vertentiepnjzenDagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Besprekingen omtrent Duitsche orders
aan Nederlardsche industrieën
Verstopping
(ifltltlMttl' Administra.it:
1 015 incassokosten. Per week 19 ct J W T_ B m.F BREESTRAAT 123. LEIDEN
1 Losse nummers ct. Zaterdagnummers B"Mr |y_^ JRvx ^mW J^L/ JL- flj JL/ TtefcrJl^' tt Bfc R Telefoon
met Zondagsblad 7* ct Alles by L (Na 6 uur 23166).
vooruitbetaling. Postbox 20. Postrek. 58939
I 24 ct per regel Ingezonden Mede-
!w deelingen 46 ct per regel Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ct By con-
1 ,rac'bclaner,]ke korlin£' No. 6389 DONDERDAG 27 MAART 1941 2ie Jaargang
CRISESPERIODE
;omisch gebied mag men de jaren
eeuw, voor zoover we deze pe-
nu toe hebben doorleefd, wel
jecennia van groote, men mag wel
idamenteele veranderingen,
jaar voorganster historie werd en
■komst nog slechts in vaag ver-
'en opdoemen, beleefden we een
jjjvan opbloei op menig gebied, al
hier, dat nog niet alles goud
blonk. Er werd hard gewerkt,
.gheid nam toe, nieuwe economl-
ilijkheden werden ontsloten en
■ene welvaart klom gestadig naar
'eau, ondanks crises en tijdelijke
•rschijnselen.
en 1903 zorgde de Amerikaan-
rs voor onaangename verrassin-
na een voorafgaande hausse-
>ril te vervallen in een crisis, welke
>to tt haar terugslag deed gevoelen
nlijke verliezen op Amerikaan-
Ben. Binnenlands deed de beruch-
ip egstaking van 1903 zich gelden.
'c i, toen Rusland zijn oorlog tegen
q rloor, hadden de beleggers in
fondsen de noodige aderlatingen
Ve( [aan. Twee jaar later moesten
rjj£( Amerikanen er weer aan geloo-
volg van overspeculatie in fond-
;nii ederen met a^s uitkomst groote
va -schte. Geleidelijk trad ontspan-
3p onden handel en nijverheid weer
ej j n maakte de periode van duur
r^i s voor ruimte op de geldmarkt.
n gebied van het geldwezen zette
,^e e jaren een noodzakelijke con-
gj^van het bankwijzen door, welke
ep met concentraties in het in-
wjJ bedrijfsleven, waarvan stijgende
r jjphoeften het gevolg waren.
lct >ces kon zich ongestoord voort-
vaJ het jaar 1914, het jaar van den
10jlog, die, tegen veler verwachting
ai qdan vier jaren duren zou.
iaJ n staan in hooge mate in tegen-
,jayit een gezonde normale ontwik-
en het economische leven. In aller-
0ff t wordt deze er door verbroken
[e b tie.wordt de maatschappelijke en
enphe activiteit zoodanig eenzijdig
,zig dat zij niet in de eerste plaats
llitgang dient, maar de vernieti-
ustusdagen van 1914 kenmerk-
vel loor paniekacjitige verschijnse-
van eld in circulatie, voor zoover het
le«f s, werd niet meer vertrouwd,
?n \^en en noodgeld werden noodig,
jersen tuimelden met ontstellen-
we naar beneden, koersmiddelen
inge i van de markt en liepen tot
*a e prijzen op.
|g werd krachtig ingegrepen. De
iou<fd gesloten en bleef dat tot 9
jrie *1915. Slechts op zeer beperkte
ïd toen de beurshandel weer mo-
*a£jig en bankwereld sloegen de
gewteer ineen en wisten een alge-
l*jpacle in het zakenleven te ver-
lige^or het verleenen van den noodi-
aan handel en bedrijf. De duik-
log verlamde echter de scheep-
geheel en dreef de vrachten
:ende hoogte.
's intrede in den oorlog in 1917
'e onrust en verliezen. Daarna
catastrofe van een milliard
igverklaring der Russische bui-
leeningen.
■apenstilstand, gevolgd door een
zou blijken op het economische
West- en Centraal Europa een
uitwerking te hebben,
ivankelijk opleving en herstel in
zee kwam weer open, de han-
weer roeren en er was
•ehoefte aan artikelen van den
^"dljerscheiden aard: agrarisch en in-
lechl
echter alles minder mooi dan
oi hefes' vredesdictaat vernietigde
economisch leven.
Ie stijgende prijzen van goede-
•oor de kosten van het levens-
verdubbelden en velen ten on-
>mden van welvaart, die echter
schijnwelvaart was, verborg
scherpe inflationistische bewe-
den 'bedenkelijke verschijnselen de-
ma< SpoediS Êelden- Met de valu-
t z^rt mis, moest het ook misloopen
ioodfc e verê^ssinë beging Duitsch-
:ooaFIen belasten met „herstelbeta-
iou*geld en in natura tot een duize-
arbPde boogte.
iet ie sneden de overwinnaars ech-
in eigen vleesch.
i feit bij de intrede van het derde
rmb* der twintigste eeuw langzaam
EN MAAN
Ifidd
'Tf'5 28 M;
7.26; ondergang
•gang 28 Maart 7.44; ondergang
?gang 29 Maart 8.08; ondergang
IR
maan Donderdag 27 Maart, eerste
recT Zaterdag 5 April, volle maan
CUP1 April, Vrijdag 18 ApriJ laatste
Binnenkort totstandkoming van
verbond van aaneengesloten
groepen
Vanmorgen had te 's-Gravenhage een
bijeenkomst tusschen vertegenwoordigers
van Nederlandsche en Duitsche industrie-
en plaats, ten einde besprekingen te voe
ren omtrent vraagstukken, verband
houdende met het verstrekken van Duit
sche orders aan Nederlandsche indus
trieën.
De bijeenkomst werd door den commis
saris-generaal voor financiën en oeconomie,
minister dr. Hans Fischböck geopend. Met
voldoening constateerde dr. Fischböck. dat de
samenvoeging van bedryfsverwante groepen
in één organisatorisch geheel reeds aanmer
kelijke vorderingen heeft gemaakt.
Binnenkort kan een definitieve tot
standkoming van alle aaneengesloten
groepen ln één, nauw aaneen gesloten
verband, tegemoet worden gezien.
Thans gaat het er om, aldus spr., met de
practische werkzaamheden te beginnen. Het
is nu de taak, gemeenschappelijk te over
leggen in welke mate Duitsche opdrachten-
aan Nederlandsche industrieën kunnen wor
den verstrekt en uitgevoerd.
Op het oogenblik krijgt het Nederlandsche
bedryfsleven een oorlogskans. In Nederland
immers kunnen in vele gevallen nog werk
krachten worden gevonden, die in staat zyn,
na een korte technische opleiding, in indus-
trieele bedrijven te werk te worden gesteld,
zulks in tegenstelling met Duitschland, waar
zulks niet mogelijk is. Hierin ligt dan ook
de oorzaak, dat een verschuiving van Duit
sche opdrachten naar Nederland plaats heeft,
waardoor in hooge mate de bedrijfsconti-
nuïteit der ondernemingen wordt verzekerd.
Men moet echter in dit verband niet ver
geten, zoo verklaarde dr- Fischböck, dat het
verstrekken van Duitsche orders aan Neder
land voor het Duitsche bedrijfsleven een
offer beteekent. Tengevolge namelijk van de
eischen, welke de Duitsche oorlogsvoering
stelt, heeft het Duitsche bedrijfsleven erin
toegestemd, opdrachten, die zij anders zelf te
vervullen zou hebben gekregen, aan Neder
landsche industrieën af te staan.
De oorlogsvoering stelt speciale eischen
aan het gezonde verstand. Vandaar de ver
schuiving van aan het Duitsche bedrijfsleven
tot het bewustzijn begon door te dringen,
was het te laat. Met de koopkracht der
volken was het mis, radicaal mis. Wat
dat voor Nederland beteekende is te
begrijpen als men bedenkt, dat 60 pet. van
ons handelsverkeer op Duitschland was
georiënteerd.
De ontstane handels- en betalingscrisis
knauwde onze exportnijverheid in hevige
mate. We leden onder anderer gebrek aan
koopkracht en konden tegen concurrentie
van de landen met lage valuta's niet meer
op. Eerst in 1923 kregen we wat lucht, na
dat door het plan-Dawes de stabilisatie
van de Duitsche munteenheid mogelijk was
geworden. Eer de wereld echter vijf jaar
verder was, zaten we opnieuw in de crisis
en toen voor goed. Al wat het verleden
aan crises gekend had, verzinkt in het niet
bij wat het najaar van 1929 bracht. Toen
werd der wereld een slag toegebracht,
waarvan het economische leven zich niet
weer heeft hersteld.
New-York begon weer en van daar ging
in het najaar de catastrofe verder. Heel
het productieapparaat werd ontwricht; de
werkloosheid steeg allerwege en geen be
zuiniging of lagere loonen konden de ont
stane verwarring keeren. Deze bereikte in
1931 wel een hoogtepunt. De Oostenrijk-
sche Creditanstalt geraakte in moeilijkhe
den, de Darmstadter und Nationalbank
staakte haar betalingen, beurzen werden
weer gesloten en in September gaf Enge
land den gouden standaard prijs. Heel Eu
ropa stond perplex. Het goud dat onwrik
baar was geacht, werd in één oogenblik
van zijn voetstuk gestooten. Dat ont
wrichtte schier de heele financieele we
reld. Tal van particulieren, bedrijven en
banken leden groote verliezen. Snel brok
kelde het pond af. De Skandinavische lan
den volgden alras het Engelsche voorbeeld.
Duitschland zag zich eveneens tot ingrij
pende maatregelen verplicht. Met betrek
king tot zijn betalingsverplichtingen op
korten termijn moest tot een „Stillhalte"'
overeenkomst worden overgegaan, terwijl
de wel verminderde, maar toch altijd nog
hooge herstelbetalingen aan een uitstel
moesten worden onderworpen in den vorm
van het z.g. Young-plan.
Steeds dieper zonk het economische le
ven over heel de linie, ook in ons land.
De litanie van de permanente tekorten op
de Rijksbegrootingen nam een aanvang.
Een groot deel van onze handelsvloot werd
opgelegd. Sociaal en economisch had het
leven een somber aspect.
De klap op de vuurpeil kwam in 1933,
toen Amerika in het begin des jaars op
het hoogtepunt van zijn crisis kwam, een
moratorium moest afkondigen, zijn beur
zen sluiten en eveneens den gouden stan
daard verliet. Later deden Frankrijk en
Zwitserland hetzelfde en in September
1936 ging ook Nederland tot depreciatie
van zijn ruilmiddel over. De „zwevende"
gulden deed zijn intrede met een deva
luatiepercentage van omstreeks 20 pet.
Het goud beheerschte niet langer als voor
heen de markten en prijzen en het geld
wezen.
Hiér zullen wij nog iets meer over op
merken.
verstrekte orders naar Nederland. Dr. Fisch
böck sprak in dit verband den wensch uit,
dat het Nederlandsche bedrijfsleven de ten
uitvoerlegging van deze opdrachten met de
zelfde nauwkeurigheid en zorgvuldigheid laat
plaats vinden, als door de Duitsche industriee-
len zou geschieden.
In Nederland zal alleen datgene wor
den vervaardigd wat van oorlogsbelang
is. Van oorlogsbelang is alles, dat het
Duitsche volk noodzakelijk gebruikt en
noodig heeft. Niet belangrijk is, wat de
Duitsche bevolking niet noodig heeft.
Dr. Fischböck deed een dringend beroep op
de aanwezigen, zich bij de ten uitvoerleg
ging van hun taak steeds deze gezichtspunten
voor oogen te houden. De aan het Duitsche
bedrijfsleven gestelde eischen zijn enorm
groot, en in geen enkel opzicht te vergelijken
met de aan de Nederlandsche industrieën ge
stelde normen, niet het minst wat er van de
arbeiders wordt gevraagd. Werkt allen mede
aan de schoone taak. die u wordt opgelegd,
teneinde met de aan u verstrekte opdrachten
uw bedrijf of onderneming ook in de naaste
toekomst aan den gang te kunnen houden!
Beroep op medewerking
Hierna voerde de plaatsvervangende leider
van de Reichsgruppe Industrie, generaal-
director R. Stahl uit Berlijn het woord. Deze
besprak met een enkel woord de taak, welke
aan de Duitsche industrieën in oorlogstijd
is opgelegd, en de daarmede gepaard gaande
noodzakelijkheid, orders naar elders te ver
schuiven. Laten de Nederlandsche industrieën
de hun toegestoken hand aanvaarden, ten
einde door hun medewerking de verstrekte
opdrachten uit te voeren, aldus riep spr. uit.
De heer Stahl besloot zijn uiteenzettingen
met den wensch uit te spreken, dat de thans
plaatsvindende onderhandelingen in een geest
van goeden wil en vriendschap zouden plaats
vinden.
Vervolgens constateerde de leider van de
Zentralauftragsstelle, ing. E. Nimtz, dat in vele
gevallen de Nederlandsche industrieën reeds
tal van welkome orders hebben gekregen en
tenuitvoer gebracht. Vooral de textielindustrie
heeft daarvan in hooge mate geprofiteerd.
Andere industrieën zullen in het vervolg
eveneens van werk worden voorzien. De
werkzaamheden van de Zentralauftragsstelle
zijn in de afgeloopen aoht maanden uiterst
nuttig geweest. In menig opzicht kon het
Duitsche rijk worden ontlast bij zijn moei
lijkheden, \velke het ondervond om indus-
trieele orders ten uitvoer te brengen. Dit heeft
voor Nederland beteekend, dat de Nederland
sche industrieën aan het werk zijn gebleven,
waardoor de arbeidsmogelijkheden voor de
bevolking gewaarborgd bleven. Ontslagen
hebben nauwelijks plaats gehad, wel in vele
gevallen het tewerkstellen van duizenden ar
beidskrachten.
Een kans voor de industrie
Tenslotte sprak nog mr. B. J. M. van
Spaendonck, lid van de Tilburgsche Vereeni-
ging van Fabrikanten. Deze wees op het
brandende vraagstuk van het beden, en voor
de naaste toekomst: Hoe kan ik erin slagen
mijn bedrijf gaande te houden? De huidige
byeenkomst, aldus spr., staat geheel en al
in het teeken hiervan. De Duitsche autori
teiten waarborgen de voorziening met grond
stoffen, hetgeen van de grootste beteekenis
is voor de handhaving van de bedrijvig
heid der Nederlandsche ondernemingen. De
Nederlandsche industrieelen hebben nu een
schitterende gelegenheid, te profiteeren van
de ervaringen van hun Duitsche collega's,
die hier thans zyn bijeengekomen. Spr. sprak
de hoop uit, dat de bijeenkomsten, welke
vandaag met de vertegenwoordigende be
drijfsgroepen plaats hebben, vruchtbare en
goede resultaten voor beide partijen mogen
opleveren.
Hierna hadden afzonderiyke besprekingen
plaats tusschen de vertegenwoordigers van
Duitsche en Nederlandsche bedryfsgroepen.
Hekken van het Vondelpark
gestolen
Uit het Vondelpark bij den uitgang Van
Baerlestraat zijn te Amsterdam, naar wij in
het politierapport lezen, kort geleden ont
vreemd 5 smeedijzeren hekken met 5 daar
bij behoorende gietijzeren kolommen. Deze
hekken zijn 1,72 m lang en 1,50 m hoog, de
kolommen zijn plm. 2 meter hoog. Voorheen
werden deze hekken gebruikt voor afzetting
van het Vondelpark bij de Van Baerlestraat
en ze zijn waarschijnlijk weggehaald om
ergens anders te worden gebruikt, terwijl ook
niet is uitgesloten, gezien het respectabele
gewicht, dat zij in de tegenwoordige omstan
digheden voor oud roest zijn verkocht. Vele
Amsterdammers zullen deze hekken zeer
zeker herkennen. Mogelijk zijn er personen,
die deze hekken hebben zien vervoeren. Den
genen, die omtrent deze hekken inlichtingen
kunnen verschaffen, wordt verzocht zich
aan het politiebureau Leidscheplein, alhier,
te vervoegen of zich aldaar bekend te maken.
Tot zoover het politierapport.
Het betreft hier de hekken ter plaatse waar
de zandophooging voor de overbrugging van
het Vondelpark ligt. De hekken deden geen
dienst meer; ze waren afgebroken en ter
zyde gelegd, met de bedoeling dat ze metter
tijd door den rechthebbende zouden worden
weggehaald. Een ander, of een stel anderen
is echter vlugger geweest. Het is een der
zonderlingste diefstallen die den laatsten tijd
zijn voorgekomen. Maar men weet dat oud
ijzer tegenwoordig geld waard is.
In den gemeenteraad van Hoedekenskerke
(Z.-Bev.) vroeg een lid of het niet mogelyk
zou zijn. dat de in Zeeuwsch costuum gekleede
vrouwen en meisjes hun muts zouden mogen
ophouden bij het fotografeeren voor de per
soonsbewijzen.
De burgemeester antwoordde hierop, dat het
na veel moeite aan burgemeester Mes van
Heinkenszand is gelukt om toestemming te
verkrijgen, dat de Zeeuwsche vrouwen en
meisjes niet blootshoofds op de foto moeten.
Ongetwijfeld zal van dit bericht in Zeeland
met groote instemming kennis worden ge-
Voorbereidingen voor
distributie van melk en cacao
Uitreiking van melkkaarten
en cacaokaarten
Naar het A.N.P. verneemt, zullen de dis
tributiediensten in de verschillende ge
meenten in de periode, aanvangende be
gin volgende week tot uiterlijk 13 April
overgaan tot de uitreiking van melkkaar
ten en cacaokaarten ter voorbereiding van
de distributie van deze artikelen.
De melkkaart bestaat uit 40 bonnen, ge
nummerd 11 tot en met 50, terwijl de
cacaokaart 4 bonnen bevat, met als op
schrift „een rantsoen 1ste periode" enz.
Wat de aantallen der uit te reiken kaar
ten betreft, kan het volgende worden
'medegedeeld.
Zij, die op 1 April 1941 den leeftijd van
14 jaar of ouder bereikt, ontvangen uit
sluitend een melkkaart.
Zij, die op 1 April den leeftijd van 4 jaar
hebben bereikt, doch nog niet 14 jaar oud
zyn, ontvangen twee melkkaarten en een
cacaokaart.
Voor kinderen beneden 4 jaar worden
4 melkkaarten en één cacaokaart uit
gereikt.
Omtrent den datum van inwerkingtre
ding van de distributie van deze artikelen
of over de te verstrekken hoeveelheden
kunnen in dit stadium nog geen mededee-
lingen worden gedaan.
Bemanning van de Tapanoeli
in veiligheid
De directie van de N.V. Rotterdamsche
Lloyd heeft het A.N.P. medegedeeld, telegra
fisch bericht te hebben ontvangen, blijkens
hetwelk de geheele bemanning van het stoom
schip Tapanoeli in veiligheid is.
(In het Avondblad van 25 dezer hebben wij
gemeld op gezag van het Hamburger Fremden-
blatt dat de Tapanoeli in den Atlantischen
Oce?^" was getorpedeerd. Red.)
Geen wijziging van de Winkel
sluitingswet
Het heeft bij het dept. van handel en nyver-
heid geruimen tyd een punt van overweging
uitgemaakt, of het noodzakelijk zou zijn in
verband met de door de verduistering gewij
zigde omstandigheden, een verandering in de
winkelsluitingswet aan te brengen.
De wijze, waarop de middenstand zich
echter in de afgeloopen wintermaanden bij
deze gewijzigde omstandigheden heeft weten
aan te passen, is van dien aard geweest, dat
het ten departemente thans overbodig wordt
geacht, alsnog een wijziging in de winkel
sluitingswet aan te brengen.
Honden- en kattenbrood op
bon 8
Voor het tijdvak van 1 April tot en met
30 April 1941 wordt op bon 8 van de voeder-
kaart voor honden beschikbaar gesteld voor
honden van:
groep I 10 kg hondenbrood
groep II 10
groep III 8
groep IV 5
groep V 4
groep VI 3
Op bon 8 voor de voederkaart voor katten
wordt voor dezelfde periode 1% kg katten
brood beschikbaar gesteld.
Emissie Nederl. Grofsmederij
De Nederlandsche Grofsmederij, te Leiden,
bericht dat een inschrijving op 250 gewone
aandeelen aan toonder, groot 1000, deelende
in de winst over 1941 tot den koers van 130
pet. met recht van voorkeur voor aandeelhou
ders zal zijn opengesteld bij de Amsterdam-
sche Bank op 2 April a.s.
Houders van gewone aandeelen hebben recht
van voorkeur, in dier voege, dat iedere nom.
2000 aandeelen en/of onderaandeelen recht
geven op toewijzing van een nieuw aandeel van
1000 tot den koers van 130 pet Storting 16
April a.s.
Aan de toelichting ontleenen wy hert
volgende:
Het kapitaal bedraagt thans 510,000.
De vennootschap heeft de navolgende obli-
gatieleeningen uitstaan: 4 pot. leening 1898, pro
resto 72,000, 4 pet 1938, pro resto 552,000.
Gedurende de jaren 1920—1939 werd aan
nieuwen bcuw en aanschaffing van nieuwe
werktuigen circa 2,000,000 besteed. In diezelf
de jaren werd op gebouwen, werktuigen enz.
afgeschreven voor circa 1,700,000. De balans-
waarde bedroeg per 1 Januari 1941 671,708.
De getaxeerde waarde, ten behoeve der brand
verzekering der gebouwen en werktuigen, dus
behalve terreinen, vaartuigen enz. bedraagt
2,600,000.
Alle bezittingen zyn onbezwaard.
Aan verschillende werken werd in 1939 uit
gevoerd voor 1,837,992 tegenover 1,714,333
en 1,367,210 in de jaren 1938 en 1937; in 1940
voor 1,967,359.
In den loop van 1940 werd besloten om ver
schillende veranderingen in het bedrijf aan te
brengen en daaraan uitbreiding te geven, ten
einde aan de eischen. welke de vooruitgang der
techniek stelt, te kunnen voldoen. In verband
hiermede is. ter versterking van de bedrijfsmid
delen, besloten over te gaan tot de uitgifte van
250 gewone aandeelen, elk nominaal groot
1000.
De accijns op zout wordt verhoogd
De Staatscourant van gisteren bevat eenige
beschikkingen van den secretaris-generaal
van het departement van financiën betref
fende wijziging van den accijns op zout en
wijziging van het tot de Tariefwet 1934 be-
hoorend tarief. De verhooging van d«n
accijns bedraagt 6 per 100 kilogram. Voor
nadere bijzonderheden verwijzen wij naar
de Staatscourant.
Het Duitsche weermachts-
bericht
41.000 ton deels tot zinken
gebracht, deels beschadigd
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
Het luchtwapen vernietigde op 25 Maart in
het zeegebied om Engeland 5000 brt. en be
schadigde 15,000 brt. vijandelijke koopvaar-
dijscheepsruimte. Er werden tot zinken ge
bracht een koopvaardijschip van 2000 brt.
ten Oosten van Clacton on Sea door bomvol-
treffers en een tweede van 3000 brt. aan den
ingang van het kanaal van Bristol. Een schip
van 8000 brt. werd voor Great-Yarmouth in
brand gebombardeerd. Een schip van 4000
brt. bleef ten Noorden van Newquay met
slagzij, liggen na een aanval in scheervluoht.
Ten Zuiden van de Faroer-eilanden werd
een ander koopvaardyschip van ongeveer
3000 brt. getroffen. In Zuid-Engeland bom
bardeerde een gevechtsvliegtuig met goed
resultaat de gasfabriek van een industriestad.
By luchtgevechten boven de Engelsche Zuid
kust verloor de vijand een jachtvliegtuig van
het type Spitfire. Op de Noordzee schoot
een patrouillevaartuig een aanvallend vijan
delijk torpedovliegfcuig neer.
De vijand is vannacht noch naar het Duit
sche rijksgebied noch naar de bezette gebie
den gevlogen.
Zware aanvallen op Engelsche
koopvaarders
O.a. op honderden km bewesten
de Shetlandeilanden
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
Het luchtwapen heeft gisteren bij goed
a an va Is weer de Britsche koopvaardij opnieuw
zware slagen toegebracht. Volgens tot dusver
ontvangen berichten is in totaal 31,500 ton
vijandelijke scheepsruimte vernietigd en 6000
ton zwaar beschadigd.
Op den Atlantischen Oceaan, vele honder
den kilometers ten Westen van de Shetland
eilanden, heeft een Duitsoh gevechtsvliegtuig
met grooten actieradius een bijzonder krachtig
beveiligd konvooi aangevallen en een vracht
boot met volle lading van omtrent 10,000 ton
door voltreffers tot zinken gebracht.
In hetzelfde gebied zijn twee anders
vrachtbooten van 9000 ton en 6500 ton het
slachtoffer geworden van de aanvallen van
andere gevechtsvliegtuigen met grooten
actieradius.
In de bocht van de Theems, vlak onder de
Engelsche kust, heeft een licht gevechtsvlieg
tuig een tankboot van omstreeks 6000 ton
vernietigd. Het schip stond na een vermetel
uitgevoerden duikaanval, waarbij ook de
boordwapens in actie kwamen, in lichte laaie.
Aan de Britsche Zuidoostkust is bovendien
een koopvaarder van 6000 ton na bom treffers
met slagzij blijven liggen.
WAARSCHUWING
De commissaris van de rijkspolitie, belast met
de waarneming van he tcommissariaat te Hil
versum, waarschuwt tegen de Hollandsche Com
missie Bank voor Staatsobligaties, gevestigd te
Hilversum, v. Hoornstraat 43. van welke onder
neming G. Karssemeyer eigenaar en directeur is.
Genoemde bank tracht onder misleidende voor
stellingen, door middel van vertegenwoordigers,
het publiek te bewegen tot aankoop op afbeta
ling van 3 pet. obligaties, nominaal 100 van
de in 1925 door de gemeente Amsterdam uit
gegeven premie-leening. de z.g. Olympia-Ieening.
De verbouw van zaadmais
Zooals reeds vroeger in de publicatie be
treffende het Teeltplan akkerbouw 1941 is be
kend gemaakt, is voor 1941 de verbouw van
zaadmais (korrelmais )onbeperkt toegestaan. De
richtprijs van deze mais is intusschen reeds
bekend gemaakt.
Thans deelt het rijksbureau voor de voedsel
voorziening in oorlogstyd mede, dat de verbou
wers van zaadmais van den oogst 1941 500 kg
voor eigen gebruik zullen mogen behouden. De
hoogere opbrengst zal aan de provinciale in
koopcentrales voor akkerbouwproducten ter
moeten worden aangeboden.
Kerk en Zendina
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Lienden, A. de Leeuw
te Polsbroek.
Aangenomen: Naar Lage Vuursche, J.
van Sliedregt te Eemnes-Buiten.
AFSCHEID EN INTREDE
Cand. J. B o e z e r te Utrecht, deed Zondag
j.l. zijn intrede bij de Ned. Herv. Gem. te
Eethen; sprekende over 1 Cor. 3 59, na
bevestigd te zyn door ds. W. Rijnsburger te
Oud-Beijerland tekst Joh. 1 36.
Cand. J. Muurling werd Zondag j.l.
bij de Ned. Herv. Gem. te Kloosterhaar tot
zijn dienstwerk ingeleid. De bevestiger was
ds. S. Y b e m a te Doorn, die sprak over Joh
19 5. Cand. Muurling had tot intredetekst
Joh. 8 12 gekozen.
KERK EN POLITIEK IN ROEMENIË
De minister van onderwijs in Roemenië
heeft aan de geestelijken aller confessies ver
boden om leden van een politieke beweging
of organisatie te zijn; wel echter mogen zij
aan nationaal-cultureele of sociale vereeni-
gingen deelnemen.
DE BEDEVAARTSGROT VAN LOURDES
In het begin dezer eeuw is in Frankrijk
een wet tot stand gekomen, waardoor het mo
gelijk werd dat verschillende goederen,
welke tot de kerk behoorden, het eigendom
werden van den staat. Hiertoe behoorde ook
de over de gansche wereld bekende grot van
de bedevaartsplaats Lourdes. Na 35 jaren in
het bezit te zijn geweest van den staat werd
deze grot dezer dagen door de huidige Fran-
sohe regeering weer in het bezit van de kerk
of moeilijke en o n-
regelmatige stoel
gang regelt men vlug zonder kramp of pyn met
Mijnhardt's Laxeertabletten
Prijs per doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten
Generale Synode der Geref.
Kerken
In de Dinsdag te Utrecht weer bijeengeko
men Gen. Synode der Geref. Kerken, onder
presidium van ds. F. C. M e y s t e r van
Rotterdam, was ook aanwezig mr. dr. J.
Donner, als deputaat voor de correspon
dentie met de Hooge Overheid. In de samen
stelling der Synode waren enkele verande
ringen; afwezig was uit Groningen ouderling
A. Scholtens, wiens secundus ook niet aan
wezig was. Voor Drente waren er de secundi-
ouderlingen-afgevaardigden: de heeren H.
Eleveld en H. Salomons. Voor Overysel ver
ving ouderling H. Morsink ouderling A.
Schmal, terwijl ouderling W. van Engen en
zijn secundus aanwezig waren. Voor Noord-
Holland verving ook nu ds. H. S. Bouma dr.
W. G. Harrenstein. Voor Zuid-Holland werd
ook ditmaal de plaats va» ds. T. J. Hagen
door ds. J. Hoek ingenomen. Voor Zeeland
waren er de predikanten ds. W. M. Ie Cointre
en ds. W. H. v. d. Vegt en de ouderlingen, de
heeren C. P. Vogelaar en C. Douw.
De zittingen der Synode zyn ook nu weer
in comité-generaaL
Naar wij zoojuisl vernemen, is de
Synode gisteren, zij het opnieuw proviso
risch, gesloten.
Ds. H. Limpers t
In den ouderdom van bijkans 80 Jaar is te
Apeldoorn overleden ds- H. Limpers, em.
predikant der Ned. Herv. kerk die in vroeger
jaren in Friesland een vooraanstaande plaats
heeft ingenomen.
Hendrik Limpers werd 19 Mei 1861 op Het
Loo geboren. Hij studeerde aan de R.U. te
Utrecht theologie om in 1889 candidaat te
worden in Utrecht en 5 Aug. van dat jaar te
Stavoren in zijn eerste gemeente te komen.
Hier heeft ds. Limpers 5 jaar gearbeid en hij
heeft zich aan veel philantropischen arbeid
gegeven en er elke week zijn Bijbellezingen
gehouden.
In 1894 vertrok ds Limpers naar Akkrum.
Meer dan 33 jaar heeft de overledene in dit
deel van Schoterland gearbeid en er veel so
ciaal werk gedaan. Hij was correspondent der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbemid
deling der gemeente Utingeradeel, regent van
de stichting „Coopersbrug" te Akkrum en in
de oorlogsjaren secr. van het Steuncomité. Ook
was hij bestuurslid van de afdeeling Heeren
veen van de Kon. Nat. Ver. tot Steun aan
Miliciens.
Om redenen van leeftijd nam hij in 1927 het
beroep naar de kleine gemeente van Engelen
(Br.) aan.
Hoezeer ds. Limpers in Engelen gezien was
bleek bij zijn 40-jarig ambtsjubileum, toen
R- Kath. en Protestanten zich eendrachtig op
maakten hem te huldigen, en in het feestco
mité zoowel de pastoor als de R.K. burgemees
ter zitting namen terwijl zich het unieke feit
voordeed dat van den kansel der R.K. kerk
aan de parochinanen van dit jubileum mede-
deeling gedaan werd.
In 1935 werd aan ds. Limpers op zijn ver
zoek eervol emeritaat verleend, waarna de
overledene zich metterwoon te Apeldoorn
vestigde. Ook hier nam hij aan het publieke
leven actief dfeel. Hij was lid van de Herv.
Mannenvereeniging en van de Chr. Friesche
Vereeniging en hield in de buurtschap Wies-
sel geregeld bijbellezingen. In 1939 mocht hij
zijn gouden ambtsjubileum vieren en in zyn
eerste gemeente zoowel als in Wiessel een ge
dachtenisrede houden.
Hedenmorgen is zyn stoffelijk overschot op
de Nieuwe begraafplaats te Apeldoorn aan
den schoot der aarde toevertrouwd.
Het belijdenisgeschenk
bij uitnemendheid
een practische, een duidelijke,
een complete zakbijbeleen
Jongbloed's „dundruk" zakbijbel
AFSCHEID H. v. d BORN
In het Ned. Herv. Evangelisatiegebouw te
Driedorp (Nijkerk) heeft de heer H. v. d. Bom
als Godsdienstonderwijzer afscheid genomen,
sprekende naar aanleiding van Rom. 8:35.
De heer v. d. Bom werd toegesproken door
Jhr. Haersma de With, wiens familie dezen
Evangelisatiepost geheel heeft bekostigd. Ook
de opvolger van den heer v. d. Bom, d^ heer
v. d. H e i d e, van Amersfoort, voerde het
woord. De heer D. C. Bakkenes, hoofd eener
Ohr. school, sprak namens de geheele buurt.
Den heer v. d. Bom werd toegezongen Ps.
121:4.
DR. J. SCHREIBER
Op 69-jarigen leef tyd overleed de zendings
arts dr. Julius Schreiber, die de pio
nier van de medische zending onder de Bataks
op Sumatra was, stichter van het zendings
ziekenhuis te Peo Radje, later naar Duitsch
land teruggekeerd en arts van de stichting
Tannenhof by Remscheid.
,.aar aanleiding van een artikel in „Her
vormd Nederland" over „Aanpassing", waar
in medegedeeld werd, dat ds. Dijkstra te Am
sterdam in de Oude kerk tydens den kerk
dienst tegelijk catechisatie hield, diene het
volgende.
Het gebruik een catechisant in de Gods
dienstoefening den Catechismus te laten op
zeggen was vroeger algemeen. Langzamer
hand heeft men „preeken" gekregen in plaats
van de catechese, onderwijs in de leer der
kerk door „de levende stem". Trouwe cate
chisanten beantwoordden de vragen van hun
leermeester in het midden der gemeente en
de familie-leden zorgden, wanneer een der
hunnen de beurt had, allen aanwezig te zijn.
Sommige leeraars muntten als catecheten uit.
Van De Raet wordt gemeld, dat hij doorgaans
voor 14001600 toehoorder; catechiseerde.
Ds. I. Vonk, Ned. Herv. predikant te Ol-
debroek, liet zyn leerlingen nog in 1905 den
catechismus opzeggen in de middaggodsdienst
oefening.
