m
JJR. BOEREN EN TUINDERS BIJEEN
!L
P., C. L DE JONGH
ZAADHAND£L°
BOOMKWEEKERIJEN
ZAAIGRANEN
POOTAARDAPPELEN
r
Radioprogram ma
SS^etels
t INDERDAG 6 FEBRUARI 194T
PAG. 5
d- en Tuinbouw
;R't Afd. Holland en Brabant
Urkj
is: EN HAAG, 5 Februari. De zeer druk be-
oilaite jaarlijksche vergadering van de afdee-
Holland-Brabant van den Chr. Boeren-
i pfuindersbond is heden gehouden in Den
lliB. Te half 11 begon de huishoudelijke
ladering onder leiding van den heer J a c.
sPel| mond van Bleiswyk.
gemeenschappelijken zang van Ps. 89:6
-*d en lezing van Matth. 6 vanaf vers 24,
L Ade een kort openingswoord.
rGEa een woord van welkom, inzonderheid
den heer C. Vink, voorzitter van den
Jongerenbond later verscheen ook de
""fitter van de Noord-Hollandsche organi-
hrinnerde spr. aan de vorige jaar-
iche vergadering, toen de afdeeling in
Ischap samenkwam. Toen was Nederland
buiten den oorlog en thans zijn we be-
i .gebied en hebben we ons te schikken
«<«r een andere overheid. Enkele leden heb-
hun leven voor het vaderland gelaten
inderen zijn op andere wijze in hun bedrij-
getroffen. Wij gedenken de gevallenen
weemoed en anderen met diep medeleven,
ndanks de gebeurtenissen bleven we voor
ger bespaard en kon de tuinbouwer nog
betrekkelijk goed jaar maken en ook de
houder was er niet minder aan toe dan
10 Vheen. Vragen zullen er intusschen nog
vele ajn.
taze todcomst schijnt niet helder, zoolang
strijd tisschen twee wereldmachten voort
ij <rt Op tal van vragen kunnen we echter
■n antwrord geven, maar we weten: God
eert Vist staat in ieder geval, dat we
mover ins volk een duren plicht hebben
.V het te geven wat we maar uit onzen
G.|em kumen halen. Door allerlei geruch-
mogen we ons daarvan niet laten be-
Hoeden tn terughouden. De Chr. boeren-
tulndersond heeft den plicht ons volk zoo
nd mogeljk te helpen verzorgen,
leifr is gein enkele aanwijzing, dat het be
an van le organisatie ln gevaar zou zijn.
k in dit opzicht geven we ons over aan
ds vaderijke zorg. In trouw gaan we voor-
-un^rts om ,en boeren- en tuindersstand gees-
di.®k en stofelijk te verheffen. Spr. brengt in
y verbonc hulde aan den heer Chr. v. d.
|uvel en >esluit met een krachtige opweK-
■f» tot medoen en mee-arbeiden, wetende
God vor ons zorgt.
Jaarverslag
De secrearis, de heer Joh. Verhuyl,
ngt daana het jaarverslag uit
laarin rordt allereerst gewezen op de
ite moeiykheden van het afgeloopen jaar,
een jas was van leed en zorgen, ook in
bedrijfseven. Vijf leden der organisataie
kivelden; een gezin kwam geheel om.
,-r/Het orgarisatieleven was korten tijd geheel
..Kj-broken, maar al spoedig kon het werk
ter wordn voortgezet.
Vervolgen houdt het verslag zich bezig
it allerl-i bedrijfsmoeilijkheden, met de
REüerscheidn producten, met leden der af-
plingen - het ledental bedraagt 4200 en
0 jongerei om in een slotwoord op te
tkken tot moedig voortgaan, steunende op
50*is vaderrouw, die nooit beschaamt allen
■er-t op zijn goedheid bouwen,
aarpet uitverige verslag, dat aan de afdeelin-
naji ia toegzonden waarom we ons thans
400rtheid woorloven werd met grooten
nk aan den secretaris goedgekeurd.
Verkiezingen
Tot ledei van het hoofdbestuur blijken de
tredendei te zijn herkozen: de heeren v. <L
tuvel en Wagenaar en tot leden van het
R de heren v. d. Heuvel, v. Berkel en
agenaar. Voor een nieuw hoofdbestuurslid
aangeween de heer J. Wagenaar Czn. te
H Pan eras Deze neemt de benoeming aan.
Financiën
[et financieel verslag en de begrooting
=n 41 komen aan de orde en worden goedge-
be-Urd. Het zelfde geschiedt met de balans.
vatTot lid vai de financiële commissie wordt
Ul.noemd de heer Koetsier van Zoeter-
ter.
enBr bleken geen voorstellen te zijn inge-
mea
en.Van de gèegenheid voor genoodigden om
t woord t* voeren maakten o.a. gebruik
heeren Nr. W. Rip, secretaris van het
ofdbestuur, en C. Vink, voorzitter van de
nd iid-Hollan<iiche Jongerenorganisatie.
"Daarna pauze.
enUa de middagpauze werden twee sectie
vergaderingen gehouden: een voor akkerbou-
jrs en veehouders en een voor tuinders.
m Bij akkerbouwers en veehouders
3ak Ir. Louw es, directeur-generaal voor
Woedselvooïziening.
m<pe gelegenheid tot vragen stellen lokte een
n Intigtal sprekers uit hun tent
bdel ir 1
am Vele vragen
lerVragen werden gesteld over de verplichte
len'ering van corisumptiemelk door zelfkarners
Jigi te weinig zouden aanbrengen. Kan men
mJ>o krijgen tegen den vastgestelden maxim.
n vele vragen liepen over de vee vordering.
veehouders waren er niet beter aan toe,
lende men, dan verleden jaar. De methode
n veelpvering werd een degradatie van den
IClpr geacht; maar hun is alle controle en
fzicht ontvallen op wat ze afleveren.
De in bepaalde bladen geoefende critiek
Ir. Louwes wdrdt door de boeren niet
^Herschreven; ze blijven in hem vertrouwen
"len, ook al zullen er steeds wenschen zijn.
'aarom is de tarweprijs zoo laag geble-
Kon die niet voor den zaaitijd worden
;esteld?
aardappelhandel meende men, heeft een
itiger positie dan de aardappelverbouwers
het kwaliteitsproduct komt dat niet ten
5. Mogen de vroeger verkochte aardap-
ïTlen worden geleverd of moet alles over de
niidelaren? Waarom wordt de petroleum te-
lijk lagen prijs afgenomen, zoodat tegen hoo-
ren prijs andere brandstof moet worden
kocht? Zal deze brandstof op tijd kannen
pden verkregen en ook kunstmest; het is
groot belang voor de voedselvoorziening.
It vervoer stagneert heel erg.
Aangedrongen werd op betere prijzen voor
'ëm akkerbouw.
iWj De strooprijs is te laag.
e 'Geïnformeerd werd naar de nieuw., regeling
itr veelevering.
id De verdubbeling van de grondbelasting werd
vah aware druk geadht voor den landbouw.
vPoe zal het gaan met den melkprijs nu
>eb minder kunnen produceeren?
vaDe varkensprijs is van dien aard, dat de
'p^eren gaarne de varkens blijvend zullen
ii in vertrekken.
>eft)e eenheidsprijs voor stroo is in hooge mate
'dJiUijk.
ldJpe waterschapslasten zullen omhoog gaan;
jciQ men bij de prijsvaststelling daarmee
onkening houden?
Een betere regeling voor de kunstmest
h»rd noodig geaoht.
^Waarom maakt industriemelk zoo'n slech-
ir3j prijs?
vejHoe zal het gaan met de teelt van uien- en
ia.jepeenzaad?
Flakkee zit daar op te wachten.
Kan voor aardappelen niet wat meer kunst
mest beschikbaar worden gesteld? Daar is de
productie zeer mee gebaat.
Het antwoord van ir, Louwes.
Daarna was het woord aan ir. Louwes.
HU dankt voor de vriendelijke ontvangst,
ditmaal legt hij zyn jaarlijksch examen af
onder zeer bijzondere omstandigheden, die
niemand heeft kunnen voorzien.
Wat den melkprijs betreft, deze hangt
samen met den boterprijs. Veel klachten zijn
er niet. Rekening moest gehouden met de
werkelijke voedingswaarde van de melk.
Ondermelk werd op 114 cent gesteld.
De strikte prijsregelingen van vandaag
voorkomen inflatie en beschermen dus de
voedselvoorziening. Houden we er niet aan
Vast, dan loopt het verkeerd.
Straks komt het verpliohte boter eten weer
voor een zeer groot deel van ons volk. Be
paalde grenzen kunnen we daarbij niet over
schrijden.
Het verschil tusschen industriemelk en
consumptiemelk moet worden opgelost. De
consumptiemelkers moeten hun bedrijf aan
passen aan de veranderde omstandigheden.
Het gegarandeerde prijsverschil is op den
duur niet te handhaven.
De veevordering besprekende, wees de heer
Lourwes er op, dat de aflevering van koeien
en varkens ineens terugviel. De koeien zelfs
tot 10 pet. Toen werd vorderen noodig, ook
om clandestiene slachtingen tegen te gaan.
Die zijn een misdaad aan ons volk. De be
zettende overheid hindert men niet met
stroeve aflevering, alleen ohs eigen volk. De
vleeschvoorziening dreigde in de war te loopen
en toen moest snel worden ingegrepen. Zon
der fouten kon dat niet gaan.
Na 1 Maart zal meer worden gedifferen
tieerd. Per provincie zal misschien een
leveringstotaal worden opgelegd. Op deze
wijze kan verzachting van de regeiing worden
verkregen. De veestapel moet omlaag tot
het peil van een paar jaar terug. Dat ver
mindert inkomsten, maar ook uitgaven, vooral
ook omdat heel veel geld aan krachtvoer is
weggegooid. Een minder dichte veestapel
kan een voordeel worden. Laat ieder daaraan
meewerken. Er zal worden gegaan in de
richting van aanpassing aan individueele
omstandigheden, zulks onder leiding van de
Prov. voedselcomimissarissen.
Willen we den Ned. landbouw in stand
houden, dan zullen we tot een meer georga
niseerde oeconomie moeten komen. Met de
tarwe zUn we al lang bezig en tot vrij alge-
meene tevredenheid.
De klachten over de veelevering zullen
worden onderzocht en goede samenwerking
zooveel mogelijk bevorderd tusschen boer en
veehandel, die niet abnormaal mag profitee
red
De kaasprijs was verleden jaar niet slecht.
Ook die van nu niet, maar er moet veel onge
schikt vee naar de slacht worden gevoerd.
Maar daar kunnen we echter niets aan doen.
Al deze duigen worden nagegaan met behulp
van het documentatiebureau der landbouwor.
ganisaties. Op die wijze kan een goede grondl
slag worden verkregen voor prijsbepaling.
De strooprijs moest 1 lager worden, om
dat hij vorig jaar te hoog was, toen we achter
de feiten aanliepen. Gaat de strooprijs om
hoog dan gaat de graanprijs omlaag. En we
moeten ook zorgen, dat de veehouder niet te
veel betaalt De stroovoorziening lijdt onder
de transportmoeilijkheden. Boven den maxi
mumprijs mag niet gevraagd worden.
De tarweprijs heeft goede resultateh ge
bracht; naar rato is onze prijs beter dan el
ders, hetzelfde geldt voor klei-aardappelen en
varkens. Rogge en tarwe zijn naar elkaar toe
gebracht en dat is een groot belang.
Voor aardappelen hebben we in de eerste
plaats behoefte niet aan kwaliteitsproduct
maar aan massa-product, ook al zijn ze niet
zoo best Volgend jaar zullen we er nog veel
meer noodig hebben. Verschillende soorten
die ten deele riek rijn kunnen gerust ver
dwijnen; ze geven als fijne aardappelen soms
maar de helft van de productie van andere.
Wie massa-aardappelen verbouwt zal beter
af zijn dan die fijne aardappelen teelt. Voor
de laatste zal van prijsverhooging niet veel
komen.
Kunstmest kan ten deele niet gemaakt door
gemis aan grondstoffen. Stikstof is beschik
baar, maar het transport houdt de schepen
vast
Voor het volgend jaar is in dit opzicht de
verwachting niet ongunstig.
Het stikstof gebruik heeft een fantastischen
omvang aangenomen. Dat vergete men niet
als soms de eene gebruiker iets meer krijgt
dan zyn buurman vanwege vroeger grooter
gebruik. Als we maar stikstof en kali krij
gen loopt het wel, ook zonder phosphor.
Schapenvleesch beteekent voor de con
sumptie niet veel.
Aan den varkensprijs scheelt niet zooveel,
maar het aantal is geleidelyk verminderd.
Dat kan niet in den prijs verdisconteerd
De grondbelasting is nooit bijgehouden; zij
ressorteert onder een onder departement.
Wat gezegd Is over benzine en petroleum
wil spr. eens onderzoeken. Voor tractoren
wil men nog iets trachten te doen, maar het
zal steeds bescheiden blijven.
De vlasteelt is een Ned. belang, vooral met
het oog op de werkgelegenheid in den win
ter: aan spinweefsels hebben we wel eenigs-
zins tekort. De teelt moet echter binnen nor
male grenzen blyven en is aan te bevelen.
Bindertwine heeft de volle aandacht, al zal
de kwaliteit niet best zijn.
Boeren, die zwaar getroffen zijn door de
paardenvordering, zullen geholpen worden
ten koste van hen, die er gemakkelijker zijn
afgekomen. De prov. voedselcommissarissen
zullen dit behandelen.
Aardappelen, tarwe en rogge kan spr.
vooral voor den verbouw aanbevelen.
Daaraan hebben we voor alle dingen
behoefte.
Met elkaar moeten we zorgen, dat het Ned.
volk blijft eten. Overheid en organisaties moe
ten elkaar helpen en anders komt de honger.
Helpt dus mee, al valt het soms moeilijk.
Moreel en geestelijk dienen we het bestaan
van ons volk als we de materieele verzorging
in orde houden.
Een hartelijk applaus dankte den heer Lou-
was voor zyn instructieve rede.
Voor de t u i n de r s had de heer F. V. V a 1-
s t a r, regeeringscommissaris voor den tuin
bouw, zich beschikbaar gesteld.
Na de beide sectievergaderingen, die
zich in een enorm druk bezoek mochten ver
heugen, kwam men weer in gecombineerde
vergadering bijeen, waar ds. J. F o k k e m a,
Ned. Herv. predikant te Delft, een
slotwoord
Spr. wees er op, dat onze tyd vol is van
groote moeilijkheden, maar wie vasthoudt aan
het devies van den Vader des Vaderlands:
rustig te midden der golven, zal ook in de
toekomst onwankelbaar staan, indien hij maar
den grondslag van Woord en belijdenis onder
de voeten houdt. Spr. ontwikkelt deze ge
dachte verder aan de hand van de geschiede
nis van Daniël en zijn vrienden uit Daniël.
God die helpt in nood, is in Sion groot. Zoo
was het toen, zoo is het ook nu nog. Met een
krachtige opwekking tot trouw aan het be
ginsel besloot spr. zijn welsprekend en ern
stig woord.
Daarna kwam op de gebruikelijke wijze het
I einde der vergadering.
FA. GEBRS.
Uitsluitend 1e kwal. TUIN-, BLOEM-
en LANDBOUWZADEN.
Origineele en N.A.K. gekeurde (Zeeuwsche)
ZAAIGRANEN. Streng geselecteerde POOT-
AARDAPPELEN, in hoofdzaak A-klasse.
GROOTE SORTEERING:
FRUIT- EN SIERBOOMEN.
Zaait ORIGINEELE VICTORIA
REUZEN ROODE KLAVER, de beste
maaiklaver met de grootste opbrengst
en de hoogste voedingswaarde.
Waar nog niet vertegenwoordigd
ACTIEVE AGENTEN GEVRAAGD
Ongevallenverzekering voor
deelvisschers
De waarnemend secretaris-generaal van
sociale zaken heeft bepaald:
Degene, die als deelvisscher werkzaam is
in het onder de Ongevallenwet 1921 vallende
visschersbedrijf, uitgeoefend buiten rivieren
en binnenwateren, wordt voor de toepassing
dier wet geacht werkzaam te zijn in loon
dienst van den eigenaar van het vaartuig,
waarop hij werkzaam is. De eigenaar wordt
voor de toepassing van de Ongevallenwet
1921 geacht te zijn de werkgever van de deel
visschers, die. op het vaartuig werkzaam zijn.
Aanvragen van landarbeiders en boeren
kunnen thans nog niet in behandeling
worden genomen
Zooals bekend is, is met het droogmalen van
den Noordoostpolder reeds een aanvang ge
maakt. Onvoorziene omstandigheden voorbe
houden zal omstreeks Mei, Juni, in het rand
gebied met de eerste werkzaamheden voor het
in cultuur brengen worden begonnen, waar
voor uit den aard der zaak een groot aantal
werkkrachten noodig is.
Reeds thans doen velen van hun belangstel,
ling, om in den Noordoostpolder aan het werk
te gaan, blijken aan de directie van de Wie-
ringermeer te Alkmaar, die met het in cultuur
brengen van den polder zal worden belast Het
is echter nog niet practisch mogelijk om de
vele aanvragen reeds thans in behandeling te
nemen. Zoodra de tijd daartoe rijp is zal
daarvan in de bladen mededeeling worden
gedaan, waarna de gelegenheid zal open staan
om zich aan te melden.
De voor het werk noodige landarbeiders
rallen worden aangenomen door bemiddeling
van het rijksarbeidsbureau. Omtrent de te
werkstelling van boeren zal nog een nadere
regeling bekend worden gemaakt
De Standaard
In het gisteravond verschenen nummer van
De Standaard deelt Dr. Colijn mee, dat
hy als hoofdredacteur afscheid neemt van
dit blad. Dr. Colyn vertelt, dat de Duïtsche
bezettende macht het wenschelijk heeft ge
acht de Standhard een bepaalde maatregel
in overweging te geven. Die maatregel zou
hierin bestaan, dat een door de Duitsche
autoriteiten aangewezen Nederlandsche jour
nalist uit het buitenland, die niet de anti
revolutionaire beginselen is toegedaan, in de
redactie wordt opgenomen.
Er zijn een drietal toezeggingen gedaan die
het karakter van het blad zullen bepalen:
le. dat het principieel- en politiek karak
ter van De Standaard ongerept kan worden
gehandhaafd;
2e. dat commissarissen der vennootschap
het recht zullen hebben een commissie van
redactie te benoemen, die belast zal worden
met de principieel-politieke hoofdredactie en
aan welke commissie dezelfde rechten zullen
worden gelaten, die tot nu toe voor den
politieken eindredacteur (dr. Colijn) golden;
Se dat het door de bezettende macht aan
gewezen lid der redactie de door hem ge
schreven, in De Standaard opgenomen arti
kelen zal onderteekenen en de redactie van
het blad overigens kan worden gevoerd
onder de algemeene bepalingen, die voor de
Nederlandsche dagbladpers gelden.
Dr. Colijn meende de gewrongen positie, die
voor hem zou kunnen ontstaan aldus drukt
hij zich uit niet te kunnen aanvaarden.
Evenwel heeft hij volkomen begrip voor het
besluit vin Commissarissen, om De Standaard
in het leven te houden. „Immers op de prin-
cipieele beschouwingen op de voorpagina zal
van buiten geen invloed worden uitgeoefend."
„Ik zelf", schrijft de heer Colijn, „blijf dan
ook Standaard-lezer, zoolang als ük dit in
geweten verantwoord aaht."
De namen der in sub 2 genoemde com
missie, wordt verder medegedeeld, aallen
eerstdaags worden gepubliceerd.
Verder deelde de heer M. Blokzijl op pag. 3
mee, dat hij, op grond van een besluit van
Commissarissen en Directie „met den dag
van heden" deelneemt aan de redactioneele
leiding van De Standaard. „In de principieel-
politieke houding van dit blad brengt zulks
geen wijziging. Het zal mijn bijzonder streven
zijn den lezer met de groote gebeurtenissen,
die van Midden-Europa uitgaan, op grond
van jarenlange eigen ervaringen ter plaatse,
nog beter vertrouwd te maken. Toenemende
kennis van menschen en dingen leidt tot beter
begrijpen. De eerlyke wensch van dit blad,
met de bezettende macht loyaal samen te
werken, moge bij deze gelegenheid opnieuw
tot uiting komen", voegt de heer Blokzijl
hieraan toe.
De Nederlandsch-Zweedsche
handel
Naar aanleiding van de onlangs gesloten
Overeenkomsten betreffende het goederen
verkeer tusschen Zweden e^nerzyds en
Nederland en België anderzijds wordt
in een bericht van het Zweedsche Telegraaf-
agentschap medegedeeld, dat hier een ver
lenging betreft van de in den herfst van 1940
van kracht geworden verdragen. De uit dit
goederenverkeer voortvloeiende betalingen
zullen via Berlijn worden verrekend.
De Zweedsche uitvoer naar Nederland en
de Nederlandsche uitvoer naar Zweden zul
len waarschijnlijk elk 14 millioen rijksimark
bedragen, terwijl de Belgisahe uitvoer naar
Zweden, alsmede de Zweedsche uitvoer naar
België op elk 3.5 millioen rijksmark worden
geraamd.
HILVERSUM I
415
Vrijdag 7 Februari
6.00 Land- en tuinbouw-
Noderlandsch Programma
NCRV
8.00 Schriftlezing en medi
tatie
8.15 Gew. muziek (opn.)
8.30 Nieuwsberichten ANP
8.46 Gramofoonmuriek
9.30 Marcando-ensemble en
gramofoonmuziek
10.30 Morgendienst
11.00 Gramofoonmuziek
11.36 Viool met pianobege
leiding en gramofoon
muziek
12.16 Reportage of muziek
12.45 Nieuws- en oeconom.
berichten ANP
1.00 NCRV-orkest
2.00 Gramofoonmuziek
2.30 Huisvrouwenpraktyk
3.00 Orgelspel
3.46 Apollo-ensemlble
4.30 Handenarbeid voor de
5.00 Gramofoonmuriek
Ca. 5.10 Uit Berlijn: „Gruss
aus der Heimat'pro
gramma voor de Duit-
ache Weermacht
6.16 Berichten
6.20 Zang met pianobege
leiding en gramofoon
muziek
9.20 Concertgebouw-orkest
en solist (opn.)
10.00 Morgenwyding
10.15 Gramofoonmuziek
10.25 Voor de vrouw
10.30 Nederl. koren (opn.)
6.46 Actueele reportage of 11.CO Voor de boerenvrouw
gramofoonmuziek
7.00 Oeconomische vragen
van den dag ANP
7.15 Gramofoonmuziek
7.30 Berichten (Engelsch)
7.35 Gramofoonmuziek
8.00 Nieuwsberichten ANP
8.16 Gramofoonmuziek
8.30 Berichten (Engelsch)
8.46 Gramofoonmuriek
8.46 Causerie „Kunst^^
9.15 Orgelconcert (opn.)
Hierna Schriftlezing
9.46 Engelsche berichten
ANP
10.00 Nieuwsberichten ANP
Sluiting
HILVERSUM II 301 M
8.00 Gramofoonmuziek
8.30 Nieuwsberichten ANP
8.46 Gramofoonmuriek
11.20 Het O. - Nederlandsch
strijkkwartet
12.00 Berichten
12.15 AVRO-Amusem.-Ork.
12.46 Nieuws- en Oeconom.
berichten ANP
1.00 Orgel en zangduo
1.46 Gramofoonmuziek
2.16 Amabile-sextet
3.00 Modepraatje
3.20 Omroeporkest en sol.
5.00 VPRO: Gesprekken m.
luisteraars
5.16 Nieuws-, oeconom.- en
beursberichten ANP
5.30 AVRO-Amusem.-Ork.
en solisten
6.20 Cyclus „Leeven en
daden onser doorluch-
tigste zeehelden".
6.46 Actueele reportage of
gramofoonmuriek
7.00—7.15 Oeconom. vragen
van den dag ANP.
sluiting
BURGEMEESTER
de gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland
eervol ontslagen, met dankbetuiging voor de lang
durige diensten, door hem als burgemeester be-
STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN
Met Ingang van den dag, waarop hij zijn betrek
king aanvaardt, is benoemd voor den tijd van een
jaar tot mijntechnisch ambtenaar bij het staatstoe
zicht op de mijnen J. Versteijnen te Heerlen.
Met Ingang van 16 December 1940 is bevorderd
tot hoofdcommies bij het departement van land
bouw en vlsscherlj S. H. V e r h e Ij. thans com-
ÊvxJumt oft «Bfurtaag!
CENTMLE yEPWAOMlNCj?
*^J^>ADIATODEN
Door de overstrooming van de Wold-AA in het Zuiden van Drente, gevolgd door de vorst, zijn tal van boerderijen niet anders
meer te bereiken, dan ove. het ijs. - De boer, die mest had weggebracht, moest met paard en wagen over het spiegelgladde vlak
huiswaarts keeren (Foto Pax-Holland)
De schaatswedstrijden met hindernissen voor jongens
op de ijsbaan in Amsterdam Noord stelden de
jeugdige deelnemers voor menige puzzle
(Foto Pax Holland)
Op de pelsmarkt in Bossekop, het Noorsche stadje,
waar kostbare huiden verhandeld worden
(Foto Weltbild)
De ondergang van een
Imperium
KapltSnleutnant Lyons, van de staf van den
Duitschen WeermachtsbevelHfebber in Neder
land, zendt ons een welverzorgde brochure
toe, getiteld „De Ondergang van een Impe
rium", door Robert Briffault en een inleiding
die geschreven is door dr. Th. Goedewaagen,
secretaris-generaal van het Departement van
Volksvoorlichting en Kunsten.
De heer Goedewaagen verbergt het niet
voor den lezer, dat Briffaults beeld van den
ondergang van het Britsche imperium want
daar gaat het om niet groot is en niet
grootsch en niet verheven is boven eenzijdig
heid en haat. Het spruit aldus dr. Goede
waagen juist voort uit sentimenten, die
menschelijk, al te menschelijk zijn. Deze
schrijver wil niet beschouwen, maar bevrij
den, niet begrijpen, doch wakker schudden.
Hij is géén wijsgeer maar een opvoeder,die
allen, die nog gelooven in de mythe der Brit
sche almacht in de wereld wil verlossen van
hun waan. Hy strydt i^gen het zelfbedrog en
predikt, terwille van het volk van Engeland,
een kruistocht tegen de regeering, die het volk
naar den afgrond voert. Hij zoekt de waar
heid en bestrijdt den leugen. Hij is niet breed
in zijn blik, hij ziet den neergang niet als neer
gang van iets groots. Hy schrijft geen epos,
ge endrama, dat zich in noodwendigheid vol
trekt van stap tot stap. Hy critiseert en is dus
«eenzijdig. Eenzijdig is rijn beeld van de En
gelsche landaristocratie, van de City, van het
kapitalisme en de koloniale expansie van
Albion, van den „gentleman" en van de An-
glicaansche kerk. Hy haat al deze uitingen
van Engelschen levensstyl en ziet slechts
schaduwzijden en zelfkanten. Zoo blijft hij
aan den buitenkant der verschijnselen en
ontbreekt hem de visie op de innerlijke nood
zakelijkheid die er aan ten grondslag ligt en
die in de versohynselen werkt Hij stoot een
godheid van den troon, doch vergeet intus
schen dat het een godheid is. Hij verkleint en
verlaagt maar vergeet dat wat hy verkleint
en verlaagt toch de kenteekenen van iets
groots en verhevens draagt".
Dr. Goedewaagen constateert intusschen in
deze eenzijdigheid van den Engelschman Brif
fault een onmisbare bekwaamheid en ziet in
het felle licht, dat deze doet schijnen een mid
del om ons wakker te schudden, onzen ge
zichtskring te verruimen. Hij noemt dit boek
„een harden heelmeester, een niets ontziend
paedagoog, bezield door een wonderlijk meng
sel van idealisme en roepingsbewustzijn en
persoonlijken afkeer, een profeet, wien men-
schelijke rancune niet vreemd is. Een mis
lukte profeet dus? Misschien, ja zeker, maar
zelfs in die mislukking steeds boeieftd en in
zijn tekort altijd levend. Een zuiveraar, uit
niet altijd zuivere overwegingen misschien,
een propagandist voor een rechtvaardiger so
ciale wereld, die het laatste ressentiments-
gevoel nog niet kwijt is, maar juist in en door
die vermenging een levende persoonlijkheid
blijkt. Zijn boek is een aanklacht tegen een
aanval op de Britsche zelfgenoegzaamheid. En
zoolang er ook in Nederland nog zelfgenoeg-
zamen te vinden zijn, heeft het ook in Neder
land nog een taak".
Na hier de meening van Dr. Goedewaagen
uitvoerig geciteerd te hebben, zullen we niet
diep ingaan op het boek zelf. Men behoeft
eigenlijk niet aan Nederlanders, die wat van.
hun geschiedenis weten, te vertellen hoe
Engeland in den loop der laatste eeuwen
vaak een politiek gevoerd heeft waarmee we
ons allerminst kunnen vereenigen. We be
hoeven daartoe, om by iets betrekkelijk
recents te blyven, alleen maar te denken aan
Engelands oorlog tegen Zuid-Afrika. Wie dien
tijd hebben meegemaakt, weten bv. nog goed:
hoe de Nederlanders den „vorigen" Cham
berlain als een soort duivel beschouwden,
evenals nog in dezen tijd de diepe vereering
voor Paul Krüger, den Boerenleider van
Duitsche afkomst, die nochtans met een
Nederlandsch oorlogsschip in veiligheid
werd gebracht, onverflauwd voortleeft. Zoo
dat wij maar zeggen willen, het er niet mee
eens te rijn, dat de Nederlanders min of meer
uit gewoonte anglophiel rijn geworden en om
d i e reden hun geschiedenisvisie dienen te
wijzigen. Natuurlijk, met de f e i t e 1 ij k e
machtsverhoudingen heeft de Neder
landsche politiek rekening moeten houden en
dat dit immer een precaire taak was, waar
bij ons nationaal eergevoel intens gemoeid
was, daartoe behoeven we alleen maar te
herinneren aan de contröle op onzen handel
ter zee in tijden van oorlog.
Wij kunnen ons bij Dr. Goedewaagen geheel
aansluiten als hij zegt, dat het 't beste voor
ons volk is rechtstandig en zelfstandig zijn
eigen weg te gaan en zioh in het komende
Europa de richtpunten te zoeken van ons
welzijn déér waar veelbelovende ontwikke
lingsmogelijkheden voorhanden zijn. En wij
zien gespannen uit naar dat komende Europa
zooals het uit de gigantische worsteling
tusschen twee geestelijke machten zal te voor
schijn komen. Om een kijk te krygen op de
argumenten van hen, die meenen reeds nu
te kunnen profeteeren in de richting van
den ondergang van het Britsche imperium,
is de lezing van Briffaults boek (dat by W.
J. Ort in Den Haag is uitgegeven) zeker aan
te bevelen.
Losse berichten
Inbraken.
Gisternacht hebben onbekend gebleven perso
den zich, door verbreking van een ruit, toegang
verschaft tot het pakhuis van den grossier in
koloniale waren J. V. te Mill. Een groote partij
koffie wordt vermist De politie stelt een onder
zoek in.
In een pakhuis aan het Waterlooplein te Am
sterdam, waar de goederen van een markt
koopman liggen opgeslagen, is ingebroken. Er
zyn driehonderd staven zeep gestolen, benevena
zeeppoeder en andere zeepwaren.
