JHruuir geitecljt <£auranl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Ikindepzegels!
"0lLS A°1807
per week 18 at Losse
Mie» by vooruitbetaling.
J^ïrtentieprijien
V0°i2% ct per regel Ingezonden Mede-
l.R.Aleelingen 46 ct per regel Minimum
Duitsf regels. Bewijsnummer 5 ot By con
tract belangrijke korting
17
Bur. Redactie en Administratie:
Pos trek. 8693a
den stukken aan de Red.
No. 6297
/RIJDAG 6 DECEMBER 1940
21e Jaargang
neling oorlogsschade
moeslui; van de secretarissen-generaal
en van Justitie betreffende
vin het Rijk in door oorlogsgeweld
jake schade aan goederen, werd door
ndere2enden in den lande sinds lang met
)ordepinning tegemoet gezien. Er werd op
ïl?,3eii door allen, die als gevolg van ae
den Wen van Mei zwaar waren getroffen
besta^
!g<OT!" g0ed-
b waren door de vernietiging van have
y gejjf schier reddeloos geslagen, anderen
'die, '?ich uit eigen kracht of met hulp van
zal i en in het leven geroepen noodsteun-
hoops zoo goed en zoo kwaad als het ging,
redden. Het bleef echter veelal be-
8iag was te hard aangekomen en
in den loop van jaren verkregene
E?d> Dat hier een taak te vervullen
EN >r ons volk als geheel, ontmoette m
E :meen weinig tegenspraak, met name
op dor zoover het betrof de sociaal en
utobiisch minstdraagkrachtigen. In een
Vipten mocht echter niemand,
kwekte helpen?
vraap was eerder gesteld dan beant-
jWant in de eerste plaats ging het wat
n jiteit betreft om enorme bedragen en
diende te worden voorkomen, dat uit
stel van de rampen, die over velen
150, ónderen zin waren gekomen, geen
ct6 Peüjke voordeelen zouden worden ge-
bföaar kwam nog bij, dat vergoeding
1 nofde naar de waarde op 9 Mei j.l. met
5l?9|eekenen, dat ten volle de beschikkmg
noiTuirden verkregen over wat meh wu
de vervangingswaarde van
inblik, ook al werd met behoefte,
staat zooveel mogelijk gerekend,
ïich de ingewikkeldheid en de moei
de materie, waarvoor de au'tori-
ich zagen gesteld, goed indenkt, kon
Tminst verwonderen, dat het circa
inden geduurd heeft eer- in nei
óngenblad verscheen, wat met vurig
'brandend en klimmend ongeduld
■rbeid.
egeling ligt thans voor ons.
haar beoordeelt, zal er van moeten
dat de overheid bij het bepalen
nge Jedragslyn uitgangspunt had te kiezen
normen en voorts rekening nad
met wat aan steun reeds was
antei Zeker het volmaakte zal nog
regrepen zijn, maar het geheel
j 07»gelen overziende en voor zo
000; hogelijk is beoordeelende, mag toch
;en 13 gezegd, dat er alle aanleiding is
ksmeBVOelens van erkentelijkheid de
^n voorschriften te beoordeelen.
Veijis een heele opgaaf, maar wie ei
0—2 -Stennis van wil nemen, zal zich
3°ipen moeten zetten en met aandacht
-3-.304ien. Want eenvoudig is de zaak niet.
dagbladartikel kunnen we niet
een diepgaande bespreking. Gaarne
iwc ook de praotijk afwachten, want
2-] toepassing der Verordening zal her
sjien. We moeten ons daarom beperken
algemeene hoofdpunten,
o p. anstonds valt het op, dat de gestelde
I7ff wortelen in de grondgedachte
.50—volksgemeenschap^ allen voor éèn,
e 3jhet één voor allen is vooraf
"oSers SezeSd: de deelen hebben
:c ïq geleden en nu het herstel aan de orde
^^eeft het geheel voor de deelen op te
'deriJ Als één lid lijdt, lijden al de leden
ie p'je solidariteit des lijdens brengt
gemeenschappelijken en eenparigen
de schade van het oorlogsgeweld
.30," [gedragen. Hier paste geen bekrompen
het sociaal herstel eischte saam-
in nationalen zin. Ir
stijl zouden we zeggen: het volksche
i/ten r onzer nati°nale gemeenschap be-
boel te domineeren.
ene pten dat het gekozen uitgangspunt niet
3.ln breed is, verwachten we dan ook
^bos'pe vastgestelde schade aan onroerend
~2it7p chepen, bedrijfs- en handelsvoorraden,
io p. Irijfstoerustingen wordt tot een be draf
fj 50,000 voor 100 pet. vergoed; daar-
en /'voor 90, omdat dan nog zekere per-
DS' se en zakelijke draagkracht wordt ver
geld. Althans in den regel; bijzondere
(n zullen afzonderlijk onder de oogen
worden gezien. En dat zal hier en
lel noodig zijn.
vergoeding van de schade aan huis-
l~ hoe velen zullen daarnaar met ver
uitzien! zijn tabellen gemaakt. De
aarde der perceelen ligt daaraan ten
,p jlag. Wat de uit te keeren bedragen
l zijn drie groepen van gemeenten
S" kt: de groote steden Amsterdam,
'e jlam, Den Haag en Utrecht, gemeenten
jattelandskarakter en een derde groep,
i is opgenomen al wat daartusschen in
(oor de niet-stedelijke deelen der vier
rl wooncentra bepaalt de secretaris-
lal van Financiën welke tabel van toe-
j» zal zijn (2 of 3 of 2 en 3); hetzelfde
Voor alle andere gemeenten of deeien
ïmeenten.
fen de huurwaarde ligt tusschen twee
p bedragen van een der tabellen en
f in vele gevallen voorkomen wordt
lirwaarde naar boven afgerond en de
vervolgens vastgesteld op een bedrag
n p tussohen de twee schadebedragen.
(Volgens de tabel behooren bij de naast-
Igende lagere en hoogere huurwaarde,
ihten reeds bedragen als schadevergoe-
iijn ontvangen, gelijk te Rotterdam b.v.
3' lik was uit het Herstelfonds groot
S Sllioen van Sociale Zaken, dan zulle*
1 worden afgetrokken van de Rijks-
e pie s
.30. ged
Theologische Hoogeschool te
Kampen
Overdracht van het rectoraat
Rede Prof. Dr. S. Greijdanus
Hedenmiddag heeft prof. dr. S. G r e ij-
d a n u s het rectoraat der Theol. Hooge
school van de GerefKerken overgedragen
met een rede over „Het Grieksch de
authentieke tekst voor de exegese van het
Nieuwe Testament".
Naar aanleiding van een artikel van prof.
dr, J.Zwaanin Vox Theologica van Juni j 1.
behandelt spreker de vraag naar den authen-
tieken tekst voor de exegese van het Nieuwe
Testament. Volgens Rome is dat de Vulgaat.
Maar de Reformatie handhaafde, dat het
Grieksch die tekst is. In den lateren tijd
nemen geleerden wel aan, dat enkele boeken
van het Nieuwe Testament of gedeelten dier
boeken, oorspronkelijk in het Arameesch
geschreven zijn, zoodat het Grieksch, waarin
wij ze hebben, een vertaling is of zou zijn.
Dan ware dus van deze boeken of deelen het
Arameesch de authentieke tekst. Bovendien
is veel van wat onze Evangelieverhalen be
vatten, het eerst in het Arameesch gesproken,
ook redevoeringen in de Handelingen der
Apostelen. Daarbij waren de autores secun
daria de menschelijke auteurs van de boeken
het Nieuwe Testament, bijna allen
Joden, en nog ook Palestijnsche Joden, en
ook Lucas goed met de LXX en het Jood-
sche leven in Palestina bekend, en sprak
Paulus evenzeer Arameesch als Grieksch.
Het gemoedsbestaan, het taalgevoel, het den
ken en voorstellen van bijna alle deze auteurs
was Joodsch en Arameesch, en niet Grieksch.
Moeten we dan niet van het Grieksch terug
naar het Arameesch voor den authentieken
tekst van het Nieuwe Testament?
Dit kan idealiter zoo schijnen, maar stuit
practisch op onoverkomelijke bezwaren. Want
wat ook waar moge zijn van oorspronkelijk
Arameesche boeken of boekdeelen van
Nieuwe Testament, en hoewel metterdaad de
Heere in het Arameesch de scharen heeft ge
leerd en tot Zijne vijanden gesproken, en ook
de apostelen te Jeruzalem tot de Palestijnsche
Joden wel in het Arameesch gepredikt zullen
hebben, zoo is dit een eenvoudig feit, dat
zulke Arameesche originalia nu niet aange
wezen kunnen worden, reeds eeuwen lang
niet We hebben als authentieken tekst var
het Nieuwe Testament alleen het Grieksch.
Ook kennen we het Arameesch, destijds ir
Palestina, te Jeruzalem en in Galilea gespro
ken, niet tot in kleinigheden om in staat te
zijn, de boeken van het Nieuwe Testament
daarin weer te kunnen terugvertalen. En al
konden we dit laatste, dan moest ove:
juistheid dier vertaling toch geoordeeld
den naar den Griekschen tekst.
Zouden we dan echter dien door ons ge-
reconstrueerden en door terugvertaling uit
het Grieksch verkregen Arameesch tekst als
den authentieken tekst voor de exegese
het Nieuwe Testament willen laten gelden,
dan zouden we blijkbaar vergeten, dat
dan toch den tekst niet in het oorspronkelijk
Arameesch hadden, maar in den vorm dien
wij zouden meenen, dat de oorspronkelijke
was. Naar onze gedachte over de kennis
bekwaamheid der autores secundari terzake
van het Arameesch en van het Grieksch
zouden wij dan den vermeenden grondtekst
vormen. Daarbij zou het subjectieve element
van den in het Arameesch terugvertalende te
groote beteekenis krijgen, waarbij ook nog
komen zou het verschillend oordeel en
voelen van Aramaïsten over wat in het Ara
meesch mogelijk of niet-mogelijk, passend
óf niet-aannemelijk zijn.
Bovendien werd dan over het hoofd gezien,
dat de vertaling van 's Heeren Arameesche
prediking ook reeds van het begin der Christe
lijke kerk in het Grieksch heeft moeten ge
schieden, mede door de apostelen, en dat God
het Nieuwe Testament, in het Grieksch, niet
in het Arameesch heeft bewaard doen blijven,
en daardoor ons aan dat Grieksch als den
authentieken tekst voor onze exegese ge
bonden heeft. Dat Grieksch was tevoren
onder Zijne voorzienige leiding daartoe
gevormd, en gelijk Hij een groot gedeelte
van het Nieuwe Testament onder Zijne
inspiratie direct in het Grieksch heeft doen
opschrijven, zoo zullen we ook mogen aan
nemen, dat Hij de vertaling van hetgeen
oorspronkelijk in het Arameesch gesproken
of geschreven werd, onder Zijne inspireerende
leiding in het Grieksch heeft doen geschieden
daar Hij het Nieuwe eTstament niet in het
Arameesch, maar in het Grieksch bewaard
wilde doen blijven de eeuwen door.
Hierna deelde de spreker de lotgevallen der
Theologische Hoogeschool gedurende dit jaar
mede en droeg hij het rectoraat over.
ONDER EEN VRACHTAUTO GEKOMEN
Doodelijk ongeluk te Niezijl.
Gistermiddag is het drie-jarig dochtertje
van den garagehouder H. te Niezijl (gemeente
Grijpskerk) bij het oversteken van den weg
onder een vrachtauto gekomen. Het kindje
was terstond dood. De politie stelt een onder
zoek in.
I jfyrjif/iH llt\
.Voor het kind". De verkoop van de
nieuwe weldadigheidzegels voor het
kind is weer begonnen. De speciale
stand in het hoofdpostkantoor te Am
sterdam (Foto Pax-Holland)
Aanwijzingen van bonner
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw en
scherij maakt het navolgende bekend.
s Brood en gebak.
Elke der met „18" genummerde bonnen
de broodkaart geeft gedurende de week van
Maandag 9 December tot en met Zondag 15
December a.s. recht op het koopen van 125
gram roggebrood of 100 gram ander brood.
Voorts geeft elke der met „18" genum
merde broodbonnen "recht op het koopen van
een rantsoen gebak. Dit omvat voor de hier
na genoemde bakkerijproducten telkens ten
minste het daarachter geplaatste aantal
grammen;
75 gram
90 gram
140 gram
200 gram
160 gram
300 gram
uitkeering. De ontvangen uitkeeringen moeten
in het algemeen voor heraanschaffing worden
besteed. Dat geldt voor huisraad en mutatis
mutandis voor andere vergoedingsobjecten.
Een bonnenstelsel, waardoor de menschen
bijzondere gevallen voorbehouden geen
geld in handen krijgen wil misbruiken
trachten te voorkomen.
De schaderegeling voor huisraad, kleeding-
stukken en verbruiksvoorraden ls ten slotte
gecompleteerd door een kinderbijslagregeling,
welke zelfs alle twintigjarigen omvat.
Op deze wijze wil mengde gezinnen m staat
stellen zich opnieuw te installeeren. Dat oy
dit systeem niet elke onbillijkheid zal zijn
voorkomen, is duidelijk, doch voor de zeer
vele onderscheiden gevallen weten wij ook
maar niet ineens iets beters te stellen.
Voor gedeeltelijk verlies van huisraad (o.a
door plundering) komt er nog een nadere
regeling. Kleine schaden blijven echter buiten
de vergoedingsregelen. Gerekend zal ook
worden met het weekinkomen van den
troffene
We komen nog nader op het geheelr
plex van maatregelen terug Voor een
meenen indruk meenet. wt met hei vc
staande te kunnen volstaan;
beschuit
biscuits en wafels
speculaas'
andere koekjes
koek
gevuld klein korstgebak
(b.v. amandelbroodjes) 400 gram
gevuld, groot korstgebak
(b.v. boterletter) 500 gram
taart en gebakjes -. 600 gram
Voor geheel of ten deele uit meel of bloem
gebakken producten, welke hierboven niet
genoemd zijn, geldt, dat een rantsoen
hoeveelheid omvat, waarin 70 gram meel of
bloem is verwerkt.
De op 15 December nog niet gebruikte
bonnen blijven voorts nog geldig gedurende
de week van 16 tot en met 22 December a.s.
met dien verstande, dat zij gedurende laatst
genoemde week niet mogen worden gebruikt
hotels, restaurants e.d.
Gedurende het tijdvak van Maandag 9 De
cember tot en met Zondag 15 December a.s.
geeft de met „23" genummerde bon van het
algemeen distributiebonboekje recht op het
koopen van één ei. De bonnen, welke op
15 December nog niet gebruikt zijn, blijven
geldig tot en met Zondag 22 December
met dien verstande, dat ook zij gedurende de
week van 16 tot en met 22 December
niet gebruikt mogen worden in hotels, restau
rants e.d.
Suiker.
De met „30" genummerde bon van het al
gemeen distributiebonboekje geeft geduren
de het tijdvak van Zaterdag 7 December tot
met Vrijdag 20 December a.s. (dat is dus
gedurende een periode van 14 dagen) recht
op het koopen van een kilogram suiker).
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
werkgevers, die personeel in den kost hebben
niet bon „30" van dat personeel mogen
inhouden.
Boier en margarine.
De met „20" gemummerde bon van
boterkaart zoowel als van de
kaart geeft gedurende het tijdvak
Zaterdag 7 December tot en met Vrijdag 13
December a.s. recht op het koopen
250 gram boter of margarine. De bonnen,
welke op 13 December nog niet gebruikt zijn
blijven voorts nog geldig gedurende de week
van 14 tot en met 20 December a.s. De mei
„20" genummerde bonnen geven dus geen
recht op het koopen van vet.
Aanwijzing van bonnen
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
het in het voornemen ligt eenige bon
nummers van de brood-, vleesch-, boter
en vetkaart niet aan te wijzen. Sommige
bonnummers zullen dus niet geldig
worden verklaard voor bet aanschaffen
van de onderscheiden levensmiddelen
BOERDERIJ DOOR BRAND VERWOEST
Woensdag is de boerderij van den beer
Vreeweg te Nunspeet afgebrand, tengevolge
van een lek in den schoorsteen. Door den
krachtigen wind sloeg het vuur over op een
nabij staande schuur, welke eveneens in
vlammen opging Zes koeien zijn in de vlam
men omgekomen. De schade wordt slechts
gedeeltelyk door verzekering gedekt.
ZON EN MAAN
indergang
Maansopgang 6 Decembe 13.57' onder-
gang 7 December 1.36.
Maansopgang 7 Decembe 14.19 onder
gang 8 December 2.40.
Extra rantsoenen levens
middelen
Voor arbeiders die langdurigen of
nachtarbeid verrichten
Het Centraal Distributiekantoor heeft aan
alle distributiediensten een brief gezonden,
waarin wordt medegedeeld dat zal worden
overgegaan tot de verstrekking van extra
rantsoenen brood, vleesch en boter of vet aan
arbeiders, die langdurigen of nachtarbeid ver
richten, met inachtneming van de hiervolgen-
de richtlijnen:
angdurige arbeidsdag. Uitsluitend
arbeiders in fabrieken of werkplaatsen,
bedoeld in artikel 2 van de Arbeidswet 1919*),
die gedurende ten minste één maand ononder
broken eiken werkdag lichamelijken arbeid
verrichten en die tengevolge van den groo-
ten afstand van hun woonplaats naar en van
het werk en/of ten gevolge van een lang
durigen arbeidsdag 12 of meer uren per dag
van hun woning afwezig zijn, kunnen extra
rantsoenen worden verstrekt.
Nachtarbeid. Deze zeilde extra rant
soenen kunnen eveneens worden toegekend
voor nachtarbeid, doch uitsluitend aan die
arbeiders, die bij het 3-ploegenstelsel in fa
brieken en werkplaatsen als bovenomschre
ven, gedurende minstens één week uit elke
drie weken ononderbroken in de nachtploeg
lichamelijken arbeid verrichten.
De arbeiders, die in verband met hun
werkzaamheden tot de bovenomschreven
categoriën (langdurigen o1 nachtarbeid) be
hooren en die reeds uit anderen hoofde
extra rantsoenen levensmiddelen ontvangen
(zwaren of zeer zwaren lichamelijken arbeid.)
komen niet voor deze extra rantsoenen in
aanmerking. Evenmin komen hiervoor in
aanmerking zij die langdurigen of nacht
arbeid verrichten, wanneer die arbeid geen
lichamelijke is.
De extra rantsoenen zijn de volgende:
Brood: 5 rantsoenen (thans dus 500
gram) per week.
Boter of vèt: 1 rantsoen (thans dus
250- gram) per kwartaal.
Vleesch of vleeschwaren: 1 rantsoen
thans dus 100 gram) per week.
De werkgever moet de
aanvrage indienen
Ter verkrijging van deze extra rantsoenen
dient de werkgever zich tot den pla^t-
selijken distributiedienst te wenden met eer
lijst in tweevoüd, waarop voorkomen de num.
mers van de distributie-stamkaarten en d£
namen van de arbeiders, waarvoor extra
rantsoenen, worden aangevraagd, alsmede de
redenen (voor eiken arbeider "afzonderlijk te
vermelden) waarom de werkgever extra rant,
soenen levensmiddelen aanvraagt.
Aan de werkgevers worden vervolgens
voor de arbeiders, die onder deze categorieën
vallen, losse bonnen uitgereikt en wel voor
boter of vet, brood en vleesch of vleesch
waren voor een perioae van 13 weken
Per arbeider dienen dus te worden uit
gereikt 65 bonnen „1 rantsoen brood"; 1 bon
„1 rantsoen boter" of 1 bon „1 rantsoen mar
garine of vet" en 13 bonnen „1 rantsoen
vleesch".
Teneinde controle te kunnen uitoefenen of
de werkgever werkelijk de extra bonnen
aan de bij hem te werkgestelde arbeiders,
waarvoor extra aanvrage is verzocht, uit
reikt, dienen de betrokken arbeiders bij het
in. ontvangst nemen van de extra bonnen een
ontvangstbewijs te teekenen. Hierop dienen
zij te verklaren, hoeveel bonnnen 'zij van
hun werkgever hebben ontvangen en op
welken datum. Deze ontvangstbewijzen dient
de werkgever zorgvuldig te bewaren en bij
het afhalen van de extra bonnen voor een
volgende periode bij den distributiedienst in
te leveren.
Vordering yan paarden
Verplichte voor-monstering
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd deelt mede, dat in de
komende weken de Duitsche legerautoriteiten
hier te lande paarden zullen vorderen.
Teneinde te bereiken, dat de te vorderen
paarden zoo juist mogelijk over de pro
vinciën worden verdeeld en om rekening te
kunnen houden met de omstandigheden op
dt- verschillende bedrijven, is genoemd rijks
bureau belast met de voorbereiding van deze
vordering.
Voor de uitvoering hiervan worden de pro>
vinciale voedselcommissarissen ingeschakeld,
deze zullen voor-monsteringen organiseeren,
waarop commissies, door hen aangesteld, de
paarden, die voor monstering door de Duit
sche autoriteiten in aanmerking komen,
zullen aanwijzen. Op deze voór-monstering
moeten alle paarden boven drie jaar, met
uitzondering van de hengsten, worden v
Het zich onttrekken aan voor-monstering
of monstering is strafbaar, terwijl bovendien
inbeslagneming van de paarden kan volgen.
Plaatsen en data voor de voor-monstering
zullen t.z.t. in de provinciale bladen of
anderszins worden bekend gemaakt.
De vergunning tot
slachten en verkoopen
Het rijksbureau voor de voedselvoorziening
in oorlogstijd deelt in aansluiting op het
bericht, dat een besluit van den secretaris
generaal van het departement van landbouw
en visscherij is verschenen, waarbij het
slachten en het koopen en verkoopen
paarden zonder vergunning verboden is, nog
het volgende mede:
Slachtvergunningen worden afgegeven door
of vanwege de Nederlandsche veehouderij-
centrale te 's-Gravenhage en vergunningen
voor het koopen van paarden door of van
wege de betreffende landbouwcrisis-organi
satie, behalve indien het betreft het koopen
van voor slachting bestemde paarden, waar
voor de vergunning door de Nederlandsche
veehouderij centrale zal worden verstrekt.
De vergunningen voor het koopen van
t-arden worden in tweevoud uitgereikt. Het
origineel moet door den verkooper worden
bewaard en het duplicaat door den kooper
opgezonden naar de instantie, die de ver
gunning heeft uitgereikt.
Ter toelichting diene dat artikel 2 van
de Arbeidswet 1919 luidt als volgt:
„Onder fabrieken of werkplaatsen" verstaat
1. a. alle open of besloten ruimten, waar, an
ders dan uitsluitend ten behoeve van eene daar
gevestigde huishouding, pleegt gewerkt te wor
den aan of ten behoeve van het vervaardigen,
veranderen, herstellen, versieren, afwerken of
op andere wijze tot verkoop of gebruik ge
schikt maken of aan of ten behoeve van het
vernietigen van voorwerpen of stoffen of waar
voorwerpen of stoffen een daartoe strekkende
bewerking plegen te ondergaan, of waar han
delswaren met het oog op den verkoop in het
klein plegen te worden afgewogen, afgemeten
of verpakt anders dan in winkels voor den
verkoop ter plaatse of op veilingen;
b. electriciteitsfabrieken, onderstations, zuilen
en andere ruimten, waar electrische energie
wordt opgewekt, getransformeerd, verdeeld of
c. in aanbouw, aanleg, verbouwing, herstel
ling of slooping zijnde bouw-, grond-, water
werken, ondergrondsche leidingen en wegen;
d. bemalingsinrichtingen; een en ander met
inbegrip der aanhoorigheden, zooals gangen,
trappen, portalen, kelders, zolders, berg- en
opslagplaatsen, Dakkamers en expeditieruimten,
terreinen, laboratoria, privaten en schaftlokalen.
2. Onder fabrieken of werkplaatsen verstaat
deze wet niet: apotheken, koffiehuizen en hotels,
keukens, visschersvaartuigen, voor zoover aldaar
werkzaamheden worden verricht voor het ver
duurzamen van met die vaartuigen
dieren: teekenkamers en kantoren."
Prof. dr. S. R. Steinmetz t
Op 78-jarigen leeftijd is gisteren overleden
de oud-hoogleeraar prof. dr. S. R. Steinmetz,
een der oprichters van de bekende Volks
universiteit
Schald Rudolf Steinmetz was op 6 December
1862 in den Bosch geboren. Na het gymnasium
in den Haag te hebben doorloopen, studeerde
hij te Leiden rechtswetenschappen en daarna
te Leipzig natuurwetenschappen, psychiatrie en
«psychologie. Hij promoveerde in 1892 tot doctor
in de rechtswetenschappen aan de universiteit
te Leiden, op proefschrift „Ethnologische
Studiën zur ersten Entwicklung der Strafe".
Twee jaar later werd hij privaat-docent in de
ethnologie aan de Utrechtsche universiteit,
welke functie hij in 1900 voor die in de socio
logie te Leiden verwisselde. In 1908 werd hij
benoemd tot professor in de sociale geografie
en volkenkunde te Amsterdam, welke functie
hij 25 jaren met veel toewijding vervulde.
Prof. Steinmetz, die tot de" grootste geleerden
behoorde, welke Nederland in de laatste eeuw
heeft gekend, heeft zeer veel*gedaan voor de
opvoeding van het volk, zooals reeds de op
richting der volksuniversiteit bewijst. Hij had
een breeden kijk op de sociale toestanden en
nooden van ons volk en ook buiten onze lands
grenzen was hij bekend om zijn publicaties op
sotiaal en ethnologisch gebied.
Talrijke boeken en andere publicaties ver
schenen van zijn hand, o.a. Voelker Afrikas
und Ozeaniens, Kritiek op de proletarische mo
raal, De nationaliteiten in Europa, Gesammelte
kleinere Schriften zur Ethnologie und Sozio-
logie en Inleiding tot de sociologie.
De overledene was ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
fierste Kwartier b December volle r
14 December, laatste kwartier 22 Decern
ber. nieuwe t
28 December
Beveiliging van bewaakte
overwegen
Het A.N.P meldt:
Omdat de verduistering voor het groote aan
tal bewaakte overwegen bijzondere veiligheids
maatregelen noodig heeft gemaakt, heeft de
directie van de Nederlandsche Spoorwegen in
samenwerking met de Duitsche autoriteiten
diepgaande proefnemingen genomen met maat
regelen. die de autorijders zoo duidelijk moge
lijk op het gesloten zijn van de spoorboomen
opmerkzaam moeten maken Voor drukke
spoorwegovergangen is een transparant ont
worpen, dat bij gesloten boomen het woord stop
in roode lichtende letters vertoont Als de
boomen open zijn, is het opschrift niet verlicht.
Het stoplicht zal in het algemeen op de hoogte
van de spoorboomen rechts van den weg onge
veer anderhalve meter hoog worden aange
bracht. zoodat het verlichte transparant op
ongeveer tachtig tot honderd meter zichtbaar
zal zijn Ook zullen bovendien in het midden
van de spoorboomen drie reflectoren worden
aangebracht
De minder drtlkke overwegen worden alleen
met reflectoren uitgerust en wel naar gelang
van de wegbreedte met drie tot negen stuks De
reflectoren zullen zoo worden aangebracht, dat
zij bij gesloten stand van de spoorboomen een
rechtr '»n viiftiff cm hover den grond, zullen
CEMENT VOOR CHOCOLADE
Een geraffineerde oplichting.
Dezer dagen ontving een winkelierster te
Utrecht een groot pakket, dat blijkens het
opschrift afkomstig moest zijn van een groote
chocoladefirma.
Er was geen aanleiding om het pakket
verdacht te vinden, want de naam van de
winkelierster stond, zooals altijd bij derge
lijke zendingen op het pakket, terwijl er zich
ook, zooals gewoonlijk, een vrachtbrief van de
Nederlandsche Spoorwegen bij bevond. Een
en ander was onder rembours gestuurd en
de bezorger zeide, dat er 6.45 rembours
moest worden betaald. De winkelierster be
taalde prompt, doch kwam bij het uitpakken
tot haar schrik tot de ontdekking, dat het
pakket slechts cement bevatte. Zij heeft van
het geval aangifte gedaan bij de politie.
BURGEMEESTERS
Mr. G. A. F. bare
ran 16 December
De beste uit kluitkalk bereide
Nederlandsche witte fijne
POEDERKALK
EPOKA
I Merk: Jj|£
HUB. J. APPEL N.V.
Heerengrachl 475 Amsterdam C
Vraagl tarieven voor
LEVENSVERZEKERING
LIJFRENTEN PENSIOENEN
SCHIP VERGAAN OP HET
IJSSELMEER
Drie dooden
Op het IJssehneer is Dinsdagmorgen het
motorschip Friesland vergaan, Naar aanlei
ding hiervan heeft het A.N.P. een onderhoud
gehad niet den schipper, die het ongeluk
heeft zien gebeuren, den heer R. Groenhof
uit Broekerhaven, die zich aan boord van
De Tijd zal het Leeren bevond.
Dit'schip had ligplaats gekozen in de haven
van Nijkerk. Uit den aard der zaak waren
de schipper en- zijn vrouw nog zeer onder
denindruk van het gebeurde, dat aan een
gezin waarmede zij zeer bevriend waren, drie
personen door den dood heeft ontnomen.
De Friesland en De Tijd zal het Leeren.
zoo vertelde schipper Groenhof waren ge
zamenlijk van de Oranjesluizen vertrokken
met een lading kunstmest, bestemd voor een
firma te Nijkerk. Mijn schip had een sterkere
motor dan dat van de Friesland en na
eenigen tijd was ik de Friesland zoo ver
vooruit, dat ik besloot vaart te verminderen
en het andere vaartuig op sleeptouw te nemen.
Zoo voeren wij verder, maar na eenigen
tijd zei iets in mij hoe het kwam weet ik
zelf niet "precies. dat het beter was de
verbinding te verbreken. Nauwelijks wat dit
gebeurd, of mijn vrouw en ik hoorden een
hevigen knal en zagen onmiddellijk daarna
op de plaats waar de Friesland voer, een
zwarte rookkolom en vervolgens een witten
damp opstijgen. Toen deze waren wegge
trokken bleek de Friesland volkomen uit
elkaar geslagen te zijn. Over een oppervlakte
van ongeveer 100 vierkante meter zagen wy
tallooze wrakstukken drijven en hier en daar
dreven groote olievlekken op de golven. On
middellijk draaide ik bij om te trachten de
opvarenden te redden, maar hoe mijn vrouw
en ik ook speurden er was geen spoor van hen
te ontdekken. Helaas konden wij niets anders
doen, dan onzen tocht voortzetten".
Schipper Eier was 36 jaar oud. Zijn dochter
tjes, die eveneens het leven hebben verloren,
waren 3 en 5 jaar oud. Een derde dochtertje,
een meisje van 8 jaar bevindt zich thans te.
Sneeki waar zij de schippersschool bezoekt.
HERVORMDEN TE AMSTERDAM
In „Hervormd Nederland" leest men, dat
het aantal Ned. Hervormde zielen in Amster
dam 191,767 "bedraagt; dat wil zeggen: dat is
dan het aantal dat bij den burgerlijken stand
als zoodanig bekend staat. De kern der
werkelijk meelevenden is evenwel oneindig
veel kleiner; becijferingen van den voorzitter
van den kerkeraad schatten dit aantal op
30,000. Aldus „Hervormd Nederland", dat er
aan toevoegt: Maar op die 30,000 kan de
Kerk dan ook stevig bouwen; zy geven ge
regeld blijk Van hun meedragen der ge
meente.
Goed zoo schrijft Ds. Van Nieuwen-
huijzen in „Wijde wegen" maar wij
dachten aan de 161',767 andere zielen. Wat
'n geweldig Zendingsterrein ligt hier vlak bij
de hand! Wij zeggen niets over de Zending
in onze Overzeesche gebieden maar ver
geten wij niet te veel het Zendingsterrein
dat vlak t>ij ligt? Zouden er onder deze
161,000 in Amsterdam niet ettelijke duizen
den zijn, die snakken naar het Evangelie?
Wij hebben in Oegstgeest een - prachtige
Zendingsschool. Voor de Zending in de Over
zeesche gebieden, wel te verstaan. Daar
leeren de toekomstige Zendelingen het
Evangelie vertalen in de talen van verre
volkeren, zij bestudeeren er de aanknoopings-
punten, leeren den geestelijken nood van
deze verre volkeren verstaan, enz. Zou er
niet iets te zeggen zijn voor een Zendings
school ten behoeve van de Zending in eigen
land! Een school, waar men het Evangelie
leert vertalen in een taal, die de Amster-
damsche intellectueelen en arbeiders ver
staan, waar men studie maakt van mogelijke
aanknoopingspunten en methoden om die
massa te bereiken, die buiten alle kerkelijk
leven staat? Ik heb vaak het gevoel dat deze
massa ons, kerkelijke menschen, veel en veel
te weinig verontrust; dat er veel te weinig
bewogenheid onder ons is, om te zoeken het
verlorene, dat als 't ware vlak voor onze
voeten ligt.
Bii •- '.ering van de nieuv
die do- hel. Luftgaukommandr Holland be
proefd en "--edgekeurd zijn ve> de n'a' ne
van roode handlantaarns ter beveiliging der
overwegen.
Nu de „Nieuwe Leidsche
Courantlezen
Een Christelijk dagblad geeft vastheid aan lilw
gezinsleven. H<^ steunt de elementen van het
leven, die alleen blijvend zijn.
Wie zich nu als kwartaal-abonné voor den tijd
van één jaar opgeeft, ontvangt de nummers die
vóór 1 Januari 1941 verschijnen gratis.
De tijd is gunstig! Doe het nu!