Iliriuur grillsrljf (ümtrattf:
bonnementsprijs:
n V
por 3 m.i I-n veriuenrderd met
f 0.1 ten P«r week 18 ct
nu nors 5 cl. Zaterdagnummers
met Zondagsblad 1 ct Alles bij
)Or fvertentiepru'zen:
24 ct per _;el Ingezonden Mede-
i egel. Minimum
Is Bevijt: er 5 ct. Bij con
tract belangrijke k riitig.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58938
No. 6396
VRIJDAG 4 APRIL 1941
21e Jaargong
ribu Onhoudbaar betoog
ng,
i («nl wel eens U iemand een
een ei standpunt ten aanzien van een
.de stelling
m ntatie, wel-
i cat s' .Ipu' stelling ten
ligt, bliji gen. Dit is
'^rJ >en gevaarlijke tuatie, omdat men
0 j spoedig den indruk vestigt, dat men
pi -Hing gek i is op de argumen-
z#1 Pla''"-- van dii' men °P grond van
er andpunt is
distijt of op grond -gingen een
r un Hing zich n hejemaakt.
x sprekend
aan in het or-
i ndsch Ver-
de heer G.
- rrf u. Zei. ai '.il e geschreven,
ikt. J e vol; -r te lezen was:
and^/soh-i i: ie Schelde van
kaaiyerige Zeeland gescheiden, bezit als
achterland,
doelen van Rijks-
ning sleclits
/erder niet.
een jdus te verwonderen, dat deze menschen
em .en i et hun na-
Vlamingen,
aangiet hunne officieels mede-staatsbur-
ial is. Er is
ii jlentatie en die argumentatie schijnt uit
le pff>eu op een stalling, a ieze ook in
i urm uitgedru lar uit het verdere
•er men ook
rziohtigheid
jende num-
lillendc bij*
Zeeuwsch-
en. T.. °n-
t°r Becker
nenter. zijn
i, -nschen uit
om hen gaat
Rotterdam zooals het worden zal
Een leerzame wandeling door de binnenstad
a!b is wel geblekei
urf ik een redeneerin;
jeduiieirachten. Want
!n cfcn het orgaan kor
t voor van bew
- - -peren, die ook f
de argumenten va
I dj cl, hunne. ,n
de
f 2>!'"»P handelen over
f 4.7pch-Vlaanderen zeL
an4ch niet in de luatste plaats.
de Burge-
I Tienhoven,
f 3ft. HU heeft in verschillende deelen des
aapsj gewoond en vert oefd en er de men-
i Zeeuwsch-
iet hem op-
dere deelen
he;-c '.c-' lerlander te
^«oordeeit en het saazohoorigheidsgevoél
-Nederland)
mate ontwikkeld is als juist bü de
EID t :ch-Vlamingen.
I h« eft hieromtrent evenzeer navraag
4n bij zijn collega's in de gvensgemeen-
bloepi die waren van betzelfde gevoelen. Zij
od f cen er niet a:of bij ee volksstem-
2ÜJ zoo die ooit gehouden ZOU worden, zou
aangesloten
uwens veel
met het verdere Nederland dan
[er Boeker v, il doen voorkomen. Er is,
ing. Ambte-
j k 'ien r.~ 'i Zeeuwich-Viaanderen en
-Eaeu trekl ;n jongelui
-erreweg de
- .ie ïgbladen en
eel o' Nederland in-
SeJ.' i' -roppf ook niet de verschillende
len van vereenoven en de kerke-
verbanden, die hun .icof ikwartier In
l.x.-.cd hehoen,.
rkeü'k. de heer Becker zal zioh, alvo-
hij zulke beiangrijke cn ingrijpende
he ter.- rgumentatie
|n te voorzien. Het onderwerp is het
wel waard. Blijft het bij zijn argu-
[tie, dan is er onzerzijds cleiding tot
laag: Is het te verw -n, dat ook
br.d van de overweging" in den heer
ir i n stel!',eg, c in vraag-
gesteld, ons wei: tuigend voor-
f Wij houden het voor» bij de be-
Woningbouw en straataanleg bij
den Goudschesingel, het kanaal
RotteDelftschevaart, de nieuwe
„kleine waterkeering", de werk
zaamheden aan de Leuvehaven
De nieuwe plattegrond van „Rotterdam zoo
als het worden zal" is nog altijd niet voor
publicatie geschikt. Wie evenwel belang stelt
in den wederopbouw, kan op een wandeling
door de overblijfselen van de ouda binnen
stad toch wel iets dienaangaande te weten
komen. Natuurlijk is wat toelichting daarbij
onontbeerlijk. De heeren van de directie van
de „Diwero" (Dienst voor de Uitvoering van
den Wederopbouw van Rotterdam) hebben
daarvoor gezorgd door de persvertegenwoor
digers tot zulk een wandeling uit te noodigen.
Woningcomplex Goudschesingel
We bezochten in de eerste plaats het par
ticulier woning complex aan den Goudsche
singel, dat door de Diwero bouwrijp gemaakt
wordt. Nadat de fundeeringen van de oude
bebouwing zijn uitgegraven en het j in daar
van is verwijderd, worden de straten aange
legd, voorloopig een zevental, die, in tegen
stelling met de oude straten, rechthoekig op
den Goudschesingel komen. Hier wordt 2000
a 2300 kub. meter zand per dag verwerkt.
Ook aan de rioleering is men druk bezig. De
huizen, die voor arbeiders en middenstanders
bestemd zijn, zullen door breede groene stro
ken onderling gescheiden zijn en ten Noorden
van het geheele complex zal een royale
plantsoen-aanleg worden gemaakt, die zijn
voortzet! :ig vindt door het Oostelijk stadsge-
Er zullen hier 500 woningen worden ge
bouwd, inclusief 48 woningen vereenigings-
Dit terrein is nu weldra bouwrijp. Half
April denkt men met heien te beginnen. Inte
ressant is, 1 t de Diwero den bouw zelfs be
spoedigt door temidden van dit terrein, nabij
de Hugo de Grootstraat, de benoodigde be
tonnen heipalen te laten vervaardigen. Daar
voor is een vlak betegeld stuk grond gereed
gemaakt, waar een groot aantal werklieden
bezig is met het vlechten en storten van deze
palen, die 16 en 19 meter lang zijn. Van de
benoodigde 1400 betonnen palen zijn reeds
ongeveer 600 stuks gereed.
Als er dus geen tegenslag komt, mag men
verwachten, dat hier ter plaatse, d.w.z. aan
den Goudschesingel ten Westen van de Hugo
de Grootstraat, de eerste definitieve nieuw
bouw in de verwoeste binnenstad zal plaats
hebben.
Straat 55; Goudschesingel
Nieuwe Haven
Schuin hier tegenover aan den Goudsche
singel ziet men, zij het in een minder ver
gevorderd stadium, den aanleg van een zeer
breede straat in de richting van de Hoogstraat
Die straat, waarvan de aard der bebouwing
nog geenszins vast staat, wordt op de bureaux
Diwero en Asro en bij den Gem. Tech-
nischen Dienst, aangeduid als „Straat 55".
Het lijkt alsof deze straat doodloopt tegen het
dijklichaam van de oude Hoogstraat, doch (M
naar schijn. Wanneer de zoogenaamde
„kleine waterkeering" verlegd zal zijn naar
de Nieuwe Haven Noordzijde (daarover straks)
zal „Straat 55" daarheen worden doorgetrok
ken en d? richting ervan wijst er, zonder
nadere aanduiding, wel op dat haar verkeers
functie tusschen Noord en Zuid een heel be
langrijke zal zijn.
Dit laatste valt ook wel af te leiden uit de
groote breedte van deze straat: 50 meter mid
denstraat, met aan weerskanten trottoirs van
10 meter breedte. De middenstraat is met
puin opgehoogd, want daar komt geen enkele
buis of leiding in te liggen. In de breede trot
toirs die uitsluitend met zand opgehoogd zijn,
zullen al de benoodigde leidingen en riolen
gelegd worden.
Binnenkort wordt een gedeelte van Straat
55 over de geheele breedte aangelegd, ten
einde gegadigden voor den bouw een indruk
te geven van hetgeen men hier in de toekomst
zal mogen verwachten.
Een binnenvaartkanaal
RotteDe I ftschevaa rt
25C
i Zeeuwsch-Vlaanderen.
Waar 't op aan komt
Izakelijk en
—«aar. Dit geldt voor heel het leven.
B minder kan worden ontbeerd
"~?ec de goede geest, welke uit iemands
optreden spreekt. In „De School
- Stemerding
tlijjfan „Meesier Zon in 't Veld", een blij
de. die zelf gelukkig was anderen ge-
maakte. Het is voor een deel een
Ie van bekwaamheid, of men zoo is,
Jhet is voor een nog grooter deel een
Ie van instelling, van zien ook. Men
a! zijn er mogelijk donkere wolken,
de zonzijde.
te onderschatten is de invloed, welke
kik een man op zijn omgeving uitgaau
f in geestelijk opzicht is hij tot een ze-
-fijn blijmoedig Godsgeloof Is een recla-
lor r' - echtheid van tiet 1 hristendom..
i en trekt en houdt a< /ankelenden
irg.|
ZON EN MAAN
opgang 5 April 7.07; ondergang 20.20
■ndergang
andergang
de kwartier Zaterdag 5 A gril. volle
Viijdag 11 April, laaisie kwartier
KpriL18 APTil' ni°UWe maöa Zonda9
staande. Van wie hiervan -ia heeft straalt
wait uit, dat niet gemakkelijk te beschrijven
maar dat gevoeld wordt tot in het diepste
in het wezen.
Zulk een ma:» weet, dat de onderwijzer een
gever is. G heeft den blijmoedigen gever
lief. Hij heeft ook den blijmoedigen onder
wijzer lief.
De uniforme schaal
Dat met de invoering van de verlaagde
leerlingenschaal de groote klassen niet zul
len verdwijnen is de conclusie, waartoe ook
de onderwijsbladen, die toch zeker als des
kundig mogen gelden, komen. In „De School
met den Bijbel" schreef onder meer de heer
J. Nauta over dit onderwerp, en hij merkte
daarin op, dat het gemiddelde aantal leer
lingen per klas, thans liggend tusschen 39 en
40, straks 37 en 38 zal zijn. Er zullen, zegt
hij, tal van groote klassen met 48 en meer
leerlingen blijven, en wel aan alle soorten
scholen, kleine, middelgroote en groote. Hij
van oordeel, dat bij een uniforme leerlin
genschaal aan een groot aantal scholen steeds
groote klassen zullen blijven, en dat laat zich
bij deze regeling verstaan.
Men bedenke, dat het totaal aantal leer
lingen, dat een school bezoekt, niet wille
keurig over een aantal klassen verdeeld kan
worden, maar dat elk leerling moet komen
in de klas, waarin hij ook werkelijk thuis
hoort naar leeftijd en bekwaamheid. Het zal
goed zijn, dit te bedenken, opdat men het
waagstuk naar zijn juiste verhoudingen ver
mag te beoordeelen.
De heer Nauta acht een ruime toepassing
m het tweede lid van artikel 56 der La-
ger-Onderwijswet iets, dat noodzakelijk blijft.
Dit tweede lid maakt mogelijk, dat. in bijzon
dere gevallen, den Onderwijsraad gehoord, de
gebruikelijke Rijksvergoeding gedurende een
jaar of korter kan worden verleend voor een
of meer onderwijzers boven het meer gewone
aantal.
Het is mogelijk, dat langs dezen weg het
geen beoogd wordt iets dichter wordt bena
derd.
Het volgend werkobject,
aandacht werd gevraagd, is het 650 meter
lange kanaal voor de binnenscheepvaart, dat
de Rotte met de Delftschevaart zal verbin
den, ter vervanging van den ouden vaarweg
door het voormalig Stokvischverlaat.
Ook dit werk is met groote energie aange
pakt. Het meest vergevorderd stadium van
de werkzaamheden aan dit kanaal is het ge
deelte, dat aansluit aan de Delftschevaart.
Hier is al een groote fundeeringsput ont
staan, waar half April het heiwerk voor den
kade-aanleg kan beginnen. Op het oogenblik
ziet men nog schuine oeverkanten, die tot
op den 20 meter breeden kanaalbodem door-
loopen. Als de kaden gebouwd zijn, verdwij
nen deze taluds weer.
Het tracee van het kanaal is ongeveer zoo:
van de Rotte, ter hoogte van de vroegere
Kortebrandstraat, onder den Goudschesingel
door (vaste brug), met een bocht ten Noorden
van de Meent, onder het viaduct door, ni
Delftschevaart en uitkomende tegenovi
pleintje achter het stadhuis.
De Delftschevaart wordt tegenover het
Politiebureau belangrijk verbreed.. Het ove
rige gedeelte wordt iets breeder dan nu. Ten
Zuiden van het samenkomen van het bin
nenvaartkanaal en de Delftschevaart wordt
over laatstgenoemd water een brug gelegd,
waarvoor men gebruik maakt van de z.g..
Teylingerbrug, die na de demping van de
Schie verwijderd is geworden.
Een aardig^ bijzonderheid kon men ons
reeds nu mededeelen, n.l. deze, dat er ten
noorden van het kanaal, bij de Delftsche
vaart, dus tegenover het Politiebureau een
pleintje komt, dat als bloemenmarkt zal
kunnen dienst doen.
De nieuwe waterkeering
Een volkomen betrouwbaar gebleken ge
rucht omtrent het nieuwe stadsplan is de
aanleg van een hoog gelegen wandelboule
vard langs de rivier, welker hoofdfunctie zal
zijn om tot in verre eeuwen de allerhoogste
vloeden buiten de Rotterdamsche vesten*te
kunnen houden. Onmisbaar zal daarbij na
tuurlijk zijn een daarmee in overeenstem
ming zijnd sluiswerk In den mond van de
Leuvehaven.
Aan deze groote waterkeering is men ech
ter nog niet toe. De bemoeiingen gaan voor
loopig uit naar wat men Doemt „de kleine
waterkeering", die in principe de waterkee
ring is waarover wij tot dusver de beschik*
king hebben, n.l. die van Schielands 'noogen
zeedijk.
In het nieuwe plan komen n.l. Korte Hoog
straat en de Hoogstraat als dijk te vervallen.
Dit dijkvak zal worden vervangen door een
waterkeering welke van den Schiedamsche-
'"dijk langs de Blaak, door het terrein van de
oude Beurs, over het zuidelijk deel van de
reeds in hoofdzaak gedempte Kolk en langs
de Nieuwe Haven noordzijde naar het Oost
plein loopt.
Aan het noordelijk deel van de Leuvehaven
dus bij de tegenwoordige watergang naar den
Steiger, zal een korte schutsluis, z,g, bajonet-
sluis worden gebouwd.
De plaatsen, waar de nieuwe waterkeering
de oude bebouwing passeert, worden tevoren
grondig gezuiverd, hetzij van diepe fundee
ringen, zooals die van de oude Beurs, hetzij
van slijkmassa's, zooals die op den bodem
van de oude Kolk liggen. Wat dat laatste be
treft, men is bezig de Kolk, voorzoover deze
nog niet dichtgegooid is, leeg te malen (er is
daartoe een keerdam in de Oude Haven ge
legd).
Zoodra de nieuwe „kleine waterkeering"
klaar is, kan het nieuwe stadsplan ter plaatse
de Hoogstraat tot uitvoering worden ge
bracht.
Terloops is hier nog bij te voegen, dat de
brug over de Blaak verdwijnt en deze tot
aan de Leuvehaven wordt gedempt.
De Leuvehaven
Wat aan den Goudschesingel gebeurt, ter
bevordering van een snelle bebouwing met
woningen, zal niet overal in de stad door de
Diwero worden doorgevoerd. Regel zal zijn,
dat waneer iemand grond koopt, ter bebou
wing, hij zelf voor de verwijdering van dt
oude fundeeringen ter plaatse zal moeten
zorg dragen. Men zal het ook van overheids
wege gedaan kunnen krijgen, doch dat zal
dan toch in den prijs van den grond verdis
conteerd worden.
In tusschen is de Diwero nog op een ander
terrein bezig aan het verwijderen van fun
deeringen, zonder dat er evenwel vaste be
bouwingsplannen bestaan. Dat is aan de Leu
vehaven Westzijde, waar de fundamenten
zeer diep gelegen zijn. Men verwacht, dat aan
de Leuvehaven wederom in hoofdzaak pak
huizen en bedrijven, die verband houden met
de binnenvaart, zullen worden gebouwd.
Inmiddels en daarmede houdt het van
tevoren bouwrijp maken juist van dezen
grond verband wil men de Leuvehaven-
kade verbreeden tot 20 meter, waarvan on
geveer vijf meter gevonden wordt door een
nieuwen kademuur te bouwen vijf meter voor
den oudent die reeds bouwvallig was en
in de Meidagen erg geleden heeft. De breedte
van de haven wordt dan gemiddeld van 70
op 65 meter teruggebracht, wat als ruim vol
doende voor deze oude Rotterdamsche bin
nenhaven wordt beschouwd.
Wedloop tusschen Diwero
en Asro
De Dienst voor den v.e 1 er opbouw en het
Adviesbureau Stadsplan Rotterdam (Asro),
de beide diensten die door Dr. Ir. J. A. Ringers
NIEUWE BONNEN
Met Paschen een ei extra
Brood en gebak op bon 11
Gedurende het tijdvak van Maandag 7
April tot en met Zondag 13 April a.s. geeft
elke van de met 11 genummerde bonnen van
de broodkaart recht op het koopen van on
geveer 100 gram brood.
Voorts geeft elke van de met 11 genum
merde broodbonnen recht op het koopen van
een rantsoen gebak. Dit omvat voor de hier
na genoemde bakkerijproducten telkens ten
minste het daarachter geplaatste aanial
grammen:
Beschuit 75 gram, biscuits en wafels 90
gram, speculaas 140 gram, andere koekjes
200 gram, koek 160 gram, cake 300 gram,
gevuld klein korstgebak (b.v. amandelbrood
jes) 400 gram, gevuld groot korstgebak (b.v.
boterletter) 500 gram, taart en gebakjes 600
gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of bloem
gebakken producten welke hierboven niet
zijn genoemd, geldt, dat een rantsoen een hoe
veelheid omvat, waarin 70 gram meel of
bloem is verwerkt.
De op 13 April nog niet gebruikte bonnen
blijven voorts nog geldig gedurende de week
van 14 April tot en met 20 April a.s., met
dien verstande, dat zij gedurende laatst ge
noemde week niet mogen worden gebruikt
in hotels restaurants e.d.
Boter en vetten op bon 11.
Gedurende het tijdvak van Maandag 7
April tot en met Zondag 13 April a.s. geeft
de met 11 genummerde bon van de b o 1
kaart recht op het koopen van 250 gram
boter. De met 11 genummerde bon van de
v e tkaart geeft gedurende bovengenoemd
tijdvak recht op het koopen van 250 gram
boter of margarine of 200 gram vet naar
keuze.
De met 11 genummerde bonnen, die op 13
April nog niet zijn gebruikt, blijven voorts
nog geldig tot en met Zondag 20 April a.s.
Eieren op bon 93.
Gedurende het tijdvak van Maandag 7
April tot en met Zondag 13 April a.s. geeft
de met 93 genummerde bon van de bonkaart
algemeen recht op het koopen van een ei.
De bonnen, welke op 13 April nog niet ge
bruikt zijn, blijven geldig tot en met Zondag
20 April a.s., met dien verstande, dat zij ge
durende de week van 14 April tot en met 20
April niet mogen worden gebruikt in hotels,
restaurants e.d.
In verband met het Paaschfeest zal in
den loop van de volgende week een bon
worden aangewezen, welke recht geeft op
een extra-rantsoen van één ei.
Kaas op bonnen 63 e
73.
Gedurende het tijdvak van Maandag 7
April a.s. tot en met Zondag 20 April a.s.
geven de met 63 en 73 gemerkte bonnen vah
de bonkaart algemeen elk recht op het koopen
van 100 gram kaas. De bonnen, welke op
Zondag 20 April nog niet zijn gebruikt,
blijven voorts nog geldig tot en met Zondag
4 Mei a.s.
als algemeen gemachtigde voor den weder
opbouw zijn ingesteld, zijn in een gestadigen
wedloop om zoo spoedig mogelijk den weder
opbouw van den koopstad aan de Maas moge
lijk te maken.
Op het oogenblik is de Diwero met zijn
gewichtige voorbereidende werken van op
ruiming en aanleg nog belangrijk voor. Meer
dan 4000 Rotterdamsche werklieden verdie
nen nog steeds hun brood in deze werkzaam
heden en de mogelijkheid is groot, dat dit
aantal nog zal kunnen worden uitgebreid
tot ongeveer 5000. Er valt uiteraard veel door
zicht toe dit groote aanal menschen voort
durend aan het werk te houden. Zoo wordt
b.v. dag en nacht, met drie ploegen gewerkt
aan de pompen die de bouwputten moeten
droog houden om het werken daar in moge
lijk te maken.
De leiding van deze organisatie is echter in
vertrouwde handen bij den heer H. G. J. ter
Marsch.
Het ligt in de bedoeling dat over een poosje
de Diwero meer achter de Asro aan zal ko-
Bengali door de Engelschen
ontruimd
De Italiaansche bladen maken vanochtend
met vette letter gewag van den opmarsch
der Duitsche en Italiaansche troepen in Libye
en van de herovering van Agedabia en Ze-
tina. Tevens publiceeren ze berichten van
buitenlandsche persbureaux. volgens welke
de Engelschen Bengazi reeds ontruimd zou
den hebben. Evenwel, zoo gaat Stefani door,
verheffen de bladen zich niet cp deze suc
cessen, die werden verwacht en waarvan de
Italianen zeker waren.
Uit Stockholm verneemt het D.N.B. nader:
Het groote hoofdkwartier van de Britsche
strijdkrachten te Kairo heeft naar Reuter
meldt het extrabericht uitgegeven, dat de
Engelsche dekkingstroepen als gevolg van een
vastberaden aanval van aanzienlijke Italiaan
sche en Duitsche strijdkrachten, die over tal
rijke tanks beschikten, teruggetrokken en
op tevoren uitgezochte punten geconcentreerd
zijn. Tijdens deze terugtrekkende beweging is
de stad Bengazi ontruimd, nadat alle voor
raden en uitrustingsstukken waren vernie
tigd.
Bengazi is uit militair oogpunt, aldus het
Britsche bericht, onbelangrijk. Tevens deelt
het mede, dat het door de Engelsche strijd
krachten niet als haven werd gebruikt.
Engelsche opperofficieren
te Ankara
Uit Ankara wordt volgens D.N.B. ge
meld, dat daar twee Engelsche generaals
en een admiraal uit Egypte rijn aange
komen om militaire besprekingen te
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
In Noord-Afrika is het op 31 Maart door
Duitsche en Italiaansche pantsertroepen en
luchtstrijdkrachten behaalde succes nog
grooter geworden. Daarbij werden 30 vijan
delijke voertuigen buitgemaakt.
Het luchtwapen ondernam gewapende ver
kenningen boven het zeegebied rondom
Groot-Britannië en bestreed daarbij ook
Woensdag op succesvolle wijze de vijande
lijke koopvaardijscheepvaart. Twee schepen
van 4000 brt. werden tot zinken gebracht, zes
andere koopvaardijschepen werden deels zoo
ernstig beschadigd, dat zij als verloren be
schouwd moeten worden. Een gevechtsvlieg
tuig vernielde in scheervlucht drie vijande
lijke vliegtuigen op een vliegveld in Zuid-
Engeland en beschadigde verscheidene an
dere toestellen. Andere luchtaanvallen waren
gericht op havens- en fabrieksinstallaties in
Zuid-Engeland en Schotland.
In de Middellandsche Zee vernietigden
Duitsche gevechtsvliegtuigen ten Westen
van Kreta in een dapperen aanval op
een krachtig beschermd konvooi twee
gewapende vijandelijke koopvaardij
schepen met tezamen 16,000 brt.
De vijand vloog noch overdag, noch des
nachts naar Duitschland.
Agedabia genomen
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
De achtervolging van de in Noord-Afrika
bij Marsa el Brega door Duitsche en Italiaan
sche formaties bestookte Engelschen werd
Woensdag voortgezet Agadabia is ingenomen
en Zutina bereikt De vijand bevindt zich
ijlings op den aftocht in noordelijke richting.
Het aantal gevangenen en de buit aan ge
pantserde en ongepantserde voertuigen is
aanzienlijk. De eigen verliezen zijn buiten
gewoon gering.
Samenwerking tusschen
winkels en bedrijven voor
gemeenschappelijken bouw
De heer H Kroon, hoofd van den Persdienst
van den Algemeen Gemachtigde, vestigde
onze aandacht nog op enkele zaken waarmede
wij willen besluiten.
In de eerste plaats gaf hij ons een indruk
van de woningbouwplannen te Rotterdam
in het algemeen. In totaal omvat dit program
ma 7400 woningen binnen de grenzen der
gemeente, inbegrepen 1000 noodwoningen
en ongeveer 1000 woningen in de randge
meenten.
Voorts antwoordend op een desbetreffende
reeds eerder gestelde vraag of inderdaad de
financieel meest-krachtigen niet den kans
hadden beslag te leggen op de beste stukken
grond, omdat zij zich kunnen verbinden spoe
dig te bouwen, merkte hij op, dat beschikking
over groote middelen en groote outillage, als
altijd, een zekere „prae" geeft. Wie spoedig
kunnen beginnen, hebben vanzelf voorrang.
Men moet dit echter niet al te zwaar wegen,
want er zyn wel degelijk middelen om de
kleinen te helpen en te zorgen dat ze niet te
veel in het gedrag komen.
Zoo is er een beweging gaande in de rich
ting van samenwerking van middenstandsbe-
drijven. Er is ook de mogelijkheid, dat win
kels zioh vereenigen tot warenhuizen, waar
door men de beschikking kan hebben over
gemeenschappelijke outillages, zooals trap
pen en liften. En voorts is er de mogelijkheid,
dat een groot aantal industrieën zich in een
gemeenschappelijk gebouw vestigen, waar
aan alweer belangrijke voordeelen verbonden
kunnen zijn.
Men kan bij deze vormen van nieuwen op
zet van zijn zaken de schadevergoedings
sommen als inbreng bezigen.
De heer Kroon vertelde ons, dat de belang
stelling hiervoor den laatsten tijd blijkt toe
te nemen. Het kunnen middelen zijn om
velen weer vlot in het zadel te helpen. Voor
de Overheid zal dit de dingen ook meer over
zichtelijk maken. Hoofdzaak is, dat deze
samenwerking een correctief kan zijn tegen
een al te grooten voorrang van de kapitaal
krachtigst en
Na den dood van Teleki
Het kabinet formeel afgetreden
Het Hongaarsche kabinet is in verband
met den dood van den minister-president
formeel afgetreden. Het blijft echter de
staatszaken behartigen totdat Horthy den
opvolger van Teleki heeft benoemd.
Toen Donderdagochtend de vlaggen op de
openbare gebouwen halfstok werden ge-
heschen en het bericht van Teleki's dood zich
snel door de stad verspreidde, vormden zich
overal groepjes, waarin zijn verscheiden druk
werd besproken. De middagbladen brachten
reeds de eerste commentaren. Uj Nemzedek
schrijft: Er kan niet voorspeld worden, welke
gevolgen deze persoonlijke tragedie, die thans
een tragedie van de heele natie dreigt te
worden, zal meebrengen en in welke situatie
ze de verantwoordelijke hoeders van de Hon
gaarsche veiligheid zal brengen. Eén ding is
zeker: Teleki stierf, doch zijn werk, zijn offer
en zijn voorbeeld kunnen niet uit de Hon
gaarsche geschiedenis worden gewischt.
De scholen in heel Hongarije zijn, zoo
meldt United Press, gedurende twee dagen
gesloten.
De begrafenis
De begrafenis zal Maandag op staatskosten
geschieden. Het stoffelijke overschot wordt in
de koepelzaal van het parlement op een baar
gelegd. Het huis van afgevaardigden is voor
onbepaalden tijd verdaagd. Het hoogerhuis
werd in rouwzitting bijeengeroepen evenals
de regeeringspartij.
De burgemeester van de stad heeft bevel
gegeven van alle openbare gebouwen de vlag
halfstok te hijschen en een oproep tot de
bevolking gericht om aan de huizen rouwdoek
aan te brengen. Gisteren waren alle tooneel-
en bioscoopvoorstellingen afgelast, er is ook
een dans- en muziekverbod uitgevaardigd.
Ministerieel overleg
Aangaande den dood van graaf Teleki is,
aldus S.P.T., nog geen nadere verklaring ver
strekt. Om elf uur gisterochtend legde rijks
bestuurder Nicolaas von Horthy een bezoek
van rouwbeklag af. Hij vertoefde eenige
oogenblikken in het vertrek, waar de over
leden minister-president op de baar lag.
Gistermiddag heeft onder voorzitterschap
van minister van binnenlandsche zaken
Keresztes Fischer een conferentie plaats ge
had, waaraan de meeste leden van het
kabinet deelnamen. Vervolgens overlegden de
ministers van buitenlandsche en van binnen
landsche zaken. Daarna bracht minister van
buitenlandsche zaken von Bardossy volgens
S.P.T. een bezoek aan den rijksbestuurder.
Bardossy geniet het algemeene
vertrouwen
De benoeming van Bardossy tot minister
president met behoud van zijn portefeuille van
buitenlandsche zaken wordt volgens D.N.B.
door de openbare meening met voldoening
ontvangen. De bladen leggen er den nadruk
op, dat Bardossy zeker is van het eensgezind®
vertrouwen en de onverdeelde hoogachting.
Gravin Teleki heeft zich per ziekenauto
naar het minister-presidium laten brengen
waar ze een half uur vertoefde bij het stof
felijke overschot van haar echtgenoot. Daarna
keerde ze terug naar het sanatorium, waar ze
wordt verpleegd.
De Hongaarsche hoofdstad treft voorbe
reidingen voor een verduisteringsoefening, die
vanavond zal plaats vinden. De trottoirbanden
worden wit geschilderd en de straatverlich
ting verduisterd. Den burgers ii echter nog
niet opgedragen de vensters geheel te ver
duisteren.
Kerk en Zending
NED. HERV. KERK.
Bladel°ePen: Te Ingen' J* KoPPert te
HULPPREDIKER
De kerkeraad der Geref. kerk te H e e m s e
heeft cand. J. Z. P o t j e r te Winschoten tot
hulpprediker benoemd.
Generale Synode
der Gereformeerde Kerken
KorJ verslag van de zittingen te Utrecht.
Het moderamen van de Generale Synode
der Geref. Kerken van Sneek 1939, die dezer
dagen een en andermaal in Utrecht weer in
vergadering bijeenüwam, verstrekt ons dien
aangaande het volgend communiqué:
De zittingen der Synode werden m comité
gehouden.
Er waren tal van ingekomen stukken ter
tafel, waarvan verschalende niet ontvanke
lijk werden verklaard, daar zij óf nieuwe
pun len aan de orde stelden óf bezwar en be-
nelsden tegen in vroegere zittingen der Syno
de genomen besluiten en als zoodanig eerst
door een volgende Synode kunnen behandeld
worden.
Deputaten voor de Hooge Overheid.
Uit een zeer uitoverig rapoprt van Depu
taten voor de corerspondenue met de Hooge
Overheid bleek, dat deze deputaten tal van
bemoeiingen hadden gehad ten aanzien van
veie zaken, die in de bijzondere tijdsomstan
digheden hun aandacht vroegen. i\a breede
bespreking werden de handelingen van depu
taten onder dankzegging voor het vele werk,
dat door hen was gedaan, door de Synode
goedgekeurd. De samenstelling van het depu-
taatschap is nu als volgt: Mr. ür. J Don-
ner te 's-Gravenhage, Mr. S. Baron van
Heemstra te Arnhem, Prof. Dr. H. H.
Kuyper te 's-Gravenhage ei» Prof. dr J.
Ridderbos te Kampen, primi; Prof. dr.
K. D ij k te Zwolle, Prof. dr. D. Nauta te
Amsterdam, Dr. A. A L. Rutgers te
's-Gravenhage en Mr. J. A. de Wilae *e
's-Gravenhage, secundi.
Hulpvcrleening aan getroffen kerken.
Eveneens werd uitvoerig gerapporteerd
door deputaten voor de hulpverleening aan
de door oorlogsschade getroifen Kerken en
Diaconieën. In totaal werd aan collecten en
aiften een bedrag van rond 192 000 ontvan
gen, welk bedrag zoo goed sis geheel reeds
werd uitgekeerd. Ter verder--1 afw.kkeling
van de zaken werd het mandaht van deputa-
ten voorloopig nog verlengd
Deputaten voor diaconale moeilijkheden.
Op verzoek van de Central* Diaconale
Conferentie ivera een vijftal deputaten be
noemd om advies te geven in diaconale moei
lijkheden, die voorvloeien uit de bijzondere
tijdsomstandigheden en wel: Mr. A. J. L.
van Beeck Calkoen te 's-Graven
hage, J. H. Do n n e r te Rotterdam, dr. J.
H o e k te 's'-Gravenhage, Prof. dr. D. N a u t a
te Amsterdam en dr. J. W. Noteboom te
's-Gravenhage.
De plaals der volgende Synode.
Voorts werden verschillende huishoude
lijke zaken afgedaan, o.m. betreffende de fi
nanciën der Synqde en tijd en plaats der vol
gende Synode.
Wat het laatste betreft werd besloten, dat
de volgende synode D.V. zal gehouden wor
den op den gewonen tijd, in het najaar van
1942 en dat de kerk van Utrecht de Sy
node zal samenroepen.
De leer- of meeningsverschillen.
Terzake van de behandeling der „leer-
of meeningsverschillen" werd besloten,
dat deze zoo mogelijk nog op deze Synode
zal plaats vinden en aan het moderamen
opgedragen nader te bepalen, wanneer
daartoe de Synode weer kan worden
samengeroepen.
