Jliruiur (ftmmttt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken J= Een ochtend in het Militair Hospitaal te Utrecht j|i \r 3 maanden 2.47, vermeerderd met fo.i5 incassokosten. Per week 19 ct. |sse nummers 5 ct. Zaterdagnummers betalen iet Zondagsblad 7',a ct. Alles bij loruitbetaling. s f 2.4Jtcntieprijzen: !t 15 cl, ct per regel. Irgezonden Mede delingen 43 ct per regel. Minimum regels. Bewijsnummer 5 ct. Bij con- 'f ®^z5|ract belangrijke korting. r aan Bur. Redactie en Administratie: BREESTRAAT 123. LEIDEN Telefoon 22710 (Na 6 uur 23166). Postbox 20. Postrek. 58938 No. 6S91 zaterdag 29 maart 1941 21e Jaargang hei Geheim van den or te b ven of ng 589 iendeliij doen distribi zijn kus de opbre 3R DEN ziener uimen tijd is het aantal der de schoonheid van Bach's Mat- kwitan|sion zoeken te ondergaan, ver- oot. Het schijnt voor een schare, nog steeds uitbreidt, tot den gezi *e ^e^ooren' dat men zich, ze- S tal 's jaars, opmaakt om dit uari^cïu ver^ te Saan hooren. Mogelijk t aantal iets van mode en zal bij velen fUst'rih. filing na verloop van tijd gaan Waarschijnlijker echter is het, luisteren naar deze lijdensmu- evangen openbaar wordt naar het iftrek va waarden, welke temidden van gelijkheid onverlet blijven. Dan mogelijkheid gegeven van heel in het herhaalde pogen van zoo- mèt Bach de diepte te peilen iarige sntidcn, dat de Heere Jezus moest F. J, van die ergt elke poging, ook elke po- -n D lit lijden te benaderen, het ge- k» dat zij mislukt en zoo verder Deren van het gestelde doel. Het en^vaif urmede men zich tot luisteren i bewez r van zoo doorslaggevende be ing- ffil men de muziek van Bach doen i ons het lijden van den Christus PA1 ijker te maken? Maar Bach DEN niet zijn geringste verdienste aantal 1 en omkleedt het lijden niet, n terecl et niet in praal van klanken, hij r. en zeifs njet te bedekken met den id" Oei iner liefde, doch zijn streven is verstek t het geloofsoog, gesteund door n K. t uaent van de muziek, het lijden trek va felheid te doen aanschouwen. Hij s*aan' dat de taal, dat de rede van (rijden hard is. Wie kan haar hoo- en ook wij maar liever niet heen- G° k"5 ch spaart ons niet, integendeel, te 111 ons bij voortduur met dit lij wegen 261 nauw contact, hij legt ons in 'an ïo" d, dat de oorzaak van het lijden ling kai stus gezocht moet worden in on- I Bach in zijn Matthaeus-Passion (liker van het Evangelie. Aan het anuari e voelt hij zich verbonden en zich, steeds en streng. De voort- i het smartelijk verhaal uit het "Laajèk is van het kunstwerk het ge- gejten, m inhoud. De kunstenaar blijft maat voor maat, volgen den geschiedenis. over de wondere schoonheid der iten :e met de ge schte :htban n ater ui Beide het is-Passion zoo heel veel te zeggen. [J1 ;en nu in het bijzonder aandacht feit, dat aan het verheven doel, zich had gesteld, dienstbaar wor- ïaakt gansch de rijke verscheiden- ang*én|een overvloed van veelvormigheid, de machtige conceptie van dit ooit toe, dat de stemmen worden ird en de instrumenten worden ipt? Immers neen! Het is een ing, zooals de smartelijke en aan- ge ohiedenis zelve vol is van ac- aller aandacht concentreert zich steeds opnieuw en voortdurend jp den grooten Lijder in het mid- Alle handelingen, alle personen zijn aan Hem dienstbaar. De cir- lf Dej&rden al kleiner, maar het middel- rahne|l M blijft. mocht er in slagen al zijn indruk- een te zamelen tot één grootschen -n alle elementen, hun waarde en ^rdejenis intact latende, tot een eenheid te vatten. Wij mogen hier denken erp veelheid van instrumenten, welke bonte schakeering wel eens dreigen 'rte noeien en dan ook geleid hebben !tsch< verschil in opvatting Maar in elk hent zocht Bach naar den eigen to in, en kleur, en die toon en die kleur b ter verrijking in het gehec! Wij mogen hier ook denken a .i de id van stemmen. Bach ploegt men :en belangrijk deel nog te rekenen dusgenaamde polyphone componis- it jzijn zij, bij wie elke slem een 'vrijwel zelfstandig "karakter heeft, énstelling tot de aanhangers van de harmonie, die een bepaalde domi- nde stem als harmonie kennen, waar der. of waarbij de andere stemmen als ai eiding worden gevoegd In vele wer- 'an Bach heeft elke stem nog haar aard, en hij slaagde er in die ver inde geaardheden tot een schoon ge- g gen ïplot, Langs de bedden der oorlogsgewonden Ontspanning en hartelijkheid in overvloed (Van een onzer redacteuren.) In een der zalen van het Militair Hospitaal te Utrecht zitten op den rand van het bed eenige jongemannen te musi- ceeren. De een speelt guitaar, de ander viool en weer anderen hebben een mond orgel. Schoon klinken de lichte melodieën door de groote zaal, als een welkom intermezzo. Deze „huiskapel" gaf dit korte concert voor een aantal persvertegenwoordigers die eens een kijkje kwamen nemen hoe het nu met onze in den oorlog gewonde Nederlandsche militairen gesteld is. Het onverwachte concert was het besluit van een langdurig bezoek dat wij aan het Hospitaal hebben mogen brengen, een be zoek waaraan wij een dankbare herinne ring bewaren, niet in de laatste plaats vanwege het feit dat wij hebben kunnen constateeren, dat onze jongens het er best hebben en met groote liefde worden ver pleegd. Dat zij het er goed hebben en zioh ook door den tijd weten heen te slaan bewijst wel de aanwezigheid van bovengenoemd huisorkestje. Een hartelijke ontvangst in het Hospitaal werd ons bereid door den Chef van het hospitaal Kolonel G. Broeders, kapitein A. A. van der Lip en Mevrouw J. G. van Wakeren-P ij naker, de „moeder der gewonde soldaten", due zich ontzaglijk veel moeite getroost om het den jongens naar den zin te maken en de leiding van de ont spanning in handen heeft. Om een indruk te krijgen van de afge- loopen negen maanden welke ons nu alweer van den oorlog in ons vaderland scheiden, kregen we een overzicht van de werkzaam heden en verzorgingen, alsmede van het aantal patiënten, dat het hospitaal reeds heeft kunnen verlaten of er nog wordt verpleegd. Het aantal gewonden In Mei van het vorige jaar werden er in totaal 690 gewonde Nederlandsche militairen binnengedragen. Natuurlijk ging dat niet alle maal op eenzelfden dag maar groeide dit aantal geleidelijk omdat kort na den oorlog in verschillende ziekenhuizen in ons land militairen waren ondergebracht. Het was natuurlijk zaak eerst te weten de aard en de plaats van de verwondingen. Kolonel Broeders liet hiervoor een spe ciaal kaartsysteem aanleggen. In hoofdzaak waren het verwondingen van ledematen, verder waren er blinden, neurologische patiënten en ook lichtgewonden. In den loop van het voorbije jaar konden er al verschei- denen huiswaarts gaan. Er zijn er sinds Juni van het vorige jaar nu 475 ontslagen uit het hospitaal. Er resteeren er dus nu nog 215. Niet alle patiënten konden in dit eene hos pitaal verpleegd worden, maar enkele zieken, huizen van de stad werden ingeschakeld. Terloops kwam ter sprake, dat in de hospitalen in Den Haag en Amersfoort thans ook nog resp. 300 en 20 gewonden worden verpleegd, zoodat men kan- zeggen, dat naar schatting zeshonderd oorlogsgewonden in ons land nog in ziekenhuizen ve. toeven. Daarbij komen natuurlijk no? .ersci.eiden gewonden, die reeds thuis verpleegd kunnen worden. Maar om nu op het Utrechtche hospitaal, terug te komen, de geamputeerden vereischten natuurlijk buiter ewoon veel zorg. Deze menschen hebben een zeer lange behandeling noodig en op alle mogelijke manieren wordt getracht deze jongemannen in letterlijken en figuurlijken zin weer cp de been te helpen. Er werden circa negentig amputaties ver richt. Hiervoor waren dus protheses (kunst ledematen) noodig, hetgeen ook eenigen tijd in beslag neemt, omdat deze met de hand vervaardigd dienen te worden. Aanvankelijk ging dit vrij spoedig, doch het werd nood zakelijk geacht het vervaardigen van pro theses te verlengen en uit te breiden, omdat voor iedere patiënt het bezit van twee gesti V1 ÏÏSSÜ land! e' [heidjte verzamelen. wat het meer uiterlijke betreft. Doch alt op nog andere pogingen, en wel geslaagde pogingen, van sa*)ientref- |te wijzen. Wij denken aan e- de wijze, waarop Bach den objectie- inhoud van het Bijbelboek deed sa- ZON EN MAAN onsopgang 30 Maart 7.22 ondergang onsopgang 31 Maart 7.19; ondergang 20.11 ®?I»Maansopgang 30 Maart 8.34; ondergang stuï «-59 ^Maa«opgang 31 Maart 9.02; ondergang tansopgang 1 April 9.34; ondergang 2 ipiil 0.57 Eerste kwartier Zaterdag 5 April, volle ag 11 April, laatste kwartier April, nieuwe maan Zondag «27 April. mengaan met de subjectieve beleving daarvan. Men lette daartoe op de reacties van de zijde der koren, die de toeschouwers verbeelden, op hetgeen door den evange list wordt gezegd. Men lette ook op de wisselwerking van vraag en antwoord tus- schen de verschillende koren. Al deze diepte van het lijden heeft Bach ons doen zien, nadat hij dit lijden eerst zelf heeft geschouwd met het oog van het eloof. Hierin ligt het geheim van dit machtige kunnen. Hij heeft in zijn mu ziek het gordijn, dat ook voor den meest oprechten geloovige voor het mysterie van het lijden hangen blijft, iets verder weg geschoven. Hij volgde getrouw de lijn van het Evangelie. Maar het Evangelie gaat, Gode zij dank, verder dan hij ging. Ook hierin is het sobere Bijbelwoord tenslotte rijker dan deze kunstzinnige poging het te naderen. Want laat Bach ons toeven bij de rust van het graf, op den derden dag herrijst uit dat graf de Levensvast. En daarom is, wat Bach als het slotkoraal liet hooren, in werkelijkheid niet het einde. Wij behoeven den Levende niet te zoeken bij de dooden. Keeren wij nog eens terug naar het be gin! Het is goed, dat zoovelen zich zetten tot het zien naar den lijdenden Heiland. Maar zien is, evenals het ondergaan van indrukken, aan gelooven niet gelijk. De mogelijkheid is dan zelfs aanwezig, dat het zien als genoegzaam wordt aanvaard en zoo het gelooven in den weg staat. Er kan in dat geval een beoefening zijn van de cultuur van het lijden. Doch wij mogen nooit vergeten, dat het doel van Christus' lijden nimmer de dood zelf is, maar dat het een gaan is van Een, beladen met on ze zonde, door den dood naar het leven, 1 dat ook voor ons is verworven. protheses zeer gewensdht is. Van Departe mentale zijde werd hiervoor machtiging verleend. Dr. G e r b e r heeft bij de vervaar diging van de protheses de leiding. Men zit alleen wat met de grondstoffen, omdat aluminium niet te krijgen is. De meeste worden thans dan ook vervaardigd van lindenhout, hetgeen ook goed blijkt te dienen >or dit doel. Om nu te voorkomen, dat niet maar één geneesheer over de geamputeerden zou gaan, die toezicht zou houden op het gebruik en de vervaardiging der protheses, werd een commissie benoemd voor de geamputeerden. In deze commissie hebben zitting de heeren Prof. Remeynse uit Utrecht, Prof. Michael uit Den Haag en dr La Chapelle, orthopedisch chirurg te Amsterdam. Men ziet dus, dat al het mogelijke is gedaan om deze zaak tot in de finesses te behandelen en het leed te verzaohten. Behalve de 215 gewonden die nog in het hospitaal te Utrecht verpleegd worden, be vinden er zich ook nog negen herstellende militairen in huize „Zuyleveld" bij Utrecht. Kolonel Broeders beschikt over een toe gewijde en ijverige staf doktoren Er zijn thans in het Utrechtsche hospitaal twee-en- twintig doktoren werkzaam, w.o. enkele specialisten. DaarnaasQ is er aan verplegend personeel 51 man werkzaam, alsmede 29 leerling-verplegers. Wat deze laatsten betreft, zooals men weet, kende men alleen in het Utrechtsche hospi taal de mogelijkheid om opgeleid te worden voor verpleger. In alle ziekenhuizen heeft men de opleiding voor verpleegster, maar in het hospitaal wei-den ook verplegers opgeleid. Deze waren dan bestemd voor ons leger. Nu er geen leger is, wordt dè opleiding van de verplegers doorgezet, zulks op verzoek van den thans in het leven geroepen Arbeids dienst, waar deze verplegers ook goede dien sten kunnen bewijzen. Verder werken in het hospitaal nog een zeventig personen op allerlei afdeelingen. Met groote zorg en toewijding zijn allen werkzaam om er het hunne of hare toe bij te dragen het leed te verzachten. Ontspanning De stemming onder de verpleegden is frappant goed. Met een blijden glimlach op het gelaat liggen er de jongens te wachten op genezing. De voornaamste oorzaak van deze goede stemming is zeker wel de ont spanning, waaraan het den verpleegden in het geheel niet ontbreekt. Elke dag bcengt weer. nieuwe afwisseling, hetgeen vooral te danken is aan duizenden landgenooten, die onze Jongens niet vergeten en telkens weer op de een of andere wijze uiting geven aan hun medeleven. Niet alleen uit Utrecht maar uit versohillende deelen van ons land komen blijken van belangstelling en hartelijkheid. De spil van deze ontspanningsactie in het hospitaal is wel mevrouw Van Wakeren die als het ware in het hospitaal „logeert". Op welk uur van den dag men ook hier komt, mevrouw van Wakeren kan men er aantreffen, nu eens met bloemen, dan met boeken, een andere keer met correspondentie, enfin, noem maar op. Ze is er! „We zouden mevrouw van Wakeren hier niet meer kunnen missen", zegt kapitein Van der Lip, dde altijd zorg draagt voor de ontvangst van goederen en personen ver band houdend met de ontspanning. Och, zegt mevrouw van Wakeren beschei den, ieder komt bij mij om hulp en die menschen moeten geholpen worden, omdat zij het zoo moeilijk hebben, vooral ook wan neer zij in de maatschappij terugkeeren. Patiënten, die weggaan, houden dan ook geregeld contact met mevrouw van Wakeren en correspondeeren hevig. Een oud verpleegde schreef dezer dagen nog: „Toen ik thuis kwa. hebben mijn kinderen mij niet herkend, maar na twee dagen zagen ze wel dat het pappie was en vielen me om den hals. Dit is een treffend staaltje van hartelijkheid ook jegens mevrouw van Wakeren die de verpleegden of oud-verpleegden dan o.>k wil len laten deelen in vreugde, welke die menschen beleven. Contact noodig Het-contact moet er blijven, zegt mevrouw Van Wakeren, omdat in het burgerlijk leven nog vele moeilijkheden te overwinnen zijn. Het is zoo fijn wanneer die jongens dan hun hart tegenover een vertrouwd iemand, die zij in het hospitaal hebben ont moet, kunnen uitstorten. In hoofdzaak zijn het thans nog land arbeiders, die verpleegd worden en daarom is het juist zoo moeilijk om iets voor deze jongemannen te vinden wanneer zij uit het hospitaal worden ontslagen. Bij gebrek aan een lichaamsdeel kunnen ze toch moeilijk op het land gaan werken. Aan ontspanningsavonden blijkt in het hospitaal ook geen gemis te zijn. Ik ben aan mijn 87ste ontspanningsavond toe, zegt me vrouw Van Wakeren en ze voegt er dadelijk aan toe: de medewerking van de bevolking is enorm. Mocht ik onverhoeds onthand zitten dan heb ik nog plm. 150 vereenigingen tot mijn beschikking, die een avondje willen optreden. Er zijn zelfs vereenigingen bij uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en andere steden van ons land. Onlangs gaf Bussum nog .een avond. Eerstdaags zullen zelfs leden het Distributiepersoneel van Den Haag een middag van ontspanning geven. Maar ook de verpleegden zelf weten voor afwisseling te zorgen. Behalve het huisorkest zijn er ook damclubjes, schaak- en bridgepartijen. Wil men eens rustig wat gaan lezen dan kan men in de bibliotheekzaal gaan zitten, welke geheel belangeloos werd ingerioht door het Utrechtsche Binnenhuis én waarvoor dg heer Brandt zich bijzonder verdienstelijk maakte als bibliothecaris. Deze heer Brandt heeft ook als oud-leeraar reeds in de mobi lisatie zijn sporen verdiend met de ontspan ning van O. en O. Naar huis Er zijn er, die zoo nu en dan naar huis mogen met verlof om ook de protheses te leeren gebruiken. Zooals men begrijpt, zijn dat heerlijke dagen voor de jongens en het vervoer naar huis vindt altijd op Rijkskosten plaats. Bovendien kregen de oorlogsgewonden van de Nederlandsche Spoorwegen de toe zegging, dat zij kunnen rekenen op twaalf ALG. FRIESGHE LEVENSVERZ.-MY LEEUWARDEN BURMANIAHU1S VAN 1845 AMSTERDAM, VAN BRIENENHUIS Een Engelsch konvooi bestookt Dria vrachtschepen tot zinken gebracht Het opperbevel van de Duitsche w&ermacht maakt bekend: Het luchtwapen heeft gisteren den strijd tegen de Britsche scheepvaart voortgezet. Aan de Zuidwestkust van Wales deden drie gevechtsvliegtuigen een aanval op een krach tig beschermd vijandelijk konvooi. Zij brach ten drie vrachtschepen met tezamen 15,000 b.r.t. tot zinken. Vier andere schepen van dit konvooi, alsmede een vijfde schip, dat in het zelfde zeegebied werd aangevallen, werden door bomtreffers beschadigd. Verkennnings- vliegtuigen bestookten op succesrijke wijze haveninrichtingen, fabrieken en spoorweg emplacementen in verscheidene steden van Zuid-Engeland met bommen. De vijand vloog des nachts met zwakke krachten naar West-Duitschland. In eenige plaatsen ontstonden door brisant- en brand bommen uitsluitend beschadigingen aan voonhuizen. Eenige burgers werden gedood en gewond. Bij de succesrijke aanvallen op het kon vooi aan de kust van Wales heeft zich Haupt- mann Müller, die over de eenheid als plaats vervangend „Gruppenkommandeur" het be vel voerde, bijzonder onderscheiden. In scheervlucht vernietigde hij alleen drie koop vaardijschepen. De in het weermachtsbericht van 27 Maart vermelde aanval op een fabriek van de Brit sche vliegtuigindustrie werd door een enkel gevechtsvliegtuig in een dapperen scheer vlucht ondernomen en had de meest doeltref fende uitwerking. De bemapning bestond uit T itenant vom Felde als commandant, feld- v ebel Schiimhoff, feldwebel Janopa en feld- webel Ribic. De vijand verloor gisteren zes vliegtuigen, waarvan drie bij de poging van vannacht om naar West-Duitschland door te dringen. Deze vliegtuigen '.verden door nachtjagers en lucht- doelartiller: neergehaald. Een eigen vlieg tuig wordt vermist gratis reizen per jaar, waarheen zé ook willen in ons land. Wat het contact met de buitenwereld be treft, kapitein Van der Lip, die over de correspondentie gaat, welke gericht is aan die menschen die hun diensten aanbieden of geschenken brengen, deelde ons mede, dat hij reeds meer dan 1200 dankbetuigingen heeft geschreven. Dat zegt dus wel iets. De militairen krijgen ook veel correspon dentie, veel zelfs van menschen die door een briefje hartelijkheid willen betoonen en op die manier iets willen doen. Deze brieven zijn van verscheiden aard en het is wel aardig hierbij op te merken dat vooral ook jonge meisjes in ons land lieve briefjes sturen waardoor de jongens opge monterd worden. Een meisje schreef b.v. heel openhartig: „Ik ben zeventien jaar, heb blauwe oogen en ben blond." Ontroerend was de brief welke dezer dagen nog ontvangen werd van een achtjarig 1 jongetje uit Naarden. Hij schreef: Litve Soldaten. Mijn Vader heeft mij alles verteld van u. Daarom wil ik ook wat géven uit mijn spaarpot. Men ziet dus wel: van alle kanten en uit alle lagen der bevolking komen de blijken van medeleven. Plaatselijk wordt er oolj veel gedaan. Tal van vereenigingen en firma's, directies en particulieren dragen het hunne er toe bij. Van officieele zijde worden ook maatregelen genomen om de nooden te lenigen van de oorlogsgewonden maar men vergete niet dat er nog zooveel particuliere zorgen en nooden zijn waarin dringend voorzien moet worden. Gaarne voldeden we dan ook arn het verzoek'om ten overvloede nog eens .het gironummer van het hospitaal-comité hierbij te publiceeren. Het luidit: 37513. Door de zalen Tenslotte hebben we een wandeling door het hospitaal gemaakt en kennis kunnen maken met de verpleegden. Voor zoover him toestand dat toelaat, zijn verschillenden hun ner bezig met kleine werkzaamheden, om den tijd te passeeren. Hier zagen we er een, die buitengewoon goed Vkt te kunnen breien en fraai handwerken. Ginds verraden enkele mooie houtsnijwerken aan den wand het talent van een anderen patiënt eh verderop is een jongeman druk bezig met ean legkaart of met boetseeren. Allen zijn er in goede en opgewekte stem ming bijeen. De een is hier tot troost van den ander en men weet den tijd op aangename wijze te passeeeren. We hebban ook de werkplaats van de protheses kunnen bezich tigen en maakten iemiis met de vernuftige manipulaties der bekwame vaklieden, die deze voorwerpen vervaardigen en ook het hunne ertoe bijdragen, dat c.e geamputeerden weer in het maatschappelijk leven kunnen komen. In een der kamers vlakbij de ingang zagen we een harmonium staan. ,.Dat is uit de kerkzaal", zei de koloneL Ook de, geestelijke belangen van de jongens wordei r.iet ver geten, want er wordt hier geregeld dienst gehouden door predikanten en R..K. geeste lijken. Zoo kregen we een totaal-indruk v y de buitengewoon goede verzorging van onze' te- wonde militairen en gesterkt In do weten schap, dat zij niet vergeten worden, we kn i we het hospitaal. Regelingen op onderwijs gebied O.m. verlaging van de leerlingenschaal In de Staatscourant van gisteravond zijn vijf besluiten opgenomen, houdende belang rijke wijzigingen van de lager onderwijswet. Aan de nieuwe bepalingen ontleenen wij het volgende: Art. 1 van het eerste besluit behelst de reeds aangekondigde verlaging van de leer lingenschaal. Bepaald wordt dat aan elke school voor gewoon lager onderwijs het hoofd wordt bijgestaan door ten minste een onder wijzer, zoodra het aantal leerlingen 36, en door ten minste 2 onderwijzers, zoodra het aantal leerlingen 76 bedraagt. Voor elke 45 leerlingen boven de 76 wordt één onderwijzer meer vereischt. Deze bepaling gaat m op den dag, waarop in 1941 aan de school volgens het op 31 December 1940 geldende leerplan het school- of cursusjaar aanvangt. Art. 2 houdt in een wijziging van de wacht geldregeling voor onderwijzers, zoodat deze meer aansluit bij de tegenwoordige wacht geldregeling voor rijksambtenaren. In art. 3 zijn bepalingen opgenomen, dat in het vervolg school- en gemeentebesturen verplicht zijn de eigen wachtgelders voor herplaatsing in aanmerking te brengen. Art. 4 regelt de kosten van vervangingen. Deze kosten worden niet meer door het rijk vergoed, wanneer de onderwijzer minder dan vijf achtereenvolgende dagen met verlof is geweest. Hieronder is ook begrepen ziekte verlof. Art. 5- opent de mogelijkheid dat school besturen ook over 1941 vergoeding zullen krijgen voor de kosten van eei vakonder wijzer in de lichamelijke oefening, wanneer in het jaar daarvoor de gemeente geen vakonderwijs heeft gegeven. De strekking van art. 8 van het eerste besluit is het mogelijk te maken, dat zij, die studeeren voor een akte m.o., in het vervolg in de school zich kunnen oefenen in de prac- tijk van het lesgeven. Voor scholen voor buitengewoon onderwijs is de mogelijkheid geopend, dat iemand, die zich speciaal op dit onderwijs wil toeleggen of een akte daarin wil behalen, zich ook kan oefenen in de practijk van het lesgeven. In art. 12 wordt de mogelijkheid geopend, dat bijzondere kweekscholen kunnen worden opgeheven. De bedoeling van deze wijziging is, dat de productie aan onderwijzers geregeld kan worden naar de behoefte. Tenslotte bevat dit besluit een overgangs bepaling, waarin staat, dat de toelating van de bezitters van de bevoegdheid van onder wijzer tot kweekeling in de school met ingang van 1 Januari 1943 vervalt. Het feit, dat de leerlingenscha?l nu ver laagd wordt, en het feit, dat in 1942 geen nieuwe examens worden afgenomen, brengt met zich mede, dat naar verwacht wordt het overcompleet aan onderwijzers zal zijn weg gewerkt. In 1942 zal alleen staatsexamen voor onder wijzer kunnen worden gedaan door degenen, die in 1941 zijn gezakt. Dit geldt zoowel voor de staatsexamens als voor de kweek schoolexamens en houdt verband met de omzetting van de driejarige kweekscholen in vierjarige. Het tweede en derde besluit hebben be trekking op een wijziging in de onderwijzers opleiding, in dien zin, dat de driejarige kweekscholen worden omgezet in vierjarige. Daarbij zal er in het bijzonder op gelet wor den, dat er veel meer uren worden gegeven om zich te oefenen in de practijk van het lesgeven. De besluiten 4 en 5 houden de volgende bepalingen in: 1. In het vervolg zal het schriftelijk werk bij de kweekschool-eindexamens voor alle scholen gelijk zijn en ook gelijk aan het schriftelijke werk voor het staatsexamen voor onderwijzer. 2. Bij de onderwijsexamens zal in het vervolg alleen bevoegdheid gegeven worden in het lesgeven in de lichamelijke oefening, wanneer bij het examen voor dat vak een voldoend cijfer is behaald. Wanner deze bevoegdheid aan den onderwijzer niet wordt verleend, wordt hij later in de gelegenheid gesteld, deze akte te verkrijgen. Op de Ned. Herv. Begraafplaats te Soest vond Vrijdagmiddag de teraardebestelling plaats van het stoffelijk overschot van nota- ris D. Wisboom Verstegen, die den laatsten tijd in Soestdijk woonachtig was doch daar voor als notaris in Dordrecht groote bekend heid had en in vele kringen zeer gezien was. Uit Soestdijk maar ook uit Dordrecht was vrij veel belangstelling. De heeren L. J. Uit- tenboogaard en I. Bos beiden uit Dordrecht vertegenwoordigden de Vereeniging voor In- en Uitwendige Zending te Dordrecht, terwijl de heer Uittenboogaard tevens kwam als vertegenwoordiger van de Ver. voor Diaco- nessenarbeid, de vereeniging, welke de over ledene langen tijd als bestuurslid gediend heeft. De overledene was eere-voorzitter van de Ver. voor In- en Uitwendige Zending en heeft als voorzitter destijds deze vereeniging tot grooten bloei gebracht. Aan de groeve heeft de heer Uittenboo gaard het woord gevoerd en dank gebracht voor het vele dat notaris Wisboom in Dor drecht heeft gedaan tot uitbreiding van het Koninkrijk Gods. Nimmer werd tevergeefs een beroep gedaan op hem en hij stond al tijd klaar om te helpen. Het overlijden heeft in breeden kring ontroering gewekt, want al woonde notaris Wisboom den laatsten tijd in Soestdijk, hij was in Dordt niet vergeten. Ds. Groeneveld, Ned. Herv. predikant te Soestdijk voerde hierna het woord en herin nerde aan den aangenamen tijd welke spr. met den overledene in Soestdijk nog heeft mogen doormaken. Ook hier lag het philan- tropisch werk hem nog na aan het hart. Ds. Groeneveld heeft tenslotte de begrafenis liturgie uitgesproken en met gebed geëindigd. Onder de aanwezigen zagen wij nog ds. v. d. Waal em. pred. en notaris Dammers Uit Soest. Dr. Mom, een schoonzoon van den over ledene heeft dank gebracht voor de betoonde belangstelling. t/kpak teuaiitn iaigehuidt ytMuiAscü-uyivf. HoidlUXDXci/uLha aandt daalin. ynocjndt VRAAGT ONS PROSPECTUS: HANDELSWETENSCHAPPEN Boekhouden en HandelscorresDnnai'ntie. STAATSPRAKTIJK-DIPLOMA Boekhouden M.O RESA ARNHEM (Bekende Schriftelijke Cursus) Regeling van •het deviezenverkeer Vergunning voor allerlei iransaclies vereischt Slrenge straffen bij overtreding Versohenen is het „DevieZenbesluit 1941", dat een groot aantal voorschriften bevat be treffende de regeling van het betalingsver keer, het deviezenverkeer en hetclearing- verkeer. Met de uitvoering van dit besluit zijn belast het deviezeninstiuut, de Nederlandsche Bank en het Nederlandsche clearinginstituut. Blijkens het besluit is het verboden buiten- landsche betaalmiddelen en derg. egen be taling in binnenlandsche geldsoort van ande ren dan de Nederlandsche Bank of van een deviezenbank te verkrijgen. Verkrijging kan slechts geschieden op grond van een vergun ning. Het is slechts met vergunning geoorloofd goud en edele metalen van een ingezetene te verkrijgen. Termijnzaken in goud en edele metalen zijn verboden, tenzij deze met vergunning worden afgesloten. Hetzelfde geldt voor den uitvoer van goud en edele metalen, en van geheel of gedeeltelijk uit goud vervaardigde voorwer pen. Voorts is het slechts met vergunning ge oorloofd over buitenlandsche effecten te be- sohikk en.tenzij zij aan de Nederlandsche Bank worden vervreemd, of bij deze Bank of een deviezenbank worden bewaard. Zonder vergunning mogen niet effecten aan het depot van een niet-ingezetene worden toe gevoegd of uit zulk een depot worden afge geven. Soortgelijke bepalingen zijn getroffen voor niet in effecten belichaamde aandeelen en goederen en onroerende goederen. Verplichting tot aangifte en aanbieding De secretaris-generaal van het departement van financiën kan verder bepalen, dat inge zetenen bij door hem aan te wijzen instellingen aangifte moeten doen van de hun in eigen dom toebehoorende, en nadien door hen ver kregen buitenlandsche vorderingen, buiten landsche effeoten en andere buitenlandsche onlichamelijke zaken of bepaalde groepen daarvan Tenslotte wordt in het deviezenbesluit het clearingverkeer met het buitenland geregeld. Clearingplichtige schulden mogen slechts met vergunning worden gedelgd. Hij, die opzette lijk de bepalingen in het besluit vervat, over- jaren of geldboete van ten hoogste 100,000. treed of ojuiste opgaven doet, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste 4 Voor niet-opzettelijke voldoening aan ver plichtingen als hierboven bedoeld luidt de straf ten hoogste een jaar hechtenis of een boete van ten hoogste 50,000. Het besluit is heden in werking getreden. Tegelijkertijd zijn de deviezenvorderingen van 1940 en de wet internationaal betalings verkeer 1934 voor het bezette Nederlandsche gebied ingetrokken. DS. JAC. ERINGA Ds. Jac. Eringa alhier, die reeds geruimen tijd ziek is, heeft thans een operatie onder gaan, over den afloop waarvan de doctoren tevreden zijn. De patiënt is echter nog zeer zwak, in verband waarmede voorloopïg ook geen bezoek is toegestaan. DE NOOD-COMPETITIE BEËINDIGD Als laatste wedsrijd in de nood-competitie kwam deze week voor de vierde maal D.C.L. Zwart tegenover DCL Wit. Ook nu wonnen de Witten. Het totaal van het behaalde aan tal bordpunten bedraagt voor DCL Wit 87 en voor DCL Zwart 69. De meeste" bordpunten scoorde in Wit: L. F. van Steenbergen en in Zwart: P. Olivier, resp. 14 en 15 punten. Een eervolle vermelding komt toe aan H. Brouwer, die pas kort lid van D.C.L., die ver boven de anderen uit zich met 12 punten van de tweede plaats wist te verzekeren. De nood-competitie stond onder auspiciën van D.C.L. en had een geanimeerd verloop. De deelnemende vereenigingen waren D.C.L met 2 teams L.D.V., D.V.V., L.D.C. en R.D.C. D.C.L. Avist alle clubs te slalan terwijl zij met L.D.V. gelijk speelde. Het ligt in de be doeling van den L.D.D.B. om, na reorganisatie van dezen districtsbond, de gewone competitie dit jaar in de zomermaanden te doen ver spelen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1