JHriw
Asrlif (iournut
Dagelijks versch
iblad voor Leiden en Omstreken
(6
lonnementsprijs:
per 3 maanden in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct
Alles bij vooruitbetaling.
3-
Q Ivertentiepryzen
24 ct per regel. Ingezonden Mede-
f |yS deelingen 46 ct pei> regel. Minimum
I 5 regels. Bewijsnummer 5 ct. Bij con-
tract belangrijke korting.
3 UT CIJFERS ONS
ZEGGEN
D n.
Din wij in de statistiek den levens-
fi den mensch, dan zien wij dat er
per 1000 inwoners 20,6 kinderen
J werden geboren tegen 35,9 in
Dat beteekent dus een niet onbe-
0 ;e achteruitgang. Gerekend over
^^^buwen van 1544 jaar waren deze
CT 17,1 in 1939 en 161,3 in 1871/75. Op
kinderen werden ongeveer 5 jon-
ieer dan meisjes levend geboren,
en reeds, dat er iets meer vrouwen
nnen zijn, zoodat de sterfte onder
nnelijk geslacht blijkbaar grooter
>nder het vrouwelijk. Ook het aan-
Igeborenen is bij jongens vrij aan-
hooger dan bij meisjes. Overigens
jfer van de doodgeborenen op zich-
verheugende wijze teruggeloopen:
l het in de jaren 1871/75 op de
jorenen nog 5,3, in 1939 was dit
ïgekrompen tot 2,5. Ook de sterfte
ideren beneden den leeftijd van 1
F1 aanzienliJk a*: Van 21,1 per 100
i g in in 1871/75 tot 3,4 in 1939.
r jEfen wij nog even bij de eerste levens-
st-Ln den mensch, dan zien wij, dat
5 Jste jaren niet onbelangrijk meer
éden zich bij een jeugdorganisatie
aangesloten. Hoevelen dit er pre-
o ji valt niet dadelijk na te gaan, aan-
r b o. jer in de laatste statistische cijfers
'i Jugdorganisaties zijn opgenomen dan
oT Voorgaande. De totale cijfers waren
J op 1 Januari 1939 tegen 607.787
c - Januari 1937. Bij de Protestantsch-
T S-. jjlijke organisaties bedroeg deze
1 'Van 190.442 in 1937 tot 223.737 in
S e 5ij de Roomsch-Katholieke jeugdor-
j P Jies waren deze cijfers respectieve-
I 37.873 en 375.341.
g betreft leeftijd en geslacht der
a Jden krijgt men den indruk, dat de
"tien "tegenwoordig gemiddeld wat
rouwen dan voorheen het geval was,
i de cijfers van wie boven den
1 van 40 jaar in den echt worden
ligd weer niet onbelangrijk terug-
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
No. 6356
17 FEBRUARI 1941
21e Jaargang
n wij nu de leeftijden na, welke de
h bereikt, dan zien wij, dat deze in
top der jaren geleidelijk hooger zijn
den. Waren er in 1869 op de 100
hen 5.6 van 65 jaar en ouder, in
vas dit cijfer gestegen tot 6.9. Vrou-
yorden gemiddeld iets, niet veel
dan mannen. Wij willen nog mel-
■H^naken van enkele cijfers, waaruit
Ddat de gedachte der lijkverbran-
almeer aanhangers vindt. Waren er
D14/'15 gemiddeld 24 verasschingen,
jaren 1916/'20 was dit cijfer reeds
mmen tot gemiddeld 132. De stijging
sindsdien voortgaan en in 1939 was
ijfer reeds 976 geworden. Wie ons
Dpunt ten aanzien van de lijkverbran-
kent, weet, dat de vermelding van
cijfers niet mag gelden als een be-
van instemming.
5 enkele getallen willen wij door-
die een blik kunnen bieden op
r* eel van het menschelijk leven. Telde
|fc^ tijkspostspaarbank in 1881 22.831
wm es met een saldo tegoed der inleg-
Dvan 859.000,-, in 1938 waren dit
rden 2.361.612 boekjes met een saldo
3d van 673.778.000.-. Het saldo
d per boekje steeg van 102 in 1900
287 in 1938. Wat de bijzondere
'banken betreft, terwijl het aantal
■Utfbanken in de laatste 25 jaar iets
Dn, nam het aantal boekjes, dat in
op was sterk toe, en wel van 510.077
Ï14 tot 1.341.914 in 1938. Het saldo
3wmÊfd was f 118.108.000,- in 1914 en
1.440.000,- in 1938. Hier was het saldo
|d per boekje 405 in 1938 tegen
*n 1914. Wat de boerenleenbanken
aat, van deze kende men er 926 in
en 1315 in 1938. De getallen van de
W0 inloop zijnde boekjes waren over deze
3 a 126.630, respectievelijk 584.159. Het
5 tegoed was f 56.599.000,-, respec-
Silijk 479.784.000,-. Werd in 1914
voorschotten verstrekt 12.022.000,-,
BB 11938 was dit cijfer geworden
1.877.000,-.
ilangstelling komt ook toe aan het
al instellingen van weldadigheid.
an deze kende ons land in 1937 1103
jerlijke instellingen tegen niet minder
6949 kerkelijke en particuliere. Bo-
rflien deden in dat jaar 1041 gemeente
uren uitgaven voor armenverzorging.
iet kerkelijk besef is, als men het jaar
J D vergelijkt met het jaar 1920, wel af-
®omen, althans bij de meeste kerken,
j^^ïhts de Roomsch-Katholieken gingen
■%üit, en wel van 35,6 in 1920 op 36,4 in
0. Doch deze vooruitgang is nog niet
dien aard, dat hij aanleiding schijnt
ZON EN MAAN
H %!iansopgang 18 Febr. 2.07; ondergang
^®bbansopgang 19 Febr. 3.28; ondergang
U 12.45.
Uitkeering van schade
vergoeding te Rotterdam
In Maart hoopt men met de
betalingen te beginnen
De schade-enquête-commissie hier ter
stede is thans zoover met haar werk
zaamheden gevorderd, dat denkelijk in
den loop van Maart een begin kan wor
den gemaakt met de uitkeeringen aan
de getroffen particulieren. Deze uitkee
ringen zullen in twee termijnen ge
schieden via den gemeente-ontvanger,
waarbij de eventueel genoten voorschotten
in mindering zullen worden gebracht.
Zooals men weet, is eenigen tijd geleden
van hoogerhand bepaald, dat de uitkeering
van de schadevergoeding in twee termijnen
dient te geschieden, om te verhinderen, dat
er in vergelijking met de capaciteit van de
goederenmarkt al te groote bedragen ineens
in omloop zouden worden gebracht Volgens
dit systeem zal dan ook te Rotterdam te
werk worden gegaan, wanneer binnenkort
met de uitkeringen kan worden begonnen.
Echter zullen de voorschotten, die een
groot aantal getroffen stadgenooten van
maatschappelijk hulpbetoon, de Stichting Rot
terdam 1939 of de Stichting Rotterdam 1940
genoten hebben, niet in hun geheel van den
eersten termijn der uitkeering worden afge
trokken. Het ligt in de bedoeling die voor
schotten eveneens ln twee gelijke termijnen
te verdeelen en ze aldus op de beide uitkee
ringen in mindering te brengen.
Er bestaat nog geen volkomen zekerheid
omtrent de volgorde, waarin de uitbetalingen
zullen geschieden. Naar alle waarschijnlijk
heid echter zullen de belanghebbenden
straatsgewijs, volgens de alfabetische volg
orde van de straten, worden opgeroepen.
Ongeveer dezelfde werkwijze is toegepast bij
het controleeren van de gegevens, die de ge
troffenen voor de waarde van hun verloren
gegane bezittingen hebben verstrekt.
Ongeoorloofde prijsver-
hoogingen
Het A.N.P. meldt:
De onlangs ingestelde inspecties voor de
prijsbeheersching zijn nu met hun controle
begonnen. In nauwe samenwerking met
de verschillende opsporingsorganen worden
vooral diegenen gecontroleerd die ondanks de
herhaalde waarschuwingen door middel van
pers en radio voortgaan de prijsvoorschriften
te overtreden.
In tal van plaatsen in den lande moesten in
de laatste dagen aan firma's en per^pnen die
de prijsvoorschriften niet in acht hadden ge
nomen, door de inspecteurs voor de prijs
beheersching belangrijke boeten én andere in
artikel 7 van het Prijsbeheerschingsbesluit
genoemde straffen worden opgelegd. Een
schoenenwinkel kreeg wegens te hooge prij
zen voor schoenen een boete van 1500; een
winkelier in heerenmode-artikelen wegens te
hooge prijzen voor overhemden een boete van
1000, verbeurdverklaring der in beslag ge
nomen goederen en openbaarmaking van de
tuchtbeschikking; een winkelier in manufac
turen wegens te hooge prijzen voor stoffen
een boete van 1000 en verbeurdverklaring
van meer dan 200 coupons wollen en andere
stoffen ter waarde van ongeveer 3000, welke
in beslag werden genomen; een winkelier in
manufacturen wegens te hooge prijzen voor
stoffen een boete van 1000, sluiting en stil
legging der zaak voor tien dagen en open
baarmaking van de tuchtbeschikking; een
handelaar in leder en fournituren wegens te
hooge lederprijzen 500 boete; een houtfabri
kant wegens overtreding van de prijzenbe-
schikking brandhout no. 1 een boete van
400; een winkelier wegens te hooge prijzen
voor blikjes sardines 350 boete en
beurdverklaring van de in beslag genomen
blikjes sardines; een winkelier wegens te
hooge prijzen voor blikjes sardines en koffie
surrogaat een boete van 350.
Voorts hebben de inspecteurs voor de prijs
beheersching in verschillende gevallen straf
vervolgingen bij de officieren van justitie in
geleid.
Het onderzoek naar overtredingen wordt
stelselmatig voortgezet.
te geven tot bijzondere bespreking. Aan
zienlijk was de achteruitgang bij de Ned.
Hervormden, en wel van 41,2 in 1920 tot
34,4 in 1930. Bij de Geref. Kerken waren
deze cijfers respectievelijk 8,3 en 8,1. Het
getal van wie niet bij een kerkgenootschap
bleken te zijn aangesloten steeg van 7,8
in 1920 tot 14,4 in 1930, inderdaad een
verschijnsel, dat moet verontrusten.
Gaat men al deze cijfers na, dan is het
niet gemakkelijk te geraken tot een alge-
meene conclusie, ook al houdt een statis
tiek zich, zooals reeds gezegd, hoe nauw
keurig uitgewerkt ook, aan algemeene ge
gevens. Men zou kunnen zeggen, dat de
wetenschap, welke zich toelegt op de ge
zondheid van den mensch, niet onbelang
rijke vorderingen heeft gemaakt. Men lette
op de sterftecijfers en op de afnemende
getallen der doodgeborenen. Maar andere
verschijnselen, die meer afhankelijk 2ijn
van menschelijke gee9t en wil, kunnen niet
altijd een even gunstig beeld vertoonen.
Wetenschappelijke vooruitgang houdt niet
steeds gelijken tred met geestelijken voor
uitgang, en ook omgekeerd. In tijden van
rationalisme is dit wel eens vergeten. De
statistiek herinnert ons echter aan oude
waarheden.
Naast andere dingen komt in deze cij
fers dè zwakheid van den mensch sterk
naar voren. En ook hierin blijft de statis
tiek heel dicht bij het leven. Zij zal het
menschdom niet verbeteren. Daartoe is
meer noodig, daartoe moet hooger greep
worden gedaan. Maar zij leert wel het
leven kennen. En dit is al een belangrijke
stap op den weg niet alleen naar weten-
schappelijken, doch ook naar geestelijken
vooruitgang.
I stond in ons blad van. 14 Febr.
Het Duitsche weermachtsbericht
Jachtvliegtuigen hebben Vrijdag boven de
Zuidoostkust van Engeland negen Britsche
vliegtuigen van het type Spitfire neergescho
ten. Een vijandelijk gevechtsvliegtuig is aan
de Nederlandsche kust neergehaald.
In Cyrenaica hebben Duitsche formaties
jachtvliegers vijandelijke colonnes vracht-
autos' en pantserwagens aangevallen en ver
scheidene voertuigen in brand geschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben met
inslaande bommen militaire installaties in
Bengasi en he: Britsche steunpunt El Ageila
vernield.
Sterke afdeelingen gevechtsvliegers hebben
den laatsten nacht industrieele doelen ln
Londen en eea reeks vliegvelden met bom
men van zwaar en het zwaarste kaliber be
stookt, waardoor branden en ontploffingen
ontstonden.
De vijand heeft in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag bristnt- en brandbommen geworpen,
in het bijzonder op een stad in WQst-Duitsch-
land. Behalve een aantal dooden en gewonden
bij de burge~bevolking ontstond slechts ge
ringe schade aan gebouwen in woonwijken.
Eén eigenvlegtuig wordt vermist.
Het -pperkevel van de Duitsche weer
macht maakfe Zondag bekend:
Een duiboot meldt het tot zinken brengen
van drie gewipende vijandelijke koopvaardij
schepen van fezamen 19.000 b.r.t. Een oorlogs
schip in uveneesche wateren, waarvan reeds
békend gemaikt is, dat het in den bandels-
oorlog bij ekaar llO.uOO b.r.t. vijandelijke
scheepsruimte tot zinken heeft gebracht, heeft
opnieuw 10.00 ton scheepsruimte vernietigd.
Verkenningivliegtuigeii hebben gisteren bij
aanvallen aan de monding van de Theems en
de Humber twee vijandelijke koopvaardij
schepen door bomtreffers zwaar beschadigd.
Lange-afstancsgeschut van het leger heeft
op 14 en 15 Februari belangrijke doelen in
Zuidoost-EngïUnd beschoten.
In Cyrena.ca hebben duikbommenwerpers
van het Duitsche luchtwapen Britsche steun
punten met kommen van zwaar kalibtr aan
gevallen. Aaivallen van sterke formaties ge
vechtsvliegeri waren in den nacht van 15 op
16 Februari op belangrijke militaire inrich
tingen in Zud-Oost en Midden-Engeland ge
richt, alsmece op schepen. Bomtreffers ver
oorzaakten <p verscheidene vliegvelden groo
te branden ;n vernielden schuilplaatsen en
vliegtuigen. Er ontstond groote schade in ue
havenwerk® aan de Theems en in het haven
gebied van -en stad aan de Westkust. Twee,
koopvaardijchepen van te zamen 8.000 ort.
werden tot zinken gebracht. Een ander vij
andelijk koqavaardijschip werd in brand ge
schoten. Eei gevechtsvliegtuig plaatste bom
treffers op -en lichten kruiser.
Pogingen van den vijand om het bezette
gebied binnn te vliegen werden reeds aan
de kust veijdeld Hierbij verloor de vijand
vijf vliegtuigen en wel twee jagers en drie
gevechtsvlie;tuigen in luchtgevechten. Op ver
scheidene paatsen in West-Duitschland liet
de vijand inden afgeloopen nacht een gering
aantal brisat- en brandbommen vallen, die
eenige slachoffers onder de burgerbevolking
maakten. E ontstond geen militaire schade
Bij deze vlichten en bij nachtelijke aanvals-
pogingen oj de bezette gebieden schoten de
nachtjagers vier machines en de luchtdoel
artillerie eei vijandelijk toestel neer. De ge
zamenlijke rerliezen van den vijand op 15
Februari en in den nacht van 15 op 16 Febr.
bedroegen (ientengevolge tien vliegtuigen.
Een eigen nachine wordt vermist
Aanvullend bericht
Als aanvtlling op het weermachtsbericht
van gisterei verneemt het D.N.B. nog, dat in
de beide ageloopen dagen voor den oorlog
belangrijke doelen in Zuid-Oost-Engeland.
vooral in hit graafschap Kent opnieuw bloot
gesteld waBn aan het vuur van de Duitsche
verdragend- batterijen. In den nacht van 15
op 16 Febnari hebben sterke afdeelingen ge-
vechtsvliegirs Zuidoost-Engeland. het bewa-
peningscentum in de Midlands en de haven
installaties in West-Engeland aangevallen
Groote bralden in de haveninstallaties in het
Theemsgebed en in een West-Engelsche ha
ven bewezo de uitwerking van de neerge
worpen bonmen. Behalve de reeds gemelde
schepen, da tot zinken gebracht, resp. in
brand gewrpen zijn, is een lichte Engelsche
kruiser doe een bom midscheeps zwaar ge
troffen.
Over de ranvallen van Duitsche gevechts-
afd. in No<rd-Afrika wordt bekend gemaakt,
dat evenals in de vorige dagen en nachten
weer steuniunten onderkomens der Britsche
troepen me zware bommen bestook* zijn De
vuurgloed ter ontploffingen en de geweldige
rookzuilen >innen in de vijandelijke installa
ties toonde aan, dat de Duitsche bommen
het doel geaakt hebben
Volgens Engelsche berichten, zoo wordt
verder veklaard, beweer» de Royal Air-
force. da: zij haar tot dusver grootsten
luchtaanwi op de Duitsche havens aan
de Kanaékust heeft ondernomen. De
Engelsche berichtendienst spreekt in zijn
berichten over „een vernietigende uit
werking 'an deze aanvallen".
Van Diitsche zijde, zoo wordt ver
klaard, is van dezen „tot dusver groot
sten aanal op Ouitsche kanaalhavens"
nauwelijk iets gemerkt. De vljt neerge
schoten 'liegtuigen van de Royal Air-
force vomen, zoo wordt met nadruk
verklaart ongeveer een vierde tot een
vijfde vi' de totaal in actie geweest
zijnde Bitsche vliegtuigen, die volgens
den En;elschen berichtendienst, den
„tot duster grootsten aanval op Duit
sche insasiehavens aan het Kanaal"
ondernonen hebben".
In Duitsche krijgsgevangen
schap afgedragen geld
De regeling voor de terugbetaling
De directeur van het informatiebureau van
het Nederlandsche Roode Kruis, Zwarteweg
75, Den Haagi maakt betreffende de in Duit
sche krijgsgevangenschap afgedragen gelden
het volgende bekend:
Van het krijgsgevangenkamp Bocholt zijn
op enkele uitzonderingen na alle gelden aan
zijn bureau overgemaakt. Van dit kamp zijn
geen goederen terugontvangen, wel worden
nog eenige fototoestellen verwacht.
Van het krijgsgevangenkamp Bathorn zijn
alle gelden bij zijn bureau binnengekomen,
eveneens eenige fototoestellen en vulpen
houders.
Van het krijgsgevangenkamp Weinsberg
zijn alle zoogenaamde „kampgelden" („lager-
marken") en het Hollandsche geld binnenge
komen. De aldaar bestelde en betaalde boe
ken zijn inmiddels gedeeltelijk teruggekomen.
Bij aanvrage voor teruggave van boeken moet
door den rechthebbende den naam van den
schrijver en den titel van het boek opgegeven
worden.
Van het krijgsgevangenkamp Neu-Branden-
burg zijn vrijwel alle gelden binnengekomen.
Eveneens een gedeelte van de aldaar ver
diende loonen.
Van de voorjnalige gevangenkampen Dort
mund, Versen, Meppen, Fürstenberg, Hemer
is tot nu toe slechts een gedeelte der aldaar
afgedragen gelden ontvangen.
Verzoeker, om terugbetaling moeten gericht
worden aan het informatiebureau van het
Nederlandsche Roode Kruis, afwikkel-ing6-
dienst krijgsgevangenen, Zwarteweg 75, Den
Haag, met vermelding van:
a) naam en voornaam;
b) vroegeren militairen rang;
c) naam van het krijgsgevangenkamp,
waar het geld is afgedragen, en het gevan
gennummer;
d) het bedrag van het afgedragen geld;
e) tegenwoordig adres, waarheen de post-
chéque gestuurd moet worden.
Zij, die in den loop der laatste 2 maan
den om terugbetaling hebben verzocht,
behoeven dit niet meer te herhalen.
Zoodra de aanvraag aan de beurt is om uit
betaald te worden, wordt een postchèque ge
stuurd, zoodat een extra bericht van ont
vangst der aanvraag niet verzonden wordt
der
JOURNALISTIEK.
Directie ;n commissariseen van de N.V.
Nieuwe Rdterdamsche Courant hebben met
ingang vai Zaterdag benoemd tot hoofd
redacteur nr. J. Huijts. Mr. Huijts is sedert
1918 aan »e N.R.C. verbonden en sedert 1
October 190 belast met de w-*"'i? van
de hoofdredactie.
Onregelmatigheden bij de
distributie te Utrecht
De provinciale voedselcommissaris,
verdacht van verduistering,
gearresteerd
Het A.N.P. meldt: In de provincie Utrecht
zijn onregelmatigheden bij de regeling van
de voedselvoorziening aan het licht gekomen.
Dezer dagen is de provinciale voedselcom
missaris m Utrecht, de heer de G. door de
politie aangehouden en verdacht van ver
duistering in arrest gesteld. Het onderzoek in
deze zaak is nog in vollen gang en de ver
dachte zou een gedeeltelijke bekentenis heb
ben afgelegd.
In verband hiermede deelt het A.N.P. nog
he. volgende mede:
De heer A. J. de G. was in zijn functie van
voedselcommissaris voor de provincie Utrecht
belast met de evacuatie, en na de oorlogs
dagen met de terugvoering van het vee in de
pre vincie Utrecht. Na de oorlogsdagen waren
onder zijn leiding eenige personen aange
wezen, die er voor moesten zorgen, dat het
weggeleide vee weer terugging naar de
plaats, vanwaar het afkomstig was. Degenen,
die met de uitvoering daarvan waren belast,
waren soms dagen van huis en te hunnen
gerieve werd vanwege den distributiedienst
van den voedselcommissaris koffie, thee,
suiker enz. ter beschikking gesteld. Deze
levensmiddelen werden bovendien uitgereikt
aan die boeren in de provincie Utrecht, die,
na de oorlogsdagen naar hun haardsteden
teruggekeerd, door oorlogsgeweld of door
andere omstandigheden zonder eten zaten.
Ook voor hen werd dan koffie, thee en suiker
beschikbaar gesteld via dienzelfden distribu
tiedienst van den voedselcommissaris. Van
deze distributie werd aanvankelijk nauw
keurig aanteekening gehouden, doch naarmate
de gedupeerde boeren in de provincie Utrecht
weer werden ingeschakeld in het normale
leven en zij dus met hun distributiebonnen
als elk ander zich van koffie, thee enz. kon
den voorzien, verslapte de controle en bleven
groote hoeveelheden onder het beheer van
den voedselcommissaris, zonder dat deze uit
gereikt werden.
Met deze aanzienlijke restanten nu zou de
voedselcommissaris fraude hebben gepleegd,
door er onrechtmatig van te verkoopen en
er een gedeelte van naar zijn woning te doen
overbrengen. Deze clandestiene handel m
koffie, thee, suiker enz. zou reeds dateeren
van Juni van het vorig jaar en uiteraard
staat nog niet vast, welke kwanta aan levens
middelen op onrechtmatige wijze aan de
distributie zijn onttrokken. Het is niet on
waarschijnlijk, dat verscheidene andere per
sonen in de naaste omgeving van den heer
de G. zich met deze knoeierijen hebben in
gelaten. Vast staat, dat door een van de leden
van het personeel van den heer de G. de zaak
aan het rollen is gebracht en de politie in
deze affaire is gemengd.
Het onderzoek in de onregelmatigheden van
den voedselcommissaris is in vollen gang. De
gearresteerde wordt thans door den rech-
ter-commissaris verhoord. Handende het
Onderzoek is de beer de G. geschorst uit zijn
ambt en is een plaatsvervanger aangewezen.
De heer de G., van wien bekend was, dat
hij zeer bemiddeld was, was lid van de pro
vinciale staten van Utrechit.
Het ontslag van den directeur der
Landsdrukkerij
Het ambtenarengerecht heeft vanmorgen
uitspraak gedaan in de zaak van den heer
L. B. K., den vroegeren directeur van de
Landsdrukkerij, tegen den secretaris-generaal
van binnenlandsche zaken, in verband met
bet hem als zoodanig op 23 Mei 1940 ver
leende ontslag.
Het ambtenarengerecht heeft
Let beroep van den b<- - nge-
grond verklaard.
elfde Lustrum
S.S.R.
kede van Dr. H. Colij.i
Amsterdam, 17 Febr.
In zijn Zaterdag j.l. vermelde rede ter
middagzitting van het Lustrum-Congres der
S.S.R. heeft dr. H. C o 1 ij n, na een herinne
ring aan den bewogen tijd, die ons verleden
en heden telkens weer naast elkander doet
stellen, onze algemeene levenshouding be
sproken, in het bijzonder de
levenskunst der jongeren
Bij Christen-studenten, aldus spr. mag men
een zekere mate van bescheidenheid in het
oordeel verwachten, naast zelfkennis door het
gestaag gebruik van den Bijbel en door de
wetenschap. Gij zijt evengoed voorloopers van
een komend geslacht, als de ouderen dat zijn
van u. Ieder op zijn beurt gaat van den
ouden in den nieuwen tijd over, om dan aan
beide te behooren. Wie daarbij niet de
volkomen eenheid in de verscheidenheid van
tijden en kringen kan ontdekken, is blind.
Hij toch oordeelt fragmentarisch. Voor den
Christen-student echter liggen hier geen
groote moeilijkheden. Er is synthese van
traditie en dynamiek, van jong en oud. En
dan valt het accent van de traditie bij de
ouderen en dat van de dynamiek van het le
ven bij de jeugd. Het b e w a r e n rust dan
bij de ouderen, de drang naar vernieuwing en
het doorzettingsvermogen dragen de jongeren.
Maar er moet samenwerking blij-
v e n. De jongeren kunnen niet buiten de ad
viezen der ouderen, voor wat den organisato-
rischen groei der gemeenschap betreft. Want
die groei strekt zich over jaren uit. En op hun
beurt bewaren de ouderen het contact met de
jongeren. Voor een Christen, die zijn Bijbel
kent, en voor een student, die studeert, kan
de aanvaarding van deze gedragslijn niet
moeilijk vallen.
Wie dicht bij zijn Bijbel leeft, zoo vervolgt
spr., heeft het in deze dagen gemakkelijker
dan anderen. Des Zondags een goede preek,
den Bijbel iederen dag op tafel en verder
eiken dag een goeden lach; als we zóó leven,
dan komen we het best door de moeilijk
heden heen. Dat is de wijsheid van den Pre
diker, voor u, jongeren, ook op dezen dag.
Van den g e 1 o o f s moed moeten wy het heb
ben. Als gij u verheugen moogt, zooals Pred.
11:9 en 12:1 het zegt, dan is de vaste grond
slag gelegd voor uw levenskunst op elk ter
rein van het gansche leven.
Die levenskunst heeft in onzen tijd een
zeer bijzondere beteekenis. Zij beheerscht
naast tal van andere vragen, de vraag naar
onze verhouding tot het vaderland en tot de
natie als geheel. Wij dienen in het oog te
houden den homogenen grondslag van onze
volksgemeenschap.
Dr. Colijn sprak dan speciaal over onze
levensuitingen, welke vrucht zijn van Cal-
vijns reformatie. Meet dien invloed, welken
het Prot-Chr. volksdeel met zijn Calvinisti-
schen inslag in ons volksleven uitoefent, niet
naar het aantal van hen, die zich als daad
werkelijke belijders van het Christendom
openbaar maken. Het Nederlandsche volk
moet ook beoordeeld worden naar traditio-
neele vruchten van het Calvinisme. Die wa
ren groot. Die traditie werkt nu
nog. Als spr. op dit oogenblik in een deba
tingclub zou zijn, zou hij niet aarzelen de stel
ling te poneeren, dat de Roomsch-Katholie
ken in Nederland zich in niet geringe mate
aangepast hebben aan de Puriteinsch-Calvi-
nistische levenshouding.
Als wij bij dit alles met name op Calvinis
ten wijzen, behoeven we daarom een Willi-
brord, een Bonifacius en een Hugo de Groot
niet te vergeten. Die hebben ook hun plaats
als grondleggers van onze volkscultuur.
Busken Huet heeft de Oost-Indische Com
pagnie het reddend zwemvlies van den vogel
der Zeven Provinciën genoemd. Ook dat beeld
is nu nog goed. Men mag dan een goed zwem
mer zijn, als de zwempartij te lang duurt,
wint de vogel het. Ik vergelijk u bij dat red
dend zwemvlies. Dat van u gezegd worde:
ils ont bien mérité de leur patrie, tenminste
als de levenskunst zoowel belijden als beleven
van ons stanpunt is.
Alleen door versterking van het innerlijke
kunnen we de haardvuren brandende hou
den. Als Christenen moeten we de stroomin
gen onderkennen, welke stuwen naar de me
chanisatie van het leven. Naast deze negatieve
taak staat de positieve van resolute aanvaar
ding van zelfwerkzaamheid. Daarbij is or
ganisatie onmisbaar zoolang zij. geen doel is
dat zich zelf zoekt
Spr. waarschuwde in dit verband tegen
persoonlijke Verslapping.
Gij jongeren, zoo besloot spr., de ouderen
kunnen u advies geven, maar uw beste gids
is de Bijbel en een hart, dat gij naar dien
Bijbel voegt. Bewaar dat aan dien Bijbel on
derworpen hart Dan ligt uw levenskunsl
naar alle zijden aan veilige ankers.
De heer Zeegers heeft dr. Colijn harte
lijk dank gezegd voor zijn rede, waarna met
het zingen van „Halleluja! eeuwig dank en
eere" het samenzijn besloten is.
Jaarvergadering „S.S.R/"
De Societas Studiosorum Reformatorum"
heeft in het kader van haar Lustrumherden
king ook haar huishoudelijke vergadering ge
houden.
In deze, onder leiding van den Unie
praeses, de heer B. Kok, gehouden vergade
ring zijn de jaarverslagen, de verslagen der
afdeelingen, het verslag der Almanak-i
missie e.d. uitgebracht
De begrooting voor het nieuwe jaar werd
goedgekeurd.
In de middagvergadering heeft de Unie-
praeses zijn jaarrede gehouden, waarna de
bestuursoverdracht heeft plaats gehad.
ROEKELOOZE CHAUFFEUR AANGEHOUDEN
De recherche te Venlo heeft te Velden
gehouden de chauffeur P. P., afkomstig uit
Beuningen, die, zooals wij reeds meldden, met
zijn vrachtauto op den Veldenscheweg te Venlo
een aanrijding veroorzaakte, waarbij de 20
jarige wandelaar M. Bogaerts aldaar het leven
verloor.
De chauffeur was na de aanrijding, welke in
de avonduren plaats vond, doorgereden.
Uit het inderzoek is gebleken, dat de chauf
feur onder den invloed van sterken drank ver
keerde. Hij verklaarde niets van de wandelaars
op den weg te hebben gezien, doch wel
schok te hebben gevoeld. Hij verkeerde echter
in de meenïng, dat hij over een steen was ge
reden. Bij onderzoek van den vrachtauto Zijn
sporen, door de aanrijding veroorzaakt, nog ge
vonden.
Tegen den chauffeur is proces-verbaal opge
maakt
HET N.J.V. EN HET
JONGENSWERK
Provinciale leidersvergadering
te Rotterdam
Toespraken van ds. A. A. Wildschut
en den heer H. Gordeau
Rotterdam, 17 Februari. Zaterdag
middag is in gebouw „De Samaritaan"
aan de Linker Rottekade de jaarlijksche
provinciale jongensleiders vergadering
gehouden van het Nederlandsche Jonge-
lings Verbond in Zuid-Holland. De ver
gadering was druk bezocht en stond
onder leiding van den heer G. J. Kroef
van Gorinchem.
De bijeenkomst ving aan om ruim half
vier en werd op de gebruikelijke wijze ge
opend. De heer Kroef las Mare. 4 3035
en bracht in zijn openingswoord dank aan
God voor de zegeningen, waarmee Hij in
het afgeloopen jaar ondanks vele moeilijk
heden de organisatie omringde. Er zijn nog
clubs, aldus spr., die niet vergaderen. Laat
hieraan zoo spoedig mogelijk een einde
komen. De arbeid moet worden hervat,
omdat dii werk beteekenis heeft voor de
eeuwigheid.
Vervolgens heeft als eerste spreker het
woord gevoerd de heer H. Gordeau, van
Bussum, vice-voorzitter van het N.J.V., die
sprak over: „De jongen in zijn overgangstijd".
Spr. ving aan met te wijzen op de moeilijke
tijdsomstandigheden, waarin de knaap is
geplaatst. Zoowel stoffelijk als geestelijk
heeft hij het verre van gemakkelijk. Feitelijk
komt hij niet tot rust. Hij is bezig
te ontgroeien aan het kind zijn en heeft toch
de volwassenheid nog niet bereikt. De moei
lijkheid is nu, dat de jongen tijdens deze
overgangsperiode terechtgekomen is in een
overgangsperiode der menschheidsgeschie-
denis. Het is erg, aldus spr., als men speelbal
is, maar dubbel erg, wanneer men speelbal is
in den storm.
Wat moeten wij nu voor den jongen doen in
zijn moeilijke omstandigheden? Laat hem, al
dus spr., profiteeren van de geestelijke winst,
die deze tijd afwerpt. De jongen heeft er be
hoefte aan, dat, hij Jezus ziet. En Jezus kan
hij alleen zien in u, die zijn leider is. Laten
we toch vooral beelddragers van Christus zijn-
Bereidt u daarom goed voor op de vergade
ringen. Als de leider zijn werk naar behooren
heeft vervuld, hoort men hem maar al te
vaak de zucht ontglippen: wat ben ik toch
ver gebleven beneden wat van me gevergd
mocht worden! Nooit mogen wij ons werk in
zelfvoldaanheid verrichten. Voelt daarom uw
verantwoordelijkheid en doet het werk, aldus
spr., uit liefde tot Jezus. Wijst de jongens
naar Hem den weg en volbrengt uw arbeid
nooit in eigen kracht.
Aan de discussie, die op dit onderwerp volg
de, werd door verschillende aanwezigen deel
genomen. De heer Gordeau heeft de hem ge
stelde vragen uitvoerig beantwoord, waarna
gepauzeerd werd.
Na de pauze was het woord aan ds. A A.
Wildschut, Ned. Herv. predikant te
Rotterdam, die sprak over „Christelijk ge
loofsleven nu!?" Spf. stelde de vraag, of
we de laatste jaren geestelijk niet boven
onze stand hebben geleefd. Is ons Christelijk
geloof uitgangspunt of doel? Er zijn menschen
die zich met een zekere onverschillige flair
over de moeilijkheden van dezen tyd heen-
zetten. Er valt op te merken een godsdien
stige en een goddelooze onverschilligheid. De
eerste laat alles over zich heengaan, omdat
het nu eenmaal zoo is voorspeld en beslist.
Met een dergl. dooddoener mogen we ons van
de zaak niet afmaken. Ook zijn we er niet
mee door ons aan wijsgeerige bespiegelingen
over te geven. Men redeneert dan, dat er na
deze tijd wel weer een andere komt. Zoo is
het altijd gegaan in de geschiedenis. Op deze
manier zegt de tijd, die we beleven, ons niets.
Dan is er geestelijk verlies in plaats van
geestelijke winst
Deze tijd moet ons leefen bidden: „Laat
komen Heer Uw rijk". Er moet zijn het oot
moedig smeekgebed om genade. Voort mo
gen we ons werk nooit met Gods werk ver
wisselen. Wij moeten, aldus spr., geen eigen-
wijze Christelijke jongemannen worden. Laat
diep in ons het besef leven, dat we in ons
zelf onnutte dienstknechten zijn, en dat het
genade is als we medearbeiders Gods mogen
zijn.
Tenslotte is er de vraag, of we kunnen
„dulden", dat wil zeggen, of we moedig en
volhardend verdragen kunnen in ootmoedige
liefde. Op Jezus moet ons oog gericht zijn als
den leidsman des geloofs. Hij bad, ootmoedig
en nederig. Hij leefde van genade en vroeg
telkens of Hij op Gods weg was. Hij volgde
geen eigen inzicht en vroeg of God Zijn werk
aan Hem wilde toevertrouwen. Hij zette alles
om in geestelijke winst. Dit voorbeeld moet
ons aanmoedigen en aansporen om getrouw
te zijn. Gelooven in Jezus Christus, aldus spr.,
is gelooven in dengene, die ons den weg wijst
en er ons brengen wü, mits we nooit meer
der willen zijn dan de Meester, in welk ver
band spr. besloot met de lezing van Rom.
5:3—5.
Na deze toespraak, die onder groote stilte
werd aangehoord, werd de vergadering om
half zeven op de gebruikelijke wijze beëin
digd, nadat Ds. Wildschut in dankgebed was
voorgegaan.
De ongeregeldheden
te Amsterdam
Van officieuze zijde vernemen wij in ver
band met de ongeregeldheden te Amsterdam
rog het volgende:
Dat in de Jodenwijk op ongedisciplineerde
wijze is opgetreden is blijkens de rede van
den heer Asscher zelfs aan Joodsche zijde in
gezien. Bovendien is het in strijd met alle
voorschriften, dat daar nog zoovele wapenen
aanwezig waren. Een der getroffen W.A.-man-
nen, die door een dertigtal aanvallers vrijwel
doodgetrapt was, is aan de verwondingen
overleden. Aanvankelijk was hij, door de ver
minking van zijn gelaat, niet te identificee-
ren. Later bleek, dat het slachtoffer weer
man Koot uit Amsterdam was.
Vooral tijdens de Duitseiie bezetting wor
den maatregelen tegen herhaling van derge
lijke voorvallen noodzakelijk geacht Daartoe
behoort mede de verhuizing van het niet-
Joodsche deel der bevolking uit de Amster-
damsche Jodenwijk.
