vijandelijke vliegtuigen in brand geschoten.
In de haven van den Piraeus werden opnieuw
negen groote schepen door bommen zwaar
beschadigd.
In Noord-Afrika werd een door oorloogs-
schepen ondersteunde aanval van Britsche
pantserstrijdkrachten op Solloem afgeslagen.
In den afgeloopen'nacht vielen sterke for
maties gevechtsvliegers de belangrijke Brit
sche ravitailleeringshaven en scheepsbouw-
stad Belfast in Noord-Ierland aan. Reeds de
eerste aanvalsgolven plaatsten treffers in het
havengebied en op de wapenfabrieken der
stad. Talrijke brisant- en brandbommen deden
op de Harland- en Wolffwerven uitgebreide
branden ontstaan. Tegelijkertijd vielen
andere formaties gevechtsvliegtuigen voor den
oorlog belangrijke doelen, vooral havensteden
aan de Engelsche Oost- en Zuidkust doeltref
fend aan.
Bij pogingen om overdag naar de bezette
gebieden te vliegen en door eigen acties
van jachtvliegtuigen tegen de Britsche Zu-ï-
kust verloor de vijand Dinsdag in lucht
gevechten zes jachtvliegtuigen en een ge
vechtsvliegtuig. Eigen verliezen deden zicb
hierbij niet voor.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft de vijand alleen storingsaanvallen
ondernomen op het Noord-Duitsche kust
gebied. Door neergeworpen bommen ontstond
slechts geringe schade. De marine-artillerie
schoot een vijandelijk vliegtuig neer. In de
periode van 11 tot 15 April verloor de
vijand 135 vliegtuigen en vier versperrings
ballons. Hiervan werden 24 vliegtuigen in
luchtgevechten, 11 door de luchtdoelartillerie,
drie door de marine neergeschoten; 97 op
den grond staande vliegtuigen werden ver
nield. In dezelfde periode gingen 32 eigen
vliegtuigen verloren.
Luitenant Schutters van een regiment
bergjagers heeft zich bijzonder onderscheiden
door het feit, dat hij met een zwakke ver
kenningspatrouille diep in de vijandelijke
stelling binnendrong, een vijandelijke divisie
commandant en verscheidene officieren ge
vangen nam en zonder verliezen terug
keerde.
Onzekerheid over het verblijf van
de Zuidslavische regeering
Het opperbevel van de Duilsche weer
macht deelde gisteravond mede:
„Het tweede Zuid-Slavische leger te
Serajewo heeft gecapituleerd en de
wapens neergelegd."
Reuter meldt, dat volgens een te Lon
den ontvangen inlichting, de toestand in
Zuid-Slavië slecht is. Het gesloten ver
zet heelt opgehouden en de krijgsver
richtingen hebben den vorm van een
guerilla aangenomen. De toestand in
Zuid-Slavië kan niet meer al te optimis
tisch beoordeeld worden. Er bestaat geen
hecht aaneengesloten Zuid-Slavisch
bevel meer. (D.N.B.)
Het D.N.B. meldt uit Berlijn dat de be
richten over capitulatie van deelen van
het verslagen Servische leger met het uur
toenemen. Zes Servische divisies werden
door deelen van twee Duitsche divisies
„opgerold" en acht generaals, vele offi
cieren en 50.000 man krijgsgevangen ge-
Bij de laatste gevechten tegen de resten
van het Servische leger heeft een Duitsche
legergroep 75 vliegtuigen, 45 stukken geschut,
°0 mijnwerpers, 50 machinegeweren en dui
zenden geweren buitgemaakt..
Dagelijks neemt de buit in omvang toe, die
28 are
ZON EN MAAN
Zonsopgang 18 April 6.37; onderg. 20.43
Maansopgang 18 April 3.02; onderg. 12.17
Maansopg. 19 April 3.41; onderg. 13.24
Laatste kwartier Vrijdag 18 April;
nieuwe maan Zondag 27 April, eerste
kyvartier Zondag 4 Mei.
de Duitsche troepen in Servië binnenhalen.
De vluchtende vijand heeft overal langs de
terugtochtswegen onoverzienbare hoeveel
heden oorlogsmateriaal achtergelaten. Pant
serwagens, motorfietsen, auto's, tractors, mu
nitiewagens, met paarden bespannen voertui
gen zijn bij duizenden tegelijk buitgemaakt.
Op verscheidene plaatsen zijn uitrustings
stukken van allerlei soort in Duitsche handen
gevallen, b.v. uniformen, geweren, infanterie-
en artilleriemunitie. Ook paarden en muil
dieren zijn buitgemaakt Een aanzienlijk ge
deelte van het oorlogsmateriaal en de uit
rustingsstukken bevindt zich nog in goeden
bruikbaren staat
De zelfstandigheid van
Kroatië
De grensregeling in Stiermarken
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
Van welingelichte zijde wordt gemeld: De
afbakening der bestuurgebieden in Beneden-
Stiermarken is nog niet gelijk te stellen mee
een politieke grensregeling. Dit antwoord
werd gisteren 'in de Wilhelmstrasse op een
desbetreffende vraag gegeven.
Telegram van Tiso aan Pawelitsj
Naar het D.N.B. uit Pressburg meldt heeft de
president der Slowaaksche republiek, dr
Tiso, ter gelegenheid van de erkenning der
Kroatische onafhankelijkheid door Slowakije
aan het Kroatische staatshoofd, dr. Pawelitsj.
het volgende telegram gezonden: „Onzt
vreugde over de uiteindelijke overwinning
van den Kroatischen vrijheidsstrijd is gelijk
aan die, welke wij zelf twee jaar geleden ge
voelden. Ik verzoek Uwe Excellentie, mijn
oprechte gelukwenschen voor uw persoon,
alsook mijn beste wenschen voor het Kroa
tische volk, dat met de Slowaken in zoo
nauwe vriendschap 'staat, te willen aanvaar
den."
Generaal Simowitsj zou in
Athene zijn
Het Giornaie a"Italia meldt uit Boeda
pest, dat generaal Simowitsj, de Zuid
slavische minister-president, zich op het
oogenblik in Athene bevindt en voor-
i is naar Moskou door te -eizen.
Betrouwbare Duitsche kringen, aldus Uni
ted Press uit Berlijn verklaarden dat ver
schillende lagere Zuid-Slavische autoriteiten
een plaatselijke capitulatie aangeboden heb
ben. Het is aan twijfel onderhevig of een
oppercommando van het leger en een Zuid-
Slavische regeering, welke om een wapen
stilstand verzocht zouden hebben, nog wel
zouden bestaan. Van dezelfde zijde werd ver
klaard dat de in Griekenland staande Brit
sche troepen thans strijd hebben geleverd.
Wat de situatie in Zuid-Slavië betreft heeft
de militaire situatie thans een punt bereikt,
waarop een wapenstilstand nauwelijks nog
verschil kan maken. De innerlijke samenhang
van de Servische regeering is blijkbaar in
eengestort. Theoretisch bestaat nog een ge
meenscha ppelyk oppercommando van het
leger, doch practisch wijst daar geen enkel
teeken meer op. Men weet niet eens of de
Zuid-Slavische regeer ing nog geheel by een
is en waar de huidige hoofdstad van'het land
is Volgens enkele berichten, die echter nog
niet bevestigd zijn, heeft men minister-presi
dent Simowitsj van zijn post ontheven en door
een anderen generaal vervangen. Over de
verblijfplaats van koning Peter is niets be
kend.
De Hongaarsche militaire actie
De Hongaarsche generale staf deelde gister
middag het volgende mede:
Onze troepen hebben vandaag in deii loop
van den dag het Zuidwestelijke deel van
Trans-Danubie tot aan de Kroatische grens
bezet. De zuivering van het gebied tusschen
Donau en Theiss van Tsjetnik-benden als
mede het binnenbrengen van krijgsgevange
nen gaat voort.
Volgens totdusver ontvangen opgaven be
draagt het aantal gevangenen ongeveer 15,000.
Dit getal stijgt voortdurend. De buit omvat
ongeveer honderd stukken geschut en ander
waardevol oorlogsmateriaal.
Weekstaat Nederlandsche Bank
Bankbiljettencirculatie op nieuw hoogterecord
De weekstaat van de Nederlandsche Bank
geeft ditmaal een teruggang te zien van het
rechtstreeks bij de Bank geplaatste schatkist
papier met 17 millioen, zoodat thans in
totaal voor 184 millioen bij de Bank is
ondergebracht tegen vorige week 201 mil
lioen. In verband met deze mutatie is de
post Binnenlandsohe Wissels gedaald van
209.6 tot 192.6 millioen.
De goudvoorraad bleef ongewijzigd, de
beleeningen liepen een kleinigheid terug, n.l.
van 198.8 tot 197.6 millioen.. Daarentegen
is de post Diverse Rekeningen weer belang
rijk gestegen, n.l. tot een bedrag van
244.7 millioen, hetgeen 14M millioen meer
is dan verleden week. Vorig jaar om dezen
tijd was deze post nog slechts 2IJS millioen
groot.
De biljettencirculatie heeft na een verdere
vermeerdering met ruim 8% milioen een
nieuwe recordhoogte bereikt en aldus voor
de eerste maal een bedrag van 1600 millioen
overschreden. De rekening-courant saldi van
anderen zijn gedaald met 1214 millioen tot
153.5 millioen. Het besohikbaar metaal
saldo is met een stijging van ruim 1!^ mil
lioen thans op een bedrag van 389.9 millioen
gekomen.
Voornaamste cijfers: 15 April 7 April
Binnenlandsche wissels 192.685,711 209.684.794
Papier op het buitenland 22.907.385 22.907.385
Beleeningen 197.686.547 196,835.065
Waarvan aan Ned.-Indië 57,977.150 57.977.150
Voorschotten aan het rijK.15.000,000 15.000,000
Gouden munt en-materiaal 1.071.771.445 1.071.728,123
Zilveren munt enz 17,536.550 17.600.566
Totaal munt en -materiaal 1,089.307,995 1,089,328.696
Bankbiljetten in omloop 1,600,824.890 1,592,510.550
Bankassignatiën in omloop 32.438 113,730
Rek.-cour. saldi van het rijk
Rek.-cour. saldi v. anderen 153,503,093 166.752.317
Totaal rek. cour. saldi 153.503.093 165.752.317
Besohikbaar metaalsaldo 389.967,769 388,401,211
Schatkistpap. bü de bank 184.000.000 201.000,000
MET CARBID GESPEELD
Eenige kinderen, die bij de sluisput aan de
Voorst te Vollenhove aan het spelen waren,
hadden daar een bus gevonden waarin zich
nog wat carbid bevond. Zij deden er water
bij en staken vervolgens het ontsnappende gas
aan. Het gevolg was, dat de bus uit elkaar
sprong en dat het zoontje van den heer Rien-
meyer een stuk van de bus tegen het hoofd
kreeg. Het kind werd ernstig gewond en moest
naar het ziekenhuis te Zwolle worden gebracht
Waarschijnlijk zal het kind een oog moeten
Er heerscht nood in vele gezinnen
Gegevens uit officieele
rapporten van de regeering
van vóór 10 Mei 1940
De Winterhulp Nederland schrijft ons:
Nu de W.H.N. het einde van haar
eerste zoo bewogen werkperiode tegemoet
ziet, wil zij het Nederlandsche volk in
lichten omtrent de door haar opgedane
ervaringen betreffende den nood, die in
Nederland wordt geleden.
Is er nood in Nederland, ja of neen?
Hierop geven de ervaringen van de
W.H.N. een duidelijk antwoord: Ja, er
heerscht een nood, die onduldbaar moet
worden geacht. De volgende gegevens
mogen dit antwoord verduidelijken.
Zou de W.H.N. haar eigen ervaringen zon
der meer mededeelen. dan zou een belang
rijk deel van het Nederlandsche publiek arg
waan koesteren, omdat het nu eenmaal tot
nu toe getoond heeft niet ten volle van hei
goede doel van de W.H.N. overtuigd te zijn
geweest. Daarom veroorloven wij ons onze
ervaringen te toonen door middel van de ge
gevens, gepubliceerd in officieele rapporten
van de Nederlandsche regeering van voor
den lOden Mei 1940. Onze ervaringen liggen
vaak ruimer, in vele gevallen helaas ook
dieper, maar desondanks willen wij ons be
perken tot het onderstrepen van de berich
ten, die de Nederlandsche regeering zelf
omtrent noodtoestanden in Nederland heefi
gepubliceerd.
Wanneer wij allereerst eens overzien op
welk levenspeil de bevolking van Nederland
zich bevindt, dan krijgen wij een aardige
voorstelling door de gegevens over de inkom
stenbelasting. De volgende cyfers, dit zij na
drukkelijk vastgesteld, betreffen alleen die
genen, die belasting betalen, dus een In
komen hebben van 800 of meer. De meesten
van deze belastingbetalers onderhouden uit
ditzelfde inkomen een gezin, terwijl degenen
met een inkomen van beneden 800, dus dit
is een maandverdienste van minder dan 68,
hieronder niet vallen. Eveneens zijn hierin
niet begrepen de ondersteunde werkloozen.
die immers geen belasting behoeven te beta
len en andere categorieën armlastigen. In
dezelfde perioden als waarover onderstaande
inkomstencijfers gelden, nl. van 1 Mei 1937
tot 30 April 1938, waren gemiddeld 362,124
ondersteunde werkloozen en bij werkverrui
mingen geplaatste werkloozen Ingeschreven.
Inkomstenbelastingjaar 1 Mei 1938 tot 30
April 1939. Inkomens voor kinderaftrek.
47.18 pet. of 643.649 personen verdienen
van 800 tot 1400; 27.07 pet. of 369 295
personen verdienen van 1000 tot f 2000,
d.i. tezamen 74.25 pet. of 1.012 944 personen
met minder dan 2000; 13.46 pet. of 183.599
personen verdienen van 2000 tot 3000, dus
87.71 pet. of 1.196.543 personen verdienen
3000 of meer.
Hieruit leeren wij, dat bijna de helft van
de belastingbetalers met de van hen afhanke
lijke personen moet leven van een inkomen
van tusschen de 800 en 1400, ruim 27 pet.
moet leven van 1040 tot 2000. Wannew
men deze beide groepen samenvoegt, ziet men.
dat 75 pet. van de Nederlandsche belasting
betalers een inkomen van minder dan 2000
heeft Bijna 14 pet. verdient dan nog eens
van 2000 tot 3000. zoodat 88 pet minder
dan f 3000 en ruim 12 pet. ineer dan 3000
verdient.
Met deze getallen voor oogen willen wij nu
de volgende gegevens nauwkeurig aanschou
wen. Een officieel onderzoek naar de gezins
uitgaven van personen die minder dan 1400
verdienen, toont aan dat deze gezinnen in
doorsnee op de volgende wijze hun gelden
besteden: voeding 491, huishuur 180,
woning 127. klecding en schoeisel 87,
belasting 16, ontspanning 19. ontwikkeling
16, diversen 187.
De gemiddelde gezinsgrootte is 4.93, dus
bijna 5 personen. Van deze bedragen moeten
dus 5 personen leven. Wanneer men alleen het
bedrag neemt, dat per gezinslid aan voeding
wordt besteed, dën is dit 99.50 per jaar en
dus per dag 0.27 per gezinslid. Het gemid
delde tekort per week bij deze gezinnen is
54 cent.
In dezelfde perioden, waarin de onderzoe
kingen plaats'vonden, liggen de kosten van
een minimum voeding per dag iets daar
boven, zoodat over een jaar gerekend, moet
worden gesproken van een voeding, die bene
den het minimum ligt.
De gezinnen van werkloozen
Wanneer men nu bedenkt, dat de werk
loozen in Nederland, voor zoover zy ge
zinnen hebben, binnen deze zelfde inkom
stenklasse vallen en men de volgende
uiteenzetting uit een officieel rapport om
trent den voedingstoestand van werklo
zengezinnen leest, dan kan ieder de eenige
juiste en voor de hand liggende conclusie
trekken, namelijk," dat in de gezinnen van
werkloozen de toestand nog slechter is.
Over het door den minister van sociale
zaken in de vergadering van de Tweede
Kamer van 5 Maart 1936 toegezegde onder
zoek by gezinnen van werkloozen meldt het
uitgebrachte rapport:
700 gezinnen van werkloozen uit het ge-
heele land, in allerlei omstandigheden leven
de, zijn onderzocht gedurende alle seizoenen.
De samenvatting van de 700 gezinnen is zoo
danig, dat de commissie van onderzoek den
minister kan verzekeren, dat zij den geheelen
stand van onze werkloozen vertegenwoordi
gen. De kostwinners van deze gezinnen zijn
nagenoeg geheel op steun of werkverschaffing
aangewezen en beschikken niet over gezins
inkomsten. Zij moeten de laatste twee jaar
werkloos zijn geweest en op hetoogenblik
aaneengesloten voor tenminste 6 maanden. De
gezinnen staan als ordelijk en net bekend. De
gemiddelde grootte van de gezinnen bedraagt
ten naastebij 6 personen, man, vrouw en 4
kinderen. Omtrent het budgetonderzoek komt
men tot de conclusie, dat de kosten van voe
ding over het geheele land practisch gelijk
zijn.
Voor de 9 steuntarief-klassen wijzen de bud
getten, behalve voor de tweede klasse, alle
een nadeelig saldo aan, dat van de tweede
tot de negende klasse geleidelijk toeneemt.
Bovendien moet worden aangenomen, dat een
groot deel van de ondersteunden schulden
bij leveranciers hebben gemaakt.
Bezuinigingen
Vergelijking van de budgetten van gezinnen
van werkloozen met die van werkenden (met
een inkomen van 1400 of minder per jaar)
toont aan, in welke mate het gezin van den
werklooze zich bezuinigingen oplegt: 6 pet.
aan huishuur, 7 pet. aan vuur en licht, 25 pet.
aan voeding, 47 pet. aan kleeding en wasch,
52 pet. aan verzekeringen en 58 pet. aan ove
rige uitgaven. De uitgaven van de werkloozen
beperken zich noodgedwongen tot die, welke
voor een minimaal levensonderhoud noodza
kelijk zijn. Verzekeringen (ziekenfondsen,
begrafenisfonds, etc.) nemen met de veri
dering van de steunnormen af. Dit kan niet
worden toegeschreven aan lagere tarieven
voor verzekering en ook niet aan gezinsgroot
te, doch aan de nijpende armoede, die de ge-
steunden van de lagere tariefklasse kenmerk:t
noodgedwongen laten zij na verzekeringen
af te sluiten of zelfs aan te houden, die toch
wel van primair belang zijn te achten.
Het gemiddelde nadeelige saldo bedraagt
voor alles klassen 58 cent per week.
De budgettekorten loopèn op tot 15,1 pet.
Kleinste gemiddelde ts 3,1 pet. bij gezinnen
met 3 personen, hoogste gemiddelde tekort is
11,5 pet. bij gezinnen met 10 personen. Er i;
dus mindere welvaart bij gezinnen met veel
kinderen.
Op voeding bezuinigt men in de eerste
instantie op dualiteit en eerst in de tweede
instantie op quantiteit. Bezuiniging op kleeding
c-i wasoh met 47 pet. is niet mogelijk zonder
de aanvulling van de kleerenkast te verwaar-
loozen. Een bekend feit mag worden geacht,
dat bij langdurige werkloosheid een onver
mydelijk tekort aan kleeding, schoeisel
dekking ontstaat. De werkloozen beperken
zich noodgedwongen tot de uitgaven, die voor
een minimaal levensonderhoud noodzakelijk
zijn. Aan de meer normale kosten van levens
onderhoud komt de werklooze niet toe. Tij
dens de werkloosheid gaat huisraad en klee
ding door niet-aanvulling achteruit. Ook de
inkomens beneden 1400 van de werkenden
zijn onvoldoende, daar zij een gemiddeld te
kort per week van 54 cent hebben.
Vergelijking van de budgetten met lage en
hooge voedingscijfers maakt het aannemelijk,
dat hierbij ook begrippen van moraal en
fatsoen een rol spelen. De gezinnen met lage
voedingscijfers verkiezen veelal honger 1^-
den boven schulden maken, gezinnen met
hooge voedingscijfers maken veelal alles on
dergeschikt aan een ruime voeding.
De grootte van het gezin
Vergelijking van den budgetairen toestand
van groote en kleine gezinnen doet zien, dat
de grootere gezinnen zich nog wel de nood
zakelijke voeding, kunnen verschaffen en ook
de meest noodzakelijke uitgaven aan kleeding
besteden op dezelfde wijze als de kleinere
gezinnen, maar dat de eerstgenoemden zich
een verder gaande versobering in alle andere
uitgaven moeten getroosten en bovendien in
grootere schuld geraken.
De uitgaven voor voeding t.o.v. het ge
heele budget bedragen 40 pét. bij kleine
gezinnen en tot 60 pet. bij de groote gezinnen,
met een gemiddelde van 51,7 pet. voor alle
gezinnen tezamen. Dit zijn zeer hooge per
centages. Bij werkende arbeidersgezinnen in
Amsterdam bedraagt dit niet meer dan 35 pet.
Al bestaat over het algemeen de mogelijk
heid, dat, dank zij de voor de werkloozen
gedistribueerde levensmiddelen, de voeding
van de werkloozen voldoende is, toch is in
24 pet. van de gezinnen de voeding krap of
matig te noertien, (het overeenkomstige cijfer
bij de werkenden bedraagt 6 pot.) De Ca. Fe,
eiwit- en vitamine A- voorziening blijft bij
resp. 31, 26, 20 en 10 pet. van de gezinnen
beneden de door de commissie* gestelde nor-
Op het platteland
Wat betreft het platteland, speciaal de
kleine boerenbedrijven diene het volgende:
Duidelyk kan men vaststellen, dat men
behalve in de kleistreken in het noorden en
westen van ons land, op de zand, en veen
gronden in oost- en zuid-Nederland om en
onder het minimum leeft.
De vrouw op het kleine boerenbedrijf heeft
een dubbele taak, in het bedrijf en in
gezin. De geringe middelen voeren ondanks
hard werken en soberheid tot schulden. De
beschikbare woonruimte is veelal te klein.
Vloeren, drempels, raamkozijnen, daken,
maar ook muren toonen ernstige gebreken
en de woningen zijn bijna onbewoonbaar.
Ondervoeding werd bij kinderen ui' groote
behoeftige gezinnen geconstateerd. Bovendien
kunnen door gebrek aan middelen meestal
geen voorzieningen worden getroffen tegen
ziekte, overlijden, invaliditeit, ouderdom en
dergelijke gevallen.
Warm ondergoed ontbreekt vaak. Boven
dien is de slijtage groot. Zakjes voor ver
pakking van meel, rijst en kippenvoer
worden vrij algemeen gebruikt voor het
maken van onaerkleertjes. Bij de kinderen
moet vaak 's avonds de kleeding worden
gewasschen, opdat zij den volgenden dag
in schoone kleeren naar school kunnen gaan.
Vaak worden zij uit kerk of school ge
houden wegens te groote slijtage van
kleeding en schoeisel Men verzuimt naar
een zuigelingen-consultatiebureau te
daar men zich schaamt voor de kleertjes
de baby. Afgedragen kleeding wordt vaak
als ondergoed gebruikt. Niet ieder kind kan
steeds worden verschoond.
De toestand ten aanzien van schoeisel ii
gelijk aan die van onderkleed ing.
De toestand van de bedden is vaak aller
bedroevendst. Bij gebrek aan behoorlyke
matrassen en dekens, slapen ouders en
kinderen vaak op stroo, bedekt met lompen
en met van oude zakken gemaakte dekens.
Ziedaar een beeld van den toestand hi;. te
lande, zooals die voor den tienden Mei wao.
CHR. S.O.S.
Ter heden te Utrecht gehouden jaarver
gadering van de Verg. ter bevordering van
Chr. onderwijs aan schipperskinderen heeft
de heer A. Brakel van Rotterdam behan
deld een door de heeren Richter en
W a n s i n k (de laatste is bestuurslid der Ver-
eeniging) uitgegeven onderwijsmethode. Ter
toelichting diene het volgende:
Tot Chr. S.O.S. behooren alle Chr. scho
len, die onderwijs geven aan schipperskinde
ren. Die scholen bestaan uit 2 soorten: le.
die, welke continu-onderwijs geven, d.i. aan
kinderen, welke 'aan den wal in de kost zijn,
en 2e. die, welke bezocht worden door varen
de schipperskinderen, die dus een ambulant
bestaan hebben. Voor de laatste vooral was
het noodig, dat aan alle Chr. schippersscho-
len dezelfde methoden gebruikt werden. De
commissie ad hoc had reeds een leerplan
samengesteld, doch dat was nog niet uitge
voerd. Daarom verzocht de voorzitter mr. J.
Terpstra aan de commissie Omos (Over
eenstemming in Methoden voor het Onder
wijs aan Schippersk.) op de Jaarvergadering
te Utrecht in 1940, opnieuw een onderzoek
in te stellen en een voorstel te doen betref
fende de hoofdvakken.
De commissie zond aan de hoofden van
scholen voor Ligplaatsonder wijs een circu
laire (A). Hierop kwamen antwoorden in en
Aa- comm. zond daarop een circulaire (B) in.
Het voorstel der commissie was i* voor
rekenen de methode Richter en Wansink te
aanvaarden, in welk geval men zal invoeren
voor aanvankelijk lezen: Wouters en v. d.
Hulst; voor schrijven: Tazelaar, Matthijsse,
Evers; voor rekenen: Richter en Wansink;
Ned. Taal: Vrieze-Nauta, benevens het
brievenboek van Bakker en Wansink.
In de circulaire A lezen wij, dat de invoe
ring van eenzelfde methode (de leerlingen,
die telkens van ligplaats wisselen, vinden
dan in elke schóól dezelfde leerboeken) fi
nancieel wel veel vergen zou, doch dat het
voor de Regeering geen hinderpaal zou zijn,
de aanschaffing te steunen, teminder, daar
de aanschaffing voor elke school afzon
derlijk zal vervallen. Niettemin zal de aan
koop tengevolge hebben, dat men zes jaren
met de schoolboekjes zal. moeten doen, (- aar-
onder er 1000 noodig zijn) eer men tol een
andere methode zou kunnen overgaan.
De referent heeft de nu te volgen methode
in de verschillende vakken toegelicht aan de
hand der ingekomen antwoorden (van 8 der
10 scholen) en voorts de denkbeelden,
welke t.o.v. de uitvoering in die antwoorden
m te berde gebracht
De rijksmiddelen in Maart
Overige middelen ruim
11 millioen hooger
Het A.N.P. meldt:
Blijkens het overzicht ven den stand der
rijksmiddelen op ultimo Maart jl was de
stand van de kohieren voor de directe belas
tingen voor den dienst 1941 76,592,366 (v. j.
52,488,577). Van het ruim 24 millioen.
hooger e bedrag kwam echter 11.6 millioen
voor rekening van de winstbelasting, welke
in de vorige periode nog niet bestond.
De rest van het verschil moet voor het
grootste gedeelte worden gezocht in de grond
belasting, ruim 11 (3.5) millioen. Verder
staan de opcenten op de gemeentefondsbelas
ting dit jaar met 11.1 millioen te boetk tegen
6.9 millioen vorig jaar. Tenslotte toont het
kohier der inkomstenbelasting met 33 mil
lioen een verschil van bijna 1.3 millioen.
Bij de overige middelen vormt de loonbe
lasting met een opbrengst over Maart jl. van
11,027,078 een voornamen post. De opbrengst
over de afgeloopen drie maanden bedroeg niet
t^eer dan 18,816,147, hetgeen waarschijn
lijk is toe te schrijven aan een nog niet zoo
vlotte functioneering van dit nieuwe apparaat,
onmiddellijk na de invoering in het begin van
dit jaar.
De rechten op den invoer leverden in Maart
JL slechts 1.59 millioen op, tegen 11.2
millioen in Maart 1940, toen de invoer nog
voor zooveel meer goederen uit alle deelen
van de wereld openstond.
4
de totale opbrengst van de overige
middelen over Maart 1941 46,662,640
(35,202,106).
Het eerste kwartaal 1941 brachten die mid
delen 136,092,622 op, tegenover 111,804,332
in het eerste kwartaal van 1940, een verblij
dende meerdere opbrengst derhalve van ruim
24 millioen, zulks niettegenstaande de rech
ten op den invoer in het eerste kwartaal 1941
ruim 24 millioen minder opbrachten dan
in de overeenkomstige periode van 1940.
De motorrijtuigenbelasting bracht over
Maart 1941 663,506 op, er. in het afgeloopea
kwartaal 1,937,738 tegen 4,538,859 in het
eerste kwartaal 1940.
De opbrengst van de rijw elbelasting beliep
in Maart jl. niet meer dan 12,630 en over
het eerste kwartaal 31,922, tegenover
29,532 in het eerste kwartaal van 1940.
Coördinatie van de metaal
industrie in Ned.-Indië
United Press meldt uit Batavia
Op grond van „buitengewone omstandig
heden" heeflt de gouverneur-generaal van
Ned.-Indië een commissie vooi de coördinatie
van de Nederlandsch-Indische metaalindustrie
in het leven geroepen. Het zal, naar ver
klaard werd, he» doel van deze commissie
zijn, autarkie op het gebied van zeker oor-
logsmaterieel te scheppen. Naar verluidt
hebben de leger- en ylootleiding alle bedrij
ven bericht, dat zy zich moeten laten regis-
treeren.
Ongeluk op een onbewaakten
overweg
Een doode.
1 gewonden
Een vrachtauto van de firma J. H. Reven-
berg te Loenen is op een onbewaakten over
weg onder Eerbeek door een uit Dieren ko
menden trein gegrepen en een eind meege
sleurd. De moter en de cabine werden van het
chassis gerukt en ter zijde van de spoorbaan
geslingerd.
Een 12-jarig jongetje uit. Rotterdam, dat uit
den auto werd geslingerd, bleek op slag te zijn
gedood. De eigenaar Revenberg en een knecht
zijn beiden zwaar gewond.
