JMnwor ^Trtïtscljr CTswrant
,1. i*
V
i H
GRIEPWEER2
A° 1807
A.U.ljoekholt pottepwh
N.V. v.h. J, GILTAY Zn.
Abonnementsprijs
Per week 18 ct. Losse
Alles bij vooruitbetaling.
Advertentieprijzen t
24 ct per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 46 ct. per regeL Minimum
8 regels. Bewijsnummer 5 ct By con
tract belangrüke korting.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
No. £348
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1941
21e Jaargang
Bijdragen van medewerkers. Ingezon
den stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz. aan
de Administratie.
Mèeleven met de jeugd
De Jeugd maakt een moeilijken tijd door.
;iPiJ zien dit aan de stijgende cijfers van de
Criminaliteit, door jongeren bedreven. Deze
Ijfers aclten wij belangrijk genoeg om er
■jpg eens afzonderlijk op terug te komen. Maar
Zlpk de Jeugd, die maar niet dadelijk tot cri
minaliteit vervalt, heeft het momenteel niet
^makkelik. Wij lazen er iets van In een
rfiidelijk irtikel in het maandblad voor op-
nbeding en onderwijs „Valcoogh".
Hoe stam de zaken? De school eindigt vrij
it in dm middag. Tusschen schooltijd en
tnstijd Vlijft niet zoo heel veel ruimte over.
men nag tooh wel even uitblazen. Maar
het een begint de studie van het huis
kerk. Vueger ging dat vaak lichter dan
enwoodig. Waar maar een plekje was in
er een gaan zitten. Des zomers kan
ïog. Doch thans concentreert ziel»
>1 het huiselijk leven zooveel als eenlgs-
mogiijk is in de huiskamer. De kolen
Ifc-ngen u-toe en ook op het gebruik van
fectricitet en dergelijk moet worden gelet
,Jr gaan vele makke schapen in een hok,
Qaar schpen behoeven nu eenmaal geen
is werk e maken.
De schol kan hier medewerken. In de eer
plaats zou er aan de jeugd gelegenheid
Junnen worden, om in de sohoofl
dve nog vat na te 6tudeeren. Er zijn proe-
genonen en dóe zijn niet slecht uitgeval-
Zeker, het is niet ideaal, zoo dadelijk na
ingespeinen dagtaak op school weer te
ten bg innen, maar 't is beter dan het
lis zou pan.
En verdr moest Juist onder de huidige
itandigbden het volle accent vallen op
onderrcht op school en moet het huis-
•k zoovel mogelijk worden ingeperkt Als
ondeivijs op deze inperking Ingesteld
lakt, dan zal dat ook wel mogelijk Dlijken.
zèggei wij niet alleen begrip te hebben
r de nseilijkheid van de jongeren, maar
tóónenwij ook ons medeleven. Dat is heel
igkts anders dan dat men wordt opgewekt tot
Syerdrever medelijden. De jeugd heeft aan
list begrp dikwijls meer dan aan mede-
den.
ij Wij willn eindigen met de opmerkingen,
^Vaarmedede schrijver in „Valcoogh" besluit:
aan, te doen of alles
gaat niet
gewoon" is. Het ko6t enorm veel moeite
erA dezen jjd zelf de groote belangrijkheid
1 an veel ;tof in te zien. Den leerling koet
et nog n?er moeite: vaak krijg ik van ou-
d We leerliigen den indruk, of htm een heele-
tuj>el niets schelen kan. Ze zien geen toe-
t; dat wat him ideaal was ligt zoo ver
Wij meten intensief, met volle overtul-
onze :tof geven. Wij moeten de leerlin-
in opwerlen tot de overtuiging, dat hün
licht, hün taak voor de gemeenschap is:
erken. Wit ze zélf bereiken, wat ze zelf
jn, heeft vaarde ook voor de toekomst, die
9xrh niet alijd zoo donker zal blijven. Onze
ak blijft nooi. Maar we moeten niet buiten
I wereld stian en maar doen, of er niets ver-
pVderd is. Er is veel veranderd, ook in den
bijsloten krhg van het huis. En daarmee
r pet de schcol begrijpend rekening houden."
i,J De overdracht van
oeNederlandsche zeeschepen
ani Zonder vergunning verboden
rij
secretaris-generaal van het departement
"eh handel, nijverheid en scheepvaart heeft
mabeschikking van den toenmaligen minister
10^i oeconomische zaken betreffende verbod
ceeh overdracht van zeeschepen in dien zin
en(vijzigd, dat daarin vervallen de woorden
>or zoover betreft overdracht aan niet-
derlanders of naar het buitenland",
jaarmede is thans ook overdracht van
derlandsche zeeschepen aan Nederlanders
•boden zonder vergunning.
uet carillon voor het Leidsche
stadhuis aangeboden
r.
De overdracht
^p het stadhuis te Leiden heeft gister-
Idag op eenvoudige wijze een voor deze
i belangrijke gebeurtenis plaats gehad
l geschenk van burgerij, studenten en
nisten voor het nieuwe stadhuis, bestaande
een carillon met toebehooren in den toren
i het stadhuis, is n.l. door het comité tot
bieding van het geschenk aan de ge-
tnte aangeboden en door het gemeente-
tuur aanvaard. Na de plechtigheid werd
carillon door een bespeling ingewijd. Het
lllon zal evenals vroeger in den ouden
In eiken Woensdag en Zaterdag van 11—
liur worden' bespeeld.
•ok het speelwerk bij heel-, half- en kwart-
is met ingang van gisteren in werking
leid. De bespeling van het carillon is op-
ragen aan den heer R. Heer'in g.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 8 Febr. 9.10; ondergang 18.40
folie maan Woensdag 12 Februari; laat-
te kwartier Dinsdag 18 Februari:
ïieuwe maan Woensdag 26 Februari
-
k
"7,71 if' H
üe restauratie van den HaagscHen Sint Jacobstoren is in vollen gang Aan
«jee binnenkant van het bouwwerk wordt de pleisterlaag van de muur
gehakt Ook het Gothische raam zal hersteld worden (Foto Schimmelpenningh)
Uit de Pers
VERLEDEN EN TOEKOMST
Reeds meerdere malen toonden wij aan, dat
bij alle tekortkomingen, welke menschen en
volken aankleven, dus zeker ook het Neder-
landsche volk, in ons land toch op veel valt
en viel te wyzen, waarvoor de toon der dank
baarheid op zyn plaats is.
Thans lezen wij een soortgelijk artikel ln de
NI e
ciale
t Hieruit
„De inpoldering van onze Zuiderzee heeft de
bewondering van de geheele wereld gewekt
In Zuid-Amerika, in Azië, Afrika, overal vroeg
men Nederlandsche maatschappijen om bag-
gerwerken en inpolderingen te verrichten.
De Nederlandsche zeesleepvaart heeft ter
wereld haars gelijke niet. Lloyds, de groote
Engelsche maatschappij, verzekerde dokken,
baggermolens e.d. tegen een derde van de ge
wone premie als de versleeping geschiedde
door een Hollandsche reedery.
In alle havens ter wereld werd de Neder
landsche vlag gezien. Onze handelsvloot telde
volgens de laatste officieele opgave 1523 sche
pen met een gezamenlyken inhoud van 3,000,000
registerton. Daarmede is zy de zevende van
de wereldvloten. Per duizend inwoners komen
340 bruto registerton. Daarmee staat Neder
land naast Groot-Brittannië en Noorwegen op
de derde plaats. In het verkeer ter zee neemt
Nederland met 31.8 millioen N.R.T. van in- en
uitgaande schepen de zevende plaats in.
Rotterdam is na Londen de grootste zeehaven
ter wereld.
Ons net van binnenlandsche waterwegen is
7750 km. lang en zeer goed onderhouden.
Het landverkeerswegennet heeft een lengte
van 26,600 km. Daarvan behooren 3300 km.
tot de primaire wegen.
Voorts was er een uitstekend ontwikkeld
vliegwezen met vaste lijndiensten naar de be
langrijkste Europeesche steden en naar Indië.
Onze K.L.M. stond, vergeleken by andere
luchtvaartmaatschappijen, bekend gm haar vei
ligheid en betrouwbaarheid.
De Nederlandsche landbouw staat op hoog
peil en hoeft heusch van het buitenland niet
veel te leeren. Een zeer intensieve vorm van
landbouw, de tuinbouw heeft zich hier ont
wikkeld Het buitenland heeft getracht ons
hierin te evenaren, zonder dat dit tot nu toe
gelukte.
Aan ertsen en andere kostbaarheden is onze
bodem arm. Onze diamantslijperijen impor
teeren hun grondstoffen uit Zuid-Afrika en
Zuid-Amerika en exporteeren het voltooide
product van hooge kwaliteit over de geheele
wereld.
Petroleum zit er niet of nauwelijks in den
Nederlandschen grond, maar de Nederlanders
hebben een overwegende positie in één van de
twee grootste wereldconcerns van petroleum.
De bekende Philipsfabrieken voor gloeilam
pen en radiotoestellen moeten vrijwel al haar
grondstoffen uit het buitenland invoeren, zoo
dat een spotvogel eens zei: De eenige echt
Nederlandsche grondstoffen, die voor dat fabri
kaat worden gebezigd zyn: het luchtledig in
de lampen en de energie van de stichters van
dat bedrijf!
Op het gebied der veredelings-industrieen
neemt Nederland een eervolle plaats in. Onze
landbouwindustrie is uitstekend geoutilleerd.
Voor stroocarton hebben we bijna het wereld
monopolie.
Op het gebied van de volkswoningbouw staan
we vrijwel aan de spits der natiën. Afgevaar
digden uit Zweden een land dat enkele
jaren geleden door sommige Nederlanders hoog
werd geroemd sloegen de handen ineen van
verbazing over het peil dat hier reeds was
bereikt!
We doen slechts enkele grepen. Het lijstje
zou ook twee-, driemaal zoo lang kunnen zyn.
We zouden kunnen spreken over landverbete-
ring, bedijking, handel, export, visscherij. Over
de plaats welke Nederland in de financieele
wereld inneemt. Over onze koloniale politiek,
die een voorbeeld is voor de geheele wereld
Wat we noemden, zijn feiten, die door ieder
te controleeren zijn.
Nu kan men natuurlijk een kronkelredenet
ring toepassen en zeggen: dat zijn meest mate-
riëele dingen. Het gaat ons niet om het stof
felijke, maar om het geestelijke. Geestelijk was
ons volk door „het neerschende stelsel" ver
ziekt
Kan dat waar zyn? Is een ingedommeld,
lamlendig volk tot zulke prestaties in staat?
Kan een verziekte, verkankerde natie verrich
ten wat de Nederlandsche verricht; in het
dichtst bevolkte gebied van Europa zulk een
hoog welvaartspeil handhaven?
Is het een bewijs van geestelijke aftakeling,
dat ons geboortecijfer relatief nog zoo hoog is,
hooger dan in de omringende landen?
Dat het cijfer van de moorden en zelfmoor
den, per 1000 inwoners in Nederland verreweg
het laagste is van geheel Europa?
We zouden natuurlijk ook andere factoren
kunnen noemen om de geestelyke gezondheid
van ons volk te meten, maar voor ditmaal
v/ilden we de statistiek eens laten spreken.
Misschien zegt men: goed, het Nederlandsche
volk heeft veel gepresteerd, maar met de ver
deeling van de stoffelijke welvaart was het
lang niet in orde.
We zullen niet zeggen, dat er op dit punt
zoomin als op eenig ander punt niets te
verbeteren valt.
De vakbeweging, de sociale wetgeving had
den al veel bereikt En in de wereldcrisis, die
ons uiterst conjunctuurgevoelig land zeer hevig
teisterde, wist het Nederlandsche schip de in
genomen sociale lading te behouden.
Neen. we hadden het ideaal zeker niet be
reikt, Maar we hoefden ons voor het buiten
land niet te schamen. Ons volk in zyn geheel
leefde op een hooger niveau dan de meeste
andere volken.
Ieder, die veel in andere landen reisde, kon
dit constateeren. De statistiek wijst trouwens
in dezelfde richting. Alleen door het bereikte
welvaartspeil voor net geheele volk en door de
sociale en hygiënische zorg was het mogelijk
dat ons sterftecijfer het laagste ter wereld was,
hetgeen, afzonderlijk genomen, ook geldt voor
het cijfer van de zuigelingensterfte.
In ,het verleden", vóór 10 Mei, was niet al
les goed.
ln de toekomst, die ons door „grafredenaars"
met paradijselijke kleuren wordt afgeschilderd,
zal het óók niet alles goed zyn.
Wij voor ons zullen al blij zijn, als we niet
él te diep onder het eenmaal bereikte peil
zakken.
Een langdurige oorlog moet nu eenmaal tot
groote verarming leiden en ook Nederland zal
hiervan op allerlei gebied de gevolgen onder
vinden."
Help Uw keel infectie voorkomen foooï
met de beproefde geneeskracht van fèfrf
WESTL. GEREF JEUGDRAAD
De Westlandsche Geref. Jeugdraad is
voornemens enkele centrale bijeenkomsten
te beleggen voor de jeugd in deze streek.
De eerste zal plaats vinden op Donderdag
13 Februari in de Geref. kerk van
Wateringen. Het openingswoord hoopt Ds.
Schouten van Wateringen te spreken, waarna
Ds. Joh. Meynen uit Den Haag spreekt
over „De Kerk in het midden". Ds G
Meynen uit Naaldwijk hoopt dan een slot
woord te spreken.
VELUWE HEEFT LAST VAN KRAAIEN
Op verscheidene plaatsen van de Veluwe
ondervindt men hinder van kraaien, die bij
honderden tegen het vallen van den avond
het hooge geboomte, waarin zij nestelen, ver
laten en zich vooral aan de nog te velde
staande boerenkóol tegoed doen. Als zij niet
j tijdig gestoord worden, richten zij groote
schade aan.
NIEUWE BONNEN
Voor boter, margarine, vet, brood
en gebak en eieren
Gedurende het tijdvak van Maandag 10
Februari tot en met Zondag 16 Februari a.s.
geeft de met „02" genummerde bon van de
laatst uitgereikte boter - en vetkaarten
Teeht op het koopen van 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
De met „29" en „30" gemerkte bonnen van
de „oude" bater- en vetkaarten en de met
„01" gemerkte bonnen van de „nieuwe" bo
ter- en vetkaarten zullen niet geldig worden
verklaard en kunnen derhalve worden ver
nietigd.
De met „02" genummerde bonnen, die op
16 Februari nog niet gebruikt zijn, blijven
voorts nog geldig tot en met Zondag 27 Fe
bruari a.s.
Brood en gebak op bonnen' 02.
Gedurende het tijdvak van Maandag 16
Februari tot en met Zondag 16 Februari a.s.
geeft elk der met „02" genummerde bonnen
van de nieuw uitgereikte brood
kaart recht op het koopen van ongeveer
100 gram brood.
Voorts geeft elk der met „02" genummer
de broodbonnen recht op het koopen van een
rantsoen gebak. Dit omvat voor de hierna
genoemde bakkerij producten telkens ten min
ste het daarachter geplaatste aantal grammen:
Beschuit 75 gram, biscuit en wafels 90
gram, speculaas 140 gram. andere koekjes 200
gram, koek 160 gram, cake 300 gram; gevuld
klein korstgebak (b.v. amandelbroodjes) 400
gram, gevuld groot korstbanket (b.v. boter
letter) 500 gram, taart en gebakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of bloem
gebakken producten, welke hierboven niet
genoemd zijn, gldt, dat een rantsoen een hoe-
velheid omvat, waarin 70 gram meel of bloem
is verwerkt.
De op 16 Februari nog niet gebruikte bon
nen blijven voorts nog geldig gedurende de
week van 17 tot en met 23 Februari a.s., met
dien verstande, dat zij gedurende laatstge
noemde week niet mogen worden gebruikt
in hotels, restaurants, e.d.
Eieren op bon 04.
Gedurende het tijdvak van Maandag 10
Februari tot en met Zondag 16 Februari a.s.
geeft de met „04" genummerde bon van de
nieuw uitgereikte „bonkaart al
gemeen" recht op het koopen van een ei.
De bonnen welke op 16 Februari nog niet
gebruikt zijn, blijven geldig tot en met Zon
dag 23 Februari, met dien verstande, dat zij
gedurende de week van 17 tot en met 23
Februari niet gebruikt mogen worden in ho
tels, restaurants e.d.
Bonnen van oude distributie
kaarten vervallen
De secretaris-generaal van het departement
van landbouw en visscherij deelt het volgende
mede:
Nu de uitreiking van de nieuwe distributie
kaarten voltooid is, ligt het in de bedoeling
n het vervolg uitsluitend op de bonnen van
deze nieuwe serie kaarten distributiegoede
ren beschikbaar te stellen. In verband hier
mede zullen dus de nog niet geldig ver
meer worden aangewezen. De overgebleven
klaarde bonnen van de oude kaarten niet
bonnen van deze kaarten kunnen derhalve
in tegenstelling met hetgeen in sommige
dagbladen werd gepubliceera vernietigd
worden.
Volledigheidshalve volgt hieronder een
opsomming van de bonnummers van de
oude kaarten, welke nog niet zijn aange-
vernietigd:
Algemeen distributiebonboekje bonnen:
1 tot en met 13, 96, 97, 101, 106, 107 en 112;
boterkaart bonnen 29 en 30; vetkaart bon
nen 29 en 30; vleeschkaart bonnen 17, 18 19
en 20.
Voort zullen de met 01 gemerkte bonnen
zoowel als die van de vetkaarten, eveneens
niet worden aangewezen, zoodat ook deze
bonnen vernietigd kunnen worden.
Kerk en Zending
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Vleuten J. J. H. v. d.
Ree te Vianen.
Beroepen: Te Lienden, C. T. T. PoBtma te
Jaarsveld.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Genemuiden, H. Ligten-
berg te Kampen.
Bedankt: voor Middelharnis, M. Hofman
te Moercapelle.
GEREF. KERKEN
Drietal: Te Enter (Ov.), cand. C. Ver-
spreij, hp. te Ruinerwold-Koekange, cand. E.
Baerends, hp. te Zutphen en cand. J.J. van
Wageningen, hp. te Heemse. Te Groote-
gast, M. Feitsma te Schettens, L. Praamsma
te Nieuwolde en Joh. Ribberink te Borger.
Afscheid en Intrede
Cand. J. C. Stelwagen te Driebergen
hoopt Zondag 9 Maart a.s. zijn intrede te
doen in de Herv. Gem. van Opheusden,
na des morgens te zijn bevestigd door D s. H.
A. Leenmans van Ede.
DS. BALK t
In den ouderdom van 81 jaar is te Zeist
overleden ds. L. Balk, em. predikant der Ned.
Herv. Gemeente te Rumpt.
Ds. Balk werd in 1886 candidaat te Over
ijssel en aanvaardde het predikambt op
17 April 1887 te Sebaldeburen. Na twee jaar
deze gemeente te hebben gediend, vertrok hij
naar Grijpskerk (Gr.), waar hij tot 1894 de
Ned. Herv. Gemeente als voorganger diende.
In dat jaar ging hij over naar de gemeente
van Rumpt, welke gemeente hij tot aan zijn
emeritaat op 1 Juni 1927 heeft gediend.
H. v. d. BORN
De heer H. v. d. B o r n, Godsdienst
onderwijzer te Driedorp (gem. Nijkerk), gaat
met 1 April a.s. dezen post met pensioen
verlaten. Sinds 1924 was hij aan de Her
vormde Evangelisatie verbonden. Daarvóó
is hii nog een jaar te Huizen <N H werk
zaam geweest Hij was leider van de Zon
dagsschool, voorzitter van het schoolbestuur
en van de jeugdvereenigingen.
VEREENIGING VAN KERKVOOGDIJEN
De kerkvoogdyen van Alblasserdam, Andelst
(Bet.), Baambrugge, Biezelinge, Brandgum,
Dedgum, Dorkwerd, Dubbeldam, Eemnes-Bui-
ten, Eppenhuizen, Etten, Gelselaar, Groede,
Groote Lindt, Hantum, 's Heer Abtskerke, Hei
en Boeicop, Hoedekenskerke, Hoogmade, Lex-
mond, Maasdijk, Noordbergum (F.), Noordwyk
aan Zee. Nijehaske-Haskerdijken, Oosterzee.
Oosterlittens, Oosterhout, Oterdum, Oyen (Br.),
Ophemert, Polsbroek, Ruurlo, Rijper kerk (F.),
Wildervank, Wilsum (O.), Wognum. Wommels,
Woubrugge en Wyk bij Duurstede zyn toe
getreden als lid van de Vereeniging van Kerk
voogdyen in de Nederlandsche Hervormde
Kerk.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van Ds. A. G. H. van H o o -
genhuyze zal plaats hebben Maandag
middag te Amsterdam om 2 uUr op „Zorg-
vlied". Te voren zal in de Elthetokerk een
korte rouwdienst worden gehouden.
DS G. STAAL
De classis Drachten der GeTef. kerken heeft
in haar gisteren gehouden vergadering aan
Ds. G. Staal te Drachten om gezondheids
redenen eervol emeritaat verleend zulks met
ingang van 1 Mei a.s. Omtrent de nadere
regeling van dit emeritaat zal de classis in
haar vergadering van 25 Maart a.s. een be
sluit nemen.
Ds. Staal is thans 56 jaar oud, was tevoren
bij het onderwijs en in de journalistiek werk
zaam om in 1924 predikant te worden te
Culemfoorg en in 1929 te Drachten.
KERKELIJK EXAMEN
Tot de aangifte voor het examen ter toe
lating tot de Evangeliebediening in de Ned.
Herv. Kerk, bestaat gelegenheid gedurende
de maand Februari, tusschen 11 en 12 uur bij
den Secretaris der Synode, Javastraat 100 te
's-Gravenhage. De aangifte kan ook per aan-
geteekend schrijven geschieden.
GEREF. KERK VAN UTRECHT.
In de godsdienstoefeningen van de Geref.
kerk van Utrecht is vanwege den kerkeraad
aan de gemeente medegedeeld dat de geldelijke
actie tot vermeerdering van het aantal predi
kantsplaatsen van 5 op 7 thans 'i3 beëindigd.
Aan de gemeente is dank gebracht voor haar
spontane medewerking.
De kerkeraad heeft als zijn eenparig gevoelen
uitgesproken dat medewerking dient verleend te
worden aan de Ned. Chr. Radio Vereeniging tot
uitzending van kerkdiensten. De e v. uitzending
zal plaats hébben op Zondagmiddag 2 Maart a.s.
van uit de Zuiderkerk, waarin zal voorgaan ds
D. Zwart
„EENIGSZINS" HERVORMD.
Prof. de Vrij er schreef onlangs in Pniël:
„Het behoort niet tot mijn dagelijksch werk
advertenties in de bladen na te gaan. Laat ik
dus zeggen: ik keek toevallig een advertentie
kolom in van het Handelsblad. Daar viel myn
oog op de vraag van iemand om een betrek
king. Leeftijd, diploma's, talenten werden ge
noemd. En dan: Prot. Godsdienst, eenigszins
Hervormd!"
Prof. de Vrijer knoopt daarna eenige be
schouwingen vast aan deze zonderlinge uit
drukking. Dat zou ik, aldus schrijft ds. A. van
der Most in het „Farmsummerkerkblad" ook
graag willen doen.
„Belanghebbenden moesten op deze adverten
tie schrijven onder nummer zooveel. De adver
tentie was niet onderteekend. De anonyme
steller van deze advertentie zou ook in onze
gemeente kunnen wonen. Wij hebben immers
ook tientallen, ja honderdtallen „eenigszins"
Hervormden. Zij gelooven „eenigszins", zy gaan
„eenigszins" naar de kerk, hun kinderen gaan
„eenigszins" naar de catechisatie, zij dragen
„eenigszins" de financieele nooden van Kerk,
Diaconie en Zending.
„Eenigszins" Hervormd, het Is een zonder
linge uitdrukking voor een zonderling soort
Christendom, dat het Christendom als geeste
lyke kracht om hals brengt.
„Eenigszins" Hervormd! Toch kan deze zon
derlinge uitdrukking het diepste weergeven,
dat in het .Christendom leeft. Dan is het even
wel geen woord voor een advertentie in een
dagblad, maar zal iemand het met tranen
schrijven in z'n dagboek. Wanneer een mensch
door de absolute eisch van Gods gebod om Hem
lief te hebben met geheel zijn hart, geheel zijn
ziel, geheel zyn verstand en met geheel zyn
kracht, zijn zonde heeft leeren kennen, wat zal
hij dan anders kunnen zeggen als: „ik ben
eenigszins Hervormd"? Mogelyk heeft deze
mensch dan een nóg zonderlinger uitdrukking.
De mensch, die door Gods Geest zijn zondig
hart heeft gezien, belijdt: ik ben „geenszins"
Hervormd en hij bidt: „Hervorm vooral, vol
maak mijn hart naar Uwen smaak!"
„Moge dit getal van „eenigszins" en „geens
zins" Hervormden in onze gemeente steeds
grooter worden als vrucht van het werk der
Kerk."
OPGRAVINGEN ONDER DE
ST. PIETERSKERK TE ROME
Het Milaansche blad „Italia" schrijft een
lange verhandeling over de jongste opgravin
gen onder de St. Pieterskerk te Rome.
Wij lazen daarin o.m. dat het oorspronke
lijke, onder Constantijn verrezen gebouw, een
basiliek bestaande uit vijf schepen in de on
middellijke nabijheid van het circus van Nero
werd opgetrokken. Dit geschiedde voor een
deel op den ringmuur van dit circus. Onder
de regeering van Paus Nicolaas V (14471455)
werd deze basiliek afgebroken omdat de fun
damenten begonnen te verzakken. Paus Nico
laas besloot voor deze basiliek een nieuwe
kerk te bouwen, de nieuwe St. Pieterskerk.
Mén begon met den bouw daarvan in 1452.
De uitgebreide gewelven, die zich tusschen de
pilaren van de St. Pieterskerk bevinden,
vormen de zoogenaamde grotten van het
Vaticaan. Voor een klein deel zijn deze ont
sloten.
De uitgravingen onder het linkerschip (de
Capella Clementina) gebeuren in de eerste
plaats om de puinhoopen, welke zich nog in
de gewelven bevinden op te ruimen, waarna
men spoedig zal beginnen aan de gewelven
onder het rechter schip (de Capella Gregoria-
na). Men rekent er niet op dat men vondsten
zal doen van historische- of kunstwaarde. Men
heeft de Oude St. Pieterskerk op een, voor
moderne begrippen, zeer ondeskundige wijze
afgebroken.
Gedurende de laatste acht maanden heeft
men slechts het voorstuk van een verbrijzelde
heidensche sarcophaag uit den keizertijd ge
vonden Verder trof men nog mozaiekwerk
aan uit het plaveisel van de oude St. Pieters
kerk, terwijl men den oorspronkelijken graf
steen van den grafkelder van keizer Otto vond.
Aan de zegels met de keizerlijke kenteeke-
nen zag men, dat ook een gedeelte van den
muur van het circus van Nero werd blootge
legd. Tenslotte hoopt men voor verdere opgra
vingen de fundamenten bloot te leggen, waar
door de omtrek van het gebouw, zooals dat
onder Constantijn werd opgetrokken, kan wor-
den vastgesteld.
De beste uil kluitkalk bereide
Nederlandsche witte fijne
POEDERKALK
HUB. J. APPEL N.V.
TEL. 5341. HAVENDIJK 7.
•«-HERTOGENBOSCH.
HOLLANDSCHE
SOCIËTEIT
Heerengracht 475 Amsterdam C
Vraagt tarieven voor
LEVENSVERZEKERING
LIJFRENTEN PENSIOENEN
TRANSPORTBANDEN
DRIJFWERKEN DRAAGR0LLEN
A I I BR0NIN6ÊN
BOEKBINDERIJ
DORDRECHT TEL. 4991
De Prot. Kerk in Frankrijk
Ds. Mare Boegner te Parijs, voorzitter
van de „Federation Protestante de France"
en van den „Conseil National de l'Eglise Ré-
formée de France", schrijft ons het volgende
over den huidigen toestand der Protestantsche
kerken in Frankrijk:
„Natuurlijkerwijs deelt de kerk het lot van
den staat; de onzekerheid van de politieke
situatie werpt hare schaduwen ook over het
leven der kerk, die zich eveneens in een
overgangstoestand bevindt. De openbare
meening heeft zidh, sedert de ineenstorting
in Juli 1940, waaraan werkelijk moreele
oorzaken ten grondslag lagen, naar de nieuwe
ontwikkeling gekeerd. Wat de binnenland
sche politiek betreft: dat, wat als nationale
revolutie is aangekondigd, wordt door de
meerderheid van het Fransche volk als een
noodzakelijke verandering rustig aanvaard.
Meeningsverschillen bestaan er eigenlijk
slechts over de manier, waarop zij ten uit
voer dient gelegd. Frankrijk acht zich ge
lukkig, in den persoon van maarschalk Pétain
een man te hebben, die de capaciteiten heeft
om de natie opnieuw aaneen te smeden en
haar gezonde krachten wakker te roepen.
De verdeeling van het land in twee van
elkaar gescheiden, vrijwel hermetisch geslo
ten gebieden, het lot der vluchtelingen en
der krijgsgevangenen, worden door de kerk
als smartelijke ervaringen gedoeld. De pro
blemen die het allereerst om oplossing vra
gen zijn: de herbevolking van het platteland
en de teruggang van het geboortecijfer. Met
het oog daarop hebben de kerken de taak, de
geestelijke en moreele solidariteit tusschen
de verschillende deelen van het land te ver
sterken en bij haar leden het bewustzijn der
bereidheid tot het offer, dat thans maar al
te vaak begrensd is, te verdiepen.
In dit verband vormt de onmogelijkheid,
om de eenheid der kerken, gelijk die vóór
den oorlog op wonderlijke wijze bereikt was,
thans weer te bereiken, een "bron van zorgen.
In de Gereformeerde kerk kan de kerkorde
niet meer volledig toegepast worden, omdat
in het bezette gebied de synode niet saam-
komen mag en de in het onbezette deel van
Frankrijk saamgeroepen synodale vergade
ringen niet door de afgevaardigden uit het
bezette gebied bezocht kunnen worden. De
demarcatielijn vormt een der belangrijkste
moeilijkheden voor het kerkelijk leven in
Frankrijk en veroorzaakt buitengewoon
groote geestelijke en financieele vraagstukken
In het bezette gebied zijn de predikanten,
ondanks de bombardementen m het strijdge
bied, b.v. te Duinkerken en Boulogne, allen
op hun post gebleven. De godsdienst-oefe
ningen vinden regelmatig plaats. De jeugd
vereenigingen zijn opgeheven, maar de ar-
heid onder de jeugd in de gemeenten gaat
voort.
Een belangrijke taak der kerken is heden
de bewaring van hun geestelijke onafhan
kelijkheid.
De kerken worden weer erkend als dra
gers van een invloed, waarmede rekening
dient gehouden te worden. Daarom bestaat
het gevaar, dat verzocht wordt de kerken
dienstbaar te maken aan andere doeleinden,
dan haar door Jezus Christus gesteld zyn.
Derhalve moet getoond worden, dat zij trouw
aan het land zijn, maar in haar geloof on
buigzaam blijven als eens Je Hugonooten en
slechts één absolute autoriteit, Jezus Chris
tus, erkennen.
De „Eglise Réformée de France" wil aan
het Fransche volk de boodschap Gods ver
kondigen, die uit het lijden nieuw leven te
wekken vermag. De Fransche Protestanten
zijn zich hun taak ten volle bewust. Een be
wijs daarvoor is het feit, dat het voorbijge
gane boekjaar in het bezette gebied zonder
tekort kan worden afgesloten. Het oecume
nisch bewustzijn is levendig, ook al kon het,
door de bestaande moeilijkheden, niet prac-
tisch tot volledige ontwikkeling komen. In
Cannes werd onlangs een oecumenische gods
dienstoefening met de Orthodoxen gehouden;
met de Orthodoxen worden overigens steeds
broederlijke betrekkingen onderhouden. Het
Orthodoxe theologische opleidings-iristituut
te Parijs zet zyn arbeid, ondanks groote
moeilijkheden, voort.
Voor het Fransche protestantisme zijn
thans groote moeilijkheden ontstaan. In de
algemeene verwarring zoekt het Fransche
volk geestelijke steunpunten. Velen zijn er,
die zich bij de Roomsch-Katholieke kerk aan
sluiten, vele anderen zijn er, die met het
Katholicisme gebroken hebben. De groote
vraag van het Protestantisme is thans, of het
in de mogelijkheid zal Verkeer en. dezen men
schen te geven, waarnaar zij verlangen. Het
Protestantisme moet met vermijding van
enghartigheid en met veel begrip voor de
nooden des volks, een geestelijk voedsel
bieden en allen liefdevol opnemen."
