&rfép.'
iHeiruyScMadjshï
FEBRUARI 1941
P»NE
De behandeling van de leen- en pachtwet
Willkie bepleit maandelijksche
levering van vijf a tien
torpedobootiagers
Het D. N. B. meldt uit Washington:
Voor de senaatscommissie van buitenland-
sche zaxen heet Wendell Willkie verklaard,
dat de eenige mogelijkheid om Engeland snel
te helpen gelegen is in aanneming van de
leen- en pachtwet met bepaalde wijzigingen.
Engeland heeft terstond en op langen termijn
hulp noodig.
Willkie stelde een maandelijksche levering
van vijf tot tien Amerikaansche torpedoboot-
jagers aan Engeland voor, daar Engeland
ondanks de vijftig reeds afgestane jagers er
nog meer noodig heeft. Voor de aflevering
aan Engeland moeten deze torpedoboot-
jagers op Amerikaansche werven gereviseerd
worden.
Bovendien heeft Engeland behoefte aan
vliegtuigen, munitie en schepen, zoo voegde
Willkie hieraan toe. Hij had zware verwoes
tingen in Noord-Engelsche industriesteden
gezien. Indien de Vereenigde Staten zich
zouden isoleeren, aldus spr., dan zou het
voortbestaan van Engeland wel moeilijk
worden.
Willkie stelde vervolgens aanneming van
de leen- en pachtwet voor, verklaarde even
wel, dat deze wet tot Engeland, China en
Griekenland beperkt dient te worden. Indien
de Amerikaansche hulp zonder uitwerking
zou blijken, zoo herhaalde Willkie, dan zal
Engeland waarschijnlijk ten gronde gaan.
United Press meldt uit Washington:
Wendell Willkie motiveerde zijn verklaring
voor de senaatscommissie van buitenlandsche
zaken, waarin hij voorstelde dat de Ver
eenigde Staten maandelijks vijf a tien tor
pedoboot jagers aan Engeland zouden leveren,
aldus:
Het grootste gevaar, dat Engeland dreigt,
is de vernietiging van zijn scheepvaart. Dien
tengevolge heeft Engeland meer torpedoboot-
jagers en handelsschepen noodig. De handels
schepen moeten den Oceaan meestal onder
geheel ontoereikende bescherming oversteken.
Aan 30 tot 40 vrachtschepen kan men soms
slechts een paar torpedoboot jagers meegeven.
Wanneer wij Engeland effectief willen steu
nen, dan moeten wij Groot Britannië maan
delijks vijf a tien oude torpedoboot jagers ter
beschikking stellen, die tevoren grondig bij
ons gereviseerd zijn. Terzelfder tijd moeten
de Vereenigde Staten zich zooveel mogelijk
inspannen om de afgestane torpedobootjagers
door nieuwe te vervangen.
Ook adviseerde Willkie het afstaan van
lange-afstand bommenwerpers, die hoofd
zakelijk voor patröuillediensten gebruikt zou
den worden. Tenslote gaf Willkie als zijn
meening te kennen, dat de Vereenigde Staten
Engeland met handelsschepen moeten onder
steunen.
Het ministerie van marine heeft tot dus
ver geweigerd, naar Associated Press uit
Washington meldt, om een standpunt te be
palen ten aanzien van Wendell Willkie's
eisch voor de Senaatscommissie van buiten
landsche zaken om maandelijks vyf tot tien
Amerikaansche .orpedobootjagers aan Enge
land af te staan.
In plaats daarvan wordt in het ministerie
van marine gewezen op de - verklaring van
minister Knox van 8 Januari, waar-in deze
zeide, dat moeilijk meer torpedobootjagers
De strijd in de lucht
Britsche aanval op Calais
afgeslagen
Gistermiddag, aldus "het D.N.B. uit Berlijn,
trachtte een groep Britsche vliegtuigen in de
nabijheid van Calais de Fransche kust te
naderen. De Duitsche afweer dwong hen
evenwel nog boven het Kanaal terug te
keeren. Volgens tot dusver ontvangen berich
ten hebben de Duitsche jagers reeds bij de
eerste botsing met de Britten drie vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Naar gisteravond te Berlijn bekend werd,
zijn Maandag en in den Maandagnacht nog
vijf Britsche vliegtuigen neergeschoten en
wel vier gevechtsvliegtuigen en een jager.
Het totale aantal Maandag door het Duit
sche luchtwapen neergeschoten Britsche
vliegtuigen komt daarmee op 38.
Engelsche aanvallen op Duitsch
Rijksgebied
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Engelsche luchtstrijdkrachten hebben in den
nacht van 11 op 12 Februari wederom gepoogd
het Rijksgebied aan te vallen. Krachtig wel
gericht afweervuur verhinderde de Engelsche
machines haar bommen bij het neerwerpen te
richten en dwong ze voor het bereiken van
haar doelen van koers te veranderen. Militaire
of voor den oorlog oecönomisch belangrijke
schade is nergens veroorzaakt. In een stad in
Noord-Duitschland werd schade van gering
belang aangericht aan gebouwen en op het
land ontstonden kleine branden. Ook pogingen
van den tegenstander tot aanvallen op indus-
trieele installaties in Noord-West-Duitschland
hadden geen succes. Alleen zijn er verschei
dene dooden en gewonden onder de burger
bevolking te betreuren
kunnen worden afgestaan zonder nadeelingen
invloed te oefenen op de trefkracht van de
Amerikaansche vloot. Voorts wordt in marine-
kringen verklaard, dat de Vereenigde Staten
in het loopende jaar waarschijnlijk slechts
15 torpedobootjagers gereed kunnen maken. In
1942 hoopt men op een jaarlijksche produc
tie van 45 torpedobootjagers te komen.
(D.N.B.)
La Guardia bepleit aanneming
van de voorstellen
La Guardia, de burgemeester van New York,
heeft aanneming van de leen- en pachtwet
als onderdeel van het nationale verdedigings
program aanbevolen.
Deze wet behoort uit zuiver egoïstische
overwegingen aangenomen te worden, aldus
La Guardia. Hitler en Mussolini willen hun
macht over Europa uitstrekken. De Ameri
kaansche scheepvaart en de handel met Zuid-
Amerika zouden terstond hun aandacht trek
ken, indien Engeland verslagen of een vrede
door vergelijk gesloten zou worden. In 1942
zijn de Vereenigde Staten, volgens La
Guardia, tegen een aanval op den Atlanti-
schen Oceaan beveiligd. Het zou tot 1945 ol
1946 duren, aleer dit ook voor den Stillen
Oceaan geldt.
Voorts beweerde de burgemeester, dat de
Vereenigde Staten zich niet in Europeesche
aangelegenheden willen mengen, doch dat het
omgekeerde het geval is. Tenslotte verklaarde
hij, dat hij bereid is tot deelneming aan den
oorlog „om de Amerikaansche kusten en de
instellingen van de Vereenigde Staten te be
schermen".
George, de voorzitter van deze senaats
commissie, heeft bekend gemaakt, dat hij een
verklaring ontvangen heeft van Green, den
voorzitter van de American Federation of
Labor, waarin de leen- en pachtwet gequali-
ficeerd wordt als onmisbaar voor de verde
diging van de Vereenigde Staten.
Zeven Italiaansche generaals
te Kaïro aangekomen
Generaal Berganzoli in een
ziekenhuis opgenomen
Schwedz. Press Telegraph meldt uit Kairo:
Generaal Berganzoli, die Maandag per
vliegtuig uit Bengazi te Kaïro is aangekomen,
is onmiddellijk naar een ziekenhuis gebracht
Hij lijdt aan een ernstige blindedarmontste
king. In het vliegtuig bevonden zich behalve
Berganzoli nog zes andere Italiaansche gene
raals. Berganzoli heeft gedurende de geheele
reis op een veldbed gelegen.
Ontruiming van de Engelsche
Zuid-Oostkust
Folkestone welhaast verlaten
Schweiz. Press Telegraph meldt uit Londen:
De evacuatie van de Engelsche Zuid-Oost
kust is begonnen.
Langs de wegen van de Zuid- en de Zuid
oostkust naar het Noorden rijden honderden
auto's met bedden, kasten, kinderwagens en
allerlei huisraad beladen. Deze mensehen zijn
op weg naar de nieuwe woonplaatsen, die hun
door de regeering zijn aangewezen.
Folkestone is grootendeels verlaten. De
huizen van Eastbourne en Worthing staan
leeg, Southend, dat voor den oorlog 140,000
inwoners telde, heeft er nu nog slechts 70,000.
Maar ook zijn er velen, die de raadgevingen
van de bevoegde instanties in den wind
slaan en na een tijdje weer naar de bedreigde
zone terugkeeren.
Zoo rijden langs de wegen van Engeland
ook auto's terug naar de steden, die zij vroe
ger hadden verlaten. In Folkestone zouden
reeds 5000 personen zijn teruggekeerd.
Tot nu toe is van officieele zijde nog niets
hiertegen gedaan. Enkele bladen beginnen
echter nu hun stem te verheffen, om aan
dezen toestand een einde te maken.
Rede van Göbbels
Bij een groot$ betooging in het sportpalast
te Berlijn heeft dr. Göbbels in zijn hoedanig
heid van gouwleider der Duitsche hoofdstad
gesproken. Hij betoogde o.a.:
Duitschland heeft niet alleen de feiten van
de werkelijke macht aan zijn zijde. Zijn sol
daten zijn ook de dragers van een nieuwe
wereldbeschouwing. Zij strijden voor een groot
doel, dat aan het zegevierend slot van den
oorlog zal staan, te weten voor den opbouw
van den eersten grooten socialen staat ter
wereld.
Wat is de oorlog voor de Engelsche pluto
cratie anders dan de verdediging van de voor
rechten van een bezittende bovenlaag, die niet
wil begrijpen, dat de heerschappij van het
geld definitief ten einde loopt. Het Duitsche
volk weet uit de geschiedenis, dat de kracht
van jonge denkbeelden, belichaamd in de
soldatenmacht van een groot volk, nog steeds
de meerdere is geweest van de ineenstortende
machtbouwsels van een oude wereld. Daar-
i, aldus Göbbels, gaat Duitschland thans
met rustige vastberadenheid in grenzeloos
vertrouwen op den Führer den weg ter over
winning.
Bescherm U
bijtijds door
tymflavin-pastiues
Het vliegveld van Janina
aangevallen
Hardnekkige gevechten om
Keren
Het 250ste communiqué van het Italiaan
sche hoofdkwartier luidt:
Aan het Grieksche front gevechten van
patrouilles en bedrijvigheid der artillerie.
Gedurende de gevechten van de laatste
dagen hebben het Albaneesche vliegercorps en
het vierde luchteskader zich bijzonder onder
scheiden door hun steun aan de operaties op
den beganen grond en hun voortdurende en
succesrijke ondernemingen. Gisteren overdag
hebben luchtmachtformaties wederom de
vijandelijke verbindingen, verdedigingswer
ken en troepen bestookt met lichte en zware
bommen en machinegeweervuur. Ook militaire
objecten te Prevesa en Larissa zijn getroffen.
Jachtformaties hebben in scheervlucht
het vliegveld van Janina aangevallen en
achttien op het veld staande Gloster-
toestellen vernield. Twee toestellen van
hetzelfde type, die tegen onze jagers
trachtten op te treden, werden neerge
schoten. Een onzer vliegtuigen is niet
teruggekeerd, de bestuurder kon zich
redden door van zijn valscherm gebruik
te maken.
In Noord-Afrika niets bijzonders.
In Oost-Afrika hebben zich in den sector
Keren gisteren den geheelen dag hard
nekkige gevechten afgespeeld, waaraan de
luchtmacht aan weerskanten deelnam. Over
de Joeba heeft een vijandelijke gemechani
seerde colonne, gesteund door de luchtmacht-,
Afmoeda bezet. In Kenya heeft onze lucht
verdediging op 9 en 10 Februari vier vlieg
tuigen neergeschoten.
In den Soedan is nog een Gloster neer
geschoten. De vijand heeft aanvallen» gedaan
op het vliegveld van Addis Abeba. Negen
personen, onder wie twee inboorlingen, wer
den gedood, eenige gewond. De schade is
er gering.
In den nacht van 11 op 12 Februari heb
ben vijandelijke vliegtuigen eenige bommen
op Catania geworpen, zonder ernstige schade
aan te richten.
Duitsche luchtaanvallen op Malta
Gistermiddag hebben Duitsche gevechts
vliegtuigen eenige aanvallen ondernomen op
het eiland Malta. Daarbij ontstonden hevige
luchtgevechten waarin drie Britsche toestel
len werden neergeschoten. Alle Duitsche toe
stellen keerden volgens D.N.B. op hun basis
terug.
De verliezen van de Britsche
luchtmacht
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De verliezen der R.A.F. in de lucht
gevechten op Maandag en in den nacht van
Maandag op Dinsdag zijn zooals reeds
werd gemeld tot 38 vliegtuigen gestegen.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
geeft inmiddels slechts het verlies van zeven
dus nog niet een vijfde van de werkelijke
verliezen, toe.
Duitsch geschut beschiet doelen
in Z.O. Engeland
Duitsche batterijen vèrdragend geschut
hebben gistermiddag belangrijke militaire
doelen in het zuidoosten van Engeland be
schoten. CD.N.B.)
De Bulgaarsche pers tegen
Churchill
Schweiz. Press Telegraph meldt uit Sofia:
De Bulgaarsche bladen keeren zich scherp
tegen de passage in Churchill's rede, waarin
deze spreekt over de aanwezigheid van
Duitschers in Bulgarije. Het blad Kotro
schrijft: Churohill kan de Bulgaarsche tegen
spraak te allen tijde controleeren. De raad
geving van Churchill, dat Bulgarije zich tegen
een inval van Duitsche troepen kan bescher
men door Turksche en Engelsche hulp te
accepteeren, wijst het blad van de hand met
opmerking, dat Bulgarije zich niet be
dreigd voelt Het onderhoudt hartelijke
betrekkingen met al zijn buren en het is zelfs
niet bij de regeering opgekomen, den moeilij
ken toestand van Griekenland uit te buiten.
De Zora schrijft: Churchill 'noodigt Bul
garije openlijk uit de zijde van Engeland te
kiezen. Door een dergelijken stap zou Bul
garije echter het strijdtooneel worden, daar
aan gene zijde van den Donau een Duitsch
leger staat. Tusschen den Donau en het
Rhodopengebergte zou dan een nieuw front
ontstaan, waardoor Bulgarije in den afgrond
gestort zou worden. Hiervoor kan geen
Bulgaarsch staatsman de verantwoordelijk
heid dragen. Bulgarije is een neutraal land
en het zou zelfmoord zijn in de Britsohe voor
stellen te treden.
Berlijn neemt jegens de
gebeurtenissen te Vichy een
afwachtende houding aan
Een tegenspraak aangaande Franco
Van welingelichte zijde verneemt de Ber-
lynsche correspondent van het A.N.P.:
Op een nieuwe vraag over de gebeurtenis
sen te Vichy is gisteren in de Wilhelmstrasse
opnieuw verklaard, dat men ten aanzien hier
van van Duitsche zijde niets te zeggen heelt.
In politieke kringen zegt men, dat de herziene
regeering te Vichy wel als een overgangs
kabinet beschouwd moet worden. Uit de
Duitsche verklaring bleek, dat men admiraal
Darlan van deze opmerking wil uitsluiten,
daar men hem niet voor een zwakke figuur
houdt.
Op de vraag van een buitenlandschen jour
nalist, of generaal Franco te Parijs is geweesi
werd in de Wilhelmstrasse ontkennend ge
antwoord. In politieke kringen worden de
buitenlandsche berichten, volgens welke
Franco tot taak zou hebben als bemiddelaar
op te treden ten einde een vrede tuecoHon
Engeland en Italië tot stand te brengen als
„een grap der wereldgeschiedenis" geken
merkt.
Bescherming van Japansche
koopvaarders door
oorlogsschepen
In geval van strijd op den
Stillen Oceaan
Naar de Nitsji Nitsii meldt is in het
Japansche parlement een wetsontwerp in
gediend, dat voorziet in het beschermen van
Japansche koopvaarders door oorlogsschepen
voor het geval in den Stillen Oceaan een
oorlog uitbreekt of oorlogshandelingen van
derde mogendheden de Japansche koop
vaardijvloot in gevaar brengen. Kapitein
luitenant Sato, de vertegenwoordiger van het
ministerie van marine zei, dat in Europa
eer, dergelijke wet reeds lang was inge-
De werkloosheid in Frankrijk
Sedert October sterk gedaald.
De werkloosheid in Frankrijk daalt vol
gens de statistieken van het ministerie van
arbeid en industrie nog steeds, vooral in het
gebied van Parijs, waar tegen 537,557 werk-
loozen op 19 October nog slechts 342.329
werkloozen op 25 Januari jJ. werden geteld.
Voor het geheele Fransche gebied bedroeg
het aantal werkloozen op 25 Januari 675,819
tegen 1,059,229 op 19 October. Sedert 14 De
cember is de werkloosheid met 148.465
gedaald.
Deze vermindering van de werkloosheid
zal in den eerstvolgenden tijd nog aan-
merkelijker worden, daar ongeveer 150,000
oude arbeiders door pensionneering uit hel
arbeidsproces worden uitgeschakeld.
Binnenlandsch Nieuws
Het ontslagverbod en de
landbouwbedrijven
De beteekenis van
„Gwerbebetrieben"
De Hooge Raad heeft uitspraak gedaan in
zake een beroep van den officier van justitie
te Groningen tegen een vonnis der rechtbank
aldaar waarbij J. A., landbouwer te Belling-
wolde van het te zijnen laste bewezen ver
klaarde van rechtsvervolging is ontslagen.
Dit bewezen verklaarde behelsde dat hij als
leider van een landbouwonderneming zijn
werknemers S. heeft ontslagen en toen dit ont
slag niet heeft ingetrokken, aangezien dit op
1 Juli 1940 nog was gehandhaafd, hoewel dit
ontslag niet was goedgekeurd door den direc
teur-generaal van den arbeid.
Ten laste was nu gelegd overtreding van
het eerste uitvoeringsbesluit van den secre
taris-generaal van het departement van so
ciale zaken ingevolge de verordening no. 8
1940 van den Rijkscommissaris betreffende het
beperken van werk d.d. ll Juni 1940.
De beslissing van de rechtbank berustte nu
hierop, dat genoemd uitvoeringsbesluit in de
Duitsche redactie welke authentiek is, het be
doelde verbod slechts richt tot de leiders van
„Gewerbebetrieben" De rechtbank was van
meening, dat derhalve het besluit niet van
toepassing is op landbouwondernemingen
De Hooge Raad heeft thans overwogen,
dat, nu bedoeld uitvoeringsbesluit het be
grip „Gewerbebetrieb" niet nader om
schrijft, dit moet worden opgevat in de
gewonen zin, waarin het in het spraak
gebruik wordt gebezigd. De rechtbank is
daarvan ook uitgegaan en heeft aldus
de Hooge Raad terecht aangenomen,
dat „Gewerbebetrieben" een minder
ruim begrip is dan „ondernemingen" en
dat niet alle- ondernemingen van land
bouw reeds naar haar aard daaronder val
len. Terecht is dan ook aangenomen, dat
hetbewezen verklaarde, waarin gespro
ken wordt van „een landbouwonderne
ming" niet onder het verbod valt.
Het cassatieberoep van den officier van
justitie is op dezen grond verworpen.
Fraude bij de Meelcentrale
Machtigingen voor de levering
van groote partijen koffie
en thee vervalscht
Een groothandelaar in koloniale waren in
Den Haag ontving enkele weken geleden ecn
machtiging voor de levering van 60,000 kg
koffie aan A. R. te Amsterdam, welke mach
tiging den indruk wekte op regelmatige wijze
door de Meelcentrale te zijn afgegeven.
Daar de grossier geen kans zag een zoo
groote partij te leveren, waarschuwde hij de
Meelcentrale.
Terzelfder tijd kreeg de Meelcentrale be
richt uit Rotterdam, dat daar bij een grossier
een machtiging voor de levering van 3068
kg thee aan genoemden Amsterdammer was
binnengekomen.
Een hoofdcontroleur van de Meelcentrale
is op onderzoek naar Rotterdam gegaan, waar
hij beslag legde op eenige vervoerbewijzen
voor distributie-artikelen en op twee machti
gingen voor den aankoop van levensmiddelen,
welke bewijzen ten onrechte van het stempel
van de Meelcentrale bleken te zijn voorzien.
Vervolgens zijn aan den Amsterdammer
A. R. inlichtingen gevraagd. Hij beweerde de
machtigingen per post van de Meelcenrale
te hebben ontvangen. Deze mededeelüig kon
echter niet op waarheid berusten, daar de
Meelcentrale de machtigingen niet had af
gezonden.
Van een en ander werd aangifte bij de
politie gedaan, die na verhoor A. R. in be
waring stelde.
R. die 44 jaar oud is, bleek reeds verschei
dene malen met de politie in aanraking te
zijn geweest. Zeven maal was proces-ver
baal wegens oplichting of verduistering tegen
hem opgemaakt.
Verder kwam aan het Ucht dat R. een be
kende was van de 33-jarige mevr. A. H. G.
te 's-Gravenhage, die in relatie stond met
den 25-jarigen J. Th. V. die als tijdelijk
ambtenaar verbonden is aan de Meelcentrale.
Deze V. bleek op onrechtmatige wijze aan
machtigingspapieren van de Meelcentrale te
zijn gekomen, welke hij van het authentieke
stempel van de Meelcentrale had voorzien om
ze daarna aan mevr. A. H. G. af te staan.
Op haar beurt gaf mevr. A. H. G. deze mach
tigingen aan haar vriend A. R. te Amster
dam.
Gebleken is, dat J. Th. V. ter belooning een
gift van 1000 van A. R. had ontvangen.
De leverantie van de koffie is niet door
gegaan. De partij thee is door tusschenkomst
van de Meelcentrale geblokkeerd, hetgeen
echter niet bekend was aan R., die deze partij
op monster voor 11,600 had ingekocht en
voor 18,000 had verkocht. Nog op denzelfden
avond was deze partij weder aan een ketting
handelaar voor 23,000 verkocht en deze
bood haar voor ongeveer 30,000 opnieuw te
koop aan.
Met A. R. zijn tevens de crisis-ambtenaar
J. Th. V. en mevr. A. H. G. in verzekerde be
waring gesteld.
De exploitatie van fosforietlagen
te Ootmarsum
Het werk van den Delfstoffen-Opsporings
dienst te Ootmarsum is thans is een nieuw
stadium gekomen doordat men met de ex
ploitatie van de fosforietlagen, welke zich in
den Twentschen bodem bevinden, een aan
vang zal gaan maken. Tevoren worden in
Denekamp, Weerselo en Ootmarsum vergade
ringen belegd, waarin de commandant van
den dienst, ir. Tj. de Vries,, een uiteenzetting
over het werk zal geven en besproken zal
worden, hoe de vergoedingen aan belang
hebbenden wegens eigendomsrechten, derving
van vruchtgebruik van den grond enz. kun
nen worden geregeld.
Zoodra de weeromstandigheden het toe
laten, zal met de exploitatie worden begon
nen. De reiniging der fosforietknollen ge
schiedt te Ootmarsum, waarna men elders in
het land zal trachten uit het fosfaat een voor
den landbouw bruikbaar product te maken.
S. van den Bergh jr. overleden
Blijkens een te 's-Gravenhage ontvangen be
richt is de heer S. van den Bergh jr., oud-lid
van de Tweede en Eerste Kamer, oud-presi
dent-directeur der N.V. van den Bergh's Fa
brieken en oud-lid van den raad van bestuur
der Margarine-Unie, te Nice overleden.
De heer van den Bergh, die bijna 77 jaar
is geworden, is te Oss geboren. Hij kwam in
1881 in de zaak van zijn vader. Na de oprich
ting van margarinefabrieken ook te Kleef en
te Brussel werd de hoofdzetel van de zaak
naar Rotterdam verplaatst en verhuisde de
heer S. van den Bergh naar onze havenstad,
waar hij spoedig in den gemeenteraad werd
gekozen. Na een achtjarig raadslidmaatschap
werd hij in 1905 lid van de Tweede Kamer,
waarin hij vier jaren zitting heeft gehad.
Daarna heeft de zich tot een wëreld-concern
ontwikkeld hebbende oude margarine-zaak
hem weer voor zich opgeëischt, maar in 1927
kon hij zich weer beschikbaar stellen voor
het lidmaatschap van de Eerste Kamer, dat
in 1938 een einde heeft genomen. Verschei
dene jaren was hij ook lid van het hoofdbe
stuur der liberale partij.
Talloos zijn de functies geweest, waarin hij
uiting heeft gegeven aan zijn menschlievend-
heid en onbekrompen weldadigheid. Wij her
inneren alleen maar aan wat hij op het gebied
van de tuberculosebestrijding gedaan heeft
ten aanzien van het sanatorium Oranje
Nassau's oord, en aan wat de verzorging van
kinderen, ouden van dagen en nog andere
behoeftigen aan hem te danken heeft gehad.
De overledene was officier in de Huis
orde van Oranje-Nassau, ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw en comman
deur in de orde van Oranje-Nassau.
De Engelsche luchf-aanv j
op ons land
Een vroeger geworpen fc£ne
ontploft; 7 dooden en
verscheidene gewondent h
Engelsche vliegers hebben ook Dinsd^1^
en gisternacht aanvallen op verscl
plaatsen van ons land ondernomen, wal
een tamelijk groot aantal explosieve en
bommen hebben geworpen. Bijna al d<p
zonder uitwerking gebleven, daar zij 13 1
open veld, in vaarten of meren tereo G
gekomen. De materieele schade is bepe.ie
bleven tot gebroken ruiten van wooi
in verscheidene plaats, boerenho^a
een school en verschillende andere get* s
Enkele branden, die door brandbommi k
ren veroorzaakt, zijn snel gebluscht 1 k
worden. Bij deze aanvallen zijn geen""3'
nen getroffen. d a
Daarentegen zijn er wel slachtoffers,
len bij de ontploffing van een eerder (e^
pen Engelsche bom, die in fiet Zuidj00
lands alsnog is gesprongen en 7 burg k
dood en verscheidene anderen gekwetst n
onder welke verschillende ernstig. De
Nederlandsche regeering te Lceri
verbreekt de betrekkingeyk
,ee
met Roemenie eni
k
Ier
JS
United Press meldt uit Londen:
De Nederlandsche regeering te
heeft de betrekkingen met Roemenië"'"
broken en den Nederlandschen gezant 1 B
karest, Lucien van Hoorn, met het j
gezantschapspersoneel teruggeroepen, ela
Pr£
erl
tei
INBRAAK IN CONFECTIEFABRIE H'
In een van de laatste nachten is inge
in de confectiefabriek van de firma L
en Zn., gevestigd in de Aleidisstraat te lis
dam. De dieven zijn het magazijn binrn
drongen na vier deuren geforceerd te |tzi
Vermist worden zeven stukken heeren%d<
waarde van 1000. Blijkbaar zijn de 5st
in hun werkzaamheden gestoord, want h
koffers, die ze met dameskousen en J?
schoenen hadden gevuld en klaargezet, Ff!'
ze niet meegenomen. HJi
Ten nadeele van de firma R. M., die
zelfde pand is gehuisvest, zijn 4% dozijiyb
schoenen, 9 dozijn heerensokken en 12 h
kleeden gestolen.
rei
VARKEN GESTOLEN EN GESLACf.
varken was gestolen. Thans is geU,
dat twee mannen uit Nijkerkerveen het
op den weg hadden zien loopen en h(/T
naar huis namen, waar het beest werd g^
Het vleesch is achterhaald en in besPQ
Voorlichtingsbureau van d,<
Voedingsraad ingesteld
ïii
Het A.N.P. meldt: lei
De beteekenis van een rationeele v d
voor de volksgezondheid wordt alget
erkend. De voedingsraad heeft sinds31
actieve leiding gegeven aan de voorlicht
voedingsgebied. Deze heeft daartoe in M
het vorig jaar een commissie van voorli—
in het leven geroepen. In deze commiss
vertegenwoordigd het nijverheidsonc
voor meisjes, de commissie inzake huish
lijke voorlichting en gezinsleiding, de i
ting voor Huishoudelijke Voorlichting
pattelande, de Stichting tot Wetensc!
lijke Voorlichting op voedingsgebied
contactcommissie van den Nationalen Bi
wenraad.
Om de voorlichting zoo efficient mog«
doen zijn, heeft de voedingsraad, in c
met de commissie van voorlichting geQ
een voorlichtingsbureau te moeten ins
onder directie van dr. C. den Hartog.
Deze maatregel beoogt aan de huisvr
op wetenschappelijk verantwoorde wijz^l
lichting te geven bp het vooral thans z
langrijke terrein van voedselbereidii
voedingsleer. Het valt niet te ontkenndC
in een aantal gezinnen met niet volëjj!
overleg en kennis van zaken wordt gehfj(
bij het inkoopen, behandelen en verv^
der voedingsmiddelen. Teneinde hierifi)
betering te brengen zal het bureau, in|4]
contact met wetenschappelijke voorlicHl
instanties, zich vooral richten op de
van het dagelijksch leven en daarbij
bijgestaan door de in den aanhef geng-,
commissie. Zoowel raadgevingen en WB8
waar noodig ook waarschuwingen tegfif
juiste en schadelijke gewoonten, als re
en voorbeelden van weekmenu's, zullei
den verstrekt. Hierbij zal uiteraard reB'
worden gehouden met de mate, waari^j
schillende voedingsmiddelen beschikbaar
hetzij onbeperkt, dan wel binnen de rg-
van een gelijke verdeel ing over alle v&
kers. Vanzelfsprekend zal ook worden
op de met de jaargetijden wisselende ai
ren en prijzen van verschillende voedinr
delen.
Het bureau is gevestigd Dr. Kuyperstffl
te 's-Gravenhage.
15)
„En Heino doei ucl ook met", meende Truus, bitter en sar
castisch. ,,'t Zou kunnen, dat moeder iets heeft gemerkt. Als
dat zoo is, dan was er mogelijk met haar te praten."
„Daar kom ik immers niet verder mee? Wat moet ik toch
doen? Ik kan die pijnigende onzekerheid niet langer dragen"
Even een stilte. Dan vervolgde Martha: ,,'t Is nu al ruim een
jaar. Ik slaap de laatste weken slecht. Ik worstel. Ook op de
knieën. Maar ik ontvang geen licht."
„De radicaalste oplossing is, dat je Heino om opheldering
vraagt", zei Truus. „Dat is niet ongepast, integendeel. Je hebt
volkomen het recht, om het te doen."
„Het antwoord kan niet tegenvallen, kind. Je weet het al, al
weet je de bewoordingen niet. Het schandelijk gedrag van Heino
is immers het antwoord?"
„Ik begrijp het niet, ik begrijp het niet", snikte Martha weer.
„Ikikwas zoo gelukkig en ik hoopte tot Zaterdag nog,
dat hij zou komen voor de verloving, nu hij in Amsterdam
„Kind, het is ontzettend voor je. En als moeder het te weten
komt zij moei het weten, vind ik dan zal het ook haar
smarten, evenals het Tjaard en mij pijn doet. We kunnen je be
klagen en troosten, maar tenslotte kan God je alleen vrede en
berusting schenken. Hij wil dat ook, Martha. Hij z a 1 je helpen,
steunen en schragen."
Het gesprek stokte weer.
„Ik kan het Heino niet vragen", zei Martha dan, als resul
taat blijkbaar van haar verdere overwegingen.
„Toch zal dat moeten, wanneer hij morgen vertrekt, zonder
een verklaring gegeven te hebben. Weet je, wat ik zou doen,
Martha?"
„Neen?" Gretig-vragend kwam die opmerking er uit.
„Je moet zekerheid hebben, dat staat vast. Nu kun je er
deze week met moeder over spreken. Ik wil het desnoods ook
doen. En dan kan moeder Heino vragen. Maar je kunt hem ook
deze week zelf schrijven en vragen hoe het zit. Dan kan hij geen
enkele aanmerking maken. Want je hebt gewacht op een ver
klaring tot en na zijn vertrek."
„Het beste zal zijn, dat ik zelf schrijf. Ik kan nog beter schrij
ven, dan met Heino praten, op het oogenblik. Want dat zou mijn
krachten te boven gaan."
„Schrijf hem dan deze week. Kind, wat jammer, dat het zoo
loopt. Tjaard zal niet weten, wat hij hoort, 'k Heb hem Zater
dagavond, op weg naar huis, mijn vermoeden meegedeeld, maar
hij kon het niet gelooven."
Martha schreide. Toch voelde zij zich opgelucht. Te meer, om
dat zij ervoer, dat Truus met haar meeleed.
„Truus", zeide zij, ietwat later, „als tante morgen Heino niet
naar het station kan brengen, vermoedelijk niet, want je weet,
hoe zij bij dergelijke gelegenheden is, i k doe het niet, hoor. Ik
kan het niet. Geef asjeblieft een oplossing."
„Jy kunt het natuurlijk niet. *t Zou al te veel gevergd zyn.
Tjaard zal het doen. Bel maar tijdig op."
Zij verstond het gekrenkte vrouwenhart.
HOOFDSTUK VI.
De scherpzinnige Truus had gelijk gehad: mevrouw Schrader
had inderdaad iets gemerkt. Vol verwondering, die klom tot
verbazing, om over te gaan in vrees en angst, had zij zichzelf
afgevraagd, wat er tusschen Heino en Martha was. De harte
lijkheid van vroeger was absoluut verdwenen. Heino behan
delde Martha schier als een vreemde. En Martha deed zoo
vreemd, zoo stil
„Ik wilde het vanmorgen aan Martha vragen, toen jij naar
Tjaard was, maar toen kwam er verhindering", had zij gezegd.
„Wat is er? Wat hebben jullie?"
Uit haar opmerking had Heino, die naar buiten staarde, be
grepen, dat Martha aan zijn moeder niets had gezegd. Anders
behoefde zij Martha niet om inlichtingen te vragen. Hij begreep
natuurlijk zeer wel, dat het op den duur spaak zou loopen en
Martha spreken zou. Maar in ieder geval zou dat wel niet zijn,
terwijl hij nog thuis was. Dan zou het al heel spoedig moeten
gebeuren. Dus had hij besloten zijn moeder feitelijk op een
dwaalspoor te brengen. Het stuitte hem tegen de borst, maar hij
begreep, dat hij, eenmaal in het schuitje zittend, verder moest
gaan, niet anders kon. Neen, hij kon, zyns inziens, niet meer
terug, 't Was eerlijker geweest, wanneer hij had verteld, hoe
de zaak stond. Maar dan zou hij nog gelogen hebben. Want
dan zou hij moeten zeggen: Ik heb mij vergist; ik meende
Martha lief te hebben, maar dat is niet zoo. En dat zou een
nieuwe leugen en oneerlijkheid geweest zijn. Want hij had
Martha wel lief. Hij kende zichzelf niet meer. En hij snakte er
naar, spoedig uit Groningen weer te vertrekken. In Rotterdam
en Amsterdam had hij niet te kampen met de moeilijkheid,
waarin hij zich, eigener beweging, begeven had.
„Maak u heusch niet bezorgd, moeder, 't Is waar, de'g:
hartelijkheid is er niet meer", had hij luchtig en vluchtig .9;
lachend geantwoord, „maar u moet ndet vergeten, dat wiju'
kinderen meer zijn We zijn als broer en zuster opgevoed, h
op den duur, en zeker als ik zoo lang afwezig ben, slijt
en voel je, dat er geen bloedverwantschap bestaat." 19
„Dat spreekt vanzelf", had zij gezegd. „Maar daarondë"
hoeft de hartelijkheid toch niet te lijden? Tjaard is precifj
zelfde gebleven. Waarom ook niet? Je moet dat niet
Heino. Het geeft den indruk, dat Martha je te min is. Enig
een juweel van een meisje, dat mij zeer tot steun is. Ikjjj
aan, omdat ik je nooit op een bewuste oneerlijkheid betrapR
dat je de ware reden hebt genoemd. Als dat zoo is, dan gfi
je in overweging, je houding te veranderen. Want die doe["
terwille van Martha, maar ook van mijzelf en jou, ontzagi;
pijn." i\
„Ik neem aan, dat je de ware reden hebt genoemd", hr
gezegd en Heino had het begrepen: zijn moeder twijfela
beslist aan. Het verwonderde hem niet, want de motiv^
van zijn optreden vond hij zelf stumperig. 3
„U behoeft er heusch niets achter te zoeken, moeder", hu
nog gezegd. „Ik vind trouwens Martha ook veranderd. O
is ndet meer als vroeger." u
„Ik weet niet, wat er aan de hand is", had mevrouw Schla
daarop nog opgemerkt, „maar er waart een geest door het£
die er vroeger niet was."
Heino had gelachen, en terwijl naar buiten starende, fi
het voorbijsnellend landschap, gezegd: „Er is ook heel*
verbeelding bij, moeder."
CWordt vervol
